Op 7 mei 1916 omstreeks 08.00 u. werd bij de Dodendraad achter de Laermolen op de grens van Hoogstraten en Wortel het lijk gevonden van de Duitse landsturmmann Heinrich Mester. Deze soldaat uit Woltmershausen bij Bremen diende in de 2^e compagnie van het Mobiles Landsturm-Infanterie-Bataillon ‘Neuss’ VIII. De omstandigheden waarin hij aan zijn einde kwam werden als verdacht beschouwd. Volgens lokale geruchten pleegde hij zelfmoord. Het staat in elk geval vast dat oberstleutnant von Schweder, de bataljonscommandant nog diezelfde dag opdracht gaf aan Dr. Berghausen, kolonel-chirurg van de eenheid, om  in het Gasthuis van Hoogstraten een lijkschouwing te verrichten. Ze werd op 8 mei uitgevoerd. In zijn eindrapport  gaf Berghausen ‘dodelijk verongelukt’ als doodsoorzaak op.

Heinrich Mester werd op 10 mei ’16 begraven op het kerkhof van Hoogstraten. In 1928 werd hij daar ontgraven en bijgezet op de Duitse militaire begraafplaats in het kamp van Beverlo. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg hij een definitieve laatste rustplaats op de Duitse militaire begraafplaats van Lommel. Hij werd er bijgezet in graf nr. 136 van blok 31.

07-05-2016 om 09:53 geschreven door janhuijbrechts  

De Britse militaire begraafplaats in Cité Bonjean bij het Frans-Vlaamse Armentiers is in meer dan één opzicht interessant. Ze ontstond in oktober ’14 toen de Engelse troepen zich in deze omgeving ingroeven. In de winter van 1914-1915 werden op deze site ook burgers begraven omdat de Duitse beschietingen van het stadscentrum, begraven op de stedelijke begraafplaats, érg gevaarlijk maakte. De begraafplaats bleef in gebruik tot het Duitse voorjaarsoffensief van 1918, toen Armentiers een tijdlang in Duitse handen viel.

Cité Bonjean is een multinationale begraafplaats. Op deze site liggen 1180 Britten, 472 Nieuw-Zeelanders, 470 Australiërs, 3  Fransen en 508 Duitsers. 455 Duitsers werden in 1925 ontgraven en naar elders overgebracht. Ook de burgers die tijdens de eerste oorlogswinter hier werden bijgezet werden later elders begraven. Op deze begraafplaats liggen bovendien ook nog twee gesneuvelde Belgische militairen begraven. De 32-jarige Lodewijk Van Tongelen, soldaat in de 70^e cie. van de 3^e Groepering T.A.G werd op 18 september 1915 in Houplines gedood door granaatscherven in de borst. De volgende dag overleed eveneens in Houplines de 30-jarige Julius Geerts, korporaal in het 2^e Regiment Jagers-te-Voet. Mogelijk was hij gewond geraakt bij de beschieting die Van Tongelen fataal was geworden.

Op deze site liggen ook 4 wegens desertie terechtgestelde Britten begraven: Charles Bladen, Arthur Robinson, James Higgins en Thomas Rigby. Een ander opvallend graf is dat van de bijna vergeten oorlogsdichter William Short (1871-1917) die als Lieutenant-Colonel een brigade van de Royal Field Artillery had geleid.

In de Tweede Wereldoorlog werden nog eens 35 gesneuvelden: 33 Britten en 2 Duitsers op deze begraafplaats bijgezet.

Deze CWGC-site, naar een ontwerp van sir Herbert Barker, bevat ook een New Zealand Memorial for the Missing, één van de acht Nieuw-Zeelandse plaatsen van herinnering aan het gewezen Westelijke Front.

06-05-2016 om 16:23 geschreven door janhuijbrechts  

Geregeld sta ik in deze blog stil bij opvallende grafschriften die terug te vinden zijn op de talloze militaire begraafplaatsen in Vlaanderens Velden… In het Ypres Reservoir Cemetery in plot I, rij D, graf 1 ligt second Lieutenant Osmer Noel Stewart MC begraven. Zijn korte grafschrift luidt ‘Our only son – God keep him’. De schrijnende hartekreet van radeloze ouders die hun enige zoon verloren. Stewart groeide op in het West-Bengaalse Calcutta, waar zijn vader een betrekking had bij het koloniale bestuur. Hij liep lagere school in St. Joseph’s College in North Point – Darjeeling, een instelling die werd geleid door de Jezuïeten. Voor zijn middelbare opleiding verkaste hij zoals veel kinderen uit de Britse kolonie in India naar het moederland. Opnieuw kwam hij onder de vleugels van de Jezuïeten terecht, deze keer in Beaumont College in Old Windsor, Berkshire. Meteen na zijn afstuderen, in 1916 meldde hij zich voor de legerdienst en kreeg een aanstelling als tweede luitenant in de Royal Field Artillery. Deze 19-jarige officier werd nog geen jaar later, op 31 juli 1917, bij de Slag om Pilkem dodelijk gewond toen zijn batterij werd getroffen door Duits tegenvuur. Ondanks zijn jonge leeftijd en zijn relatief korte verblijf aan het front werd hij onderscheidden met het Military Cross (MC), de op één na hoogste Britse dapperheidsonderscheiding voor officieren.  

