Opmerkelijk interview vandaag in De Standaard met Robert Cailliau, de Belg die mee aan de wieg stond van het internet.
(cc Robert Cailliau, zie:
http://www.robertcailliau.eu/Alphabetical/M/Me/CV.html)


BRUSSEL - Robert Cailliau, samen met Tim Berners-Lee de vader van het world wide web, maakt zich zorgen. Twintig jaar nadat de allereerste website online ging, kijkt hij met argusogen naar de rol die reuzen als Facebook en Google spelen.

De Belg Robert Cailliau (63) woont al meer dan twintig jaar in Frankrijk, dichtbij het CERN-laboratorium waar hij als burgerlijk ingenieur werktuigkunde aan de slag was tot hij met pensioen ging.
Hij werkte er mee aan de deeltjesversneller en werd geconfronteerd met het probleem dat wetenschappers vaak korte tijd aan het CERN werkten, om vervolgens terug te keren naar hun universiteit. Daardoor was het vaak moeilijk om onderzoeksresultaten en andere documenten terug te vinden.
'Er was dus nood aan een soort geautomatiseerde bibliotheek', zegt Cailliau. 'En Tim Berners-Lee en ik hebben onafhankelijk van elkaar een soort geautomatiseerde bibliotheek voorgesteld die toegankelijk zou zijn via het netwerk. Maar de mijne liep niet over het internet en de zijne wel. Dat was veel breder. Daarom heb ik me bij Tim aangesloten.''Een echt project is het nooit geweest, het was veeleer iets van “laten we dat maar een tijdje proberen en zien wat eruit komt., Begin 1990 hadden we een paper klaar en dan zijn we begonnen aan de software en de specificaties. Tim bouwde de eerste browser en die draaide in december 1990 op zijn Next-computer.'

Vanaf welk moment dacht u: 'dat web van ons kan wel eens echt groot worden'?
'Vanaf het ogenblik dat we samen aan die paper schreven. Toen hebben we de voorlopige naam World Wide web gekozen. Als je bedenkt dat we de naam kozen nog voor we de software begonnen te schrijven, dan weet je al dat we vonden dat het niet kleiner dan wereldwijd kon zijn. Ofwel ging het wereldwijd, ofwel werd het een flop.'

Na 2000 hebben we de opkomst meegemaakt van Web 2.0. Naast passieve gebruikers werden we ook actieve deelnemers aan het web. Maar die actieve rol van iedereen was in feite altijd al een deel van uw idee voor het web, nietwaar?
'Inderdaad, maar dat is dus totaal niet geslaagd. Het aantal mensen met een eigen server is miniem en heel weinig mensen hebben hun eigen site.'
'Het gevolg is dat we geen republiek hebben van verantwoordelijke burgers, maar een feodale staat. Daarin heb je een burcht met een slotgracht errond die Facebook heet. We lopen over de ophaalbrug, buigen neer en verkopen onze ziel aan de duivel, en dan mogen we daar een paar pagina's neerzetten.'

U bent niet blij met het succes van Facebook?
'Ik ben niet jaloers op het succes van Facebook. Ik ben er ongelukkig mee dat de mensen niet begrijpen waar ze aan toegeven. We willen allemaal een paginaatje op het web hebben waar we onze fotootjes en teksten zetten, en dat was dus ook de bedoeling van het web. Mensen hebben die nood, maar ze hebben geen technologie die dat toelaat. En dus ben je verplicht de diensten van een firma als Facebook te gebruiken.'

En veel mensen komen nog amper buiten die site.
'Zoals ik zei: je steekt de slotgracht over via de ophaalbrug en je verkoopt je ziel aan de duivel.'

We zien op het internet heel wat monopolies ontstaan. Zoeken doe je met Google, de sociale netwerken worden gedomineerd door Facebook. Is dat iets waarbij we ons moeten neerleggen?
'Je krijgt inderdaad vrijwel automatisch een monopolie. Al heeft de Europese Commissie dat nog altijd niet begrepen. Ze verwijt Google dat het bedrijf een overwicht heeft, maar de mensen willen geen twee zoekmachines, ze willen er maar één. Zoals je geen vijf verschillende elektriciteitsmaatschappijen wilt waarvan er een 110 volt levert, de andere 250 en de derde 380. Dat gaat niet.'
'Er is één standaard nodig. Maar daar moet dan wel een duidelijk juridisch kader voor zijn dat zegt: dit is de standaard, en het is zo belangrijk dat het niet commercieel mag worden uitgebaat.'

Zoeken op het net zou dus niet in handen mogen zijn een commercieel bedrijf?
'Inderdaad. Google is nog net niet het Evil Empire. Maar op een bepaald moment zal dat wel gebeuren.'
'Ook vandaag weet je niet wat je níet te zien krijgt. Ik stel een vraag, Google kijkt eerst waar ik mij bevind - ik zit in Frankrijk, dus zal ik eerst de Franse resultaten krijgen. Hetantwoord dat ik krijg is ook geen neutraal antwoord. Het is een antwoord dat verwrongen is door wat zij van mij weten. En ik weet niet op welke manier het is verwrongen. Ik weet niet wat ik niet te zien krijg.'

