vanmiddag word ik opgepikt aan hotel richting 'ben xe' (busterminal) die me dan naar saigon terugbrengt...ditmaal niet met mailinh maar op aanraden van hotelmedewerker 'n andere busmaatschappij waarvan de naam me niet te binnenvalt .... enkele westerlingen wisten me te vertellen dat ze zich nogal 'geaffronteerd' voelen omdat ze hier constant aangesproken worden met het voor ons nogal te directe 'you' (is het daarom dat westerlingen nog wel 's kunnen neerkijken op die mensen hier, vooral als het westerlingen betreft die in groep reizen ? och wat heb ik tijdens die drie maanden 'n afkeer gekregen van zich in kudde voortbewegende westerlingen die hun vrijheid in onderaanneming hebben uitbesteed...ik zou er enkele bladzijden aan kunnen wijden) maar daaruit blijkt alweer een niet kennen van de gewoonten hier....een jongere wordt hier altijd aangesproken met 'em' (you), een wat oudere vrouw met 'chi' (you), een wat oudere man met 'anh' (you) een nog wat oudere van erg respectabele leeftijd 'ong' (you)...en ook binnen de familie is dat .... 'n student vroeg me of ik niet 'scared' (benauwd) was alleen tussen viets en hij verwees naar de talloze westerlingen die zich niet alleen durven te wagen tussen viets...(aan wie schort er dus wat?)...ik heb hem geantwoord wat ik reeds eerder heb aangehaald :ik heb geen schrik van mensen, alleen van dieren Can Tho verlaten (net zoals bepaalde andere vietnamese plaatsen) betekent voor mij alweer 'n opduikende saudade of opborrelende fado..... en vanaf vanavond orgelpunten in saigon...er zijn nog drie avonden te gaan !!!
foto... Cho Ben Tanh ...de overdekte markt in het centrum Saigon
vandaag Cai Rang floating market en Mekongvaart overgedaan (van 5.55 u tot bijna halftien!!) even intens, alweer alleen in het bootje, alweer met het tengere sleutelgatvrouwtje, dat misschien wel mannelijke kracht mist, maar op het water even technisch behendig tewerkgaat als Iniesta op het veld..... is het Richard III niet die in het gelijknamige stuk van Shakespeare uitroept "a horse, a horse, my kingdom for a horse" (hij heeft z'n koninkrijk veil in ruil voor 'n paard - om te vluchten)...ook ik wil ruilen...ik ruil onmiddellijk Java (zelfs met borobodur), het overroepen Bali en Maleisie in (Lombok hou ik om meer dan een reden buiten de ruil!) voor dit Can Tho met Cai Rang en de onverbiddelijke Mekong (dit is niet zomaar een pleziervaartje van bv driekwart of zo)...hier gaat het niet om wat is er te zien, hier gaat het om ervaren, ondergaan, downloaden met heel je lichaam, want alles kruipt hier onder je vel om er niet meer uit weg te gaan.......hier wordt nog gewroet, hier zie je nog bakstenen met 'n palletje op de rug van de wroeters de boot uitgeladen worden, hier kruis je bootjes volgeladen met opeengestapelde biggen.... en na meer dan drie uur verschijnt dan in de verte de nieuwe trots van Can Tho ...de brug (die de tijdrovende ferry overbodig maakte - de joint venture met voornamelijk japans kapitaal) die aan beide uiteinden ahw door twee gigantische wasknijpers over de Mekong wordt gespannen (heeft de architect zich laten inspireren door de pop-art kunstenaar claes Oldenburg??) en waarop de vooral zware voertuigen als slakken tegen de bult in het midden opkruipen... ook in het bruine mekongwater huist bloed (drie jaar geleden werden honderden mensen bedolven bij het instorten van een brug) 'allemaal arme mensen' zei de student om te onderstrepen dat het noodlot altijd dezelfden treft... ook met vreemde mensen (en misschien meer nog) kan genegenheid warm zijn...uit het gebladerte onderweg maakte mijn 'engelbewaarder op het water' 'n sprinkhaantje en vlocht ze 'n bloem ....'cho anh' (voor jou) ....dankbaar allicht ook omdat ik het niet te beroerd vond twee dagen 'n aantal keer in knoopjes gedraaide stengels en stukken plasticzak uit het schroefje weg te halen....zelfs al overleven ze wellicht mijn terugreis niet, ik zal de splinters van het sprinkhaantje en de bloem koesteren..... foto: in de verte ..de brug met de wasknijpers