05-05-2016 om 20:24 geschreven door janhuijbrechts  

Morgen zal het precies 100 jaar geleden zijn dat aan de zgn. ‘strontpaal’ aan de rijksgrens tussen het Essense Horendonk en Schijf de 37-jarige Geert Schrauwen, een smokkelaar uit het Noord-Brabantse Sint Willebrord werd doodgeschoten door een Nederlandse grensbewaker. Dit drama veroorzaakte heel wat ophef in de Noorderkempen omdat Schrauwen, alias ‘Klaveren Vrouwke’ een erg notoire smokkelaar was. Sint Willebrord, in de volksmond beter bekend als ‘ ’t Heike ‘ stond al van voor de Grote Oorlog bekend als een draaischijf van smokkel en andere illegale praktijken. De sectorcommandant van het Nederlandse Veldleger tijdens WO I, luitenant-generaal  W.H. Van Terwisga omschreef de ‘Heikesmannen’ als ‘ruw volk, beruchte personen die voor niets terugschrokken – de schrik van Noord-Brabant’…    

Gerardus Schrauwen was zonder twijfel een van de beruchtste en meest tot de verbeelding sprekende 'Heikesmannen'. Deze in 1878 in Hoeven geboren smokkelaar gebruikte al zijn creativiteit bij zijn illegale grensovergangen. Zo passeerde hij eens de Belgische grens vermomd als vrouw, en later ook als pastoor. Zijn bijnaam ‘Klaveren Vrouwke’ heeft de smokkelaar waarschijnlijk te danken aan een populair kaartspel aan het begin van de twintigste eeuw. De Klaveren Vrouw was daarbij de hoogste kaart, zodat je iedereen kon aftroeven. De grenswachten een rad voor ogen draaien deed Gerardus dan ook met plezier: zo is er een populaire ‘urban legend ‘ waarin wordt verhaald hoe hij,  verkleed als officier de grenswachten in het gelid hebben gezet, terwijl zijn handlangers ondertussen het smokkelwaar over de grens brachten.

Op 13 mei aanstaande wordt Klaveren Vrouwke herdacht. Aan Belgische zijde vertrekken de deelnemers op 19.00 u. aan de Marantvijver in Horendonk. Deelname 4 euro p/p. Inschrijven op het nr.: 03/677.19.91. Opgelet: het aantal deelnemers is beperkt tot 100…

Dat het verhaal van Klaveren Vrouwke tot op de dag van vandaag de mensen intrigeert wordt  wel bewezen door het feit dat er intussen een naar hem genoemde wandeling en fietsroute bestaan. Een paar dagen geleden raakte overigens bekend dat een aantal toneelverenigingen uit de Noord-Brabantse grensgemeente Rucphen onder de noemer Stichting Openlucht Theater Rucphen de handen in elkaar hebben geslagen voor een productie rond Klaveren Vrouwke. De bedoeling is om in september ’17 uit te pakken met dit toneelstuk.

04-05-2016 om 08:23 geschreven door janhuijbrechts  

Niet alle Nederlandse grenstroepen waren zoals de mannen op deze cartoon. Maar al te vaak werd er geschoten en niet alleen in de lucht. In de vroege ochtend van 20 maart 1916 werd de 36-jarige Johannes Heeren uit Princenhage aan de rijksgrens tussen Strijbeek en - de huidige Hoogstraatse deelgemeente - Meerle doodgeschoten door Nederlandse grenstroepen. Zijn broer werd bij dezelfde schietpartij in zijn dijbeen geschoten maar wist te ontkomen. Johannes Heeren was gehuwd met Paulina Braak en vader van 9 kinderen. Wat deze zaak nog tragischer maakte was wel het feit dat op vrijwel dezelfde plaats, op 9 augustus ’15, zijn petroleum smokkelende schoonbroer Adriaan Valentijn uit Etten-Leur op de vlucht was doodgeschoten door Nederlandse grensbewakers….   

03-05-2016 om 22:56 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag sneuvelde precies een eeuw geleden in een verbindingsloopgraaf bij Kaaskerke de 19-jarige Willem Bergé uit Hoogstraten. Hij werd getroffen door granaatscherven in het hoofd en was vrijwel op slag dood. Deze oorlogsvrijwilliger was in de lente van ’15 de rijksgrens over gevlucht en had op 21 mei 1915 vrijwillig dienst genomen in het Belgisch leger. Na een opleiding tot infanterist in het kamp van Auvours belandde hij met het stamnummer 108/59192 aan het front in de rangen van de 4^e compagnie / 2^e Bataljon van het 8^e Linieregiment, een eenheid waarin heel wat streekgenoten dienden. Hij werd begraven op de BMB van Adinkerke in graf nr. 1413.

