De geschiedenis van Juda en Thamar â chronologie en hoerenkleding
In het
Bijbelboek Genesis hoofdstuk 38 wordt de bijzondere geschiedenis gebracht van
Juda en Thamar. Thamar was de schoondochter van Juda door haar huwelijk met Er,
de eerstgeboren zoon (en erfgenaam) van Juda bij de dochter van de Kanaänietische
man Sua, uit Adullam. In Kanaän zouden aan Juda bij de dochter van Sua drie
zonen geboren worden: Er, Onan en Sela. Het huwelijk van Thamar met de
eerstgeborene van Juda: Er, bleef kinderloos. Over Er staat er geschreven
(Genesis 38:7) dat hij kwaad was in des HEEREN ogen en dat Hij hem doodde. Toen
gaf Juda de opdracht aan Onan zijn tweede zoon bij de dochter van Sua, bij
Thamar nageslacht voor Er te verwekken volgens het later in de wet van Mozes
beschreven zwagerhuwelijk. Maar Onan die waarschijnlijk zichzelf na de dood van
de eerstgeborene Er als de erfgenaam zag, verspilde zijn zaad via coitus
interruptus opdat aan Er via Thamar, geen erfgenaam voor Juda geboren zou
worden. Dit was kwaad in de ogen des HEEREN en Hij doodde ook Onan (Genesis
38:8-10) staat er geschreven. Daarop lezen we dat Juda bevreesd werd dat ook
zijn derde zoon Sela via het zwagerhuwelijk het leven zou verliezen, en zei met
een smoes tot Thamar in het huis van haar vader te blijven totdat Sela volwassen
zou zijn (Genesis 38:11). Na het overlijden van de dochter van Sua, de moeder
van Er en het elders troost zoeken door de aartsvader Juda (Genesis 38:12-13)
bedacht Thamar een list ter verkrijging van nageslacht ter veiligstelling van
het erfrecht van haar overleden man Er, de eerstgeborene van Juda. Hierna het
betreffende Bijbelgedeelte:
Genesis
38:13 En men gaf Thamar te kennen, zeggende: Zie,
uw schoonvader gaat op naar Timna, om zijn schapen te scheren. 14 Toen leide
zij de klederen van haar weduwschap van zich af, en zij bedekte zich met een sluier, en bewond zich, en zette zich
aan den ingang der twee fonteinen, die op den weg naar Timna is; want zij zag,
dat Sela groot geworden was, en zij hem niet ter vrouw was gegeven. 15 Als Juda
haar zag, zo hield hij haar voor een
hoer, overmits zij haar aangezicht bedekt had.
16 En hij week tot haar naar den weg, en zeide: Kom toch, laat
mij tot u ingaan; want hij wist niet, dat zij zijn schoondochter was. En zij
zeide: Wat zult gij mij geven, dat gij tot mij ingaat? 17 En hij zeide: Ik zal
u een geitenbok van de kudde zenden. En zij zeide: Zo gij pand zult geven, totdat gij hem zendt. 18 Toen zeide hij: Wat pand
is het, dat ik u geven zal? En zij zeide: Uw
zegelring en uw snoer en uw staf, die in uw hand is; hetwelk hij haar gaf,
en ging tot haar in; en zij ontving bij hem. 19 En zij maakte zich op, en ging
heen, en leide haar sluier van zich af,
en zij trok aan de klederen van haar weduwschap. 20 En Juda zond den geitenbok
door de hand van zijn vriend, den Adullamiet, om het pand uit de hand der vrouw
te nemen; maar hij vond haar niet. 21 En hij vraagde de lieden van haar plaats,
zeggende: Waar is de hoer, die bij
deze twee fonteinen aan den weg was? En zij zeiden: Hier is geen hoer geweest.
22 En hij keerde weder tot Juda, en zeide: Ik heb haar niet gevonden; en ook
zeiden de lieden van die plaats: Hier is geen hoer geweest. 23 Toen zeide Juda:
Zij neme het voor zich, opdat wij misschien niet tot verachting worden; zie, ik
heb dezen bok gezonden; maar gij hebt haar niet gevonden. 24 En het geschiedde omtrent na drie maanden, dat men Juda
te kennen gaf, zeggende: Thamar, uw schoondochter, heeft gehoereerd, en ook
zie, zij is zwanger van hoererij. Toen zeide Juda: Breng ze hervoor, dat zij
verbrand worde! 25 Als zij voorgebracht werd, schikte zij tot haar schoonvader,
om te zeggen: Bij den man, wiens deze dingen zijn, ben ik zwanger; en zij
zeide: Beken toch, wiens deze zegelring, en deze snoeren, en deze staf zijn. 26
En Juda kende ze, en zeide: Zij is rechtvaardiger dan ik, daarom, omdat ik haar
aan mijn zoon Sela niet gegeven heb. En hij bekende haar voortaan niet meer. 27
En het geschiedde ten tijde, als zij baren zou, ziet, zo waren tweelingen in
haar buik. 28 En het geschiedde, als zij baarde, dat een de hand uitgaf; en de
vroedvrouw nam dezelve, en zij bond een scharlaken draad om zijn hand,
zeggende: Deze komt het eerst uit. 29 Maar het geschiedde, als hij zijn hand
weder intoog, ziet, zo kwam zijn broeder uit; en zij zeide: Hoe zijt gij
doorgebroken? op u is de breuke! en men noemde zijn naam Perez. 30 En daarna kwam zijn broeder uit, om wiens hand de
scharlaken draad was; en men noemde zijn naam Zera. (Statenvertaling)
De naam
van de dochter van de Kanaäniet Sua wordt in de Bijbel niet meegedeeld. Maar de
Griekse Septuagint-vertaling heeft de naam Sava
overgeleverd:
LXX-Genesis 38:1 And it came to pass at that time that
Judas went down from his brethren, and came as far as to a certain man of
Odollam, whose name was Iras. 2 And Judas saw there the daughter of a Chananitish man, whose name was Sava; and he took her, and went in to her. 3 And she
conceived and bore a son, and called his name, Er.
