Nederland, Delft: Vervoerder Hermes in de Randstad?
Witte bussen van Hermes in Delft. Men zou kunnen vermoeden dat deze Limburgse vervoerder een bres heeft geslagen in het bolwerk van busbedrijf Connexxion in de randstad. Connexxion: een bedrijf dat toch als de opvolger van beroemde maatschappijen als de NZH (Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg-Maatschappij) en de WSM (Westlandsche Stoomtram Maatschappij) beschouwd kan worden, en daarmee historische wortels heeft in dit deel van Nederland. Heeft Hermes zijn kans gezien bij de openbare aanbesteding van buslijnen?
Niets is minder waar. Er zijn ongeveer 60 Hermes busen van het type "Ambassadors" naar Connexxion gegaan. De Delftse garage heeft daar er tien (1734-1743) van gekregen. Tot nu toe zijn de bussen gestoken in Hermes kleuren en voorzien van Hermes opschriften. Enkele (zoals die op de foto) hebben zelfs een typisch Limburgse reclame! Al met al een opvallende verschijning tussen de groene bussen van Connexxion.
Lijn 69, hier op het stationsplein van Delft, is overigens een versterkingsdienst tussen het station en de campus van de Delftse Universiteit. Een broodnodige dienst vanwege het zware vervoer van studenten en (in mindere mate) medewerkers van de TU. Deze lijn zal overigens verdwijnen zodra tramlijn 19 tussen Leidschendam en de TU Wijk in gebruik genomen gaat worden. Met de bouw schiet het overigens nog niet erg op. Wel zijn voorzieningen getroffen op een klein stukje vrije (bus) baan in Delft, zodat op relatief eenvoudige wijze de tramsporen gelegd kunnen worden. Verder begint volgend jaar een grote reconstructie van de Mekelweg in de TU Wijk. Hierbij zal de gehele weg vervangen worden door een trambaan: vrij baan voor het openbaar vervoer! Struikelblok in Delft is echter de nodige vernieuwing van een brug. De Wattman houdt in elk geval een oogje in het zeil.
Nederland, Den Haag: nieuw beleid met betrekking tot bestemmingsnamen?
In het verleden was het in Den Haag gebruikelijk om straatnamen te gebruiken voor de aanduiding van bestemmingen. Zo prijkte bijvoorbeeld de bestemming "PR. MAURITSL" (Prins Mauritslaan) op lijn 1, "PRINSESSEGR" ( Prinsessegracht) op lijn 5 of "De SAV. LOHMANPLEIN" op lijn 7.
In de jaren '60 werd echter overgestapt op bestemmingen die in beginsel verwezen naar de wijknamen. Uitzondering hierop bleven de spoorwegstations.
De komst van Randstadrail lijkt hierin verandering te hebben gebracht. De trams naar Zoetermeer hebben als (extra) aanduiding JAVALAAN, terwijl in de omgekeerde richting het voldoende lijkt te zijn dat er MONSTERSESTRAAT wordt gevoerd. Kennelijk moet de redenering zijn geweest dat iedereen begrijpt dat deze straat in het Haagse gelegen is.
Maar niet alleen bij Randstadrail is de straatnaam weer het uitgangspunt bij de bestemmingen. Ook na zo'n 40 jaar is het aloude BOHEMEN voor lijn 3 weer het Savornin Lomanplein geworden. In elk geval op het haltebord dat de Wattman aantrof op de halte Centrum (Spuistraat).
Met lette overigens nog op de aanduideling "tijdelijke halte". Hoe lang "tijdelijk" wordt is overigens nog niet duidelijk. Er gaan geruchten over de inzet van de serie 4000 op een lijn 3 tussen Loosduinen (wellicht wordt dat "Arnold Spoelplein") en .... ? Ja, tot waar? Een ding lijkt duidelijk, het duurt nog even voordat de 4000'en weer terugkeren op het tramviaduct. De draaistellen van de Regiocitadis blijken zich - zo blijkt uit het onderzoek naar de ontsporing - niet prettig te voelen op het spoor tussen Centraal Station en Ternoot.
Men blijft zich verbazen. Schreef de Wattman nog in zijn blog van 9 december dat de coombinatie van lijnfilm "3K" en bestemming "Loosduinen" voor de "romplijn 3" weinig logisch zou zijn en derhalve zuiver theoretisch, vandaag werd dan toch een 3100 met deze film aangetroffen op het Spui. Helaas geen foto, aangezien dit werd gesignaleerd vanuit een rijdende lijn 1.
Op het gebied van lijnfilms en bestemmingsfilms zijn er overigens interessante ontwikkelingen, die waarschijnlijk verband houden met een project om de GTL's te gaan voorzien van nieuwe koppen. Bij de 3116 zijn de traditionele films vervangen door een electronisch display. Men zie http://www.haagstramnieuws.org/. Overigens is dit display weer van een ander model dan die in gebruik zijn op de bussen of de sneltramsvan het type RegioCitadis (serie 4000).
Niet geheel duidelijk is of er een verband bestaat tussen de installatie van de nieuwe displays en het opduiken van trams met defecte of ontbrekende films. Rijdt er al enige tijd een tram rond waarbij de lijnfilm geheel ontbreekt, vanochtend dook er ook een lijn "Blanco" de bestemming "De Uitof" op. Lijn 6, zo zou men menen? Een weinig waarschijnlijke mogelijkheid aangezien het ging om een tram op het Rijswijkseplein die richting het centrum reed. De zijfilm deed vermoeden dat het om een lijn 16 ging.
Zo maar een plaatje van lijn 3 op een vertrouwde plek.
Sinds de opening van het tramviaduct in 1976 rijdt lijn 3 via de Kalvermarkt. Opmerkelijk hierbij is altijd geweest de zeer korte halte afstand tussen de halte Kalvermarkt en die op het Spui (Spuistraat, Centrum). Die lag namelijk even om de hoek!
