De Belgen hebben gewonnen van Brazilie. Intussen heb ik mijn rugzak nogmaals heringevuld en hetgeen ik nog nodig had klaargelegd. Het is een korte nacht geworden. De terugkeer naar huis nadert. Terug naar het normale leven. Wat eens een wens, een droom was worden nu herinneringen. Herinneringen aan een mooi avontuur. Herinneringen om te koesteren. Bedankt aan zij die thuis alles in goede banen hebben geleid. Bedankt aan degenen waar ikonderweg onderdak heb gekregen, waar ik samen met op stap geweest, waar ik eten/drinken heb gehad of die mij een goede raad of waar ik zomaar een praatje heb gemaakt.Bedankt aan allen die mij hebben gevolgd via de blog of anders en bedankt voor de reacties op de een of andere manier. En speciaal een woord van dank voor zij die betrokken zijn bij de "Olavs way". Het is een mooi maar lastig pad in een schitterend land.
Once a dream, a promise becomes now memories. Memories of a beautiful adventure. Thanks to the hosts along the way where I get a place to sleep, where I get food or something to drink. Thanks to all the pilgrims that I met. Thanks to all the people that followed me via my blog or otherwise. Thanks for the reactions that you gaved one way or the other. A special thanks for the people that are involved with the Olavs Way. A wel-marked and a beautiful path to Olav den Heilige in Nidaros. Walking the Olavs way is hard but it is in a beautiful country with friendly people.
Nu ga ik deze blog sluiten. Het vliegtuig staat klaar. Misschien tot op de presentatie op 15 februari 2019.
Een nieuwe dag als toerist. Eerst nog eens naar de kathedraal. Als pelgrim mag je toch gratis binnen. We stappen mee met een gids. En bij een geleid bezoek worden meer details getoond. Zo zijn sommige inkervingen in de stenen in de kathedraal geen vandalisme maar het merkteken van de werkman die betaald werd per steen en moest kunnen aantonen wat hij gedaan had. Zo werd ook verteld dat na de reformatie het zilveren schrijn waarin het lichaam van de heilige Olav stak meegenomen werd door de Denen en verwerkt tot zilveren munten. Waar het lichaam gebleven is weet men niet. Men denkt dat het onder het altaar herbegraven werd. Aan de buitenzijde van de kathedraal is het opvallend hoe kwaad de figuren aan de zuidkant van de kerk kijken. De verklaring hiervoor is dat men in Noorwegen dacht dat de hel in het noorden lag (Koud, daar wil men niet naartoe, wel naar het warme zuiden.). De boze blikken moesten dan ook de duivel en het kwaad in het noorden houden. Ons bezoek ronden we af met een beklimming van de 39m hoge toren. Het is een klim van 172 treden door smalle openingen en een gladde trap. Boven is het uitzicht over Trondheim en de fjord mooi. 's Middags gaan we eten in de wijk Baklandet. Een oude gezellige wijk met kleine restaurantjes. In Baklandet skydsstation kiezen we het pelgrimsmenu: vissoep, kabeljauw met aardappelen en groenten, kaastaart en koffie. Het is er druk maar gezellig. Nog even wandelen in de straat en een kijkje nemen bij de summiere lift die de fietsers helpt om de steile weg op te kunnen. En dan terug via het oude brugje naar de winkelstraat om nog wat inkopen te doen. Deze avond zijn we naar een optreden van verscheidene muzikanten geweest in de Vår Frue kirke. Het concert was georganiseerd door een medepelgrim ten voordele van artsen zonder grenzen. Tijdens het concert werd ook door haar gezongen en vertelde ze van haar pelgrimstocht van Oslo naar Trondheim.
Dit was de laatste avond in Trondheim. Nu nog alles inpakken.
