Inhoud blog
  • ZONDAG FRONTPOËZIEDAG - FRAGMENT UIT REGENERATION
  • BESTE WENSEN
  • KIJKTIP - CHRISTMAS 1915
  • ZONDAG FRONTPOËZIEDAG - LILLI MARLEEN
  • OVER DE SCHREVE - DEUTSCHE KRIEGSGRÄBERSTÄTTE ANNOEUILLIN
    Zoeken in blog

    Beoordeel dit blog
      Zeer goed
      Goed
      Voldoende
      Nog wat bijwerken
      Nog veel werk aan
     
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    IN VLAANDERENS VELDEN
    Een gids naar het verleden
    09-10-2016
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.HET TRAGISCHE LOT VAN DE ZUSTERS VERHEYEN

    Vandaag geen ‘Zondag Frontpoëziedag’ maar een uitgebreide bijdrage over het  meest tragische incident dat zich in de Noorderkempen aan de dodendraad afspeelde of tenmin­ste de zaak waar­over men in onze regio nog vele jaren zou verhalen. Vandaag precies 100 jaar geleden op 9 oktober 1916 stier­ven in De Beemden te Wortel de Castelse zusters ‘Sjowke’ en ‘Towke’ Verheyen. Hun ouders, Frans Verheyen en Pauline Ha­pers, hadden één van de achttien toenmalige cafés aan de Schooreind­seweg te Castelré. Sjowke, of Joanna Catharina werd op 18 augus­tus 1879 te Minderhout geboren. Haar zus, Towke of Maria Catha­rina, werd vijf jaar later, op 12 april 1884 te Baarle-Nassau gebo­ren. Vanaf haar zestiende was Sjowke dienst­meid bij het kroostrijke gezin van de Antwerpse gerechtsdeur­waarder Mat­thieu te Minder­hout. Ook Towke werd dienstmeid, te Antwerpen, maar door de oorlogsomstandig­heden verbleef ze vanaf oktober '14 terug bij haar ouders in Castelré. Vanaf het voorjaar van '15 werden beide zusters door de versperringen voorgoed van elkaar ge­scheiden. Toch hielden ze, zoals vele grensbewoners, contact met elkaar aan de draad. De laat­ste nieuwtjes werden uitgewisseld en vaak werden ook kleine pakketjes over de draden gegooid, tenminste als de -al dan niet van steekpen­ningen voorziene- Duitse grenswacht een oogje dichtkneep.

    Zo hadden ze een afspraak gemaakt voor maandag 9 oktober 1916, rond half twaalf aan de Lange Beemden te Wortel, een verla­ten stuk beemd dat aan de Nederlandse Schransbeem­den grens­de, helemaal in de uiterste noordhoek van Wortel. In dit trooste­loze gebied, begrensd door de Mark en de Hol­landse Loop liep de draad dwars door de Lange Beemden heen, om dan af te buigen naar waar nu de Markbrug ligt.

    Towke ver­liet haar ouder­lijke huis, kort na elf uur. In haar hand droeg zij een kanne­tje petroleum voor de familie Mat­thieu. Vanuit de herberg ging ze via de modderige Schoor­eind­seweg naar de Hoogstraatse­baan. Zij stak deze baan over, de Bremstraat in, waar zij langs de huisjes liep die nu de num­mers 35 en 37 dragen op de Schoot­senhoek. Vanaf hier werd ze vergezeld door Marie­ke Schuur­mans, een vriendin, die wel vaker met haar naar de grens was getrokken. Achter deze huis­jes namen de twee meisjes een onooglijk zandpad, de zgn. Pad van den Lange Beemd, dat na ongeveer 200 meter bij de Hol­landse Loop uitkwam. Over een geïmproviseerd bruggetje bereik­ten ze vrijwel onmiddellijk hierna de draadversperring.