Historisch-chronologisch
gezien lijkt het dat de beschreven geschiedenis in Genesis hoofdstuk 38 volgt
op de geschiedenis van het overleveren van Jozef door zijn halfbroers,
inclusief Juda, aan Midianieten op weg naar Egypte, in 1722 v. Chr. (Genesis
37). Er staat namelijk geschreven:
Genesis
38: 1
En het
geschiedde ten zelven tijde, dat Juda
van zijn broederen aftoog, en hij keerde in tot een man van Adullam, wiens naam
was Hira.
De
Seder Olam (de Joodse overlevering) volgt deze chronologie en plaatst de
beschreven geschiedenis van hoofdstuk 38 na het overleveren van de
zeventienjarige Jozef aan Midianieten, in hoofdstuk 37. Dit maakt echter dat er
slechts drieëntwintig jaar resten tot op het tweede jaar van de zevenjarige
hongersnood in 1699 v. Chr. voor de achtereenvolgende geboorten van Er, Onan en
Sela. In 1699 v. Chr. vertrok de clan van Jakob, Juda incluis, naar Egypte. Zie
de aflevering op dit blog van 08.12.2016,
de chronologie van de aartsvaders Jakob en Jozef. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1480892400&stopdatum=1481497200
De
negentiende-eeuwse Bijbelvorser Dr. E. W. Büllinger (1838/1913) merkt in zijn
commentaar (link: http://www.companionbiblecondensed.com/OT/Genesis...pdf) op
dat het hoofdstuk 38 met de geschiedenis van Juda, Thamar en Perez, vanwege het
geslachtsregister van Jezus Christus volgens Matteüs, ingevoegd is, maar
chronologisch gezien voor de overlevering van Jozef naar Egypte, op de
tijdsbalk te plaatsen is.
Na het Bijbelgedeelte
van Genesis 38:13-30 te hebben doorgenomen leren we veel over de mannenwereld
van die tijd (en van alle tijden). Juda, die evenzeer schuldig is als Thamar
beveelt aanvankelijk dat Thamar (naar de pre-Hammoerabi-code) verbrand zou
worden. Met list en met groot gevaar voor haar leven moest Thamar ervoor zorgen
dat het erfenisrecht van Er, haar overleden man en eerstgeborene van Juda niet
verloren ging maar via haar naar haar eerstgeborene ging. Het is een onfrisse
geschiedenis die niet verdoezeld werd maar onverbloemd in de Bijbel gebracht.
Het is
in de huidige tijd verrassend in de Bijbel te lezen dat een prostitué in de
oudheid herkend werd door kleding die heel haar lichaam bedekte, zoals
beschreven staat in Genesis 38: 14 Toen leide zij
de klederen van haar weduwschap van zich af, en zij bedekte zich met een sluier, en bewond zich, en zette zich aan den ingang der
twee fonteinen, die op den weg naar Timna is; want zij zag, dat Sela groot
geworden was, en zij hem niet ter vrouw was gegeven. 15 Als Juda haar zag, zo hield hij haar voor een hoer, overmits zij haar aangezicht bedekt had.
We
hebben een vrij goed beeld van de klederdracht in Kanaän ten tijde van Juda en
Thamar vanuit een tombe in Egypte daterend uit het Midden-rijk. De vrouwen op
de afbeelding hierboven hebben slechts een haarband voor hun lange ravenzwarte
haren, maar geen sluier, noch andere hoofdbedekking. De kleding doet voor wie
algemene Bijbelkennis heeft, denken aan de veelvervigen mantel van de
aartsvader Jozef.
Het is
de Rooms-katholieke kerk met haar heiligenbeelden en sinds de twintigste eeuw Hollywood
met haar zogenaamde sandalen-filmen die verantwoordelijk zijn voor het foutief
beeld van de klederdracht van Bijbelse vrouwen. Steevast worden vrouwen altijd
met lange gewaden en hoofdbedekking afgebeeld.
Ik vermoed
dat de Griekse wereld van de oudheid model stond voor de bijzondere
klederdracht van vrouwen zoals die zich in de overlevering heeft vastgezet. In
de derde eeuw voor Christus strekte de Griekse beschaving zich van Europa uit
tot aan de Indus in Azië en had een impact op alle gebied van de samenleving.
Op afbeeldingen die bewaard bleven zoals die hieronder getoond, merken we de
lange gewaden voor vrouwen die in die tijd ingang vonden.
