Wetenschappelijke naam: Ramphastos toco Gewone naam: reuzentoekan of tocotoekan Grootte en gewicht: 53-60 cm - 550 g
Uit het ei
Mijn ouders hebben 16 dagen lang zitten broeden op het ei waarin ik zat, en op de eieren waarin mijn 2 broertjes en zusjes zaten. Toen ik eindelijk mijn snavel uit het ei stak, was ik nog blind en naakt.
Om me snel te doen groeien, voeden mijn ouders me met vruchten en insecten. Binnen enkele weken zal ik volgroeid zijn. Ik word wel 60 cm groot en zal zo'n 540g wegen.
1 maand
Het is zover: ik krijg eindelijk m'n prachtige verenpak! Zwarte veren op mijn lijf en witte aan mijn hals. Maar waar ik vooral fier op ben: mijn prachtige snavel in oranje en zwart. Die is wel 20 cm lang, of een derde van mijn lengte! Hij lijkt zwaar maar eigenlijk is hij heel licht. Hij is namelijk hol. Als ik eten inslik, houd ik mijn snavel verticaal en slok zo m'n eten binnen. Mijn extra hulpje daarbij: een 15 cm lange tong die uitloopt op een soort borsteltje.
Anderhalve maand
Ik waag me in het luchtruim... het grote avontuur lonkt! Ik zoek verschillende omgevingen op, maar ik heb altijd hoge bomen nodig. Inderdaad, wij toekans hebben bomen nodig om ons bad te nemen. Dat doen we in de regenplassen in de holtes in boomstammen! Ik spring van de ene tak naar de andere, dat lukt me beter dan vliegen.
Ik leef graag in een groep. Met onze lange snavels verzorgen we elkaars verenpak. We bieden mekaar ook voedsel aan. Ik ben vooral dol op vruchten, bessen en zaden. Af en toe een stukje vlees mag ook wel: spinnen, kuikens, hagedisjes, een slang,... En ik deins er ook niet voor terug om eieren uit de nesten van andere vogels te roven.
Ik vind het leuk om de andere toekans wat te plagen. Ik achtervolg ze door van tak naar tak te springen en wrijf m'n snavel tegen ze aan. 's Avonds ga ik slapen in onze 'slaapzaal', waar we met z'n twaaleven overnachten. Ik stop m'n snavel in het verenpak op m'n rug zodat ik op een bol pluimen lijk!
We zijn nog vrij talrijk maar toch liggen er bedreigingen op de loer: de tropische bossen waarin we wonen worden vernield. En mensen vangen soms toekans om ons te verkopen als gezelschapsdier.
De jaguar is de grootste wilde kat van Amerika. Door de intensieve jacht die er wegens zijn bijzondere vacht op deze grote kat gemaakt werd, treft men hem nog maar zelden in het wild aan.
Leefwijze Volwassen jaguars zijn solitaire dieren, die alleen in de bronsttijd als paartjes leven. De jongen blijven hun eerste levensjaren bij hun moeder voordat ze de familie verlaten om een eigen jachtgebied te zoeken.
De grootte van hun jachtgebied is afhankelijk van het voedselaanbod. Als er voldoende prooidieren aanwezig zijn, zoals in onaangetaste wouden, dan heeft de jaguar aan een territorium van vijf kilometer doorsnee voldoende. Maar als er voedselschaarste is, bijvoorbeeld door woudkap, dan kan zijn jachtgebied weleens dertig maal zo groot zijn, ongeveer 500 vierkante kilometer Voortplanting Over het familieleven van de in het wild levende jaguar is maar weinig bekend. Jarenlang werd hij vanwege zijn pels intensief bejaagd. In de jaren '60 werden er in het Braziliaanse deel van het Amazone-oerwoud jaarlijks meer dan 1000 dieren gedood. De jagers werden daardoor experts in het vinden en doden van de jaguars, maar aan de leefwijze van deze katten schonken ze weinig aandacht. Biologen proberen daarom nu de jaguars die in het wild leven te observeren, juist omdat er nog maar zo weinig zijn. De meeste informatie komt uit dierentuinen, waar jaguars zich met succes voortplanten.
Het lijkt erop dat een mannetje en vrouwtje elkaar in het wild alleen voor de paring treffen. Het mannetje verlaat het vrouwtje direct daarna, en zij brengt alle jongen alleen groot. Per worp zijn dat een tot vier welpen, die bij de geboorte blind zijn en slechts 700-900 gram wegen. Na twee weken openen de jaguarbaby's hun ogen en beginnen ze de directe omgeving van hun schuilplaats te verkennen. Met een maand of zes gaan ze samen met de moeder op jacht. De jonge jaguars leven en jagen gedurende de eerste twee levensjaren samen met hun moeder. Daarna verlaten ze haar en zoeken een eigen jachtgebied.
