Druk op onderstaande knop om te e-mailen (vragen, suggesties, opmerkingen, toevoegingen,...).
Je kan ook de 'reageer'-knop gebruiken onder elk bericht.
GASTENBOEK
Dit is onder meer de plaats om je mening te geven over de blog 'Tilloenk vruger'. Of om te lezen wat anderen ervan vinden.
Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
TILLOENK VRUGER
DEZE BLOG BEGON OP 29 NOVEMBER 2005 EN STOPTE EI ZO NA OP 16 APRIL 2011 NA HET BEREIKEN VAN 1000 ITEMS OVER HET VERLEDEN VAN TILDONK.
MAAR HET BLOED KRUIPT WAAR HET NIET GAAN KAN,
DUS AF EN TOE MAG JE JE NOG AAN WAT MOOIS VERWACHTEN...
Jan Gordts
1588: een lazerij of melaatsenhuis in de Mortelstraat
Itinera Nova
Het stadsarchief van Leuven ging in 2009 van start
met het project Itinera Nova. De doelstelling van het project bestaat erin om
de meest omvangrijke bron uit het ancien régime die in het stadsarchief wordt
bewaard, integraal te digitaliseren en gaandeweg ook voor onlineraadpleging te
ontsluiten. Die archiefbron bestaat uit 1.127 registers van de Leuvense
schepenbank, die samen een onafgebroken periode van meer dan vier eeuwen
(1362-1795) bestrijken. Ze vormen een belangrijke en tot op heden onontsloten
gebleven historische bron voor de geschiedenis van Leuven en van het hertogdom
Brabant (de huidige provincies Vlaams- en Waals-Brabant, Antwerpen en
Noord-Brabant). Het project maakt gebruik van de modernste technieken en
bestaat uit een gemeenschap van meer dan 50 vrijwilligers, die zich in hun
vrije tijd inzetten om deze handgeschreven registers folio per folio in te
scannen en te transcriberen.
https://www.itineranova.be/in/home
Momenteel hebben deze vrijwilligers bijna 840.000 beelden ingescand en gedigitaliseerd en meer dan 81.000 akten minutieus gelezen en uitgeschreven! Dat dit geen simpel werkje is bemerk je in onderstaand fragment...
Bepaalde akten hebben betrekking op Tildonk en dat
interesseert ons natuurlijk danig.
Een voorbeeld: een akte
van 12 maart 1588 (SAL 7483) getranscribeerd door Etienne Franckx, leert ons
dat er zich toen in de buurt van het Tildonkse Mortelveld een lazerij bevond!
Een lazerij was een leprozen- of melaatsenhuis. De herbaene waarvan sprake is de huidige Mortelstraat.
/ ontrent drije boendere(n) eijgens
winnens landts gelege(n) in twee partije(n) oft stucke(n) opt mortervelt
onder thieldonck aende herbaene aldaer tussche(n) de lazerije ende
deijcke /
1825, attest ten gunste van Catharina Vanden Schrieck
Catharina Vanden Schrieck was één van de drie onderwijzeressen waarmee pastoor Lambertz in
1818 een schooltje opstartte in een bijgebouw van zijn pastorie. Hier werd de kiem
gelegd van het onderwijs door de latere Congregatie der ursulinen van Tildonk.
De eerste onderwijzeressen
waren echter niet echt geschoold, Catherina en haar medezusters volgden daarop in Leuven bijkomende
lessen en legden nadien met goed gevolg de vereiste examens af. Een attest ten gunste door
enkele vooraanstaande Tildonkse burgers (pachters/schepenen) zorgde mee voor de nodige credibiliteit.
(Meer over Catharina en haar familie verneemt u in deze blog op 6/2/2007: https://www.bloggen.be/tilloenk/archief.php?ID=428)
Transcriptie van het document:
De ondergeteekende Gielielmus
Godts, Joannes
Godts, Antonius Jansens, alle
landbouwers in
Thildonck, arrondissement Leuven
provincie Zuid-
Braband, verklaren dat
Catharina van den Schrieck
schoomeestersse in het sticht
deezer gemeente, van een goed
gedrag is, dat zij haar beroep
met iever en ten volle
contentement van alle inwooners
uitoeffent, bovendien
dat zij door hare handelwijs altijd
meer en meer de
gemoederen van t publiek tot
zich trekt.