Men vertelt ons dat dat we beter aangepaste informatie en meer relevante advertenties te zien krijgen omdat Google en anderen zoveel over ons weten.
'Ja, ja, beter aangepast. En als ik dat nu eens helemaal niet wil? Ik kan er overigens ook niet uit. Ik heb geen keuze en geen controle.'

Wat moet er dan gebeuren?
'Er moet een wereldwijd juridisch kader komen, maar hoe ga je dat voor elkaar krijgen? Je hebt totaal incompatibele wetgevingssystemen: het Europese, het Amerikaanse... en dan moet je er ook nog de Chinezen bij halen.'
'Maar de regeringen schijnen dus geen interesse te hebben om eraan te werken.'

Chris Anderson schreef een tijdje geleden dat het web dood is. Hij bedoelde vooral dat mensen nu in apps zitten. Hoe ziet u dat, zijn apps de dood van het web?
'Nee ik denk dat niet. Kijk, het gaat zo met elke technologische ontwikkeling. Die moet zo vereenvoudigd worden dat de grote massa ermee om kan. Die apps helpen mensen vooruit. Maar ze zetten ook weer omheiningen op.'

We zien verbazende dingen gebeuren rond Wikileaks. Die organisatie gebruikt het web als een kanaal voor nooit geziene openheid, maar anderzijds zien we wel dat er grote inspanningen worden gedaan om de site het zwijgen op te leggen.
'Zoals gezegd: het web is een feodale maatschappij is geworden. Paypal bepaalt of we nu kunnen betalen aan Wikileaks of niet. Terwijl die man (Julian Assange, red.) niet schuldig is bevonden aan wat dan ook. Dat is een kwalijke zaak die duidelijk aantoont hoe gevaarlijk het is als er geen wettelijk kader bestaat.'

U vindt dat wat Wikileaks doet, beschermd moet worden?
'Ja natuurlijk. Ik heb een aantal van die gelekte dingen gelezen in de krant. Bijvoorbeeld opmerkingen van ambassadeurs zoals: Nicolas Sarkozy heeft zo'n groot ego, dat hij niet goed wordt ingelicht door zijn raadgevers omdat ze schrik van hem hebben.'
'Is dat nieuws? Nee, dat kun je van zo'n persoonlijkheid toch wel verwachten. Maar het is voor de mensen wel belangrijk dat ze weten dat het staatshoofd dat ze kiezen een man is die zich verkeerd laat inlichten wegens zijn persoonlijkheid. We leven in een democratie, dan mogen we dat toch weten?'
'Wij zijn de zogenaamde sterke westerse democratieën, wij geven het voorbeeld aan de wereld, en dan hebben wij al deze kwalijke dingen in de ondergrond?

Men wil ook bepaalde vrijheiden op het internet beperken, in Frankrijk met de Hadopi wet.
'Auteursrechten waren gemakkelijk te beheren zolang het maken van een kopie moeilijk was en er tussenpersonen nodig waren voor de distributie. Hadopi en dergelijke wetten trachten een model recht te houden dat niet op het web overdraagbaar is.'
'Ik denk dat we beter overschakelen naar een nieuw model: heel lage prijzen en directe betalingen zonder tussenpersonen. Uiteraard hebben de tussenpersonen en de adverteerders dat niet graag. Maar als de prijs voor het legaal luisteren naar een muziekstuk lager wordt dan de inspanning die je moet doen om het illegaal te kopiëren, dan betaal je toch gewoon?'
'Ik heb het dan over micropayments: een automatisch betaalde digitale munt, in de orde van een eurocent of zelfs minder. Waarom moet ik mijn zoekopdrachten op Google onrechtstreeks betalen via advertenties? Ik vraag dagelijks ongeveer honderd webpagina's op. Stel dat ik die elk één cent betaal, direct aan de auteurs van de pagina's, dan heb ik per dag één euro uitgeven. Veel mensen geven meer dan 1 euro per dag uit aan telefoon en sms.'
'Het zou toch veel makkelijker zijn als mijn browser aan De Standaard één cent geeft voor dat ene artikel dat ik wil zien, zonder dat ik een abonnement moet nemen, zonder dat ik mij moet inschrijven en zonder dat ik mijn naam en paswoord moet geven?'
'Op dit moment kan ik voor een krant alleen betalen met een abonnement. Voor muziek en films is het gelijkaardig. De technologie voor micropayments is er. Dit is een project dat de banken, uitgevers, dagbladen, filmmaatschappijen et cetera samenbrengt. Zo worden er een aantal tussenpersonen uitgeschakeld. Je geeft als gebruiker rechtstreeks een paar euro aan de Beatles in plaats van via iTunes te gaan. iTunes is trouwens ook zo'n ding waar je opgesloten zit.'