Druk op onderstaande knop om te e-mailen (vragen, suggesties, opmerkingen, toevoegingen,...).
Je kan ook de 'reageer'-knop gebruiken onder elk bericht.
GASTENBOEK
Dit is onder meer de plaats om je mening te geven over de blog 'Tilloenk vruger'. Of om te lezen wat anderen ervan vinden.
Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
TILLOENK VRUGER
DEZE BLOG BEGON OP 29 NOVEMBER 2005 EN STOPTE EI ZO NA OP 16 APRIL 2011 NA HET BEREIKEN VAN 1000 ITEMS OVER HET VERLEDEN VAN TILDONK.
MAAR HET BLOED KRUIPT WAAR HET NIET GAAN KAN,
DUS AF EN TOE MAG JE JE NOG AAN WAT MOOIS VERWACHTEN...
Jan Gordts
998) Verkoop in 1778, toen er nog geen sprake was van het kadaster...
In het Leuvense weekblad 'Wekelyks nieuws uyt Loven' van 17 mei 1778 vonden we een advertentie terug die ging over de verkoop van drie percelen landbouwgrond in Tildonk en één te Werchter. Het kadaster bestond nog niet, men situeerde een perceel aan de hand van de gekende toponiemen en de belendende eigenaars (de zogenaamde 'regenoten'). Als je dus niet in bezit bent van een bijhorende kaart is het absoluut geen eenvoudige klus om de exacte locatie van een perceel terug te vinden.
We maken de oefening
We vernemen in de advertentie dat perceel 1 gelegen is 'op't klyn veldeken' en omgeven is door a) een eigendom van Arnoldus Rassaerts, b) 'den Lauwerdriesbempt', c) een eigendom van J.B.Michiels en d) 'de Lipse'. Nu weten we al wat meer. De Lauwendries kennen we immers: een heerlijkheid in de Hambos met als centrum de Dormaalhoeve. Het perceel, groot 1,3 hectare (equivalent van 1 bunder min 3 à 4 roeden, de roede gerekend aan 20 Leuvense voet > blog nr. 207 dd. 17/1/2007), grensde aan de Lipse(beek).
Perceel 2 was gelegen in het 'Vinke-bosch blok' (ligging ons onbekend). Ook de aanpalende eigenaars Michiel Grietens, P. Van Gestel en weduwe Verhoeven maken ons niet veel wijzer. Chantrain dat is de Commanderij van Chantraine, een oude Tempeliersorde gevestigd in het Waals-Brabantse Huppaye dewelke grondeigendommen bezat in Tildonk. Dit perceel was iets meer dan 2 hectare groot.
Perceel 3 lag in het 'Brugge-veld'. Een toponiem die we in diverse Tildonkse archiefstukken tegenkomen, maar die we tot nu toe nog niet exact wisten te situeren (op de plaats waar een brug over de Lipse lag?). Aanpalende eigenaars ervan waren Michiel Abeloos, opnieuw Chantrain (hetgeen ons doet vermoeden dat het in de omgeving van perceel 2 lag, doch er niet aan grensde), 'de Arke' (dit toponiem kennen we: het 'Arkeveld' en 'Het Darck' liggen in de wijk Hambos, tussen de huidige Kasteeldreef en de Caubergstraat - dus weeral de omgeving van de Dormaalhoeve) alsook 'de Kerk van S. Jacobs' (de Sint-Jacobparochie Leuven). Dit stuk was anderhalf hectare groot.
Het 4de perceel te Werchter was grasland ('Maye-bempt'), gelegen op de 'Water-eussel' en bedroeg 3,83 hectare. 'Werchter-Broek' en 'kleyn Werchter-Broek' vallen te lokaliseren in het drassig gebied tussen Wakkerzeel en Werchter.
De advertentie vermeldde evenwel de verkoper van deze goederen niet. Het feit dat de toponiemen 'den Lauwerdries-bempt' en 'de Arke' onder de regenoten vernoemd worden en niet de namen van de eigenaars ervan, laat alvast vermoeden dat ook deze percelen eigendom waren van de verkoper. Dat de verkoop in de Leuvense herberg 'de Bonte Koeye' en niet in Tildonk plaatsgreep, duidt er dan misschien weer op dat we de verkoper daar moeten zoeken, maar het kan bijvoorbeeld ook zijn dat men vooral mikte op kapitaalkrachtige Leuvense kopers...
