Zonne-energie is energie van de zon in de vorm van warmte en licht. Deze energie, samen met secundaire vormen zoals windenergie, getijdenenergie, waterkracht en biomassa vormt meer dan 99,9% van alle hernieuwbare energie op Aarde.
De zon is een ster die zich gemiddeld op 150 miljoen kilometer afstand van de aarde bevindt. De energie die de zon uitstraalt ontstaat door kernfusie. De atmosfeer en de magnetosfeer (het magnetisch veld van de aarde) beschermen het leven op aarde tegen het grootste deel van de schadelijke straling die de zon naast licht en warmte eveneens uitstraalt. De hoeveelheid energie die de aarde bereikt, is ca. 9000 maal groter dan de energiebehoefte van alle 7 miljard aardbewoners samen. De energie bereikt de aarde als licht en warmtestraling, een mengsel van elektromagnetische straling van verschillende golflengten, voor 99% liggend tussen 300 en 3000 nm. (De golflengten van zichtbaar licht vallen tussen 390 en 780 nm).
Auto van de toekomst: zeven veiligheidssystemen om ongevallen te vermijden.
De auto's van morgen zullen uitgerust zijn met intelligente veiligheidssystemen om het aantal verkeersongevallen en de ernst ervan te verminderen. Ontdek er zeven, waaronder de eCall, de slaapdetector en de Discolor Tyre, een band die van kleur verandert als hij versleten is.
1. Voorkomen dat u indommelt achter het stuur
2. Detecteren dat u spookrijdt
3. Controleren of u zich aan de snelheidsbeperking houdt
Op het Belgische spoorwegennet rijden niet alleen passagierstreinen maar ook goederentreinen. Het grootste deel van het goederentransport per spoor is internationaal goederentransport.
De goederentreinen rijden in het algemeen over drie grote assen:
Sibelit: Antwerpen Athus-Meuse Italië Zwitserland
Exchange: Antwerpen Montzen Duitsland
Antwerpen Frankrijk (Parijs)
Het goederenvervoer per spoor in België is sinds begin 2007 volledig geliberaliseerd. Hierdoor rijden er al verschillende maatschappijen op de Belgische spoorwegen. De maatschappijen met een veiligheidscertificaat voor het Belgische spoorwegnet vindt u op de website van de FOD Mobiliteit en Vervoer.
De geschiedenis van de olietanker begint aan het einde van de 19e eeuw, maar het transport van olie gaat terug tot de oudheid.
De geschiedenis betreft vervoer over water, dus binnenwateren, zeeën of oceanen, van plantaardige olie, dierlijke olie of aardolie met schepen. In de oudheid gebeurde het vervoer in amfora's, later in vaten. Hoewel de Chinezen al in de 8e eeuw olie in bulk vervoerden, ontstonden de echte tankers pas aan het einde van de 19e eeuw. Vooral na 1967 trad een schaalvergroting op die leidde tot enorme schepen, zoals de Batillus en de Seawise Giant, die beide aanspraak maken het grootste schip ter wereld ooit te zijn geweest.
De meeste olietankers zijn eigendom van Griekse maatschappijen, op afstand gevolgd door Japan en de Verenigde Staten, maar ze varen vooral onder Panamese of Liberiaanse vlag.
Naarmate het vervoer van olie toenam, deden zich ook meer en grotere milieurampen voor met tankers. Die hebben geleid tot steeds strengere regels.
Zeetransport en binnenvaart zijn niet snel, maar vaak goedkoper dan luchttransport.
Luchttransport wordt gebruikt als de goederen snel vervoerd moeten worden. De capaciteit van vliegtuigen is echter beperkt.
Vervoer over land is vooral geschikt voor transport binnen Europa en Noord-Afrika. Uiteraard is vrijwel alle lucht- en zeevervoer weer gekoppeld aan vervoer over de weg: van (lucht)haven naar opslagplaats.
Vervoer per trein is vooral geschikt voor bulkgoederen, maar wordt beperkt door beschikbaarheid van rails en stations.
Vervoer of transport is het verplaatsen van personen of goederen (juridisch "zaken"). Dit kan met bijvoorbeeld de auto, fiets, trein, per vliegtuig, enzovoorts.
Bij vervoer kan het gaan om tastbare zaken van dingen (bijvoorbeeld goederenvervoer), vloeistoffen (bijvoorbeeld olietransport), gassen (bijvoorbeeld aardgas), dieren (bijvoorbeeld veetransport) of mensen (personenvervoer), maar ook om niet direct tastbare zaken zoals energie (bijvoorbeeld elektriciteitstransport of warmtetransport) of informatie (bijvoorbeeld datatransport).
