Op dit blog schreef ik op
12-10-2014 een artikel over Salmaneser V:
de koning van Assyrië, die o.a. verantwoordelijk was voor de verovering van
Samaria en de wegvoering in ballingschap van de tien stammen van Israël. Met
dit artikel wil ik deze reeks vervolgen met de co-regent van Salmaneser V tijdens
deze periode en later diens opvolger: Sargon II. Sargon staat éénmaal in de
Bijbel vermeldt:
Jesaja 20:1 In het jaar, toen de veldmaarschalk
naar Asdod kwam, gezonden door Sargon,
de koning van Assur, en hij tegen Asdod streed en het innam; 2 te dien
tijde sprak de HERE door Jesaja, de zoon van Amoz: Ga en maak het grove kleed
los van uw lendenen en trek uw schoenen van uw voeten. En hij deed alzo en liep
ongekleed en barrevoets. 3 Toen zeide de HERE: Zoals mijn knecht Jesaja
ongekleed en barrevoets gelopen heeft drie
jaar lang, tot een teken en een zinnebeeld aangaande Egypte en Ethiopië, 4
zo zal de koning van Assur de
gevangenen van Egypte en de ballingen van Ethiopië, jongen en ouden,
wegdrijven, ongekleed en barrevoets en met ontblote achterdelen, een smaad voor
Egypte. 5 Dan zullen zij verslagen en beschaamd wezen om Ethiopië, hun
toeverlaat, en om Egypte, hun trots; 6 en de inwoners van dit kustland zullen
te dien dage zeggen: Zie, zo gaat het met hen, op wie wij ons verlaten hebben,
tot wie wij om hulp vluchtten om gered te worden van de koning van Assur; hoe
zullen wij dan ontkomen? (NBG
Vertaling 1951)
Het is
de hierboven geciteerde profeet Jesaja, die de koning van Assur bij naam noemt:
Sargon. In de relevante Bijbelboeken Koningen en Kronieken wordt Sargon niet
bij naam vermeldt, maar vinden we wel enkele malen 'koningen van Assur' in het meervoud,
vermeldt. De Bijbel leert dat gedurende deze periode, de troon door meer dan één
koning gedeeld in Assur, werd. Sargon s voorganger was Salmaneser V van wie
hij een co-regent was. Aan Salmaneser V was hij volgens gegevens die we uit de Bijbel
afleiden, aanvankelijk ondergeschikt. Dit is een gegeven dat echter niet uit
Sargon s annalen blijkt. Integendeel, Sargon claimt bijvoorbeeld de verovering
vanSamaria en de wegvoering in
ballingschap van het tienstammenrijk voor zichzelf.
7. I besieged and occupied
the town of Samaria, and took 27,280
of its inhabitants captive. I took from them 50 chariots, but left them the
rest of their belongings. I placed my Lieutenants over them; I renewed the
obligation imposed upon them by one of
the Kingswho preceded me. [Tiglath Pileser III whom Sargon would not acknowledge.]
(Excerpted from "Great
Inscription in the Palace of Khorsabad," Julius Oppert, tr., in Records of
the Past, vol. 9 (London: Samuel Bagster and Sons, 1877), pp. 3-20)
De Bijbel leert echter dat
Salmaneser V verantwoordelijk voor de inname van Samaria was:
2 Koningen 18:9 In het vierde jaar van koning Hizkia
dat is het zevende jaar van Hosea, de zoon van Ela, de koning van Israël trok
Salmanassar, de koning van Assur, op
tegen Samaria en sloeg het beleg ervoor. 10 Men nam het in na verloop van drie
jaren; in het zesde jaar van Hizkia dat is het negende jaar van Hosea, de
koning van Israël werd Samaria
ingenomen. 11 De koning van Assur voerde Israël in ballingschap naar Assur en
bracht hen naar Chalach, Chabor, de rivier van Gozan en de steden der Meden,
12 omdat zij niet hadden geluisterd naar de HERE, hun God, maar zijn verbond
hadden overtreden: al wat Hij aan Mozes, de knecht des HEREN, had geboden; zij
hadden er niet naar geluisterd en het niet gedaan. (NBG Vertaling 1951)
De belegering van Samaria
nam drie jaar in beslag van 720 tot 717 v. Chr. De
wegvoering van de tien stammen volgde in 717 v. Chr. Dit is Bijbelse
chronologie die op de tijdsbalk aan de hand van de sabbat- en jubeljaren, vast
verankerd zit. Zie o.a. het artikel op dit blog van 31-01-2014: Honderddertig
jaar, zes maanden en tien dagen. Wanneer we de Bijbel als historisch
correct hanteren, ontmaskeren we hier Sargon II als een leugenaar en
geschiedvervalser. De bedoeling van dit artikel is om de regeerperiode van
Sargon II als co-regent en als koning chronologisch op de tijdsbalk te
schikken.
