De gemeente Kortessem (Limburg) bezit al sinds het jaar 2000 daadwerkelijk over een 62 km lang wandelnetwerk dat zich baseert op knooppunten. Het Wandel-paden-netwerk laat toe het Kortessemse cultuurlandschap al wandelend tot in zijn verste uithoeken te ontdekken langs goede en veilige wandelwegen. De bewegwijzering bestaat uit kleine richtingaanwijzers tussen de knooppunten waar verschillend van de fietsnetwerken niet de knooppunten een nummer toegekend krijgen maar de curiosa onderweg. Dit nummer is terug te vinden op de achterkant van de wandelkaart samen met een beknopte omschrijving van de bezienswaardigheid. Aan de hand van deze wandelkaart stel je zelf de lengte en de startplaats van je wandeling vast. Het volstaat hierbij de kilometersafstanden tussen de geselecteerde knooppunten op te tellen. Kom je met de wagen, dan start je best in de buurt van één van de zeven parochiekerken, waar je de nodige parkeergelegenheid aantreft. Horecazaken staan op de kaart aangeduid zodat ook comfortabele wandelstops in te plannen zijn. Het wandel-paden-netwerk geeft om de één, twee of drie kilometer een keuzemogelijkheid om je weg voort te zetten. Enig minpunt van dit wandelnetwerk is dat vele vroegere veldwegen en -paden door verkaveling een bestrating kregen waardoor meer dan de helft van de wandelroutes over verharde ondergrond verloopt. Deze zijn echter nooit breder dan drie meter en het mooie glooiende landschap in de noordoostelijke uithoek van vochtig Haspengouw, evenals de resterende onverharde paden, compenseren dit gebrek ruimschoots. Naast de fruitplantages bepalen canadapopulieren en beemden op de meest vochtige gronden in de Mombeekvallei het landschap van Kortessem. Op basis van de eisen voor GR-wandelingen hebben wij twee lussen op het kaartje van het netwerk ingekleurd, waarin de mooiste en een maximum aan onverharde paden zijn opgenomen. Eentje met vertrek in Kortessem en de ander in Zammelen, waar rekening is gehouden met een mogelijke verkorting … en uitbreiding naar de landschapswandeling in het beemdgebied van de Mombeek, een uniek natuurreservaat met knuppel- en natuurpaden.

De wandeling vanuit Kortessem loopt voorbij aan de kapel van Mersenhoven en de Sint-Annakapel naar Wintershoven. Achter de Sint-Pietersbandenkerk ligt een klein natuurparkje met vijvers. Het recreatief fiets- en wandelpad op de verlaten spoorwegbedding was vroeger in gebruik als interstedelijk tramspoor tussen Hasselt en Tongeren. Een mooi lokaal pad brengt je op het plateau. Vanaf het in een godvergeten uithoek gelegen gehucht Sitsingen heb je prachtige vergezichten. Het “Jong bos” van kasteel Jongenbos is een eik- en haagbeukenbos met op de meest vochtige plaatsen aanplantingen van canadapopulieren en de spontane ontwikkeling van elzenbroeken. De Bombroekmolen is nu een watermolen zonder beek. De Mombeekbedding is verlegd en de vijver is een restant van de vroegere slotgracht van het vroegere kasteel. De Valikhoeve is een vierkanthoeve in stijl- en regelwerk. Deze rustieke bouwstijl bezit een gebinte van balken, stijlen, schoren en regels opgevuld met leem bestreken gevlochten twijgen. Het houtwerk zwart geteerd en het leem gewit. Authentieke gevels zijn eveneens te bewonderen in het eens agrarisch gehucht Bekes met daarnaast ook neovakbouw, waar de opvullingen tussen het houtwerk bestaan uit leem of baksteen.

De wandeling vanuit Zammelen bezit door erosie van de Mombeek en haar zijbeken een heuvelachtig reliëf. De vallei van de Mombeek vormt een waardevol natuurgebied met afwisselend beemden, hooilanden met canadapopulieren, moerassen en broekbosjes. Zammelen grenst aan een enig mooi natuurreservaat, bestaande uit een alluviaal bosje (door aanslibbing ontstaan bosje), een rietland, een hooiland en een ruigte en is toegankelijk via enkele uitzonderlijk mooie wandelpaden. Gors-Opleeuw is een Haspengouws pareltje. De kern van dit dorp bestaat uit het plein met de Sint-Martinuskerk, een antieke dorpspomp, het van kasteel Gors, een imposante kwadraatshoeve, het bakhuis en de rijschool … een flashback naar vorige eeuw. Even buiten de dorpskom staat het neorococokasteel van Opleeuw met kasteelhoeve en voormalige wachtershuis. Tegen de straatgevel van de zuidelijke gevel is een zonnewijzer geplaatst. De Oude Winning met vakwerkschuur en de kasteelhoeve Haagsmeer met Engels park, aan de rand van het Belle-Vuebos, zijn verdere pronkstukken. De wandelweg loopt dwars doorheen dit Belle-Vuebos en is onaangeroerd natuurreservaat. Het noordelijke gedeelte is via een wandelpad toegankelijk gemaakt en is een aanrader, wandelpaneel bevindt zich aan de oostzijde van dit bos. Het Rood kasteel, eens verblijfplaats van de heren van Guigoven, is na vele verbouwingen en stijlen omgevormd tot tavernerestaurant. Zeer recent valt hier ook een kruidentuin te bezichtigen. In Wintershoven wandel je eveneens het mooie landschapstukje zoals in vorige wandeling beschreven. Even wandel je boven op een Haspengouws plateau tussen de fruitplantages, maar al snel daal je via een vochtig pad naar Schabos. Een bosje vol met vakantiehuisjes, je moet hiervoor wel even van de wandeling afdwalen. Nog even het prestigieuze restaurant Clos-St-Denis bekijken vooraleer terug te keren naar Zammelen.

Beide beschreven wandelingen zijn ongeveer 20 km lang die door de netwerkmogelijkheden naar believen in te korten zijn. Met vertrek vanuit Zammelen is dit misschien raadzaam en combineer je de netwerkwandeling met de rode driehoekenwandeling van het Regionaal Landschap Haspengouw (7 km) die door en rond het prachtige natuurreservaat loopt over grotendeels unieke onverharde paden. In Zammelen vind je aan de kerk, op 50 m van elkaar, zowel een infopaneel van het Wandel-paden-netwerk als van de wandelingen van Regionaal Landschap Haspengouw.

Ook al zijn ontbrekende of afgebroken pijlwegwijzers een rariteit, de kaart is het aangewezen middel om de geplande tocht, waar het nodig blijkt, zonder problemen te kunnen voleindigen.

Kaart van het Wandel-paden-netwerk Kortessem is aan 1,5 €  te bekomen bij Toerisme Kortessem, Kerkplein 14, 3720 Kortessem, tel: 011 37 93 30, toerisme@kortessem.be, www.kortessem.be