Voedsel en jacht Jaguars zijn weliswaar goede klimmers, maar ze jagen toch het liefst op de grond en bij voorkeur 's nachts. Maar ze klimmen wel in bomen om vandaar hun buit te beloeren. De jaguar is ook een snelle sprinter en snel moe. Het succes van zijn jacht hangt er dan ook vooral vanaf of de jaguar zijn prooi goed kan bespieden en ongezien dichtbij kan komen.
Zijn hoofdvoedsel bestaat uit dieren die hij in het bos vindt en die in grootte varieren van een muis tot een hert. Als goede zwemmer vangt hij ook kikkers, vissen, schildpadden en kleine alligators.
De jaguar is een goede visser. Als hij vist, zit hij roerloos op een rotsblok of op een overhangende tak. Zodra hij een vis ziet, slaat hij hem met zijn poot uit het water op de oever.
Als hij een prooi te pakken heeft, sleept hij hem naar een schuilplaats voordat hij begint te eten.
De jaguar en de mens Vroeger waren er overal tussen Arizona en Argentinie jaguars, maar door de ongebreidelde jacht werden ze op de meeste plaatsen uitgeroeid of sterk gedecimeerd. In veel landen heeft de grootschalige ontginning van bos ten behoeve van landbouwgronden en bewoning het 'werk' van de jagers afgemaakt. In de bovenloop van het Orinocobekken in Venezuela zouden de jaguars nog talrijk zijn, maar in alle andere gebieden zijn ze met uitsterven bedreigd. In heel Argentinie leven er naar schatting minder dan 200 dieren; binnenkort zijn ze alleen nog in dierentuinen te bewonderen.
Jaguars hebben de reputatie dat ze mensen aanvallen. Volgens een verhaal zou een jaguar een mens kilometers lang door het bos gevolgd zijn, en tenslotte net zo geruisloos weer verdwenen zijn als hij gekomen was. Het lijkt er dus eerder op dat een jaguar een mens 'uitgeleide doet' uit zijn territorium. Als hij hem had willen doden, zou hij daar ruimschoots de gelegenheid voor hebben gehad.
Korte feitjes: · Een bioloog die een jaguar gemerkt had, vond het dier de volgende keer 800 km verderop terug in zijn nieuwe jachtgebied
· Van de vijf grote katten, zijn leeuwen, tijgers, luipaarden en sneeuwluipaarden in gevangenschap makkelijk onderling te kruisen. Jaguars paren echter alleen met leeuwen.
· De jaguar is de enige grote kat die niet brult.
· Amazone-Indianen vertellen dat jaguars uit het oerwoud komen om met kleine kinderen te spelen.
AFMETINGEN Grootte: 68-76 cm Lengte: 112-185 cm, staart 45-75 cm Gewicht: mannetje 55-100 kg, vrouwtje tot 45-90 kg
VOORTPLANTING Geslachtsrijp: met 3 jaar Paartijd: in de tropen het hele jaar, aan de grenzen van zijn verspreidingsgebied in de vroege herfst Draagtijd: 93-110 dagen Aantal jongen: 1-4
LEEFWIJZE Gedrag: solitaire jager, behalve in de bronsttijd Voedsel: op de grond levende zoogdieren, huisdieren, vissen, kikkers, schildpadden en kleinere alligators Levensverwachting: in gevangenschap tot 22 jaar
VERWANTE SOORTEN De jaguar is nauw verwant met de tijger, leeuw, luipaard en sneeuwluipaard.
Verspreidingsgebied van de jaguar
VERSPREIDING In Midden- en Zuid Amerika,van het zuidwesten van de Verenigde Staten tot in Patagonie. De grootste jaguars leven in Mato Grosso in Brazilie.
SOORTBESCHERMING Alle acht ondersoorten van de jaguar zijn tegenwoordig bedreigd en de meeste zijn buiten de bescherming van een dierpark, waar ze zich met succes voortplanten, zo goed als uitgestorven. De verandering van hun leefomgeving in akkerland en de intensieve jacht vormen de grootste bedreigingen.
Met zijn opvallende uiterlijk verwacht je hem zó in Jurassic Park. Het logge lijf met dikke huidplooien en opvallende hoorns zou bedacht kunnen zijn op de tekentafels van de Spielberg-studio's. In werkelijkheid zijn er al 60 miljoen jaar neushoorns op aarde. Hoe lang dat nog zo blijft, is een andere vraag. Van Afrika tot Azië wordt op de neushoorn gejaagd.