Het
wapenfeit dat de profeet Jesaja doorgaf van de belegering van Asdod door het
leger van Sargon plaatsen we in 720 v. Chr. De historische gegevens die we
bezitten betreffende de regeerperiode van Salmaneser V en Sargon worden nu aan
de historische gegevens van de Bijbel gekoppeld en aldus gereviseerd.
De
profeet Jesaja liep in het jaar 720 v. Chr. al gedurende drie jaren:
722/721/720 v. Chr. barrevoets rond, en dit als een teken en zinnebeeld van de
HERE God tegen Egypte, een land waar de koningen van Israël ter uitredding
tegen het oprukkende Assyrië, op vertrouwd hadden. In het bijzonder was de
Bijbelse farao So door hen voor hulp aangesproken geworden. Zie het artikel op
dit blog van 19-03-2014: wie was So, de koning van Egypte, ten tijde van de
val van Samaria in 717 v. Chr.? Het jaar 722 v. Chr., in het
sterfjaar van koning Achaz van Juda, heb ik een eerder artikel op dit blog op 20-01-2014: de
noodzakelijke kalenderhervorming van de achtste eeuw voor Christus,
beschreven als een jaar dat getuige was van een uitzonderlijke
meganatuurcatastrofe.
De
hierna volgende historische constructie is met de gegevens die we al hebben
gepresenteerd, mogelijk. In het jaar 720 v. Chr. rukte Sargon II als generaal
van het leger van koning Salmaneser V, samen met Salmaneser V het gebied van
het tienstammenrijk binnen. Te Megiddo splitste de legergroep van Sargon zich
van de hoofdmacht onder leiding van Salmaneser V, af en marcheerde richting
Asdod en Gaza en later naar Raphia aan de grens met Egypte. Ook dit wapenfeit
stond uiteraard op de muren van Sargon s paleis te Khorsabad in spijkerschrift
beschreven:
8. HANUN, King of Gaza, arid SEBECH,
Sultan [This is the word siltan, the Hebrew shilton, "power," the
Arabic sultan.] of Egypt, allied
themselves at Rapih to oppose me, and fight against me; they came before me, I
put them to flight. SEBECH yielded
before my cohorts, he fled, and no one has ever seen any trace of him since. I
took with my own hand HANUN, King of
Gaza.
9. I imposed a tribute on PHARAOH, King of Egypt, SAMSIE, Queen
of Arabia, IT-AMAR, the Sabean, of gold, sweet smelling herbs of the land,
horses, and camels.
(Excerpted from "Great
Inscription in the Palace of Khorsabad," Julius Oppert, tr., in Records of
the Past, vol. 9 (London: Samuel Bagster and Sons, 1877), pp. 3-20)
Terwijl Salmaneser V met
zijn leger een belegering van Samaria begint, die drie jaar lang tot het
voorjaar van 717 v. Chr. zal duren, strijdt Sargon in 720 v. Chr. te Asdod en
Gaza. Vervolgens slaat hij een Egyptisch leger te Raphia terug. Hierbij
verwijst hij in zijn annalen naar koning Hanun van Gaza en naar een Egyptische
machthebber met de (Assyrische) naam Sebech. Zuiver tijd-chronologisch gezien
kan het Assyrische Sebech met het Hebreeuwse So geïdentificeerd worden. Farao
So kan echter bij Raphia niet doorbreken en moet Samaria aan de Assyriërs
overlaten.
De hiervoor beschreven
veldtocht van het leger van Sargon II over Megiddo naar de kustvlakte, naar
Asdod, Gaza en Raphia voerde hij uit als co-regent van Salmaneser.