Thildonck den 2 Januarius 1825
(handtekeningen: G. Gordts,
J.A. Janssens, J. Gordts)
La Gazette de Louvain, een franstalige Leuvense zondagskrant berichtte in haar editie van 22 januari 1910 over een bijeenkomst van de Tildonkse Boerengilde de volgende dag. Ik stel me hierbij de vraag of er in die tijd veel Tildonkse boeren waren die de taal van Molière spraken (of zelfs begrepen) ... Het moet zijn dat de toenmalige Tildonkse elite wel haar centen placeerde in de Raiffeisenkas.
Schoenmaker Henri Enis, geboortig van Herent, trouwde met de Tildonkse Liza
Engelborghs, dochter van de "Wieze" (Aloïs Engelborghs) en "Mieke Wit"
(Maria Ver Elst).
Zij openden een café-hotel met schoenmakerij (zulke combinatie kon toen), op de Oude Markt te Leuven en
noemden hun etablissement "In Herents Thildonck"!
Op 2 september 1918 hielp
'goeivraa' Ursula Jacobs een nieuwe Tildonkenaar ter wereld, de genaamde August
(Guske) Vandenheuvel. Hij was het zoontje van Jan-Baptist (Tist)
Vandenheuvel en van Dorothea Celina (Té) Van den Acker.
Op de foto zien we (boven, van L naar
R): Florence Boogaerts, de meter en tevens grootmoeder; Tist Vandenheuvel, de
vader; Stinus Van den Acker, de peter en tevens grootvader;(onder): Ursula Jacobs met de
boreling.
1858, toen men nog met de kruiwagen van Tildonk naar de markt in Leuven reed!
Het in de Gazette van Brugge (ed. 30 oktober 1858) beschreven spoorwegongeval heeft zich blijkbaar voorgedaan in de Tildonkse Hambos. In de parochieregisters van Tildonk vond ik echter het overlijden van de ongelukkige man niet terug...
* Sas en sashuis van Tildonk, niet van gisteren...
Toen de Leuvense vaart ingehuldigd werd op 23 juli 1753 (de eerste spadesteek werd gegeven op 9 februari 1750) waren er 3 sassen voorzien, met name te Kampenhout, Mechelen en Zennegat. Dit was echter onvoldoende om het niveauverschil van meer dan 14 meter tussen de Leuvense vaartkom en het Zennegat voorbij Battel op te vangen. Sluizen braken (Kampenhout) en dijken begaven het (Zennegat, Muizen). Daarop werd beslist om de sluis van Mechelen te vervangen door twee andere (Battel, Boortmeerbeek) en om een nieuwe sluis te bouwen in Tildonk. De constructie van de Tildonkse sluis greep plaats in de periode 1762-1763. Enkele percelen grond, gelegen op de Zuiddijk rechtover het nieuwe sas, deels eigendom van de pastorie van Wakkerzeel, deels behorend tot het buitengoed van de familie Snoy-van 't Sestich, werden toen onteigend. Op deze gronden werd in 1771-1772 het sashuis opgericht. (Uit: Gordts Jan, Stenen getuigen uit het verleden van Tildonk, 2007, p.31).
Onzekerheid over de juiste datum ivm het sashuis We weten alleen dat de aannemer als uiterste opleveringsdatum november 1771 vooropstelde en als ultieme einddatum maart 1772. Die tweede datum lijkt ons trouwens aannemelijker, wetende dat de overeenkomst tussen het Leuvense stadsbestuur en de aannemer pas in juli 1771 werd afgesloten.
De openbare aanbesteding van de bouw van het sasseniershuis te Tildonk
Driemaal, op 27 juni, 4 juli en 10 juli 1771, werden de lastenvoorwaarden voor de bouw van het sasseniershuis te Tildonk op het Leuvense stadhuis voorgelezen. Slechts één aannemer, de 'landt ende edificien meter' Natalis Josephus Corthout, diende een prijsopgave in voor de volledige opdracht met inbegrip van het metsel-, timmer-, dak-, lood- en ijzerwerk. In plaats van eind december 1771, stelde hij als voltooiingsdatum voor het onder dak brengen van het gebouw, november 1771 en als ultieme einddatum van het werk maart 1772 voorop.
De overeenkomst tussen het stadsbestuur en de aannemer Josephus Corthout werd op 12 juli 1771 officieel afgesloten in tegenwoordigheid van de luitenant D'aidans, de Leuvense meier, de schepenen, de commissaris van het gouvernement en de rentmeester van de Vaart.