    Aan de andere kant verscheen een paar minuten later haar oudere zus Sjowke, vergezeld door Tow Michielsen. Sjowke was vanuit de woning van Matthieu, langs het kapelletje van O.L.Vrouw – in – den - Akker, via het Withof naar de watermolen gegaan. Iets verder, aan de wegkruising, ging ze in de rich­ting van de Bosuil. Na amper 150 meter sloeg ze een - tot op de dag van vandaag nog bestaand- wegeltje links in dat rechtstreeks leidde naar de Lange Beemden. Sjowke droeg een pakje met medicijnen voor haar zieke moeder en een pak klom­pen, voor een aantal Castelréna­ren. In Castelré woonde immers geen klompenmaker. Tow Michiel­sen - Broes, die een agente was van de Britse inlichtingendienst G.H.Q., had een pakje brieven bij, die Towke Verheyen later zou wegbrengen naar de Belgische post­dienst in Baarle - Hertog.

     

    In de onmid­dellijke omgeving liep een Beiers soldaat de wacht die in de volksmond "den dikke Sjarel" werd genoemd. Gewoon­lijk kneep hij een oogje dicht bij transacties aan de draad. Zeker wan­neer hij, zoals nu het geval was, van zwijg­geld was voorzien. Om beter de meegebrachte zaken te kunnen uitwisselen was Sjowke, onder de buitenste veiligheidsdraden doorgekropen. Omdat Sjowke en Towke Michielsen het pak klompen niet over de draad konden krijgen werden de klompen één voor één over de draad geworpen. Eén klomp raakte de onder stroom staande middenleiding en viel er net achter. Sjowke deed een poging om deze op te rapen, maar door de sterke wind waaiden haar haren en rok tegen de elek­trische hoogspannings­lijnen. Ze werd volgens ooggetuige Tow Michielsen vrijwel op slag gedood. Haar ogen stonden open als uitgepuild en uit haar mond stak een geheel zwarte tong. Ook haar handen en vingers waren zwart geschroeid. Niet denkend aan het gevaar was Towke ogenblikkelijk haar zus ter hulp gesneld. Ze probeer­de het hoofd van het ongelukkige meisje terug te duwen, maar werd hierbij zelf geëlektrocuteerd. Machteloos en gillend van angst zagen de twee meegekomen vrouwen hoe ook zij stierf. Marieke Schuurmans, die aanstalten maakte om het lichaam van Towke van de draad weg te trekken werd dit nog net op tijd verhinderd door de in allerijl toege­snelde landsturmmann Karl, die zijn geweer op haar richtte en haar verbood de nasmeulende lijken aan te raken.

     

    De Duitsers in de bewa­kings­post op het Withof wa­ren - gealar­meerd door de in paniek weggelopen Tow Michielsen - in een mum van tijd ter plaatse. Nadat ze met horten en stoten haar verhaal had verteld werd ze in shock naar huis gestuurd. In 1980 verhaalde de dochter van Tow Mischielsen aan Marcel Leunen wat ze die dag als 17-jarige meemaakte: "Veel later dan gewoonlijk zagen we moeder door 't veld komen, en we zagen aan haar houding en aan haar trage gang dat het niet normaal gegaan was. Wit als 'n laken kwam ze thuis binnen. Haar eerste woor­den waren: "Ik kan 't niet vertellen."  Waarop ze in tranen uitbarstte. Toen ze wat kalmer geworden was, kwam het eruit: "Tow en Sjow, ze zijn alle twee dood... En nu zullen ze mij ook wel komen halen..."