Zijn eerste jaar als
co-regent begon in het voorjaar van 721 v. Chr. wanneer ook zijn tegenstander
in Babylon Merodach Baladan aldaar koning werd en stopte met het betalen van
schatting aan Assur. Sargon s tweede jaar als co-regent is 720 v. Chr. dat ik
zoeven beschreven heb.
In het jaar 719 v. Chr. is
er een eponiem naar Sargon II vernoemd.
[719/718] Tijdens het eponiem van
Sargon [II], de koning van Assyrië
ging binnen [...].
Normaal wordt dit door
Assyriologen opgevat als het opnemen van het koningschap. Dit zou uiteraard tot
de mogelijkheden kunnen behoren. Chronologisch gezien belegerde Salmaneser V
met zijn leger Samaria nog steeds. Het aanstellen van een co-koning zou
niet onlogisch geweest zijn. Het eponiem van 719/718 is trouwens
gefragmenteerd. We hebben alleen de lijn Sargon, de koning van Assyriër ging
binnen ( )?
Het jaar daaropvolgend in 718 v.
Chr. vermeldt het eponiem van Zer-ibni; een veldtocht tegen Tabal.
[718/717] Tijdens het eponiem van
Zeru-ibni, de gouverneur van Rasappa, veldtocht tegen Tabal.
Dit jaar 718 v. Chr. was het
tweede jaar van de belegering van Samaria door het leger van Salmaneser V. Dat
zelfde jaar rukte Sargon II met zijn leger op tegen Tabal, een plaats ten noordwesten van het hart-land van Assyrië. Op
zijn paleismuren gaat Sargon uitvoeriger op zijn wapenfeiten in:
11. Amris of Tabal, had been placed upon the throne
of KHULLI his father; I gave to him a daughter and I gave him Cilicia which had
never submitted to his ancestors. But he did not keep the treaty and sent his
ambassador to URZAHA, king of Armenia, and to MITA, King of the Moschians, who
had seized my provinces. I transported Amris to Assyria, with his belongings,
the members of his ancestors' families, and the magnates of the country, as
well as 100 chariots; I established some Assyrians, devoted to my government,
in their places. I appointed my Lieutenant Governor over them, and. commanded
tributes to be levied upon them.
Het eponiem van het jaar daarop
in 717 v. Chr. heeft als vermelding: Dur-Sarruken (?) werd gegrondvest.
[717/716] Tijdens het eponiem van
Tab-ar-Aur, de maarschalk, Dur-arruken [] werd gegrondvest.
Ten noorden van Nineveh, de hoofdstad van Assyrië,
begon Sargon II aan de bouw van zijn nieuwe hoofdstad: Dur-Sharrukin of wel
Sargonsburg, nabij het moderne Khorsabad in Irak. In het westen rukte het leger
van Sargon II op tegen Hamath. Het lot van de overwonnen koning van Hamath:
Jaubid, treft alle verbeelding: Sargon liet hem villen.
12. JAUBID of Hamath, a
smith, was not the legitimate master of the throne, he was an infidel and an
impious man, and he had coveted the royalty of Hamath. He incited the towns of
Arpad, Simyra, Damascus, and Samaria
to rise against me, took his precautions with each of them, and prepared for
battle. I counted all the troops of the god Assur; in the town of Karkar, which
had declared itself for the rebel, I besieged him and his warriors, I occupied
Karkar and reduced it to ashes. I took him, himself, and had him flayed, and I killed the chief of the rioters in each
town, and reduced them to a heap of ruins. I recruited my forces with 200
chariots and 600 horsemen from among the inhabitants of the country of Hamath
and added them to my empire.
In dat zelfde jaar 717 v. Chr. kwam aan de belegering
van Samaria in het voorjaar een einde, wanneer de stad zich aan Salmaneser V, overgaf.
Het was ontegensprekelijk Salmaneser V die volgens de Bijbel de stad innam en
de bevolking in ballingschap wegvoerde. Nog in datzelfde jaar 717 v. Chr. richt
Salmaneser V zijn pijlen op Tyrus en begint met zijn leger een belegering van
Tyrus, dat vijf jaar zou aanslepen.
