Druk op onderstaande knop om te e-mailen (vragen, suggesties, opmerkingen, toevoegingen,...).
Je kan ook de 'reageer'-knop gebruiken onder elk bericht.
GASTENBOEK
Dit is onder meer de plaats om je mening te geven over de blog 'Tilloenk vruger'. Of om te lezen wat anderen ervan vinden.
Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
TILLOENK VRUGER
DEZE BLOG BEGON OP 29 NOVEMBER 2005 EN STOPTE EI ZO NA OP 16 APRIL 2011 NA HET BEREIKEN VAN 1000 ITEMS OVER HET VERLEDEN VAN TILDONK.
MAAR HET BLOED KRUIPT WAAR HET NIET GAAN KAN,
DUS AF EN TOE MAG JE JE NOG AAN WAT MOOIS VERWACHTEN...
Jan Gordts
Lodder met zijn Keet, de Witte Madam, de Teensnijder, de Korenpater, de Framasons, den Duvel, Toveressen, Heksen en Spoken, Stallichten, ...
In vroegere jaren zat de schrik er dikwijls in bij de mensen; wat men niet begreep werd dikwijls bovenaardse krachten toegemeten! In Tildonk was dat niet anders. Bij onverklaarbare tegenslag werd er wel eens gezegd: ''t is de Kwade Hand'. Sommige, al dan niet psychische ziektebeelden, kon men niet duiden; 'hij is van de Mare bereden' bleek dan een plausibele uitleg... Een oude alleenwonende vrouw moesten oppassen om niet voor heks door te gaan. Waar we ons nu onmiddellijk tot de dokter wenden zocht men vroeger dikwijls zijn heil in bovennatuurlijke krachten. Men droeg 'gewijde schapulieren' om zich te beschermen en een ganse reeks heiligen werd aanbeden in de vele kapellen tegen alle mogelijke kwalen. Volksremedies werden algemeen toegepast. Superstitie en kwakzalverij waren nooit ver weg. Elk dorp kende bovendien zijn gebedsgenezers, die men in onze streek 'overlezers' noemde, en die met potjeslatijn en berijmde spreuken bezweringsformules over de 'patiënten' uitspraken.
Overlezen in Tildonk en omgeving
Bij Paulus Maes kon men terecht als men tandpijn had. Nette Artoos op de Wespelaarsehoek overlas eveneens tegen tandpijn. Waar Goossens uit de Vijfeikenstraat overlas tegen de roos, maar ook tegen 'beesten die dik stonden'. In Buken was er een non die voor de Eerste Wereldoorlog overlas. Je diende 5 fr te geven en voor jaren was je van de pijn verlost.
Georges Gordts zag als kleine jongen telkens 'iets zitten' als hij wakker werd. Hij was van de 'maan bereden' (van de Mare bereden?). Ze zijn er mee naar de paters op de Roeselenberg te Leuven geweest en hij was verlost.
(Interview René Gordts en Miel Deconinck, 1981)
De 'peerdenpaternoster' van Wannes Raps (Ernest Claes)
"... Zo had die peerdenpaternoster van Wannes Raps voor ons een geheimzinnige kracht gekregen tegen alle onwarige machten die er s nachts dwalen door bossen en heiden, die de stallen betoveren en de mensen beheksen. Als ge u door Wannes daarmee liet overlezen, dan moest ge niet vervaard zijn dat er u in de donker iets vreemds zou overkomen, ieverans op een kruispunt van twee banen, in een holle weg, langs een kerkhof, of van dwaallichten, pleuddens en doodskoppen.
Als ze dan lang aangedrongen hadden speekte Wannes eens op de grond, dronk eens aan zijn druppelke, rochelde door zijn keel, en terwijl ze ineens allemaal doodstil zwegen en ook hun klak afnamen, begon hij:
's Vaders, 's Zoons, 's heilige Geestes, amen.
Onder Pontius bij Pilatus, gekruist, gestorven en begraven. Twee: te weten 't kwaad schuwen, zonden verliezen, deugden oefenen. Drij: berouw, belijdenis, biecht en voldoening. Hoctus boctus, ne kalversteert die gekrokt is. Nen hond die gene steert en heeft is onbekwaam om zen gat te bedekken. Vrienden ik laat u zeker weten in het land van Ribbedebie, waar de kiekens door hun gat schreeuwen, de hanen met hun steerten bassen en de keezeboterhams op de wissestruiken wassen. Daar kwamen twee rabauwen aan die vroegen de dubbele week. En ik zei neen en ik dubbelde mee en ik won er zeven tonnen schuld mee."
CHIROMEISJES TILDONK Wie weet het nog? Tijd dus voor een weerzien! VRIJDAG 30 NOVEMBER 2007 20u30 ZAAL FAMILIA TILDONK
Bij een hapje en een drankje kan je herinneringen ophalen aande fijne zondagnamiddagen en de superleuke bivaks!
Met Renolleke recht naar Recht! De Koning van Katoren! Pluk van de Petteflet!
Zegt het je allemaal nog iets, kom dan zeker langs. Doorlopend diavoorstelling! Om geen stoelen te kort te hebben, graag ten laatste op 20/11/2007 een mailtje naar Linda De Cat (linda.de.cat@telenet.be) of een telefoontje naar Anny Hamels (016/60.29.94 vanaf 17 uur).
Mis deze unieke ontmoeting met je jeugdvriendinnen niet!