De opening van de tramtunnel deed lijn 3 naar de ondergrond verdwenen, maar zoals bekend leidde het begin van het proefbedrijf van Randstadrail lijn 4 ertoe dat de trams van lijn 3 eind 2006 uit de tunnel verbannen werden en weer bovengronds de Kalvermarkt gingen berijden.
Weliswaar is de locatie van de halte verschillende malen veranderd en heeft de omgeving in de loop der jaren een behoorlijke verandering ondergaan (herrinnert u zich nog dat kleine kerkje op de hoek van de Fluwelen Burgwal?). Voor de Wattman, wiens jeugd in Den Haag nauw verbonden was met lijn 3, reden genoeg voor nog eens plaatje te plaatsen van deze typisch Haagse tramlijn op een voor hem zeer vertrouwde plek.
Wanneer het einde voor lijn 3 zal komen? Weliswaar is nu meer licht op de ontsporing van RR4 in de boog tussen Centraal Station en Ternoot (rails en draaistellen zouden op dit punt elkaar niet echt verdragen; men spreekt zelfs over de noodzaak van spoorvervanging!), maar een datum voor de terugkeer van de sneltrams van Randstadrail is nog niet genoemd.
Een kort berichtje op dit blog. Slechts een correctie op mijn berichtje van gisteren. De Wattman was een beetje voortvarend, niet vandaag (met de nieuwe dienstregeling), maar maandag 11 december worden de nieuwe perrons in gebruik genomen.
Dit doet overigens nog meer vraagtekens plaatsen bij het verwijderen van de lift gisteren. Inderdaad kon de Wattman ook vandaag een aantal passagiers zien die moeizaam met hun zware koffers de trappen afdaalden.
Nederland, Den Haag (HTM): laatste dag tijdelijke perrons CS-hoog
Morgen, 10 december, gaat de nieuwe dienstregeling in. Op deze dag worden ook de nieuwe eilandperrons op Centraal Station ingebruik genomen. Dat betekent dat de stadstrams verhuizen van de buitenste sporen naar de binnenste sporen. De tweerichting tramtreinen van Randstadrail zullen dan voortaan gebruik gaan maken van de buitengelegen sporen. Althans dat was de bedoeling... Wanneer Randstadrail terugkeert? Er wordt nu de datum van 27 december genoemd...
Vandaag ging de Wattman in elk geval nog wat foto's trekken van de oude situatie. Eerst werd nog even langs het loket van de Nederlandse Spoorwegen gegaan om het nieuwe spoorboekje te kopen. Overigens heet zo'n loket tegenwoordig "servicebalie". Ook op het spoornet gaat de nieuwe dienstregeling morgen in. Het is deze keer een ingrijpende aanpassing, en derhalve heeft NS al aangekondigd dat passagiers rekening moeten houden met vertragingen.
Met het nieuwe spoorboekje in de rugzak werd de stalen noodtrap naar tram perron A beklommen. Boven gekomen bleek dat de nieuwe perrons al ingericht waren met borden en werkende aankondigingsborden. Of de roltrappen morgen al zullen functioneren kan worden betwijfeld. Het zag er nog niet echt klaar uit, en er was ook niemand aan het werk.
Wel waren een drietal personen bezig met het afbreken van de lift die vanuit de stationshal naar het tramperron voerde. Dit leek toch een enigszins voorbarige aktie. Immers het perron is nog een dag in gebruik. En inderdaad, toen de Wattman weer naar beneden liep, passeerde hij een NS medewerker die een dame met kinderwagen assisteerde in de klimtocht omhoog. Hulde voor deze man, en laten wij hopen dat hij een stevig rug heeft...
Op de foto een kijkje op perron A, met een tram van lijn 6 richting De Uithof.
Hoewel, zoals reeds gezegd, "stadstramlijn" 3 vooralsnog zijn rondjes blijft rijden door het Haagse standscentrum, zijn de dagen geteld. Reden genoeg om deze dag ook te besteden aan het vastleggen van deze lijn in zijn doodsstrijd. Sinds de inkortingen aan beide kanten zou lijn 3 eigenlijk "Bohemen" en "Centraal Station" als bestemming moeten voeren, terwijl de nummerfilm voor verkorte ritten altijd nog lijn 3K (in het groen) biedt.
Inderdaad lukte het om vandaag alle logisch mogelijke bestemmingen en combinaties op plaat te zetten. Lijn 3K naar "Centraal Station" en "Bohemen", lijn 3 naar "Centraal Station", "Bohemen" en "Loosduinen". Het zal duidelijk zijn dat lijn 3K naar Loosduinen een minder voor de hand liggende keuze zou zijn, terwijl de bestemming "Station Laan van NOI" geheel foutief zou zijn. Deze laatste genoemde mogelijkheden zijn dus louter theoretisch en heeft de Wattman ook nimmer gezien.
Het was inmiddels 4 uur geworden. Het is intussen al tamelijk donker geworden. Tijd om de camera op te bergen en op weg te gaan naar de warenhuizen voor de nodige kerstinkopen.
Nederland, Den Haag: uitstel van executie voor tramlijn 3
Zoals verwacht mocht worden is de opheffing van stadstram lijn 3, en vervanging door Randstadrail 3 uitgesteld. Het railverkeer op de lijn naar Zoetermeer ligt nog altijd stil in afwachting op de resultaten van het onderzoek naar de incidenten vorige maand.
In de tussentijd blijft lijn 3 (en de pendelbus 3 tussen Savornin Lohmanplein en Arnold Spoelplein) rijden. Ondanks geruchten (of liever gezegd: wensdromen) gaan de trams niet terug via de tramtunnel rijden, maar blijft het ringlijntje door de binnenstad gehandhaafd.
Ook berichten die via de locale pers verspreid werden over de terugkeer van trams naar Loosduinen berusten op fantasie. He bericht dat via noodhaltes stadstrams zouden kunnen halteren op dit intussen voor de serie 4000 aangepaste traject was op zich leuk gevonden. Men had echter over het hoofd gezien dat de keerlus in Loosduinen reeds lang verdwenen is. De tweerichting tramtreinen serie 4000 hebben immers aan een overloopwissel genoeg.