Het volgende jaar in 716 v. Chr. terwijl Salmaneser V de
Fenicische havenstad Tyrus verder belegert, voert Sargon volgens het eponiem
van Tab-sil-Earra een veldtocht tegen Mannea.
[716/715] Tijdens het eponiem van
Tab-sil-Earra, de gouverneur van Libbi-ali, veldtocht tegen Mannea.
Mannea lag op de kaart gezien,
noordoostelijk van Assyrië. De Assyriërs Salmaneser V en Sargon II deelden tijdens
deze periode de troon met elkaar en commandeerden ieder een afzonderlijk leger
voor het voeren van veldtochten.
Het volgende jaar in 715 v. Chr.,
het eponiem van Taklak-ana-bêli is het voor Sargon II met het aanstellen van
gouverneurs, blijkbaar een rustig jaar.
[715/714] Tijdens het eponiem van
Taklak-ana-bêli, de gouverneur van Nisibis, gouverneurs werden aangesteld.
En terwijl zet Salmaneser V zijn
belegering van Tyrus verder.
In het jaar 714 v. Chr. ligt
Salmaneser V met zijn leger nog altijd voor Tyrus en voert Sargon volgens het
eponiem Istar-duri, een veldtocht uit tegen Urartu en Musasi.
[714/713] Tijdens het eponiem van
Itar-duri, de gouverneur van Arrapha, veldtocht tegen Urartu en Musasi; [] Haldi werd weggevoerd.
In het jaar 713 v. Chr. hebben we
nog altijd het vijfjarige beleg van Tyrus door het leger van Salmaneser V
(717/712 v. Chr.). En in het eponiem van Assur-Bani staat er als veldtocht van
dat jaar: de edelen vochten te Ellipi en naar Musasir.
[713/712] Tijdens het eponiem van
Aur-bani, de gouverneur van Kalhu, de edelen vochten te Ellipi; de god [...]
ging zijn nieuwe tempel binnen, naar Musasir.
Musasir was een belangrijke berg-stad in het gebied
van Urartu en het is hier dat Sargon II campagne voert.
Het eponiem voor 712 v. Chr. van sarru-emurani heeft
als enige vermelding: de koning bleef in het land.
[712/711] Tijdens het eponiem van arru-emuranni, de gouverneur van
Mazamua, de koning bleef in het land.
Dit is in het licht van de revisie van de geschiedenis
van de oudheid, heel opmerkelijk. Het jaar 712 v. Chr. was namelijk het jaar
van de inval van de zeevolken. De zogenaamde zeevolken overspoelden Klein-Azië,
lieten het hart-land van Assyrië links liggen en richten zich hoofdzakelijk op
de Levant en Egypte. In Egypte werden de zeevolken door farao Ramses III
verslagen en op de vlucht gedreven. Ramses III zou daarop zelf een veldtocht in
Klein-Azië houden. Over dit bewogen jaar 712 v. Chr. schreef ik eerder op dit
blog een
artikel op 22-03-2014: Ramses III en de Zeevolken. Ik meen dat het ook
mogelijk is dat de Assyriër Salmaneser V met zijn leger voor Tyrus door de
actie van zeevolken aan zijn einde kwam. Sargon II bleef dat jaar thuis, vestigde
zijn heerschappij en voerde een damnatio memoriae naar Salmaneser V uit.
Het jaar daarop in 711 v. Chr. voert Sargon II alweer
een veldtocht uit, ditmaal tegen Maras.
[711/710] Tijdens het eponiem van
Inurta-alik-pani, de gouverneur van Si'immel, veldtocht tegen Mar'a.
Met de inval van de zeevolken in
de Levant tot aan de grens met Egypte in het jaar 712 v. Chr., is Sargon
genoodzaakt om na het verslaan en aftrekken van de zeevolken door het
Egyptische leger, het jaar daarop in 711 v. Chr. in zijn provincies langs de
kust,orde op zaken te stellen. In Asdod zat in de tussentijd een Griekse (Ioniër)
heerser op de troon. Ook elders langs de kust hadden zich zeevolken gevestigd. Zie het artikel
op dit blog van 11-02-2014: Het reisverslag van WEN-AMON. Hierna
volgt het relaas van Sargon s acties in Asdod zoals het op de muren van zijn
paleis in Sargonsburg, het moderne Khorsabad, werd vermeld.
