In 1997 verscheen ‘Regeneration’ de erg geslaagde filmische bewerking door Gillies Mackinnon van het succesboek van Pat Barker op het witte doek. Vandaag in de rubriek ‘Zondag Frontpoëziedag’ een sleutelscéne uit deze film waarin Wilfred Owen zijn idool Siegfried Sassoon voor het eerst ontmoet in de tuin van Craiglockhart Hospîtal in Edinburgh. De twee belangrijkste Britse ‘War Poets’ waren daar in 1917 opgenomen om te herstellen van hun oorlogstrauma’s.

https://youtu.be/FuzRR3jVgS0

26-01-2020 om 10:50 geschreven door janhuijbrechts  

Aan alle lezers van de

Invlaanderensveldenblog :

Het allerbeste voor

2020…!

31-12-2019 om 12:51 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag lijkt deze clip mij aangewezen: De om hun theatrale en dramatische settings bekendstaande Ierse groep Celtic Thunder met het historisch niet al te accurate Christmas 1915…  Klik op onderstaande link:

https://youtu.be/JG3l-OBdcPI

25-12-2019 om 15:36 geschreven door janhuijbrechts  

Het tijdens de Tweede Wereldoorlog immens populair geworden soldatenlied Lilli Marleen heeft z’n wortels in de Eerste Wereldoorlog. In1915 schreef Hans Leip, een soldaat in de Pruisische Garde het gedicht Lied eines jungen Wachtpostens, net voor hij met zijn bataljon naar het oostfront moest vertrekken. Volgens de legende zou Lili de naam van Leip’s liefje zijn geweest, terwijl Marleen een frontverpleegster zou zijn geweest die op een of andere manier indruk op Leip moet hebben gemaakt. Toen de dichter in 1937 een poëziebundel publiceerde waarin dit gedicht was opgenomen, werd het opgepikt door Lale Andersen, die het in 1939 opnam, waarna het al snel een monsterhit werd. Niet alleen bij de Duitse Whermacht maar ook bij de geallieerde troepen in de Engelstalige versie door Marléne Dietrich.

Hans Leip (1893-1983) was de zoon van een Hamburgse dokwerker. Amper een paar maanden voor in de zomer van 1914 de oorlog uitbarstte had hij een aanstelling gekregen als onderwijzer in Rothenburgsort. Leip werd in het voorjaar van 1915 gemobiliseerd en vocht aan het Oostfront en in de Karpaten. In 1917 werd hij zo ernstig gewond dat hij eervol uit de dienst werd ontslagen. Na de oorlog wou hij kunstenaar worden maar uiteindelijk werd hij een schrijver – die zelf z’n boeken illustreerde – en een dramaturg. De oorspronkelijk titel van zijn gedicht was Das Mädchen unter der Lanterne.  

1. Vor der Kaserne
Vor dem großen Tor
Stand eine Laterne
Und steht sie noch davor
So woll'n wir uns da wieder seh'n
Bei der Laterne wollen wir steh'n
|: Wie einst Lili Marleen. :|

2. Unsere beide Schatten
Sah'n wie einer aus
Daß wir so lieb uns hatten
Das sah man gleich daraus
Und alle Leute soll'n es seh'n
Wenn wir bei der Laterne steh'n
|: Wie einst Lili Marleen. :|

3. Schon rief der Posten,
Sie blasen Zapfenstreich
Das kann drei Tage kosten
Kam'rad, ich komm sogleich
Da sagten wir auf Wiedersehen
Wie gerne wollt ich mit dir geh'n
|: Mit dir Lili Marleen. :|

4. Deine Schritte kennt sie,
Deinen zieren Gang
Alle Abend brennt sie,
Doch mich vergaß sie lang
Und sollte mir ein Leids gescheh'n
Wer wird bei der Laterne stehen
|: Mit dir Lili Marleen? :|

5. Aus dem stillen Raume,
Aus der Erde Grund
Hebt mich wie im Traume
Dein verliebter Mund
Wenn sich die späten Nebel drehn
Werd' ich bei der Laterne steh'n
|: Wie einst Lili Marleen

22-12-2019 om 10:21 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag sta ik graag even stil bij een kleine Duitse begraafplaats in Frans-Vlaanderen. Een groot aantal van de Duitse slachtoffers van de strijd bij Loos werden begraven op de Deutsche Kriegsgräberstäte Annoeullin. Deze begraafplaats werd ingericht in oktober 1915. De Duitsers begroeven er tot oktober 1918 hun tussen Armentières en Lens gevallen kameraden. Momenteel liggen hier 1.627 Duitsers en 7 in krijgsgevangenschap bezweken Russen begraven. 1.593 Gevallenen rusten in individuele graven. Elf van hen konden niet geïdentificeerd worden. 34 Gesneuvelden rusten in drie massagraven. Tussen de eenvormige zwarte kruisen valt het graf met het burgerlijke kruis van de Britse piloot Albert Ball VC op.  Met 44 erkende overwinningen was hij een van de Flying Aces van de Britse luchtmacht. Hij werd op 7 mei 1917 neergehaald, wellicht door Lothar von Richthofen, de broer van de legendarische Duitse jachtpiloot baron Manfred von Richthofen.