Foto: doodsprentje van Zuster Maria Benedicta der Vijf Wonden (Theresia Piot).
Verz. Karel Smets
In het volle oorlogsjaar 1916 overleed Zuster Maria Benedicta der Vijf Wonden, in de wereld Theresia Piot. Zij was een van de vele in Tildonk geboren meisjes die indertijd intraden in het plaatselijke klooster van de 'Congregatie der ursulinen van Tildonk. Op haar doodsprentje staat niet vermeld dat ze elders dan in het moederklooster zou verbleven hebben, we nemen dus aan dat ze de rest van haar leven in het klooster in haar geboortedorp doorbracht. De opgegeven geboortedatum, 15 oktober 1858, blijkt niet correct te zijn. In de Tildonkse doopregisters vonden we: Maria Theresia Piot, dochter van Franciscus Piot (°Herent) en Maria Sterckx (°Tildonk, xTildonk), geboren op 11 oktober 1859.
Ongeveer iedereen kent dezer dagen
Halloween. Carnavaleske toestanden met griezels, heksen en uitgeholde
pompoenen. Maar waar komt het vandaan? Wat heeft het met ons te maken? En
moeten wij het vieren?
Halloween zelf is het Winterfeest
bij de Kelten en valt op de vooravond (zoals steeds bij Heidense feesten) van
het christene Allerheiligen (1 november). Halloween betekend dan ook all
hallows eve (aller heiligen avond). In de volksmond kreeg het de korte en
gemakkelijkere afgeleide Halloween. De gekerstende naam op zich heeft dus geen
banden met onze streken. De gebruiken en tradities echter wel. Halloween is dus het
Winterfeest (maar ook Dodenfeest), de afsluiter van de Zomertijd. De oogsten,
en eventueel ook al het vee, waren binnen, dus kon men zich op de barre
Wintertijd beginnen voorbereiden. Als de Winter komt, dan komen ook de doden.
Men geloofde dat tijdens de donkere maanden van het jaar de gestorvenen
makkelijker hun weg terug naar de mensenwereld vonden, Midgaard. Geesten
ontbreken vervolgens niet op het Winterfeest ofte Halloween. Niet bij de
Kelten, ook niet bij de Germanen. Zoals bij de meeste oude volkeren in de rest
van de wereld vond er een voorouderverering plaats. Deze geesten waren geen
onwelgekomen gasten. Ze brachten voorspoed met zich mee en verzekerden dat de
vruchtbaarheid rondom ons niet teloor ging. Ter hunner ere werden optochten
georganiseerd. In die optochten droegen de feestvierders vruchten, knollen,
bieten of rapen met zich mee. Deze werden uitgehold en binnenin voorzien van
een kaarsje, de geest van een afgestorvene symboliserend.
Dit Winterfeest werd gekerstend, de oorsprong van Allerheiligen. De
oorspronkelijk welgekomen geesten werden demonen. Toen de
kerstening een geruime tijd was ingeburgerd ging men trachten de geesten of
demonen te verjagen door schrikwekkende kledij aan te trekken of maskers te
dragen.
Naar het schijnt zou de hedendaagse bedeltocht der kinderen naar snoepgoed een
verre afgeleide zijn van het oorspronkelijke sprokkelen van hout om dan met z
n allen die avond het grootse vuur aan te steken.
Het gekende Halloween is een
Keltisch feest (Samhain). Waar de Kelten gaan nemen ze hun tradities mee. Toen
indertijd (halverwege de 19de eeuw) de Ieren, door een grote
hongersnood, massaal naar het beloofde land Amerika emigreerden namen ze ook
traditiegetrouw hun Winterfeest mee. Halloween kende succes, onder andere door
het zich verkleden, en het werd één van de belangrijkste feesten in Amerika.
Men vierde een Keltisch feest, maar met de middelen die ze in Amerika
voorhanden hadden. Anders dan in de Germaanse en Keltische landen, had men in
Amerika pompoenen die ideaal bleken te zijn om uit te hollen en zo de traditie
voort te zetten. Zoals in vele feesten gaat de betekenis verloren maar blijft
men ze toch vieren, vooral voor het vermaak der kinderen.
In het 'Avondland' verdwenen de Winterfeesten, totdat ze weer uit Amerika werden geïmporteerd om louter commerciële doeleinden; Halloween vult dezer dagen, samen met Sinterklaas, het commerciële gat
tussen de zomerpiek en kerstmis. Alleen al om wat weerwerk te bieden aan de uitsluitend commerciële interpretatie en exploitatie van Halloween, is enige uitleg over de betekenis van het aloude Winterfeest op zijn
plaats in deze blog.
Na afloop van het meer gure winterweder zijn de rustbanken dan toch eindelijk geplaatst geworden. In de dreef, naast de schuilhuisjes aan de autobushalten en op de plaatsen waar 's zomers duivenmelkers en duivenletters elkaar geregeld plegen te ontmoeten, werden tijdens de voorbije week fraaie witgeschilderde rustbanken aangebracht. Afhaling huisvuil: zal voortaan geschieden op een dinsdag, met een moderne huisvuilwagen...
'Hopelijk kunnen we Jessa volgend jaar eens in Tildonk op de planken bezig zien!' schreven we nog op deze weblog eind vorig jaar(bijdrage 20/12/2006).
Wel, het is zo ver!
Op vrijdag 26 oktober speelt Jessa Wildemeersch het theaterstuk De Nacht van Margaretha in de kloosterkerk van het ursulinenklooster te Tildonk.