32. AZURI, King of Ashdod, determined within himself to render no more
tributes; he sent hostile messages against Assyria to the neighbouring Kings. I
meditated vengeance for this, and I withdrew from him the government over his
country. I put his brother AKHIMIT on his throne. But the people of Syria,
eager for revolt, got tired of AKHIMIT's rule, and installed IAMAN, who like the former, was not the
legitimate master of the throne. In the anger of my heart, I did not
assemble the bulk of my army nor divide my baggage, but I marched against
Ashdod with my warriors, who did not leave the trace of my feet.
33. IAMAN learnt from afar of the approach of my expedition; he fled
beyond Egypt towards Libya (Meluhhi), and no one ever saw any further trace of
him. I besieged and took Ashdod and the town of Gimtu-Asdudim; I carried away
captive IAMAN'S gods, his wife, his sons, his daughters, his money and the
contents of his palace, together with the inhabitants of his country. I built
these towns anew and placed in them the men that my arm had conquered.
34. I placed my Lieutenant as
Governor over them, and I treated them as Assyrians. They never again became guilty of impiety.
Een jaar later in 710 v. Chr. was er een veldtocht
van het Assyrische leger van Sargon II naar Bit-zeri.
[710/709] Tijdens het eponiem van
ama-bêla-usur, de gouverneur van Ahizuhina, veldtocht tegen Bit-zeri []; de koning bleef in Ki.
En in 709 v. Chr. is Sargon II
eindelijk in staat Merodach Baladan, de koning van Babylon te verslaan en zelf
het begeerde koningschap over Babylon op zich te nemen, zoals het eponiem van
Mannu-ki-assur-lei leert.
[709/708] Tijdens het eponiem van
Mannu-ki-Aur-le'i, de gouverneur van Tille, Sargon nam de hand van Bêl [en werd koning van Babylon].
Deze overwinning op Merodach
Baladan stond ook uitvoerig op de muur van zijn paleis te Khorsabad in
spijkerschrift afgebeeld:
38. MERODACH-BALADAN, son of IAKIN, King of Chaldaea, the fallacious,
the persistent in enmity, did not respect the memory of the gods, he trusted in
the sea, and in the retreat of the marshes; he eluded the precepts of the great
gods, and refused to send his tributes. He had supported as an ally KHUMBANIGAS, King of EIam. He had
excited all the nomadic tribes of the desert against me. He prepared himself
for battle, and advanced. During twelve
years,[From721 to 709 BC] against the will of the gods of Babylon,
the town of BEL, which judges the gods, he had excited the country of the
Sumers and Accads, and had sent ambassadors to them. In honour of
the god Assur, the father of the gods, and of the great and august Lord
MERODACH, I roused my courage I prepared my ranks for battle. I decreed an
expedition against the Chaldeans, an impious and riotous people. MERODACH-BALADAN heard of the approach
of my expedition, dreading the terror of his own warriors, he fled before it,
and flew in the nighttime like an owl, falling back from Babylon, to the
town of Ikbibel. He assembled together the towns possessing oracles, and
the gods living in these towns he brought to save them to Dur-Iakin, fortifying
its walls. He summoned the tribes of Gambul, Pukud, Tamun, Ruhua, and Khindar,
put them in this place, and prepared for battle. He calculated the extent of a
plethrum in front of the great wall. He constructed ditch 200 spans wide, and
deep one fathom and a half. The conduits of water, coming from the Euphrates,
flowed out into this ditch; he had cut off the course of the river, and divided
it into canals, he had surrounded the town; the place of his revolt, with a
dam, he had filled it with water, and cut off the conduits. MERODACH-BALADAN, with his allies and
his soldiers had the insignia of his royalty kept as in an island on the banks
of the river; he arranged his plan of battle. I stretched my combatants all
along the river dividing them into bands; they conquered the enemies. By the
blood of the rebels the waters of these canals reddened like dyed wool. The
nomadic tribes were terrified by this disaster which surprised him and fled; I