Wanneer
we de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs in verband met de hoofdtooi
der vrouw (1 Kor. 11:3-16) lezen en in gedachten de klederdracht en
hoofdbedekking van de Griekse vrouwen van toen voor ogen hebben, kunnen we een
andere invulling tegen de traditie in, geven. Het lange haar van een vrouw is
haar tot een sluier gegeven, schrijft Paulus in vers vijftien. Tegelijkertijd
wil hij in vers zestien vermijden dat cultuurverschillen tussen de Griekse
wereld van toen en de Israëlitische tot scheuring binnen de gemeente zou
leiden. Paulus haalt in zijn betoog de natuur erbij die ook vanuit de Schepping
een boodschap heeft:
1
Korintiërs 11:14 Leert de natuur zelf u niet, dat, indien een man lang haar
draagt, dit een schande voor hem is, 15 doch dat, indien een vrouw lang haar
draagt, dit een eer voor haar is? Immers,
het haar is haar tot een sluier gegeven. 16 Maar, indien het er iemand om
te doen is gelijk te hebben, wij hebben zulk een gewoonte niet, en evenmin de
gemeenten Gods. (NBG Vertaling 1951)
Op zijn
sterfbed in Egypte zou de aartsvader Juda, volgens een Joodse legende, zijn
grove misstap met Thamar aan zijn kinderen met spijt in zijn hart nog verhalen.
Volgens de legende werd Juda honderdnegentien jaar oud. Op onze tijdsbalk
uitgerekend was dit het jaar 1619 v. Chr. Jozef, zijn halfbroer en onderkoning
van Egypte, was al enkele jaren daarvoor in 1628 v. Chr. gestorven.
Hierna
het betreffende citaat uit de Joodse legende:
Legends of the Jews, Volume II, From Joseph to the
Exodus, Chapter II, The Sons of Jacob, compiled by by Louis Ginzberg
Judah
did not conceal his shortcomings,
either. He confessed how drunkenness and
passion had betrayed him first into marriage with a Canaanitish woman, and
then into improper relations with his daughter-in-law Tamar. He said to his children:
"Do not walk after the desire of your hearts, and
vaunt not the valiant deeds of your youth. This, too, is evil in the eyes of
the Lord. For while I boasted that the face of a beautiful woman had never
allured me in the wars, and reviled my brother Reuben for his transgression
with Bilhah, the spirit of passion and unchastity gained possession of me, and I tookBath-shua to wife, and
trespassed with Tamar, though she was the affianced of my son. First I said
to Bath-shua's father, 'I will take counsel with my father Jacob, to know
whether I should marry thy daughter,' but he was a king, and he showed me an
untold heap of gold accredited to his daughter, and he adorned her with the
magnificence of women, in gold and pearls, and he bade her pour the wine at the
meal. The wine turned my eyes awry, and passion darkened my heart. In mad love
for her, I violated the command of the Lord and the will of my father, and I took
her to wife. The Lord gave me a recompense according to the counsel of my
heart, for I had no joy in the sons she bore me.
"And now, my children, I pray you, do not
intoxicate yourselves with wine, for wine twists the understanding away from
the truth, and confuses the sight of the eyes. Wine led me astray, so that I
felt no shame before the throngs of people in the city, and I turned aside and
went in to Tamar in the presence of
them, and committed a great sin. And though a man be a king, if he leads an
unchaste life, he loses his kingship. I gave Tamar my staff, which is the stay of my tribe, and my girdle-cord,
which is power, and my signet-diadem, which is the glory of my kingdom. I did
penance for all this, and unto old age I drank no wine, and ate no flesh, and
knew no sort of pleasure. Wine causes the secret things of God and man to be
revealed unto the stranger. Thus did I disclose the commands of the Lord and
the mysteries of my father Jacob to the
Canaanite woman Bath-shua, though God had forbidden me to betray them. I
also enjoin you not to love gold, and not to look upon the beauty of women, for
through money and through beauty I was led astray to Bath-shua the Canaanite. I know that my stock will fall into
misery through these two things, for even the wise men among my sons will be
changed by them, and the consequence will be that the kingdom of Judah will be
diminished, the domain that the Lord gave me as a reward for my obedient
conduct toward my father, for never did I speak in contradiction of him, but I
did all things according to his words. And Isaac, my father's father, blessed
me with the blessing that I should be ruler in Israel, and I know that the
kingdom will arise from me. In the books of Enoch the just I read all the evil
that ye will do in the latter days. Only beware, my children, of unchastity and
greed, for love of gold leads to idolatry, causing men to call them gods that
are none, and dethroning the reason of man. On account of gold I lost my children, and had I not mortified my
flesh, and humbled my soul, and had not my father Jacob offered up prayers for
me, I had died childless. But the God of my fathers, the merciful and gracious
One, saw that I had acted unwittingly, for the
ruler of deception had blinded me, and I was ignorant, being flesh and
blood, and corrupt through sins, and in the moment when I considered myself
invincible, I recognized my weakness."
Then Judah revealed to his sons, in clear, brief
words, the whole history of Israel until the advent of the Messiah, and his
final speech was: "My children, observe the whole law of the Lord; in it
is hope for all that keep His ways. I die this day at the age of one hundred and nineteen years before
your eyes. None shall bury me in a costly garment, nor shall ye cut my body to
embalm it, but ye shall carry me to Hebron."
Having spoken these words, Judah sank into death.
De
verwekte baby Perez bij de moedige Thamar zit zoals eerder opgemerkt, in de
geslachtslijn van de Heer Jezus Christus.
Matteüs
1:1 Geslachtsregister
van Jezus Christus, de zoon van David,
de zoon van Abraham. 2 Abraham verwekte Isaak, Isaak verwekte Jakob, Jakob verwekte
Juda en zijn broeders, 3 Juda
verwekte Peres en Zerach bij Tamar, Peres verwekte Chesron,
Chesron verwekte Aram, 4 Aram verwekte Amminadab, Amminadab verwekte Nachson,
Nachson verwekte Salmon, 5 Salmon verwekte Boaz bij Rachab, Boaz verwekte Obed
bij Ruth, Obed verwekte Isaï, 6 Isaï verwekte David, de koning. (NBG
Vertaling 1951)
Wie
gedacht zou hebben dat in de geslachtslijn van Jezus alleen heilige heel
bijzondere mensen zouden zitten, vergist zich. Hij is de mens gelijk geworden
op alle gebied met uitzondering van de zonde.