Nederland, Den Haag, Vandaag op het Station Grote Markt
Het info-bord op het station Grote Markt spreekt boekdelen.
Vandaag ontving de Wattman ook de nieuwe uitgave van HTM reizigerinformatie, met de jaardienst 2007. Voor de omschakeling van stadstram naar Randstadrail op lijn 3 wordt zeer voortvarend 10 december 2006 genoemd. Het zal er wellicht niet van komen. In elk geval is het goed om te beseffen dat de GTL's op lijn 3 (de favoriete Haagse tramlijn van de Wattman) hun langste tijd gehad hebben. Calamiteiten daargelaten zal dan ook de Jan Hendrikstraat weer tramloos worden.
Nederland, Randstadrail: dienst stilgelegd na nog twee ontsporingen
Mr. Pieter van Vollenhoven (bron foto: RVD), voorzitter van de Onderzoeksraad voor veiligheid krijgt het er maar druk mee.
Het was de bedoeling dat het proefbedrijf op lijn 3 in december zou aanvangen, het werd echter anders. Randstadrail heeft een dieptepunt bereikt. De dienst op de lijnen 4 en Erasmuslijn is na twee ontsporingen gisteren met onmiddellijke ingang stilgelegd. Slechts de metro's van de RET rijden een (gratis) pendeldienst tussen Rotterdam Hofplein en Noordorp. De rest van het netwerk is stilgelegd in afwachting van een onderzoek.
De NOS teletekst bericht vandaag het volgende:
Randstadrail in Den Haag stilgelegd
De Inspectie Verkeer en Waterstaat legt de Randstadrail in de regio Den Haag tot nader order stil.De dienst wil onderzoeken wat de oorzaak is van de twee ontsporingen van gisteravond.
Ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid gaat onderzoek doen naar de incidenten met de Randstadrail.De sneltram ging een maand geleden van start en kampt sindsdien met problemen.
Gisteravond ontspoorde een tram op de Erasmuslijn aan de rand van Den Haag. Daarbij raakten zo'n vijftien mensen gewond.Bij het Centraal Station schoof een tram naar Zoetermeer uit de rails. Daarbij raakte niemand gewond.
Gistermiddag even voor zes uur was de Wattman op weg naar huis toen hij gezeten in een tram van lijn 1 hoorde dat er weer wat aan de hand was op de oost-west as van het Haagse tramnet. Er was iets gebeurd ter hoogte van het station Ternoot waardoor lijn 4 moest worden ingekort tot de Laan van NOI en de stadslijnen 2 en 6 weer hun bekende inkortingen opzochten (tot de Rijnstraat aan de centrumzijde) en Stuyvestanplein en Laan van NOI aan de Leidschendamse kant.
Het duurde even voordat duidelijk werd wat er nu precies aan de hand was. Blijkens het molofoonverkeer was men druk bezig trams achteruit te halen door de tunnel. Passagiers die direct achter het incident gestrand waren moesten machteloos afwachten. Het was (terecht) niet toegestaan om de tram via de looppaden op het tramviaduct te evacueren. Helaas betekende dat voor sommige mensen wel dat zij een uur later nog altijd in de tram vastzaten. Uiteindelijk bleek dat er bij Ternoot een tram van lijn 4 was ontspoord.
Zo rond 18.50 uur ontstond er op de portofoonkanalen van de dienstleiders en verkeersdienst een grote chaos. Berichten als "brandweer ter plaatse" en "drie lichtgewonden" deden het ergste vermoeden. Aan de hand van de alarmeringsberichten van de brandweer kon worden opgemaakt dat er nog een railvoertuig uit de rails was gelopen. Via een bevriende railfan vernam de Wattman dat het ging om een RET metrostel bij het Forepark. Het werd inmiddels duidelijk dat het railverkeer die avond niet meer op gang zou komen. De passagiers waren weer aangewezen op bussen.
Foto's op een site als http://www.district8.net/ gaven de volgende dag een beeld van de schade bij de tweede ontsporing. Intussen was het ook nationaal nieuws dat Randstadrail dus was stilgelegd. Na 4 ontsporingen in korte tijd een verstandige beslissing...
Nederland, Den Haag, Randstadrail: proefbedrijf met passagiers? En de Wattman zonder fototoestel ziet een interessant schouwspel
Een proefbedrijf met passagiers, wellicht kunnen we de exploitatie van Randstadrail in de afgelopen weken het best karakteriseren. Lijn 4 (op het traject tot de Monstersestraat) en de Erasmuslijn (enigszins cryptisch op de infoborden aangeduid als "EL") tussen Rotterdam Hofplein en Den Haag Centraal rijden inmiddels. Maar op diverse manieren blijkt dat de exploitatie van Randstadrail langzaam (maar gelukkig ook: zeker) wordt opgebouwd.
Allereerst zijn er de nog niet afgebouwde haltes. De Wattman berichtte hierover al eerder op zijn blog. Houten leuningen, op weinig duurzame wijze aangebrachte (en kennelijk ook tijdelijke) naamborden, losliggende kabels, etc, etc. Inderdaad wordt nu in het foldermateriaal aangegeven dat een en ander nog afgebouwd moet worden. Argument: men had zich eerst geconcentreerd op het rijdende krijgen van het materiaal en het afbouwen van de lijn zelf. De vraag die opkomt: is hetzelfde personeel dan verantwoordelijk voor baan en stations? En, zo ja: heeft men dan het werk vooraf wel goed ingeschat. Had er niet meer werklui ingeschakeld moeten worden? Ook het feit dat op de papieren op de halte die passagiers informeert over de bereikbaarheid, meer bepaald de aanwezigheid van liften, bij een aantal stations het woord JA is doorgeschrapt en is vervangen door NEE doet weinig professioneel aan.