Interessant is de vermelding van de huurder van deze te koop aangeboden gronden die in totaal een kleine 9 hectare bedragen, nl. zekere N. van den Schriek. Als we al het voorgaande in overweging nemen dan menen we deze met zekerheid te kunnen vereenzelvigen met Judocus Vanden Schrieck* (°Tildonk 31/9/1741, +Tildonk 7/1/1808) pachter van het Dormaalhof, op dat ogenblik 34 bunderen groot (hetgeen overeenkomt met meer dan 44 hectare). Volgens een telling uit 1785 beschikte hij hiervoor over 6 paarden. Judocus was in 1776 getrouwd met Maria Catharina Verstraeten (°Rotselaar 26/6/1729, +Tildonk 17/10/1791), dochter van de Rotselaarse meier Norbertus Verstraeten. Zij was het jaar voordien weduwe geworden van Hendrik Gordts (°Tildonk 28/9/1716, +Tildonk 26/5/1775) waarvan ze 3 minderjarige kinderen behield.
Uitsluitsel
In het familiearchief de Lalaing (ARAB, LAL 1673) vonden we van twee van de bovenvermelde percelen de respectievelijke eigenaren terug. Alles maakte oorspronkelijk deel uit van de eigendommen van het Dormaalhof, dat nog in 1772 in bezit was van vrouwe baronesse Maria Josephus Blondel, douairière van Franciscus Philippus de Vicq, baron van Cumptich. Na het overlijden van de baronesse, werden de eigendommen stuk per stuk verkocht door de erfgenamen, de kinderen de Vicq. Het Dormaalhof, met nog slechts een kleine 5 hectare land van de oorspronkelijke 44, kwam in 1773 in bezit van de heer van Corbeeck, Joannes Guibert Antoine de Brenard. Van de percelen 1 en 3 vonden we een verkoop terug in 1772 aan ene Petrus Cludts. Deze laatste verkocht ze op zijn beurt in 1778 aan respectievelijk Peeter Van Gorp en Catharina Vermeylen uit Wakkerzeel en aan de Leuvense professor Arn. Van Elewijck. Het is deze verkoop waarop de advertentie terugslaat in het 'Wekelyks nieuws uyt Loven' hieronder.
Annotatium 2 anni 1773.
Baron de Vicq verkoopt aan Petrus Cludts (goedenisbiref, schepenen Loven, 27/11/1772) - een stuck land 1B 69R op het Bruggevelt, regenoten 1) Fredericus ende Michael Abeloos, 2) Bisschop met de Commanderije van Chantrain, 3) d Arque, 4) de kercke van St Jacob tot Loven ; belast 18 ½ penningen boon, 18 ½ spinten evene, in 2 items art. 3 en 6 der eerste gichte, cijnsboeck Lauwendries, voor 924 guldens wisselgelt - een stuck lants, voor desen bempt, gemeijnelijck genoempt het Clijn Lauwendrieschblock, 1B min 3 à 4 roeden, regenoten 1) Arnoldus Rassaerts, 2) met den heff aen dit stuck tegens den Lauwendriesch bempt, 3) J. Bta. Michiels, 4) de Lipse ; waervan 2D 81R belast met 8 ¾ penningen boon ende 8 ¾ spinten evene, voor 930 gl 10 st.
Annotatie van 1B lants voor Peeter Van Gorp cum uxore Wackerzeel. 20/7/1778, goedenisse gepasseert voor heeren schepenen van Loven, dat Peeter Van Gorp & Catharina Vermeijlen, gehuijsschen tot Wackerzeel, in coop hebben vercregen tegens S(ieu)r Petrus Cludts, Een parceel lants tevoren bempts, Thildonck op t Clijn Veldeken, nu genoempt het Clijn Lauwendries block, 1B min 3 à 4 R, regenoten 1) scheijdende d hellicht van de grachte tegens de goederen gecoght bij Arn. Rassaerts, 2) den heff aen dit stuk tegens den Lauwendries bempt, 3) de goederen ingecoght bij J. B. Michiels, 4) de Lipse ; 2D 81R belast 8 ¾ penn. boon, 8 ¾ spinten evene, art. 6,7,8 chijnsboeck Lauwendries, voor 930 6 0 (not. P. Bisschops, 19/6/1778) f° 32 r° Annotatie van 1B 69R voor den verclaersten heere A. Van Elewijck, doctoor ende professor in beijde rechten, cum sua. Goedenisse schepenen Loven, 20/6/1778, dat Arn. Van Helewyck, doctoor ende professor in beijde rechten binnen de Universitijt der stad Loven, bij denominatie van d heer Ph. Remigius Van Hamme, in coop heeft vercregen tegens S(ieu)r Petrus Cludts, een parceel lants op t Bruggevelt, Thildonck, 1B 69R, regenoten 1) Michiel Abeloos, 2) de Costerije, nu d erfg. Bisschop ende de Commanderije van Chantrain, 3) het Terveblock, alsnu genaempt d Arcke, 4) Christiaen Houwyck, nu de kercke van St Jacob van Loven, belast met 18 ½ penn. boon, 18 ½ spinten evene, art. 3 et 6 der eerste gichte chijnsboeck Lauwendries, voor 969 6
* De advertentie vermeldt evenwel N. van den Schriek doch namen werden dikwijls slordig weergegeven in de acten...
