Druk op onderstaande knop om te e-mailen (vragen, suggesties, opmerkingen, toevoegingen,...).
Je kan ook de 'reageer'-knop gebruiken onder elk bericht.
GASTENBOEK
Dit is onder meer de plaats om je mening te geven over de blog 'Tilloenk vruger'. Of om te lezen wat anderen ervan vinden.
Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
TILLOENK VRUGER
DEZE BLOG BEGON OP 29 NOVEMBER 2005 EN STOPTE EI ZO NA OP 16 APRIL 2011 NA HET BEREIKEN VAN 1000 ITEMS OVER HET VERLEDEN VAN TILDONK.
MAAR HET BLOED KRUIPT WAAR HET NIET GAAN KAN,
DUS AF EN TOE MAG JE JE NOG AAN WAT MOOIS VERWACHTEN...
Jan Gordts
Nog tot ver in de jaren '70 trof je in Tildonk kleine kruideniers aan. Neem nu het winkeltje van 'Irma van de smed' (Irma Swiggers x Louis Van Gorp), gelegen rechtover het gemeentehuis, naast de smidse van haar vader en haar echtgenoot. 'n Kruidenierswinkel waar tevens potten en pannen verkocht werden, of muizenvallen en keerborstels, om maar iets te noemen. Supermarkt avant la lettre. Rommelig boeltje naar huidige normen, dat wel, maar het was er gezellig kletsen en de Hollandse kaas van Irma was zowat de beste die ik ooit gegeten heb. Ze hanteerde daarvoor een groot mes waarmee ze de schellen kaas van de ronde platte kaasbollen afsneed. Het was een tijd toen de mensen van Tildonk nog 'volk' riepen bij het binnenkomen van winkel of café...
Foto: 'Aanvankelijk moest de kaartschrijver zijn boodschap noteren op de voorkant van de postkaart, waarop steeds wat plaats opengelaten werd onder of naast de foto.'
Op de afgebeelde kaart met de kerk van Tildonk heeft iemand later in potlood het jaartal 1901 bijgeschreven. De postkaart werd hier gebezigd als 'nieuwjaarskaart'.
Geschiedenis op postkaart *
Wie nu een korte mededeling aan een medemens wil sturen, doet dat met een e-mailtje of een sms'je. Honderd jaar geleden gebeurde dat met een postkaart. Dat was goedkoper dan een brief en ging behoorlijk snel. De postbode kon uiteraard wel meelezen, maar vermoedelijk maakte men zich in die tijd minder zorgen over de privacy dan nu. Voor historici zijn postkaarten een belangrijke bron, niet alleen om de boodschap die ze op kaarten kunnen aantreffen, maar vooral om de foto's.
De uitvinding van de postkaart dateert officieel van de jaren 1870. Vooral de Wereldtentoonstelling in Parijs van 1889 zorgde voor de doorbraak van dit nieuwe medium. De Eiffeltoren werd snel de meeste verspreide prent ter wereld. Dankzij de fotografie kende de postkaart de volgende jaren een ongelooflijke expansie. Aanvankelijk moest de kaartschrijver zijn boodschap noteren op de voorkant, waar steeds wat plaats opengelaten was onder of naast de foto. Op de keerzijde mocht men alleen de afzender en de geadresseerde vermelden. Dat veranderde omstreeks 1905. Toen verdeelde men de rug in twee. Links kon de schrijver een langere boodschap kwijt, rechts bleef er voldoende plaats voor de gegevens van de geadresseerde. Voor de verzamelaars en andere geïnteresseerden is deze ingreep van bijzonder belang om een kaart te dateren.
De drukkers beperkten zich niet tot het afbeelden van de toeristische toppers in de steden, maar brachten alle mogelijke pittoreske hoekjes en leuke tafereeltjes in beeld. Ook het verslag van belangrijke gebeurtenissen werd op die manier verspreid - in die tijd drukten de kranten nog geen of nauwelijks foto's af. Een bezoek van koning Leopold en prins (later koning) Albert bijvoorbeeld leverde geregeld een hele reeks postkaarten op. In Antwerpen kwamen zelfs series op de markt met het "verslag" van de begrafenis van belangrijke politici, zoals de burgemeesters Jan Van Rijswijck en Alfons Hertogs. Deze vorm van verslaggeving bleef lang verder leven, want na de oorlog verscheen nog een uitgebreide reeks over het bezoek dat Louis Franck, de liberale minister van Koloniën, aan Belgisch-Kongo bracht. Een andere drukker vereeuwigde de uitvaart van "turnvader" Nicolaas Cupérus (1928) in postkaarten.
Sommige fotografen trokken blijkbaar van dorp naar dorp, maakten er foto's op enkele plaatsen, liefst met wat volk op, en keerden later terug om het resultaat aan de dorpelingen te verkopen. Zo bleven zelfs beelden bewaard van de onooglijkste dorpen.
De commerciële mogelijkheden van de postkaart werden snel duidelijk. Handelshuizen brachten kaarten op de markt om zichzelf en hun producten aan te prijzen. De meer commercieel gerichte organisaties uit de ideologische zuilen volgden hun voorbeeld. In Antwerpen brachten zowel de bakkerij van Help U Zelve (Volkstraat) als de concurrenten van de Liberale Bakkerij (Boomgaardstraat) een reeks kaarten uit met beelden van hun coöperatie-in-actie. Een late uitloper van die rage zijn de kaarten (soms in kleur) die de liberale vakantiecentra lieten aanmaken.