Bijlagen: in de Vår Frue kirke, restaurant, samen met Ann
Uitgebreid ontbijten. Geen haast en niets gepland. Raar, maar het pelgrimsgevoel gaat snel weg. Eerst naar het openluchtmuseum in Sverreborg. Het is 3 km stappen, maar toch te voet. Voorbij de kathedraal en tussen de gebouwen van het nieuwe ziekenhuis. Nog een stevige klim. Zonder rugzak is dit niet zo lastig. De aanduidingen van de Olavsweg. We zijn er. Ook hier (zoals in Maihaugen in Lillehammer) zijn een aantal oude gebouwen heropgebouwd. Zo is ook hier een oude Staafkerk. Eén van de 29 nog resterende in Noorwegen. Deze kerken hebben geen ramen en ook in het begin waren geen stoelen op banken voorzien. Men zat geknield op de houten vloer. De doopvont stond tegen de inkomdeur zodat men de dopeling van buiten over de doopvont kon houden. Zonder doopsel kwam men de kerk niet in. Een ander mooi gebouw was het hoofdgebouw van een 17de eeuwse hoeve. Om de rijkdom aan de mensen te tonen was het plafond gedecoreerd met schilderwerk. En vooral de witte kleur was toen erg duur. In het openluchtmuseum staan natuurlijk nog tal van andere mooie gebouwen. Van het museum is opnieuw de aanduidingen van het Olavspad te volgen om in het stadscentrum te komen. Op de vismarkt, met slechts 1 winkel, eerst een stukje kabeljauw eten vooraleer de stad te verkennen. In het oude havendeel zijn enkele pakhuizen heringericht als winkelcentrum en aan de buitenzijde zijn de restaurants. Het is er gans de dag door druk. Als we na het winkelen hier terugkeren om wat te eten valt meteen op hoe efficient alles verloopt: bestellen aan de bar en onmiddellijk betalen. Maar wat nog meer opvalt is de prijs en vooral van de drank. Enkele prijzen omgerekend naar euro een fles cava 45 euro, een glas pils van de regio 8.8 euro, een glas wijn 12 euro. Hierbij is gelukkig de prijs van het eten in evenredigheid niet in dezelfde prijsklasse, maar een simpel hoofdgerecht is toch ook snel 45 tot 55 euro. Maar de zalmschotel smaakt en alles kan rustig aan. Geen was meer te doen vanavond.
Alcohol is in Noorwegen (maar ook in de andere Scandinavische landen) zeer duur en wordt alleen verkocht in speciale winkels. Wel is het assortiment zeer groot, zo vind je hier ook de Belgische Geuze of Trappist. Maar wel aan 7 tot 9 euro voor een fles van 25 cl. Op straat lopen met een glas of geopend flesje alcoholische drank is verboden. In de meeste restaurants ligt dan ook een schrijven waarop staat dat het personeel de drank tot bij u zal brengen en dat je het niet zelf mag meenemen. Doe je het toch dan lopen ze het risico van hun vergunning te verliezen. Het is dan ook een raar zicht als iemand zich aan een andere tafel gaat zetten (buiten) dat er iemand van het personeel achter loopt met zijn glas bier.
Gisterenavond om 18u was er een pelgrimsbijeenkomst en avondgebed in de kathedraal. Volgens de priester waren er 50 pelgrims gisteren in Trondheim aangekomen. Tussen de gebeden door werd door de orgelist wat geïmproviseerde muziek gespeeld. Dan nog een steak gaan eten. Het was toch al lang geleden dat ik een echt restaurant van binnen gezien had. En dan slapen. Het voelde raar als ik deze morgen wakker werd en niet alles in de rugzak moest steken. Nog even blijven liggen. En dan naar het ontbijtbuffet. En een lunchpakket klaarmaken. We bezoeken vandaag eerst het eiland Munkholm. Rond 1100 was hier één van de eerste kloosters in het toen nog jonge katholieke rijk. Het klooster had naam en faam en bezat meer dan 200 boerderijen in de streek. Maar na de reformatie (1537) kwam aan dit alles een einde. Het eiland heeft later nog gediend als legerplaats en gevangenis. In WO II was het een centrale uitkijkpost van het Duitse leger voor de bescherming van de U-boten die in de fjord lagen. Nu is het een mooie plaats om eens te bezoeken. Na de middag naar het paleis van de aardsbisschop, naast de kathedraal. Nu zijn in de enorme gebouwen musea ondergebracht. Eén ervan toont oude beelden van de kathedraal die intussen bij een restauratie al vervangen zijn. Het andere museum is gewijd aan de kroning van de koningen want de traditie wil dat de koning gekroond wordt in de kathedraal van Trondheim. Achter een dik glas kan men hier dan ook de kroonjuwelen bewonderen.
