Zelfhulpgroep voor mensen met faalangst, sociale angst, agorafobie, straatvrees, hoogtevrees, claustrofobie, angst om te blozen, angst om te zweten, angst om te trillen, angst om te slikken, angst om te spreken, angst om te stotteren, angst voor slangen, angst voor bijen, angst voor spinnen, angst voor muizen, angst voor honden, angst voor katten, angst voor de dood, mensen die lijden aan hypochondrie, mensen die lijden aan hyperventilatie, mensen die lijden aan smetvrees, mensen die lijden aan paniek, mensen die lijden aan paniekaanvallen, gegeneraliseerde of algemene angststoornis.
In deze pagina's heb ik een vooruitgave van mijn boek over "negatieve gevoelens" on-line geplaatst. Het is nog niet helemaal af. Ik doe mijn best om regelmatig het vervolg te schrijven en te publiceren. Klik alsjebief de GoogleAds als kleine financiële ondersteuning.
Mijn naam is Genis. Ik heb een praktijk in Antwerpen waar ik hypnotherapie, regressie- en reïncarnatietherapie toepas. Mijn hobby's zijn : bewustwording, innerlijke vrede en mensen helpen op hun pad naar heelwording. Wie ben ik? Ik ben net zoals jij, een geest die in een lichaam zit, een geest die in zijn menselijke gedaante probeert uit te vissen wat hij op deze aarde eigenlijk komt doen. Voor een groot deel heb ik het antwoord hierop al gevonden: leven, zijn, liefde en helen.
Al duizenden jaren zijn mensen spiritueel zoekend en voor velen is het een zoeken gebleven.
Alleen hebben er enkelen, verdwaald in een woestijn, hun zoektocht moeten loslaten en zijn daardoor tot inzicht kunnen komen.
Dood gaan, dood gaan is niet eng.
Voor dood gaan ben ik niet bang, het leven duurt al zo lang.
Dood gaan is makkelijk, dood gaan is fijn,
maar je doet het niet voor de gein.
Je gaat pas dood als je klaar bent met leven,
als je gedaan hebt waarvoor je gekomen bent.
Dan slaap je wel 100 jaren
en word je als Doornroosje weer wakker.
Dan ga je weer,
langs een zilveren koord naar beneden
en je ligt in je wieg.
Dat is lang geleden.
Je begint te huilen,
waarom moest ik nou wakker worden,
waarom ben ik terug ?
Dat merk je later wel.
Ik hou van het leven.
Maar toch ben ik altijd klaar om dood te gaan.
Nawoord :
Ik moet nog heel veel leren
en ik zal ook altijd blijven leren.
Ik hoop dat jullie ook altijd mogen blijven leren.
Maar ik kom er wel,
al ben ik nog niet ver.
Gebed van een klein meisje
”Lieve God,
maak de slechte mensen goed
en de goede lief.”
God said No...
(Author Unknown)
I asked God to take away my pain.
God said, No.
It is not for me to take away, but for you to give it up.
I asked God to make my handicapped child whole.
God said, No.
Her spirit was whole, her body was only temporary.
I asked God to grant me patience.
God said, No.
Patience is a by-product of tribulations; it isn't granted, it is earned.
I asked God to give me happiness.
God said, No.
I give you blessings. Happiness is up to you.
I asked God to spare me pain.
God said, No.
Suffering draws you apart from worldly cares and brings you closer to me.
I asked God to make my spirit grow.
God said, No.
You must grow on your own, but I will prune you to make you fruitful.
I asked God for all things that I might enjoy life.
God said, No.
I will give you life so that you may enjoy all things.
I asked God to help me love others, as much as he loves me.
God said...
Ahhhh, finally you have the idea.
Iedereen zou beter
in de eerste plaats proberen zijn eigen aard te verbeteren,
daarna pas die van anderen.
(Geplukt uit De Druivelaar)
Uit de Goudkorrel
(Valeer Deschacht)
De dagen kunnen grijs
en zelfs heel donker zijn.
We kijken te veel
naar wat ons tegengaat,
naar de teleurstellingen
die onze verwachtingen doorkruisen
en naar wat niet heeft mogen zijn.
Te weinig zien we
wat we zomaar krijgen:
de gave van het leven,
de trouw van vrienden
die ons niet in de steek laten
en met wie we de uitdagingen van het leven
aandurven.
Te weinig zien we
wat we zelf mogen geven:
de aandacht voor anderen
die ons laat ervaren:
“Ik heb niet vergeefs geleefd.”
Leven en sterven is één
(Inayat Khan)
Treur niet over de dood van uw geliefde.
Roep de reiziger niet terug die op reis is naar zijn bestemming,
want gij weet niet wat hij zoekt,
gij zijt van de aarde, maar hij is nu van de hemel.
Door over de dood van hem te wenen,
bedroeft gij de ziel van hem, die niet op aarde terug kan keren;
doch door naar gemeenschap met hem te verlangen,
kunt gij hem niets anders dan hinderen.
Hij is gelukkig in de plaats, waar hij is aangeland.
Het verlangen naar hem toe te gaan, helpt hem niet ;
uw levensdoel houdt u nog op aarde.
Geen schepsel dat ooit geboren is,
heeft in werkelijkheid ooit aan een ander behoord.
Iedere ziel is de geliefde van God.
Heeft God niet lief, zoals wij mensen dat niet kunnen ?
De dood daarom doet niet anders dan de mens met God verenigen.
Want aan wie de ziel in waarheid toebehoort,
aan hem keert zij vroeger of later terug.
Waarlijk achter de sluier van de dood, is een leven verbonden
dat het begrip van de mens op aarde te boven gaat.
Indien gij de vrijheid van die wereld kende en wist
hoe de bedroefde harten van hun lasten worden bevrijd.
Indien gij wist hoe de zieken daar worden genezen
en wonden worden geheeld ;
indien gij de vrijheid kende en begreep, die de ziel ervaart naarmate zij zich
van dit aardse leven van begrenzingen verwijdert,
gij zoudt niet meer treuren over hen, die zijn heengegaan, maar bidden voor het geluk en de vrede van deze ziel
op zijn verdere reis.
24-07-2006
5. Interne oorzaken van angst
5. Interne oorzaken van angst
Hoewel de externe oorzaken ertoe leiden dat we angstig worden,
kunnen we daar toch weinig of niets aan veranderen.Waar we wel iets kunnen aan doen zijn de
interne oorzaken van angst omdat die de enige zijn waarover we controle kunnen
krijgen.Eigenlijk is er maar één echte
interne oorzaak van angst, namelijk ons eigen denken.Dit kunnen we opsplitsen in tal van vormen
van verkeerd denken.Ik zal hier de
voornaamste overlopen.
De
gekleurde bril
Als we naar de wereld kijken, zien we hem niet zoals hij werkelijk
is.We hebben ons in de loop der jaren
een idee gevormd over alles en nog wat en we nemen dat aan voor waarheid.Je kan het vergelijken met een gekleurde bril
die het echte beeld vervormt tot wat wij zien.Door al onze bedenkingen, vooroordelen en veronderstellingen zijn we
niet meer in staat een zuiver beeld te vormen van wat werkelijk is.Ons beeld is vertroebeld door de bril die we
opzetten.Doordat we niet meer de
zuivere werkelijkheid zien, blijven we oude angsten voeden.Zodra we in staat zijn de bril af te zetten,
kunnen we opnieuw de werkelijkheid zien en zullen onze angsten smelten als
sneeuw voor de zon.
Materieel
bezit
Wij leven op aarde en dat is inderdaad in de materie.We vergeten dat wij die materie niet zullen
kunnen meenemen wanneer wij sterven.We
doen ons best om bezittingen te verwerven en ze te behouden. Maar zelfs al hebben we die bezittingen met
vaak zuurverdiende centjes moeten kopen, toch bezitten wij niets.Wij mogen dat alles gebruiken tot de dag dat
we deze aarde weer verlaten, tot de dag dat we uit de materie stappen.Het heeft dus weinig zin om ons eraan te
hechten.Het heeft nog minder zin om met
deze materie te pogen een status of een imago te creëren, want hierdoor wenden
we ons alleen maar af van het ware leven door middel van afleiding van de
werkelijkheid.We creëren een illusie
die ons van het ene moment op het andere kan ontnomen worden.Het ergste is dat we dat weten en toch maakt
het ons angstig om die illusie te verliezen.
