+ een uniek en actueel thema in de wereld van het "betere" bordspel

+ artwork is erg mooi en uniek

+ als je houdt van complexe spellen, dan hoort deze zeker in je lijstje

+ thematisch klopt het allemaal wel redelijk goed

+ de speeloverzichtjes zijn erg duidelijk en relatief volledig (geheugensteun tijdens spel en bij speluitleg)

- sommige symbolen zijn een beetje te licht gekleurd op de kaartjes en daardoor minder goed zichtbaar

- misschien wel een beetje te complex, te veel stapjes om het spel te "spelen"

- het loopt allemaal nogal stroef, uiteraard ook omdat we het voor de eerste keer spelen, maar er zijn wel wat zaken om rekening mee te houden

- het feit dat dit spel bijna een half jaar in de kast staat, zegt misschien ook al wel iets

- de gebruikte termen zijn niet altijd makkelijk, zeker niet als de spelregels moet doorgronden voor je eerste speelbeurt

Ook voor dit spel zou de lijst plus- en minpuntjes veel uitgebreider kunnen zijn, maar is het gevoel hiermee moeilijk te omschrijven. Dus bij deze weer even mijn korte visie op onze eerste speelsessie. CO² is een "mooi" spel met een thema dat mij aanspreekt, vandaar ook onze aanschaf op Spiel. Ook na het herhaaldelijk lezen van de spelregels blijft dit spel intrigeren, maar als je het niet op tafel krijgt, zijn de regels ook zéér snel weg. Het spel voorziet dan ook héél wat kleine stapjes die telkens dienen uitgevoerd te worden bij het nemen van een actie. Je staat ook vanaf ronde één onder een enorme druk, want je kan ook met het ganse pakket spelers verliezen als de CO² op aarde te hoog stijgt. Dit is echt een spel dat je erg snel terug op tafel moet brengen, enerzijds om de spelregels wat vast te zetten, anderzijds omdat je nu de flow of play doorhebt en gerichter kan gaan kijken. 

Het is erg belangrijk dat je de verschillende doelen en kennissporen in het oog houdt, want je wil overal je actie gaan optimaliseren. Vandaar ook mijn enthousiasme, zelfs na een moeizame speelsessie zoals gisteren. Uiteindelijk komt het allemaal wel op z'n pootjes terecht en heb je het gevoel dat er echt wel potentieel in het spel zit, maar je ziet het gewoon niet die eerste keer omdat je geen flauw benul hebt van de acties die je onderneemt. Pas op, het is op zich duidelijk wat je wil doen, maar het plan, het verderkijken is erg moeilijk vond ik persoonlijk. Het komt er vooral op aan om combinaties gaan te zoeken in de krachtcentrales die je kan/wil bouwen, de voordelen die ze jou opleveren, de doelkaarten die je ermee kan vervullen en je einddoel waar je ook de nodige punten mee scoort.

Dit spel is gebaseerd op een Duitse tongtwister, zo'n rotding waarover je tong struikelt als je het snel achter elkaar moet uitspreken. 

Ons equivalent is dat van die "postkoetspoets". Het is dan ook aan te raden om dit spel in het Duits te spelen, anders zal het toch wat denkwerk

vergen om dit om te zetten in het Nederlands.

Op zich nog geen erg, want u moet in principe maar zes woordjes onthouden. Bleibt (blijft), wird (wordt), braut (bruid), blau (blauw), kraut (kool) en kleid (kleed). U krijgt in een rond doosje nota bene een set kaarten waarop telkens een combinatie van twee van deze laatste vier woorden staat. Bijvoorbeeld het prentje van een bruid met een pijl naar blauw, deze kaart spreekt u dan ook uit als "Brautblau". 

Elke speler krijgt 11 kaarten die hij gesloten voor zich neerlegt. Als je aan de beurt bent, leg je je bovenste kaart op de kaart in het midden en ga je de tongtwister proberen uit te spreken. Als eerste zeg je het woord dat reeds op tafel ligt, dan bleibt of wird (afhankelijk van het feit dat jouw kaart hetzelfde of anders is dan de kaart die er al ligt) en dan het woord van de kaart die je legt. 

Zo kan je bijvoorbeeld volgende combinatie krijgen : Brautkleid wird Blaukraut (bruidskleed wordt blauwe kool)

Indien iemand te lang aarzelt of over z'n woorden struikelt, dient hij de ganse stapel bij te nemen en begint hij de volgende ronde. De speler die als eerste al z'n kaarten weet kwijt te spelen, wint het spel.

Titel : Brautkraut
Auteurs : Anja Wrede & Christoph Cantzler
Uitgeverij : Zoch verlag
Aantal spelers : 2-6
Speelduur : 15 min.
Leeftijd : 10+

In Qwixx krijgt elke speler een blaadje waarop hij kruisjes zal moeten zetten. Diegene die z'n kruisjes op de beste manier weet neer te poten zal met de overwinning aan de haal gaan. Naast de blaadjes komt het spel met 6 dobbelstenen, vier kleuren en twee witte. Een regel voor het plaatsen van de kruisjes geef ik u alvast mee vooraleer ik naar het spelverloop ga. U mag de kruisjes enkel van links naar rechts plaatsen op uw blaadje (de gele en rode rij gaan oplopend, de groene en blauwe lopen af), u mag vakjes overslaan, maar deze zijn dan wel voor altijd onbereikbaar.

In een speelbeurt neemt de actieve speler alle dobbelstenen en gooit ermee. Dan telt hij de waarden van de witte dobbelstenen op en roept de waarde. Alle spelers mogen dan dit nummertje aankruisen in een kleur naar keuze. Daarna neemt de actieve speler de dobbelsteen van een kleur en telt hierbij de waarde van één witte dobbelsteen op. Hij kruist dit vakje aan op z'n blaadje in de kleur van de gekleurde dobbelsteen. Indien de actieve speler niets kan of wil aankruisen in z'n beurt, moet hij 5 strafpunten nemen en dit vakje aankruisen. 

Zo gauw een speler het laatste vakje (meest rechtse) van een rij aankruist, en hij heeft minstens 5 vakjes aangekruist in die rij, dan wordt de rij afgesloten. Hij mag een extra kruisje zetten op het slotje. Indien er meerdere spelers in die beurt dit bereiken, mogen ze allen de rij sluiten. De dobbelsteen in de kleur van deze rij gaat uit het spel. Zo gauw er twee rijen gesloten zijn of een speler z'n laatste vakje met de vijf strafpunten afkruist, eindigt het spel. 

De spelers scoren punten overéénkomstig het aantal kruisjes in de diverse rijen (zie punten verloop onderaan het blaadje) en trekt de strafpunten van dit totaal af. De speler met de meeste punten, wint het spel.

Titel : Qwixx

Auteur : Steffen Benndorf

Uitgeverij : NSV/WGG

Aantal spelers : 2-5

Speelduur : 15 min.

Leeftijd : 8+

Zelfs in een spellencollectie als de onze zitten wel eens hiaten, genres van spellen die niet vertegenwoordigd zijn. Wij zijn er ons van bewust dat we erg weinig wargames kunnen aanbieden, maar daar het publiek van SpinLi hier niet echt om vraagt, is dit geen probleem. Anderzijds zijn er de historisch diepuitgewerkte spellen, waarvan Sigismundus Augustus er ééntje is. Ook hier zou SpinLi op het eerste zicht niet de ideale club voor zijn, ware het niet dat achter dit spel een erg stevige euro-game schuilgaat. Uiteraard leert u in dit spel héél wat zaken die u niet wist over de Poolse geschiedenis uit de 15-16de eeuw. 

Als u de doos ziet, dan loopt  u waarschijnlijk ook niet meteen warm om het spel op tafel te brengen, het materiaal daarentegen kan ons wel bekoren. Het is degelijk, de kaarten zijn op zich duidelijk en gelukkig zijn ook Engelstalige kaarten voorzien (zowel speel- als overzichtskaartjes). Het cultuur-historisch museum van Polen dat dit spel op de markt brengt heeft dan ook vooral trouw willen zijn aan de tijdsgeest en de sfeer die bij die periode hoort. Eén minpuntje misschien als zijnde spellenverzamelaar, het formaat van de doos is weer zo ééntje dat we niet hadden. Het past dus eigenlijk nergens fatsoenlijk op of onder. Dat gezegd zijnde, moeten we het vooral gaan hebben over hetgeen dat er wel toe doet, het spel zelf. 

We beginnen met een negatief puntje, de spelregels. Ik veronderstel dat ze wel volledig zullen zijn, maar na drie leesbeurten (!!! dat gebeurt zelden dat ik dat moet doen) heb ik nog steeds niet alles door. Misschien wordt alles veel duidelijker als we het spel zelf op tafel kunnen brengen, maar de hoeveelheid aan latijnse termen die bij bepaalde acties of kaartjes horen maken het er niet makkelijker op. Enkele afbeeldingen meer zou aangenamer geweest zijn, zowel voor de verstaanbaarheid als het leesgemak. Dat gezegd zijnde geef ik u graag een overzichtje van het spel.

Het spel verloopt over 8 ronden (jaren of Sejm zoals ze het hier noemen). U kan ook een verkorte vorm spelen met slechts 4 Sejmkaarten. Deze Sejmkaarten staan voor de periodes na de dood van koning Sigismund I van Polen. Ze fungeren als een soort van gebeurteniskaarten die bepaalde positieve en/of negatieve zaken met zich meebrengen. Elke ronde bestaat uit z'n beurt uit 9 fasen :
1) Initiatieffase : startspeler doorschuiven, nieuwe Sejmkaart, Royal Demand kaart en figuren openleggen. (niet gebruikte figuren uit vorige ronde worden afgelegd). De royal demand kaarten vertellen u de zaken die u dient te verzamelen tijdens de ronde om punten te kunnen scoren.

2) Inkomsten : standaard krijgen de spelers 2 ducaten, maar ze kunnen er extra verzamelen vanuit één van de Senatorial Office die ze controleren

3) Trekken : de spelers trekken 1 politiekkaart van één van de drie stapels naar keuze

4) Speciale acties : de spelers mogen 1 speciale actie spelen door een politiekkaart af te leggen door het gebruik van één van hun ecclesiastical courts (ik had het u gezegd wat de benamingen betreft). Deze acties worden onmiddellijk doorgevoerd en kunnen van volgende aard zijn (extra werker aanschaffen, startspelermarker nemen, een senator vermoorden, punten verdienen door ducaten af te leggen, geld incasseren, je buitenlandse betrekkingen versterken, je plaats in buitenlandse betrekkingen versterken, een huis blokkeren en enkele militaire acties)

5) Buitenlandse politiek : je mag je huismarker op één van de buurlanden placeren, eventueel extra markers na het afleggen van de juiste kaarten, bovendien krijgt de speler een upgrade in het standenspoor "buitenlandse zaken"

6) Acties : tijdens deze fase zetten de spelers om beurten hun 3 (misschien 4 na speciale actie) arbeiders in op de negen verschillende mogelijke acties. Een actie die reeds gekozen was, mag terug genomen worden, maar je betaalt 1 ducaat voor elke arbeider die er al staat.
- Envoy : plaats een huismarker op een buurland
- Patronage : neem een figurenkaart of koop er één van een tegenspeler om (je beschikt over de speciale acties van de figuren die je hebt)
- Calling banners : neem één militaire unit uit de voorraad
- Vacancy : plaats je huismarker op een vrij senatorial office (je krijgt 2 extra stemmen tijdens de stemronde)
- Nobles'feast : zet je marker één stap vooruit op het senatorial support spoor, plus één voor elke juiste kaart die je afgeeft
- Academy : neem 2 politiekkaarten van de stapels. Je mag de eerste bekijken vooraleer je de tweede neemt
- Economist : je krijgt 3 ducaten (zit er twee keer in, wordt enkel dubbel gebruikt bij 5 spelers)
- Parliamentary agitation : verschuif je marker één plaats op het Parliamentary support spoor, plus één voor elke juiste kaart die je aflegt

7) Sejm :
- de stemmen waarover je beschikt worden geteld (afh. posities op de verschillende sporen)
- extra stemmen voor het afleggen van de daarbij behorende kaarten
- omkoopfase : de spelers bieden in de ene hand geld aan in de andere stemmen, de speler met het meeste geld koopt de meeste stemmen, de tweede koopt het tweede aantal stemmen, ... geld dat over is komt terug in je voorraad, stemmen die je niet kan verkopen zijn verloren.
- stemmen : de spelers proberen hun posities in de nieuwe offices te verkrijgen door te stemmen. Alle spelers nemen een aantal stemmen in hun hand, de hoogste wint, alle stemmen worden afgelegd (gelijke standen worden altijd beslist door de Royal representative (beste op kroonspoor). Indien er voor een office wordt gestemd waarop een speler al een huismarker heeft liggen, krijg deze speler 2 extra stemmen daar.
- royal demand : ook hiervoor wordt gestemd, met stemmen, geld en legers. Alle ingezette grondstoffen worden afgelegd
- act of law : met de resterende stemmen wordt er voor of tegen gestemd, de spelers steken gelijktijdig hun duim omhoog of omlaag om de nieuwe wet goed of af te keuren. De wet kan gedurende de volgende ronde of het ganse spel gelden.

8) Scoren :
- punten voor de offices die ze bezitten
- punten voor de buurlanden waar ze hun marker op het kroonsymbool hebben liggen (meerderheid wint, tweede speler krijgt punten na de schuine streep)

9) Onderhoud van het leger :
De kosten van een leger zijn gelijk aan de waarde die erop staat. Sommige voordelen stellen je in staat om bepaalde units niet te moeten betalen. Niet onderhouden units worden afgelegd.

Tenslotte heb je enkel nog het systeem van de gevechten. Je berekent de kracht van je leger (waarde units), daarna gooi je de dobbelstenen die je erbij optelt. Voor elke waarde van 5 breng je een slag toe. De spelers betalen voor de schade door units of militaire kaarten af te leggen. Nadien wordt de winnaar bepaald door de kracht terug te berekenen van de overblijvende units. Indien de aanvaller wint, gebruikt hij de speciale actie van de aanvalskaart (die een aanval inluidde). Indien de verdediger wint (of gelijke stand) gebeurt er niets meer.

Titel : Sigismundus Augustus, dei gratia rex Poloniae

Auteurs : Adam Kwapinski & Michal Sienko

Uitgeverij  : Fabryka Gier Historycznych

Aantal spelers : 3-5

Speelduur : 120 min.

Leeftijd : 12+