Het was de eerste echte dag als niet-pelgrim maar toch heb ik vandaag nog vele kilometers gestapt. Maar het voelt toch anders zonder rugzak. En vanavond toch eens van de Noorse vis proeven.
Dag 99 Lian - TRONDHEIM 8 km (totaal 2.563 km) Aankomst St. Olavspad, Aankomst
Het was maar een korte wandeling vandaag. Een eind door het bos en dan tussen de huizen naar de stad. Aan de overkant van de heuvel zie ik in de verte al de kathedraal. Nog even een kleine omweg langs de haven en dan de rivier volgen. Voorbij het kerkhof en ik ben er. Mijn broer, Patrick, zit mij op te wachten. Het is juist 9u05. Na 14 weken en 2563 km ben ik aan de kathedraal van Trondheim. Aan het graf van St. Olav. De schoenen zijn versleten. Nog enkele foto's maken voor de kathedraal en aan aanduiding "0 km" terwijl er nog niet veel mensen op het plein lopen want in de zijstraten komen de bussen met toeristen al aan. In de shop naast het plein om een koffie en wat souvenirs zoeken. De tocht zit erop, maar ik moet nog naar het pelgrimscenter om het Olavsbrevet. Daar wordt ik hartelijk ontvangen en moet ik vertellen van mijn lange tocht.
Ik ben dit jaar pelgrim nr 253. Maar wel de eerste pelgrim die dit jaar van thuis (buiten Noorwegen) te voet naar Trondheim ben gestapt. Onmiddellijk wordt er iemand bijgehaald want mijn foto moet op facebook van de vrijwilligers die meewerken aan het Olavspad. Het brevet wordt geschreven en op de wereldkaart moet met een pin aanduiden waar mijn tocht begonnen is. Intussen komen nog pelgrims binnen die ik ook ondetweg ontmoet heb. Het wordt tijd om de rugzak even te laten rusten en even rond te kijken in Trondheim. Via mijn blog ga ik jullie ook van dit op de hoogte houden.
Intussen is in Sijsele in de Cultuurfabriek de zaal vastgelegd voor vrijdag 15 februari 2019 waar ik om 20u een presentatie zal tonen van mijn tocht van Sijsele naar Trondheim.
Op stap. Het is al 9u30 en de zon brandt. Langs de weg het fjord volgen. Na 2 km kwartdraai links en stevig bergop (14 %, 1 km ver). Het zweet stroomt. In het beetje schaduw toch even stoppen om wat te drinken. Dan verder langs een bospad. Opletten voor de blootliggende boomwortels. Het is lichtjes dalen en dan opnieuw klimmen. In de verte zie ik Trondheim, maar nog geen kathedraal. Nog even over een afsluiting en nog één en dan nog één. Daarna tussen de paarden. Ze staan onder een boom in de schaduw. Eventjes de stem wat luider en dan gaan ze uiteen. Aan de andere kant van de weide ben ik in Lian. Ver genoeg voor vandaag.
Morgen de laatste kilometers.