Filippenzen
1:5 Laat die gezindheid bij u zijn, welke ook in
Christus Jezus was, 6 die, in de gestalte Gods zijnde, het Gode gelijk zijn
niet als een roof heeft geacht, 7 maar Zichzelf ontledigd heeft, en de gestalte
van een dienstknecht heeft aangenomen, en
aan de mensen gelijk geworden is. 8 En in zijn uiterlijk als een mens
bevonden, heeft Hij Zich vernederd en is gehoorzaam geworden tot de dood, ja,
tot de dood des kruises. (NBG Vertaling 1951)
Het tweede historisch genoteerde Jubeljaar van (okt.)1346/(sept.)1345 v. Chr.
Met
onze aflevering van 19.04.2017
brachten we de geschiedenis van het eerste jubeljaar van
oktober1395/september1394 v. Chr. dat gehouden werd in het vijftigste jaar
sinds de inname van het Beloofde Land Kanaän. De sabbatjaar- en
jubeljaartelling (Leviticus 25:1-55) nam namelijk een aanvang bij de inname van
Kanaän door de Israëlieten onder leiding van Jozua in 1443 v. Chr., veertig
jaar na de Exodus gevolgd door het geven van de Wet aan Mozes.
Leviticus
25:1 En de HERE sprak tot Mozes op de berg Sinai: 2
Spreek tot de Israëlieten en zeg tot hen: Wanneer
gij in het land komt, dat Ik u geef, dan zal het land rusten, een sabbat
voor de HERE.
De
sabbatjaar- en jubeljaartelling dienen we Schriftuurlijk concordant gezien te
rekenen vanaf de inname van Kanaän door de Israëlieten onder leiding van Jozua en
niet eerder.
We
zetten onze studiereis in de tijd langs de inmiddels vertrouwde tijdsbalken
verder. De tijdsbalken zijn op millimeterpapier uitgewerkt met telkens veertien
jaar per vel. De jaartallen bovenaan de tijdsbalk zijn de westerse
jaartellingen gebaseerd op de geboorte van Jezus Christus onderverdeeld in vier
vakken van elk drie maanden. De sabbatjaren staan in een blauwe balk vermeld
van april tot maart en de jubeljaren van oktober tot september. Het Jubeljaar
zag zijn start in oktober van de negenenveertigste sabbatjaarcyclus en liep
verder tot september van het volgende jaar waar inmiddels in april een nieuwe
sabbatjaarcyclus van start was gegaan.
We
gingen er in de vorige aflevering bij het eerste jubeljaar van 1395/1394 v.
Chr. van uit dat de Israëlieten toen onder de Richter Othniël de bepalingen van
het jubeljaar gehouden hebben. In het voorjaar van 1407 v. Chr. had Othniël de
Israëlieten bevrijd van de verdrukking door Koning Kusan-Risataïm van Mesopotamië,
een verdrukking die acht jaar geduurd had. Voor een periode van veertig jaar
had het land onder het richter-schap van Othniël daarna rust, staat er
geschreven:
Richteren
3:7 De Israëlieten deden wat kwaad is in de ogen
des HEREN, zij vergaten de HERE, hun God, en dienden de Baäls en de Asjeras. 8
Toen ontbrandde de toorn des HEREN tegen Israël: Hij gaf hen over in de
macht van Kusan-Risataïm, koning van Mesopotamië, en de Israëlieten dienden
Kusan-Risataïm acht jaar. 9 Toen riepen de Israëlieten tot de HERE, en de
HERE verwekte de Israëlieten een
verlosser om hen te bevrijden: Otniël,
de zoon van Kenaz, de jongere broeder van Kaleb. 10 De Geest des HEREN kwam
over hem, hij richtte Israël en trok uit ten strijde. De HERE gaf
Kusan-Risataïm, de koning van Aram, in zijn macht, zodat hij de overhand kreeg
over Kusan-Risataïm. 11 Toen had het
land veertig jaar rust. En Otniël, de zoon van Kenaz, stierf. (NBG
Vertaling 1951)
Het
hierboven getoonde schema geeft de periode 1381/1368 v. Chr. weer. Het valt
binnen de tijdsperiode dat de eerste richter Othniël het land Israël leidde. De
blauwe tijdsbalk bovenaan het schema toont de sabbatjaarcyclus met sabbatjaren
in apr1381/mrt1380 en apr1364/mrt1373 v. Chr. We kunnen er nochtans niet
zondermeer van uitgaan dat de Israëlieten alle sabbatjaren ten tijde van het richter-schap
van Othniël gehouden hebben. De reden ligt bij de nieuwe verdrukking die zich
aandiende na de dood van Othniël. Het sabbatjaar 1367/1366 v. Chr. zag het
begin van de verdrukking door de koning van Moab: Eglon. Een verdrukking die
achttien jaar zou aanhouden en de oorzaak was van het niet houden van de Wet
des HEEREN door de Israëlieten.
In mijn
boek TIJD en TIJDEN, 2015, blz.
147-153, heb ik het chronologisch kader geleverd waarbinnen de Richteren op de
tijdsbalk gerangschikt moeten worden.