19-12-2019 om 20:44 geschreven door janhuijbrechts  

Wilfrid Wilson Gibson (1878- 1962)  is één van de minder bekende Britse ‘War Poets’ van WO I. Hij had al voor het uitbreken van de oorlog naambekendheid als één van de boegbeelden van de zogenaamde Georgian movement of Poetry die wars stond op de modernistische stroming.  Door problemen met zijn ogen kon hij pas in  oktober 1917 in dienst gaan als een soldaat in the Army Service Motor Transport Corps.  Zijn oorlogservaringen hebben zijn poëzie sterk beïnvloed.

The Fear

I Do not fear to die

‘Neath the open sky

To meet death in the fight

Face to face, upright

But when at last we creep

Into a hole to sleep

I tremble, cold with dread

Lest I wake up dead

08-12-2019 om 00:29 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag geen gedicht maar een requiem voor een dichter, een échte... Eergisteren overleed in Lier Gaston Durnez op de gezegende leeftijd van 91 jaar. Journalist in hart en nieren , bekroonde auteur en ja ook dichter. Ik ontmoette hem bijna 30 jaar geleden voor het eerst toen ik een lezing met hem organiseerde. Ik kan me vergissen, het is ook al zo lang geleden, maar ik meen dat het de ons twee jaar geleden ontvallen Louis Verbeeck was, mijn oud-leraar Nederlands aan de Hasseltse Normaalschool, die ons bij elkaar bracht. Daarna heb ik Gaston Durnez nog bij verschillende gelegenheden ontmoet en telkens opnieuw werd ik gefascineerd door zijn enorme belezenheid, parate kennis en schitterende anekdotes. In een aantal in memoriam’s onder meer op de nieuwssite doorbraak.be, waar we beiden, hij véél meer dan ik publiceerden, wordt sinds gisteren uitgebreid stilgestaan bij zijn welgevulde leven en carrière. Ik sta graag heel even stil bij een aspect dat tot nu toe onderbelicht bleef en dat ons beiden bond: namelijk onze fascinatie voor de Grote Oorlog. Gaston Durnez was een kind van West-Vlaanderen en van jongsaf aan geïntrigeerd door wat er zich in ’14-’18 heeft afgespeeld.  Hij was één van de eersten die in Vlaanderen aandacht vroeg voor de geschiedschrijving van de Frontbeweging en het Activisme tijdens de Eerste  Wereldoorlog.  In zijn bijdragen voor De Standaard die later werden gebundeld in zijn schitterende ’Zeg me waar de bloemen zijn..’  (eerst als Vlaamse Pocket en later bij het Davidsfonds) verrichte hij baanbrekend werk, net zoals hij een pioniersrol vervulde als initiatiefnemer tot de monumentale Encyclopedie van de Vlaamse Beweging.  
 Het was ook Gaston die mij jaren geledenop het spoor zette van Marie Van Gastel, de lerares van het Hoogstraatse Spijker die in augustus 1914 vrijwilligster werd van het Rode Kruis en uiteindelijk in Engeland en later de Verenigde Staten belandde waar zij enorme bedragen inzamelde voor de War Bounds, de Amerikaanse oorlogsleningen…

Met Gaston Durnez verliest Vlaanderen een groot journalist en nog groter auteur maar vooral ook een warme mens…. Ik verloor een onvergetelijke mentor en een inspiratiebron…  

24-11-2019 om 10:26 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in ‚Zondag Frontpoëziedag‘ een gedicht van Willem van Iependaal, ‘nom de plume’ van de kleurrijke Nederlandse schrijver en dichter Willem van der Kulk (1891-1970). Hij was, na een weinig geslaagde schoolcarrière, die mede het gevolg van zijn weerbarstige en recalcitrante karakter was, in 1910 vanuit Rotterdam naar Engeland geëmigreerd om er tuinman te worden bij een welgestelde familie. Het uitbreken van de Grote Oorlog zou zijn leven veranderen. In 1915 nam hij, wellicht uit liefdesverdriet, dienst nam als oorlogsvrijwilliger bij de Britse infanterie. Bij zijn indiensttreding maakt hij de Britten wijs een Zuid-Afrikaan te zijn en komt hij bijgevolg terecht bij het regiment South African Infantry. Hij wordt onder meer in de lente van 1917 ingezet bij het Fransvlaamse Arras. Zijn traumatische ervaringen, onder meer in de zomer en herfst van 1917 bij Ieper waar hij gewond raakte,  maakten van hem een overtuigde pacifist en antimilitarist . Toen hij na de oorlog terugkeerde naar zijn geboorteland, bleek dat hem de Nederlandse nationaliteit was afgenomen omdat hij in het leger van een buitenlandse natie had gediend, wat door de wet verboden was. Hij kende in het interbellum twaalf stielen en dertien ongelukken, waarbij hij een paar keer in de gevangenis belandde, voor hij literair succes kende met zijn bestsellers Polletje Piekhaar en Lord Zeepsop. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg hij zijn Nederlandse staatsburgerschap terug omwille van zijn verzetswerk, waarbij hij onder meer enkele tientallen joden had weten te verbergen.