Bijlagen: 2x Gaulafjord, 2x onderweg
Foto's dag 97 toegevoegd (slaapkamer, wasmachine, Haakon, slaapplaats)
Dag 97 Kleivan - Leinstrand 12 km (totaal 2.541 km)
Om 8u vertrokken met de zon en een blauwe hemel. Langs de weg tot aan het fjord. In een bushokje even rusten en nog wat eten. Nog een kleine klim langs een asfaltweg en dan een korte afdaling door het bos en ik ben opnieuw aan het fjord. Dwars door een camping tot aan de plaats waar de veerman mij zal komen ophalen. De veerman is naar de kerk dus enkele uren wachten. Er komen nog 2 Duitse pelgrims. Om 15u komt de veerman met de roeiboot ons ophalen. Hij brengt ons naar de overzijde van het fjord. De roeiboot is een beetje lek. "Komt door de droogte" zegt hij.
We verblijven op zijn boerderij in een oude schuur. Mooi ingericht als museum. Er zijn 6 bedden met gordijnen. Alles is intussen bezet door pelgrims en vanavond gaan we samen eten.
Nog 21 km.
Bijlagen:
uitzicht op het fjord
slaapkamer
gedekte tafel voor vanavond
zicht op de Gaula waar ik ben overgezet met de veerman
oude wasmachine naast mijn bed
Haakon en Mette-Marit zijn hier ook geweest (kroonprins en prinses van Noorwegen)
De Portugese pelgrim en een Duitse pelgrim zijn ook nog afgekomen in de namiddag. De kachel aangestoken want het werd koud.
Deze morgen om 7u op maar rustig aan. Ik hoef pas dinsdag in Trondheim te zijn. Nog wat naar de radio luisteren en wachten op de zon. De anderen vertrekken.
Om 9u30 ga ik ook op stap. De zon is er. Eerst naar de ruïnes van het oude kerkje van Skaun. Hier heb ik een prachtig uitzicht over het dal. En dan begint de klim. Langs een brede landweg en verder over een voetpad in het bos. Dan een steile en gladde afdaling. Ik hou mij vast aan het touw om niet naar beneden te glijden. En daarna opnieuw klimmen en langs een paadje tegen de bergwand. Nog een steile afdaling en ik kom op een weg. Verder dalen en ik ben in Kleivan.
Een mooie pelgrimsherberg. De eigenaars zijn niet thuis maar ik kan binnen. In de verte zie ik een fjord. Dat is voor morgen.
Bijlagen : zicht op Skaun, onderweg, mooie bloemen in Kleivan
Gisterenavond is nog een Portugese pelgrim binnengekomen om hier te slapen.
Deze morgen nog eens vroeg op.
Om 5u30 vertrekken (misschien zie ik nog eens wild). Het regent, de poncho aan. Al snel loop ik op een smal pad in het bos. Alles staat nat en door de hoge struiken en gras zijn de broekspijpen snel nat. Het is licht klimmen en dan terug dalen naar een meer. Een grindweg en dan opnieuw klimmen. Hier staat een "Gapahuk". Even schuilen en wat eten. Terug op stap. De voeten en de "waterdichte" schoenen zijn ook al nat en nu loop ik over een drassig veengebied. Het is alsof ik op natte sponsen stap. Stappen van aanduiding naar aanduiding want er is geen echt pad. Soms liggen er loopplanken maar meestal niet. Men is eraan bezig. Voorzichtig over de boomwortels en uitkijken bij de steile afdalingen. Ik kom aan een boerderij. Een steile afdaling en opnieuw door het bos. Ik kom Luc tegen met de mobilhome. Ginette en Jean-Pierre zijn al verder. Nog een stukje door het bos en ik ben aan de kerk van Skaun.
In het pelgrimshuis kan ik niet slapen. Er is feest dit weekend. Ze zijn volop bezig met tenten zetten. Iemand haalt me op. Ik kan op de boerderij slapen. Eerst krijg ik van hem een rondleiding in het mooie oude kerkje. Misschien moet ik vanavond toch eens komen kijken en luisteren.
Bijlagen: schuilplaats, onderweg, wandelen op natte sponsen