Kippig
Neushoorns doden is geen kunst. Pas op vijfentwintig meter afstand zien zij het verschil tussen een jager en een boomstronk. Dat ze wel goed kunnen ruiken en horen, helpt maar ten dele. Hun kippigheid is al veel dieren fataal geworden. De jacht op neushoorns bereikte zijn dieptepunt in de jaren zeventig. De helft van alle overgebleven neushoorns werd toen afgeschoten. In 1997 waren er over de hele wereld nog hooguit 12.375.
Nog 5 soorten
De Griekse naam voor neushoorn is rhinoceros (rhino = neus, ceros = hoorn). In de oertijd hebben wel 165 soorten geleefd. Nu zijn er nog 5.
Zwarte neushoorn De zwarte neushoorn kwam ooit in het grootste deel van Afrika voor. Nu is hij alleen nog te vinden in kleine gebieden in bijvoorbeeld Zuid-Afrika en Kenia. Er zijn er nog ongeveer 2500. Hij is te herkennen aan twee hoorns en een puntige onderlip.
Witte neushoorn De witte neushoorn leefde vroeger in heel midden- en zuidelijk Afrika. Er resteren nog ongeveer 7500 witte neushoorns. Maar: er zijn twee verschillende witte neushoorns: de Noordelijke en de Zuidelijke. Van de Noordelijke waren er in juli 1997 nog maar 24! Die leven in Congo, het vroeger Zaïre. Met maximaal 3600 kilo is de witte neushoorn na de Afrikaanse en Aziatische olifant het zwaarste landdier ter wereld. Hij heeft twee hoorns en is niet wit, maar grijs. Het woord 'witte' (white'' in het Engels) komt van het Nederlandse 'wijde', en dat slaat op zijn brede onderlip.
Indische neushoorn De Indische neushoorn leefde ooit in heel Zuid-Azië, maar nu alleen nog in India en Nepal. Hij heeft maar één hoorn. Omdat zijn huid uit bobbelige platen bestaat, wordt hij ook wel pantserneushoorn genoemd. Er zijn nu nog tussen de 1800 en 2100 Indische neushoorns.
Javaanse neushoorn De Javaanse neushoorn is alleen nog te vinden op Java en in Vietnam. Met minder dan 75 exemplaren is hij waarschijnlijk het meest zeldzame zoogdier ter wereld. Alleen het mannetjesdier heeft een kleine hoorn.
Sumatraanse neushoorn De Sumatraanse neushoorn is met z'n maximumgewicht van 800 kilo de kleinste van alle neushoorns. Hij heeft twee stompe hoorns en heeft overal haar. Er leven nog maximaal 300 Sumatraanse neushoorns.
Vijftig kilo planten
Neushoorns zijn zoogdieren, die zich maar langzaam voortplanten. Eens in de tweeënhalf tot zes jaar brengen volwassen vrouwtjes een kalf ter wereld. Hoewel neushoorns meestal in hun eentje leven, blijft het kalf vaak lange tijd bij de moeder. Neushoorns zijn echte planteneters. Op de steppe, in het regenwoud: je treft ze aan waar water en groen te vinden is. Een Sumatraanse neushoorn eet per dag wel vijftig kilo mango's, twijgen, bamboescheuten en andere planten.
Haren, nagels en hoorns De neushoorn heeft eigenlijk maar één bezit dat jagers willen hebben: zijn indrukwekkende hoorns. De grootste hoorn ooit gemeten was 1.58 meter lang. Biologisch gezien is een hoorn niets bijzonders. Bij een levende neushoorn groeit een afgezaagde hoorn gewoon weer aan. Het is een uitgroeisel van de huid, gemaakt van hetzelfde materiaal als haren en nagels. Toch wordt er al eeuwenlang een bijzondere waarde aan toegekend.
Een dolk met een heft van neushoorn-hoorn is in het Midden-Oosten een statussymbool. Toen het de oliestaten in de jaren zeventig heel goed ging, konden velen zo'n dure dolk betalen. Noord-Jemen groeide uit tot het grootste handelscentrum voor hoorns ter wereld. Begin jaren tachtig ging de helft van alle handel in hoorns via dit land. Ruim vijftien jaar later is de handel in neushoornpoeder voor medicijnen een nog grotere bedreiging. In tegenstelling tot hetgeen vaak wordt gedacht, gebruikt men hoorn niet als sex-stimulerend middel. In Azië gebruiken traditionele genezers hoornpoeder juist als medicijn, vooral tegen hoge koorts, duizelingen en bloedingen. Eén kilo neushoornpoeder bracht in 1994 meer dan 100.000 gulden op
De neushoorn