    Een Duitse officier, die onder­tus­sen ter plekke was gekomen, stuurde een soldaat naar de schakelkast te Wortel, om er de stroom in het bewuste vak uit te schakelen. Het lichaam van Towke werd daarop onder de hoogspannings­leidingen doorge­trokken, en beide vrouwen werden naast elkaar gelegd op wat musterds. Leon Michielsen ("Leike van den olie­molen"; echtge­noot van Tow Broes) werd hierna door de Duitsers opgevor­derd om de twee lijken op te pikken. Met zijn schich­tig, jong paard durfde hij echter niet door de drassige beem­den. Hierop ging de Wortelse veldwachter Karel Donckers (die door de Duitsers gelast werd, als Bel­gisch gerechtelijk ambte­naar, de officiële vaststellingen te doen) naar Jef Vermeiren op de boerderij bij het Withof om hem op te eisen. Deze ging 's avonds in de maneschijn, met zijn drie zonen Peer, Jaak en Frans op weg, met de lijk­baar uit de kerk van Minder­hout, om zijn lugubere taak uit te voeren. Na afloop zou hij het volgende gezegd hebben tegen de Wortelse garde: "Dat doe ik nooit meer, voor niets of nie­mand..." Ze droegen niet zonder moeilijkheden de lichamen door de modderige Beemden naar de weg. Hier werden ze op een kar gelegd. Frans herinner­de zich decen­nia later nog de zwart geblakerde handen en armen. Het gruwe­lijke transport ging toen via het Withof en de Molenstraat naar het washuis van de familie Matthieu, waar de twee vrouwen werden opge­baard. Drie uur na de tragische ge­beurtenis werd officieel ten over­staan van de Wortelse burge­meester, aangifte gedaan van het overlij­den, door de veldwach­ter en landbouwer Louis Mey­vis. Vader Verheyen mocht – hoogst uitzonderlijk – drie dagen later over de rijksgrens om de begrafenis van zijn twee dochters bij te wonen...

     

    Hoe het met Tow Michielsen afliep, vertelde haar dochter later aan Marcel Leunen: "'s Avonds werd er op de deur geklopt. Moeder zei tegen ons: "Ze komen mij halen... en dan?" Maar groot was haar opluchting toen het die "goeie soldaat" bleek te zijn, die tegen smeergeld dikwijls een andere kant uitkeek. Hij kwam een paar pakskes terugbren­gen, die bij de lijken gevonden waren. In dankbaarheid maakten wij de pakskes seffens open, om er de soldaat ook wat van te geven: eetwaar, zeep of zoiets. Maar er bleken ook brieven in te zitten. Toen de soldaat dat zag, leek hij ineens door den duivel bezeten. Hij vloog naar buiten, de nacht in..."

    Volgens verschillende bronnen werd deze ‘Dikke Sjarel’ later - omdat hij ook daar heel wat door de vingers zag- in Aren­donk gearres­teerd. De overlevering wil dat hij in Brussel gefusilleerd werd op bevel van de Duitse militaire gerech­telijke instan­ties. Onderzoek in Duitse archieven heeft echter geen bewijsmateriaal opgeleverd om dit verhaal te staven. Verschillende auteurs bevestigen echter wel dat Duitse militairen die hand- en spandiensten leverden bij de smokkel, in het beste geval een strafmutatie naar het front kregen en dat er inderdaad enkele Duitsers standrechtelijk zouden zijn terechtgesteld. Omstreeks de jaarwisseling zouden er trouwens nieuwe instructies worden gegeven aan het hoogspanningscommando, om te verhinderen dat Duitse grenswachters afspraken zouden maken met smokkelaars. Geen enkele soldaat mocht voortaan zijn wachtpost verlaten zonder uitdrukkelijke toestemming van de hoofdwachter. Om te bepalen welke soldaten de wacht waar moesten optrekken werd er voortaan per wachtronde geloot. Het was ten strengste verboden om de lotnummers of de opdrachten te verwisselen. De uitslagen van de lotingen werden net als de geringste afwijking op de regels in het dagelijkse wachtverslag genoteerd.

     

    Leike Michielsen en zijn vrouw ontsnapten –net als de Duitse grenswachter- ook niet  aan de dans, want ze werden later opgepakt voor smok­kel en zouden elk drie maanden in de gevangenis doorbrengen.

     






    09-10-2016 om 10:33 geschreven door janhuijbrechts  

    0 1 2 3 4 5 - Gemiddelde waardering: 5/5 - (259 Stemmen)
    >> Reageer (1)