Jessa Wildemeersch studeerde vier jaar aan de gerenommeerde Studio Herman Teirlinck te Antwerpen, stak nadien de grote plas over en studeerde verder aan de befaamde Actors Studio in New York waar ze onder meer les kreeg vanHarvey Keitel en Ellen Burstyn. Als één van de weinige niet-Amerikaanse acteurs ontving ze een lifelong membership aan de Actors Studio!
In het voorjaar van 2006 gaf Jessa een voorstelling van Margarets Awakening in The Martin E. Segal Theatre in New York. In juni 2006 speelde ze de Engelstalige versie in De Markten te Brussel. Nu maakt ze de omgekeerde beweging en speelt ze het stuk De Nacht van Margaretha in het Nederlands.
Jessa is regelmatig op het kleine scherm te zien, o.a. in de succesvolle series 'De Kavijaks' en 'Witse'. Als Jessa niet in New York vertoeft, vind je haar terug in het ouderlijk huis in de Tildonkse Kapelleweg.
De Nacht van Margaretha
Spel: Jessa Wildemeersch
Tekst: Kamiel Vanhole
Vrijdag 26 oktober om 20.30u, in de kloosterkerk, ursulinenklooster Tildonk. Organisatie: TILDONK 900
Info en reservatie: Dienst Cultuur en Vrije Tijd, gemeente Haacht, 016/26.94.91, of in de Gemeentelijke Bibliotheek, Studio 2000, De Standaard Boekhandel Haacht, www.tildonk.be VVK: 8 EUR, Kassa: 10 EUR
Europa, 1500, vroege Renaissance. Maximiliaan I, Keizer van Oostenrijk, voert oorlog met Frankrijk en het Ottomaanse rijk. Zijn dochter Margaretha dient als pion voor zijn politieke strategieën. Wanneer Margaretha de leeftijd van 27 jaar bereikt is ze al drie keer getrouwd en staat ze op het punt om regentes te worden van haar neefje Karel V.
De Nacht van Margaretha vertelt het verhaal van een vrouw, gevangen tussen familiebelangen en haar zoektocht naar individuele vrijheid. Een monoloog over het gevecht dat een vrouw voert die zelf nooit keuzes heeft kunnen maken. Maar ook hoe ze vanuit haar beperkingen haar mogelijkheden realiseert.
Tijdens de lessen Vaderlandse Geschiedenis leerden we indertijd over de Boerenkrijg;(2) de heroïsche strijd van de Vlaamse boerenjongens (de Brigands), die gewapend met drietand en dorsvlegel, en onder de strijdkreet Voor outer en heerd (voor altaar en haard) in opstand kwamen tegen de Franse overheerser (de Sansculotten). Alhoewel het slechts een zeer korte episode (tussen 12 oktober en 5 december 1798) in de geschiedenis betrof,(3) sprak deze hopeloze strijd tussen enkele idealisten (of was het eerder een groepje ongeregeld?) en de grote Franse 'oorlogsmachine', tot onze verbeelding.
Jan-Baptist Hous beschreef enkele gebeurtenissen die in onze dorpen plaatsgrepen, als volgt in zijn Leuvense kroniek:(4)
Item den eersten brumaire, 22 october 1798, hoorden men hier tot Loven seggen dat het huys van den agent Marmilion tot Weghter geplundert was en dat het selven huys tot in den grond afgebroken. Dit alles gebeurde door een bende boeren die van Vlaenderen quamen, sy waeren meestal gewapent. Van Weghter syn sy gegaen naer de dorpen daer ontrent als Haeght, Rotselaer, Wespelaer en soo op Aerschot. Daer hebben sy den boom van lieberteydt afgecapt en al de pampieren verbrandt en de agenten en al die in dienst waren van de republiek vervolgt en hun huysen geplundert en de huysen afgebroken.
Leiders van de opstand in de Kempen en in onze eigen streek waren onder meer Pieter Corbeels uit Turnhout (°Leuven), Jan Cornelis Eelen uit Scherpenheuvel, Michiel Van Rompay uit Bonheiden en vooral Jozef Van Gansen uit Westerlo. Tussen de plaatselijke medestrijders werden naast kapitein Frans Smedts (Rotselaar) en verschillende inwoners van Werchter en Betekom, enz. ook enkele Tildonkenaren vermeld: de zoon Cappuyns alsook Jozef Braeckmans, een werkman bij schrijnwerker Bisschop.(5) Volgens Jos Cools bestond er zelfs een heuse Tildonkse compagnie:(6)
'Tijdens de Besloten Tijd lagen te Meerhout drie kompagnies: de kompagnie van Kampenhout, van Herent en van Tildonk'.
Op 25 oktober 1798 rukten 3000 brigands op naar Leuven en kampeerden in de buurt van de abdij van Vlierbeek. De dagen daarop werd hevig gevochten doch de Franse generaal Durutt kon de rebellen terugdrijven. Op 27 november werd Meensel-Kiezegem bezet door 500 boeren, maar ditmaal stuitten zij op generaal Jardon die hen met een overmacht aan infanteristen en artillerie verdreef richting Hageland. Op bevel van Van Gansen verzamelden de brigands bij Hasselt waar zij uiteindelijk op 5 december 1798 verpletterend verslagen werden.
