Microsoft Windows is een groep verschillende grafische besturingssysteemfamilies, die allemaal zijn ontwikkeld, uitgebracht en verkocht door Microsoft. Elke familie is geschikt voor een bepaalde sector van de informatica-industrie. Actieve Windows-families zijn Windows NT en Windows Embedded. Deze kunnen subfamilies omvatten, bijvoorbeeld Windows Embedded Compact (Windows CE) of Windows Server. Opgeheven Windows-families zijn Windows 9x, Windows Mobile en Windows Phone.

De recentste versie van Windows is Windows 10 versie 1903.

De versies van Windows onder deze categorie beschikken in het geheel niet meer over ondersteuning. Er komen geen patches meer voor uit.

Windows 1.0[bewerken]

Zie Windows 1.0 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De geschiedenis van Windows gaat terug tot 1982, toen Microsoft begon aan de eerste versie van een besturingsprogramma dat de naam Interface Manager kreeg. Dit werd aangekondigd in november 1983 (na de Apple Lisa, maar voor de Macintosh) onder de naam "Windows". Windows 1.0 kwam echter pas uit in november 1985. Windows 1.0 deed eigenlijk dienst als een shell over MS-DOS. Verder waren er verschillende programma's met een UI meegeleverd zoals de Rekenmachine, Kalender, Cardfile, Clipboard viewer, Klik, Configuratiescherm, Kladblok, Paint, Reversi, Terminal en Writer. In Windows 1.0 was het niet mogelijk vensters met elkaar te laten overlappen.

Windows 2.0[bewerken]

Zie Windows 2.0 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In oktober 1987 werd Windows 2.0 gelanceerd. Nieuw was een verbeterd geheugenbeheer en de mogelijkheid vensters met elkaar te laten overlappen. Ook toetsencombinaties deden in deze versie hun intrede.

Windows 2.1 werd in twee verschillende versies uitgebracht: Windows/386 en Windows/286. In die eerste kwam er ondersteuning voor multitasking van verschillende DOS-programma's en ook het geheugengebruik was verbeterd. In die tweede was onder andere een verbeterd geheugengebruik doorgevoerd.

De eerste versies van Windows werden vaak gezien als een grafische interface over MS-DOS. Niettemin hadden deze eerste 16 bitversies van Windows al kenmerken van volledige besturingssystemen: eigen uitvoerbaar bestandsformaat en eigen stuurprogramma's voor printers, muis, toetsenbord, schermen etc. Ook had Windows, in tegenstelling tot MS-DOS, de mogelijkheid meerdere programma's met een grafische interface te gebruiken op hetzelfde moment (multitasking). Windows had dan ook veel meer opties en mogelijkheden, waaronder ondersteuning voor grotere geheugens.

Windows 3.0 en 3.1[bewerken]

Zie Windows 3.0 en Windows 3.1 voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

De grootste verandering in Windows 3.0 (1990) en Windows 3.1 (1992) was dat programma's nu in een beschermde modus draaiden; hierdoor kregen ze toegang tot verschillende, afgescheiden delen van het geheugen en kon een programma gemakkelijk meerdere megabytes gebruiken. Ook werden verschillende onderdelen door Microsoft herschreven. Windows 3.1x was de laatste versie van Windows waar geen taakbalk en startmenu beschikbaar was.

Windows NT 3.1, 3.5 en 4.0[bewerken]

Zie ook: Windows NT

Origineel was de Windows NT-lijn bedoeld voor commercieel gebruik. De eerste versie van Windows NT was NT 3.1 (1993). Het versienummer "3.1" werd gekozen omdat het overeenkwam met de consumentenversie van Windows in die tijd (Windows 3.1). Deze versie werd opgevolgd door NT 3.1 (1993), NT 3.5 (1994), NT 3.51 (1995) en NT 4.0 (1996). Windows NT 4.0 is het eerste NT-gebaseerd besturingssysteem dat de interface van Windows 95 meekreeg.

