New York Times en National Geographic bekvechten om ‘Lion King’-factcheck

“In het echte leven zou Simba’s moeder de troep aanvoeren.” Twee weken geleden verscheen in de Amerikaanse versie van National Geographic een artikel met die kop. Het is een artikel dat uitlegt dat The Lion King, de beroemde Disney-film waarvan nu een remake in de bioscoop loopt, op biologisch vlak niet klopt. Het gedrag van Simba en zijn familie, die wordt aangevoerd door Simba’s vader Mufasa, sluit immers niet aan bij het gedrag van echte leeuwen. “Leeuwentroepen zijn matriarchale gemeenschappen waarin de mannetjes nooit lang genoeg blijven rondhangen om het soort sterke familiebanden te vormen dat je ziet in de Disney-film”, schrijft wetenschapsjournaliste Erin Biba.

Diezelfde Erin Biba haalde deze week op Twitter uit naar Knvul Sheikh, wetenschapsjournaliste bij The New York Times. Daar verscheen zondag een gelijkaardig stuk, dat tot dezelfde conclusie kwam. “The Lion King is geen natuurdocumentaire. Echte leeuwen heersen niet over andere dieren”, schrijft Sheikh. Net als Biba citeert ze biologen die uitleggen dat in een troep leeuwen een dominante leeuwin de leiding heeft. “Hoewel mannetjesleeuwen er groter en agressiever uitzien, zijn de vrouwtjes dominanter”, citeert ze een expert. “Zij maken de belangrijke beslissingen. Zij zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de jacht en het opvoeden van de jacht.”

Kinderfilm

Plagiaat, vond Biba, die op Twitter uithaalde naar haar collega bij The New York Times. “Als de woorden in de titel en de tekst zelf niet exact hetzelfde waren als de taal in mijn stuk, zou ik niet zo achterdochtig zijn", maakt ze zich sterk. Waarop Sheikh repliceerde dat “je een uitstekend stuk voor National Geographic hebt geschreven, maar ik wist zelfs niet van het bestaan ervan toen mijn chef me de opdracht gaf voor een Lion King-explainer.” 

Ze wijst er ook op dat het verhaal van Biba ‘niet uniek’ is. “Alle leeuwen-onderzoekers met wie ik sprak over de film vertelden dat The Lion King de leeuwinnen als de leiders van de troep had moeten tonen. Dat is gewoon leeuwenbiologie.” Ook andere journalisten en wetenschappers mengden zich in de discussie.

De meest zinnige repliek kwam van iemand die journalist noch wetenschapper is, en de twee auteurs erop wees dat ze de essentie misten. “De meeste Disney-films zijn niet gegrond in de werkelijkheid. Het is een kinderfilm.”

Op een biologisch verantwoorde factcheck van The Jungle Book is het voorlopig nog wachten.