(1) We putten uit: Van den bergh L. en M., Voor Outer en Heerd, Tijdingen van het Beatrijsgezelschap, 1979/80, 7-15. (2) Aldus kreeg de schooljeugd indertijd de Boerenkrijg geserveerd: Atlas-handboek van Belgische Geschiedenis, Van In Lier, 1926. 'Boerenkrijg. Het schandig gedrag der Franschen verontwaardigde het volk; vele jongelingen, die in het lot gevallen waren, weigerden soldaat te worden, en vluchtten. Weldra schuilden groote benden in de bosschen samen en vielen de Franschen aan. Twee jaren kampten zij moedig, maar vruchteloos. De weerstand, die zeer hardnekkig was, vooral in de Kempen, noemt men Boerenkrijg.' (3) Toch werd er reeds in 1796 gesproken over boerenopstanden, o.a. rond de streek van Haacht. (Stadsarchief Leuven, nr. 10965 brieven en documenten betreffende de periode 1795-1801). Zie Voor Outer en Heerd, p. 9. (4) J.B. Hous, Leuvense Kroniek (1780-1829), gepubliceerd door de Kempeneer J., Abdij van Park, Heverlee, 1964. (5) Gebruers P.F., Eenige aanteekeningen over den besloten tijd en den Boerenkrijg in de Kempen, deel I, Geel, 1899. (6) De Haechtenaar, 14 april 1972. Van Eigen Volk en Streek. De Boerenkrijg in het Haachtse, J. Cools.
In de kruiwagen in de feeststoet werd het paardenmest gedeponeerd dat de dieren achterlieten op het parcours! De sympathieke jongelui kregen veel bijval van de toeschouwers.
Niet minder dan 15 juiste antwoorden kwamen binnen. De lottocijfers van de trekking van zaterdag 29 september waren: 1 - 6 - 15 - 22 - 28 - 29 - 21 of totaal 122. Dirk Vercruysse zat er met 121 het kortst bij. Santé Dirk!
Meedoen aan de tweewekelijkse fotovraag is gemakkelijk (en gokken mag), bovendien heb je een reële winstkans. En zeg nou zelf, wat is er heerlijker dan eens een terrasje te doen op de historische site van het geklasseerde en gerestaureerde sas en sashuis te Tildonk, met een gratis degustatie er bovenop als het even kan!
Opgave 45 -> zie rechterkolom.
Zoals steeds zijn er 2 streekbiertjes te winnen, geschonken door en in de Maritime!
Het wapenschild van Tildonk is ondertussen wel door iedereen gekend. Je kan er niet naast kijken, overal in het dorp ogen de 10 zilveren ruiten op rode achtergrond je toe. In de volledige voorstelling wordt het schild links en rechts 'gedragen' door twee fabeldieren. Weet je soms de naam van deze dieren? Niet zo gemakkelijk deze keer, doch al googelend kom je er wel achter...
Vandaag kreeg professor Willy Van Langendonck, gewezen Tildonkenaar (zoon van Jules Van Langendonck en Maria Peeters uit de Nieuwebaan, nu Gebrs. Persoonsstraat), plechtig een feestbundel overhandigd in een overvolle Justus Lipsiuszaal van het Erasmusgebouw, Faculteit Letteren van de K.U. Leuven. We waren met een beperkte delegatie uit Tildonk aanwezig en we kunnen gerust stellen dat we ons niet verveelden. De toespraken van professor-rector Vervenne en de professoren William Van Belle (een huidig Tildonkenaar!), Hubert Cuyckens en decaan Luk Draye, maar ook de rede van Willy Van Langendonck bleken immers niet van humor gespeend! Als Tildonkenaar deed het ons iets toen de gevierde op een gegeven ogenblik zijn voordracht in verband met de eigennamen ('Waarom zulke belangrijke woorden als eigennamen zo moeilijk onthouden worden') kleur gaf met het aanhalen van Tildonkse figuren zoals 'Mil Gazet' en 'Suske de Verver'. Vergeten we hierbij niet dat hij al in 1965-66 wetenschappelijke artikels uitbracht: over de waternaam Lips en over het toponiem (de plaatsnaam) Tildonk. Van zijn hand is ook de uitgave (1979): De persoonsnaamgeving in een zuidbrabants dialekt, gebaseerd op de persoonsnamen uit het Tildonkse dialect (zie blogbijdrage nr. 202 van 5/1/2007).
Prof. Willy Van Langendonck, een zoon van Tildonk waar we trots op zijn!
Willy Van Langendonck Doctor in de Germaanse filologie (1970). Lid van de Koninklijke Commissie voor Toponymie & Dialectologie sinds 1989; van de International Council of Onomastic Sciences (hoofdredacteur van het internationale tijdschrift Onoma, Journal of the International Council of Onomastic Sciences), evenals secretaris van ICOS van 1968 tot 2002; vice-secretaris-generaal in 1984-87; van de Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis sinds 1972; van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde sinds 1977; van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden sinds 1998; van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde sinds 2004. Lid van het wetenschappelijk personeel aan het Instituut voor Naamkunde van de K.U.Leuven (1964), buitengewoon docent (1977), hoofddocent (1991), hoogleraar (1996), gewoon hoogleraar (2002).