Ook de politiek probeerde langs deze weg propaganda te voeren. De postkaart werd zelfs een paar keer ingeschakeld in de electorale strijd. Toen de liberalen bij de parlementsverkiezingen van 1906 een kaart verspreidden die voorspelde dat hun leider Paul Janson de klerikale regering omver zou kegelen, reageerden de klerikalen met een kaart waarop te zien was hoe Janson uitglijdt en met zijn achterste in een plas water valt, tot groot leedvermaak van de kegelpoppen. De "volksverheffers" bleven niet achter. Van heel wat BV's, vooral uit de literaire en muzikale wereld, werd de kop in grote oplage verspreid.
De Eerste Wereldoorlog bracht een nieuw hoogtepunt in de postkaartenproductie. Er verschenen honderden, nee duizenden kaarten die het oorlogsgeweld illustreerden: oprukkende soldaten, verloren gelopen vluchtelingen, kapotgeschoten kerken en huizen, opgeblazen bruggen. Ook de oorlogspropaganda kende drukke tijden met de verspreiding van de koppen van de dappere kopstukken en cartoons die de tegenstander belachelijk probeerden te maken. Na de Eerste Wereldoorlog bleef de postkaart populair, maar de kwaliteit en de variatie leden onder de toenemende druk om de kosten te beperken.
* Artikel overgenomen uit: Het Kramersplein. Nieuwsbrief van het Liberaal Archief n° 9 (19 oktober 2007). www.liberaalarchief.be
Wat zetten de Tildonkenaren zoal te koop in 1931? Een antwoord vonden we in de kleine advertenties van het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar...
30/05/1931
Te koop: Schoone volle KOE, Hollandsch ras, den 31 Mei den tijd om, bij Ferdinand VANDER LINDEN, achter 't Sas, Thildonck.
30/05/1931
Eendag - Kuikens
Witte en Rosse Leghorns voortkomend van vrij loopende hennen, te bekomen den 10 Juni, bij J. ALBERT, nevens 't Klooster, Thildonck.
06/06/1931
Te koop: Allerbeste KOE, nog 14 dagen van 't kalven, vierde kalf, bij Frans ENGELBORGHS, Lipsestraat, Thildonck.
06/06/1931
Te koop: DORSCHMACHIEN mark Vander Velde, met manege voor een of twee paarden, zoo goed als nieuw, bij Gust WELTENS, Dorp, Thildonck.
13/06/1931
COIFFEUSE
De ondergeteekende laat weten dat zij van af 21 Juni 's Zondags, van 's morgens vroeg zal coiffeeren - Prijs 2 fr.
Charlotte SUNT, Kruineikestraat, Thildonck.
13/06/1931
RADIO Hornyphon
Totaal nieuwe verbetering, zonder grond- of buitendraad, rechtstreeks op lichtnet, Emile DE COSTER, Electricien, Lipsestraat, 226, Thildonck.
20/06/1931
Thildonck Kermis
Zondagen 28 en Maandag 29 Juni en Zondag 5 Juli.
Verzekerde bewaarplaats voor velos bij Frans HANSSENS, rechtover de Kerk, Thildonck.De velos zullen onder dak staan.
Alsook pistolets met hesp te bekomen.
27/06/1931
Over te nemen uit oorzaak van gezondheidsredenen:
Welgeregeld BEENHOUWERIJ, nieuw gebouwd huis, in het Dorp te
Thildonck. Te bevragen bij August VERBIEST, beenhouwer Thildonck.
11/07/1931
Te koop: Schoone VEERS, 14 maanden oud, bij August ONS, Dorp, Thildonck.
11/07/1931
Ongeveer 6 aren beste Tarwe, te koop bij August VERBIST, Thildonck. Te zien achter B. Magits.
01/08/1931
BEENHOUWERIJ
De ondergeteekende Maurice DE BACKER, nieuwen beenhouwer in de oude beenhouwerij van Aug. Verbist, maakt het geacht publiek bekend, dat hij zal beginnen Zaterdag 1 Augustus, met groote vermindering van prijzen, en beste kwaliteit van vleesch.
Door mijne goede waren en verzorgde bediening hoop ik de gunst van eenieder te winnen. Men bestelt ten huize.
Maurice DEBACKER-DE VOS, Dorp, Thildonck.
01/08/1931
Partij Raapzaad. Ronde Groenkraag, eigen gewin van dit jaar, te koop bij MAGITS-PERDIEUS, Hambosch-Thildonck.
14/08/1931
Te koop: Schoone VEERS, den 2 September den tijd om, bij Henri DE RADEMAEKER, Hambosch-Statie.
22/08/1931
Te koop: 2 VEERZEN, 1 jaar oud, bij Guillaume JANSSENS, Postweg, Thildonck.
29/08/1931
Te koop: Schoone VEERS, 16 maanden oud, bij Theofiel VANDER VELDE, Lipsestraat, Thildonck.
05/09/1931
Huismoeders opgepast !