Windows 95, 98 en ME[bewerken]

Zie Windows 95, Windows 98 en Windows ME voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

In augustus 1995 lanceerde Microsoft Windows 95. Een belangrijke vernieuwing was de nieuwe gebruikersinterface. Zo werd de taakbalk, zoals hij gekend bleef tot en met Windows 7, geïntroduceerd. Ook werd hardware nu automatisch gedetecteerd en geconfigureerd door Windows (plug-and-play). Ook 32 bitprogramma's werden nu ondersteund en de stabiliteit werd ten opzichte van Windows 3.1 verbeterd. Er kwamen verschillende OEM Service Releases (OSR) uit van Windows 95. Ieder kreeg voor belangrijke updates een Service Pack.

In juni 1998 volgde Windows 98. Nog geen jaar later, in mei 1999, kwam er een herziene versie van Windows 98 uit: Windows 98 Second Edition (of kortweg Windows 98 SE). Deze versie was geen gratis update, maar een heruitgave waarvoor betaald moest worden.

In februari 2000 kwam Microsoft met Windows 2000 op de markt. Omdat Windows 2000 op bedrijven was gericht kwam Microsoft voor consumenten met Windows ME (ME staat voor Millennium Edition). Windows ME was net als Windows 98 gebaseerd op MS-DOS en werd voorzien van enkele functies die Windows 2000 had, zoals een systeemherstel. Windows ME bleek echter instabiel. Ook was het het laatste besturingssysteem van Microsoft dat was gebaseerd op MS-DOS.

Windows 2000 (NT 5.0)[bewerken]

Zie Windows 2000 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Windows 2000 was de laatste NT-gebaseerde versie van Windows die geen Microsoft Product Activation had ingebouwd. Het is ook de laatste versie van Windows die gebaseerd was op Windows NT waarvan geen consumentenversie werd geleverd. Ook was het de laatste versie van Windows die Windows Classic gebruikt als standaard UI. Windows 2000 bracht verschillende wijzigingen mee, zo werd de Active Directory geïntroduceerd in Windows 2000 Server. Ook vereisen veranderingen aan de configuratie van Windows niet langer dat de computer opnieuw werd opgestart. Het is de laatste Windows NT-versie waarvan een 16 bit-versie bestaat.

Windows XP (NT 5.1)[bewerken]

Zie Windows XP voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Gebaseerd op de tijdlijn is Windows XP in 2001 de opvolger van Windows Me geworden. Volgens het versienummer (NT 5.1) is Windows XP echter de opvolger van Windows 2000 (NT 5.0). De belangrijkste vernieuwing in Windows XP is waarschijnlijk te danken aan de nieuwe doelgroep. Microsoft richtte zich met Windows XP ook volledig op de consumenten. Windows XP werd voorzien van een mooiere interface met de naam "Luna". Deze is standaard beschikbaar in het blauw, zilver en olijf. Ook werd het startmenu onder handen genomen en is het systeem gebruiksvriendelijker en stabieler.

In 2002 kwam Microsoft met het eerste Service Pack voor Windows XP. In deze versie van Windows XP werd ondersteuning voor USB 2.0-interfaces toegevoegd, eveneens .NET-ondersteuning, IPv6-ondersteuning en ondersteuning voor SATA-schijven groter dan 137 GB. Verder werd versie 4.7 van Windows Messenger in deze update gebonden.

In 2004 kwam Microsoft met een tweede Service Pack voor Windows XP. Deze update loste veel problemen op en bracht ook nieuwe functies zoals het aangeven door middel van een bericht als een download een computervirus zou kunnen bevatten, een ingebouwde firewall die de computer moet beschermen tegen hackers en een makkelijker hulpprogramma voor het opsporen van draadloze netwerken.