snipperdagje in Can Tho (zowat uit te spreken 'ken tui'), het hart en de longen van de mekongdelta, universiteitsstad en dan blijft m'n hart toch altijd popelen, eens student altijd student....en ik heb met 'n viertal van hen (netjes verdeeld twee mannen/vrouwen) al uitgebreid gepalaverd vandaag wat kalm aan (zacht diarreetje? door het ijs ? alles is met ijs...ik bestel altijd 'ca phe den da' -zwarte koffie met ijs - en als welkom krijg je vaak 'tra da' -ijsthee- die om de haverklap wordt bijgevuld) ....vanmorgen wandeling naar de boekhandel -nha sach phuong nam- met zijn 'ca phe sach' - z'n bookshopcafe waar studentjes lezen en wifi-en en wat consumeren
de (eerste) vraag is 't uit het hoofd geleerde 'where you come from?'...ik antwoord nooit in 't engels, altijd 'toi den tu nuoc Bi'...en dan begint het...bij sommigen gaat 'n klein lichtje op, anderen verwarren Bi met My (usa) en soms moet ik er duidelijkheidshalve aan toevoegen 'Chau Au' (europa) of 'Phap' (frankrijk) en dat kennen ze wel, hun vroegere kolonisator; dus denken sommigen dat ik Phap ben - trouwens ik woon slechts op 50km van franse grens en met 'n andere speling in de geschiedenis was ik echt Phap... het is echt geen schande dat ze belgie niet of nauwelijks kennen...stel in je buurt de vraag: Bhutan ? en monden vallen open...trouwens, wie van mijn kennissen kan onvoorbereid bv Nepal op de wereldkaart mikken ?? men is hier wel gek van voetbal ('bong da' heet het spelletje hier) en truitjes van arsenal of chelsea of man u vind je overal...en bij gesprek viel ik achterover toen ze -in mijn ogen- de wereldkampioen niet kenden...en ik maar proberen 'spain' 'espana'....tot ik doorhad dat spanje in het vietnamees gewoon 'Tay Ban Nha' heet.....of hoe vreemd kan vreemd wel zijn... middag nu, na betaling van m'n bijdrage in het internetcafe trek ik naar de markt 'n trosje 'chuoi' (bananen) kopen....om het diarreetje wat te temmen
vroeg uit de veren, afspraak om 6 u reeds met schippersvrouwtje (zo tenger dat ze wel lijkt door 'n sleutelgat te kunnen, maar zo overvriendelijk dat ik haar voorstel gisteren om me naar cai rang te varen niet kon weigeren); ik zit in 'n bootje voor mij alleen bij opkomende zon naar de floating market van cai rang, 'n belevenis op zich: groenten en fruit die verhandeld worden op het water en die verkassen van bootje naar bootje en tussendoor schippert hier en daar 'n boot-cafetje....de mensen lachen niet, hier worden zaken gedaan, hier is het bittere ernst....... en dan vaart het vrouwtje mij behendig en volleerd door de Mekong met z'n armpjes en zij-armpjes, z'n vingertjes en zij-vingertjes, de bruggetjes uit welk materiaal dan ook....ik wil niet denigrerend doen tav brugge of gent -ik zou tegen gevoelige schenen kunnen schoppen- maar die beide komen qua vaart niet in de buurt van de mekongvaart (om te oordelen heb je vergelijkingsmateriaal nodig en dat volstaat)....dit is van een wonderbaarlijke schoonheid en..met intens doorleefde authenticiteit (de vuiligheid die moet je er dan maar bijnemen....want tot twee keer toe diende ik haar ter hulp te snellen om plastic en andere troep uit het schroefje los te pulken) hier begrijp je tenvolle waarom -naar verluidt- de mekong in het vietnamees zo vaak is bezongen (in z'n wellicht wat bombastische sentimentaliteit maar ook gedrenkt in 'n soort saudade-sfeer zwanger van tristesse).....in de aderen van die mensen hier zit geen bloed, in hun aderen stroomt de mekong... ik ben