De
hierboven getoonde tijdsbalk toont via de rode tijdsbalk het begin van de achttienjarige
verdrukking door Moab. Daar kwam bovenop de in het Bijbelboek Ruth beschreven
hongersnood die onder meer maakte dat de Israëliet Elimelek en zijn vrouw Naomi
en hun twee zonen naar Moab emigreerden. De grijze verticale lijn op de
tijdsbalk in 1357 v. Chr. geeft de hongersnood weer voorafgegaan door de grijze
lijn van het voorjaar van 1358 v. Chr. die de meganatuurcatastrofe voorstelt
die de oude wereld toen trof en verantwoordelijk was voor de hongersnood als
een gevolg van mislukte. In TIJD en
TIJDEN, 2015, blz. 157-163, heb ik aangetoond dat de meganatuurcatastrofe
van kosmische oorsprong was en de oorzaak van alle ellende op aarde. Het
voorjaar van 1358 v. Chr. was getuige van werelden in botsing en een aarde
in beroering om Velikovskyaanse termen te gebruiken.
De
hongersnood staat beschreven in het Bijbelboek Ruth:
Ruth 1:1 In de dagen dat de richters richtten, gebeurde het, dat
er een hongersnood in het land was.
Toen trok een man uit Bethlehem in Juda met zijn vrouw en zijn beide zonen weg
om als vreemdeling te vertoeven in het veld van Moab. 2 De naam van de man was Elimelek, de naam van zijn vrouw Naomi en
de namen van zijn beide zonen Machlon en Kiljon, Efratieten uit Bethlehem in
Juda; en in het veld van Moab aangekomen, bleven zij daar. 3 Toen stierf
Elimelek, de man van Naomi, zodat deze met haar beide zonen achterbleef. 4
Dezen namen zich Moabitische vrouwen: de ene heette Orpa en de andere Ruth; en zij woonden daar ongeveer tien jaren.
5 Toen stierven ook die twee, Machlon en Kiljon, zodat die vrouw achterbleef,
zonder haar beide zonen en haar man. 6 Daarna maakte zij zich met haar
schoondochters op en keerde uit het veld van Moab terug, want zij had in het veld van Moab vernomen, dat de HERE naar zijn volk
omgezien had door hun brood te geven. (NBG Vertaling 1951)
Onze
laatste tijdsbalk voor deze aflevering is die van de periode 1353/1340 v. Chr.
Aan de verdrukking door koning Eglon van Moab kwam een einde door de linkerhand
van de Richter Ehud die Eglon in zijn paleis met een kort tweesnijdend zwaard doodde.
Richteren 3:14 En de kinderen Israëls dienden Eglon, koning der Moabieten, achttien
jaren. 15 Toen riepen de kinderen Israëls tot den HEERE, en de HEERE
verwekte hun een verlosser, Ehud, den
zoon van Gera, een zoon van Jemini, een man, die links was. En de kinderen
Israëls zonden door zijn hand een geschenk aan Eglon, den koning der Moabieten.
16 En Ehud maakte zich een zwaard, dat twee scherpten had, welks lengte een el
was; en hij gordde dat onder zijn klederen, aan zijn rechterheup. 17 En hij bracht
aan Eglon, den koning der Moabieten,
dat geschenk; Eglon nu was een zeer vet man. 18 En het geschiedde, als hij
geëindigd had het geschenk te leveren, zo geleidde hij het volk, die het
geschenk gedragen hadden; 19 Maar hij zelf keerde wederom van de gesneden
beelden, die bij Gilgal waren, en zeide: Ik heb een heimelijke zaak aan u, o
koning! dewelke zeide: Zwijg! En allen, die om hem stonden, gingen van hem uit.
20 En Ehud kwam tot hem in, daar hij was zittende in een koele opperzaal, die
hij voor zich alleen had; zo zeide Ehud: Ik heb een woord Gods aan u. Toen
stond hij op van den stoel. 21 Ehud dan reikte zijn linkerhand uit, en nam het
zwaard van zijn rechterheup, en stak het in zijn buik; 22 Dat ook het hecht
achter het lemmer inging, en het vet om het lemmer toesloot (want hij trok het
zwaard niet uit zijn buik), en de drek uitging. 23 Toen ging Ehud uit van de
voorzaal, en sloot de deuren der opperzaal voor zich toe, en deed ze in het
slot. 24 Als hij uitgegaan was, zo kwamen zijn knechten, en zagen toe, en ziet,
de deuren der opperzaal waren in het slot gedaan; zo zeiden zij: Zeker, hij
bedekt zijn voeten in de verkoelkamer. 25 Als zij nu tot schamens toe gebeid
hadden, ziet, zo opende hij de deuren der opperzaal niet. Toen namen zij den
sleutel en deden open; en ziet, hunlieder heer lag ter aarde dood. 26 En Ehud
ontkwam, terwijl zij vertoefden; want hij ging voorbij de gesneden beelden, en
ontkwam naar Sehirath. 27 En het geschiedde, als hij aankwam, zo blies hij met de bazuinop het gebergte van Efraïm; en de
kinderen Israëls togen met hem af van het gebergte, en hij zelf voor hun
aangezicht heen. 28 En hij zeide tot hen: Volgt mij na; want de HEERE heeft uw
vijanden, de Moabieten, in ulieder hand gegeven. En zij togen af, hem na, en
namen de veren van de Jordaan in naar Moab, en lieten niemand overgaan. 29 En
zij sloegen de Moabieten te dier tijd, omtrent tien duizend man, allen vette en
allen strijdbare mannen, dat er niet een man ontkwam. 30 Alzo werd Moab te dien
dage onder Israëls hand te ondergebracht; en
het land was stil tachtig jaren. 31 Na
hem nu was Samgar, een zoon van Anath, die sloeg de Filistijnen, zeshonderd
man, met een ossenstok; alzo verloste hij ook Israël. (Statenvertaling)
Het
resultaat van het optreden van de Richter Ehud was het begin van een lange
periode van vrede voor de Israëlieten. Samen met het Richter-schap van Samgar
betekende het tachtig jaar rust voor het land. Een periode ook dat de
Israëlieten met zekerheid de sabbat- en jubeljaren gehouden werden.