In 2008 kwam het derde en tevens laatste Service Pack voor Windows XP. Nieuw in SP3 was de verbeterde compatibiliteit met Windows Server 2008, een nieuwe versie van het programma 'Verbinding met extern bureaublad' en ondersteuning voor .NET 4.0. Ondersteuning voor SP3, en Windows XP zelf, eindigde op 8 april 2014.

Windows Vista (NT 6.0)[bewerken]

Zie Windows Vista voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 30 januari 2007 kwam Windows Vista uit. Net als zijn voorganger is Windows Vista gebaseerd op de Windows NT-kernel. Het draagt versienummer Windows NT 6.0. Windows Vista zou eigenlijk in 2006 moeten zijn uitgekomen voor de consumenten maar dit werd uitgesteld. Voor bedrijven verscheen Vista op 30 november 2006. Een grote vernieuwing in Windows Vista is de gebruikersinterface: deze werkt nu op Windows Aero. Windows Vista is tevens de laatste versie van Windows die enkel de klassieke taakbalk heeft. Voor Windows Vista zijn ondertussen al twee Service Packs verschenen.

Windows Vista werd echter niet goed ontvangen: de systeemvereisten waren hoog tegenover die van Windows XP, waardoor op veel computers het systeem traag werkte of niet alle grafische features konden worden gebruikt. Daarnaast betekende de verbeterde veiligheid, onder meer door middel van gebruikersaccountbeheer (UAC), een verandering in de manier waarop men gewend was te werken; veel wijzigingen vereisten nu het ingeven van een beheerderswachtwoord, ook wanneer men met een beheerdersaccount was ingelogd, wat door veel gebruikers als hinderlijk werd ervaren. Windows Vista werd in 2009 opgevolgd door Windows 7.

Windows Vista is tevens het enige besturingssysteem van Windows dat niet bedoeld is voor servers dat niet op zijn voorganger is gebaseerd. Origineel zou Windows Vista op Windows XP zijn gebaseerd, maar tijdens de ontwikkeling hield Microsoft een Development reset, daarbij worden alle wijzigingen ongedaan gemaakt. Er werd vervolgens gekozen om op Windows XP's servervariant verder te werken: Windows Server 2003.

Windows 7 (NT 6.1)[bewerken]

Zie Windows 7 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 22 oktober 2009 lanceerde Microsoft Windows 7. Deze moest het door fouten geplaagde Windows Vista doen vergeten. Nieuw in Windows 7 was de vernieuwde taakbalk. Deze bevatte nu geen labels meer en de iconen waren groter. Hierdoor is de taakbalk ongeveer twee keer zo hoog als de klassieke versie ervan. Ook was Windows Aero drastisch verbeterd, waar in Windows Vista de taakbalk en vensters hun transparantie verloren als een venster werd gemaximaliseerd, is dat in Windows 7 niet meer het geval. Ook werd Aero Snap, Peek en Shake ingevoerd. Ook is het nu mogelijk om op het bureaublad een diashow af te spelen en widgets zitten niet meer vast aan een balk, maar kunnen worden verspreid over het volledige bureaublad. Verder hebben ook de bibliotheken hun intrede gedaan. Windows 7 werd vooral als 64 bitseditie verkocht. Windows 7 is ook de laatste versie van Windows die beschikt over de klassieke Windows-stijl uit Windows Me en eerder. Op 13 januari 2015 is Windows 7 de periode van extended support ingegaan; vanaf dan worden er alleen nog maar beveiligingslekken hersteld. Updates, zoals nieuwe versies van Internet Explorer, worden dan niet meer ontwikkeld voor Windows 7.