Hoe het ook zij, inmiddels verschijnen er op de haltes borden met lijninformatie. Die op de Laan van Nieuw Oost Indie zijn gelukkig met een witte achtergrond, en daarmee stukken beter leesbaar dan de donkerblauwe borden in de Haagse tramtunnel (men heeft daar welhaast een zaklamp nodig om informatie te kunnen lezen). Zeer voortvarend tonen de borden ook de beoogde lijnvoering van lijn 4 (naar De Uithof) en lijn 3 (naar Loosduinen). Enige toelichting dat dit nog niet in dienst is, ontbreekt. Wat er ook nog ontbreekt is een omroepinstallatie. Het zou goede diensten kunnen bewijzen bij storingen. Maar daarover later meer...
Naast het feit dat de haltes zich nog in "opbouw"-fase bevinden, kan hetzelfde gezegd worden van de dienstuitvoering. Over de praktijk op de Erasmuslijn kan de Wattman zelf weinig zeggen, maar voor lijn 4 geldt dat er in feite nog niet volgens vaste dienstregeling gereden wordt. De Centrale Verkeersleiding in Den Haag en de dienstleiders sturen de dienst bij in functie van het beschikbare materieel en personeel. Nu de aflevering van de 4000'en gestadig doorgaat (afgelopen week is de 4039 aangekomen) mag hierin spoedig verbetering worden verwacht.
Erger zijn de storingen waarmee de lijnen te maken hebben: twee ontsporingen en diverse seinstoringen plaagden de reizigers. De RET - de uitbater van de Erasmuslijn - kondigde zelfs aan dat in verband met de weinig betrouwbare dienstuitvoering het vervoer op deze lijn tijdelijk (tot en met vandaag, zondag de 26e) gratis was. Een en ander leidde tot wat gepikeerde reacties: waarom dan wel betalen voor de tram naar Zoetermeer? Er bleek geen afstemming te zijn geweest tussen RET en HTM.
Afgelopen zaterdag was het weer raak. De Wattman was eens een keer zonder fototoestel op pad, en kan dus slechts schriftelijk verslag doen. Deze maal trof het ongeluk een lijn 4 in de Haagse tramtunnel. De 4029 op weg naar Zoetermeer raakte defect (naar verluid wilde de pantograaf de rijdraad niet meer raken). Onmiddellijk gevolg was een verstoring van het Haagse tramnet.
De Wattman was onderweg per bus 23 naar de Laan van NOI toen het hem al opviel dat een tram van lijn 2 opgesteld stond in de keerlus voor het station (de voormalige keerlus van lijn 3). Eenmaal op het perron gekomen werd hem door een van de aanwezige toezichthouders verteld dat er niets meer reed via de tunnel. Tramlijn 4 was ingekort tot de Laan van NOi, slechts de RET metro reed naar Den Haag Centraal. Deze was net weg, en volgens het infobord zou lijn "EL" (zoals gezegd: Erasmuslijn) over 15 minuten komen.
Wat te doen? Het vooruitzicht op een (kort) ritje per metro naar het CS deed de Wattman besluiten nog een kwartiertje te wachten. Een echt alternatief leek er ook niet, aangezien lijn 2 ook niet verder kon. Intussen werd bekeken hoe een tweetal diensten van lijn 4 kopmaakten en terugkeerden naar Zoetermeer. Hierbij bleef een tram zo lang staan, dat een RET metro naar Rotterdam hem achteropkwam. Deze gebruikte ongeduldig zijn hoorn, maar het duurde nog enkele minuten voor dat de tram naar Zoetermeer vertrok en het spoor vrij maakte.
Intussen versprong de aangekondigde wachttijd voor de metro van minuut naar minuut, totdat het langverwachte "VERWACHT" op het bord verscheen. Nu weten we zo langzamerhand dat dit nog een wachttijd van een paar minuten betekent (vreemd genoeg kan men in Parijs bij de RATP metro wel een zeer nauwkeurige aankomsttijd opgeven, in Den Haag betekent "verwacht' iets van in aantocht), dus het feit dat de metro nog niet in velden of wegen was te bespeuren gaf nog geen reden voor ongerustheid.
Na een paar minuten kwam inderdaad iets aanrijden: een 4000 uit Zoetermeer. Wellicht zat de metro er achter. Intussen was deze echter van het display verdwenen... Er werd weer een metro aangekondigd over 15 minuten ....
Het is niet zeker te weten of de aangekondigde metro intussen ergens was gekeerd en weer op de terugweg was naar Rotterdam Hofplein, zonder Den Haag aan te doen. Zeker was dat deze niet meer kwam. Een omroepbericht was er overigens niet, en ook de toezichthouder wist verder van niets.
Toen drong het bij de Wattman door dat ook de Nederlandse Spoorwegen nog van de Laan van NOI naar Den Haag Centraal rijdt en was het de hoogste tijd voor een wandelingetje van spoor 1 naar spoor 3. Daar kwam binnen twee minuten de (stampvolle) trein uit Leiden al aan.
Bij aankomst in Den Haag Centraal verwelkomden de vrolijke klanken van een orkest van Zwarte Pieten (gedoopt de "Zeurpieten") de vertraagde reiziger. Na een paar minuten bij de dansende Pieten gestaan te hebben, was het tijd om lijn 3 op te gaan zoeken.
Lijn 3 verzorgt in de laatste maanden van zijn bestaan als "gewone tramlijn" een ringlijn door het Haagse centrum. Tevens heeft de lijn tussen de halte Gravenstraat en halte Brouwersgracht een van de langste afstanden op het Haagse tramnet. Eenmaal op de Prinsegracht aangekomen (de Wattman had nog altijd geen duidelijk beeld van de oorzaak van deze ellende op het net) was er iets dat niet bepaald alledaags was: een 4000 - meer bepaald de 4028 - stond in de boog naar de Brouwersgracht!!! Verboden terrein voor Randstadrail. Inderdaad bleek deze tram zich vastgereden te hebben tegen het halteperron en stond deze noodgedwongen half op de rijbaan.