Voor het vervoer wordt gebruikgemaakt van vervoermiddelen. Elk type vervoer kent hiervoor zijn eigen specifieke vervoermiddel(en). Het proces van verplaatsingen wordt verkeer genoemd. Bij deze vormen van vervoer verandert het vervoermiddel van plaats en daarmee de zaken. Maar er is ook vervoer door middel van vervoermiddelen die op hun plaats blijven, zoals pijpleidingen, kabels, e.d.
Het woord "transport" is samengesteld uit het Latijnse trans dat over betekent, en portare, wat dragen betekent. Ook kan gewezen worden op de link tussen "trans" (doorheen) en "porta" (poort), waardoor het begrip zeehaven ("seaport") een duidelijke betekenis krijgt als "zeepoort". Transport bijgevolg kan dus evengoed begrepen worden in de zin dat goederen, personen en data met behulp van dragers EN door interfaces (knooppunten, poorten) hun uiteindelijke bestemming bereiken.
Welke voedingsstoffen bestaan er allemaal? Koolhydraten en vetten (en in mindere mate eiwitten) leveren de energie die je nodig hebt. Hoeveel energie een voedingsmiddel je bezorgt, wordt uitgedrukt in calorieën (kcal) of joules (kJ) (1 kcal = 4,2 kJ). Complexe koolhydraten (of zetmeel) worden ook de gezonde energieleveranciers genoemd.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen. Zij zorgen ervoor dat we groeien, maar houden daarnaast ook de weefsels en spieren in vorm.
De verschillende soorten vitaminen (bv. B1, B2, C, A, D, E) zijn nodig voor de goede werking van ons lichaam. Ze zorgen er mede voor dat we niet ziek worden.
De verschillende soorten mineralen (bv. calcium, ijzer, magnesium) zijn net als eiwitten belangrijke bouw- en onderhoudsmaterialen. Later leren we nog alles over calcium, niet te missen als je stevige botten wil.
Voedingsvezels houden onze darmen gezond. Ze zorgen ervoor dat al het overbodige gemakkelijk ons lichaam kan verlaten als we op het toilet zitten.
In vers geperst sap zit meestal meer vitamine C dan in sap uit een pak of fles. Sinaasappelsap met vruchtvlees bevat nog meer vitamine C en er zitten ook voedingsvezels in.
Na het openen van een fles of pak sap neemt het vitamine C-gehalte af. Voor zure sappen, zoals sinaasappelsap, neemt het gehalte aan vitamine C af met maar ongeveer 2% per dag. Door sap te schudden kan er meer vitamine C verloren gaan. Dat komt door de zuurstof die door het schudden in het sap komt.
Vruchtensappen bevatten ook calorieën, voornamelijk door de aanwezigheid van vruchtensuikers, zoals fructose. In 1 glas vruchtensap zitten gemiddeld 65 kilocalorieën. Vruchtensappen bevatten daardoor wat meer calorieën dan andere dranken. Drink daarom niet te veel vruchtensap per dag.
Werking van het smaakzintuig
Bij mensen bestaat het smaakzintuig uit smaakpapillen op de tong en achterin de mondholte, die 'smaakknoppen' bevatten welke daarop aangetroffen chemische samenstellingen omzetten in actiepotentialen naar drie van de twaalf hersenzenuwen.
De zevende gezichtszenuw, de nervus facialis, draagt (via een aftakking, de chorda tympani) smaaksensaties van voorste twee derde van de tong, terwijl de nervus glossopharyngicus de smaaksensaties van het achterste één derde van de tong draagt. De nervus vagus ontvangt de smaaksensaties van de rug van de mondholte.
De informatie van de schedelzenuwen wordt verwerkt door het smaakcentrum in de hersenen.
Primaire smaken
Als algemene regel is de smaak een perceptie van de interactie van de fundamentele smaken van zoet, zuur, bitter, zout, en umami.
De gevoeligheid van de voor de smaakwaarneming verantwoordelijke chemoreceptoren is vele male geringer dan die van de chemoreceptoren in de neus. Hierbij moet wel aangetekend worden dat alcohol een van de weinige zuivere stoffen is die zowel een smaak- als een geursensatie veroorzaakt.
Zuur is gerelateerd aan een hoge concentratie van waterstofionen.
Zuivere zoutsmaak wordt slechts opgewekt door NaCl.
Zoet kan worden opgeroepen door suikers, maar er is geen eenduidig verband tussen de mate van zoetheid en een specifieke chemische eigenschap.
Ditzelfde geldt voor bitter.
Umami geeft een indruk van hartigheid, heeft een stimulerende invloed op de perceptie van andere smaken en wordt veroorzaakt door aminozuren, met name mononatriumglutamaat (Ve Tsin).