Een afbeelding van het verlore gegane museum. We zien een vrij geordend geheel met opgezete reptielen en vogels, Afrikaanse wapens, dierenhuiden, borstbeelden van o.m. de koningen. Langs de muren staan talrijke vitrinekasten waarvan we de inhoud echter niet kunnen herkennen. De kranten maakten ook gewag van 'kostbare gedenkenissen uit den wereldoorlog' die in de brand bleven. Intrigerend, want het Tildonkse ursulinenklooster heeft een zekere rol gespeeld in de Eerste Wereldoorlog. In 1914 vestigden de Duitsers er een lazaret. Het klooster fungeerde tevens als hoofdkwartier van generaal von Beseler die vanuit Tildonk de belegering van Antwerpen leidde en er de onderhandelingen voerde met het stadsbestuur die tot de overgave van Antwerpen leidden. Hadden de geëxposeerde voorwerpen (documenten?) soms hierop betrekking? In de annalen van de Tildonkse ursulinen vonden we daarover niets terug.
Foto: De ravage die de kloosterbrand met zich meebracht was enorm. Hier een zicht op de noordzijde van het centrale kloostergebouw, met links het Belvédère waarin zich de watervergaarbak bevond. De dakverdieping werd nadien nooit meer heropgebouwd.
1928, het klooster afgebrand!(1)
In de nacht van 24 op 25 augustus 1928 heeft er in het klooster van Tildonk een grote en hevige brand gewoed. Als gevolg hiervan kwam Tildonk de dag erna op de frontpagina's van de nationale kranten terecht, het Tildonks ursulinenklooster was immers wijd en zijd bekend! Buiten enkele gekwetste brandweermannen vielen er, als bij wonder, geen andere slachtoffers (het was nog schoolvakantie). De schade was echter aanzienlijk. Het klooster bezat een merkwaardig museum met unieke collecties van de fauna en flora van Congo en Engels-Indië, herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog, wetenschappelijke apparatuur, een collectie exotische vogels... Slechts een klein gedeelte daarvan werd gered.
Zie: Gordts J., De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928, 1998. De brochure is nog verkrijgbaar bij HAGOK > hagok.be
De familie Van den houdt bij de aflegging van de kloostergeloften van Soeur Lisa (Jeanne Van den houdt), ursuline te Tildonk (11 september 1928)
L > R: Achterste rij: Jef Van den houdt, Tille Paeps, Fé Van den houdt (x Irma Maes xx Martha Van Eyken, w. Machelen), Gusta Van den houdt (x Bère Buelens), Margriet Van den houdt (x Jef Ons), Stans Van den houdt (x boswachter Persoons) Voorste rij: Fiene (x Warreke Van den houdt), Aimé Van den houdt (x Leopoldine Ceuppens), Bère Van den houdt (x Germaine Vanreydt, bakker), Staf Van den houdt (kind vooraan, x Paula Bens, w. Okselaar), Jeanne Van den houdt (zuster Marie Elisa, ursuline, °Tildonk 9 juli 1908, +Tildonk 3 september 1978), Frans Van den houdt (x Helena Waterschoot), Fons Van den houdt (kind vooraan, x Maria Piot), Fien Van den houdt (x Georges Dams), Gust Van den houdt (Gust van Kapper' alias Kapperke').
(foto: Gust Van den houdt; met dank aan Roger Van den houdt voor de aanvullende gegevens)
329) Afstammeling van keizer Karel de Grote en van hertog Jan Primus...
Jan Primus, Jan I (Brussel 1252? - Antwerpen? 3 mei 1294), was hertog van Brabant van 1267 tot 1294 en van Limburg van 1288 tot 1294. Jan was een zoon van Hendrik III en Aleidis van Bourgondië. Hij volgde zijn mentaal gestoorde oudere broer Hendrik IV op, die door zijn moeder-regentes van de troon was geweerd. Hij huwde in 1273 met Margaretha van Dampierre, dochter van de Vlaamse graaf Gwijde van Dampierre. Zijn eerste vrouw, een dochter van Lodewijk IX van Frankrijk, overleed in 1271 na amper één jaar huwelijk in het kinderbed. (Wikipedia)
Karel de Grote, door Albrecht Dürer (1471-1528).
Karel de Grote (Duits Karl der Große; Frans en Engels Charlemagne; Jupille, (waarschijnlijk) 2 april 742 - Aken, 28 januari 814) was van 771 tot aan zijn dood koning der Franken; daarbovenop werd hij in 800 tot keizer van het Westen gekroond. Karel was de zoon van Pepijn de Korte en Bertrada van Laon bijgenaamd "Bertrada met de grote voeten". Er zijn geen portretten van Karel bekend maar wij weten van zijn biograaf Einhard en omdat zijn skelet in Aken bewaard bleef dat hij met een lengte van 2 meter en 4 centimeter bijzonder groot van stuk was. Karel was rossig, droeg een snor en had een "vooruitstekende buik". Karel werd in de 12e eeuw heiligverklaard maar wordt alleen in Aken vereerd. (Wikipedia)
Afstammeling van keizer Karel de Grote en van hertog Jan Primus...
Het is een beetje spielerei onder de Brabantse stambomers om z'n afstamming te bewijzen van Karel de Grote. Mij lukte het op meerdere manieren. Niet echt moeilijk eigenlijk want zowat iedereen in Brabant is wel op een of andere manier nakomeling van deze illustere figuur. Je dient de zaken wel met het nodige korreltje zout te nemen. Alhoewel het onderstaande gebaseerd is op gepubliceerde stamreeksen en op eigen bronnenonderzoek, dient er bijvoorbeeld maar één figuur te zijn die een scheve schaats reed en je zit zó met een foute stamreeks. Jan Primus kwam er voor uit; zo is Gilles Van der Balckt één van zijn vele bastaardzonen, maar feit is: het is en blijft zijn zoon! Hieronder tref je eerst het rijtje van Karel de Grote tot Jan Primus en in tweede instantie dat van Jan Primus tot mijn eigen mannelijke nazaten, Willem en Basil Gordts. Til er niet te zwaar aan, het is tenslotte, zoals hierboven gesteld, niet meer dan spielerei...