Groote afslag op alle soorten Klakken, Potsen, Kousen, Kravatten, alle laatste nieuwe modellen; bijzondere keus van Mans-feuterhoeden, bij Joseph ENGELBORGHS-CROON, Thildonck recht over de kerk.
05/09/1931
SPEELKAR met ressorts, dragende 600 kil., in goeden staat, bij Jef FILLET, Lipsestraat, Thildonck.
05/09/1931
Te koop: Schoone SCHAPERSHOND, 11 maanden oud, bij Prosper VAN KRIEKINGEN, Brug, Thildonck.
10/10/1931
15 aren allerschoonste WITLOOF te koop. Zich te bevragen bij Alex. VERMALEN, achter het Sas, 117 Thildonck.
17/10/1931
Goede MEID voor alle werk wordt gevraagd. Klein huisgezin.
Te bevragen bij M. DE VOLDER, "Vert Castel", Thildonck.
24/10/1931
Te koop: Goede EZELSKAR dragende 500 kilos, bij Eduard HEMELEERS, Beekstraat, Thildonck.
24/10/1931
WITTE CHRYSANTHEMEN in potten van 4 tot 12 bloemen, van af 5 fr. per plant, te koop bij M. DEVOLDER, Lipsestraat, Thildonck.
31/10/1931
Schoon MELKSCHAAP, 1 jaar oud, te koop bij Jules DENEF, Thildonck Dorp.
07/11/1931
Schoone MELKGEIT, eenmaal gelammerd, geeft nog veel melk, te koop bij August WELTENS, Dorp, Thildonck.
14/11/1931
Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij JAN JANSSENS, Ronbergstraat* 55, Thildonck-Hambosch.
28/11/1931
BOOMKAPPERS worden gevraagd voor het goed van den Heer Graaf de Spoelberch te Wespelaer.Goed loon. Inlichtingen bij, Alex. WUYTENS te Thildonck.
28/11/1931
Thildonck Kermis op Zondag 6 en Maandag 7 December 1931,
goede bewaarplaats voor Velos en Motos, in de zaal bij J.B. ROECKX, kuiper, Thildonck-Dorp.
05/12/1931
Te koop: Schoone zware volle KOE, den tijd om, derde kalf, bij Aug. PIOT, Doren, Thildonck.
05/12/1931
Te koop: in het pachthof van Ferdinand VANDER LINDEN, achter 't Sas te Thildonck:Een dorschmolen met manege, een beetenmolen, een afroomer Persoons. Alles zoo goed als nieuw.
05/12/1931
WITLOOFLATTEN van 1m, 1m20, 1m40, 1m50 tot 2 meters, te bekomen bij Jozef BISSCHOP, houthandelaar, Thildonck-Sas.
19/12/1931
Te koop: Een beste WERKEZEL bij Jean VAN HORENBEECK, Thildonck.
19/12/1931
Schoone KANADA PLANTBOOMEN te koop bij, Jan VAN DEN ACKER, Molenweg 312, Thildonck
19/12/1931
2500 BOOMSCHE PANNEN alsook partij Bruggen en Ankers te koop bij Arthur PEETERS, Dorp, Thildonck
* We vermoeden dat de drukker het handschrift van Jan Janssens niet goed kon lezen. Deze laatste woonde wel degelijk in de Caubergstraat.
Dous Mal is een bijzonder ensemble voor oude muziek: het zijn niet alleen stuk voor stuk professionals; op een of andere manier kennen de musici elkaar al jaren. Uit pure liefde voor oude muziek zingen en spelen ze een programma over de middeleeuwse tuin: de besloten tuin (hortus conclusus), verwijzend naar het aards paradijs of de maagd Maria, en de seculiere tegenhanger (hortus deliciarum).In de trecentocomposities van De Machaut, De Salinis, Da Perugia, Ciconia, Da Bologna en veel anoniem werk staat de mystieke en wereldlijke verheerlijking van het vrouwelijke centraal. Het programma zit boordevol bloemenmetaforen met de roos hoe kan het ook anders op een centrale plaats. Dit concert is niet te missen voor wie zich wil onderdompelen in passie mystiek of wereldlijk en bovenal getuige wil zijn van het pure musiceerplezier van Dous Mal.
Dous Mal musiceert
'Van de besloten tuin tot de tuin der lusten' (Italiaanse muziek uit de 14de eeuw)
Uitvoerders: Katelijne Van Laethem zang, Marnix de Cat zang, An Van Laethem vedel, rebec, zang, Bart Coen blokfluiten, Philippe Malfeyt luit, Wim Bécu bazuin, René Van Laken vedel, rebec, pommer.
Organisatie: Dienst cultuur en vrije tijd Haacht i.s.m. Cultuurraad, TILDONK 900 en met steun van de Sint-Angela school. Prijzen: 10 (vvk: 7, groepen +5p: 1) Tickets: tel. 016/26 94 31
Wat zetten de Tildonkenaren zoal te koop in 1931? Een antwoord vonden we in de kleine advertenties van het toenmalige regionale weekblad De Haechtenaar...
03/01/1931
Bericht:
De ondergeteekenden Emiel en Desiré VERHAEGEN, maken het geacht publiek kenbaar dat zij zich van heden af zullen gelasten met het VOEGEN VAN HUIZEN en al hetgeen den artikel betreft. Door spoedige bediening, verzorgd werk en matige prijzen, hopen zij de gunst van eenieder te winnen. Voor inlichtingen en prijzen zich wenden tot Emiel VERHAEGEN, Lipsestraat, Thildonck en Désiré VERHAEGEN, Groote Baan, Wespelaer.