'Wekelyks nieuws uyt Loven' van 17 mei 1778
Kadaster
Het hedendaags kadaster stamt uit de tijd van Napoleon die de algehele registratie en opmeting van het gehele toenmalige Franse Keizerrijk oplegde (wet van 15 september 1807). Alle kavels moesten op een percelenplan worden uitgetekend, met toekenning, aan elke kavel, van het eigendomsrecht en het kadastraal inkomen. De topografische opmetingen startten in hetzelfde jaar en gingen op ons grondgebied door onder het Hollands bewind. In 1835 was het kadaster voor geheel België beëindigd, behalve voor Limburg en Luxemburg. De werkzaamheden in deze provincies werden rond 1830 stilgelegd omdat de Hollanders de kadastrale leggers hadden meegenomen. De opmetingen werden er beëindigd in 1843.
Dat de kadastrale opmetingen onder drie verschillende regimes gewoon doorgingen, is op zich al revelerend voor het belang dat men er aan hechtte. De zo gedetailleerde opmeting van het grondgebied schonk het jonge België meteen een goed gedocumenteerd rasterwerk waarop de infrastructuur van kanalen en treinverbindingen snel kon worden uitgetekend.Veel is ook te danken aan de inspanningen van Philippe Vandermaelen (1795-1869) die de kadastrale kaarten gebruikte om vanaf 1846 een Carte topographique de la Belgique au 20.000ième aan te maken en te drukken. Vandermaelen legde daarmee de verbinding tussen de befaamde Ferraris-kaarten van het einde van de 18de eeuw en de nauwkeurige kaarten van de tweede helft van de 19de eeuw, uitgevoerd door het Militair Cartografisch Instituut. België was het eerste land ter wereld dat een kaart op die schaal bezat. De kadastrale informatie is zonder meer een troef geweest bij het doorbreken van de industriële revolutie in ons land.
Op onderstaande foto zie je 'n duivenpan. Dergelijke dakpan met grote opening liet toe dat de duiven hun hok onder het dak probleemloos konden aanvliegen.
Mooi toch, dit simpele object dat je nog wel eens tegenkomt op de daken van oude hoevetjes!
* En wat schuift dat zo, verkozene des volks te zijn?
En wat schuift dat zo, verkozene des volks te zijn?
(Hoeveel brengt een zitje in het schepencollege eigenlijk op? Een vraag die Vacature recent voorlegde aan het Agentschap voor Binnenlands Bestuur)
Hoe meer inwoners, hoe hoger het salaris "Het loon van de schepenen is gekoppeld aan dat van de burgemeester", legt een ambtenaar op het Agentschap voor Binnenlands Bestuur uit. "Om te achterhalen hoeveel een schepen verdient, moet je dus eerst weten hoeveel de burgemeester verdient. Dat salaris wordt in de Gemeentewet uitgedrukt als een percentage van het brutojaarloon van de leden van het Vlaams Parlement (= 53.511 euro). Het percentage varieert al naargelang het aantal inwoners. De lonen volgen ook de gezondheidsindex, wat maakt dat ze vanaf 1 oktober lichtjes stijgen. Net als de ambtenarenlonen trouwens."
Schepen: van 17.000 tot 92.000 euro bruto per jaar Niet alleen het loon van de burgemeester, ook het aantal inwoners bepaalt mee hoeveel een schepen verdient aan zijn mandaat. Telt een gemeente (minder dan) 50.000 inwoners, dan verdienen de schepenen 60% van het brutojaarloon van de burgemeester. Is de gemeente groter, dan wordt dit 75%. De schepenen uit het stadsbestuur van Antwerpen en Gent verdienen op jaarbasis dus zo'n 91.907, 80 euro. In een kleine gemeente als Mesen (minder dan 1.000 inwoners), verdienen de schepenen 17.030,54 euro bruto per jaar.
Het spreekt voor zich dat burgemeesters en schepenen van die kleinere gemeenten onmogelijk kunnen leven van hun mandaat en dus vaak nog een extra job hebben. Hoewel de discussie over die jobcumuls regelmatig oplaait, is er tot nu toe geen wet die beperkingen oplegt. En dus kan elke burgemeester of schepen, ongeacht de grootte van zijn gemeente, naar hartelust jobs combineren. Wat de cumulatie van openbare mandaten betreft, is er wel een regel. De som van de wedde van de burgemeester of schepen en de wedden, vergoedingen en presentiegelden die voortvloeien uit de uitoefening van een openbaar mandaat, een openbare functie of een openbaar ambt van politieke ambt van politieke aard mag niet hoger zijn dan 150 procent van de vergoeding van de leden van het Vlaams Parlement.
Daarnaast moeten de burgemeesters en schepenen, net als regerings- en parlementsleden, een lijst met mandaten neerleggen bij het Rekenhof. Die maatregel geldt sinds 2005 en is bedoeld om belangenvermenging tegen te gaan. Kijken we in de mandatenlijst van 2009 dan leren we dat Patrick Janssens 19 mandaten cumuleert. Vier daarvan zijn bezoldigd: zijn mandaat als burgemeester van Antwerpen, als lid van het Vlaams parlement, als bestuurder van Dexia en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Eind november 2010 verschijnt de nieuwe mandatenlijst online.
Extra's - burgemeester en schepenen hebben net als gewone ambtenaren recht op vakantiegeld en een eindejaarspremie. De berekening ervan gebeurt op dezelfde manier als van gemeentepersoneel van niveau A. - andere voordelen zoals hospitalisatieverzekering krijgen de burgemeester en zijn schepenen niet. - onkosten, bijvoorbeeld voor gsm of vervoer, worden uiteraard wel terugbetaald. Let wel, de kosten moeten verband houden met de uitoefening van het mandaat en ze moeten noodzakelijk zijn. Het is aan de burgemeester en de schepenen om dit aan te tonen. - bij ontslag is er geen uittredingsvergoeding voorzien.
Haacht telde 14.180 inwoners op 31 december 2010. Daarmee valt de weddeschaal van onze bewindslieden in de schijf van gemeenten tussen de 10.001 en 15.000 inwoners.
De Haachtse burgemeester verdient 55.821,59 euro brutojaarloon vanaf 1 oktober 2010 (geïndexeerd).
Een Haachtse schepen verdient 60% van het voorgaande, omgerekend is dat 33.492,95 euro brutojaarloon.
Onder de hoofding 'Ken je dorp' kreeg je op deze blog regelmatig een vraag over Tildonk voorgeschoteld. En, het dient gezegd, meestal bracht de deelnemende blogbezoeker het er uitstekend van af. Deze laatste keer was dat niet anders...
OPLOSSING (vraag 30/01/2011): 'Op welk monumentenbord staat een fout jaartal?
Diegenen die het bord aan het sas en sashuis vermeldden, hadden het bij het rechte eind (toch weer 2 op de 3 deelnemers!). Sas, sashuis en omgeving werden wettelijk beschermd als monument en als dorpsgezicht op 8 juli 1996. Het zetduiveltje maakte er op het monumentenbord echter 1936 van...
Nog een foto uit 1922 ! (zie ook blog nr. 994 van 6/4/11) Ditmaal met de leerlingen van de 4de graad, oftwel zij die geboren waren in 1908-1909, allen getooid met 'n wel speciaal hoofddeksel. We menen er enkele gezichten tussen te herkennen, maar wachten eerst de inbreng van de blogbezoeker af... Om het jullie wat gemakkelijker te maken hebben we de foto hieronder in delen uitvergroot. Wie bijt de spits af?
(L>R) Boven: Maria Stevens (°Herent 25/12/1907; grootgebracht bij 'Nekke van de kleermaker'), Angele Lauwers (°Tildonk 31/1/1909); midden: ..........., ? Jeanne Gordts (°Tildonk 29/12/1908); onder: ............., ..............
Boven: Anna Ons (°Tildonk 12/1/1908); midden: ..............; onder: ? Gusta Van Krieken (°Tildonk 15/11/1908), ..............
* Het Leuvense College van Villers en zijn ginkgo...
College van Villers Deze namiddag brachten we op uitnodiging van Heemkunde Vlaanderen een bezoek aan het nieuwe Rijksarchief te Leuven, alsook aan het Documentatiecentrum Vlaams-Brabant.
Hele mooie locatie, het prachtig gerestaureerde College van Villers in de Vaartstraat!
Ginkgo Op het binnenplein troffen we een ginkgo biloba aan (Japanse notenboom, ook wel als 'levend fossiel' betiteld), die waarschijnlijk aangeplant werd ten tijde van de 18de eeuwse verbouwing. Men heeft bij de recente restauratie kosten nog moeite gespaard om die boom voor het nageslacht te redden. Op de middelste foto, die al van enkele jaren terug dateert (want de nieuwbouw in de tuin was er nog niet), zie je hem met z"n goudkleurige kruin zowat tegen de achtergevel aangeleund staan. Frappant is dat men in Tildonk in de jaren '80 een even oude ginkgo die in het park van Ter Elst (Trebos) groeide zo maar heeft gekapt (zie blog 5/1/06, 26/10/08). Kanunnik Van 't Sestich die deze boom indertijd hoogstwaarschijnlijk heeft aangeplant, moest het weten, hij zou zich in zijn graf omdraaien...
Het College van Villers, voormalig refugiehuis van de abdij van Villers-la-Ville, gelegen in de Vaartstraat in Leuven. Het diende tot verblijf van de jonge monniken die in de stad theologie studeerden, en werd later omgevormd tot het universitaire College van Villers (door de abt Dionysius van Zevendonck in 1660). In de 18de eeuw werd het college geheel verbouwd in de Lodewijk XV- of rococostijl. De Regie der Gebouwen heeft het beschermde Villerscollege gerestaureerd. Nu zijn hier het vredegerecht en het rijksarchief gehuisvest.
De uitnodiging die de heemkundige kringen in de bus kregen: Enkele weken geleden werd de laatste hand gelegd aan de uitbreiding van het Rijksarchief in Leuven. We nodigen je uit om op zaterdag 9 april als een van de eersten een unieke blik achter de schermen te werpen. Prof. dr. Herman Van Isterdael en Prof. dr. Eddy Put leiden je met veel plezier rond en vertellen je alle pittige details. Ook het documentatiecentrum van de provincie Vlaams-Brabant blijft hierbij niet onontdekt.
Het Algemeen Rijksarchief Leuven en het documentatiecentrum Vlaams-Brabant bieden ongekende mogelijkheden voor onderzoek over plaatselijke geschiedenis. Waar het Rijksarchief via onder meer databanken en microfilms de geheimen van haar vele meters archief prijsgeeft, bevat het documentatiecentrum meer dan 7000 publicaties over geschiedenis en heemkunde, erfgoed, cultuur en monumentenzorg enzovoort. Beide zijn zeker een bezoek waard.
Een ganse bende kinderen vertrok in de zomervakantie vanuit Tildonk met de socialistische ziekenkas naar het Home Emile Vandervelde in Oostduinkerke op vakantiekolonie. Tussen de deelnemers o.m. Michel Magits (zie blogbijdrage 7/4/11).
Op de foto (L>R): - bovenste rij: Roger Vangijsel (met vlag), Jules Swiggers, André Vandermeerschen, monitrice, Francine Adams, monitrice, Paul De Coster, Gusta Van Krieken 'moeder', monitor - middenste rij: Annitta Hermans, Pierre Swiggers, Fons Debacker, Raymond Verdrengh, Gaston Vancampenhout, Paul Gordts, Freddy Neefs, Georges Gordts, André Gordts - onderste rij: Nicole Vangijsel, Michel Magits, Mariette Gordts, Antoine Vandermeerschen, Jan Gordts, Fernande Gordts, Mon Fillet, Luc Verdrengh, Mieke Verdrengh
In het jongste nummer van Kerk en Leven stootten we op het artikel 'De erfenis van Napoleon'. Op de bijhorende foto zie je de professoren Michel Magits en Louis-Léon Christians. Wel, professor Magits heeft Tildonkse roots! Hij is namelijk de zoon van Julien Magits, gewezen Tildonkse schepen van openbare werken, en Therese Van Vlasselaer.
Het zal zowat de eerste keer zijn, vermoed ik, dat zijn foto afgedrukt staat in het parochieblad. Als voorzitter van de Unie van Vrijzinnige Verenigingen was hij immers de grote tegenhanger van de katholieke zuil. Dat maakt dan weer dat hij vaste gesprekspartner was van de grote tenoren van deze zuil en o.m. dikwijls vergaderde met kardinaal Danneels.
Prof. dr. Michel Magits (°1946) is als Gewoon Hoogleraar verbonden aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Vrije Universiteit Brussel, waar hij voorzitter is van de vakgroep Metajuridica. Hij is doctor in de Rechten (1972) en doctor in de Geschiedenis (1977).
Hij was decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van 1988 tot 1991 en van 1998 tot 2002. Van 1991 tot 1994 fungeerde hij als voorzitter van de Onderwijsraad.
In 2003 was hij lid van de expertengroep Evaluation de la Qualité. Droit, ingesteld door de Conseil des recteurs van de Franse Gemeenschap. Zijn publicaties betreffen de rechtsgeschiedenis, het onderwijsrecht en levensbeschouwelijke aspecten. Van 1997 tot maart 2006 was hij voorzitter van de Unie VrijzinnigeVerenigingen. Hij werd in die functie opgevolgd door Sonja Eggerickx.
* Tildonks laatste kasseistraatje moet er aan geloven
Zo pas bereikte ons het bericht dat de gemeente van plan is om de Klein Terbankstraat, Tildonks laatste kasseistraatje, te betonneren en er een fietsweg van te maken. Dit straatje situeert zich tussen de geklasseerde kapel O.L.Vrouw-van-Troost (die maar niet gerestaureerd geraakt) en de Vaartdijk.
Wel, wij vinden dat men dit kasseistraatje, een laatste relict van ons 19de eeuwse plaatselijke wegennet, dient te behouden!
Waarom het kasseiwegje niet heraanleggen, eventueel in het kader van een sociaal tewerkstellingsproject? Op een effen kasseistrook (in dit geval nog geen 200 meter) is het zeker zo leuk om recreatief te fietsen.
Wat in Wakkerzeel kan, zou niet in Tildonk kunnen??
Achterliggende reden waarom met nu ineens op die plaats een fietsweg wil aanleggen is natuurlijk de 'ontsluiting' van de industriezone (waarover de gemeente voor de rest weigert te communiceren). De Kapelleweg tussen Hambos-station en de Vaartdijk wordt voorbehouden voor zwaar vrachtverkeer en voor een fietsweg op die plaats is er blijkbaar te weinig animo vanwege de gemeente...
994) Ambtelijk taalgebruik te Tildonk in de 19de eeuw
Er wordt algemeen aangenomen dat de 19de eeuwse bestuurstaal overeenstemde met de op dat moment wettelijk bepaalde taal. Voor Vlaanderen was dat in de 19de eeuw voornamelijk het Frans. Recent onderzoek bracht echter aan het licht dat het Nederlands toch wel prominenter aanwezig was dan men oorspronkelijk dacht. Glen Fobelets uit Hambos onderzocht het Haachtse en Tildonkse ambtelijk taalgebruik van de negentiende eeuw en vergeleek in hoeverre de bestuurstaal overeenstemde met de toenmalige officiële taalwetten. (1) Voor Tildonk leverde het volgende gegevens op: 1819-1822: bestuurstaal is Frans (er wordt niet van de taalwet afgeweken, Frans is op dat ogenblik de officiële taal in de Zuidelijke Nederlanden). 1823-1832: in alle documenten wordt het Nederlands gebezigd (komt overeen met de taalwet die vanaf 1823 in voege treedt). 1833-1861: quasi uitsluitend Frans taalgebruik. Tildonk respecteert hier opnieuw, weliswaar met 2 jaar vertraging, de taalwet. Van 1831 tot 1878 wordt het Frans namelijk als bestuurstaal naar voren geschoven in het pas ontstane België. Ondanks de duidelijke dominantie van het Frans zijn er soms Nederlandse passages, o.m. het Policie-Réglement uit 1837. (2) In de periode 1840-1843 is er een voortdurende wisseling tussen het Frans en het Nederlands.Naar het waarom is het gissen. In 1860 is er een Nederlandse passage Benoeming van den vaccinateur. Mogelijk werd de taalkeuze in sommige gevallen beïnvloed door de inhoud van een document. 1862-1900: bestuurstaal in Tildonk is Nederlands, alhoewel pas officieel vanaf 1878 Nederlands in bestuurszaken gebruikt wordt. Oorzaak zijn dus geen nieuwe taalwetten, doch wel de komst van een nieuwe gemeentesecretaris! (3)
(1) Glen Fobelets, 2de Kan. Germaanse Talen, VUB, Ambtelijk taalgebruik in de negentiende eeuw: De gemeenten Haacht en Tildonk (1819-1900), 2003. (2) Zie ook blog nrs. 158-160 dd. 10/9-17/9/2006: Een politiereglement uit 1837. (3) De nieuwe secretaris was Petrus Schoeters uit Herent. Hij volgde Joannes Albertin Coen op die op 5 oktober 1862 zijn ontslag had genomen.
Sweet Potato (John Gerard, Herball, Generall Historie of Plants, 1597). Botanische beschrijving van de aardappel in het kruidboek van John Gerard in 1597.
Men vermoedt dat de aardappel zo'n 7000 jaar geleden als gewas in Peru/Bolivia in cultuur is gebracht. Archeologische opgravingen laten in elk geval zien dat al 3000 à 4000 jaar geleden aardappelen door de Inca's werden verbouwd. De Spanjaarden brachten hem in 1537 vanuit het huidige Colombia naar Europa. Dus absoluut niet als een gevonden wilde plant, waarvan in Europa de knol als eetbaar iets werd ontdekt. Haast integendeel. En over het vervolg van 'de opmars van volksvoedsel nummer één' doen diverse curieuze verhalen de ronde. Temeer daar er wordt gezegd dat de aardappel heel lang als een oneetbaar gewas werd beschouwd en pas ten tijde van Napoleon doorbrak.
1573 - uit de bewaard gebleven administratie van een ziekenhuis in Sevilla blijkt dat er een hoeveelheid aardappels werden gekocht. Dus er werden toen op enige schaal aardappels verbouwd. [3] 1583 - de eerste aardappels verschijnen in Genua en werden spoedig, op sommige plaatsen een populaire voeding. [3] 1588 - Carolus Clusius (Charles de l'Ecluse) plantte de aardappel in de tuinen van Pitsemburg in Mechelen. In 1601 verhaalt hij van de voortplanting d.m.v. zaad. [5] Rond1600 werden ze op diverse plaatsen in Frankrijk verbouwd. In 1625 in de Zuidelijke Nederlanden en in 1700 in Noord-Nederland.[3] 1727 - De aardappel werd in Friesland als voedsel erkend terwijl hij al sinds 1640 in de Groningse hortus stond.[5] Kennelijk werd de aardappel veelal alleen binnen kloostertuinen verbouwd. Boeren zagen geen heil in het gewas waarvan de groene delen en bessen giftig zijn. De eerste botanische beschrijving, in zgn. kruidboeken, dateert uit 1596 van Caspar Bauhin. [3] In 1597 in het boek van John Gerard. De aardappel werd pas echt volksvoedsel toen Napoleon iets zocht dat langer houdbaar was en waarmee hij zijn soldaten kon voeden, dus pakweg rond 1800.
[1] Food Plants of the World [2] Handboek Ecologisch Tuinieren [3] Planten voor Dagelijks Gebruik [4] Groente & Fruit Encyclopedie [5] Wikipedia 25-12-2009
Om de twee weken tref je hier een paar portretten van onze Tildonkse voorzaten.Met een klein beetje commentaar op zijn Tilloenks. Soms zijn we zelfs niet zeker wie er op voorkomt en verwachten we enige feedback van de lezer. De vijftigste Tilloenksen Almanak komt er aan binnen 14 dagen, op de misschien laatste levensdag van deze blog. Het belooft dus iets speciaals te worden...
Petrus Ver Elst, Pië Minnekes, Bertrodestraat, Beddelestroat, Mortelstraat, Meuttestroat, Anna Weltens, Louise Vandenbroeck, Wis van Kolbroek, Dominicus Vandenbroeck, Miene Broek
Hetgeen er nog restte van de infostand van Plopsahambos toen we een uurtje na sluiting langskwamen...
Plopsa foetsie
We waren gisteren te laat toegekomen om het evenement mee te maken aan het station van Hambos en rateerden aldus een gratis jaarabonnement en dito tickets. Het zij zo. Nog aanwezige omstaanders verzekerden ons dat er overdag heel wat meer 'pasêuzze' was geweest dan op andere dagen. Ze vertelden ook dat Plopsahambos op de lange baan geschoven wordt. Zekere Lewie uit Leuven was immers op het laatste moment gaan dwarsliggen op de rails...
Plopsahambos TILDONK Het is nu zo goed als zeker, het nieuwe pretpark van de Plopsagroep waarvan al zolang sprake is, komt zich vestigen in de uitbreidingszone van Hambos (terreinen Celis) te Tildonk.Het park zal de naam Plopsahambos meekrijgen en is meteen het vijfde in zijn soort. Studio 100 baat immers reeds vestigingen uit in De Panne (Plopsaland), in Hasselt en in het Nederlandse Coevorden (beide Plopsa Indoor) en in Coo (Plopsa Coo). Tildonk haalde het van Poupehan
Het pittoreske Ardense dorpje Poupehan, ooit bekend van de geheime onderhandelingen onder premier Wilfried Martens (1982-1987), was lange tijd eveneens in de running, maar het Vlaams-Brabantse bloemendorp Tildonk heeft het uiteindelijk gehaald. Een studie uitgevoerd door de universiteit van Leuven toonde aan dat er nood is in de regio Leuven aan een pretpark van dergelijk kaliber. Een doorslaggevend element was het feit dat deze streek een grote schare fans telt van K3 en Kabouter Plop. Maandenlange discretie is aan de beslissing voorafgegaan. Zo hulde de gemeente Haacht, waartoe Tildonk behoort, zich naar gewoonte in absoluut stilzwijgen. En, begrepen de inwoners niet waarom hun gemeente hen over de ontwikkelingen van de uitbreiding van de industriezone Hambos en de geplande industrieweg zo in het ongewisse liet, we weten nu waarom!
Shuttle en monorail
Er wordt bijzondere aandacht geschonken aan de mobiliteit van de bezoekers van het nieuwe pretpark. Zo wordt voorzien in een shuttle, die van op de Oude Markt te Leuven vertrekt en de parkbezoekers rechtstreeks tot in hartje Hambos brengt. Leuven houdt hierbij een traditie van rond de voorlaatste eeuwwisseling in gedachte, toen de Leuvenaars hun vertier kwamen zoeken aan Tildonk-Sas (1).
Er komt eveneens een monorail die de vaart kruist ter hoogte van het sas van Tildonk en die nadien de Zuiddijk volgt en de bezoekers tot in de tuin van het klooster zal voeren. NV Zeekanaal is hiermee erg in zijn nopjes, de beheerder van de vaart wordt immers reeds al te lang geplaagd door de omwonenden om te voorzien in een nieuwe sasovergang nadat ze de oude eenzijdig had afgeschaft (2).
Attracties
Alhoewel er nogal veel geheimzinnigheid heerst over de geplande attracties, vernamen we van een loslippige medewerkster dat er in de tuin van het klooster een reuzengroot podium komt (dat indertijd nog voor de Ierse supergroep U2 diende en dat door het plaatselijke bedrijf Stageco werd vervaardigd) (3).
Een lokale brouwerij zou worden ingeschakeld voor de catering in het park. Of dit de bestaande Tildonkse hoevebrouwerij Ten Dormael betreft of een nog op te richten brouwerij in het klooster (4), daar hebben we momenteel eveneens het raden naar.
Er is verder ook sprake van een folkloristische dierentuin (met o.m. varkens, beren en vierdemaandsvissen).
(Bron: De Gazet van Morgen)
Voetnoten (jg): (1) Zie blog 7/4/2006: nr. 76. Een stukje folklore uit Tildonk... (2) Zie blog 7/12/2008: Ken je dorp. (3) Zie blog 13/3/2007: Stageco in de prijzen. (4) Zie blog 22/3/2011: KVLV nu officiëel eigenaar van kloostergebouw.
Vandaag vrijdag van 9 tot 19 u.
POP-UP INFOSTAND PLOPSAHAMBOS
(aan het station van Hambos).
In aanwezigheid van de bekende TV-figuren Samson en Gert alsook Piet Piraat, zal de Haachtse schepen van Leute en Vermaak, samen met zijn Leuvense evenknie, het lint doorknippen.
Onder de aanwezigen wordt een jaarabonnement op Plopsahambos verloot, alsook enkele tientallen tickets voor de monorail of shuttle.
In het Tildonks fotoarchief dat we doorheen de jaren opgebouwd hebben (heel dikwijls met jullie hulp!) zitten enkele foto's waarvan de gegevensfiche spoorloos is.
In het Tildonks fotoarchief dat we doorheen de jaren opgebouwd hebben (heel dikwijls met jullie hulp!) zitten enkele foto's waarvan de gegevensfiche spoorloos is.
In het Tildonks fotoarchief dat we doorheen de jaren opgebouwd hebben (heel dikwijls met jullie hulp!) zitten enkele foto's waarvan de gegevensfiche spoorloos is.
Wie herkent het echtpaar of de man met de pet? Alle drie zijn ze van Tildonk, daarvan zijn we ongeveer zeker!
Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog? Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ... Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!
ZEKER EENS PROBEREN!
DE FOTO'S IN DE BLOG
Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.
De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.
.
WARM AANBEVOLEN
Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring.
Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken. Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie, alsook wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.
Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1000 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen. Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:
Jan Gordts, Jacobus Evers (°1828), een 'filius septimus' of zevende zoon
Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk
Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde
Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk
Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'
Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw
Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)
Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane
Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening
Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)
Jan Gordts e.a., Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving
Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot
Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?
Jan Gordts,
'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door
Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool
Jan Gordts,
Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis
(1837)
Jan Gordts,
Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te
Tildonk
Jan Gordts,
Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem
van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen
Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad
'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)
Jan Gordts, Wat
mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal
van onder meer ‘varkens’ en ‘beren’
François van der Jeught, Een nieuwe Van den
Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601
Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster,
litho op postkaart 1903-04
Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de
verkeerde parochieheilige
Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een
oorlogsslachtoffer uit Tildonk
Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van
de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof
Ter Leeps)
Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale
kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw
Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse
pastoors (1626-1999)
Willy Van Langendonck, De waternaam Lips
Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008.
Een uitzonderlijke band
Jan Gordts, Het testament van kanunnik
Philippus Van ’t Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)
Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer
Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk
Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit
1837
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice
Croon
Jan Gordts, De Tildonkse galg
Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van
Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste
wereldoorlog
Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de
Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)
Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren:
Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van
Krieken; Plien Borreman
Jan Gordts, De geschiedenisles van
schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)
Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster
en de Eerste Wereldoorlog
Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de
'dossiers d'expertise' van het kadaster
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met
Tildonkse connectie
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)
Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal
Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren
Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?
Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk
Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster
Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw
Jan Gordts, Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk
Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk
Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935
Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940
Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal
Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht
Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk
Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar
Jos Cools, Tildonk
Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837
Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650
Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk
14 % (5)
19 % (7)
67 % (24)
