Een tijdje
geleden liet een oude bekende mij een even oude foto zien met het portret van
een jonge vrouw. De foto kwam, zo vertelde de oude bekende, uit de nalatenschap
van een wederzijds ver familielid. Men vermoedde, nog steeds volgens de oude
bekende, dat de vrouw op de foto iemand uit mijn familie zou zijn. Mijn moeder
misschien?
Natuurlijk,
dat is ze. Mijn moeder. Op deze dag heeft zij zich, in haar beste kleren gehuld,
aan de fotograaf en daardoor ook aan ons
allen geopenbaard en prijsgegeven. Alleen beeldelijk natuurlijk. Ze laat zien
wie zij is en hoe zij door ons gezien wil worden: een jonge vrouw, een boerendochter.
Zij vindt dat de fotograaf er een echt staatsieportret van heeft gemaakt (en dat
vinden wij natuurlijk ook). Ongetwijfeld heeft de hele familie en de uitgebreide
vriendinnenschaar deze foto gekregen. Net zoals zijzelf van al haar tantes,
nichten en vriendinnen zon foto had.
Nadat de oude
bekende mij de foto had achtergelaten en vertrokken was, zat ik te denken aan
een andere foto van mijn moeder op deze leeftijd. Op die andere foto zien wij
een gemengde zangvereniging. (Even scrollen naar beneden svp.) Mijn moeder zit
ergens op de eerste rij; kijkt u maar eens of u haar vinden kunt. Aan de
ernstige gezichten en de dito kleding te zien was het geen erg vrolijke
bedoening.
Beide fotos
zijn in de oorlogsjaren gemaakt en dan bedoel ik de eerste wereldoorlog, zo
rond 1916. Ze zijn dus bijna een eeuw oud. Mijn moeder was toen zeventien of
achttien jaar. Mensen worden tegenwoordig weliswaar erg oud, maar het lijkt mij
uitgesloten dat er van de geachte dames en heren van het koor nog iemand leeft.
Veel van de afgebeelde koorleden heb ik persoonlijk gekend, daarom kijk ik
graag naar de foto om mij voor de geest te halen wat voor mensen dat ook al
weer waren.
Mij interesseert
ook wát het koor destijds zong. Wat was het repertoire? Waren het uitsluitend geestelijke
liederen of zong men ook wel eens een schlager, een smartlap of een vlot meezingnummertje?
Dat het koor veel geestelijke liederen zong blijkt uit de naam: Soli Deo Gloria. Voor allen die het schoolse
latijn verleerd zijn volgt de vertaling op de voet: Alleen God zij eer.
Nu wil het
toeval dat van enkele uitvoeringen uit die dagen het programma bewaard gebleven
is. Bijvoorbeeld dat van het concert op Nieuwjaarsdag 2016 zoals dat in de
dorpskerk van D. te horen moet zijn geweest. Veel geestelijke liederen, zoals
verwacht, maar ook andere, profane. Opvallend is de variatie. Af en toe wordt
het koorgezang afgewisseld met een solo of een kwartet. Ook de mannelijke leden
van koor krijgen apart de gelegenheid te laten horen wat ze kunnen.
Was het om de
koorleden rust te geven na een aantal inspannende liederen? In ieder geval zien
we op het programma dat het laatste onderdeel van het programma vóór de pauze
opgevuld wordt door een rede. Een of andere hoogmogende hotemetoot uit een
naburige gemeente was opgetrommeld om een referaat te houden over een religieus
onderwerp. En dat voor een gehoor van vrouwen en mannen die aan niets liever
dachten dan aan het gezellig met elkaar kunnen keuvelen over allerlei belangrijke
zaken tijdens de pauze.
Wat wij ook
mogen zeggen: niemand kan beweren dat het concert geen afwisseling bood. Voor
elk wat wils, net wat u zegt. Belangwekkend is ook de mededeling op het
programma dat een toegangskaartje 25 cents kostte. En wilde je een
gereserveerde zitplaats op een strategisch belangrijke plek, dan kostte dat het
dubbele. Wat wij ook graag zien is de strenge waarschuwing dat het roken in de
kerk ten strengste verboden was.
Nu weten wij
wie er zong en wat men zong. Maar hoe zou het geklonken hebben? Voorzichtig
aarzelend, met benepen, omfloerste stemmen of uit volle borst en op volle toon?
Jammer dat we dat nooit zullen weten.
|