completely separated his allies and the men of Marsan from him; I filled the
ranks of the insurgents with mortal terror. He left in his tent the insignia of
his royalty, the golden....... the golden throne, the golden parasol, the
golden sceptre, the silver chariot, the golden ornaments, and other effects of
considerable weight ; he fled alone, and disappeared like the ruined
battlements of his fortress, and I entered into his retreat. I besieged and
occupied the town of Dur-Iakin, I took as spoil and made captive, him, his
wife, his sons, his daughters, the gold and silver and all that he possessed,
the contents of his palace, whatever it was, with considerable booty from the
town. I made each family and every man who had withdrawn himself from my arms,
accountable for this sin. I reduced Dur-Iakin the town of his power to ashes. I
undermined and destroyed its ancient forts. I dug up the foundation stone; I made
it like a thunder-stricken ruin. I allowed the people of Sippara, Nipur,
Babylon, and Borsippa, who live in the middle of the towns to exercise their
profession, to enjoy their belongings in peace, and I have watched upon them. I
took away the possession of the fields which from remote times had been in the
hand of the Suti Nomad, and restored them to their rightful owners. I placed
the nomadic tribes of the desert again under my yoke, and I restored the
forgotten land delimitations which had existed during the tranquillity of the
land. I gave to each of the towns of Ur, Orchoé, Erikhi, Larsa, Kullab, and
Kisik, the dwelling of the god LAGUDA, the god that resides in each, and I
restored the gods who had been taken away, to their sanctuaries. I re-established the altered laws in full force.
Wat het einde van Merodach Baladan betreft, bestaan er
nochtans meerdere versies in de verschillende Assyrische annalen die voorhanden
zijn. Eén tekst leert dat hij gevangen genomen werd, een andere tekst leert dat
Merodach om genade smeekt en in een derde versie loopt hij van het slagveld weg,
en kan ontsnappen. Het is de laatste versie die historisch-Bijbels correct is.
De Bijbel verhaalt namelijk dat Merodach Baladan bij Hizkia in Jeruzalem in 709
v. Chr. op bezoek ging. Zie ook het artikel op dit blog van 12-10-2014:
Salmaneser V.
Datzelfde jaar 709 v. Chr. wanneer Sargon II met zijn
leger Babylon inneemt, voert zijn zoon Sanherib als co-regent of co-koning, met
zijn leger een veldtocht tegen Jeruzalem aan. Dit geschiedde in het veertiende
regeringsjaar van koning Hizkia van Juda.
2 Koningen 18: 13 In het
veertiende jaar van koning Hizkia trok Sanherib,
de koning van Assur, op tegen alle versterkte steden van Juda en bezette
ze.
De Bijbel verwijst tijdens deze periode naar de koningen
van Assur in het meervoud:
2 Kronieken 32:1-4 Na deze gebeurtenissen, waarin
Jehizkia 's trouw bleek, rukte Sanherib, de koning van Assur, op. Hij trok Juda
binnen en zeide: Waarom zouden de koningen van Assur bij hun komst
zoveel water vinden
In het bovenvermelde citaat staat er 'koningen' in het
meervoud geschreven, maar was het Sanherib, de zoon van Sargon, die de
belegering van Jeruzalem doorvoerde. En Sargon was dat jaar met zijn leger
nabij Babylon.
Het jaar 709 v. Chr. als het veertiende regeringsjaar
van koning Hizkia is het resultaat van het verankeren van de regeerperiode van
Hizkia aan de hand van sabbat- en jubeljaren. Het jaar 709 v. Chr. was een
sabbatjaar van april 709 tot maart 708 v. Chr. En in
oktober 709 v. Chr. begon het vijftiende jubeljaar, sinds de instelling er van
volgens de Wet van Mozes. Een jubeljaar dat liep tot september 708 v. Chr. Het
leger van Sanherib werd overigens op het gebed van Hizkia op het slagveld rond
Jeruzalem voor een groot deel vernietigd werd. De Engel des HEREN gebruikte een
meganatuurcatastrofe ter verdrijving van de belegerende Assyriërs. Ik wees er
al eerder op dat er een cyclus van meganatuurcatastrofes aan de hand was. De
jaren 748, 735, 722 en 709 v.Chr. waren getuigen van deze catastrofes geweest.