03/01/1931
Te koop: door aankoop van auto: SPEELKAR zoo goed als nieuw, dragende 1000 kilos, bij Alfons NEEFS, beenhouwer, Thildonck-Brug.
03/01/1931
Te koop: Lichte PAARDENKAR zoo goed als nieuw, met galgen en schoren, gansch volledig, bij Guill. ENGELBORGHS, Woeringstraat, Thildonck.
03/01/1931
Te koop: Beste volle VEERS, in de laatste maand, bij Arthur PEETERS, Dorp, Thildonck.
03/01/1931
Te koop: Beste volle VEERS, in de achtste maand, bij Petrus VAN HORENBEECK, Thildonck-Dorp.
03/01/1931
Te koop: 2 brave RUINPAARDEN, 3 jaar oud, geleerd in alle gespan, bij Ferd. VANDERLINDEN, Thildonck-Sas.
07/02/1931
Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Louis VANDEN HOUDT, Vaartdijk, Thildonck.
07/02/1931
Te koop: Eene VEERS, 10 maanden oud, bij Theofiel VANDER VELDE, Lipsestraat, Thildonck.
07/02/1931
Te koop: Goede Fransche WERKEZEL
bij Louis VANDEN HOUDT, Vaartdijk, Thildonck.
14/02/1931
Te koop: WITLOOFZAAD, eigen gewin, aan 40 fr de kilo,
DEKZEIL van 25 vierkante meters, dienstig voor strooikar,
in goeden staat, bij Gustaaf PARDON, Thildonck.
21/02/1931
Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Emile DE COSTER, Lipsestraat, Thildonck.
21/02/1931
Volle GEIT, einde der dracht 3 Maart, te koop bij H. BUELENS, Thildonck.
28/02/1931
Te koop: Kerzelaren EISGATBOLEN van 1m dik en 2m lang, liggende aan de zagerij Peeters te Thildonck,
Zich wenden tot de wed. Pues, Winxele-Delle.
28/02/1931
Te koop: Schoone VEERS, 15 maanden oud, bij L. CALUWAERTS, Woeringstraat, Thildonck.
28/02/1931
Te koop: Schoone zware VEERS, 10 maanden oud, geschikt voor de weide, bij Amandus ENGELBORGHS, Thildonck.
07/03/1931
Te koop: Schoone volle GEIT, in de laatste maand, goede melkgeefster, bij de wed. Petrus SWIGGERS, Lipsestraat, Thildonck.
14/03/1931
Te koop: Schoon MELKSCHAAP, vol lammer (eerste lammer), in de laatste dagen, bij Louis VAN DEN HOUDT, Vaartdijk, Thildonck.
14/03/1931
Schoone volle GEIT, den 22 Maart den tijd om, te koop bij Louis DE VADDER, Ambachtstraat, Thildonck.
14/03/1931
Olmen BED, met ressort en matras, zoo goed als nieuw, te koop bij
J.B. CASTEELS, Fabriek Persoons, Thildonck.
28/03/1931
Te koop: Zware volle KOE, van haar derde kalf in de laatste maand, bij Ed. GOESEELS, Thildonck.
28/03/1931
Te koop: Schoone volle VEERS, in de laatste maand, bij Filip LAUWERS, Dorp, Thildonck.
28/03/1931
Te koop: Schoone VEERS, bij Eugeen VAN AERSCHOT, Bertrodestraat, Thildonck.
28/03/1931
2 Volle GEITEN, in de laatste maand, te koop bij de weduwe Jos. SWIGGERS, Ambachtstraat, Thildonck.
28/03/1931
Te koop: Lange KAR met wielen van 10 centimet, alsook lichte RESSORTKAR, beiden als nieuw, bij Guill. JANSSENS, Postweg, Thildonck.
03/04/1931
Te koop: Beste VEERS voor de weide, bij Aug. JANSSENS, Thildonck.
11/04/1931
Te koop: Beste zware volle KOE, einde der dracht, vijfde kalf, bij Emile PEETERS, Postweg, Thildonck.
18/04/1931
Te koop: Allerbeste OS, omtrent 2 jaar oud, dienstig voor de weide, bij Frans MARIEN, Lipsestraat 226, Thildonck.
18/04/1931
Te koop: STORTKAR, zoo goed als nieuw, nieuwe banden van 9, bij Edward SCHOETERS, Thildonck.
18/04/1931
Beste TREKHOND, 3 jaar oud, gewoon in de kar, te koop bij Jan VAN DE GHOOR, achter 't Sas, Thildonck.
25/04/1931
Te koop: Schoone jonge VEERS, 1 jaar oud, bij Louis BUEDTS, Kruineikestraat 30, Thildonck.
25/04/1931
Te koop: Twee zware PONEYS, bij Ferd. VANDER LINDEN, achter 't Sas, Thildonck.
25/04/1931
TREKHOND, 3 jaar oud, te koop bij Ferd. VAN DER LINDEN, achter 't Sas, Thildonck.
09/05/1931
Te koop: Schoone VEERS voor de weide, bij Jan VAN DE GOOR, achter 't Sas, Thildonck.
09/05/1931
Schoone gelammerde GEIT, beste melkgeefster, te koop bij de wed. Petrus SWIGGERS, Lipsestraat 232, Thildonck.
16/05/1931
Werkvrouw voor 2 of 3 maal per week, 's maandags, aan 2 fr. per uur, wordt gevraagd in het Hotel "Ste URSULE", te Thildonck.
De twee schildhouders van het Tildonks wapenschild zijn griffioenen. Een griffioen is een gemengd schepsel tussen de fabeldieren dat samengesteld is uit verschillende dieren, die het meest een beroep deden op de fantasie: het lichaam van een leeuw, het hoofd en de vleugels van een adelaar, de oren van een paard en een hanenkam gemaakt van vissenschubben.
Slechts 6 juiste antwoorden kwamen binnen. De lottocijfers van de trekking
van zaterdag 13 oktober waren: 6 + 12 + 15 + 32 + 34 + 40 +30 of totaal 169.
De winnaar is deze keer Werner Bisschop die 155 als getal opgaf. Santé Werner!
Meedoen aan de tweewekelijkse fotovraag is
gemakkelijk (en gokken mag), bovendien heb je een reële winstkans. En zeg nou
zelf, wat is er heerlijker dan eens een terrasje te doen op de historische site
van het geklasseerde en gerestaureerde sas en sashuis te Tildonk, met een gratis
degustatie er bovenop als het even kan!
Opgave 46 -> zie rechterkolom.
Zoals steeds zijn er
2 streekbiertjes te winnen, geschonken door en in de
Maritime!
Het huidige postnummer van de gemeente Haacht (en dus ook van Tildonk) is 3150. Maar weet je nog welk nummer Tildonk indertijd toebedeeld kreeg bij de invoering van de postnummers?
Roger Ver Elst heeft een halve eeuw geleden een reeks mooie foto's geschoten van de witloofteelt en het binnenhalen van de oogst. Alles speelde zich af in en rond de boerderij van zijn vader, Jules Ver Elst, in Tildonk en omgeving beter gekend als 'Juul van Pië Minnekes'.
Mia Jespers schreef enkele jaren geleden een boek over haar grootvader, dichter 'Meester' Remy Alloing. Boeiend geschreven en mooi uitgegeven. Het boek is nog steeds verkrijgbaar (zie foto + bericht uit De Streekkrant van deze week).
Lodder met zijn Keet, de Witte Madam, de Teensnijder, de Korenpater, de Framasons, den Duvel, Toveressen, Heksen en Spoken, Stallichten, ...
In vroegere jaren zat de schrik er dikwijls in bij de mensen; wat men niet begreep werd dikwijls bovenaardse krachten toegemeten! In Tildonk was dat niet anders. Bij onverklaarbare tegenslag werd er wel eens gezegd: ''t is de Kwade Hand'. Sommige, al dan niet psychische ziektebeelden, kon men niet duiden; 'hij is van de Mare bereden' bleek dan een plausibele uitleg... Een oude alleenwonende vrouw moesten oppassen om niet voor heks door te gaan. Waar we ons nu onmiddellijk tot de dokter wenden zocht men vroeger dikwijls zijn heil in bovennatuurlijke krachten. Men droeg 'gewijde schapulieren' om zich te beschermen en een ganse reeks heiligen werd aanbeden in de vele kapellen tegen alle mogelijke kwalen. Volksremedies werden algemeen toegepast. Superstitie en kwakzalverij waren nooit ver weg. Elk dorp kende bovendien zijn gebedsgenezers, die men in onze streek 'overlezers' noemde, en die met potjeslatijn en berijmde spreuken bezweringsformules over de 'patiënten' uitspraken.
Overlezen in Tildonk en omgeving
Bij Paulus Maes kon men terecht als men tandpijn had. Nette Artoos op de Wespelaarsehoek overlas eveneens tegen tandpijn. Waar Goossens uit de Vijfeikenstraat overlas tegen de roos, maar ook tegen 'beesten die dik stonden'. In Buken was er een non die voor de Eerste Wereldoorlog overlas. Je diende 5 fr te geven en voor jaren was je van de pijn verlost.
Georges Gordts zag als kleine jongen telkens 'iets zitten' als hij wakker werd. Hij was van de 'maan bereden' (van de Mare bereden?). Ze zijn er mee naar de paters op de Roeselenberg te Leuven geweest en hij was verlost.
(Interview René Gordts en Miel Deconinck, 1981)
De 'peerdenpaternoster' van Wannes Raps (Ernest Claes)
"... Zo had die peerdenpaternoster van Wannes Raps voor ons een geheimzinnige kracht gekregen tegen alle onwarige machten die er s nachts dwalen door bossen en heiden, die de stallen betoveren en de mensen beheksen. Als ge u door Wannes daarmee liet overlezen, dan moest ge niet vervaard zijn dat er u in de donker iets vreemds zou overkomen, ieverans op een kruispunt van twee banen, in een holle weg, langs een kerkhof, of van dwaallichten, pleuddens en doodskoppen.
Als ze dan lang aangedrongen hadden speekte Wannes eens op de grond, dronk eens aan zijn druppelke, rochelde door zijn keel, en terwijl ze ineens allemaal doodstil zwegen en ook hun klak afnamen, begon hij:
's Vaders, 's Zoons, 's heilige Geestes, amen.
Onder Pontius bij Pilatus, gekruist, gestorven en begraven. Twee: te weten 't kwaad schuwen, zonden verliezen, deugden oefenen. Drij: berouw, belijdenis, biecht en voldoening. Hoctus boctus, ne kalversteert die gekrokt is. Nen hond die gene steert en heeft is onbekwaam om zen gat te bedekken. Vrienden ik laat u zeker weten in het land van Ribbedebie, waar de kiekens door hun gat schreeuwen, de hanen met hun steerten bassen en de keezeboterhams op de wissestruiken wassen. Daar kwamen twee rabauwen aan die vroegen de dubbele week. En ik zei neen en ik dubbelde mee en ik won er zeven tonnen schuld mee."
CHIROMEISJES TILDONK Wie weet het nog? Tijd dus voor een weerzien! VRIJDAG 30 NOVEMBER 2007 20u30 ZAAL FAMILIA TILDONK
Bij een hapje en een drankje kan je herinneringen ophalen aande fijne zondagnamiddagen en de superleuke bivaks!
Met Renolleke recht naar Recht! De Koning van Katoren! Pluk van de Petteflet!
Zegt het je allemaal nog iets, kom dan zeker langs. Doorlopend diavoorstelling! Om geen stoelen te kort te hebben, graag ten laatste op 20/11/2007 een mailtje naar Linda De Cat (linda.de.cat@telenet.be) of een telefoontje naar Anny Hamels (016/60.29.94 vanaf 17 uur).
Mis deze unieke ontmoeting met je jeugdvriendinnen niet!
Foto: doodsprentje van Zuster Maria Benedicta der Vijf Wonden (Theresia Piot).
Verz. Karel Smets
In het volle oorlogsjaar 1916 overleed Zuster Maria Benedicta der Vijf Wonden, in de wereld Theresia Piot. Zij was een van de vele in Tildonk geboren meisjes die indertijd intraden in het plaatselijke klooster van de 'Congregatie der ursulinen van Tildonk. Op haar doodsprentje staat niet vermeld dat ze elders dan in het moederklooster zou verbleven hebben, we nemen dus aan dat ze de rest van haar leven in het klooster in haar geboortedorp doorbracht. De opgegeven geboortedatum, 15 oktober 1858, blijkt niet correct te zijn. In de Tildonkse doopregisters vonden we: Maria Theresia Piot, dochter van Franciscus Piot (°Herent) en Maria Sterckx (°Tildonk, xTildonk), geboren op 11 oktober 1859.
Ongeveer iedereen kent dezer dagen
Halloween. Carnavaleske toestanden met griezels, heksen en uitgeholde
pompoenen. Maar waar komt het vandaan? Wat heeft het met ons te maken? En
moeten wij het vieren?
Halloween zelf is het Winterfeest
bij de Kelten en valt op de vooravond (zoals steeds bij Heidense feesten) van
het christene Allerheiligen (1 november). Halloween betekend dan ook all
hallows eve (aller heiligen avond). In de volksmond kreeg het de korte en
gemakkelijkere afgeleide Halloween. De gekerstende naam op zich heeft dus geen
banden met onze streken. De gebruiken en tradities echter wel. Halloween is dus het
Winterfeest (maar ook Dodenfeest), de afsluiter van de Zomertijd. De oogsten,
en eventueel ook al het vee, waren binnen, dus kon men zich op de barre
Wintertijd beginnen voorbereiden. Als de Winter komt, dan komen ook de doden.
Men geloofde dat tijdens de donkere maanden van het jaar de gestorvenen
makkelijker hun weg terug naar de mensenwereld vonden, Midgaard. Geesten
ontbreken vervolgens niet op het Winterfeest ofte Halloween. Niet bij de
Kelten, ook niet bij de Germanen. Zoals bij de meeste oude volkeren in de rest
van de wereld vond er een voorouderverering plaats. Deze geesten waren geen
onwelgekomen gasten. Ze brachten voorspoed met zich mee en verzekerden dat de
vruchtbaarheid rondom ons niet teloor ging. Ter hunner ere werden optochten
georganiseerd. In die optochten droegen de feestvierders vruchten, knollen,
bieten of rapen met zich mee. Deze werden uitgehold en binnenin voorzien van
een kaarsje, de geest van een afgestorvene symboliserend.
Dit Winterfeest werd gekerstend, de oorsprong van Allerheiligen. De
oorspronkelijk welgekomen geesten werden demonen. Toen de
kerstening een geruime tijd was ingeburgerd ging men trachten de geesten of
demonen te verjagen door schrikwekkende kledij aan te trekken of maskers te
dragen.
Naar het schijnt zou de hedendaagse bedeltocht der kinderen naar snoepgoed een
verre afgeleide zijn van het oorspronkelijke sprokkelen van hout om dan met z
n allen die avond het grootse vuur aan te steken.
Het gekende Halloween is een
Keltisch feest (Samhain). Waar de Kelten gaan nemen ze hun tradities mee. Toen
indertijd (halverwege de 19de eeuw) de Ieren, door een grote
hongersnood, massaal naar het beloofde land Amerika emigreerden namen ze ook
traditiegetrouw hun Winterfeest mee. Halloween kende succes, onder andere door
het zich verkleden, en het werd één van de belangrijkste feesten in Amerika.