Het historische tweede Jubeljaar van
1346/1345 v. Chr. viel in het vierde jaar van het Richter-schap
van Ehud. Op het hierboven getoonde schema merken we het zesde jaar van de
zevende sabbatjaarcyclus met een gele verticale balk aangeduid. Het zesde jaar
in de sabbatjaarcyclus was een jaar van dubbele zegening over het land. Het
land moest immers voedsel leveren ter overbrugging van het zevende sabbatjaar
gevolgd door het vijftigste jubeljaar.
Leviticus
25:20 Wanneer gij zegt: wat zullen wij in het
zevende jaar eten, zie, wij mogen niet zaaien noch onze oogst inhalen 21 dan zal Ik mijn zegen in het zesde jaar
over u gebieden, dat het u een opbrengst geve voor drie jaren. 22 In het achtste jaar zult gij zaaien,
maar van de vorige oogst eten, tot het
negende jaar; totdat de oogst daarvan binnenkomt, zult gij van de vorige
eten. (Statenvertaling)
Ten
tijde van de Richter Ehud werd aan de voorwaarde die de Wet van Mozes stelde
voldaan en gaf het land zijn wonderlijke dubbele vrucht. Het was de zegening
van het zesde jaar van de sabbatjaarcyclus waar Naomi in de velden van Moab
over bericht werd. Er waren tien jaar verlopen sinds zij haar man Elimelek naar
Moab moest volgen. Berooid was zij na de dood van haar man en haar twee zonen
met haar twee schoondochters in het veld van Moab achtergebleven.
Ruth 1:6
Daarna maakte zij zich met haar schoondochters op en keerde uit het veld van
Moab terug, want zij had in het veld van
Moab vernomen, dat de HERE naar zijn volk omgezien had door hun brood te geven.
(NBG Vertaling 1951)
Het
boek Ruth is het achtste Bijbelboek in de Joodse Bijbel en volgt op het boek
Richteren. Het begint met een hongersnood en de beslissing van een man om zijn
heil buiten Israël in Moab te gaan zoeken. Zijn eigenzinnige keuze sleurt zijn
vrouw en zonen mee, weg in het ongeluk. Na zijn dood en de dood ook van zijn
zonen die in Moab Moabietische vrouwen gehuwd hebben blijft de weduwe Naomi
alleen met haar twee schoondochters achter. Na het nieuws dat de HEERE God naar
zijn volk heeft omgezien door hun brood te geven, besluit Naomi naar Israël
terug te keren. Een van haar schoondochters genaamd Ruth is degene die beslist
om bij haar schoonmoeder te blijven en mee naar Israël te trekken.
Het
Jubeljaar van 1346/1345 v. Chr. maakt dat de berooide Naomi door haar Losser
Boaz in haar verloren gegane bezittingen hersteld wordt. Deze geschiedenis is
goed bekend. De losser Boaz huwt met de Moabietische Ruth en verwekt Obed bij
haar, de grootvader van David. Het Bijbelboek Ruth sluit dan ook af met de
geslachtslijst van David:
Ruth
4:18 Dit nu zijn de nakomelingen van Peres: Peres verwekte Chesron, 19 Chesron
verwekte Ram, Ram verwekte Amminadab, 20 Amminadab verwekte Nachson, Nachson
verwekte Salma, 21 Salmon verwekte Boaz,
Boaz verwekte Obed, 22 Obed verwekte Isaï en Isaï verwekte David. (NBG
Vertaling 1951)
Het
Nieuwe Testament sluit hierbij aan met het geslachtsregister van Jezus
Christus:
Matteüs
1:1 Geslachtsregister van Jezus Christus,
de zoon van David, de zoon van Abraham. 2 Abraham verwekte Isaak, Isaak
verwekte Jakob, Jakob verwekte Juda
en zijn broeders, 3 Juda verwekte Peres
en Zerach bij Tamar, Peres verwekte Chesron,
Chesron verwekte Aram, 4 Aram
verwekte Amminadab, Amminadab
verwekte Nachson, Nachson verwekte
Salmon, 5 Salmon verwekte Boaz bij
Rachab, Boaz verwekte Obed bij Ruth, Obed verwekte Isaï, 6 Isaï verwekte
David, de koning.
Het
huwelijk van de Moabietische Ruth de schoondochter van Naomi met de losser Boaz
in het jubeljaar van 1346/1345 v. Chr. maakt van Boaz een oude man van tachtig à
negentig jaar. De geslachtsregisters van de Bijbelboeken Ruth en Matteüs maken
dit duidelijk. Boaz was de zoon namelijk van Rachab de geredde hoer van Jericho
en door Salmon verwekt na de inname van het land Kanaän in 1436 v. Chr. Zie TIJD en TIJDEN, 2015, appendix 1: het
geslachtsregister van Jezus Christus, blz.454-462.