Bij experimenteel onderzoek wordt gebruikgemaakt van: azijn voor zuur, rietsuiker voor zoet, kinine voor bitter, NaCl voor zout en mononatriumglutamaat voor umami. Alle smaken kunnen worden gemaakt door menging van deze primaire smaken met uitzondering van de zeepsmaak waarvoor alkalische stoffen nodig zijn.
Andere indrukken De hete smaak van peper wordt veroorzaakt door invloed van de werkzame stof op de TRP-ionenkanalen van thermo- en chemoreceptoren. De werkzame stoffen zijn allylisothiocyanaat, capsaïcine, piperine en allicine. De stoffen werken via hetzelfde mechanisme ook op nocireceptoren.
Menthol werkt op thermoreceptoren in de mond en neusholte en geeft een indruk van koude.
Naast de verbindingen waaruit het voedsel is samengesteld heeft ook de textuur ervan invloed op de smaakbeleving. Hier speelt de tastzin een rol.
Doordat de haven van Antwerpen de grootste fruithaven van Europa is, heeft de provincie de rol van Europese draaischijf voor fruit op zich genomen. 80 procent van de Europese fruitaanvoer gebeurt via Antwerpen. Fruit wordt aangeleverd in functie van de verschillende oogsten wereldwijd. Hierdoor is er dan ook in de loop van het jaar een groot verschil in aanvoer zowel op vlak van fruitsoort als herkomst.
De behandeling en het vervoer van fruit moeten onder bijzondere omstandigheden gebeuren.
Zo moet men ervoor zorgen dat het fruit niet rijpt tijdens het transport. Ook ongediertebestrijding tijdens het transport en bij de opslag is erg belangrijk. Bovendien is fruit erg kwetsbaar, dus moet de behandeling erg voorzichtig gebeuren.
Het transport van fruit gebeurt met speciale koelschepen of met koelcontainers aan boord van containerschepen. In beide gevallen wordt de temperatuur tijdens het transport erg laag gehouden en gebruikt men speciale gassen zodat de rijpingscyclus onderbroken wordt. Koelschepen worden doorgaans ingezet indien één of meerdere havens op het traject niet beschikken over een goede containerinfrastructuur. Doordat de containerinfrastructuur wereldwijd steeds beter wordt, wint het vervoer met koelcontainers aan belang.
De verdere verdeling van het fruit over Europa gebeurt voor grote partijen per binnenschip of trein. Zo vertrekt er dagelijks een "bananentrein" vanuit Antwerpen naar Zwitserland. Kleinere partijen worden per truck naar alle uithoeken van Europa vervoerd. Uiteraard moet ook tijdens het natransport de temperatuur continu onder controle gehouden worden.
Uitgebreid
Het gebruik van koelinstallaties voor fruit dient met de nodige omzichtigheid opgevolgd te worden. Bij een te lage temperatuur kan het fruit beschadigd worden, terwijl bij schommelingen of hogere temperaturen het rijpingsproces ingezet kan worden. De haven van Antwerpen kan bij het ontvangen van ladingen dan ook kwaliteitscontroles uitvoeren.
De Gentse firma Sea-Invest is één van de belangrijkste fruitbehandelaars in de haven van Antwerpen. Recent hebben ze een nieuwe installatie in gebruik genomen waarbij fruit volledig geautomatiseerd behandeld kan worden. Opslag en verwerking (behandelen, labeling, herverpakking) behoren ook tot de mogelijkheden. Deze activiteiten, de kwaliteitscontroles en de aangepaste infrastructuur voor opslag en rijping laten toe een grote toegevoegde waarde te genereren.
Het laden en lossen van fruit kan betrekking hebben op zowel gecontaineriseerde als niet-gecontaineriseerde ladingen. In beide gevallen moet men naast koeling ook een aangepaste luchtcirculatie voorzien, zodat de temperatuur overal in de vervoerseenheid op hetzelfde peil gehouden kan worden. Anders bestaat het risico dat de partij fruit te hard gekoeld wordt aan de ene zijde van de lading terwijl de andere zijde een te hoge temperatuur verkrijgt.
Vaak kan fruit bij slechte weersomstandigheden niet gelost of geladen worden. In Antwerpen maakt men gebruik van kranen met metalen kooien om de goederen droog op de kaai te brengen. In vele West-Europese landen is dit toch een belangrijke beperking die omzeild kan worden door het voorzien van overdekte kaaien en door het gebruik van overdekte transportbanden.
Door de bijzondere kwetsbaarheid van fruit zal men bij transport met koelschepen vaak gebruik maken van een "pre-slung". Dit betekent dat men in de laadhaven de lading al voorziet van het juiste aanslagmateriaal. Zo vermindert men het risico op beschadiging bij lossing door het gebruik van verkeerd aanslagmateriaal.