(SAL, 3915: Akten met betrekking tot de Vaart. Overeenkomst met de landmeter Josephus Corthout met betrekking tot de aanneming van de bouw van de sluiswachterswoning te Tildonk, (12 juli 1771) - Uit: Van Langendonck Linda, Het sasseniershuis te Tildonk. Bouwhistorisch onderzoek, 2000).
Bij Edouard Van Even, Louvain dans le passé et dans le présent, 1895, lezen we het volgende in verband met de vaartperikelen in de beginjaren:
Dans la nuit du 14 au 15 juin 1759, une nouvelle catastrophe arriva : le grand aqueduc syphon de Muysen s'abîma, emporté avec une telle rapidité qu'on crut un instant, à Louvain, qu'on l'avait fait sauter. Par suite de cet accident, la navigation fut interrompue. Les bateaux qui se trouvaient dans le bassin du canal partirent par la Dyle en passant à travers. une tranchée qu'on pratiqua près de la Maison-Blanche. Le canal fut alors bien près d'être abandonné. Charles de Lorraine tira la ville de cette situation fâcheuse. Il chargea le colonel de Laing, chef du corps ingénieurs de l'impératrice aux Pays-Bas autrichiens, d'inspecter le canal et de dresser « les devis et conditions » pour le travail nécessaire au rétablissement de la navigation. Le projet de cet officier comprenait la construction de deux nouvelles écluses à Thildonck et à Boortmeerbeek. Dans le désir de « seconder l'empressement du peuple de Louvain à voir la navigation rétablie », le prince approuva le travail du colonel et chargea cet officier de se rendre en notre ville afin d'expliquer au magistrat « les devis et conditions élaborés par lui »; de Laing arriva à Louvain, le 23 octobre 1759. Les difficultés financières une fois résolues, le canal fut restauré en 1762, sous la direction de de Laing. Alors la voie navigable comptait cinq écluses : Thildonck, Campenhout, Boortmeerbeek, Battel et Sennegat. Le 20 août de la même année Charles de Lorraine remonta le canal dans un yacht hollandais, sur lequel il s'était embarqué au Sennegat, et arriva à Louvain vers trois heures et demie de l'après-midi. Il était accompagne de sa soeur, la princesse Charlotte, abbesse du chapitre noble de Sainte-Waudru, à Mons, et du comte de Coblenzl. Le bassin avait été décoré avec splendeur. Sur une longueur de six cent vingt pieds, on avait établi une galerie dans laquelle on remarquait des portiques, des pyramides et des arbustes; sur le pont du milieu s'élevait un superbe arc de triomphe. Après avoir, inspecté le canal, le prince se rendit à l'abbaye de Sainte-Gertrude, où il soupa, avec son entourage; en présence du public autorisé à entrer dans l'enceinte du cloître. La navigation ne fut reprise qu'en 1763 : le 23 juin de cette année, arriva en notre ville, avec un chargement de sel, le bateau de Corneille de Winter, négociant à Anvers.
Advertentie (verkoop van 't Kasteeltje in 1760)... Seggeth voorts!
Een mooi leesbare advertentie uit 1760...
(Familiearchief de Lalaing, n° 1676, Algemeen Rijksarchief Brussel)
"Men sal publieckelijck vercoopen... een
schoon ende wel geleghen hoff van plaisantie, bestaende in eene schoone
huijsinghe met opper ende neder camers, keukene, solders, ende kelders
rontsom in sijne hoff grachten ende schoone waeteringhen. Item daer toe
eene groote schuere, stallinghen wagen huijs ende voordere edifitien
insgelijck in sijne hoff grachten, met den hof, boomgaert, landen,
weijden, dreven van schoone eijcke boomen, houtwasschen &a in
verscheijde parcheelen gelegen tot Thildonck teghens de vaert de
voorschreve landen ende weijden in huere gebruijckt wordende bij
Henderick Gordts ten preijse van 350 guldens s'jaers vrije geldt..."
2011: kloosterjubileum van zuster Bernadette Uytterhoeven
Heel recent werden duizenden parochiebladen online toegankelijk gemaakt door KADOC.