Men vierde een Keltisch feest, maar met de middelen die ze in Amerika
voorhanden hadden. Anders dan in de Germaanse en Keltische landen, had men in
Amerika pompoenen die ideaal bleken te zijn om uit te hollen en zo de traditie
voort te zetten. Zoals in vele feesten gaat de betekenis verloren maar blijft
men ze toch vieren, vooral voor het vermaak der kinderen.
In het 'Avondland' verdwenen de Winterfeesten, totdat ze weer uit Amerika werden geïmporteerd om louter commerciële doeleinden; Halloween vult dezer dagen, samen met Sinterklaas, het commerciële gat
tussen de zomerpiek en kerstmis. Alleen al om wat weerwerk te bieden aan de uitsluitend commerciële interpretatie en exploitatie van Halloween, is enige uitleg over de betekenis van het aloude Winterfeest op zijn
plaats in deze blog.
Na afloop van het meer gure winterweder zijn de rustbanken dan toch eindelijk geplaatst geworden. In de dreef, naast de schuilhuisjes aan de autobushalten en op de plaatsen waar 's zomers duivenmelkers en duivenletters elkaar geregeld plegen te ontmoeten, werden tijdens de voorbije week fraaie witgeschilderde rustbanken aangebracht. Afhaling huisvuil: zal voortaan geschieden op een dinsdag, met een moderne huisvuilwagen...
'Hopelijk kunnen we Jessa volgend jaar eens in Tildonk op de planken bezig zien!' schreven we nog op deze weblog eind vorig jaar(bijdrage 20/12/2006).
Wel, het is zo ver!
Op vrijdag 26 oktober speelt Jessa Wildemeersch het theaterstuk De Nacht van Margaretha in de kloosterkerk van het ursulinenklooster te Tildonk.
Jessa Wildemeersch studeerde vier jaar aan de gerenommeerde Studio Herman Teirlinck te Antwerpen, stak nadien de grote plas over en studeerde verder aan de befaamde Actors Studio in New York waar ze onder meer les kreeg vanHarvey Keitel en Ellen Burstyn. Als één van de weinige niet-Amerikaanse acteurs ontving ze een lifelong membership aan de Actors Studio!
In het voorjaar van 2006 gaf Jessa een voorstelling van Margarets Awakening in The Martin E. Segal Theatre in New York. In juni 2006 speelde ze de Engelstalige versie in De Markten te Brussel. Nu maakt ze de omgekeerde beweging en speelt ze het stuk De Nacht van Margaretha in het Nederlands.
Jessa is regelmatig op het kleine scherm te zien, o.a. in de succesvolle series 'De Kavijaks' en 'Witse'. Als Jessa niet in New York vertoeft, vind je haar terug in het ouderlijk huis in de Tildonkse Kapelleweg.
De Nacht van Margaretha
Spel: Jessa Wildemeersch
Tekst: Kamiel Vanhole
Vrijdag 26 oktober om 20.30u, in de kloosterkerk, ursulinenklooster Tildonk. Organisatie: TILDONK 900
Info en reservatie: Dienst Cultuur en Vrije Tijd, gemeente Haacht, 016/26.94.91, of in de Gemeentelijke Bibliotheek, Studio 2000, De Standaard Boekhandel Haacht, www.tildonk.be VVK: 8 EUR, Kassa: 10 EUR
Europa, 1500, vroege Renaissance. Maximiliaan I, Keizer van Oostenrijk, voert oorlog met Frankrijk en het Ottomaanse rijk. Zijn dochter Margaretha dient als pion voor zijn politieke strategieën. Wanneer Margaretha de leeftijd van 27 jaar bereikt is ze al drie keer getrouwd en staat ze op het punt om regentes te worden van haar neefje Karel V.
De Nacht van Margaretha vertelt het verhaal van een vrouw, gevangen tussen familiebelangen en haar zoektocht naar individuele vrijheid. Een monoloog over het gevecht dat een vrouw voert die zelf nooit keuzes heeft kunnen maken. Maar ook hoe ze vanuit haar beperkingen haar mogelijkheden realiseert.
Tijdens de lessen Vaderlandse Geschiedenis leerden we indertijd over de Boerenkrijg;(2) de heroïsche strijd van de Vlaamse boerenjongens (de Brigands), die gewapend met drietand en dorsvlegel, en onder de strijdkreet Voor outer en heerd (voor altaar en haard) in opstand kwamen tegen de Franse overheerser (de Sansculotten). Alhoewel het slechts een zeer korte episode (tussen 12 oktober en 5 december 1798) in de geschiedenis betrof,(3) sprak deze hopeloze strijd tussen enkele idealisten (of was het eerder een groepje ongeregeld?) en de grote Franse 'oorlogsmachine', tot onze verbeelding.