Windows 8 (NT 6.2)[bewerken]

Zie Windows 8 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 26 oktober 2012 lanceerde Microsoft Windows 8, de opvolger van Windows 7. Een grote vernieuwing van Windows 8 is de drastisch veranderde gebruikersinterface, waardoor Windows 8 dan ook de grootste vernieuwing sinds Windows 95 genoemd wordt. Windows 8 beschikt over de Metro-interface die al eerder te zien was op Windows Phone 7. Verder is er ondersteuning voor ARM-architectuur en is het mogelijk Windows vanaf een USB-apparaat te laten starten met Windows To Go. Ook is er ondersteuning voor USB 3.0. Verder is er een nieuw Taakbeheer en is Windows 8 de eerste versie van Windows die niet meer beschikt over de klassieke interface van Windows 95 en Me. In de klassieke omgeving, gekend uit Windows 7, werd Aero Glass geschrapt om meer een geheel de vormen met de Metro-UI. Vanwege de Windows 8.1-update, werd ondersteuning van Windows 8 gestopt op 12 januari 2016 en moeten gebruikers voor die tijd hebben bijgewerkt naar Windows 8.1 om updates te blijven ontvangen.

Windows 10 (NT 10.0)[bewerken]

Zie Windows 10 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Windows 10 versie 1511[bewerken]

Op 12 november 2015 bracht Microsoft Windows 10 November Update uit als versie 1511. De update is een vereiste update voor thuisgebruikers. Gebruikers van Windows 10 Pro en Enterprise kunnen de update tijdelijk uitstellen. De update bevat onder andere Microsoft Edge-platform versie 13, een uitgebreidere Microsoft Cortana en verschillende verbeteringen aan de interface. Ook bevat het een preview van de Skype-apps voor Windows 10. Verder brengt de update verbeteringen met zich mee aan de prestaties van Windows 10 en de manier waarmee het omgaat met beschikbaar geheugen. Microsoft veranderde ook de manier waarop Windows 10 geactiveerd kon worden en staat ook licenties van Windows 7, 8 en 8.1 toe.

Uitgebreide ondersteuning[bewerken]

Versies van Windows onder deze categorie zitten in hun laatste fase, het zogenoemde Extended Support oftewel Uitgebreide Ondersteuning. Dit betekent dat er enkel nog updates worden uitgebracht die van invloed zijn op de beveiliging van Windows.

Windows 8.1 (NT 6.3)[bewerken]

Zie Windows 8.1 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Windows 8.1 (ook bekend als Windows Blue) is de naam voor een update voor Windows 8. Het bevat onder andere verschillende aanpassingen aan het startscherm, zoals nieuwe formaten voor tegels zoals gezien bij Windows Phone 8 en 7.8. Ook is de "Apps"-weergave toegankelijker gemaakt. Het Startscherm kan in meer kleuren worden getoond dan het 25 kleurenpalet uit Windows 8 en ook diverse nieuwe achtergronden zijn toegevoegd. Verder bevat de update ook Internet Explorer 11 en zijn de standaard-apps geüpdatet. Voorts zijn er negen nieuwe apps toegevoegd aan een standaardinstallatie. De update wordt gratis verspreid via de Windows Store sinds 17 oktober 2013. Windows 8.1 neemt de datums van Windows 8's ondersteuningscyclus over, wat wil zeggen dat de ondersteuning eindigt in 2023. Windows 8.1 is ook de eerste Windowsversie die het gebruik van General Distribution Releases (GDR) overneemt van Windows Phone.

Windows 8.1 Update[bewerken]

Op 8 april 2014 bracht Microsoft Windows 8.1 Update uit. Deze update is vereist om verdere ondersteuning te krijgen sinds 10 juni. De update is vooral bedoeld om Windows te verbeteren voor het gebruik van muis en toetsenbord. De update voegt een visuele power-knop toe aan het startscherm, verbetert de Apps-weergave, verbetert Internet Explorer 11 en bevat diverse andere aanpassingen. Ook was de update een voorbereiding voor een herontwerp van de Windows Store, die later volgde op 12 mei 2014.

Windows 8.1 Update 2[bewerken]

In de maanden mei, juni, juli en augustus 2014 rolde Microsoft verschillende nieuwe feature-updates uit naar Windows 8.1. Deze set van updates wordt ook wel Windows 8.1 Update 2 genoemd. Onder