    Archief per week
  • 20/01-26/01 2020
  • 31/12-06/01 2019
  • 23/12-29/12 2019
  • 16/12-22/12 2019
  • 02/12-08/12 2019
  • 18/11-24/11 2019
  • 11/11-17/11 2019
  • 04/11-10/11 2019
  • 28/10-03/11 2019
  • 14/10-20/10 2019
  • 07/10-13/10 2019
  • 30/09-06/10 2019
  • 23/09-29/09 2019
  • 16/09-22/09 2019
  • 09/09-15/09 2019
  • 19/08-25/08 2019
  • 12/08-18/08 2019
  • 05/08-11/08 2019
  • 29/07-04/08 2019
  • 22/07-28/07 2019
  • 01/07-07/07 2019
  • 24/06-30/06 2019
  • 17/06-23/06 2019
  • 03/06-09/06 2019
  • 27/05-02/06 2019
  • 20/05-26/05 2019
  • 01/04-07/04 2019
  • 25/03-31/03 2019
  • 18/03-24/03 2019
  • 11/03-17/03 2019
  • 04/03-10/03 2019
  • 25/02-03/03 2019
  • 18/02-24/02 2019
  • 11/02-17/02 2019
  • 28/01-03/02 2019
  • 21/01-27/01 2019
  • 14/01-20/01 2019
  • 07/01-13/01 2019
  • 31/12-06/01 2019
  • 24/12-30/12 2018
  • 17/12-23/12 2018
  • 10/12-16/12 2018
  • 03/12-09/12 2018
  • 26/11-02/12 2018
  • 19/11-25/11 2018
  • 12/11-18/11 2018
  • 05/11-11/11 2018
  • 29/10-04/11 2018
  • 22/10-28/10 2018
  • 24/09-30/09 2018
  • 17/09-23/09 2018
  • 10/09-16/09 2018
  • 03/09-09/09 2018
  • 27/08-02/09 2018
  • 20/08-26/08 2018
  • 13/08-19/08 2018
  • 06/08-12/08 2018
  • 30/07-05/08 2018
  • 23/07-29/07 2018
  • 16/07-22/07 2018
  • 09/07-15/07 2018
  • 02/07-08/07 2018
  • 25/06-01/07 2018
  • 18/06-24/06 2018
  • 11/06-17/06 2018
  • 04/06-10/06 2018
  • 28/05-03/06 2018
  • 21/05-27/05 2018
  • 14/05-20/05 2018
  • 07/05-13/05 2018
  • 30/04-06/05 2018
  • 23/04-29/04 2018
  • 16/04-22/04 2018
  • 09/04-15/04 2018
  • 02/04-08/04 2018
  • 26/03-01/04 2018
  • 19/03-25/03 2018
  • 12/03-18/03 2018
  • 05/03-11/03 2018
  • 26/02-04/03 2018
  • 19/02-25/02 2018
  • 12/02-18/02 2018
  • 05/02-11/02 2018
  • 29/01-04/02 2018
  • 22/01-28/01 2018
  • 15/01-21/01 2018
  • 08/01-14/01 2018
  • 01/01-07/01 2018
  • 25/12-31/12 2017
  • 18/12-24/12 2017
  • 11/12-17/12 2017
  • 04/12-10/12 2017
  • 27/11-03/12 2017
  • 20/11-26/11 2017
  • 13/11-19/11 2017
  • 06/11-12/11 2017
  • 30/10-05/11 2017
  • 23/10-29/10 2017
  • 16/10-22/10 2017
  • 09/10-15/10 2017
  • 02/10-08/10 2017
  • 25/09-01/10 2017
  • 18/09-24/09 2017
  • 11/09-17/09 2017
  • 04/09-10/09 2017
  • 28/08-03/09 2017
  • 21/08-27/08 2017
  • 14/08-20/08 2017
  • 07/08-13/08 2017
  • 31/07-06/08 2017
  • 24/07-30/07 2017
  • 17/07-23/07 2017
  • 10/07-16/07 2017
  • 03/07-09/07 2017
  • 26/06-02/07 2017
  • 19/06-25/06 2017
  • 12/06-18/06 2017
  • 05/06-11/06 2017
  • 29/05-04/06 2017
  • 22/05-28/05 2017
  • 15/05-21/05 2017
  • 08/05-14/05 2017
  • 01/05-07/05 2017
  • 24/04-30/04 2017
  • 17/04-23/04 2017
  • 10/04-16/04 2017
  • 03/04-09/04 2017
  • 27/03-02/04 2017
  • 20/03-26/03 2017
  • 13/03-19/03 2017
