Oproep voor een eerlijke discussie!

In de discussie over de toekomst van het land worden vaak alle clichés op een hoopje gegooid. Terwijl men krampachtig vasthoudt aan de huidige structuren, wordt iedere visie omtrent staatshervorming en onafhankelijkheid in het verdomhoekje geduwd. Sommigen maken een duidelijke associatie tussen onafhankelijkheid en racisme. Waarom? Zijn flaminganten per definitie racisten? Separatisme en discriminatie zijn geen synoniemen. Wie een eerlijke discussie wil aangaan, dient zich te wapenen met oprechte argumenten. Iedere kritische stem weerleggen met clichés en vooroordelen is dubieus.

De groeiende complexiteit in België door diverse bestuursniveaus en het kluwen van bevoegdheden vormt een uitdaging. Maar surrealisme oogt dan wel mooi op doek, het werkt niet als politieke structuur. Alleen oogkleppen verhinderen het erkennen van de verschillende leefwerelden tussen noord en zuid. Dat vormt geen probleem, ware het niet dat daardoor ingrijpende maatregelen uit de weg worden gegaan. Een specifieke situatie vergt een specifiek antwoord. Het erkennen van verschil hoeft niet gepaard te gaan met het etaleren van eigen superioriteit en de wil om te domineren.

Een staat is een abstract begrip en een tijdelijke sociale constructie. Geen doel op zich, maar een structuur waarbinnen de samenleving zich ontplooit. Vandaag vervagen de grenzen en de 19de eeuwse natiestaat wordt uitgehold door de Europese integratie. Een grens hoeft niet langer een belemmering te zijn. Regionale autonomie gaat hand in hand met internationale samenwerking en de EU schept kansen.

De impasse rond de regeringsvorming toont aan dat de staatshervorming een heikel punt blijft. Gezien het nemen van beslissingen het loslaten van alternatieven impliceert en over de Belgische constructie een discussie ten gronde onmogelijk blijkt, is het verleden een opeenstapeling van gemiste kansen. Tot nu toe heeft geen enkele staatshervorming tot een bevredigende oplossing geleid. Met de ingrijpende socio-economische uitdagingen is er geen ruimte voor immobilisme en politieke spelletjes. Autonomie betekent als alternatief noch een eindpunt, noch een garantie voor euforie, maar een nieuwe dynamiek. Een status quo staat voor Vlaanderen en Wallonië gelijk met achteruitgang.

Het is opmerkelijk hoe sommigen iedere vorm van independentisme afzweren, maar krampachtig vasthouden aan de Belgische structuur. Men ontpopt zich als internationalist, maar denkt sterk vanuit een Belgisch referentiekader. België lijkt ideaal en een toonbeeld van solidariteit. Alternatieven zijn hen vreemd en een solidaire Vlaamse staat ondenkbaar. Als het politieke zwaartepunt in Vlaanderen ligt, bepaalt de meerderheid die op dat wordt gevormd de politieke invulling van het beleid. Wie een staatsvorming linkt aan een bekrompen, rechts en gesloten staat, getuigt van weinig vertrouwen in de eigen natie.

 Wij kanten ons resoluut tegen iedere vorm van onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme. Een samenleving moet optreden tegen onrecht en gelijke kansen creëren. Solidariteit tussen mensen, regio’s en staten is noodzakelijk. We stellen vast dat de transfers hoofdzakelijk fungeren om een economische toestand artificieel op te krikken. Ze weerhouden de politici ervan om (doorgaans onpopulaire) maatregelen te treffen. Trouwens, Vlaanderen heeft alle belang bij een heropleving in Wallonië. Bruggen bouwen kan pas op solide oevers. Deze overbruggen een kloof, maar negeren het niet.

Wij koesteren de hoop op verandering en revolutie. Wij hebben oog voor de mondiale problemen, maar zien hierin geen alibi om de eigen onvolkomenheden niet aan te pakken. Wij willen iedereen de hand reiken die op een eerlijke manier wil verder denken over de toekomst van de instellingen. Het is niet evident om de huidige paradigma’s in vraag te stellen en het valt te begrijpen dat sommigen deze ingrijpende vragen liever negeren. Behoort een ‘post-België’ dan tot de mogelijkheden?