Interview met Daniël Marteaux, vrijwilliger Fedasil Koksijde:

Vraag 1: Hoe ben je met Fedasil in Koksijde in contact gekomen?

Antwoord: In mijn dorp zijn er een paar ouders van leden in de Chiro die inzamelacties deden voor de vluchtelingen in Koksijde. Het leek me wel interessant om eens mee te gaan om te zien hoe het daar aan toe ging. Eenmaal daar heb ik me meer geïnformeerd om op vrije momenten vrijwilliger te kunnen zijn om zo de mensen te kunnen helpen.

Vraag 2: Wat heeft je overtuigd om vrijwilliger te worden bij fedasil?

Antwoord: Ik ben sinds kort gestopt met studeren en had eigenlijk met mijn rug wonde niets te doen. Om de verveling tegen te gaan tot dat mijn rug weer in orde is wou ik iets doen voor de medemens. Toen ouders van Chiroleden naar de Chiro kwamen om meer uitleg te geven ben ik meteen geïnteresseerd geraakt en ben ik zo er in gestroomd.

Vraag 3: Heb je al eerder vrijwilligerswerk gedaan?

Antwoord: Als je het Chiro meerekent dan wel. Voor de rest heb ik geen ervaring in het vrijwilligerswerk. Ik heb tijdens mijn studentenjaren ook nooit echt tijd gehad om iets anders te doen dan studeren en het Chiro, nu ik meer tijd heb ben ik me er pas beginnen interesseren.

Vraag 4: Welke opdrachten doe je zo bij Fedasil?

Antwoord: Het is vooral entertainen van kinderen en volwassenen, zo zijn we eens de kinderen gaan schminken en eens voetbal gespeeld met de volwassenen. Voor mij is het de bedoeling dat de mensen die naar ons toe komen op die dagen een leuke namiddag beleven, dat ze echt zo iets hebben van ‘ja dit was echt leuk’. Voor ons is dat ook een geslaagde dag, dat ze even alle miserie achter hun kunnen zetten en zich even kunnen amuseren.

Vraag 5: Wat zal je het meeste bijblijven van het vrijwilligerswerk?

Antwoord: Wat mij het meeste zal bijblijven is volgens mij de vriendelijkheid van de mensen. Die kunnen zo dankbaar zijn als je ze even alles laat vergeten en even onnozel met hun kunt doen. Ookal is het moeilijk om elkaar te verstaan en moet je soms dingen met handen en voeten uitleggen als er uiteindelijk een ouder naar je toekomt om je te bedanken dat haar zoon een leuke namiddag heeft gehad, maakt dat mijn dag.

Dag vrijwilligerswerk Fedasil Lubbeek

Met enkele studenten van het bachelor kleuteronderwijs zijn we een namiddag kinderen gaan entertainen in een vluchtelingenkamp in Lubbeek. Door de praktijk van het kleuteronderwijs hebben we enkele hoeken gemaakt waar verschillende ontwikkelingskansen aan bod kwamen. Zo hadden we een bouwhoek, een knutselhoek, een hoek waar ze koekjes konden versieren en twee hoeken waar de kinderen konden bewegen met dans of door een air track. Samen met Ellen (een medestudent bachelor kleuteronderwijs) hadden we de air track om in de gaten te houden. Je kon wel zien dat de kinderen hier plezier in beleven en het een uitlaatklep was voor sommigen. Wat me verbaasde was dat de oudere kinderen wel een basis Nederlands konden en we ze goed konden verstaan. Het was soms wel moeilijk om de kinderen uit te leggen dat ze niet met hun schoenen op de air track mochten en dat ze maar langs één richting mochten uitlopen. Maar met een paar bewegingen en het voordoen dat ze hun schoenen moesten uitdoen begrepen de kinderen dit wel. Dat de kinderen maar één richting uit mochten is nooit gelukt om dit doen te begrijpen. Wanneer de kinderen moe werden en een beetje waren uitgespeeld kwamen de volwassenen eens proberen op de air track. Door aanmoediging van ons probeerden ze verschillende kunstjes en vroegen ons om hen na te doen. Het was een leuke namiddag voor jong en oud waar veel mensen ons hebben bedankt.

