Hamas heeft meer en betere wapens dan eerder, maar de IJzeren Koepel omzeilen lukt nog niet

Zelfs met een onbemande mini-­onderzeeër en Shehab-drones probeerde Hamas in de afgelopen dagen Israël te verrassen. Het onderzeebootje, dat maandag in het noorden van Gaza te water werd gelaten en naar verluidt was voorzien van een explosief van zo’n 30 kilo, werd kort na de lancering door de Israëlische marine vernietigd.

Mogelijk doelwit van de ‘zelfmoordonderzeeër’: het marineschip INS ­Lahav, een van de meest geavanceerde van Israël, dat in het zuidelijk zeegebied patrouilleert. Ook een olieboorplatform dat door de marine wordt bewaakt, was mogelijk het doelwit.

Israëlische F-16’s schoten tot nu toe ook een handvol Shehab-drones, even­eens voorzien van een klein explosief, uit de lucht. Voor het eerst in de jarenlange strijd tegen het machtige Israëlische leger zette Hamas deze twee wapens in. Het tekent de technologische vooruitgang van de militante strijdgroep die ooit met zelfgemaakte, onnauwkeurige Qassam-raketten Israël bevocht.

Wat de Israëlische generaals en de politici in Jeruzalem in de afgelopen week het meest moet hebben verbaasd, is de Hamas-strategie om een van Israëls krachtigste wapens te omzeilen: het raketschild IJzeren Koepel. Schoten strijders van Hamas en Islamitische Jihad bij voorgaande oorlogen op piekdagen nog maximaal tweehonderd raketten af, nu werden in één dag zo’n vijfhonderd raketten gelanceerd. In de afgelopen acht dagen werd een ongekend aantal van 3.100 raketten op Israël afgeschoten.

Raketverdedigingssysteem 

Precies tien jaar nadat het raketverdedigingssysteem operationeel was geworden, proberen de Palestijnen nu een van de weinige zwakten van IJzeren Koepel uit te buiten. Want sinds in 2011 de eerste raketbatterijen op het strijdtoneel verschenen, is één ding duidelijk geworden in de strijd tegen de Palestijnse strijders: de Is­raëli’s kunnen met succes veel korteafstandsraketten onderscheppen, maar zeker niet allemaal.

Door nu in korte tijd zo veel mogelijk raketten vanuit diverse richtingen af te vuren, proberen Hamas en Palestijnse Jihad het raketschild te ontregelen en ‘overspannen’ te maken. Tot nu toe zijn de strijders in Gaza niet geslaagd in hun opzet. Hun raketten hebben de nodige schade veroorzaakt, maar het dodental in Israël is met minder dan tien zeer laag.

Volgens Israël heeft IJzeren Koepel zo’n 90 procent van de Palestijnse raketten onderschept die het probeerde uit de lucht te halen, 1.210 stuks. “Hamas probeert het verdedigingssysteem uit te dagen”, aldus Danny Yatom, oud-baas van de Israëlische spionagedienst Mossad, tegen The Wall Street Journal. “Ze dachten dat IJzeren Koepel niet meer zou functioneren. Maar dit is niet gebeurd.”

De militairen van de raketbatterijen, die tot op 70 kilometer een ­raketlancering kunnen zien, proberen overigens niet alle Palestijnse raketten uit de lucht te schieten. Bij 450 raketten hoefden ze niet in actie te komen omdat ze terechtkwamen in Gaza. Alleen als de radar een lancering in Gaza heeft ontdekt en is berekend dat deze raket in bewoond of belangrijk gebied terecht zal komen, wordt een Tamir afgevuurd. Deze 3 meter lange hightech-onderscheppingsraket, die zo’n 80.000 euro per stuk kost, moet snel en effectief zijn werk doen. Israëli’s die dicht bij Gaza wonen hebben slechts 15 seconden om dekking te zoeken in een schuilkelder nadat een Palestijnse raket is afgeschoten. Voor bewoners van Tel Aviv en Jeruzalem is dat 90 seconden.

Technische hulp van Teheran

Over hoeveel raketten de Palestijnen in Gaza precies beschikken, is niet duidelijk. Voor de strijd ontbrandde, liepen de schattingen uiteen van zo’n 15.000 tot het dubbele. Sinds de laatste Gaza-oorlog in 2014 hebben de Palestijnen hun rakettenarsenaal ook verbeterd. De tijd is voorbij dat Hamas en andere strijders afhankelijk waren van de smokkel van voornamelijk Iraanse raketten. Volgens het Israëlische leger en de inlichtingendiensten is er nu in Gaza een levendige ‘raketindustrie’ ontstaan, met technische hulp van Teheran. Hezbollah-leider Hassan Nasrallah, een belangrijke bondgenoot van Hamas, bevestigde dit eind vorig jaar in een interview met een Arabische zender.

“Het meeste wat nu aanwezig is in Gaza, van de productie van raketten tot de technologie, werd door Palestijnse groepen verkregen in samenwerking met Al Quds”, aldus Nasrallah, doelend op de tak van de Iraanse Revolutionaire Garde die bewegingen in het buitenland militair bijstaat. Beschikte Hamas al over veel gesmokkelde Iraanse Fajr-raketten, die doelen tot op 75 kilometer kunnen treffen, nu zou het arsenaal volgens Israël en militaire deskundigen aanzienlijk diverser zijn.

Hamas claimt zelfs een van de nieuwste raketten, de in Gaza geproduceerde SH85, vorige week te hebben gebruikt bij een aanval op de luchthaven van Tel Aviv. Een andere raket met een bereik van 120 kilometer, de A-120, zou ook zijn afgeschoten. Hamas probeerde afgelopen week de Israëli’s angst in te boezemen met een video waarin hun belangrijkste raket, de Ayyash, gereed wordt gemaakt voor een lancering.

Deze raket heeft volgens de beweging een bereik van 250 kilometer, genoeg om elk deel van Israël te treffen. Hamas zegt dat de Ayyash vorige week werd gebruikt, maar Israël heeft dit niet bevestigd. Mahmoud Mardawi, een vroegere leider van de militaire tak van Hamas, bevestigde tegen de Arabische nieuwssite Al-Monitor dat de strijdgroep nu meer zelfgemaakte raketten inzet en vergeleken met 2014 een groter arsenaal heeft. Mardawi: “Dit stelde ons in staat om een groot aantal raketten in een paar minuten af te vuren.”

Lanceerinrichtingen

Het op grote schaal afvuren van raketten maakt de Palestijnse groepen ook kwetsbaar voor ontdekking door Israël. Met onder andere drones houdt het Israëlische leger de klok rond Gaza in de gaten, op zoek naar lanceerinrichtingen, tunnels en strijders die zelfs met Russische Kornet-antitankraketten langs de grens proberen toe te slaan. De Israëlische luchtmacht probeert met precisiewapens, zoals de Amerikaanse GBU-39, ondergrondse lanceerinrichtingen en tunnels uit te schakelen. Deze kleine ‘bunker buster’-bom kan doordringen tot bijna een meter gewapend beton.

Ook worden JDAM’s ingezet, een aanvankelijk ‘domme bom’ die is omgebouwd tot een precisiewapen, en Amerikaanse hightechbommen die door diverse etages gaan voor ze ontploffen. Net als in voorgaande conflicten met Hamas zegt het Israëlische leger de ‘roof knock’-tactiek te gebruiken, als een gebouw wordt aangevallen, om de bewoners tijdig te waarschuwen. Via sms’jes en telefoontjes krijgen ze te horen dat ze zich tijdig uit de voeten moeten maken, zoals bij de aanval op het gebouw van persbureau AP.

Palestijnse burgers negeerden in voorgaande conflicten deze waarschuwingen door demonstratief op het dak te gaan staan. Het leger probeert dit sindsdien te voorkomen door waarschuwingsschoten af te vuren. De Israëlische krijgsmacht, in het bijzonder de luchtmacht, publiceert nu dagelijks video’s en foto’s die moeten aantonen dat alles in het werk wordt gesteld om burgerdoden te voorkomen. Zo is op een video, gemaakt door een gevechtsvliegtuig, te zien hoe kinderen rondlopen bij een doelwit dat moet worden aangevallen. De piloot krijgt vervolgens opdracht de missie af te blazen.