Hoogste Iraanse leider dreigt uraniumverrijking te hervatten als Europa atoomakkoord niet redt
Iran zal de verrijking van uranium hervatten als de Europese landen de Iraanse handel niet kunnen beschermen tegen Amerikaanse sancties. De hoogste Iraanse leider, ayatollah Ali Khamenei, uitte dit dreigement om Europa nog verder onder druk te zetten om het nucleaire akkoord met Iran te redden. De VS stapten deze maand uit het akkoord.
Het is voor het eerst dat Khamenei dreigde de uraniumverrijking te hervatten sinds president Trump besloot de nucleaire deal te verscheuren. Volgens Trump is het akkoord een ramp en zal het niet voorkomen dat Iran op termijn een kernmacht wordt. De VS gaan de economische sancties, die door het akkoord juist werden opgeheven of verlicht, nu weer hervatten.
Europese bedrijven die zaken blijven doen met Teheran, dreigen door het opstappen van de VS ook getroffen te worden door de Amerikaanse sancties. Met name Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië, die de Amerikaanse kritiek op het akkoord niet delen, proberen sinds Trumps besluit de nucleaire deal te redden. De Franse president Macron overlegt hierover vandaag met de Russische leider Poetin.
‘Europese banken moeten de handel met de Islamitische Republiek garanderen’, aldus Khamenei. ‘Wij willen geen gevecht beginnen met deze drie landen, maar wij vertrouwen ze aan de andere kant ook niet.’ Iran wil onder andere harde garanties dat de olie-export niet wordt lamgelegd door de Amerikaanse sancties. Europa moet de Iraanse olie blijven kopen, aldus de ayatollah. ‘Kom in verzet tegen de nieuwe sancties’, betoogde Khamenei.
Hervatting verrijking
Slagen de Europese machten er niet in om het akkoord te redden, dan zal de verrijking van uranium weer worden hervat, aldus Khamenei. De nucleaire deal legde de verrijking in onder ander de fabrieken in Natanz en bij Qom juist flink aan banden. ‘De Islamitische Republiek kan geen overleg voeren met een regering die zo makkelijk een internationaal verdrag schendt’, aldus Khamenei over de Amerikaanse regering. ‘...die opschept op televisie over de terugtrekking.’
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo dreigde Iran maandag met ‘de zwaarste sancties in de geschiedenis’ als Teheran onder andere de steun aan de Syrische regering en verzetsgroepen in Jemen en Irak niet stopzet. Washington vindt dat Iran de regio destabiliseert.
Ook wil Washington, in het kader van een nieuw akkoord, dat er strengere nucleaire inspecties komen om te voorkomen dat Iran in het geniep werkt aan een kernwapen. Verder eist Trump dat het omvangrijke Iraanse raketprogramma wordt aangepakt. Het internationale atoomagentschap IAEA, gesteund door de Europese landen, zegt echter dat Teheran zich in de afgelopen drie jaar keurig aan het akkoord heeft gehouden. Khamenei: ‘Iran hield zich aan de deal. Zij hadden geen enkel excuus’, zei hij over de VS.
Frankrijk vreest dat de ‘hardliners’ in Teheran, die altijd tegen het akkoord zijn geweest, nu flink aan invloed zullen winnen door de Amerikaanse stap. ‘De Amerikaanse terugtrekking zal de positie van de conservatieven versterken en die van president Rouhani verzwakken’, aldus de Franse minister van Buitenlandse Zaken Le Drian, ‘Deze houding dreigt de situatie in de regio nog gevaarlijker te maken.’
Zijn Duitse collega Heiko Maas zei onlangs tegen Trumps nationale veiligheidsadviseur John Bolton dat Europa ‘eensgezind, heel erg eensgezind’ achter het akkoord blijft staan. De 'havik' Bolton wordt gezien als een van de drijvende krachten achter Trumps besluit om de Iran-deal te verscheuren.