Na de spelnamiddag hadden we een rondleiding gekregen in het vluchtelingekamp van Lubbeek, Dit zijn containers waar verschillende mensen per keer in slapen. Er zijn douches en toiletten containers voorzien die door de vluchtelingen zelf worden onderhouden. In de grote zaal kunnen de mensen samenkomen om te eten of te spelen. Ze hebben ook de kans om hun eigen eten te maken, sommigen zijn het eten van de westerse wereld niet gewoon. In het centrum van het terrein is er een betonnen basketbalveld waar ze kunnen voetballen en basketballen. De mensen die ik er ben tegengekomen waren heel vriendelijk en dankbaar. Ik vond het heel leerrijk en interessant om eens de kinderen een leuke namiddag te geven.

Geschreven bronnen onderzoek

In het onderzoek van van Keulen een student algemene sociale wetenschappen aan de universiteit Utrecht verdeelt hij scholen in drie types als het gaat om communicatie met vluchtelingenouders over hun kinderen. Volgens de leerkrachten is het moeilijk om correcte informatie te krijgen van de ouders door de taalbarrière die er is. Als men bekijkt naar school type 2 (tabellen hieronder) er begrip voor hebben dat de intakegesprekken zeer algemeen blijven terwijl men merkt dat leerkrachten van scholen type 1 en 3 beter geïnformeerd zouden worden over het achtergrond van het kind om zo het kind beter te kunnen begeleiden. Het contact bij de vluchtelingen ouders is niet altijd gemakkelijk door de taalbarrière of dat ze de ouders heel weinig zien. Als men verder in het onderzoek kijkt beschouwen de meeste leerkrachten het contact bij vluchtelingen ouders die al een tijdje in het land verblijven voor het algemeen goed.

Om de instructies te kunne aanpassen aan het kind moet men wel het schoolniveau van het kind kennen. Voor assielzoekede kinderen die nog maar pas in Nederland zijn aangekomen weken ze rond leerlijnen en worden ze getoets op bijvoorbeeld wiskunde. Wanneer de kinderen al langer in Nederland verblijven krijgen de scholen een onderwijraport van de voorgaande scholen om zo het niveau van de kinderen beter te kunne begrijpen. In het onderzoek leest men dat voor de leerkrachten het belangrijk is om flexibel te zijn en te kunnen diferentieren waardoor niet alle leerkrachten geschikt zouden zijn voor het les geven aan assielzoekende kinderen. Men moet rekeninghouden dat deze kinderen vaak achterstan hebben in taal en dat ze hierop moeten begeleid worden. Ook de afkomst van de kinderen heeft een belangrijke rol, bijvoorbeeld kinderen afkomstig van Afrikaanse landen zijn vaak nog niet naar school gegaan en kennen de structuur van de school niet.

(Keulen, 2014)

In het oderzoek van Kassenberg, Bongaards en Wolfgram hebben ze in een steekproef verschillende scholen bendadert en deze in drie catogoriën geplaatst. Scholen met programma F.C. de wereld, scholen met als programma Laat maar zien wie je bent en scholen die geen van deze programma’s gebruikt. Er zij scholen die voor vluchtelingen de meeste aandacht geven aan leefstijl, positief zelfbeeld en sociale vaardigheden. Het onderzoek heeft 374 kinderen benadert die een resultaat hebben opgeleverd. Centraal in dit onderzoek staat het welbevinden van kinderen. Voor het meten daarvan is de SCHOBL-R vragenlijst gebruikt (Bleichrodt et al., 1993). Deze test is door de COTAN (Evers e.a. 2002) in 1998 als goed beoordeeld. De SCHOBL-R-lijst meet het sociaal-emotionele welbevinden van leerlingen via vier schalen: extraversie, werkhouding, aangenaam gedrag en emotionele stabiliteit. De items bestaan uit twee tegengestelde uitspraken over een leerling. De leerkracht geeft op een zespuntsschaal aan welke uitspraak het gedrag van de leerling het meest typeert. Hoe hoger de score hoe beter de werkhouding, meer extravert, aangenaam in gedrag en emotioneel stabiel een leerling is. Van dit oderzoek hebben ze drie soorten klachten en problemen ondect, op gebied van sociale omgang,psychsomatisch en psuchisch functioneren.