Een bevriende tramfan - zie voor zijn fotoverslag : www.haagsetrams.com - gaf de benodigde informatie. Er was een defecte tram in de tramtunnel en de 4028 was even achteruitgehaald en in de boog naar de Brouwersgracht geparkeerd om de 4018 (in tegenstelling tot de 4028 voorzien van een koppeling!!) de gelgenheid te geven de tunnel in te rijden om de ongelukkige collega af te slepen.
Inderdaad, nauwelijks twee minuten later zagen we de 4018 met de 4029 over "verkeerd spoor" de tunnel uitkomen! Ook zonder fototoestel op zak een schouwspel dat de moeite waard was. De Wattman was op de juiste plek op het juiste moment!
De combinatie kon over het overloopwissel achter de halte Prinsegracht/Brouwersgracht weer de juiste rijrichting vinden, waarna de 4029 afgevoerd werd naar de remise. Enkele ogenblikken later dook de eerste lijn 2 weer de tramtunnel in en was het normale tramverkeer hersteld.
Wie had gezegd dat het met Randstadrail een saaie bedoeling zou worden????
Tram, (straks) metro, en toch nog trein? Zoals bekend rijden tussen de Laan van NOI en Leidschenveen de HTM trams (op de lijnen RR3 en RR4) gecombineerd met de RET metrostellen. Het resultaat is haltes met dubbele perrons (hoge en lage instap) en dubbele aankondigingsdisplays. Op het station Laan van NOI is er echter nog iets dat suggereert dat men nog treinen zou kunnen verwachten op dit traject. De bekende CTA bakken (http://nl.wikipedia.org/wiki/Centraal_bediende_treinaanwijzer) van de NS zijn nog aanwezig op de sporen 1 en 2(!). Uit het feit dat de klokken stil zijn gezet op 12.00 uur kan men echter opmaken dat de kans dat een NS trein hier stopt om passagiers op te nemen toch wel uitgesloten moet worden. Of hebben we te maken met een mogelijke stilstand voor spooktreinen?
Hoe het ook zij, de ombouw van deze perrons van NS-trein naar Randstadrail is nog niet geheel voltooid. Hier van getuige ook nog diverse loshangende kabels en losstaande zuiltjes die deels aan het oog zijn onttrokken door plastic. We vermoeden dat zich daaronder de lezers voor de chipkaarten ophouden. Maar of die CTA's nog ooit worden verwijderd.... ?
"Hij is lekker stil, hé". Het jongetje heeft samen met zijn vader plaatsgenomen op het bankje rechts achter de bestuurderscabine (tussen twee haakjes: in RR-taal op www.randstadrail.nl is dat een "cockpit", helaas heeft men de bestuurder niet geproveerd tot "piloot", zoals zijn collega's van Indian Railways"). Gelukkig heeft onze bestuurder het gordijntje niet gesloten zodat er genoten kan worden van een vrij zicht op de baan én de handelingen in de cabine. Onze jonge railfan kijkt intussen met grote aandacht door het raampje. "Kijk, hij bestuurt de tram met zijn hand, niet met zijn voeten". Inderdaad, ruim 55 jaar na de introductie van de pedaalbediening met de PCC-cars, iets dat ongewijzigd is overgenomen in de GTL's van de series 3000 en 3100, is in de serie 4000 het edele handwerk weer terugkeerd. Hoewel, er is een groot verschil. Het is geen machtige rijkruk waarmee het voertuig in bedwang wordt gehouden, maar meer een joystick.
Ondertussen zijn we de Haagse tramtunnel bijna uit. Samen met een tiental andere passagiers is de Wattman op weg in een tram van lijn RR4 (of is het R4, zoals op het vertrektijdenstaatje op de halte Brouwersgracht was vermeld?), richting Zoetermeer. Geruisloos is de tram zeker. Het interieur oogt ook ruim en comforabel. Het instappen is zeer eenvoudig dank zij de lage instap. Over de vloer is de Wattman minder te spreken. Het oppervlak blijkt nogal glad. De vraag is hoe dit zich gaat houden als in de winter passagiers met besneeuwde schoenen de tram gaan bevolken.
We lopen het Centraal Station binnen. Op het perron staat een grote groep passagiers te wachten. Het is duidelijk dat het allemaal mensen zijn die graag op de eerste dag dat de nieuwe trams hun deuren voor passagiers geopend hebben er een proefritje mee willen maken. Overigens liep het die eerste zondagochtend nog niet echt storm. De Wattman had er al rekening mee gehouden dat hij zich in een overbevolkte tram had moeten invechten. Maar dit bleek niet het geval. De trams boden nog een zeer ruime keuze aan zitjes. Nu twee uur later, komt er al wat meer volk kijken. Maar de openingsdrukte die men normaal aantreft? Nee daar is (nog) geen sprake van.
We zijn gestopt langs het perron. Buiten klopt een HTM'er, portofoon in de hand, op de deur van de cabine. Dit doet vermoeden dat er iets aan de hand is. Intussen lopen een paar mensen met strippenkaarten in de hand door de tram, op zoek naar de stempelautomaat. Nee, die is er niet. Wel is de tram reeds voorzien van lezers voor de chipkaart, maar de stempelautomaat - die zal men op het perron moeten zoeken.
Bestuurder en "chef" voeren intussen een ernstig gesprek. Het gezicht van onze bestuurder betrekt iets, en dan ... "Dames en heren, wie naar Zoetermeer wil moet overstappen op bus 5. Wegens een stremming gaan we niet verder dan de Houtsingel". Waar de Houtsingel zich precies bevindt, is even een vraag. Het schema van Randstadrail haltes in de tram kent deze niet. Maar onze jonge railfan brengt de oplossing. Het is de halte "Leidschenveen", zo legt hij zijn vader uit. Ondertussen oppert hij dat er wel een tram uit het spoor zal liggen. Het is te hopen dat het niet zo is...