Meningen en visies
We hebben allemaal onze eigen gedachten, meningen en visies.Bij de een zijn die al wat sterker
uitgesproken dan bij de ander, maar verschillen doen ze.Sommigen hebben meer behoefte om hun mening
aan anderen door te geven.Sommigen
laten zich eerder de mening van anderen opdringen of gaan er zelfs vanuit dat
ze geen eigen mening hebben.
Het is goed om jouw mening te willen doorgeven.Dat getuigt van een sterk geloof in jezelf,
maar bedenk steeds dat jouw mening, alhoewel ze nu voor jou heel goed aanvoelt,
niet noodzakelijk goed is voor een ander of althans niet op dit moment.Jouw mening kan trouwens over enkele dagen,
weken of jaren sterk wijzigen en zal dan zelfs niet meer goed aanvoelen voor
jezelf.Hoe kan jij dan weten of jouw
mening nu goed is voor die ander?Als je
dus jouw mening doorgeeft, doe het dan zo dat de ander nog steeds het gevoel
heeft dat hij of zij met die mening kan doen wat goed aanvoelt voor zichzelf,
want wanneer ons meningen opgedrongen worden waarbij we ons niet goed voelen,
kan dat enorme chaos en verwarring, dus onzekerheid, teweegbrengen en
onzekerheid creëert angst.
Schuldgevoelens
Van in onze prilste jeugd worden we opgezadeld met
schuldgevoelens.Het wordt ons niet
altijd zo letterlijk gezegd, maar voor talloze incidenten nemen we als kind de
schuld voor onze rekening.Het is mijn schuld dat mijn ouders ruzie
maken want ik heb daarnet iets gedaan dat zij niet leuk vonden.Ook God wordt dikwijls gebruikt om ons met
schuldgevoelens te beladen.De Kerk
heeft daar lange tijd haar best voor gedaan om de gelovigen onder de knoet te
houden.Gelukkig zijn mensen
verstandiger geworden zodat de macht van de Kerk door onderdrukking niet zo
succesvol meer is.Keerzijde van de
medaille is dat het merendeel zich van de Kerk heeft afgewend, wat wil zeggen
dat de positieve kanten van de Kerk geen impact meer hebben.
We hebben allemaal een geweten en maar goed ook.We dienen te beseffen dat we alles en
iedereen dienen te respecteren, maar dat bij die iedereen ook ik bedoeld
wordt gaat vaak verloren in de massa.Voor alles wat wij verkeerd doen voelen wij ons schuldig.Het werd ons zo geleerd.En alle schuld vraagt om boete, straf.Het is niet omdat anderen dat beweren dat dit
berust op waarheid.Natuurlijk moet
iemand die misdadige feiten pleegt gestraft worden.Niet iedereen luistert naar de regel om alles
en iedereen te respecteren en daarvoor bestaat een rechtssysteem om die mensen
in eerste instantie daarin te ontmoedigen en zonodig te straffen.
Het probleem is echter dat wij voornamelijk door de Kerk en onze
ouders zijn opgevoed met de gedachte dat alles wat wij verkeerd doen onze
schuld is en dat daarbij de nodige straf hoort.Het is ons zo goed meegegeven dat we onszelf gaan straffen als we denken
dat we iets verkeerd gedaan hebben.We
gaan ons dus straffen met schuldgevoelens.Hierdoor geraken we op de duur nog onzekerder over onszelf, dus nog
angstiger.
Angst
voor de dood
Hoewel we weten dat we vroeg of laat er het bijltje zullen bij
neerleggen, blijven heel wat mensen angst hebben voor de dood.De Katholieke Kerk gelooft niet in
reïncarnatie, maar eerder in een soort leven na de dood dat zich zal voltrekken
in de hel, het vagevuur of de hemel.Er
zijn in de loop der jaren en in verschillende religies tal van theorieën
verkondigd.
Persoonlijk geloof ik dat wij in eerste instantie geest zijn, op
zoek naar bewustwording die in een geestelijk bestaan niet kan ervaren
worden.Als geest kan je geen emoties
hebben, want er is geen lichaam.Als
geest kan je ook niets verbergen voor de anderen, want elke geest is als een
open boek voor de anderen.
Daarom zijn we hier op aarde, om lessen te leren.Ons leven is te vergelijken met, zeg maar,
een leerjaar op school waarin we een aantal dingen leren.Als we slagen dan mogen we overgaan naar het
volgende leerjaar.Zoniet worden we
geplaagd met herexamens en als we daar ook niet in slagen moeten we dat jaar
nog eens overdoen.Wel zo ongeveer zie
ik het leven ook.We worden
verondersteld om uit de lessen die ons aangeboden worden te leren.Als we niet ingaan op die lessen of we
blijven voortdurend dezelfde fouten herhalen, dan komen er herexamens, d.w.z.
dat we met onze neus op de feiten gedrukt worden om ons zo nog een kans te
geven die lessen in dit leven te leren.Dat gebeurt dan door ziekte of tegenslag.Slagen we er dan nog niet in, dan zullen we
in een volgend leven dezelfde lessen opnieuw aangeboden krijgen (bissen).Tussen onze levens in zit meestal een periode
die ons toelaat over het voorbije leven na te denken en te beslissen hoe we het
volgende leven zullen aanpakken.Hierbij
krijgen we de steun van verder geëvolueerde zielen die ons ook tijdens ons
aardse leven bijstaan en sturing geven.
De bedoeling is dus niet dat wij in ons leven moeten lijden, zoals
sommige mensen dat denken, maar dat wij ons uit ons lijden kunnen verlossen
door zelfontplooiing en bewustwording.Hoe langer wij daarover doen, des te langer zullen we in ons lijden
blijven steken.De hel bestaat niet na
de dood, maar wij creëren haar zelf hier op aarde door ons leven verkeerd aan
te pakken.Na de dood bestaat er enkel
de hemel, maar we zullen telkens opnieuw moeten terugkeren naar een menselijk
bestaan totdat we ook daarin de hemel gevonden hebben.Het heeft dus ook geen enkel nut om dit leven
eigenhandig in te korten, want dezelfde lessen zullen opnieuw moeten geleerd
worden in een volgend leven.
Als je met de dood op die manier kan omgaan, dan is de dood eerder
een opluchting in plaats van dat het een onzekerheid is of zelfs een zekerheid
dat het er minder goed zou zijn dan hier.Hoewel het leven kostbaar is en dient gerespecteerd te worden is de dood
toch niets anders dan een soort van thuiskomen.We keren terug van waar we gekomen zijn.Als je de dood beschouwt als het grote onbekende of eraan twijfelt dat
de dood iets goeds te bieden heeft kan het niet anders dan een bron van angst
zijn.
Angst om te
leven
Nog meer dan voor de dood hebben vele mensen angst om te leven.Wat belet hen te leven?Allerlei dingen, maar vooral tijd en zekerheid,
of tenminste de illusie van tijd en zekerheid, want zekerheid bestaat niet,
behalve dat we op een dag zullen sterven en tijd bestaat al evenmin.
Laten we het eerst eens hebben over zekerheid.We stellen ons voor dat het leventje dat we
nu leiden ons zekerheid biedt.We
proberen alles onder controle te houden zodat we zeker zijn dat er niets zal
fout lopen.Maar wat hebben we onder
controle?Een geliefde die ons verlaat
door weg te gaan of te sterven, of die door ziekte of ongeval plots zwaar hulpbehoevend
wordt, of ons werk dat ons wordt ontnomen, een financiële blunder waardoor we
blut geraken, Hebben we dat alles onder
controle?En als het zich voordoet, hoe ingrijpend
zou dat ons leven niet veranderen?
We hebben niets onder controle.We kunnen onze gedachten, gevoelens en emoties niet eens onder controle
houden. Hoe zouden we dan andere mensen
en externe gebeurtenissen kunnen controleren.Moeten we daar angst voor hebben?Natuurlijk niet, maar de nood aan zekerheid belet ons te leven, want we
houden ons zo sterk bezig met het pogen alles onder controle te houden dat we
leven als robots.We houden onszelf
gevangen.We durven niet meer afwijken
van het stramien, het programma waarin we verstrikt zitten.Echt leven, denken we later wel te zullen doen,
als de kinderen het huis uit zijn of als we met pensioen zijn, maar dan komen
de kleinkinderen, dan worden we ouder, futlozer en moedelozer en komt het er
ook niet meer van.
