Kunstwerk waar twee jaar aan gewerkt is moet plaats maken voor gouden plafond

Wie bij NTGent op het Sint-Baafsplein binnenwandelt zal het werk van Honoré d'O misschien niet eens opmerken. Stofmaskers die in grillige formaties tegen het plafond van de inkomhal hangen. Gouden emmers op strategische plekken tegen de gewelven van diezelfde inkomhal, aangevuld met een verzameling kleerhangers die verwijzen naar de kostuumwissels achter de scène. Meer is het niet. "Een flinterdun en poëtisch werk", vindt Philippe Van Cauteren. Als directeur van het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK) stelde hij twee jaar geleden Honoré d'O voor toen ze bij NTGent een kunstenaar zochten om hun inkomhal onder handen te nemen. Bij de renovatie van het gebouw was vanuit de Vlaamse Gemeenschap immers ook een budget voor kunst in de publieke ruimte voorzien, goed voor zo'n 40.000 euro. 

Honoré d'O, die eerder ook al te zien was op de biënnales van Venetië en Sao Paulo, was meteen enthousiast. "Ik ben op zoek gegaan naar manieren om met doordeweekse objecten de architectuur van het gebouw te accentueren", vertelt hij. Een proces dat goed twee en een half jaar in beslag nam. Maar nu het werk eindelijk af is, moet het verdwijnen. De nieuwe artistiek directeur Milo Rau wil de inkom van 'zijn' theaterhuis naar zijn hand zetten met onder andere een nieuwe laag goudkleurige verf voor het plafond. Het werk van Honoré d'O past niet bij die plannen en wordt gedemonteerd. "Blijkbaar is het te subtiel en te moeilijk voor de nieuwe huisstijl", laat de kunstenaar weten.

Verhuis

Er werden het voorbije jaar geregeld overlegmomenten georganiseerd in de hoop een oplossing te vinden. "Er is onder andere voorgesteld het werk ergens anders te hangen", vertelt d'O. "Maar mijn installatie is specifiek voor deze ruimte gecreëerd, zo'n werk kan je niet zomaar verhuizen. Ik heb me steeds heel constructief opgesteld, ik was zelfs bereid het werk aan te passen, maar die flexibiliteit was er bij NTGent niet. Voorstellen om slechts een deel van het plafond te verven of een goudkleurig verlaagd plafond te installeren werden zonder veel uitleg afgeketst."

In een verklaring laat het NTGent weten dat het artistieke team traditiegetrouw zijn stempel drukt op de inkomhal. De directie zegt de ontgoocheling van de kunstenaar te begrijpen, maar geeft tegelijk aan dat het nooit de bedoeling was dat het werk van d'O er een voor de eeuwigheid zou zijn; in een theater is immers niets voor de eeuwigheid, klinkt het. En dus moet Choruschorachorum, zoals het werk officieel heet, verdwijnen. Begin augustus zou het worden gedemonteerd. 

Brugs concertgebouw

"Een spijtige zaak", vindt Van Cauteren. "Dit gaat niet over het verplaatsen van een zitbank. Dit gaat over kunstpatrimonium. In een stad als Gent, die er een punt van maakt om kunst in de publieke ruimte te integreren, mag men daar niet licht overgaan." Van Cauteren maakt de vergelijking met het Brugse concertgebouw waar een muurschildering van Luc Tuymans te bewonderen. "Stel dat daar een nieuwe artistiek directeur aan het hoofd komt te staan die dat werk wil laten overschilderen. Het land zou op zijn kop staan."

Al is nog niet alle hoop voor het werk van Honoré d'O verloren. Na het demonteren wordt het werk opgeslagen in de kelders van het SMAK met de belofte dat er binnen drie jaar een verrijzenis komt. NTGent wil via gesprekken met de jongste lichting Gentse en niet Gentse kunstenaars bepalen hoe die wedergeboorte er uit moet zien. Maar veel vertrouwen in die plannen heeft de kunstenaar zelf niet. "De kans is groot dat er tegen dan alweer een nieuwe artistieke directie de touwtjes in handen heeft. Wat als zij op hun beurt plannen hebben met de inkomhal waar mijn werk niet in past."