zo van m'n melk door dat pure, dat ongekunstelde, door de esthetiek, door 'n bepaalde onderkoelde rauwheid, ook langs de kant door de schrijnende echtheid van de met alle mogelijke middelen ineengeflanste en door de stroom en de wind en de ratten scheefgetrokken en toch bij elkaar gehouden paalkrotten (hiervan 'n foto maken is geen kwestie van durf, hier wil ik eenvoudigweg geen foto van maken uit diep respect voor de overlevingsdrang van die mensen) ik ben zodanig ondersteboven van die vaart dat ik het vrouwtje gevraagd heb me donderdagochtend opnieuw hetzelfde te laten beleven (prijs is 200.000vnd.....en geen enkele dong is er een te veel!!!) foto: My, het schippersvrouwtje (34 j en mooi) en niet zoals iemand uit mijn beschrijving meende af te leiden ''n oud besje'
alle agencies bieden Makong-pakketten aan (1 dag of 2 of 3 etc) maar dan heb je weer van die voorgekauwde groepstroep die ik net wil vermijden...dus aan de ben xe Ben Thanh (busterminal BT) gewone openbare xe buyt (bus) naar de ben xe Mien Tay (busterminal MT) (4000vnd) om daar 'n Mailinh bus te nemen naar Can Tho (80.000vnd) en natuurlijk weer hetzelfde liedje...onderweg 'n stop in 'n Mailinh stopplaats (met resto, shops etc)...dus elke busmaatschappij bouwt z'n eigen imperium uit met busdienst annex eigen volledig uitgebouwde stopplaatsen...en de pho ga (soep dus) die ik daar at was de duurste tot nu toe (30.000vnd) maar ook de minst smakelijke.... in ben xe Can Tho door 'n xe om (motorbiker) voor 40.000vnd 6km verder naar de waterkant gebracht...het ninh kieu kwartier heb er 'n goeie kamer met alles erop en eraan en zicht op de mekong en het vergulde beeld van uncle ho (ho chi minh) (weliswaar z'n achterzijde) (240.000vnd zonder ontbijt) en heb enkel mijn klein rugzakje als bagage mee ik zit dus in de mekong delta, plat als 'n biljarttafel, dooraderd door armen van de mekong plus de talloze kleine waterloop-afsplitsingen waarlangs honderdduizenden mensen wonen in 'n soortement houten paalwoningen ik heb geinformeerd of ik 'n fiets kan huren en...iemand kwam al op de proppen met 'n huurprijs van 70.000vnd per dag ...nog nooit zoveel betaald, maar van zodra ze 'n westerling zien, gaan de cijfertjes de hoogte in
deze keer van vung tau naar saigon met de hydrofoil boat (200.000vnd) duurder dan over de weg en ook minder land (anderhalf uur) dus weggelegd voor de betere vietnamees (bv de bloedmooie grote juffrouw met de gigantische oorbellen en de wenkbrauwen bijgewerkt tot triomfbogen...met de laptop en druk telefonerend) die zich niet laat afblaffen zoals de passagiers van de busjes van Hoa Mai dooe 'n chauffeur die als 'n god lijkt te bepalen waar hij iemand laat uitstappen.... Vung Tau werde door de fransen uitgebouwd als 'n soort azurenkustplage (hier zou gerust 'n rit van paris-nice kunnen plaatsgrijpen, alleen het publiek zou er anders uitzien) met dure hotels en restaurants; VT is 'n drukke keurige kuststad met enkele aangename hoekjes, 'n toegangsbaan van wel 15 km weelderig bebloemd en beplant en met lantaarnpalen a la metropolitaine met vier witte ronde bollen de hotels lijken elkaar (bv Imperial Hotel) te overbluffen in weelde ( en allicht ook in prijs) en de gasten zijn van aziatische signatuur, waar ze vandaan komen is mij soms 'n raadsel, maar geld hebben ze wel m'n hotel Huy Hung aan de 'vietnamese' zijde (350.000vnd) maar voor het ontbijtbuffet ga ik next door in het sterrenhotel Green Hotel waar de goedkoopste kamer 750.000vnd kost