(Kassenberg, Bongaards, & Wolfgram, 2004)

Volgens het artikel van De Maa en Claessens hebben kinderen van allochtone afkomst meerder moeilijkheden of problemen on het Nederlandstalige onderwijs. Zoals cognitieve beperkingen of leergeschiktheid, achterstand in kennis en vaardigheden, Sociaal en emotionele problemen en andere handicaps en beperkingen. Als men kijkt naar het uitgangspunt bereiden ze twee soorten zorgleerlingen voor, zorgleerlingen die geen diploma gaan halen en die ze dus voorbereiden op de arbeidsmarkt en leerlingen die met extra ondersteuning een diploma zullen halen en verder kunnen doorstromen in het onderwijs. Natuurlijk moet je wel rekeninghouden met wat de leerlingen allemaal kunnen en wat ze zelf in hun toekomst willen doen. Zowel voor het leerwegondersteunend onderwijs als voor het praktijkonderwijs geldt dat 'onderwijs op maat' moet worden geboden. De leermiddelen moeten daarom geschikt zijn voor heterogene groepen en het moet mogelijk zijn er geïndividualiseerd onderwijs mee te realiseren. Ze moeten de mogelijkheid bieden tot differentiatie naar moeilijkheidsgraad en tempo. Er moet lesmateriaal zijn voor het opvullen van hiaten en voor het verlenen van extra hulp, bijvoorbeeld voor de verdere tweedetaalverwerving van de leerlingen die instromen vanuit de eerste opvang.

(de Maa & Claessens, 1996)

Als men kijkt naar de vrijetijdsbesteding van vluchtelingenjongeren waren de meeste sporten die aan bod kwamen voetbal en zwemmen. Na de dertiende leeftijd zijn jongeren die Islamietisch zijn opgevoed vaak gescheiden van het andere geslacht om zo de maagdelijkheid van de vrouw te garanderen. Hierdoor zien we vaak dat de jongens vaak buiten bezig zijn terwijl he vrouwlijkgeslacht thuis de moeder helpt in het huishouden. De vrijetijdsbesteding van de jongere vluchtelingen zou in de meeste gevallen hetzelfde moeten zijn in het land van herkomst als in Nederland, dit betreft computerspelletjes spelen, naar de film en sporten, vooral voetbal is bij deze zeer populair. Maar deze kosten vaak veel geld dat de vluchtelingen in de kampen meestal niet bezitten. Ook besteden de vluchtelingengezinnen veel van hun vrijetijd bij elkaar om zo hun eigen cultuur te versterken.

(Kruiswijk, 1999)

 In Nederland net zoals in België zijn er schakelklassen zowel op basisschoolniveau als in secundair niveau. Deze klassen zijn er vooral om anderstalige kinderen, asielzoekers, vluchtelingen de Nederlandse taal machtig te worden. In deze klassen worden vooral gewerkt met de basis van de taal op het niveau van het kind. Dit begint met veel gebaren en pictogrammen waarnaar ze meestal naar spreken gaan. Als de taal verbaal al machtig genoeg is gaan ze beetje bij beetje naar het lezen en schrijven van het Nederlands. Van deze klassen is het de bedoeling dat asielkinderen of vluchtelingenkinderen zo snel mogelijk kunnen doorstromen in een richting om zowel een beroep aan te leren als iets technischer vakken. Deze kinderen krijgen na de schakelklas ook nog bijsturing van de directie van de school.

(Jelsma, 2014)

Bibliografie

de Maa, J., & Claessens, W. (1996, december 3). Anderstalige zorgleerlingen in het voortgezet onderwijs. Levende Talen, De vereniging voor actieve talendocent, pp. 355-359.

Kassenberg, A., Bongaards, M., & Wolfgram, P. (2004). Vluchtelingenkinderen e hun welbevinden: over het nut van speciale lesprogramma's voor het basisonderwijs.

Keulen, v. (2014). perspectief van basisschoolleerkrachten op het onderwijs aan vluchtelingen- en/of asielzoekerkinderen in Nederland. Utrecht: Universiteit Utrecht.

Kruiswijk, P. (1999). vrijetijdsbesteding van jonge vluchtelingen . Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.

Jelsma, B. (2014). Taalbeleid voor nieuwkomers in de basisschool op macro- en mesoniveau. Utrecht: Universiteit Utrecht.