De vaderlandse geschiedenis leert ons dat de bevolking van de Zuidelijke Nederlanden een paar eeuwen geleden sterk toeneemt. De landbouw is niet in staat deze evolutie te volgen en er dreigt voedselschaarste. Omdat vis hier de redding kan betekenen vraagt Keizer Joseph II in 1782 de gemeentebesturen langs de kust om nieuwe zeevisserijen op het inrichten. Enkele vooraanstaande burgers uit Veurne gaan hierop in en stichten hun compagnie voor de zeevisserij. In de vlakte van de Kerckepanne, een uitgestrekt duinengebied tussen Veurne en Adinkerke, worden houten vissershuisjes gebouwd, en omstreeks 1784 komen de eerste vissers uit het nabije Noord Frankrijk er zich vestigen. Uit dankbaarheid aan Keizer Joseph krijgt de nederzetting de naam Josephsdorp. De visvangst is veelbelovend, zodat vissersvloot gestadig uitbreidt en ook de volkse woonbuurt in de duinen. Er worden stenen huisjes gebouwd met stal en ovenkot en met pannen op de daken, en de nederzetting breidt zich verder uit langs de huidige Veurnestraat tot aan de Oosthoek. Men spreekt van de Pannereke omwille van de huisjes met dakpannen, maar algauw geraakt de gemeenschappelijke naam De Panne ingeburgerd. (info :Jacques Bauwens en José Decoussemaker) Stilaan krijgt De Panne het uitzicht van een heus dorp en wordt als parochie bij Adinkerke geannexeerd. De Pannevissers genieten in de weide omgeving bekendheid om hun vakmanschap en hun volks karakter. Voor hun zielzaligheid wordt een kerk gebouwd, de St.-Pieterskerk.
Bourgeoisie toeristen.
Na de Eerste Wereldoorlog ontdekken gefortuneerde stadsmensen de prachtige duinen en het weidse strand. Ze verkneukelen zich aan de locale volkse figuren. Wie kent niet de oude fotos of schilderijen van de vissersvloot met de typische Pannepot-schuiten op het strand of van die stoere Pannevisser met zijn verweerd gezicht in zijn witte baard. Maar de toename van het toerisme is helaas ook de doodsteek voor het vissersdorp. De nieuwe toeristen zoeken niet langer de volkse cultuur, maar wentelen zich in, al of niet, valse weelde en hebben nog enkel oog voor de Pannenaars van t dorp om hun minder nette karweitjes op te knappen. Omdat de vissersvloot onherroepelijk wegkwijnt worden de meeste dorpsbewoners knechten en meiden van de Franssprekende bourgeoisie. Men past zich aan deze nieuwe tijdsgeest aan, maar wil zich toch vastklampen aan het volkse karakter. Culturele en volkse verenigingen vechten tegen de stroom, maar verliezen een na een de strijd bij gebrek aan interesse.
Aangespoelden.
Als in de jaren 60 de Nationale Maatschappij voor Huisvesting een lap duinengrond aankoopt en er hele rijen goedkope woningen neerpoot denkt men dat het tij zal keren. Maar de meeste nieuwe inwoners worden niet meteen aanvaard in de gemeenschap. In het kustjargon noemt men hen typisch aangespoelden. Ook de gemeentelijke overheid heeft meer oog voor de uitbreiding van het toeristisch aanbod dan voor het leven in de volkse wijk, die wat minachtend St.-Pieterskwartier wordt genoemd.
Kwartier wordt wijk.
In 2001 laat Samenlevingsopbouw Westhoek zijn oog vallen op dit wegkwijnende kwartier en slaagt er in om een twintigtal bewoners - los van politieke of religieuze overtuiging - warm te maken voor een herwaarderingsproject. Een eerste ingreep is, de naam St.-Pieterskwartier omdopen tot St.-Pieterswijk en dit gekoppeld aan een duidelijk en sympathiek logo. Om dit kenbaar te maken wordt een bewonerskrantje gelanceerd. Het bewonersplatform is geboren en om dit te vieren worden alle wijkbewoners uitgenodigd op een eerste nieuwjaarsreceptie. De massale opkomst is een duidelijk bewijs dat bewoners graag nader willen kennismaken met hun buren. De oudere Pannenaars verbroederen met de jongere generatie.
Samen sterk !
Om mensen van vóór hun tv-toestel weg te halen en mekaar beter te leren kennen wordt beslist om in de wijk een petanqueplein aan te leggen. Een geschikte locatie is een braakliggend veldje naast een bunkertje uit de Eerste Wereldoorlog. Het terrein wordt afgestaan door de Westhoekscholen, en de Technische Dienst van de gemeente zorgt voor het nodige materiaal. De leerlingen van de afdeling Bouw zorgen, met de hulp van enkele wijkbewoners, voor de aanleg. De Groendienst van de gemeente zorgt voor de aanplanting en de Brandweer voor het nodige aangroeiwater. De St.-Pieterskermis krijgt opnieuw kleur met de officiële inhuldigdiging van het parkje door het gemeentebestuur, kompleet met de reuzen van De Panne die van onder het stof zijn gehaald. De oude volkscultuur herleeft!
Wijk in feest
De enthousiaste bewoners vragen, en krijgen een wijkfeest. Het eerste weekend van september wordt de wijk herschapen tot één groot volksfeest Metjes Kerremesse , met als thema Geen Muren Tussen Buren. Zelfs in de kerk en hoog op de kerktoren - die voor de gelegenheid kan bezocht worden - komt men buren tegen. En s avonds zitten een 300-tal buren samen aan tafel voor een gezellige barbecue opgeluisterd door twee bekende wijkartisten. De sfeer duurt tot in de vroege uurtjes.
Veilige en nette wijk
Maar naast feesten worden eveneens de mankementen in de wijk onder de loep genomen. Zo is men erin geslaagd om samen met de gemeentelijke overheid plannen op te maken voor grootschalige openbare werken die de wijk een frissere en veiliger aanblik zullen geven. In 2004 zijn deze werken met algemene voldoening voltooid en worden de vernieuwde straten feestelijk ingewandeld, opnieuw met fanfare en opgefriste reuzen.
Een goeie dag in de wijk!
In januari 2003 wordt voor het eerst het jaarthema Goeiendag gelanceerd. Met dit sympathiek thema wordt de St.-Pieterswijk de vriendelijkste wijk van De Panne. Hiervoor wordt een eenvoudige regel van drie gelanceerd: 1.- bij het buitenkomen je breedste glimlach opzetten; 2.- kennissen begroeten met een vriendelijk woordje of een sympathiek handgebaar; 3.- mensen die je niet kent begroeten met een vriendelijke knik. Het resultaat : in de wijk is een beter sociaal contact duidelijk merkbaar. De wijk straalt zijn vriendelijk imago uit in de wijde omgeving. Buurgemeenten en -steden spiegelen hun woonwijken aan de St.-Pieterswijk van De Panne en de Provincie prijst de wijkwerking als stichtend voorbeeld tegen de huidige verzuring in de maatschappij.
Poëzie in de wijk.
Enkele wijkbewoners vragen de mogelijkheid om meer volkse cultuur in de straten te zien. Hiervoor wordt een poëziewandeling uitgewerkt. Op een 40-tal locaties worden van juni tot eind september poëzieteksten aangebracht. In de pastorietuin stelt de pastoor, tevens een begenadigd kalligraaf-steenkapper, zijn collectie natuurstenen met poëtische teksten tentoon. Aan de gevel van het laatste vissershuisje in de wijk wordt het gedicht de Visser van dichter Fernand Florizoone aangebracht. Het initiatief kent een groeiend succes, zowel van wijkbewoners, Pannenaars als van toeristen. Om poëzie nog dichter bij de gewone man te brengen worden in 2004, naast gedichten ook fragmenten uit bekende liedjes geselecteerd en wordt er gekozen voor een thema. In 2005 is dit Vrede en Vriendschap. Een routeplan en gedichtenbundel met alle gedichten en liedjesteksten liggen gratis ter beschikking op de dienst toerisme. Een nocturne-wandeling zet de kroon op dit cultureel luik.
Concerten in de wijk.
In de St.-Pieterskerk worden tijdens de zomermaanden enkele koorconcerten gepland en op het St.-Pietersplein staan openluchtconcertjes op de toeristische affiche. Wonderlijk is wel dat dit gebeurt in samenwerking met de Dienst Toerisme van De Panne, die de heropleving van de wijk vaststelt en deze volkse cultuur wil laten zien aan de toeristen ! De wijk wordt als het ware in ere hersteld. Back to basics En de toekomst. Sinds begin 2004 is het bewonersplatform losgekoppeld van Samenlevingsopbouw Westhoek en heeft zich gestructureerd om opbouwend verder te werken. De leden zijn opgedeeld in werkgroepen die zich toespitsen op : communicatie, ruimtelijke ordening, feestelijkheden,, klusjesdienst. Eens in de maand worden de koppen bij mekaar gestoken en worden geopperde plannen besproken tot realisatie. Teneinde inspiratie op te doen om de volgende jaren verder te kunnen werken werd in 2005 een enquête georganiseerd onder de wijkbewoners. Men wil weten of de bewoners vinden dat men goed bezig is en wat nog zou kunnen verbeteren. De enquête was ideaal om aan de weet te komen wat er leeft onder de wijkbewoners. Er werden 630 enquêteformulieren persoonlijk afgegeven bij alle wijkbewoners van +12 jaar. Daarvan werden er 209 (!) formulieren terugbezorgd, wat zeer bevredigend is. Diverse punten krijgen in de nabije toekomst, of op iets langere termijn aandacht. Niet alle punten kunnen echter zomaar uitgevoerd worden. Het moet immers haalbaar blijven.
In de St.-Pieterswijk zijn duidelijk enkele Don Quichots actief. Misschien dromers, maar zij huldigen de leuze : als je wilt dat je dromen uitkomen, moet je wakker worden !