1. Karel de Grote (742-814), eerste keizer van het Frankische Rijk; 2. Lodewijk de Vrome (778-840), keizer van het Frankische Rijk; 3. Lotharius I (795-855), keizer van het Frankische Rijk, koning van het Middenrijk; 4.Gijsbrecht, graaf van de Maasgouw; 5.Reinier 'Langhals' (+916), graaf van Henegouwen; 6.Reinier II (880-932), graaf van Henegouwen; 7.Reinier III (920-973), graaf van Henegouwen; 8. Lambrecht I (950-1015), graaf van Leuven, tr. Gerberga van Lotharingen; 9. Lambrecht II (990-1062), graaf van Leuven, tr. Oda van Nederlotharingen; 10.Hendrik (+1079), graaf van Leuven, tr. Aleydis van Bethuwe; 11.Godfried I (1060-1139), hertog van Brabant, tr. Ida van Chiny; 12.Godfried II (1105-1142), hertog van Brabant, tr. Lutgardis van Sulzbach; 13.Godfried III (1140-1190), hertog van Brabant, tr. Margaretha van Limburg; 14.Hendrik I (1165-1235), hertog van Brabant, tr. Machteld van Boulogne; 15. Hendrik II (1207-1248), hertog van Brabant, tr. Maria van Zwaben; 16. Hendrik III (+1261), hertog van Brabant, tr. Alix van Boergondië;
17. Jan I (Primus) (1252?-1294), zevende hertog van Brabant, overwinnaar van de slag bij Woeringen aan de Rijn (1288), tr. 1270 met Margaretha (+1271), dochter van Lodewijk IX van Frankrijk; hertrouwt 1273 met Margaretha van Dampierre (Margaretha van Vlaanderen); concub. Johanna van der Balct; 18.Gilles van der Balct, (°1273), tr. met Yda van Wersingen; 19.Gilles van der Balct, tr. met NN; 20. Vranck van der Balct, tr. met Lysbeth van Moersele; 21.Cornelis van Ophem (+1413), tr. met Maria van der Balct; 22.Geeraert van Ophem (+1436), tr. met Margriete van Vorsthuysen; 23.Willem van Ophem (+1483), tr. met Yda 's Costers; 24.Ingel van Ophem (cit. 1515), tr. met Margriete van der Meeren; 25.Michiel van Ophem (cit. 1538), schepen van Brussel in 1538, tr. met Elisabeth Reydams, hertr. met Catharina de Kemmere; 26.Jan van Ophem (cit. 1559), tr. met Maria Geerts; 27.Merten van Ophem (+1585), tr. 1575 met Maria Boogaerts; 28. Hendrick Gorts (+1631), zoon van Daneel en Barbara Van Hamme, tr. Steenokkerzeel 1599 met Kathelijne van Ophem (+1639), pachter op het hof te Goethem (Voetemhoeve) te Tildonk 29. Jaspar Gorts (+ 1680), pachter op de Voetemhoeve te Tildonk, schepen van Tildonk, tr. Wakkerzeel 1637 met Anna Ingelborghs (+1655), hertr. Tildonk 1656 met Elisabeth van Laer; 30. Geeraert Gorts (1646-1709), pachter op de Dormaelhoeve te Tildonk, schepen van Tildonk, tr. Tildonk 1687 met Maria Van Bolle (of Van Ballaer) (1668-1743), dochter van Hendrick Van Ballaer (pachter op het hof te Ghoye - Den Halven Steen- te Wespelaar) en van Anna De Becker; 31. Peeter Gordts (1690-1762), pachter op de Dormaelhoeve te Tildonk, schepen van Tildonk, tr. Buken 1712 met Catharina De Coster (1690-1757), dochter van Mathijs De Coster (brouwer, schepen te Buken) en van Petronella Van Etterbeeck; 32.Hendrick Gordts (1716-1775), pachter op de Dormaelhoeve te Tildonk, schepen van Tildonk, tr. Rotselaar 1761 met Maria Catharina Verstraeten (1729-1791), dochter van Norbertus Verstraeten (meier van Rotselaar en pachter op het hof van Waterdijk te Rotselaar) en van Anna Van den Panhuysen; 33. Willem Gordts (1771-1855), pachter op de Dormaelhoeve te Tildonk en de Vijfeikenhoeve te Tildonk, schepen van Tildonk, tr. Tildonk 1809 met Theresia Vanden Schrieck (1783-1872), dochter van Joannes Franciscus Vanden Schrieck (pachter op de Nieuwenborg te Tildonk) en van Clara De Wit; 34. Eduard Gordts (1823-1898), pachter op de Vijfeikenhoeve te Tildonk, tr. met Joanna Maria Goeseels (+1867), hertr. Tildonk 1869 met Joanna Maria Vandenbroeck (1848-1914); 35. Jan Baptist Gordts (1877-1940), landbouwer en fabrieksarbeider, tr. Tildonk 1898 met Maria Antonia Lemmens (1879-1946). Ze hadden 17 kinderen, waaronder geen enkele meerling!; 36.Albert (René) Gordts (1917-1982), landbouwer, tr. Ramskapelle (Knokke-Heist) 1947 met Maria Magdalena Heyneman (1923-2013); 37. Jan Gordts, bankbediende, tr. Haacht 1983 met Kris Gilis. 38.Willem Gordts, 37ste in rij na Karel de Grote en 1245 jaar na deze geboren, kreeg de naam van zijn bet-betovergrootvader mee.