Het eerste historische Jubeljaar van (oktober)1395/(september)1394 v. Chr.
Het Bijbelse
Jubeljaar was een belangrijk onderdeel uit de wet van Mozes van 1483 v. Chr. betreffende
het beheer en het eigendomsrecht over het Beloofde Land, het land Kanaän dat ze
veertig jaar later zouden binnentrekken. Het doel van het jubeljaar was om uiteindelijk
alle mogelijke individueel verlies van land en rijkdom in het negenenveertigste
jaar van de sabbatjaarcyclus te herstellen, en aan de rechtmatige
eigenaar terug te geven. De toepassing van de wet betekende een garantie tegen
blijvende verarming van onfortuinlijke. Hierna het betreffende Bijbelgedeelte
dat een en ander duidelijk maakt.
Leviticus 25:1 En de HERE sprak tot Mozes op de berg Sinai: 2 Spreek
tot de Israëlieten en zeg tot hen: Wanneer gij in het land komt, dat Ik u geef,
dan zal het land rusten, een sabbat voor de HERE. 3 Zes jaar zult gij uw akker
bezaaien en zes jaar zult gij uw wijngaard snoeien, en de opbrengst daarvan
inzamelen, 4 maar in het zevende jaar
zal het land een volkomen sabbat
hebben, een sabbat voor de HERE: uw akker zult gij niet bezaaien en uw
wijngaard niet snoeien. 5 Wat vanzelf opkomt van uw oogst, zult gij niet
inoogsten en de druiven van uw ongesnoeide wijnstok zult gij niet inzamelen;
het zal een jaar van rust voor het land
zijn. 6 De sabbatopbrengst van het land zal u tot voedsel zijn: u en uw
slaaf en uw slavin, uw dagloner en uw bijwoner, die bij u vertoeven. 7 Ook voor
uw vee en voor het gedierte, dat in uw land is, zal de gehele opbrengst daarvan
tot voedsel zijn. 8 Voorts zult gij u
zeven jaarsabbatten tellen, zevenmaal zeven jaren; zodat de dagen van de zeven
jaarsabbatten negenenveertig jaren zijn. 9 Dan zult gij bazuingeschal doen
rondgaan in de zevende maand op de
tiende van de maand; op de Verzoendag zult gij de bazuin doen rondgaan door
uw ganse land. 10 Gij zult het
vijftigste jaar heiligen en vrijheid in het land afkondigen voor al zijn
bewoners, een jubeljaar zal het voor u zijn, dan zal ieder van u tot zijn bezitting en tot zijn geslacht terugkeren.
11 Een jubeljaar zal dit vijftigste
jaar voor u zijn, dan zult gij niet zaaien, en wat dan vanzelf opkomt zult gij
niet oogsten en dan zult gij de ongesnoeide wijnstok niet aflezen. 12 Want het
zal u een jubeljaar zijn, heilig zal
het u zijn; van de akker zult gij eten wat hij opbrengt. 13 In dit jubeljaar zal ieder van u zijn
bezitting terugkrijgen. 14 Wanneer gij iets aan uw volksgenoot verkoopt of iets
van hem koopt, dan zal de een de ander niet benadelen. 15 Rekening houdend met de jaren na een jubeljaar, zult gij het van uw
volksgenoot kopen; rekening houdend
met de oogstjaren zal hij het u verkopen. 16 Bij een groter aantal jaren zult
gij de koopsom naar verhouding hoger stellen; bij een geringer aantal jaren
zult gij de koopsom naar verhouding lager stellen: want het getal der oogsten
verkoopt hij u. 17 Gij zult elkander niet benadelen, maar voor uw God vrezen,
want Ik ben de HERE, uw God. 18 Zo zult gij mijn inzettingen opvolgen en mijn
verordeningen nauwgezet in acht nemen; dan
zult gij veilig wonen in het land. 19 En het land zal zijn vrucht geven,
zodat gij tot verzadiging eet en daarin veilig woont. 20 Wanneer gij zegt: wat
zullen wij in het zevende jaar eten, zie, wij mogen niet zaaien noch onze oogst
inhalen 21 dan zal Ik mijn zegen in
het zesde jaar over u gebieden, dat het u een opbrengst geve voor drie jaren.