Aldus stootten we op een artikel in 'Kerk en Leven', editie Federatie Wilsele, over de viering van het kloosterjubileum van zr. Bernadette Uytterhoeven (1937-2019), de laatste ursuline die in Tildonk verbleef. We lezen er dat haar kloosternaam Mère Marie-Louise van de Onbevlekte Ontvangenis is. Dat is echter niet correct, haar echte kloosternaam was zuster Bernadette. Lees ook haar verhuis in 2007 naar de Pastoor Lambertzdreef in plaats van de 'Pastoor Lambertusstraat'...
In het gemeentearchief van Tildonk troffen we een lijstje aan met vermelding van het
aantal inwoners van de gemeente, opgedeeld volgens ouderdom, op 1 januari 1830.
Totaal: 1092, zijnde 496 mannen en 596 vrouwen. Onder meer de nonnen in het klooster
zorgden voor dat grote overwicht aan vrouwen, een overwicht dat nog tot 1960 doorliep.
Opmerkelijk is het hoge percentage kinderen jonger dan 20: 244 jongens en 311 meisjes (de kostschoolleerlingen werden blijkbaar meegerekend). Samen zorgden die jongeren voor meer dan de helft van de toenmalige Tildonkse populatie! Slechts 7 mannen en 5 vrouwen waren dan weer ouder dan 80, met als absolute uitschieter een man van 93. Enig opzoekwerk leerde ons dat het Jan Baptist Bulens betrof, °Tildonk 11 maart 1736, zoon van Jacobus Bulens en van Catharina Van Laer, +Tildonk 31 maart 1830.
Een groepsfoto met naar we menen de leden van het meisjespatronaat van Tildonk.
We herkennen (L>R) Onderste rij: 1. Clotilde Op de Beeck; 2. de directeur van het klooster, Vital Decoster; 3. pastoor De Roeck; 4. onderpastoor Simons; 5. Irène Vanstappen Bovenste rij: 1. Paula Jossa; 2. Anna Ons; 3. Irma Bisschop; 5. Maria Janssens; 8. Alice De Coster
Verhuur
van het jachtrecht op hun landerijen (gronden, weiden, bossen, vijver, samen 240 ha !!) door de erfgenamen van senator
Edm. Willems (+1895), gewezen kasteelheer van Wespelaar, evenals door enkele andere
eigenaars. Plaats van gebeuren, het Tildonkse Hôtel de Londres.
---
Edmond Willems
erfde het kasteeldomein van Wespelaar en de Brouwerij Artois van zijn tante
Amélie Willems, die de weduwe was van Artois-erfgenaam Albert Marnef. Hij liet
in 1882 het kasteel van zijn nonkel afbreken en liet een nieuw optrekken naar
ontwerp van de architect Hendrik Beyaert. Maar ook dat nieuwe kasteel was geen lang leven beschoren, het werd reeds in 1954 afgebroken.
Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog? Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ... Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!
ZEKER EENS PROBEREN!
DE FOTO'S IN DE BLOG
Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.
De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.
.
WARM AANBEVOLEN
Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring.
Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken. Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie, alsook wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.
Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1000 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen. Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:
Jan Gordts, Jacobus Evers (°1828), een 'filius septimus' of zevende zoon
Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk
Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde
Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk
Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'
Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw
Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)
Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane
Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening
Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)
Jan Gordts e.a., Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving
Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot
Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?
Jan Gordts,
'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door
Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool
Jan Gordts,
Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis
(1837)
Jan Gordts,
Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te
Tildonk
Jan Gordts,
Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem
van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen
Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad
'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)
Jan Gordts, Wat
mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal
van onder meer ‘varkens’ en ‘beren’
François van der Jeught, Een nieuwe Van den
Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601
Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster,
litho op postkaart 1903-04
Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de
verkeerde parochieheilige
Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een
oorlogsslachtoffer uit Tildonk
Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van
de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof
Ter Leeps)
Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale
kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw
Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse
pastoors (1626-1999)
Willy Van Langendonck, De waternaam Lips
Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008.
Een uitzonderlijke band
Jan Gordts, Het testament van kanunnik
Philippus Van ’t Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)
Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer
Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk
Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit
1837
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice
Croon
Jan Gordts, De Tildonkse galg
Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van
Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste
wereldoorlog
Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de
Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)
Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren:
Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van
Krieken; Plien Borreman
Jan Gordts, De geschiedenisles van
schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)
Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster
en de Eerste Wereldoorlog
Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de
'dossiers d'expertise' van het kadaster
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met
Tildonkse connectie
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)
Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal
Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren
Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?
Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk
Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster
Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw
Jan Gordts, Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk
Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk
Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935
Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940
Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal
Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht
Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk
Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar
Jos Cools, Tildonk
Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837
Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650
Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk