|
Wij hoorden onlangs dat in de
voormalige DDR de aandacht voor de menselijke fysiologie en in het
bijzonder de fysiognomie, de gelaatkunde dus, onverminderd groot is. Dus even
niet denken aan de onnatuurlijke spiermassas van de voormalige Oostduitse
zwemsters en schaatsers. Ik heb het nu even over de min of meer normale,
menselijke gelaatstrekken. Zoals het intelligente voorhoofd, de koddige
wipneus, de op een misdadige aanleg wijzende vorm van de wenkbrauwen
(Lombroso-type), de neuslengte (zonder enige twijfel ook in de DDR een teken
van potentie) en de wilskrachtige kin. Nu ook de wonderen van de plastische
bewerkingen in Leipzig zijn doorgedrongen, staan de bladen vol met reclames van
instituten die je neus verkorten, je haarimplant verleggen, je rimpels smaakvol
accentueren en je oren minder laten
flappen. En de vervaardigers van spiegels beleven gouden tijden, want iedereen
wil het resultaat met eigen ogen kunnen zien.
Uit alles blijkt de aandacht
voor menselijke trekjes. Zo is het geen wonder dat de betonijzervlechter Josef
Kubitschka uit Eisenach de aandacht trok van Frau Dr. Rosemarie Watsienich.
Voor allen die Dr. Rosemarie niet kennen: zij is van huis uit forensisch
anatoompatholoog met de gelaatstrek als specialisatie. Toen zij bij een van de
vele bouwputten in Eisenach (het lijkt Amsterdam wel, mopperde zij) toevallig
Josef aan het werk zag en haar blik op zijn tronie viel, werd zij bevallen door
een grote opwinding. Een plaatje zegt meer dan duizend woorden wat zij voelde
en wat wij bedoelen. Kijkt u maar met haar mee. (afbeelding 1)
Dit is Josef. Wat valt ons
op? Men kan van mening verschillen, maar de westerse haarsnit is absoluut
opmerkelijk, ook nu nog, zovele jaren na de Wiedervereinigung. Daaruit blijkt
maar weer hoe vooruitstrevend de ijzervlechters in de voormalige Arbeiter- en
Bauernstaat waren. De iets vlezige lippen, de typische jukbotten en de veel te
dicht bij elkaar staande ogen, welke samen voor een bangelijke
gelaatsuitdrukking zorgen, tonen de nasleep van dezelfde arbeiders- en
boerenstaat.
Dr. Rosemarie ondertussen
filosofeert over heel iets anders. Haar valt op hoe zeer deze eenvoudige,
hardwerkende ijzervlechter qua gezicht lijkt op de grootste inwoner van
Eisenach aller tijden: Johann Sebastian Bach. Geen gewone inwoner was hij, hij
is hier in Eisenach geboren en getogen. Voorzichtig benadert Rosemarie Josef in
zijn bouwput en vraagt hem of zij van zijn konterfeitsel een afdrukje mag
maken. Het is voor een goed doel, zegt ze erbij.
In het forensisch instituut
van Eisenach vindt de voltrekking plaats. Josefs gezicht wordt bedekt met een
speciale klei die geen rimpeltje onweersproken laat. Voor Dr. Rosemarie is dit
routinewerk, aangezien zij wel eens vaker met dodenmaskers van doen heeft
gehad, maar tegelijkertijd neemt haar opwinding toe nu zij op het punt staat de
ultieme beeltenis van de grote Bach te maken. Om de herkenning te vergroten
geeft zij betonijzeren Josef een pruik die hem, en met hem het hele gilde,
nieuwe allure geeft. En werkelijk, niets is zo van invloed op je imago als een
goed passende pruik. (Afbeelding 2)
De volgende week maandag
lezen wij in de Eisenacher Nachrichten
dat onze geachte mede-inwoonster Dr. Rosemarie Watsienich erin geslaagd is een
exact passende en gelijkende afbeelding te maken van Johann Sebastian Bach. Te
bezichtigen dinsdags tot/met vrijdags van 14 tot/met 17 uur tegen een entreeprijs
van zegge en schrijve 8 Euro. Verwacht wordt een grote toeloop, schrijft de
redacteur verder in zijn onnavolgbaar jargon, men wordt aangeraden vroegtijdig
een plaats te zoeken in de rij.
Maar, vervolg ik nu weer, dat
is voor de inwoners van Eisenach niets bijzonders. Dat kennen ze nog van vóór
de Wende. Schuifelend in rijen van drie doen ze er twee uur over om van de Elbchaussee tot bij de voordeur van het forensisch
instituut te komen. Na grondig gefouilleerd te zijn kom je dan tegenover de
grote stadgenoot Johann Sebastian te staan. Zonder twijfel voor en na welke
wende dan ooit de grootste componist aller tijden. Liefhebbend echtgenoot van
twee evenzeer liefhebbende vrouwen en vader van een grote schare talentvolle
kinderen. Componist van hemelse muziek. Dat kun je ook aan het beeld zien dat
Dr. Rosemarie van hem heeft ontworpen. (Afbeelding 3.)
Sommige beschouwers zijn
buitengewoon opgetogen en beginnen spontaan te zingen van Jauchzet en Frohlocket!
Anderen zeggen meesmuilend: Maar dat is Josef, de betonijzervlechter. Zie je
dat dan niet? Zij gaan met bloedend hart bij de pakken neerzitten en zingen
bedroefd: Wir setzen uns mit Tränen nieder. En ik neurie, hun wanhoop
ziende en voelend wat zij voelen: Blute
nur, du liebes Herz.
|