Willem Bergé was ongehuwd en de jongste zoon van Frans Antoon Bergé en Cornelia Verbeeck. Hij was voor hij in dienst ging timmerman en woonde in de ouderlijke woning, Moleneinde 105. Zijn oudere broer Jaak had eveneens in het 8^e Linieregiment gediend maar was op 3 oktober ’14 in het noodhospitaal in het College Notre Dame de la Paix bezweken aan verwondingen die hij in augustus had opgelopen bij de verdediging van Namen.

03-05-2016 om 09:57 geschreven door janhuijbrechts  

Herentalsenaar Dionysius Alfons Mols, soldaat in de 1^e compagnie / 1^e bataljon van het 20^e Linieregiment, sneuvelde op 23 juni 1917 in Boezinge samen met zijn stadsgenoot Gust Horemans. Ze werden twee dagen later naast elkaar begraven op de BMB van Westvleteren.. De mannen uit hun compagnie en verschillende streekgenoten legden hun soldij samen om twee heldenhuldezerken te bekostigen. In het julinummer ’17 van het frontblaadje ‘Herenthals’ werden ze als volgt herdacht: ‘Weer twee onzer vrienden die vielen voor ’t vaderland: Alfons Mols en August Horemans. Zij waren samen in de loopgracht te B. den 23^e Juni laatstleden toen een granaat ontplofte tusschen hen beide. Alfons Mols werd op den slag gedood en August Horemans zwaar gekwetst naar het gasthuis overgebracht, overleed daar in de schoonste gevoelens van godsvrucht. Beide vrienden werden naast elkaar begraven op het kerkhof van Westvleteren. Ernest Mols, broer van Alfons, was juist in congé in St. Adresse. Jos Horemans,   broer van August was insgelijks in verlof. Ge kunt denken welke wreede slag het was voor hen, hun broers weer te vinden op het kerkhof van Westvleteren’.

De heldenhuldezerk van Fons Mols werd in 1925 door de Dienst der Militaire Grafsteden van deze site verwijderd en vernietigd. Hij rust nu onder een Belgische militaire standaardzerk.

03-05-2016 om 08:52 geschreven door janhuijbrechts  

Op de foto de 28-jarige Clarence Henry Green M.M., korporaal in de 2nd Field Company, New Zealand Engineers. Deze veteraan van de op een bloederig fiasco uitgedraaide  Gallipoli - campagne (1915) bezweek op 26 juli 1917 aan zijn verwondingen in het Australian Clearing Station nr. 2 in het Fransvlaamse Steenwerck. (zie tweede foto) .Omwille van zijn moedig gedrag bij het vrijwaren en herstellen van drinkwaterputten in het pas ingenomen en zwaar beschoten Flers werd hij begin december ’16 onderscheiden met de Military Medal (M.M.), de op één na hoogste Britse dapperheidsmedaille. Hij ligt nu begraven in vak I, rij A, graf nr. 5 van de CWGC-begraafplaats ‘Trois Arbres Cemetery’ in Steenwerck.

Steenwerck, op een kleine 6 km. ten noord-oosten van Belle, lag heel de oorlog net achter het front. Op 10 april 1918, tijdens het grote Duitse voorjaarsoffensief, viel het in de handen van de Duitse stoottroepen. Pas in het begin van oktober ’18 kon het heroverd worden door de geallieerden. Het ‘Military Cemetery Trois Arbres’ ontstond in juli ‘16 als begraafplaats bij het hoger vermelde Australische Clearing Station. Zowat alle doden uit vak I en de vroegste rijen in vak II zijn militairen die in dit veldhospitaal stierven. De overige gesneuvelden werden hier in de laatste oorlogsmaanden en na de Wapenstilstand bijgezet.  Ruim 700 gesneuvelden op deze site zijn afkomstig van andere, geruimde begraafplaatsen uit de omgeving.  Momenteel liggen er 1.704 gesneuvelden op deze begraafplaats begraven. 435 van hen zijn ongeïdentificeerd. Deze begraafplaats, naar een ontwerp van Sir Herbert Baker, bevat ook een ongewoon hoog aantal, wegens desertie terechtgestelde, militairen. Hier liggen niet minder dan 4 geëxecuteerden begraven: Corporal G. W. Latham (+22.01.1915), Private F. Auger (+ 26.03.1916), Private P. Black (+18.09.1916) en Private J. King (+19.08.1917)

02-05-2016 om 11:38 geschreven door janhuijbrechts  

01-05-2016 om 20:25 geschreven door janhuijbrechts