Er is nog een merkwaardigheid en dat is dat Sanherib,
de zoon van Sargon II in zijn annalen zijn veldtochten nummers geeft in plaats
van zijn regeringsjaren, wat gebruikelijk geweest zou zijn. De verklaring ligt
in zijn co-regentschap met Sargon II. Zijn veldtocht naar Jeruzalem in het
veertiende regeringsjaar van Hizkia staat genoteerd als zijn derde veldtocht.
De twee eerdere veldtochten waren samen met Sargon II, maar dat wil ik in een
afzonderlijk artikel belichten.
In het jaar 708 v. Chr. strijdt Sargon II alweer,
ditmaal te Kummuhu dat veroverd werd en een gouverneur aangesteld.
[708/707] Tijdens het eponiem van ama-upahhir, de
gouverneur van Habruri, Kummuhu werd
veroverd, een gouverneur werd aangesteld.
In het jaar 707 v. Chr. werd het
gebied van Babylon volledig onderworpen en de gebruikelijke buit binnengehaald.
[707/706] Tijdens het eponiem van
a-Aur-dubbu, de gouverneur van Tuhan, de koning keerde weer van Babylon; de onderkoning, de edelen, de
buit voor Dur-Yakin werd weggedragen; [...] Dur-Yakin werd vernietigd; in Tarîtu, de tweeëntwintigste, de goden
van Dur-arruken gingen in hun tempels.
In het jaar daaropvolgend in 706 v. Chr. staat er in
het eponiem van Mutakkil Assur, laconiek dat de koning in het land bleef, een
eufemisme voor nietsdoen.
[706/705] Tijdens het eponiem van
Mutakkil-Aur, de gouverneur van Guzana, de
koning bleef in het land; de edelen waren in Karalla; in Ajaru, de zesde, Dur-arruken werd
afgewerkt; [...] ontvangen.
Het eponiem van Nashru-bel in het
jaar 705 v. Chr. vermeldt fragmentarisch een veldtocht tegen Tabal en tegen
Gurdi de Kulummaean, waarna de mededeling staat: de koning werd gedood gevolgd
door de mededeling: In Abu, de twaalfde, Sanherib, de koning.. afgebroken.
[705/704]Tijdens het eponiem van Nashru-Bêl, de gouverneur van Amedi, de
koning marcheerde tegen Tabal; tegen
Gurdi, de Kulummaean, [...] de koning
werd gedood; het kamp van de koning van Assyrië [...] In Abu, de twaalfde, Sanherib, de koning
[?].
Leert dit eponiem nu dat
Sargon II in 705 v. Chr. sneuvelde? Zeker kunnen we niet zijn. Het is trouwens
heel ongewoon dat een Assyrische koning in de strijd zou sneuvelen. Een koning
die kon sneuvelen riep teveel vragen op, vragen die vermeden moesten worden. De verschillende beschikbare bronnen
spreken elkaar dan ook tegen. Volgens de ene theorie werd Sargon in zijn paleis
vermoord en volgens een andere stierf hij een obscure dood op een slagveld in
noordwestelijk Iran, tegen een weinig bekende volkstam. Het is ook mogelijk dat
Sargon vijfendertig jaar de troon deelde; eerst met Salmaneser V en daarna met
zijn zoon Sanherib. Het grootste gedeelte van de laatste jaren verbleef hij dan
vermoedelijk in zijn nieuwe hoofdstad Sargonsburg of Dur Sharrukin.
De
conclusie moet zijn dat de berichtgeving van Sargon II onbetrouwbaar is. De
eponiemlijsten geven de indruk een historisch overzicht van de belangrijkste
gebeurtenissen van jaar tot jaar door te geven, maar de realiteit is anders.
Voor de Bijbelse gegevens over Salmaneser V, Sargon II en Sanherib tijdens de
hier behandelde periode is er geen ruimte. De twee verzoenen is ook niet
mogelijk; men moet een keuze maken. Voor de orthodoxie gaat het verband met
Griekse heersers in de kuststeden van de Levant na 712 v. Chr. verloren. Zij
laten de Zeevolken in de twaalfde eeuw voor Christus het gebied binnenrukken en
dit op basis van de foutieve plaatsing van de regeerperiode van Ramses III op
de tijdsbalk. En dit als gevolg van het hanteren van een veronderstelde dubbele
kalender in Egypte; de Sothis-kalender.