39.Basil Gordts, de reeks zet zich verder...
Bronnen & archieven Verdoodt F., Afstammelingen van het Hertogelijk huis van Brabant, 1988. de Cacamps F., 'Lignages de Bruxelles - Fam Van Ophem', Brabantica X - 2° partie, 1971. Gordts J., De Godskes van Tilloenk, 1998.
Parochieregisters van Tildonk, Wakkerzeel, Rotselaar, Buken en Steenokkerzeel. Algemeen Rijksarchief Brussel, Archief familie de Lalaing, Schepengriffies arr. Brussel (Steenokkerzeel). Rijksarchief Leuven, Schepengriffies arr. Leuven (Tildonk).
Foto: Het jagen met fretten tijdens de konijnenjacht dateert reeds van in de Middeleeuwen.
In het archief van de familie de Lalaing (1), indertijd de graven van Tildonk, bevindt zich een interessante brief. Hij is geschreven door de toenmalige pastoor van Tildonk, Petrus Dominicus Van Elder, en is gericht aan drossaard (2) Jacobus vanden Schrieck. Deze laatste, alhoewel op dat ogenblik drossaard van Tildonk, woonde in Wezemaal alwaar hij een notarispraktijk had. (3) Blijkbaar waren beiden van plan om samen met de pastoor van Buken in Beisem op jacht te gaan. Bij de aanvang van de brief vernemen we dat de drossaard verwacht werd met zijn fretten.(4) Wat verder is er ook sprake van netten ofte sackens (zakken), attributen die aangewend werden tijdens een frettenjacht. Het was een tijd toen de jacht het uitgesproken tijdsverdrijf was van de heren en de dorpsnotabelen.
Vind hieronder de transcriptie van de bewuste brief:
Mijnheer van den Schrieck drossaert van Thildonck etc. te bestellen bij den heere schepene Wirix op de Hoecken tot Loven
Pastoor van Elder Thildonck den 30 januarii 1766
Mijn heer van den Scrick,
Naer UE hertelijck gegroet te hebben soo laete UE weten als dat Mijn heer Pastoor van Buecken UE met de feretten sal verwachten tegen maendagh ofte woensdagh toecomende, op deijnsdagh is hij belet, indien UE tijdt heeft sullen wij de eere hebbe van UE te verwachten op een van die twee daegen, het sal waerschijnelijck UE wat moijelijck vallen om dien dagh nogh van Wesemael te comen, daerom waer het noch het besten van den dagh van vore bij mij te comen logeren om met de vroegen morgent te Beijsem te sijn, dat aengaet de netten ofte sackens om die te vangen, daer sijnder eenige te Buecken, waer mede blijve met complementen aen UE b. masseur, UE onderdaenigen dienaer,
P. D. van Elder, pastor in Thildonck.
(1) Algemeen Rijksarchief Brussel, Archief familie de Lalaing, nr. 1629. (2) Drossaard: de drossaard moest samen met de meier toezicht houden bij de rechtspraak, hij diende de overtreders van de wet te straffen, hij diende de straten, waterlopen en ieders bezit te beschermen, hij moest tevens het jachtterein van de graaf vrijwaren. De meier was steeds iemand van het dorp, de drossaard daarentegen was een buitenstaander die een zekere strengheid tegenover de bevolking aan de dag moest leggen. Het ambt van drossaard werd in de loop van de 18de eeuw steeds minder gezaghebbend om ten slotte uit te lopen in een vereniging met het meiersambt (te Tildonk althans).
(3) Eigenaardig dat zijn post te Leuven (bij schepen Wirix, 'op de Hoecken') diende bezorgd te worden en niet te Wezemaal. (4) Fret: een fret is een roofdier dat tot de familie van de marterachtigen behoort. Een fret wordt als gezelschapsdier gehouden en tevens - reeds in de Middeleeuwen - gebruikt men fretten bij de konijnenjacht (het zogenaamde 'fretteren').
Illustratie uit 'The hunting book', Gaston Phoebus, 1387-1391 (manuscript Bibliotheque Nationale, Parijs).
Iedereen wist het; Sint-Janneke leidde een lammeke aan zijn teugel. De oudere Tildonkenaren herinneren het zich nog goed dat een levend schaapje mee in de processie opstapte.
Een en ander staat neergeschreven in de tentoonstellingsbrochure van de dubbeltentoonstelling 'Processiekleding en -vaandels' en 'Kerkelijke gebruiksvoorwerpen en obiits'. Deze brochure in offsetdruk, 32 blz. en verluchtigd met vele foto's, is nog verkrijgbaar (2 ). We overdrijven niet als we schrijven dat beide tentoonstellingen een overrompelend succes kenden. Proficiat aan de Kerkfabriek van Tildonk, in het bijzonder Rita, René, Hilda, Roger, Lut en Fred!