17-11-2019 om 00:19 geschreven door janhuijbrechts  

16-11-2019 om 06:12 geschreven door janhuijbrechts  

Ten noorden van Festubert ligt Richebourg. In deze gemeente zijn drie CWGC-begraafplaatsen terug te vinden: St. Vaast Post Military Cemetery, Rue-des-Berceaux Military Cemetery en Le Touret Military Cemetery.  Graag sta ik even stil bij deze laatste site. Deze dodenakker ontstond in november 1914 toen op deze locatie de gesneuvelden van het Indian Army en het 2^e bataljon Leicestershire Regiment werden bijgezet. Er worden 912 gevallen uit de Grote Oorlog herdacht: 889 Britten, 11 Canadezen, 9 Indiërs en 3 Duitsers. Oorspronkelijk lagen hier ook 264 Portugezen die in het voorjaar van 1918 waren omgekomen maar zij werden herbegraven op de Portugese militaire begraafplaats.  De liuitenant-kolonels Wilfrid Robert Abel Smith, Grenadier Guards en Lewis Iribside Woods, Border Regiment waren beiden ridder in de Order of Saint Michael and George, de hoogste Britse orde van verdienste. Het graf van  second Lieutenant Hugh Cecil Marnham(IV B 6), een piloot in het 10^e Squadron Royal Flying Corps  draagt als epitaaf een versregel van Shelley: ‘He lives, he wakes, ’t is Dead is Dead, not he’. Al even poëtisch is ‘Not theirs to reason why’, een versregel iuit Lord Alfred Tennyson’s beroemde gedicht ‘The Charge of the Light Brigade dat u kan terugvinden op de zerk van luitenant Montague William Seton-Browne (I D 8) die op 24 november 1914’was gesneuveld. Deze officier in het 2^e bataljon van het Leicestershire Regiment was vermekd op de legerdagorders. De 23-jarige kapitein Stanley William Reacher (graf III H 32)uit Putney Hill, Londen werd op 4 juli 1917 gedood. Zijn epitaaf luidt als volgt: ‘One of those who died thar others might live’.

De oostzijde van deze begraafplaats wordt gedomineerd door Le Touret Memorial to the Missing. Dit monument, naar een ontwerp  van J.R. Truelove een gewezen kapitein  van het London Regiment, houdt de herinnering levend aan 13.394 militairen die tussen oktober 1914 en september 1915 in deze sector sneuvelden en wiens stoffelijke resten niet konden worden teruggevonden. Minstens 130 van de militairen wiens namen hier in zandsteen werden uitgebeiteld waren jonger dan 18 jaar toen ze sneuvelden. Onder hen waren zelfs twee 15-jarigen: Henry George Dolphin (Paneel 23-24) uit Bristol, een soldaat in het 2^e bataljon van het Welsh Regiment werd gedood op Kerstdag 1914. De andere omgekomen 15-jarige was Leonard Price uit Handsworth (Paneel 32-33) Hij was een rifleman in het 2^e bataljon King’s Royal Rifle Corps. Leonard Price werd op 9 mei 1915 dodelijk gewond bij de aanval op Aubers Ridge. De 38-jarige baronet Sir Montague Aubrey Cholmeley, kapitein in het 2^e bataljon Grenadier Guards werd in het hoofd geschoten terwijl hij op 24 december 1914 zijn mannen aanvoerde bij een aanval op Duitse lijnen bij La Bassée. Hij was amper een week eerder in Frankrijk aangekomen. Deze edelman was bij het uitbreken van de oorlog Justice of the Peace en lid van Kesteven County Council.  U vindt zijn naam terug op paneel 2. Harry Berry, 1^e bataljon Glouster oud-rugbyinternational voor Engeland raakte op 9 mei 1915 vermist bij de aanval op Aubers Ridge. Deze gewezen beroepsmilitair had onder meer in India, Zuid-Afrika, Ceylon en op St. Helena gediend en speelde zijn laatste internationale seizoen in 1910. Bij het uitbreken van de oorlog was hij wagenmaker en herbergier, gehuwd en vader van twee kinderen.

14-11-2019 om 13:36 geschreven door janhuijbrechts