Dat brengt ons bij het begrip tijd.Nu hebben we daar allemaal geen tijd voor om te leven, om eens een
risicootje te nemen of om ons eens in het leven te verdiepen.Nu hebben we zoveel andere dingen te doen dat
we zelfs geen tijd meer hebben om een boswandeling te maken, om eens rustig over
onszelf na te denken, om even te bezinnen, om eens te doen wat we werkelijk
graag doen.Alles is in functie van de
zekerheid opbouwen en vasthouden.We
kunnen niet meer genieten van de kleine dingen, van de natuur, van onze
kinderen.We hebben geen tijd meer om
het leven te observeren.We hebben van
zoveel dingen afstand genomen, want de weinige momenten dat we tijd hebben,
moeten we die doorbrengen om maximaal te genieten, spectaculaire dingen te
doen, op zoek te gaan naar duur vertier.
Hoewel we in een wereld leven waar communicatiemiddelen een
hoogtepunt bereikt hebben, slagen we er niet meer in om tijd te vinden om met
elkaar eens echt te praten.Een goed
gesprek vergt tijd, maar dat wordt tegenwoordig gezien als tijdverlies, want
het moet kort gehouden worden en dus kan het niet anders dan of oppervlakkig
zijn (een beleefdheidsgesprekje) of functioneel.Met dat laatste bedoel ik dat het een extra
waarde moet toevoegen aan onze illusie van controle, macht, imago, status en
we mogen vooral onze gevoelens niet prijsgeven want dat zou de illusie die we
naar de anderen toe creëren kunnen ondermijnen.
We durven niet te leven uit angst dat we de controle zouden
verliezen en aldus uit angst voor het onbekende en tevens uit angst onvoldoende
tijd over te houden om die controle te kunnen handhaven.
Het
ego
Het ego is onze persoonlijkheid, datgene wat ons eigenlijk uniek
maakt.Het ego bepaalt hoe we ons gaan
gedragen, hoe we handelen en wat we beslissen.Het ego bepaalt niet wat we voelen, maar of we bepaalde gevoelens al dan
niet toelaten, hoe we er verder mee omgaan en in welke mate we er rekening willen
mee houden.Het ego bepaalt dus hoe we
naar buiten treden, hoe we ons naar anderen toe presenteren.Het bepaalt de rol die we willen spelen in de
maatschappij.
Er zijn tal van opvattingen over het ego.Daarover is het laatste woord nog lang niet
gezegd.De een zegt Het ego is je
vijand die je moet onderdrukken.Het ego
dient afgelegd te worden. De ander beweert Zonder ego kan je niet geestelijk
gezond zijn.Wie heeft gelijk?In elk geval voel ik het meest voor die
laatste uitspraak, op voorwaarde dat het ego niet overontwikkeld geraakt.
Als we geen ego hebben, zijn we niet in staat ons eigen leven te
leiden.We hebben een sterk ego nodig om
ons door het leven te gidsen, beslissingen te nemen, keuzes te maken en te
handelen.Zonder ego zijn we daar niet
toe in staat.Sommige mensen verhullen
hiermee hun futloosheid, hun twijfels en schuiven daarmee elke
verantwoordelijkheid voor hun eigen leven af.Om tot bij ons Ware Zelf te
komen hebben we dus absoluut een gezond ego nodig.Zonder ego kunnen we geheel niet ons Ware
Zelf ontdekken en dat Ware Zelf is nu juist onze essentie, onze natuurlijke
bron, onze goddelijkheid.Vergeet niet
dat wij geschapen zijn naar Gods gelijkenis.Die gelijkenis is vast niet te vinden in onze menselijke gedaante, maar
in ons Ware Zelf.
Een te sterk ego heeft dan ook zijn nadelen.Wie zijn ego centraal stelt en geen respect
meer opbrengt voor de medemens, voor alles wat leeft en onze aarde die voor
voeding en schoonheid zorgt, kan ook niet bij zijn Ware Zelf komen.Al te zeer geconcentreerd zijn op
eigenbelang, roem en macht belet het Ware Zelf te leren ontdekken.
Dat we ons ego moeten afleggen, zoals in de eerste stelling staat,
is ook juist.Dit kan men pas doen als
het ego voldoende ontwikkeld is.Iemand
met een zwak ego zal die stap graag willen overslaan, misschien uit luiheid,
maar mogelijk ook omdat het als een te zware klus wordt ervaren.Het is een stap die niet mag overgeslagen
worden, omdat dat tot nog meer zwakheid zou leiden.
Gebrek aan ego schept angst door twijfels, zwakheid en
onzekerheid.Een te sterk ego creëert
een gevoel van macht en zoals eerder reeds gezegd, macht is angst.
Het
denken
Een belangrijk deel van het ego is het denken.Dat denken is sinds onze kindertijd beïnvloed
door onze ouders, leraars, familie en kennissen.Als klein kind denken we nog niet erg voor
onszelf.We laten dat over aan de
anderen, de ouderen die het allemaal weten.En als we al eigen gedachten hebben die conflicteren met die van onze
opvoeders, dan worden die vaak in de kiem gesmoord.We nemen dus aanvankelijk sterk het denken
over van onze opvoeders en later laten we onze gedachten beïnvloeden door onze
omgeving.
We slorpen al die invloeden op zoals een droge spons water
opslorpt.Een groot deel van dat water
is zuiver, maar we nemen ook het vuil op, net zoals wanneer we met een spons
over een vuile venster wrijven.Als de
spons dan tijdig weer met schoon water gespoeld wordt gaat het meeste vuil wel
weg, maar gebeurt dat niet grondig genoeg, dan blijft dat vuil hangen en
krijgen we de spons tenslotte niet meer helemaal schoon.Zo ook blijven bij ons bepaalde negatieve
invloeden hangen: vernederingen, minderwaardigheid, faalangst, inprentingen,
Al naargelang onze opvoeders onze spons weer schoon konden maken,
zal meer of minder van dat vuil blijven zitten.Ook de mate waarin we in staat waren naar ons Ware Zelf te luisteren en
zelf onze spons konden schoonspoelen, zal bepalen hoezeer dat vuil in onze
spons van gedachten kon blijven steken.Plaats twee kinderen in identiek dezelfde omstandigheden en toch zullen
zij er verschillend uitkomen.Zelfs een
eeneiige tweeling, die meestal alles samen doet in een identieke omgeving, zal
verschil in gedachten hebben.De ene
spons is de andere niet.
Wat wij ons denken noemen is niet meer ons denken, maar het denken van ons ego dat zich gevoed heeft met
tal van gedachten, illusies en meningen van buitenaf.Al deze externe informatie heeft ons
ingepalmd en we geloven dat die de waarheid is.De waarheid komt niet van buitenaf, maar zit binnen in ons.Het is ons Ware Zelf.En hoewel we niet veel meer van ons Ware Zelf
kunnen horen omdat de stem van ons Ware Zelf overdonderd is door die van ons
individuele denken, voelen we toch dat ons denken in conflict is met ons Ware
Zelf.We voelen dat het niet klopt.We voelen dat wat we geloven niet de waarheid
is, maar we weten van niet beter en geloven dat zwakke stemmetje van ons Ware
Zelf niet meer omdat het zo nietig is en omdat ons ego het telkens opnieuw
negeert, overbluft en vooral veel luider en overtuigender doorkomt.Zelfs al geloven we ons Ware Zelf niet meer,
het gevoel van dat conflict blijft en een conflict dat blijft hangen schept
onbehagen dat overgaat in twijfel en onzekerheid en hoeft het nog gezegd: dat
alles is een vruchtbare bodem voor angst.
Verschillende
persoonlijkheden tegelijk
We merken dat wanneer we denken dit vaak geschiedt in de vorm van
een dialoog.Wie spreekt er?Wie luistert?Als we even stilstaan bij de verschillende manieren waarop we met mensen
omgaan en de soms totaal verschillende houdingen die we dan aannemen, kunnen we
vaststellen dat we precies een rol spelen: bij de een zijn we de leraar of de
wijze, bij de ander de leerling, soms worden we slachtoffer, dan weer rechter of
redder, bij de een voelen we ons het kleintje, bij de ander de gelijke of misschien
de grote broer of zus, We kunnen zelfs
bij bijna iedere persoon elk van deze rollen aannemen, maar voor elke persoon
die we kennen gaan we een basisrol aannemen.Is dat niet vreemd?
Zelf kan ik hieruit alleen maar besluiten dat we in wezen
opgesplitst zijn in een aantal deelpersoonlijkheden waarbij al naargelang de
situatie en onze gemoedstoestand een bepaalde deelpersoonlijkheid naar de
voorgrond schuift.Zijn we dan met zijn
allen schizofreen?In zekere zin wel,
maar schizofrenie is een veel extremere vorm waarbij een of meerdere
deelpersoonlijkheden totaal overnemen ofwel ervaren worden als echte levende
mensen, die natuurlijk alleen maar door de schizofrene persoon kunnen
waargenomen worden.
Je kan je dus voorstellen dat met zon bende volk in huis de
meningen nogal eens kunnen verschillen.Soms kunnen hun stemmen weerklinken als een marktplein dat overspoeld is
met mensen en waar marktkramers tegen elkaar opschreeuwen om hun waar aan te
prijzen.Zo kunnen ook onze
deelpersoonlijkheden hun meningen opdringen en ware discussies en conflicten in
ons hoofdje veroorzaken.Chaos, twijfel
en conflict werken beangstigend.
Oordelen
Tussen al onze deelpersoonlijkheden bevindt zich ook de
rechter.Als we die niet in de gaten
houden, dan oordeelt en veroordeelt die er op los zonder blikken of
blozen.Hij oordeelt over alles en
iedereen, met de nadruk op iedereen, want hij oordeelt niet alleen over de
anderen, maar voornamelijk ook over ons.De rechter heeft de wetteksten uit onze jeugd en ons verdere leven goed
onthouden en refereert voortdurend naar de precedenten die er toen geweest
zijn.Niet alleen zijn we vroeger
gestraft geworden voor hetgeen wij verkeerd deden in de ogen van de anderen,
maar nu, vele jaren later, blijft onze innerlijke rechter ons daarover
beschuldigen en ervoor straffen.Telkens
opnieuw haalt hij uit naar wat wij verkeerd doen of niet kunnen, hij haalt naar
ons uit en verwijt ons dat we laf zijn, dat we zwak zijn en totale
nietsnutten.Hij duwt ons in de
slachtofferrol, we voelen ons onderdrukt, niet meer in staat om tegen te
pruttelen.We worden bang voor onszelf.
Ons
zelfbeeld
We streven allen naar volmaaktheid, maar beseffen niet dat we
volmaakt geschapen zijn.We laten ons
beïnvloeden door de media, waar (behalve in de nieuwsberichten) een beeld van
volmaaktheid gecreëerd wordt dat geen weerga vindt.In films, series en reclames ziet men bijna
uitsluitend wondermooie, gelukkige, sterke, succesvolle en in luxe badende
mensen.Wij willen ook zo volmaakt
zijn.Alleen beseffen we maar al te
weinig dat televisie en reclame pure illusie zijn.Het ziet er allemaal zo echt uit, maar het is
fictie, show.Toch is het dat beeld van
volmaaktheid dat wij ons voorhouden.Zo
willen wij ook zijn.Die illusie van
volmaaktheid wordt echter continu doorprikt door de werkelijkheid waarin wij
leven.We worden bang die volmaaktheid
nooit te zullen bereiken.
Zoals ik eerder al zei: alsof het nog niet erg genoeg geweest is dat
ons zelfbeeld door anderen werd neergehaald in het verleden, blijft onze
innerlijke rechter ons herinneren aan onze fouten, mislukkingen en
minpunten.Telkens opnieuw herhaalt hij
die negatieve elementen of incidenten.We worden niet eenmalig gestraft, maar de rechter straft ons honderden,
misschien wel duizenden keren voor de dingen uit het verleden.Omdat de rechter deel is van onszelf, doen we
het dus ook zelf.We halen ons zelfbeeld
volledig onderuit omdat we ons vastklampen aan ons verleden.We worden zwak, kroppen een hoop
schuldgevoelens op en vinden onszelf maar niets.We leren onszelf te haten.
We zijn niet meer in staat om van onszelf te houden.Nochtans heeft Jezus ooit gezegd Bemin uw
naaste als uzelf.Als we niet van
onszelf houden, hoe kunnen we dan van iemand anders houden?Moeten we iedereen dan haten en afwijzen
zoals onszelf?God heeft ons geschapen
naar zijn eigen beeltenis.God is
liefde.Ons Ware Zelf is liefde.Dat kunnen we toch niet weggooien. Het tegendeel van liefde is angst.
Nog voor we geboren werden bestonden reeds een heleboel
overeenkomsten, afspraken, wetten, gedragscodes.Er was reeds een cultuur, een religie, een
regering, kortom: een maatschappij.Toen
wij geboren werden kwamen we dus terecht in een gevestigde structuur, een
conjunctuur.Ik zou dit in zijn geheel
willen noemen: het Establishment (de
gevestigde orde).
Van niets van dit Establishment
hadden we enige notie, maar we hebben wel het vermogen om te leren
meegekregen.Het is onze natuurlijke
aard om reeds in de eerste levensmaanden op ontdekkingsreis te gaan in de
kleine wereld die ons omgeeft.We doen
allerlei indrukken op, we zien kleuren en vormen, we proeven en vooral we
voelen al heel veel, niet alleen met onze handjes of ons lichaam, maar met ons
hart.We voelen de zachte, warme,
vertederende liefde, genegenheid en veiligheid van onze omgeving, maar
misschien voelen we nog andere dingen, zoals spanning, woede, angst, verdriet,
onvermogen, bedreiging, wanhoop, Al
gauw doen we een heleboel indrukken op en ervaren we dezelfde gevoelens als die
welke in onze onmiddellijke omgeving heersen. Alleen kennen we nog geen woorden, we denken
nog niet met woorden.We denken nog
steeds met beelden, geuren, geluiden en gevoelens.Deze indrukken, goed of slecht, zullen reeds hun
sporen nalaten.
Opvoeding
Dan komt er een nieuwe belangrijke indruk op ons af: we beginnen de
taal te leren.Vermits onze ouders zich
verplicht zien om ons te doen beantwoorden aan het Establishment, gaan zij ons reeds heel vroeg de dingen aanleren
zoals zij die kennen en waarin zij geloven.We hebben blind vertrouwen in hen en geloven dus ook alles wat ze ons
aanleren.Onze eigen wil wordt sterk
onderdrukt door wat zij ons opleggen.Ook al beseffen we het niet, we leren om te zijn zoals zij dat willen
dat we zijn door te gehoorzamen om straf te vermijden of om wat positieve
aandacht te krijgen, want als ik doe wat zij zeggen dan zijn zij tevreden en
word ik gewaardeerd, zoniet zwaait er wat.We worden dus al heel vroeg geleerd om onszelf te verloochenen en de rol
te spelen die zij voor ons weggelegd hebben net zoals zij dat vroeger ook
ondergaan hebben.We kunnen het hen niet
verwijten, want ze weten niet beter.Het
Establishment slaat onverbiddelijk
toe en verbreidt zich voortdurend.
Veel hangt natuurlijk ook af van hoe onze ouders ons opvoeden.Wij kunnen opgevoed worden met veel liefde en
begrip, maar desondanks kunnen ouders het op bepaalde momenten toch nog ernstig
verknoeien.Eén enkel incident, waarvan
zij zelf de gevolgen niet konden overzien, is soms voldoende om ons geloof in
onszelf te verliezen of ons voor altijd angstig te maken voor bepaalde
dingen.Anderzijds kunnen zij ons ook
opvoeden in een sfeer van tirannie, brutaliteit en bedreiging.Onvermijdelijk creëert dit angst.De een zal hierdoor zelf op zoek gaan naar
controle en macht uit angst om die onderdrukking opnieuw te moeten
ondergaan.De ander krijgt gevoelens van
minderwaardigheid, schuld of schaamte en zal gebukt lopen onder die angst in
een slachtofferrol.
De
School
Ook op school gaat het er op dezelfde wijze aan toe.Tegenwoordig kunnen kinderen in de klas
gemakkelijker hun eigen mening kwijt en komt er meer tolerantie voor wat de
leerlingen zelf willen.Nog niet zo lang
geleden echter kon men op school zijn mening niet kwijt.Er moest gehandeld en gedacht worden zoals de
leraar dat wou.Alles moest geslikt
worden als zoete koek.Er was zeer
weinig ruimte voor zelfontplooiing in de letterlijke zin van het woord.Er moest en er zou gehoorzaamd worden.Als we onszelf wilden zijn, dan werd dat
steevast gekraakt.We moesten zijn wat
de anderen van ons verlangden.
Hoeveel mensen plaatsen hun kind niet in een studierichting die veel
te moeilijk is voor dat kind, gewoon maar voor het prestige, het imago.Hun kind volgt die of die richting en dat wil
toch wat zeggen.Als het kind die
richting niet aankan, dan is het niet alleen gedoemd om te mislukken, maar zal
het bovendien, zeer gefrustreerd geraken, mogelijk gepest en uitgelachen worden
door de medestudenten en een zeer lage eigenwaarde krijgen want AL de anderen
kunnen het en ik ben niets waard.
Hetzelfde komt voor bij kinderen met bijvoorbeeld een hoge
artistieke aanleg.Ook die moeten eerst
en vooral een serieus diploma halen zodat ze een degelijke baan kunnen vinden
en goed geld verdienen.Dat is de wens
van de ouders, maar die houdt geenszins rekening met de wens van hun kind dat
er misschien helemaal niet op uit is om een rijkelijk bestaan te leiden, maar
gewoon zichzelf wil zijn.En ja, dat
kind zou het later financieel misschien wat moeilijker kunnen hebben, maar dat
is nog lang niet zeker.Tenslotte, wie
zegt dat geld gelukkig maakt?Veel geld
verdienen en niet jezelf kunnen zijn, maakt dat gelukkig?Ik geloof van niet.
Werken
Hoeveel mensen voelen zich echt gelukkig met hun job?Hoeveel mensen werken niet uitsluitend voor
het geld?Hoeveel mensen laten zich niet
uitbuiten door hun werkgever en voelen zich daar uiterst slecht bij?Hoeveel mensen proberen niet hogerop te
geraken door anderen te benadelen of voelen zichzelf bedreigd omdat een collega
dezelfde promotie beoogt als zijzelf?Pesten
op het werk, mopping, geruzie, geroddel, jaloezie, getouwtrek, stress, bedrog,
zwartmakerij en noem maar op, het is schering en inslag in vele
werkgelegenheden.Maakt dat allemaal zo
gelukkig?Is dat beetje meer geld
verdienen, een prestigieuze functie of een hogere machtspositie dat allemaal waard?
Iedereen moet geld verdienen.Geld is nodig om eten te kopen, af en toe naar de dokter te kunnen als
we ziek zijn, een dak boven ons hoofd te hebben en een minimum aan comfort te
kunnen genieten.Maar de offers die we
brengen voor dat beetje meer zijn vaak onoverzichtelijk.En toch doen we het voor het imago, het
prestige, het erbij horen, uit angst om uitgesloten te worden of gewoon voor de
kick om ons allerlei luxe te kunnen veroorloven.
Vaak gaan beide ouders in een gezin werken.Ik heb er niets op tegen dat vrouwen uit gaan
werken.Ik vind dat een absoluut recht
en zou het tegenovergestelde discriminerend vinden.Wat mij echter stoort is dat gezinnen perfect
zouden kunnen rondkomen met slechts één werkende ouder, de man of de
vrouw.Diegene die het hoogste inkomen
heeft en/of het meeste plezier beleeft aan de job zou kunnen instaan voor het
gezinsinkomen terwijl de ander het huishoudelijk werk voor zijn of haar
rekening zou nemen.Als je ziet hoeveel
er extra uitgegeven wordt aan poetsvrouwen, kinderopvang, uit eten gaan, extra
belasting, een tweede auto, enz. dan blijft van dat tweede inkomen eigenlijk niet
veel meer over.Soms steekt men er nog
aan toe.Is de taak van huisman of
huisvrouw dan zo ondergewaardeerd geraakt.Zijn er dan geen mogelijkheden voor hen tot verdere evolutie, voor
sociaal contact en zelfontplooiing in die functie?
De
media
Dankzij de media zijn we beter geïnformeerd en weten we meer van wat
er in de wereld gebeurt.Anderzijds zien
wij in het nieuws bijna uitsluitend de vreselijke dingen die in de wereld
gebeuren.De nieuwsberichten hebben het
voornamelijk over moorden, oorlog, rampen, strijd, bedrog en noem maar op.Dat er duizenden vrijwilligers zijn die
mensen in bejaardentehuizen en instellingen onbaatzuchtig helpen, wordt zelden
of nooit vermeld.Wel dat vrijwilligers
helpen bij grote rampen, als de magnitude maar groot genoeg is om de pers te
bereiken.Het moet altijd spectaculair
en sensationeel genoeg zijn vóór iets in de pers komt.We vinden het dus triest als er weer eens
onrecht ergens in de wereld heerst, maar we zijn niet in staat om het onrecht
dat onze naasten ons aandoen en wij onze naasten aandoen aan te pakken.
Een ander aspect van de media is de reclame.We worden verleid tot het kopen van een
heleboel rommel die we niet nodig hebben.Men durft in reclames te verkondigen dat een product lekker smaakt.Wacht maar tot je het geproefd hebt.Men maakt de (potentiële) klanten wijs dat
hun product het beste is, terwijl er andere net evengoed of zelfs beter
zijn.Er worden (half)naakte vrouwen en
mannen ten tonele gevoerd voor producten die niets met het lichaam te maken
hebben om ons te verleiden hun product te kopen.Vooral de kinderen worden nog eens extra
beïnvloed door zinnetjes als Dit moet je gewoon hebben!.Alles is veroorloofd zolang we maar
kopen.Waar men het niet over heeft is
het prijskaartje van al die reclame, want wie betaalt al die reclame, denk
je?Wie anders dan de consument?Zonder reclame zouden de meeste producten nog
hooguit de helft kosten.
Maar ja, we
worden verleid om erbij te horen, want als we er niet bijhoren zullen we ons
imago en onze status verliezen en bijgevolg ook onze vrienden.
Besluit
Er zijn heel wat externe factoren die ertoe leiden dat we angstig
worden.Toegegeven, het leven wordt ons
niet gemakkelijk gemaakt.Er wordt zoveel
aan gedaan opdat we niet onszelf kunnen worden of zijn.We worden met alle macht meegesleurd in het Establishment en wee jou als je niet wil
meespelen in dit dramatisch toneelstuk.
Maar hoezeer we ook met de vinger wijzen naar de externe factoren, het
zal ons niet verlossen van onze angsten.Het kan ons enige opluchting bezorgen dat wij tenslotte allemaal slechts
slachtoffers zijn van slachtoffers.We
kunnen niemand wat verwijten, want ook zij waren niet in staat de illusie te
doorprikken.Iedereen leeft in zijn of
haar illusie en op basis daarvan creëren wij onze eigen illusie.Hierdoor zijn we aangekomen bij de interne
factoren.
Angst is een emotie.Daarover
bestaat niet de minste twijfel.Maar wat
is een emotie?Carl Gustav Jung maakt
een onderscheid tussen gevoel en emotie.Een emotie, zegt hij, is een gevoel waarbij er een lichamelijke reactie
is.Je voelt het in je lichaam:
hartkloppingen, beklemdheid, versnelde of stokkende ademhaling, hyperventilatie
en noem maar op.Angst brengt ook
lichamelijke reacties teweeg.
Een emotie is echt en op het moment dat die er is, kan je er met de
rede weinig aan veranderen.Dit is
vooral het geval bij angst omdat die alles overheerst.Je bent niet in staat om die emotie eventjes
opzij te zetten en rustig na te denken wat je er nu aan kan doen.Het is als een storm die moet uitrazen en die
je niet kan tegenhouden.Pas achteraf
kan je de schade vaststellen en jezelf afvragen wat je bezield heeft om je zo
te laten meeslepen met die verpletterende emotie.
Angst is een natuurlijk ingebouwd mechanisme dat ons is meegegeven
om ons te beschermen.Door angst wordt
een pijnlijke of gevaarlijke situatie in
ons geheugen gegrift om te voorkomen dat ons een volgende keer hetzelfde
zou overkomen.Voornamelijk kinderen
hebben hier baat bij om te onthouden dat bvb de kachel zo heet is dat zij er
zich kunnen aan verbranden.Als zij zich
eenmaal verbrand hebben of gevoeld hebben dat dat ding heet is, zullen ze bang
zijn om zich opnieuw te verbranden of die onaangename prikkel van hitte te
voelen en zullen zelfs als de kachel niet brandt er niet te kortbij komen.Wanneer we ouder worden hoeven we geen angst
meer te hebben voor die kachel.We
beseffen dat die kachel alleen maar gevaarlijk is wanneer die aanstaat.Het verstand neemt over.De angst verandert in voorzichtigheid.Dat is althans de bedoeling.
Gelukkig hoeven we ons niet allemaal eerst eens te verbranden aan
die kachel om te weten dat er verbrandingsgevaar is.Daarvoor bestaat een ander hulpmiddel:
opvoeding.Om te voorkomen dat onze
kinderen die uiterst onaangename ervaring moeten meemaken, zullen we hen
hiervoor waarschuwen en hen proberen in te prenten dat wanneer zij die kachel
aanraken ze daardoor pijn moeten voelen.Opvoeding is dus een zegen.Misschien is het toch voorzichtiger om deze uitspraak niet zomaar te
aanvaarden zonder haar eerst aan een kritische analyse te onderwerpen.De volgende hoofdstukken zullen daar nader op
ingaan.
Wie voortdurend twijfelt aan zichzelf of zich onzeker voelt,
vertoont onvermijdelijk tekenen van angst.Iedereen twijfelt wel eens of staat eens langer stil bij de vraag Ben
ik nu wel goed bezig?Dat is niet meer
dan normaal.Het is zelfs goed om even
bij die vraag stil te staan en een beetje aan zelfkritiek te doen.We willen immers onze verantwoordelijkheid
nemen en ervoor zorgen dat er geen stommiteiten of zelfs ongelukken
gebeuren.Ik kan me niet voorstellen dat
een automechanicus de remmen van mijn auto vervangt zonder ze eerst uit te
testen.
Wanneer het echter een constant patroon geworden is om aan alles in
het leven te gaan twijfelen en zich onzeker te voelen bij alles wat men doet of
moet beslissen dan is er duidelijk sprake van angst.Men is bang geworden om iets verkeerd te
doen.Niet zozeer is men bang dat wat
men gedaan heeft iemand zou kunnen schaden (zoals de automechanicus er zich wil
van verzekeren dat de remmen die hij net verving wel goed functioneren), maar
gewoon dat men het niet goed doet.Men
zou wel eens kunnen verweten worden dat het eten niet lekker is of dat een
formulier voor een of andere instantie niet correct ingevuld is.Erger nog: Voed ik mijn kinderen wel goed
op?Ben ik wel een goede
vader/moeder?
En het wordt alsmaar erger.Je raakt niet meer tot bij de bakker want je zou onderweg wel eens
kunnen gaan hyperventileren of flauwvallen.De kinderen van school afhalen met de auto, een presentatie voor een
kleine groep mensen, allemaal dingen die je vroeger misschien wel kon en nu
ineens lijken die kleine molshoopjes wel Kilimanjaros.
Op de duur wordt het nog erger.Je durft
nergens nog aan te beginnen want er kan altijd iets mislopen.Wat
als ? is de typische vraag voor iemand met faalangst.
Woedeuitbarstingen
Elke vorm van woede is een uiting van machteloosheid of frustratie.We slagen er niet in de dingen te laten
verlopen zoals we dat wensen en reageren dat af in een woedebui of we laten ons
op stang jagen door een futiliteit.Of
we zijn door omstandigheden in een rotbui waardoor we voor het minste dat ons
stoort ontploffen.Alles kan ons plots
mateloos irriteren.We zijn onze
innerlijke vrede totaal verloren, geraken gefrustreerd en lopen rond als een
tikkende tijdbom.
Elkeen wordt al eens woedend, maar sommige mensen verkeren bijna in
een ononderbroken staat van woede.Het
is hen niet meer mogelijk om op een kalme manier te reageren op situaties die
daar in feite het beste mee zouden gediend zijn.In het verkeer komt het zo vaak voor dat
mensen nogal brutale lichaamstaal gebruiken, terwijl zij vaak zelf de oorzaak
zijn van de door hen aangeklaagde situatie, om nog maar te zwijgen van
verkeersagressie en gevaarlijke manoeuvres.Frustratie alom.
Perfectie,
zekerheid
Als je de dingen zelf doet ben je zeker dat ze goed gedaan
zijn.Je kan op niemand rekenen, want
dan loopt het met zekerheid verkeerd af.Je voelt je mateloos verantwoordelijk voor alles dat je opgedragen
is.Het moet allemaal perfect in orde
zijn, anders is het niet goed genoeg.Voor wie?Voor jezelf
natuurlijk.Je baas, partner, ouders of
leraar zouden met veel minder inspanning van jou al meer dan tevreden
zijn.Perfectie is zeer uitputtend en
kan je naasten vaak sterk op de heupen gaan werken.
Tegenwoordig kan je voor alles en nog wat een verzekering nemen,
zelfs een uitvaartverzekering.Wel, als
ik doodga en dat ik op een dag zal sterven, is het enige dat ik met zekerheid
weet hoef ik geen grootse begrafenis in een pracht van een mahoniehouten
kist of zo.Ik zal het toch niet meer
weten en hoe minder die ganse onderneming kost, hoe meer mijn nabestaanden
overhouden om van hun leven te kunnen genieten, of niet soms?
Voor velen biedt geld de zekerheid op een gelukkig leven.Is dat zo?Word je gelukkig omdat je veel geld hebt?Dat weet ik niet.Geld maakt het leven gemakkelijker, dat is
waar, want alles kost geld, maar wat moet je er allemaal niet voor opofferen om
véél geld te verdienen?Dure jobs vergen
het onderste uit de kan en eisen dat je voor je werk leeft.En je gezin dan?En jij zelf dan?Nou ja, je verwent je dan maar met een
peperdure auto, een mooie villa en een super-de-luxe vakantie om dat allemaal
te compenseren.In plaats van s avonds
gezellig wat te koken, haal je er nog maar eens een babysit bij en ga je uit
eten.Geen tijd meer voor de kinderen,
geen tijd meer voor elkaar, geen tijd meer voor een diepgaand gesprek.Alles voor het werk en het luxeleventje dat
het meebrengt.Dat heet dan gelukkig
zijn, zeker.
En dan pech: herstructurering, faillissement, loonsinlevering,noem maar
op.Job kwijt, dure afbetalingen met
alle gevolgen van dien.Zekerheid
bestaat nu eenmaal niet.Het is pure
menselijke illusie.Sorry als ik jou
hierdoor nog meer angst bezorg, maar het zal verder nog wel duidelijk worden
waarom dat niet zo hoeft te zijn.
Controle,
macht
Een andere vorm van zekerheid is de uitoefening van controle en in
ergere mate, macht.Als je alles onder
controle houdt dan heb je macht.Dat kan
zijn macht over anderen, macht over een situatie, macht over jezelf (jezelf
onder controle hebben).Jezelf, je
gedachten en handelingen onder controle krijgen is ten zeerste aan te bevelen
ter bevordering van zelfontplooiing en bewustwording.Anderen kan je nooit echt onder controle
houden.Je kan daar misschien vanuit
gaan, maar vroeg of laat verlies je die controle en dan ruimt het gevoel van
veiligheid en zekerheid het veld voor onzekerheid, angst.
De meeste mensen beseffen niet eens dat die hunker naar controle en
macht gevoed wordt door hun angst om de grond onder hun voeten te
verliezen.Als zij enkele keren de controle
verloren hebben, worden ze onzekerder en bij de minste tegenkanting gaan ze er
tienvoudig op achteruit, waardoor zij aan zichzelf gaan twijfelen, de verkeerde
besluiten trekken en de verkeerde beslissingen nemen met als gevolg
dat zij de moed verliezen en wegzinken naar een bodem van machteloosheid,
futloosheid en angst om dit nooit te boven te kunnen komen.Het komt niet zelden voor dat succesvolle
managers en hooggeplaatsten in de psychiatrie belanden.Burn-out is ook een typische aandoening van
managers.
Verdriet
Als we verdriet hebben om een dierbaar iemand die ons verlaten
heeft, is dat niet voor die persoon, maar om onszelf.We zullen het vanaf nu moeten stellen zonder
die persoon.Van nature staan wij
wantrouwig en onrustig voor het onbekende en dat is waar we angst voor hebben
en wat ons verdriet veroorzaakt.We
komen in een nieuwe situatie waarbij we al het oude vertrouwde kwijt zijn.We kunnen er niet meer op rekenen dat die
persoon ons zal koesteren, steunen, zijn of haar gebruikelijke klusjes
doen.Kortom we hebben het gevoel er nu
alleen voor te staan.Dit gevoel maakt
ons verdrietig en is in wezen angst voor het onbekende.
Een nieuwe situatie kan ons ook verdrietig maken.Er is iets veranderd, maar niet ten
goede.We missen de dingen zoals ze
vroeger waren, maar zijn niet in staat om ze terug te halen.We kunnen de nieuwe situatie misschien wel
aanvaarden met ons verstand, maar niet met ons hart.We voelen er ons rot en verdrietig bij en
worden op de duur neerslachtig.Tenslotte
komt de vrees dat we niet meer uit die neerslachtigheid zullen geraken en
zakken mogelijk weg in een depressie.Een voorbeeld:
Els heeft een baantje als
secretaresse waarbij ze zich tamelijk goed voelt.Ze verdient wel niet zoveel, maar vindt er
toch haar draai.Haar man, krijgt op
zijn kantoor een aanbod om in Azië te gaan werken, waardoor hij niet alleen een
flinke promotie maakt, maar meer dan het dubbele kan verdienen dan wat zij nu
samen verdienen.Hij bespreekt het met
Els en ze besluiten het erop te wagen.Eens ter bestemming aangekomen verloopt alles prima, maar na een tijdje
is Els er nog steeds niet in geslaagd om vrienden te maken.Ze leert de lokale taal, maar die is voor
haar zo moeilijk dat ze er niet veel van bakt.Op die manier is het moeilijk om vrienden te maken, maar zelfs al kende
ze de taal heel goed, dan nog zou ze het moeilijk hebben om door de lokale bevolking
echt aanvaard te worden.Ze mist haar
familie en vrienden uit haar vaderland.Het is niet wat ze zich ingebeeld had.Haar man heeft het druk en ze zit vele avonden alleen.Ze wil ook niet bij hem klagen, want hij
lijkt er geen problemen mee te hebben en ze wil hem daar niet mee lastig
vallen, want hij heeft het al druk genoeg.Dus slikt Els het maar in haar eentje door
Dit lijkt misschien een extreem geval, maar mensen die bijvoorbeeld bij
de ambassades werken en om de drie, vier jaar naar een ander land verhuizen hebben
het niet zo gemakkelijk als ze het allemaal laten uitschijnen.Tal van hen zijn in psychotherapeutische
behandeling, net zoals hun partners.
Achter een opwelling van verdriet kan ook een ander verdriet
schuilen, een verdriet dat nog onverwerkt is en sluimerend onder de oppervlakte
leefde.Dat oude verdriet zat te wachten
om weer naar boven te komen en heeft gretig gebruik gemaakt van de huidige
verdrietig makende situatie om mee uit te breken en aldus het huidig verdriet
veel heviger te maken dan men normaal zou kunnen verwachten.Het verdriet staat buiten proportie voor de
actuele situatie die eerder fungeert als een soort dekmantel voor het oude
verdriet.Zonder het te beseffen schuift
men de totaliteit van het verdriet op de nieuwe situatie en is men er zich niet
van bewust dat er nog iets anders kan zijn dat dit verdriet veroorzaakt.Zo een oud verdriet kan ook losbarsten zonder
enige directe aanleiding.Als extraatje
komt er dan nog onbegrip bovenop.Wat gebeurt er toch met mij? of Wat heb jij toch zeg?
Een bijkomende moeilijkheid is dat elkeen zijn eigen tijd nodig
heeft om dingen te verwerken, dus ook verdriet.Hoe lang moet je verdriet hebben?Hoe lang mag je verdriet tonen?
Schuldgevoelens
Telkens wanneer we het gevoel hebben niet te voldoen aan wat onze
naaste omgeving van ons verwacht krijgen we te maken met schuldgevoelens.We voelen ons schuldig omdat we faalden,
omdat we zonder rede boos werden, omdat we iemand verwijten naar het hoofd
geslingerd hebben die we niet echt meenden, omdat we iemand tot last zijn,
omdat we tekort geschoten zijn, omdat we anderen in moeilijke situaties
brengen.Zijn er nog redenen om
schuldgevoelens te krijgen?Heel zeker,
ik ken er nog geen honderdste van.Schuldgevoelens creëren angst want we zijn bang dat de anderen ons
zullen in de steek laten, ons niet meer zullen accepteren, ons als een blok aan
hun been zullen zien.We zijn ook bang
dat we telkens opnieuw diezelfde fouten zullen maken, dat we het nooit zullen
leren en dat we alleen maar een last zijn voor onze naasten en de
omgeving.We zijn lang niet zoveel waard
als de anderen want wij doen niets dan stommiteiten, we kunnen niets doen dat
goed is.Hoe zou er in Gods naam toch iemand van mij kunnen houden?Hoe zou ik van mezelf kunnen houden?Klinkt dat bekend?
Zorgen,
zorgen en nog eens zorgen
Ons zorgen maken is een soort bedekte vorm van angst.Wie zorgen heeft beseft vaak niet dat het
stuk voor stuk angstgedachten zijn.Als dat maar goed afloopt! en En wat als ? en Waarom ? zijn de zorgverwekkers.
Gaat het niet over onszelf, dan gaat het wel over onze partner, de
kinderen, de kleinkinderen, ouders, enz...Er is wel altijd iets of iemand waarover we ons zorgen kunnen maken.We zijn vaak niet in staat om het leven van
anderen los te laten.Ook al willen we
er ons niet eens mee bemoeien, het baart ons toch zorgen.En bemoeien we er ons wel mee en uiten we
onze zorgen (die toch op jarenlange ervaring berusten!!!), ze willen verdorie
niet luisteren en ze zullen met open ogen hun hoofd tegen de muur stoten
We kunnen ons suf piekeren over de zorgen die we ons baren.Steeds opnieuw draaien ze als een molentje
rond in onze hersenen.We geraken er
niet doorheen.We vinden geen sluitende
oplossing.Alvast niet voor de zorgen
over onszelf.Voor de problemen van
anderen vinden we wel pasklare oplossingen, maar ja, die willen niet
luisteren.In beide gevallen geraken we
gefrustreerd.Zo lang we die zorgen niet
kunnen loslaten zakken we alsmaar dieper, worden we ziek of krijgen
psychosomatische klachten en zakken langzaam weg in een depressie.
Depressie
Depressie is geen angst op zich, maar is vaak een gevolg van angst,
zorgen of verdriet.De opstapeling en
lange duur hiervan kan gemakkelijk leiden tot neerslachtigheid of wanhoop die
op hun beurt een depressie in de hand werken.
Anderzijds kan depressie ook een gevolg van levensmoeheid zijn, geen
doel meer hebben of door zoveel tegenslagen de kern van het leven verloren
zijn.Depressie kan veel aanleidingen
hebben die niets met angst te maken hebben, maar toch kan er een parallel
getrokken worden in het ontstijgen van een depressie met het overwinnen van
angst op het gebied van de methoden die hiertoe zullen omschreven worden.
Paniekaanvallen
zonder schijnbare oorzaak
Op onverklaarbare wijze worden sommige mensen overvallen door een
paniekaanval die uit het niets opduikt.Meestal kan men wel ergens een aanleiding vinden, maar de intensiteit
van de paniekaanval staat dan wel geheel buiten proportie met die mogelijke
aanleiding.Het kan gaan om een lichte
mentale verzwakking door bijvoorbeeld stress ofwel is de aanleiding een
bepaalde gebeurtenis of een uitspraak door iemand.
In vele gevallen gaat het om een eenmalige aanval of vermindert de
frequentie en intensiteit van de aanvallen door er niet te veel aandacht aan te
besteden en het zoveel mogelijk los te laten.Blijft het probleem echter aanhouden dan is er gevaar dat deze aanvallen
uitmonden in een angstpsychose.Voorzichtigheid is hier dus zeker geboden.
Meer dan waarschijnlijk ontstaat de eerste paniekaanval tengevolge
van iets dat een verband legt met een oud trauma dat op zich niet meer in het
geheugen aanwezig is, maar wel nog ergens in een schuifje van het geheugen zit.De herinnering zelf zit te diep in de schuif
opgeborgen om eruit te geraken, maar de emotionele reactie op het trauma ontsnapt
wel zoals de stoom met grote kracht uit een snelkookpan vliegt terwijl de
inhoud ervan niet onmiddellijk bereikbaar is.Het betreft dan een niet of slecht verwerkt trauma dat via
regressietherapie een goede kans maakt om nog op een degelijke manier verwerkt
te worden.
Andere
vormen van angst
Er zijn uiteraard nog een heleboel andere vormen van angst, zoals
hoogtevrees, claustrofobie, agorafobie, smetvrees, angst voor bepaalde
diersoorten, om er slechts enkele te noemen.Op zich genomen zijn die niet altijd zo erg, maar je zal er maar mee
zitten.Je moet er dag in dag uit mee
leven en het maakt het moeilijk om op een normale manier die dingen te doen
waar anderen geen probleem mee (lijken te) hebben.Het is op zijn minst hinderlijk en je zal je
zeker beter af voelen zonder.
De titel van dit boek zou wel eens oordelend of zelfs veroordelend
kunnen overkomen.Toch is het geenszins
de bedoeling om een oordeel te vellen of je met een schuldgevoel hierover op te
zadelen.Het is inderdaad zo dat je
jezelf een en ander aandoet, maar dat gebeurt niet bewust.Wel is het zo dat als je door het lezen van
dit boek je ervan bewust wordt dat het inderdaad zo is dat je het jezelf
aandoet en je er iets kan aan veranderen met de technieken die in dit boek
aangeboden worden.
Bijna iedereen heeft vroeg of laat te kampen met enigerlei vorm van
angst, al dan niet in sterke mate.Natuurlijk spreek ik hier niet over onze instinctieve, gezonde angst die
bedoeld is om ons te beschermen voor allerlei gevaren.Zo is er uiteraard een hemelsbreed verschil
tussen een zekere angst als men zich op een onbeschermde plaats op grote hoogte
bevindt - waar ik evenmin de clown zal uithangen - en hoogtevrees als men nog
maar op een stoel staat.
Er bestaan zoveel vormen van angst.Voor
de buitenstaander zijn ze meestal totaal onverklaarbaar, op niets steunend of
gewoon zelfs absurd.Wie met angst zit
kan er vaak zelf geen verklaring voor geven.Het is gewoon zo.
Angst toont geen enkele fysieke tekortkoming.Men kan het dus niet zien, behalve als er
zich paniekbuien voordoen, maar dan is dat voor de buitenwereld ook maar een
waanbeeld dat men met een druk op de juiste knop kan afzetten.Er zal wel een pilletje zijn dat de oplossing
biedt.Sorry hoor, pillen kunnen
misschien wat soelaas bieden, maar zullen je niet uit jouw lijden halen.Mocht je kiezen voor erkende psychische
begeleiding, zoek dan een goede psychotherapeut of een goede psychiater die
tevens psychotherapie of gedragstherapie doet, want anders riskeer je binnen
het kwartier weer buiten te zijn met alleen maar een voorschrift voor bij de
apotheek.
Het ergste is dat diegenen die met angst zitten zich niet begrepen
voelen.Vaak zal hun omgeving hen
onbewust nog meer angst bezorgen, alleen al omdat die hen niet begrijpt.De
anderen zijn normaal en ik ben dat niet.De anderen kunnen alles en ik kan niets
Zij die angst hebben, kunnen meestal zichzelf niet helpen omdat ze
er zo door opgeslorpt worden, erdoor in beslag genomen worden, dat zij niet
meer in staat zijn op een redelijke manier te denken.Paniek is allesoverheersend, totaal
verlammend.Wanneer ze niet angstig zijn
willen ze er niet aan denken.Ze willen
het zo snel mogelijk vergeten.Uit
zichzelf kunnen zij dus de oplossing niet vinden.
Daarvoor is dit boek bedoeld.Het is gericht aan diegenen die angst hebben, maar evenzeer of zelfs
meer aan diegenen die leven met iemand die angst heeft.Angstige mensen hebben voortdurend
bevestiging en herhaling nodig.De
oplossingen moeten hen voortdurend weer ingeprent worden als een soort
hersenspoeling.Zij hebben een absolute
behoefte aan een coach waarop zij
bijna te allen tijde kunnen terugvallen.
Angst en depressie zijn geen ziekten.Het is belangrijk om dit te weten om zich
niet te laten wegglijden in de persoonlijke onmacht tegen ziekte met de gedachte
dat de dokter het zal oplossen.De enige
die er iets kan aan doen is de persoon zelf.Juiste steun en hulp van buitenaf zullen zeker een snellere herstelling
teweegbrengen, maar niemand anders kan het doen in plaats van de persoon
zelf.Dit wil niet zeggen dat de persoon
zich schuldig dient te voelen om tot die geestelijke toestand teruggeslagen te
zijn.Schuld bestaat niet, tenzij er
opzet mee gemoeid is en ik geloof niet dat iemand met opzet angstig of
depressief wordt.
Hoe overwin je onzekerheid ?
(“The Masters”, Brian Weiss, uit “Achter de waarheid van de dood”)
“Bedenk”, zei de stem, “bedenk dat steeds iemand van je houdt. Je wordt steeds beschermd, je bent nooit
alleen… je bent een wezen van licht, wijsheid en liefde… je kunt niet vergeten
worden. Je wordt niet over het hoofd
gezien of genegeerd. Je bent immers niet
je lichaam; niet eens je hersenen, alleen je geest. En al wat je hoeft te doen is ontwaken, je
alles herinneren. Geest heeft geen
ruimte, geen grenzen, niet die van je lichaam, niet van het intellect of van je
gedachten.
Als een Kind
(Jedidja)
‘k Wil zijn als een kind
als het spelende kind
dat lacht naar het leven,
dat alles bemint.
‘k Wil zijn als het kind
dat door liefde gevoed,
de vreugde bezit
van een zuiver gemoed.
‘k Wil zijn als het kind
met zijn open gezicht,
zijn heldere lach
en zijn ogen vol licht.
‘k Wil zijn als het kind
dat eenvoudig en rein
de kleinste,
de minste, van allen wil zijn.
Vrees niet
(Monda De Munck)
De beproevingen die wij op onze weg ontmoetten,
zijn niet deze die wij verwachtten,
en het geluk dat ons te beurt valt,
hadden wij nooit vermoed.
Gevoel en intellect, de menselijke kwaal
(Ramesh Balsekar)
Menselijke wezens gaan er in beginsel vanuit dat ze verschillend zijn van andere objecten. Maar ze zijn alleen in zoverre verschillend, dat menselijke wezens net als dieren en insecten extra uitgerust zijn met het vermogen te voelen.
Het menselijk wezen heeft het vermogen te voelen én hij heeft intellect. Als gevolg van de aanwezigheid van intellect wil het menselijk wezen vragen stellen.
Evenzeer is het het intellect dat hem zich ellendig laat voelen. Als er een dreigend gevaar gevoeld wordt, is het dier onmiddellijk waakzaam. Maar zodra het gevaar geweken is, ontspant het dier zich. Onder die omstandigheden laat bij het menselijk wezen het intellect hem vooruit blikken. Hij zegt: "Wat zal ik doen als er iets gebeurt? Wat zal ik doen als het niet gebeurt?"
Dus het intellect brengt een gevoel van angst met zich mee, omdat het intellect zekerheid wil. Het intellect verwerpt verandering en wil zekerheid. Omdat dat soort van denken bij het dier er niet is, maakt het zich geen zorgen over zekerheid.
Daar is geen bezorgdheid.
Er is geen bezorgdheid, omdat er geen verstand is dat denkt of begrippen en denkbeelden maakt.
Ik ben dat niets
(Ramesh Balsekar)
In het tijdperk van kleine koninkrijken was er eens een gelegenheid om feest te vieren. De koning, zijn ministers en alle belangrijke mensen zouden bijeenkomen. Alle mensen kregen een plaats toegewezen volgens de hiërarchie. Er was een troon voor de koning. De eerste minister wachtte op de komst van de vorst en het begin van de plechtigheid.
Plotseling komt er een soefi mysticus in haveloze kledij binnenwandelen. Tot afgrijzen van de premier loopt hij recht op de troon af en neemt plaats.
"Wat denk jij dat je doet?" De soefi zegt: "Ik zit hier alleen maar."
De minister zegt: "Je bent niet eens de premier, want dat ben ik." De soefi zegt: "Ik ben meer dan de eerste minister."
De minister vraagt: "Ben jij soms de koning?" De soefi antwoordt: "Nee, ik ben niet de koning. Ik ben meer dan de koning."
De minister vraagt: "Ben jij de keizer?" De soefi antwoordt: "Ik ben niet de keizer. Ik ben meer dan dat."
Dus vraagt de minister: "Ben jij dan de profeet?" "Nee, ik ben niet de profeet. Ik ben meer dan dat."
Uiteindelijk vraagt de eerste minister ten einde raad: "Ben jij dan God?" De soefi antwoordt: "Nee, ik ben niet God. Ik ben meer dan dat."
Vervuld van ergernis roept de minister uit: "Maar niets is meer dan God!"
Zegt de soefi: "Precies, ik ben dat niets."