14 juiste antwoorden kwamen binnen. De lottocijfers van de trekking van zaterdag 15 september waren: 6 - 8 - 13 - 15 - 29 - 32 - 41, of totaal 144. De nieuwe winnaar is Roger Engelborghs met 143. Santé Roger!
Meedoen aan de tweewekelijkse fotovraag is gemakkelijk (en gokken mag), bovendien heb je een reële winstkans. En zeg nou zelf, wat is er heerlijker dan eens een terrasje te doen op de historische site van het geklasseerde en gerestaureerde sas en sashuis te Tildonk, met een gratis degustatie er bovenop als het even kan!
Opgave 44 -> zie rechterkolom.
Zoals steeds zijn er 2 streekbiertjes te winnen, geschonken door en in de Maritime!
We keren even terug naar de stoet van afgelopen zaterdag. Daarin liep een kind met een kruiwagen. Weet je ook waarvoor die kruiwagen diende?
Foto: De kostumering en de acts van 'Circus in beweging' waren klasse. Het publiek genoot!
De festiviteiten van het afgelopen weekend zijn een succes geworden, mede met de hulp van de ons gunstig gezinde weergoden.
Zaterdag krioelde Tildonk overdag van de ridders en jonkvrouwen en 's avonds bracht Het Brabants Volksorkest de danslustigen op de dansvloer tijdens het Boombal. Een heuse dansmeester kwam er bij te pas. Op de dubbeltentoonstelling overheerste nostalgie en verwondering bij de vele bezoekers. De verkoop van het boek 'Stenen getuigen' liep als een trein. De fuif vrijdag kende te weinig gegadigden. Spijtig, want iedereen die er was, deed opgetogen over de muziek en de omkadering. De vlottentocht ondervond, dit jaar nog meer dan andere jaren, een ware volkstoeloop en ook de 'Open hoevedag' bij Jef Pypen, met een fraaie tentoonstelling over de vroegere bedrijven Persoons en Massant, was top.
Hieronder treft u al enkele korte foto- en filmreportages van de activiteiten van afgelopen weekend.
10-18u: OPEN HOEVEDAG op het fruitteeltbedrijf van Jef Pypen (Kruineikestraat) met o.m. tentoonstelling rond de vroegere Tildonkse bedrijven ONTROMERS PERSOONS en WANMOLENS MASSANT Rondrit oldtimer-tractoren (traject: Kruineikestraat, brug, kerk)
14-18u: DUBBELTENTOONSTELLING in de kerk en in de pastorie (Kerkelijke gebruiksvoorwerpen en obiits - Processiekleding en -vaandels). Het boek 'Stenen getuigen uit het verleden van Tildonk' is er verkrijgbaar.
Zaterdag 15 september 2007 in het centrum van Tildonk
14u: FEESTSTOET gevolgd door de blijde intrede van Ridder Reinzo van Tildonk, geflankeerd door de Tildonkse reuzen Jan en Babs, de Tildonkse maagdekens en bloemenmeisjes
15u: OPTREDENSvan de Koninklijke fanfare 'Recht en Vooruit' (Wakkerzeel), wagenspel toneelgroep 'JOKER' (Wespelaar), circusacts van 'Circus in Beweging', optreden vendeliersgilde 'PIRREWIT' (Keerbergen), middeleeuws zwaardvechttornooi door de 'PYNNOCK-ridders van HORST' Kinderanimatie met grime en springkasteel
17u - 20u: Middeleeuws EETFESTIJN (je kan nog vanavond tussen 18-19u inschrijven, tel. 016/60.77.55 of 016/60.56.64)
20u30: VOLKSBAL (BOOMBAL) met Het BRABANTS VOLKSORKEST
22u30: VUURWERK gevolgd door verderzetting van het BAL.
Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog? Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ... Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!
ZEKER EENS PROBEREN!
DE FOTO'S IN DE BLOG
Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.
De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.
.
WARM AANBEVOLEN
Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring.
Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken. Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie, alsook wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.
Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1000 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen. Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:
Jan Gordts, Jacobus Evers (°1828), een 'filius septimus' of zevende zoon
Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk
Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde
Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk
Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'
Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw
Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)
Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane
Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening
Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)
Jan Gordts e.a., Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving
Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot
Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?
Jan Gordts,
'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door
Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool
Jan Gordts,
Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis
(1837)
Jan Gordts,
Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te
Tildonk
Jan Gordts,
Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem
van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen
Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad
'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)
Jan Gordts, Wat
mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal
van onder meer ‘varkens’ en ‘beren’
François van der Jeught, Een nieuwe Van den
Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601
Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster,
litho op postkaart 1903-04
Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de
verkeerde parochieheilige
Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een
oorlogsslachtoffer uit Tildonk
Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van
de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof
Ter Leeps)
Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale
kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw
Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse
pastoors (1626-1999)
Willy Van Langendonck, De waternaam Lips
Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008.
Een uitzonderlijke band
Jan Gordts, Het testament van kanunnik
Philippus Van ’t Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)
Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer
Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk
Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit
1837
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice
Croon
Jan Gordts, De Tildonkse galg
Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van
Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste
wereldoorlog
Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de
Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)
Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren:
Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van
Krieken; Plien Borreman
Jan Gordts, De geschiedenisles van
schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)
Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster
en de Eerste Wereldoorlog
Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de
'dossiers d'expertise' van het kadaster
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met
Tildonkse connectie
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)
Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal
Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren
Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?
Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk
Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster
Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw
Jan Gordts, Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk
Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk
Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935
Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940
Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal
Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht
Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk
Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar
Jos Cools, Tildonk
Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837
Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650
Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk