Belgische F-16's onderscheppen vliegtuig boven Nederland, piloot: "15 minuten na melding stijgen we op"

De twee F-16's stegen op vraag van de Nederlandse luchtgevechtsleiding op. Ze onderschepten het cargovliegtuig in het Nederlandse luchtruim en begeleidden het naar Luik, normaal gezien de eindbestemming van het toestel, meldt het ministerie van Defensie in een persbericht. 

Het ging om een toestel van luchtvaartmaatschappij Air China Cargo. Er was een bommelding voor de Boeing 777, die achteraf vals bleek, zegt de woordvoerder van de luchthaven van Luik. Iets na 20 uur landde het toestel in Luik zonder problemen. Voor de landing waren verschillende hangars van de luchthaven ontruimd. 

De woordvoerder van de luchthaven zegt dat de luchtvaartmaatschappij zelf de melding deed, na geruchten van bedreigingen tegen andere Chinese vliegtuigen op sociale media. "De federale autoriteiten voeren een grondiger onderzoek uit op het vliegtuig", zegt Defensie. De F-16's vlogen in Nederland sneller dan het geluid en mogelijk was er daardoor een doffe knal te horen.

Ondanks de - uiteindelijk - valse bommelding waren twee Belgische F-16's in hoge paraatheid toen de melding binnenkwam op het controlecenter.  "Van zodra er een onregelmatigheid is, staan QRA-toestellen paraat", vertelt kolonel en piloot Koen Vanheste. QRA staat voor Quick Reaction Alert. Dat zijn dus vliegtuigen die razendsnel kunnen reageren op meldingen. "Onze piloten zijn klaar om binnen de vijftien minuten in de lucht te hangen. Het niveau van paraatheid kan stelselmatig worden verhoogd naar tien of vijf minuten", zegt Vanheste.

Dat Belgische vliegtuigen moeten uitrukken voor een melding boven Nederland heeft te maken met de NAVO, het militair bondgenootschap. "Er is sinds enkele jaren een samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg." Afwisselend is een land verantwoordelijk voor de beveiliging van het luchtruim boven de Benelux. "Deze periode is België verantwoordelijk", zegt Vanheste.

Deze keer zijn dus twee Belgische F-16's vertrokken op missie. "Met behulp van het grondpersoneel worden we naar het doel begeleid", legt Vanheste uit. "Het enige wat we dan kunnen doen is observeren. We checken of er onregelmatigheden zijn." De gevechtsvliegtuigen kunnen het doelwit zelfs zo dicht benaderen dat ze oog in oog komen te staan met de andere piloten. "De piloot kan ook een blik werpen in de cockpit om te kijken of de situatie normaal is."

Observeren dus, maar verder zijn de taken van de F-16's beperkt. "De piloten krijgen instructies van het grondpersoneel. Het commando daar beslist wat er wordt gedaan met het vliegtuig. In dit geval is beslist om het vluchtplan verder te zetten naar Luik. "Wel moeten piloten elke verandering rapporteren. Zodra het vliegtuig veilig is geland, is de opdracht volbracht."

Dit soort opdrachten zijn eerder de uitzondering van de regel, weet Vanheste. "Een echte scramble gebeurt tussen de vijf tot tien keer per jaar." Tussen die "echte" opdrachten, voeren de piloten dagelijks oefeningen uit. "Eénmaal per dag is er een oefening waarbij de procedures worden geoefend. Het vliegtuig en de piloot maken zich 's ochtends klaar. Zelfs bij een afwisseling van de wacht zijn de piloten paraat om uit te rukken."