Jan-Baptist Hous beschreef enkele gebeurtenissen die in onze dorpen plaatsgrepen, als volgt in zijn Leuvense kroniek:(4)
Item den eersten brumaire, 22 october 1798, hoorden men hier tot Loven seggen dat het huys van den agent Marmilion tot Weghter geplundert was en dat het selven huys tot in den grond afgebroken. Dit alles gebeurde door een bende boeren die van Vlaenderen quamen, sy waeren meestal gewapent. Van Weghter syn sy gegaen naer de dorpen daer ontrent als Haeght, Rotselaer, Wespelaer en soo op Aerschot. Daer hebben sy den boom van lieberteydt afgecapt en al de pampieren verbrandt en de agenten en al die in dienst waren van de republiek vervolgt en hun huysen geplundert en de huysen afgebroken.
Leiders van de opstand in de Kempen en in onze eigen streek waren onder meer Pieter Corbeels uit Turnhout (°Leuven), Jan Cornelis Eelen uit Scherpenheuvel, Michiel Van Rompay uit Bonheiden en vooral Jozef Van Gansen uit Westerlo. Tussen de plaatselijke medestrijders werden naast kapitein Frans Smedts (Rotselaar) en verschillende inwoners van Werchter en Betekom, enz. ook enkele Tildonkenaren vermeld: de zoon Cappuyns alsook Jozef Braeckmans, een werkman bij schrijnwerker Bisschop.(5) Volgens Jos Cools bestond er zelfs een heuse Tildonkse compagnie:(6)
'Tijdens de Besloten Tijd lagen te Meerhout drie kompagnies: de kompagnie van Kampenhout, van Herent en van Tildonk'.
Op 25 oktober 1798 rukten 3000 brigands op naar Leuven en kampeerden in de buurt van de abdij van Vlierbeek. De dagen daarop werd hevig gevochten doch de Franse generaal Durutt kon de rebellen terugdrijven. Op 27 november werd Meensel-Kiezegem bezet door 500 boeren, maar ditmaal stuitten zij op generaal Jardon die hen met een overmacht aan infanteristen en artillerie verdreef richting Hageland. Op bevel van Van Gansen verzamelden de brigands bij Hasselt waar zij uiteindelijk op 5 december 1798 verpletterend verslagen werden.
(1) We putten uit: Van den bergh L. en M., Voor Outer en Heerd, Tijdingen van het Beatrijsgezelschap, 1979/80, 7-15. (2) Aldus kreeg de schooljeugd indertijd de Boerenkrijg geserveerd: Atlas-handboek van Belgische Geschiedenis, Van In Lier, 1926. 'Boerenkrijg. Het schandig gedrag der Franschen verontwaardigde het volk; vele jongelingen, die in het lot gevallen waren, weigerden soldaat te worden, en vluchtten. Weldra schuilden groote benden in de bosschen samen en vielen de Franschen aan. Twee jaren kampten zij moedig, maar vruchteloos. De weerstand, die zeer hardnekkig was, vooral in de Kempen, noemt men Boerenkrijg.' (3) Toch werd er reeds in 1796 gesproken over boerenopstanden, o.a. rond de streek van Haacht. (Stadsarchief Leuven, nr. 10965 brieven en documenten betreffende de periode 1795-1801). Zie Voor Outer en Heerd, p. 9. (4) J.B. Hous, Leuvense Kroniek (1780-1829), gepubliceerd door de Kempeneer J., Abdij van Park, Heverlee, 1964. (5) Gebruers P.F., Eenige aanteekeningen over den besloten tijd en den Boerenkrijg in de Kempen, deel I, Geel, 1899. (6) De Haechtenaar, 14 april 1972. Van Eigen Volk en Streek. De Boerenkrijg in het Haachtse, J. Cools.
Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog? Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ... Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!
ZEKER EENS PROBEREN!
DE FOTO'S IN DE BLOG
Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.
De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.
.
WARM AANBEVOLEN
Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring.
Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken. Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie, alsook wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.
Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1000 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen. Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:
Jan Gordts, Jacobus Evers (°1828), een 'filius septimus' of zevende zoon
Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk
Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde
Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk
Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'
Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw
Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)
Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane
Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening
Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)
Jan Gordts e.a., Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving
Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot
Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?
Jan Gordts,
'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door
Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool
Jan Gordts,
Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis
(1837)
Jan Gordts,
Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te
Tildonk
Jan Gordts,
Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem
van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen
Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad
'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)
Jan Gordts, Wat
mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal
van onder meer ‘varkens’ en ‘beren’
François van der Jeught, Een nieuwe Van den
Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601
Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster,
litho op postkaart 1903-04
Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de
verkeerde parochieheilige
Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een
oorlogsslachtoffer uit Tildonk
Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van
de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof
Ter Leeps)
Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale
kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw
Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse
pastoors (1626-1999)
Willy Van Langendonck, De waternaam Lips
Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008.
Een uitzonderlijke band
Jan Gordts, Het testament van kanunnik
Philippus Van ’t Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)
Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer
Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk
Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit
1837
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice
Croon
Jan Gordts, De Tildonkse galg
Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van
Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste
wereldoorlog
Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de
Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)
Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren:
Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van
Krieken; Plien Borreman
Jan Gordts, De geschiedenisles van
schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)
Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster
en de Eerste Wereldoorlog
Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de
'dossiers d'expertise' van het kadaster
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met
Tildonkse connectie
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)
Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal
Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren
Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?
Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk
Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster
Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw
Jan Gordts, Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk
Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk
Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935
Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940
Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal
Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht
Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk
Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar
Jos Cools, Tildonk
Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837
Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650
Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk
