Hierna volgen de eponiemgegevens met betrekking op Tiglath Pileser III. De jaartallen tussen rechte haken zijn van de orthodoxie, de jaartallen tussen kromme haken zijn de gereviseerde jaartallen:

Jaar 1 [745/744] (761/760) Tijdens het eponiem van Nabû-bela-usur, de gouverneur van Arrapha, in Ajaru, de dertiende,. In Ta¹rîtu, hij naar Mesopotamia.

Commentaar: Tijdens zijn eerste regeringsjaar leidde Tiglath Pileser III een veldtocht tegen Babylon en voerde campagne in het noorden en zuiden van Babylonië.

Jaar 2 [744/743] (760/759) Tijdens het eponiem van Bêl-dan, de gouverneur van Kalhu, veldtocht naar Namri.

Jaar 3 [743/742] (759/758) Tijdens het eponiem van Tiglath-pileser, de koning van Assyrië, daar gebeurde een bloedbad onder de Urarturieten in Arpad.

Commentaar: Tijdens zijn derde regeringsjaar leidde Tiglath Pileser III een veldtocht tegen Urartu. Van deze veldtocht zijn de annalen van zijn paleismuren te Kalhu/Kalah (gedeeltelijk-fragmentarisch) bewaard gebleven. In het verloop van zijn veldtocht tegen Urartu beweerd Tiglath Pileser III schatting of tribuut ontvangen te hebben van een aantal koningen van de kust (Middellandse Zee), waaronder hij koning Azaria van Juda als de leider van een Assyrisch-vijandelijke Klein-Aziatische coalitie van koningen vermeld. Verder vermeldde hij o.a. Rezin van Damascus, Menahem van Samaria, Sibitti-bi’li van Goebla en vele meer. Zo is er ook bijvoorbeeld de vermelding van een Arabische koningin Zabibe, wat toch verwondering opwekt: een vrouw op de troon in het Arabië van de achtste eeuw v. Chr.! Onvoorstelbaar vandaag.

Jaar 4 [742/741] (758/757) Tijdens het eponiem van Nabû-da'inannil, de opperbevelhebber, veldtocht tegen Arpad.

Jaar 5 [741/740] (757 /756) Tijdens het eponiem van Bêl-Harran-bêla-usur, de paleis maarschalk, veldtocht naar hetzelfde; de stad werd genomen na drie jaar.

Jaar 6 [740/739] (756/755) Tijdens het eponiem van Nabû-etiranni, de opperdienaar, veldtocht tegen Arpad.

Jaar 7 [739/738] (755/754) Tijdens het eponiem van Sin-taklak, de maarschalk, veldtocht tegen Ulluba; Birtu werd ingenomen

Jaar 8 [738/737] (754/753) Tijdens het eponiem van Adad-bêla-ka'in, de gouverneur van A¹¹ur, Kullania werd ingenomen.

Commentaar: De stad Kullania was dezelfde plaats als het Bijbelse Kalno waarnaar de profeet Jesaja ten tijde van koning Achaz van Juda, verwijst.

Jesaja 10:5 Wee den Assyriër, die de roede Mijns toorns is, en Mijn grimmigheid is een stok in hun hand! 6 Ik zal hem zenden tegen een huichelachtig volk, en Ik zal hem bevel geven tegen het volk Mijner verbolgenheid; opdat hij den roof rove, en plundere de plundering, en stelle het ter vertreding, gelijk het slijk der straten. 7 Hoewel hij het zo niet meent, en zijn hart alzo niet denkt, maar hij zal in zijn hart hebben te verdelgen, en uit te roeien niet weinige volken. 8 Want hij zegt: Zijn niet mijn vorsten al te zamen koningen? 9 Is niet Kalno gelijk Karchemis? Is Hamath niet gelijk Arfad? Is niet Samaria gelijk Damaskus?

Van het achtste regeringsjaar van Tiglath Pileser III bleven ook de oorspronkelijke annalen van zijn paleismuren te Kalah/Kalhu bewaard. Hieruit leren we dat hij tijdens de campagne naar Kullania/Kalno opnieuw tribuut ontving van Menahem van Samaria. Een historisch puzzelstukje dat past in het gereviseerde plaatje.

Jaar 9 [737/736] (753/752) Tijdens het eponiem van Bêl-emuranni, de gouverneur van Rasappa, veldtocht tegen Medië

Commentaar: Het negende regeringsjaar van Tiglath Pileser bracht hem opnieuw naar Medië, waar grote gebieden van geannexeerd werden.

Van deze veldtocht is de bekende ‘Iran-stele’ bewaard gebleven. De stele (waarvan de tekst zwaar beschadigd is) verwijst nogmaals naar Menahem van Samaria als schatplichtig aan Tiglath Pileser III. Ook is er een verwijzing naar Sibitti-bi’li van Goebla.

Jaar 10 [736/735] (752/751) Tijdens het eponiem van Inurta-ilaya, de gouverneur van Nisibis, veldtocht tegen de voet van de berg Nal.

Jaar 11 [735/734] (751/750) Tijdens het eponiem van A¹¹ur-¹allimanni, de gouverneur van Arrapha, veldtocht tegen Urartu

Jaar 12 [734/733] (750/749) Tijdens het eponiem van Bêl-dan, de gouverneur van Kalhu (Kalah-Nimrud), veldtocht tegen Filistea

Commentaar: Voor het twaalfde regeringsjaar van Tiglath Pileser hebben we alleen de summiere vermelding van de eponiemlijst: veldtocht tegen Filistea. Dit als een gevolg dat de betreffende annalen van zijn paleismuren te Kalhu verloren gingen. Essarhaddon een latere Assyrische heerser, recycleerde de tegels voor gebruik in zijn eigen paleis. Voor een historicus is dit vandaag een spijtige zaak. We kunnen ons voorstellen dat de muren van Tiglath Pileser III ’s paleis te Kalhu/Calah een chronologisch verhaal van al zijn veroveringen brachten. Wat gereconstrueerd kon worden uit de rotzooi die Essarhaddon ervan maakte is vandaag als een fragmentarische puzzel waarvan het plaatje ontbreekt. De orthodoxe Assyriologie heeft alle puzzelstukjes binnen het kader van de eponiemlijsten trachten in te vullen.

De Assyrische veldtocht naar Filistea van 750 v. Chr. past in de Bijbelse gegevens betreffende de beschreven invasie van Israël in de dagen van Pekach:

2 koningen 15:29 In de dagen Pekah, den koning van Israël, kwam Tiglath-pilezer, de koning van Assyrië, en nam Ijon in, en Abel-beth-maacha, en Janoah, en Kedes, en Hazor, en Gilead, en Galilea, het ganse land van Nafthali; en hij voerde hen weg naar Assyrië.

Een jaar later in 749 v. Chr. tijdens het eponiem van A¹¹ur-da'inanni, trok Tiglath Pileser III tegen Damascus op.

Jaar 13 [733/732] 749/748 Tijdens het eponiem van A¹¹ur-da'inanni, de gouverneur van Mazamua, veldtocht tegen Damascus.

Het jaar 748 v. Chr. was een meganatuurcatastrofe-jaar en verantwoordelijk voor een nieuwe breuk in de Eponiemlijsten. Het volgende eponiem van Nabû-bêla-usur met de beschreven veldtocht tegen Damascus zit in de revisie van de geschiedenis van het oudheid-Assyrië verankerd met koning Achaz van Juda in het jaar 737 v. Chr.

Heel opmerkelijk: een jaar na de meganatuurcatastrofe van 748 v. Chr. begon in Babylon de Nabonassar-era met een noodzakelijke kalenderhervorming. Het jaar 748 v. Chr. was ook het moment dat het leger van Uzzia/Azaria in het jaar van de zevende olympiade, uit Egypte werd teruggetrokken (De zonaanbidder, 2016, blz. 33-44

De derde Assyrische invasie dateer ik in het jaar 736 v. Chr. in het tweede regeringsjaar van koning Achaz van Juda.

De aanleiding voor het opnieuw oprukken van Tiglath Pileser III tegen Damascus, was een schrijven aan de koningen van Assur door een in het nauw gedreven koning Achaz van Juda, die door de geallieerde legers van Samaria en Damascus aangevallen werd.

Jesaja 7:1 Het geschiedde nu in de dagen van Achaz, de zoon van Jotham, de zoon van Uzzia, de koning van Juda, dat Rezin, de koning van Aram, met Pekah, de zoon van Remalia, de koning van Israël, tegen Jeruzalem ten strijde trok; maar hij kon in de strijd daartegen de overhand niet behalen.     

2 Kronieken 28:16 In die tijd zond koning Achaz het verzoek tot de koningen van Assur hem te helpen.   

De beschreven invasie van Pekah geallieerd met Rezin, in Juda kan chronologisch nauwkeurig gedateerd worden in het jaar 736 v. Chr. Zie De Zonaanbidder, 2016, blz. 102.

Op basis van dit aangereikt Bijbels tijd-navigatiepunt verankeren we het eponiem van Nabû-bêla-usur met de veldtocht van Tiglath Pileser III tegen Damascus, met het jaar 736 v. Chr.

Jaar 25 [732/731] 736/735 Tijdens het eponiem van Nabû-bêla-usur, de gouverneur van Si'imme, veldtocht tegen Damascus.

Jaar 26 [731/730] 735/734 Tijdens het eponiem van Nergal-uballit, de gouverneur van Ahizu-hina, veldtocht tegen ©apiya.

Commentaar: De veldtocht tegen Sapiya voerde Tiglath Pileser III naar het zuidelijke gebied van Babylon, en deze veldtocht is ook fragmentarisch bewaard gebleven via de gereconstrueerde annalen van zijn paleismuren te Kalhu/Kalah.

Jaar 27 [730/729] 734/733 Tijdens het eponiem van Bêl-lu-dari, de gouverneur van Tille, de koning bleef in het land.

Commentaar: de uitdrukking: ‘de koning bleef in het land’ is een eufemisme dat op niets doen slaat. We zijn alleen in het bezit van de eponiem-vermelding. Van de annalen op de paleismuren te Kalah bleef als informatie over dit jaar, niets bewaard.

Jaar 28 [729/728] 733/732 Tijdens het eponiem van Liphur-ilu, de gouverneur van Habruri, de koning nam de hand van Bêl [].

Commentaar: de uitdrukking ‘de koning nam de hand van Bel’, wijst op het koningschap over de stad Babylon. Volgens de orthodoxe Assyriologie was Tiglath Pileser III onder zijn Babylonische naam Pul, koning over Babylon. Een identificatie die we eerder afwezen. De Bijbelse Pul zit op de tijdsbalk ten tijde van koning Menahem van Israël en is chronologisch gezien te onderscheiden van de Babylonische Pul van de Ptolemeüs-canon.

De Babylonische koningen die contemporain met Tiglath Pileser III waren, zijn Nabu-shuma-ishkun (761-748 v. Chr.) en Nubu-nasir of Nabonassar (748/734 v. Chr.).

Tiglath Pileser III heeft verschillende veldtochten naar het gebied van Babylon ondernomen en grote delen ervan geannexeerd. Of hij daadwerkelijk ook de hoofdstad Babylon ooit binnengemarcheerd is blijft een vraagteken. De Babylonische koningslijsten vermelden hem niet.

Jaar 29 [728/727] 732/731Tijdens het eponiem van Dur-A¹¹ur, de gouverneur van Tu¹han, de koning nam de hand van Bêl; de stad van Hi[...] werd ingenomen.

(Hiaat tot aan de troonsbestijging van TPIII ’s opvolger: Salmaneser V)

[727/726] 730/729 Tijdens het eponiem van Bêl-Harran-bêla-usur, de gouverneur van Guzana, veldtocht tegen [...].©almaneser [V] beklom de troon.

Conclusie: In de reconstructie van de regeerperiode van Tiglath Pileser III zijn er meerdere breuken in de Eponiemlijst vastgesteld. Vooreerst was er een periode van co-regentschap met Pul vanaf 768 v. Chr., het jaar van hun gezamenlijke veldtocht naar Israël volgens 1 Kronieken 5:25-26. Vanaf het jaar 761 v. Chr. hebben we dertien eponiemen tot 748 v. Chr. ingevuld. Daarna stelden we een breuk in de Eponiemlijst vast tot 736 v. Chr., waarna de vijf laatste eponiemen historisch geplaatst konden worden.

Men kan bij deze revisie van de geschiedenis van de oudheid de schouders ophalen en stellen dat de vak-wetenschappers het bij het rechte eind hebben. Voor hen kan er over de rangschikking van de Assyrische koningen op de tijdsbalk niet gediscuteerd worden. De Bijbel is voor hen een louter godsdienstig boek en historisch niet betrouwbaar. Wanneer de Bijbels-chronologische gegevens niet passen in de Assyrische constructie, dan zijn het de Bijbelse gegevens die dienen aangepast en niet andersom.

Intussen blijven vele vraagtekens aangaande de regeerperiode van TPIII bestaan. De afkomst van Tiglath Pileser III is in de Assyriologie zelfs omstreden. Er bestaat namelijk twijfel over zijn afstamming. De Assyriologie had hem aanvankelijk als de zoon van Assur Nirari neergezet, maar een latere archeologische vondst weerlegde dit. Op een steen-inscriptie stond Tiglath Pileser III vermeldt als de zoon van Adad Nirari? (KAH,I, Nos. 21-23. Ancient records of Assyria and Babylonia by Daniel David Luckenbill, Chicago, 1926). De tegenstrijdigheid betreffende het zoon-schap van Tiglath Pileser III is binnen de Assyriologie tot op heden niet opgelost. Het is boeiend om het commentaar van de Assyrioloog Luckenbill aangaande de annalen van Tiglath Pileser III te lezen:

“The annals of Tiglath Pileser were engraved upon the slabs of the rebuilt central palace at Calah. These slabs were later removed by Essarhaddon to be used in his southwest palace of the same city. As a result of the removal and retrimming of the stone, the annals have come down to us in a fragmentary state. Without the aid of the Eponym lists with notes it would have been impossible to arrange the fragments in their chronological order, and, even so, future discoveries are likely to show that the arrangement now generally accepted is wrong.”

Ik noteer dat Luckenbill trouw bleef aan de veronderstelde onverbreekbaarheid van de eponiemlijsten en deze als een hulpmiddel zag voor de gefragmenteerde annalen van TPIII op de tijdsbalk te rangschikken. Ik meen echter aangetoond te hebben dat er wel degelijk meerdere hiaten in de eponiemlijst ten tijde van TPIII voorkomen en deze niet langer als dusdanig bruikbaar zijn. Het commentaar van Luckenbill is veelzeggend en verraad de verlegenheid van een Assyrioloog aangaande de regeerperiode van TPIII. Het zijn naar mijn mening alleen de historische Bijbelboeken en Flavius Josephus die ons in staat stellen alle informatie die we vandaag aangaande Tiglath Pileser III hebben, opnieuw chronologisch op de tijdsbalk te herschikken.

Wordt vervolgd…

Met vriendelijke groet,

Robert De Telder

Recente publicaties:

Kronieken van de koningen van Israël, 2017, zie link: https://www.bol.com/nl/p/kronieken-van-de-koningen-van-israel/9200000086650052/?suggestionType=searchhistory

EXODUS, 2016, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/102331

De Zonaanbidder, 2016, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/87999

TIJD en TIJDEN, 2015, Zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579

De Assyriologie herzien, 2012, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/76234

De Tweede Wereldoorlog door de ogen van een neutrale Belg, 2007, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/69343

Genesis versus Egyptologie, 2009, dit boek is uitverkocht maar kan online gelezen worden op de hierna volgende link: http://jezusleeft.weebly.com/genesis-versus-egyptologie.html

Apocalyps, 2009, (dit boek is uitverkocht maar op een PDF-document gratis op eenvoudig verzoek per email bij de auteur verkrijgbaar).

De aflevering van deze week vervolgt met de herziening van de chronologie van de Assyrische koningen van de negende en achtste eeuw v. Chr. Met de aflevering van 20.08.2018 behandelden we de koningen van Assyrië: Salmaneser IV, Assur Dan III, Assur Nirari V en de legendarische Sardanapallos die we in chronologische lijn met de koningen van het tienstammenrijk brachten. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?ID=3109332

Als een gevolg van het linken van Salmaneser III op de tijdsbalk aan de historisch-verifieerbare regeerperiode van Achab van Israël (Zie het artikel van 02.07.2018 op dit blog, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?ID=3102210)

ontstaat er in de achtste eeuw v. Chr. een tijdsperiode van 782 tot 761 v. Chr. waar de Bijbels-Assyrische koningen Jareb en Pul kunnen ondergebracht worden evenals de legendarische Sardanapallos.

© Kronieken van de koningen van Israël, 2017, Robert De Telder

Het zijn als het ware puzzelstukken van een ‘jigsaw-legpuzzel’ die met elk toegevoegd passend stukje het historische plaatje zichtbaar maken. De Bijbels-historische koningen voor deze periode zijn Jareb (Hosea 5:13 en 10:6) en de niet bij naam genoemde Assyrische koning (Jona 3:1-10) die zich op de doemprediking van Jona, tot de God van Israël voor uitredding keerde. Het onderbrengen van de legendarische Sardanapallos op de tijdsbalk doen we via zijn identificatie met een van de Mitanni-koningen. Mitanni-koningen die zoals we al eerder gezien hebben, niemand anders dan de Assyrische koningen van de achtste en zevende eeuw v. Chr. zijn.

De Bijbelse koning van Assyrië ten tijde van de profeet Jona kan moeilijk met Sardanapallos geïdentificeerd worden. De ene koning roept namelijk bij een crisis een vasten uit en keert zich tot de God van Israël voor uitredding en de andere zijn motto is: ‘Eet, drink en bemin, want al het overige is niet veel waard’.

Volgens mijn revisie van de geschiedenis van de oudheid is de Bijbelse koning Pul de opvolger van Sardanapallos op de troon van Assur.

Met het vermelden van Pul als een te onderscheiden Assyrische koning van Tiglath Pileser III botsen we onmiddellijk met de gevestigde Assyriologie. De Bijbelse koningsnaam Pul komt namelijk niet in de Assyrische koningslijst voor. Er bestaat wel een Babylonische koning Pulu of Poros die volgens de Ptolemeüs-canon, op de troon van Babylon zat van 22.02.731 tot 20.02.726 v. Chr. De orthodoxie gaat er van uit dat de Babylonische Pulu of Poros met Tiglath Pileser III te identificeren is die onder een Babylonische troonnaam over Babylon heerste. Zuiver chronologisch gezien kan dit echter niet aangezien er ongeveer een periode van dertig jaar tussen de Bijbelse koning van Assyrië Pul, en de Babylonische Pulu of Poros, zit. Volgens de grondtekst van de Bijbel zijn Pul én Tiglath Pileser wel degelijk twee van elkaar te onderscheiden koningen.

1 Kronieken 5:25 Maar zij hebben tegen den God hunner vaderen overtreden, en de goden der volken des lands nagehoereerd, welke God voor hun aangezichten had verdelgd. 26 Zo verwekte de God Israels den geest van Pul, den koning van Assyrie, en den geest van Tiglath-Pilneser, den koning van Assyrie, die voerde hen gevankelijk weg, te weten de Rubenieten, en de Gadieten, en den halven stam van Manasse; en hij bracht hen te Halah, en Habor, en Hara, en aan de rivier Gozan, tot op dezen dag. (Statenvertaling)

© Kronieken van de koningen van Israël, 2017, Robert De Telder

Het Bijbelboek 1 Kronieken 5:26 heeft het volgens de Statenvertaling duidelijk over twee koningen. Ook de LXX Septuagint Bijbelvertaling (Hebreeuws/Grieks) heeft de twee Assyriërs als twee te onderscheiden koningen vertaald:

1 Chronicles 5:26 And the God of Israel stirred up the spirit of Phaloch king of Assyria, and the spirit of Thagla-phallasar king of Assyria, and carried away Ruben and Gaddi, and the half-tribe of Manasse, and brought them to Chaach, and Chabor, and to the river Gozan, until this day.

De Joodse historicus Flavius Josephus zag Pul en Tiglath Pileser III ook als twee afzonderlijke Assyrische koningen: Joodse Oudheden, Boek IX, xi.1. …And after this manner it was that this Menahem continued to reign with cruelty and barbarity for ten years. But when Pul, king of Assyria, had made an expedition against him, he did not think meet to fight or engage in battle with the Assyrians, but he persuaded him to accept of a thousand talents of silver, and to go away, and so put an end to the war. This sum the multitude collected for Menahem, by exacting fifty drachme as poll-money for every head; after which he died, and was buried in Samaria, and left his son Pekahiah his successor in the kingdom, who followed the barbarity of his father, and so ruled but two years only, after which he was slain with his friends at a feast, by the treachery of one Pekah, the general of his horse, and the son of Remaliah, who laid snares for him. Now this Pekah held the government twenty years, and proved a wicked man and a transgressor. But the king of Assyria, whose name was Tiglath-Pileser, when he had made an expedition against the Israelites, and had overrun all the land of Gilead, and the region beyond Jordan, and the adjoining country, which is called Galilee, and Kadesh, and Hazor, he made the inhabitants prisoners, and transplanted them into his own kingdom. And so much shall suffice to have related here concerning the king of Assyria.

De voortreffelijke Statenvertaling van de Bijbel werd door meer recente vertalingen wat betreft het vertalen van het woordje ‘en’ in de grondtekst, niet gevolgd. De NBG 1951 en de NBV 2004 volgden het gezag dat de wetenschap der Assyriologie intussen verworven had, en negeerden de grondtekst van de Bijbel zoals de Statenvertaling het correct vertaalde:

1 Kronieken 5:26 Zo verwekte de God Israels den geest van Pul, den koning van Assyrie, en den geest van Tiglath-Pilneser, den koning van Assyrie,…

Zowel NBG als NBV voegden woorden aan de grondtekst toe zodat Pul en Tiglath Pileser III in lijn met de Assyriologie, als één en dezelfde koning neergezet kunnen worden:

1 Kronieken 5:26 wekte de God van Israël de geest op van Pul, de koning van Assur, namelijk de geest van Tillegatpilneser, de koning van Assur, en deze voerde hen weg: de Rubenieten, de Gadieten en de helft van de stam Manasse. En hij bracht hen naar Chalach, Chabor, Hara en de rivier van Gozan, waar zij zijn tot op de huidige dag. (NBG 1951)

1 Kronieken 5:26 ..Daarom zette de God van Israël koning Pul van Assyrië, ook bekend als Tiglatpileser, ertoe aan om hen als ballingen weg te voeren. Hij bracht hen naar Chalach, Chabor, Hara en de rivier van Gozan, en daar wonen ze tot op de dag van vandaag. (De Nieuwe Bijbelvertaling NBV 2004)

Godzijdank dat we vandaag de Statenvertaling in ons bezit hebben. Het oud-Nederlandsch neem ik er graag op de koop toe bij. Met wat inspanning en goede wil is het nog altijd best verstaanbaar.

De beschreven invasie van het gebied van het tienstammenrijk in het Bijbelboek 1 Kronieken 5:26 dateren we in 768 v. Chr. en dit op basis van de Seder Olam (The Rabbinic View of Biblical Chronology, translated and with commentary by Heinrich W. Guggenheimer, 1998, blz. 195). De Joodse overlevering leert namelijk dat er een periode van 59 jaar zat tussen de vernietiging van het leger van Sanherib voor Jeruzalem in het veertiende regeringsjaar van Koning Hizkia van Juda, (zijnde 709 v. Chr.), en de eerste Assyrische invasie volgens 1 Kronieken 5:26. Het jaartal 709 v. Chr. als veertiende regeringsjaar van Hizkia werd bekomen door het linken van de regeerperiode van Hizkia van Juda aan het vijftiende jubeljaar. De constructie van Edwin R. Thiele waarbij de chronologische gegevens van de Bijbel met de Assyrische koningslijst aangepast werden wijzen we af. De Assyriologie dwingt voor het kiezen 701 v. Chr. als jaartal voor de belegering van Jeruzalem door Sanherib, wat een foutief verschil van acht jaar op de tijdsbalk betekent.

De Seder Olam leert dat de Assyriërs met regelmaat het gebied van Israël en Juda zijn binnengevallen. Ook in de ‘Legends of the Jews, Louis Ginzberg, (Hoofdstuk IX, The Two Kingdoms Chastised), lezen we dat de Assyrische invasies over verschillende jaren verspreid liepen.

Wanneer we de verkregen chronologische gegevens op de tijdsbalk aanbrengen blijkt dat de eerste invasie van Pul én Tiglath Pileser III in het gebied van het tienstammenrijk geschiedde tijdens de periode van anarchie zonder koning op de troon in Israël.

De tweede Assyrische invasie in het gebied van het tienstammenrijk vond plaatst in het eerste regeringsjaar van Menahem in 763 v. Chr. Koning Menahem van het tienstammenrijk regeerde historisch-verifieerbaar van 763 v. Chr. tot het voorjaar van 753 v. Chr. Deze jaartallen zijn het resultaat van het verankeren van het veertiende regeringsjaar van koning Hizkia met het vijftiende sabbat- en jubeljaar van 709/708 v. Chr., en vanaf dit ankerjaar op de tijdsbalk naar de regeerperiode van koning Uzzia van Juda te navigeren. De regeerperiode van Menahem is namelijk gelinkt aan die van koning Uzzia van Juda. Zie TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk: Kroniek van koning Uzzia, blz. 279-284.

De regeerperiode van de Bijbelse koning van Assyrië: Pul, zit op de tijdsbalk verankerd vanaf het jaar van de meganatuurcatastrofe in 776 v. Chr. De Babylonische Pulu of Poros van de Ptolemeüs canon is te onderscheiden van de Bijbelse Pul als koning van Assyrië en blijft als koning van Babylon behouden met de regeerperiode 731/726 v. Chr. Zie ook TIJD en TIJDEN, 2015, appendix 6: De Ptolemeüs-canon.

Hierna het Bijbelcitaat dat de Assyriër Pul met Menahem verbindt.

2 Koningen 15:17 In het negenendertigste jaar van Azarja (Uzzia), de koning van Juda, werd Menahem, de zoon van Gadi, koning over Israël; hij regeerde tien jaar te Samaria. 18 Hij deed wat kwaad is in de ogen des HEREN; hij week al zijn dagen niet af van de zonden die Jerobeam, de zoon van Nebat, Israël had doen bedrijven, 19 Pul, de koning van Assur, trok tegen het land op; Menahem gaf Pul duizend talenten zilver, opdat deze hem zou bijstaan om het koningschap in zijn hand te bevestigen. 20 En Menahem hief dit geld van Israël, van alle vermogende lieden, om het de koning van Assur te geven: vijftig sikkels zilver per hoofd. Toen keerde de koning van Assur terug en bleef daar niet in het land. (NBG Vertaling 1951)

In mijn studie ‘De Assyriologie herzien, 2012, Appendix I: Mitanni, toonde ik aan dat het zogenaamde Rijk van Mitanni in wezen een fictief rijk was, door de moderne Egyptologie gecreëerd. Het Mitannische Rijk wiens vorsten met de farao ’s Amonhotep III en IV correspondeerden is niets anders dan het Assyrische Rijk van de achtste eeuw v. Chr., een eeuw waar ook de Amarna-tijd thuishoort. Op basis van deze identificatie identificeerde ik de Bijbelse Pul als de vader van Tiglath Pileser III en dit op basis van de identificatie van Pul’ s alter ego in het Mythische Mitanni: Suttarna. Zie ook het artikel op dit blog van 24.03.2014: Het mythische rijk Mitanni. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1395615600&stopdatum=1396220400

De regeerperiode van Pul laat ik aanvangen in het jaar van de meganatuurcatastrofe 776 v. Chr., na de dood van de legendarische Sardanapallos alias Artatama. Bij de dood van Pul werd deze opgevolgd door zijn zoon Tiglath Pileser III alias Tusjratta. Tusjratta correspondeerde zoals eerder opgemerkt met de Egyptische farao ’s Amonhotep III en IV. Dertien brieven in de vorm van kleitabletten van Tusjratta zijn bewaard gebleven en maken deel uit van de Amarna-briefwisseling. Het is brief EA17 van Tushratta aan Nimmoeria alias Amonhotep III dat heel wat licht werpt op de troonsbestijging van Tiglath Pileser III en de perikelen op dat gebied. De tijdsperiode die ik hier behandel kreeg ook heel wat aandacht in mijn boek: De zonaanbidder, 2016, blz. 45-51. Het was de tijd ook dat een Assur Uballit, een zoon van Assur Nadin Ahe, met farao correspondeerde. Een periode duidelijk met meer dan één troonpretendent in Assyrië. In de Bijbel zijn het Pul én Tiglath Pileser III die als koningen van Assyrië vermeld worden. Tiglath Pileser III heeft hierbij geruime tijd samen met zijn vader Pul als co-regent geregeerd. Dat wordt duidelijk wanneer we op een tijdsbalk de regeerperiode van koning Menahem chronologisch aanbrengen. Zowel Pul als Tiglath Pileser zijn met Menahem verbonden. In de bewaarde annalen (Annals of Tiglat Pileser III, ANET 3 283) van Tiglath Pïleser III verwijst hij naar Menahem van Samaria.

De gevestigde Assyriologie heeft op basis van de eponiemlijsten voor Tiglath Pileser III een regeertijd van het jaar 745 tot 727 v. Chr., wat niet overeenstemt met de Bijbels-chronologische gegevens over koning Menahem van Israël met de jaren 763 tot 753 v. Chr.

Bovendien hebben we in de bewaarde annalen (Chapter XIV, I, 770) van Tiglath Pileser III een vermelding over koning Azaria/Uzzia van Juda:

© Kronieken van de koningen van Israël, 2017, Robert De Telder

Koning Azaria van Juda wordt door Tiglath Pileser III beschreven als de leider van een coalitie van Klein-Aziatische koningen tegen hem gericht. Koning Uzzia/Azaria van Juda heeft Bijbels-chronologisch een regeertijd van het jaar 803 tot 750 v. Chr. In het jaar 776 v. Chr. werd Uzzia/Azaria echter met melaatsheid geslagen en in quarantaine geplaatst. Zijn zoon Jotham werd toen tot aan zijn dood, als co-regent aangesteld. We moeten aannemen dat de verwijzing naar Azaria van Juda als de leider van een Klein-Aziatische coalitie door TPIII, in de periode van 803 tot 776 v. Chr. op de tijdsbalk te plaatsen is, tijdens zijn gezonde periode. Het is dezelfde periode dat Uzzia/Azaria ook Egypte onder zijn controle had (De Zonaanbidder, 2016, blz. 36-39).

Het moet duidelijk zijn dat de chronologische constructie van de Assyriologie voor deze tijdsperiode, onverzoenbaar met de Bijbels-chronologische gegevens is. De enige conclusie is dat er hiaten in de Eponiemlijsten voorkomen! Zelfs de constructie van Edwin E. Thiele in het verkorten van de regeertijd van de koningen van Israël en Juda voor deze tijdsperiode mist wanneer we de eerste helft van de regeerperiode van Azaria met Tiglath Pileser III verbinden, haar doel. Ik meen dat het jaar van de zevende olympiade in 748 v. Chr. gepaard gaande met een meganatuurcatastrofe verantwoordelijk is voor een hiaat in de eponiemlijsten. Zo dadelijk wil ik dit verduidelijken.

© Kronieken van de koningen van Israël, 2017, Robert De Telder

Dat er een onderbrekingen in de eponiemlijsten vastgesteld kunnen worden heb ik in de aflevering van 20.08.2018 aangetoond. Het eponiem van Nergal-nasir, de gouverneur van Nisibis, meldt een opstand in Kalhu: [746/745] 783/782 Tijdens het eponiem van Nergal-nasir, de gouverneur van Nisibis, opstand in Kalhu.

Tussen rechte haken staan de jaartallen van de Assyriologie met rechts daarvan de gereviseerde jaartallen aan de hand van de chronologie van de koningen van Israël.

De opstand in Kalhu moet zich over heel het land uitgebreid hebben en luidde aldus een periode van nooit eerder geziene anarchie in. De Assyriologie laat volgens de eponiemlijsten Assur Nirari V in 745 v. Chr. opgevolgd worden door Tiglath Pileser III. Maar dit klopt niet met de historische realiteit.

Ik meen dat de usurpator Tiglath Pileser III verantwoordelijk is voor het creëren van een hiaat een ‘damnatio memoriae’, in de geschiedenis van Assyrië.

Volgens mijn herziening laat ik Assur-nirari V na een periode van anarchie opgevolgd worden door de Sardanapallos van de Griekse legende, gevolgd door Pul en Jareb. De eponiemlijst laat ik in 761 v. Chr. na een tijdshiaat van eenentwintig jaar vervolgen met Tiglath Pileser III.

Scrol naar beneden voor het vervolg van dit artikel met de eponiemlijsten (met commentaar) die betrekking op Tiglath Pileser III hebben.

Met vriendelijke groet,

Robert De Telder