Kennelijk zijn er veel Zoetermeerders in de tram, want het voertuig loopt weer half leeg. De cabinedeur wordt weer gesloten en weer gaan weer op reis. Met 40 kilometer per uur rijden we het tramviaduct op, op weg naar het eigenlijke nieuwe traject. De afslag wordt genomen met een snelheidsbeperking van 25 kilometer en dan ... sukkelen we door met 35 door de netkous naar de volgende halte. Aan de borden langs de baan te zien is deze vrij lage snelheid een tijdelijke kwestie. Er is nog hoop. Maar zo'n gangetje doet toch afbreuk aan het snelle imago dat uit de trams zelf spreekt. Achter ons is inmiddels het gesprek ook gekomen op de snelheid. "Die sprinter reed toch sneller tussen Zoetermeer en Den Haag", merkt iemand op. Wellicht is de Wattman na zijn bezoek aan München ook verslaafd geraakt aan snelheid, want ook dit valt een beetje tegen, en we denken met heimwee terug aan de tijd dat met een inrukkende tram van lijn 1 tussen Delft en Rijswijk langs de Delftweg een snelheid van over de 80 km/uur werd gehaald!!!! Zal Randstadrail, mocht lijn 1 ooit omgebouwd gaan worden dit kunnen evenaren?
Op het station "Beatrix Kwartier" (vraag een willekeurige Hagenaar waar dit is, en men kijkt u met onbegrip aan) is inmiddels de openingsparty in volle gang. Men heft het glas op het succes van Randstadrail. Maar wij moeten verder...
"Sorry, buiten dienst". Met behoorlijk veel moeite is deze tekst te ontcijferen in de bestemmingsaanduider (wie een beter woord heeft mag het laten weten) van deze tram. De Wattman dacht eerst nog dat zijn bril beslagen was, dan wel dat het juist dit voertuig was dat voorzien was van een buitengewoon beroerd leesbare bestemming, maar helaas... Alle nieuwe trams (of moeten we enthousiast spreken over futuristische Randstadrail voertuigen) hebben een dergelijke nauwelijks leesbaar display. Voorlopig geen probleem. Vooralsnog rijdt er maar een lijn (RR4 naar de Monstersestraat). Maar we mogen toch hopen dat een en ander voor de indienststelling van RR3 (per december, zo laat men ons weten op de webpagina www.htm.net) aangepast is. Ter compensatie: de trams zijn wel voorzien van heldere lichten. Men zou haast over schijnwerpers kunnen spreken.
Hoe het ook zij, op deze laatste dag van het proefbedrijf "zoemen" de nieuwe trams regelamtig voorbij. Helaas (nog) wel met onregelmatige tussenposen.
De Wattman die zich intussen behoorlijk heeft verbaasd over het sardineblikjesvervoer door de tramtunnel (die lijn 3 missen we nog elke dag) heeft zich vandaag snel naar www.htm.net begeven om de frequentie van de nieuwe lijn RR4 te bekijken. De frequentie van elke 5 minuten overdag (zelfs op zaterdag en zondag) ziet er zeer luxe uit. Zeer prettig voor die Zoetermeerders die tot nu toe volhard hebben in het vervangend busvervoer en zich nog niet tot hun private vervoermiddel gewend hebben. Voor de Hagenaar echter de vraag of er echt behoefte is aan zoveel trams naar de Monstersestraat. Maar goed, ook dat eindpunt is maar tijdelijk!
Het werd nog spannend. Het persbericht dat verscheen liet nogal wat twijfel over:
Storingen bemoeilijken proef RandstadRail (Den Haag, 24 oktober 2006, www.randstadrail.nl) Uit de laatste testresultaten van het proefrijden voor RandstadRail blijkt dat de RandstadRail 3 (Den Haag MCH Westeinde Zoetermeer Centrum West) en de Erasmuslijn (Den Haag Centraal Rotterdam Hofplein) nog niet op zondag 29 oktober in gebruik kunnen worden genomen. Op RandstadRail 4 (Monstersestraat Zoetermeer Oosterheem) vinden de komende dagen nog proefritten plaats. Op basis van deze ritten en de gestelde veiligheidseisen wordt vrijdag 27 oktober beslist of RandstadRail 4 op 29 oktober kan starten.
Hoe het precies met de storingen zat, was niet duidelijk. De Wattman had zelf intussen slechts een tweetal onaangenaame noodremmingen "ondergaan" nabij het wissel bij de aansluiting tussen de lijnen 2 en 6 en Randstadrail nabij het tramstation Ternoot. De seinen bleven op rood staan, en ARI ingrepen waren het gevolg. Op vrijdag de 27e kwam dan tenslotte toch nog groen (of liever zouden we moeten zeggen: "geel") licht. RR4 zal zondag eindelijk dan gaan rijden. Op de foto de haltepaal op de halte Brouwersgracht, waarbij linksonder een zuiltje is te zien dat kennelijk bedoeld is voor een stempelautomaat. Of het stempelen buiten nu een slim idee is, moeten we nog bezien. Intussen kunnen we ook verwachten dat de mechanische methode van "ontwaarden" van het vervoersbewijs zijn langste tijd gehad heef. De chipkaart is toch in aantocht.
Afgelopen week was de Wattman om professionele redenen in het Zuid Duitse München. Een speurtocht langs de beschikbare bonnen op internet maakte het niet duidelijk of van de befaamde "Kurzgelenkwagen" van het type P3/p3 (bouwjaar 1966-1968) nog exemplaren in de normale dienst reden. De aanwezige berichten deden echter vermoeden dat van deze "klassieke" trams niets meer over was dan de trams ten behoeve van bijzondere ritten.
Inderdaad werd op de eerste dag van het verblijf een losse P3 motorwagen aangetroffen op een dergelijke bijzondere dienst in de keerlus Sendlinger Tor, maar daar hield het dan wel bij op. Voor de rest waren er alleen de meer recentere langevloer trams aan te treffen.