  • 06/03-12/03 2017
  • 27/02-05/03 2017
  • 20/02-26/02 2017
  • 13/02-19/02 2017
  • 06/02-12/02 2017
  • 23/01-29/01 2017
  • 16/01-22/01 2017
  • 09/01-15/01 2017
  • 19/12-25/12 2016
  • 12/12-18/12 2016
  • 05/12-11/12 2016
  • 28/11-04/12 2016
  • 21/11-27/11 2016
  • 14/11-20/11 2016
  • 07/11-13/11 2016
  • 31/10-06/11 2016
  • 24/10-30/10 2016
  • 17/10-23/10 2016
  • 10/10-16/10 2016
  • 03/10-09/10 2016
  • 26/09-02/10 2016
  • 19/09-25/09 2016
  • 12/09-18/09 2016
  • 05/09-11/09 2016
  • 29/08-04/09 2016
  • 22/08-28/08 2016
  • 15/08-21/08 2016
  • 08/08-14/08 2016
  • 01/08-07/08 2016
  • 25/07-31/07 2016
  • 18/07-24/07 2016
  • 11/07-17/07 2016
  • 04/07-10/07 2016
  • 27/06-03/07 2016
  • 20/06-26/06 2016
  • 13/06-19/06 2016
  • 06/06-12/06 2016
  • 30/05-05/06 2016
  • 23/05-29/05 2016
  • 16/05-22/05 2016
  • 09/05-15/05 2016
  • 02/05-08/05 2016
  • 25/04-01/05 2016
  • 18/04-24/04 2016
  • 11/04-17/04 2016
  • 04/04-10/04 2016
  • 28/03-03/04 2016
  • 21/03-27/03 2016
  • 14/03-20/03 2016
  • 07/03-13/03 2016
  • 29/02-06/03 2016
  • 22/02-28/02 2016
  • 15/02-21/02 2016
  • 08/02-14/02 2016
  • 01/02-07/02 2016
  • 25/01-31/01 2016
  • 28/12-03/01 2016
  • 21/12-27/12 2015
  • 07/12-13/12 2015
  • 30/11-06/12 2015
  • 23/11-29/11 2015
  • 16/11-22/11 2015
  • 09/11-15/11 2015
  • 02/11-08/11 2015
  • 26/10-01/11 2015
  • 19/10-25/10 2015
  • 12/10-18/10 2015
  • 05/10-11/10 2015
  • 28/09-04/10 2015
  • 21/09-27/09 2015
  • 14/09-20/09 2015
  • 07/09-13/09 2015
  • 31/08-06/09 2015
  • 24/08-30/08 2015
  • 17/08-23/08 2015
  • 10/08-16/08 2015
  • 03/08-09/08 2015
  • 27/07-02/08 2015
  • 20/07-26/07 2015
  • 13/07-19/07 2015
  • 06/07-12/07 2015
  • 29/06-05/07 2015
  • 22/06-28/06 2015
  • 15/06-21/06 2015
  • 08/06-14/06 2015
  • 01/06-07/06 2015
  • 25/05-31/05 2015
  • 18/05-24/05 2015
  • 11/05-17/05 2015
  • 04/05-10/05 2015
  • 27/04-03/05 2015
  • 20/04-26/04 2015
  • 13/04-19/04 2015
  • 06/04-12/04 2015
  • 30/03-05/04 2015
  • 23/03-29/03 2015
  • 16/03-22/03 2015
  • 09/03-15/03 2015
  • 02/03-08/03 2015
  • 23/02-01/03 2015
  • 16/02-22/02 2015
  • 09/02-15/02 2015
  • 02/02-08/02 2015
  • 26/01-01/02 2015
  • 19/01-25/01 2015
  • 12/01-18/01 2015
  • 05/01-11/01 2015
  • 29/12-04/01 2015
  • 22/12-28/12 2014
  • 15/12-21/12 2014
  • 08/12-14/12 2014
  • 01/12-07/12 2014
  • 24/11-30/11 2014
  • 17/11-23/11 2014
  • 10/11-16/11 2014
  • 03/11-09/11 2014

    E-mail mij

    Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.


    Gastenboek

    Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek


    Blog als favoriet !

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto


    Blog tegen de wet? Klik hier.
    Gratis blog op https://www.bloggen.be - Meer blogs