terug in saigon dus, 'n plaats waar ik altijd graag naar terugkeer en als de drukte er me te veel wordt, vertrek ik er graag....weer genoten op m'n stekje op het trottoir(terras) aan de Benh Thanh markt (voor m'n cola light of bababa) waar het 'n drukte van jewelste is, maar waar het aangenaam kijken is naar de viets behendig op hun xe may (motorbike) en naar de toeristen die als zakken cement door bussen worden uitgestort en die en file indienne de gids volgen als waren het kuikentjes achter 'n hen.... in het park kennisgemaakt met 'n oude grijze vlekkeloos franssprekende (hij aarzelde niet me geregeld te corrigeren) vietnamveteraan (toonde me het enorme litteken van de wonde van 'n bajonetsteek toegebracht door....'n noord-vietnamees)...hij penseelde perfect de geschiedenis van beide vietnamdelen (want de zgz amerikaanse oorlog was in wezen en aanvankelijk 'n burgeroorlog...zelfs tot de hereniging in 1975)...als veteraan van het zuidvietnamese leger krijgt hij geen pensioen en hij geraakte amper aan werk want in z'n curriculum bleef als 'n 'smerige' vlek zijn verleden als zuidvietnamees soldaat... de denkfout die wij/de meesten maken...of de amerikanen nog als vijanden worden beschouwd...zit fout...in het zuiden zijn de amerikanen nooit vijanden geweest (ik zie hier trouwens heel wat usa petjes, alhoewel dat niks bewijst natuurlijk) wat 'n enorme tegenvaller het gesprek met de nederlander die hier al 14 jaar engels onderwijst (duistere kwalificaties, 'n engels dat mij ondermaats leek...gesprek had immers plaats in het engels met 'n derde, 'n ier) het wordt duidelijk dat als je oogkleppen draagt, dat je moeilijk kunt zien wat rechts en links gebeurt...de eenheidsworst die hij van vietnam maakte klopt niet met de realiteit (vraag 10 saigonezen en 9 spuwen op hanoi en het noorden...en vice versa) die man was op zoek naar z'n pedalen...zeker als je bedenkt dat hij - in tegenstelling tot mijn bewering (toch wel gestaafd door realiteit lijkt mij) - vietnam een duur land vindt en nederland en singapore goedkope landen (sic) (op die goedkopere adresjes in singapore waarop ik zo verlekkerd was zal ik nog 'n eeuwigheidje moeten wachten) ergens wordt het me duidelijk dat buitenlanders die aangetrokken worden om engels te onderwijzen derde of vierde of..? garnituur zijn...de salariering ligt niet hoog (hoeveel kwam ik niet te weten)...een van de geboden in human resources management wordt in het engels zeer duidelijk verwoord.... "if you feed them peanuts ...you get monkeys" intussen is het 29.000 vnd voor 1 euro...nogmaals record en morgen trek ik richting Mekong delta
vanmiddag word ik opgepikt aan hotel richting 'ben xe' (busterminal) die me dan naar saigon terugbrengt...ditmaal niet met mailinh maar op aanraden van hotelmedewerker 'n andere busmaatschappij waarvan de naam me niet te binnenvalt ....
vandaag Cai Rang floating market en Mekongvaart overgedaan (van 5.55 u tot bijna halftien!!) even intens, alweer alleen in het bootje, alweer met het tengere sleutelgatvrouwtje, dat misschien wel mannelijke kracht mist, maar op het water even technisch behendig tewerkgaat als Iniesta op het veld.....
snipperdagje in Can Tho (zowat uit te spreken 'ken tui'), het hart en de longen van de mekongdelta, universiteitsstad en dan blijft m'n hart toch altijd popelen, eens student altijd student....en ik heb met 'n viertal van hen (netjes verdeeld twee mannen/vrouwen) al uitgebreid gepalaverd
vroeg uit de veren, afspraak om 6 u reeds met schippersvrouwtje (zo tenger dat ze wel lijkt door 'n sleutelgat te kunnen, maar zo overvriendelijk dat ik haar voorstel gisteren om me naar cai rang te varen niet kon weigeren); ik zit in 'n bootje voor mij alleen bij opkomende zon naar de floating market van cai rang, 'n belevenis op zich: groenten en fruit die verhandeld worden op het water en die verkassen van bootje naar bootje en tussendoor schippert hier en daar 'n boot-cafetje....de mensen lachen niet, hier worden zaken gedaan, hier is het bittere ernst.......