Tot donderdagochtend... Op weg naar het stadscentrum in lijn 21 schoof bij het Hauptbahnhof gekomen plotsling een P3/p3 tramstel op lijn 19 naar Passing uit de zijstraat. Een snelle overstap maakte het nog mogelijk om in de bijwagen van het P3/p3 tramstel een plaatsje te zoeken. Tijdens de rit naar Passing werd het duidelijk dat de oude wagens nog prima meekunnen met het tempo van het lange vloermaterieel. Wel is er enige vertraging onderweg aangezien de instap toch niet zo eenvoudig is voor ouderen en mensen met kinderwagens.
Op de terugweg van Passing werd plaatsgenomen in de motorwagen. Het heerlijke geluid van de motoren tijdens de snelle tocht terug naar het centrum van München maakte de rit op lijn 19 tot een waar genoegen.
De verrassing was compleet toen bleek dat er niet slechts een stel actief was op lijn 19, maar ook een tweede. In de loop van de dag verscheen ook een stel op lijn 27 voor de lens. Tevens was 's middags nog een losse P3 op pad als partytram.
Toch ziet het er naar uit dat de tram op hun laatste wielen rijden. Volgens een locale "wattman" zouden spoedig nieuwe trams worden afgeleverd, waarmee (nog dit jaar?) een einde zou komen aan deze typische gelede wagens.
"Vanaf zondag 8 oktober start HTM met het proefbedrijf van RandstadRail. Dat betekent dat HTM met een groot aantal RandstadRail-voertuigen op het RandstadRail-traject gaat proefrijden. Dit traject loopt van De Uithof via de tunnel Grote Marktstraat naar het Centraal Station en Zoetermeer. Omdat er dan teveel trams door de tunnel rijden, rijdt tram 3 tijdelijk om via de Gravenstraat naar het voorlopige eindpunt Centraal Station." (mededeling op www.htm.net)
Was zo'n 15 jaar geleden het kruispunt Spui/Grote Marktstraat/Kalvermarkt de grote bottleneck in het Haagse tramtunnel, een vraagstuk waar de tramtunnel door de Grote Marktstraat de oplossing voor zou gaan bieden, nu blijkt deze ondergrondse tramroute zelf een bottleneck te zijn. Tramlijn 3, reeds ingekort aan de Loosduinse kant wegens de ombouw naar Randstadrail, werd daar het "slachtoffer" van. Aangezien het proefbedrijf voor Randstadrail op 8 oktober (eindelijk!) van start ging waren de trams van deze lijn niet meer gewenst op deze as van het tramnet. Gevolg: lijn 3 werd uit de tunnel verbannen en moet voor zijn laatste maanden zijn weg bovengrond naar de Rijnstraat (Centraal Station - laag) zoeken. Na zijn terugkomst uit München trof de Wattman daarom een lijn 3 aan op de bovengrondse sporen op de Prinsegracht (ter weerskanten van de tramtunnel toerit), even voordat de tram zijn oude route zou hervatten. Dit verklaarde overigens ook de overvolle trams van de lijnen 2 en 6. Een frequentie van 15 minuten door de tramtunnel is op een dergelijke zondag (waar zoals men wellicht zal weten het kooplustig publiek zich in grote getale naar de binnenstad verplaatst) niet bepaald een garantie voor comfort. De versterking van lijn 3 op deze verbinding wordt ernstig gemist. In de loop van de volgende week werden trouwens ook trams onder het lijnnummer 3K aangetroffen. Een juiste aanduiding voor deze "geamputeerde" lijn, zo lijkt het de Wattman.
Hier op de Wattman-blog een plaatje van die zondag waaruit moge blijken dat de inkorting van tramlijn 3 niet slechts met RandstadRail te maken heeft. Men gaat ondermeer ook het riool in de Aalte Noorderwierstraat vervangen. Dit lijkt geen overbodige luxe, als men dit fototje ziet. Dit was het resultaat van een buitje dat zo'n kwartiertje duurde. Een van de vele regenbuien die we deze augustus maand over ons heen kregen. Als men zich afvraagt, hoe zit het met de moesson in India, is mijn antwoord simpel: gelijk als Europa in augustus.
Laten we hopen dat september ons beter weer gaat brengen...
Nederland, Den Haag (HTM), Laatste dag tramlijn 3 naar Loosduinen
De nieuwe jaardienstregeling in Den Haag gaat morgen, maandag 28 augustus, in.
In HTM mededeling nr. 191 valt hierover onder meer het volgende te lezen:
"Tram 3 rijdt vanaf De Savornin Lohmanplein naar Station Laan van Nieuw Oost-Indië. Op het gedeelte tussen De Savornin Lohmanplein en Arnold Spoelplein (Loosduinen) worden bussen ingezet (...) Zodra RandstadRail door de tramtunnel gaat rijden, zal tram 3 niet meer door de tramtunnel rijden. Het traject van tram 3 wordt dan De Savornin Lohmanplein - Centraal Station."
De reden is dat, in verband met de komst van RandstadRail (die een verbinding Loosduinen - Zoetermeer zal gaan verzorgen) ondermeer de Aaltje Noorderwierstraat zal worden gereconstrueerd. Zo worden de tramsporen vervangen, het riool en voetpaden vernieuwd en een nieuw fietspad worden aangelegd. Ook moeten nog enkele haltes (zoals die bij de Muurbloemweg) worden verbouwd.
Dat betekent dus dat tramlijn 3 vandaag voor het laatst het traject "Bohemen" (de naam van het voormalige eindpunt op het Savorning Lohamanplein) naar "Loosduinen" berijdt. In de folders wordt aangegeven dat de inkorting tot het Savornin Lohanplein tot en met 9 december a.s. zal duren. Of we de tramvoertuigen nog ooit terug zullen zien op dit stuk wordt uit de officiële berichtgeving rond RandstadRail (www.randstadrail.nl) zelf niet duidelijk. Een brief aan de omwonenden van de gemeente Den Haag vermeldt echter dat vanaf 10 december de RandstadRail voertuigen het traject zullen overnemen.
Overigens, hoe het precies zit met de "tram 3" die in het citaat hierboven wordt genoemd, moeten we nog even afwachten.
Reden genoeg voor de Wattman om de regenbuien (een verschijnsel dat inmiddels normaal lijkt te gaan worden in de augustusmaand) te trotseren en een blik te werpen de vertrouwde rode GTL's op het traject naar Loosduinen. Hierbij een plaatje aan het Arnold Spoelplein. Een kleine fotorapportage zal binnenkort verschijnen op het internet.
Nederland, Den Haag (HTM) ontsporing 3072 Centraal Station
Zaterdag 12 augustus ontstond een nogal ongelukkige situatie door een ontsporing op de oost-west as van het Haagse tramnet. Rond kwart over twaalf liep de 3072 van lijn 6 bij het uitrijden van het tramstation Centraal Station uit de rails. Hierdoor was tramverkeer door de tramtunnel en over het tramviaduct onmogelijk geworden. De lijnen 2, 3 en 6 maakten een lus door de binnenstad om uit te komen in de Rijnstaat ("Centraal Station laag"). Passagiers met verdere bestemmingen moesten naar het busplaform om een plaatsje in de tehulp geschoten pendelbussen te zoeken. Deze situatie duurde nog tot in de avond. De tram stond namelijk pas om vijf over zeven weer in de rails. Niet dat de werkzaamheden zo lang duurde, maar de ongelukkige tram werd na een inspectie door de hulpdiensten noodgedwongen achtergelaten in afwachting tot het moment dat de kraan van de Haagse brandweer in akte kon komen. Dat gebeurde uiteindelijk nadat om kwart over zes de spanning op de bovenleiding in de Rijnstraat (dus onder het tramviaduct) uitgeschakeld kon worden. Dit laatste betekende dat de lijnen 9, 15/16, 17 én de omgeleide trams van 2, 3 en 6 een alternatieve route moesten kiezen. Gelukkig ging het hersporen zelf vlot, zodat even na 7 uur de 3072 weer terug in het juiste spoor stond. Zo'n kwartier later was de brandweerkraan weer onderweg naar de brandweerkazerne en kon daarna de Rijnstraat weer vrij gegeven worden. Herstel van het tramverkeer over het tramviaduct heeft de Wattman maar niet afgewacht... Toen hij terugliep om de bus terug naar huis te pakken, stond de 3072 er nog, met een grote groep in oranje veiligheidsvestjes gestoken personen die deskundige blikken op de tramrails wierpen.
Hierbij een foto van het gebeuren uit een iets minder gebruikelijk perspectief. Wellicht, als er tijd is, morgen meer plaatjes op het net.
Witte bussen van Hermes in Delft. Men zou kunnen vermoeden dat deze Limburgse vervoerder een bres heeft geslagen in het bolwerk van busbedrijf Connexxion in de randstad. Connexxion: een bedrijf dat toch als de opvolger van beroemde maatschappijen als de NZH (Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg-Maatschappij) en de WSM (Westlandsche Stoomtram Maatschappij) beschouwd kan worden, en daarmee historische wortels heeft in dit deel van Nederland. Heeft Hermes zijn kans gezien bij de openbare aanbesteding van buslijnen?
In het verleden was het in Den Haag gebruikelijk om straatnamen te gebruiken voor de aanduiding van bestemmingen. Zo prijkte bijvoorbeeld de bestemming "PR. MAURITSL" (Prins Mauritslaan) op lijn 1, "PRINSESSEGR" ( Prinsessegracht) op lijn 5 of "De SAV. LOHMANPLEIN" op lijn 7. 
Zo maar een plaatje van lijn 3 op een vertrouwde plek. 
Morgen, 10 december, gaat de nieuwe dienstregeling in. Op deze dag worden ook de nieuwe eilandperrons op Centraal Station ingebruik genomen. Dat betekent dat de stadstrams verhuizen van de buitenste sporen naar de binnenste sporen. De tweerichting tramtreinen van Randstadrail zullen dan voortaan gebruik gaan maken van de buitengelegen sporen. Althans dat was de bedoeling... Wanneer Randstadrail terugkeert? Er wordt nu de datum van 27 december genoemd... 
Het info-bord op het station Grote Markt spreekt boekdelen. 
"Hij is lekker stil, hé". Het jongetje heeft samen met zijn vader plaatsgenomen op het bankje rechts achter de bestuurderscabine (tussen twee haakjes: in RR-taal op 
"Sorry, buiten dienst". Met behoorlijk veel moeite is deze tekst te ontcijferen in de bestemmingsaanduider (wie een beter woord heeft mag het laten weten) van deze tram. De Wattman dacht eerst nog dat zijn bril beslagen was, dan wel dat het juist dit voertuig was dat voorzien was van een buitengewoon beroerd leesbare bestemming, maar helaas... Alle nieuwe trams (of moeten we enthousiast spreken over futuristische Randstadrail voertuigen) hebben een dergelijke nauwelijks leesbaar display. Voorlopig geen probleem. Vooralsnog rijdt er maar een lijn (RR4 naar de Monstersestraat). Maar we mogen toch hopen dat een en ander voor de indienststelling van RR3 (per december, zo laat men ons weten op de webpagina 
Het werd nog spannend. Het persbericht dat verscheen liet nogal wat twijfel over: 
De nieuwe jaardienstregeling in Den Haag gaat morgen, maandag 28 augustus, in. 
Zaterdag 12 augustus ontstond een nogal ongelukkige situatie door een ontsporing op de oost-west as van het Haagse tramnet. Rond kwart over twaalf liep de 3072 van lijn 6 bij het uitrijden van het tramstation Centraal Station uit de rails. Hierdoor was tramverkeer door de tramtunnel en over het tramviaduct onmogelijk geworden. De lijnen 2, 3 en 6 maakten een lus door de binnenstad om uit te komen in de Rijnstaat ("Centraal Station laag"). Passagiers met verdere bestemmingen moesten naar het busplaform om een plaatsje in de tehulp geschoten pendelbussen te zoeken.