22 In het achtste jaar zult gij zaaien,
maar van de vorige oogst eten, tot het
negende jaar; totdat de oogst daarvan binnenkomt, zult gij van de vorige
eten. 23 En het land zal niet voor altijd verkocht worden, want het land is van
Mij, en gij zijt vreemdelingen en bijwoners bij Mij. 24 In het gehele land, dat
gij in bezit hebt, zult gij lossing voor het land toestaan. 25 Wanneer uw broeder verarmd is en iets
van zijn bezitting heeft moeten verkopen, dan zal zijn naaste bloedverwant als losser optreden, en hij zal loskopen
wat zijn broeder heeft moeten verkopen. 26 Wanneer iemand geen losser heeft, maar zijn vermogen wordt
toereikend, zodat hij verwerft, wat hij voor lossing nodig heeft, 27 dan zal
hij de jaren sinds de verkoop in rekening brengen, en wat nog overblijft de man
terugbetalen aan wie hij het verkocht heeft, opdat hij zijn bezitting
terugkrijgt. 28 Maar indien hij niet verwerft wat nodig is, om hem terug te
betalen, dan blijft wat hij verkocht heeft, in het bezit van hem die het
gekocht heeft, tot het jubeljaar: maar
inhet jubeljaar zal het
vrijkomen, en hij zal zijn bezitting terugkrijgen. 29 Wanneer iemand een
woonhuis verkoopt in een ommuurde stad, dan zal het recht van lossing duren tot
er een jaar na de verkoop verstreken is; een jaar zal het recht van lossing
duren. 30 Maar indien het niet gelost is, voordat een vol jaar verstreken is,
dan komt dat huis, dat in een ommuurde stad stond, voorgoed aan hem die het
gekocht heeft, in zijn geslacht: in het jubeljaar zal het niet vrijkomen. 31 De
huizen echter in de dorpen, waar geen muur om is, zullen bij het akkerland
gerekend worden, daarvoor zal wel recht van lossing zijn en in het jubeljaar
zullen zij vrijkomen. 32 En aangaande de steden der Levieten, de huizen der
steden, die zij in bezit hebben de Levieten zullen een altoosdurend recht van
lossing hebben. 33 Als iemand van de Levieten het inlost, dan zal het verkochte
huis, in de stad van zijn bezit, in het
jubeljaar vrijkomen; want de huizen van de steden der Levieten zijn hun
bezit in het midden van de Israëlieten. 34 En het weideland bij hun steden zal
niet verkocht worden, want dat is hun altoosdurend bezit. 35 Wanneer uw broeder
verarmt en zich bij u niet meer staande kan houden, dan zult gij hem
vreemdeling en bijwoner ondersteunen, opdat hij bij u in het leven blijve. 36
Gij zult geen rente of winst van hem nemen, maar gij zult voor uw God vrezen,
opdat uw broeder bij u in het leven blijve. 37 Gij zult hem uw geld niet op
rente geven noch uw voedsel tegen winst. 38 Ik ben de HERE, uw God, die u uit
het land Egypte heb geleid, om u het
land Kanaän te geven, opdat Ik u tot een God zou zijn. 39 Wanneer uw
broeder verarmt bij u en zich aan u verkoopt, dan zult gij hem geen slavenarbeid
laten verrichten. 40 Als een dagloner, als een bijwoner zal hij bij u zijn; tot het jubeljaar zal hij bij u
arbeiden. 41 Dan zal hij van u weggaan, hij met zijn kinderen, en naar zijn
geslacht terugkeren en hij zal het bezit
zijner vaderen terugkrijgen. 42 Want zij zijn mijn knechten, die Ik uit het
land Egypte heb geleid: zij zullen niet verkocht worden, zoals men een slaaf
verkoopt. 43 Gij zult niet met hardheid over hem heersen, maar gij zult voor uw
God vrezen. 44 Doch uw slaaf of slavin, die gij houdt, zullen zijn uit de
volken rondom u; uit hen zult gij een slaaf of slavin kopen. 45 Ook uit de
kinderen der bijwoners die bij u vertoeven, uit hen zult gij ze kopen en uit
hun geslacht, dat bij u is, dat zij in uw land hebben voortgebracht, en zij
zullen uw bezit zijn; 46 gij zult hen aan uw kinderen na u tot een erfenis
geven, zodat zij in hun bezit overgaan; voor altoos zult gij hen in dienst
houden, maar over uw broeders, de Israëlieten, zult gij niet, de een over de
ander, met hardheid heersen. 47 Wanneer het vermogen van een vreemdeling of
bijwoner bij u toeneemt, en uw broeder bij hem verarmt en zich aan die
vreemdeling of bijwoner bij u, of aan iemand die uit een geslacht van
vreemdelingen afkomstig is, verkoopt, 48 dan zal hij, nadat hij zich verkocht
heeft, recht van lossing hebben: een van zijn broeders mag hem loskopen; 49 of
zijn oom of de zoon van zijn oom mag hem loskopen, of zijn naastbestaande uit
zijn geslacht mag hem loskopen, of, als zijn vermogen toereikend wordt, mag hij
zich zelf loskopen. 50 Dan zal hij samen met zijn koper een berekening maken
van het jaar af, dat hij zich aan hem verkocht, tothet jubeljaar, en
de prijs van zijn verkoop zal zich richten naar het aantal jaren; op de wijze
van een dagloner zal hij bij hem zijn. 51 Indien het nog vele jaren zijn, zal
hij dienovereenkomstig zijn losgeld terugbetalen van het geld, waarvoor hij was
gekocht. 52 Indien er weinige jaren overblijven tot het jubeljaar, dan zal hij met hem een berekening maken;
overeenkomstig die jaren zal hij zijn losgeld terugbetalen. 53 Zo zal hij als
een dagloner van jaar tot jaar bij hem zijn; deze zal bij u niet met hardheid
over hem heersen. 54 Maar indien hij op deze wijze niet gelost wordt, dan komt
hij in het jubeljaar vrij, hij met
zijn kinderen. 55 Want de Israëlieten zijn Mij tot knechten: mijn knechten zijn
zij, die Ik uit het land Egypte heb geleid; Ik ben de HERE, uw God. (NBG
Vertaling 1951)
Het
sabbat-en het jubeljaargebod van Leviticus hoofdstuk 25 dat we hierboven in
zijn geheel citeerden leert onder meer duidelijk dat de sabbatjaar- en
jubeljaar-telling een aanvang nam bij de inbezitneming van het land Kanaän door
de Israëlieten.
Leviticus
25:1 En de HERE sprak tot Mozes op de berg Sinai: 2
Spreek tot de Israëlieten en zeg tot hen: Wanneer
gij in het land komt, dat Ik u geef, dan zal het land rusten, een sabbat
voor de HERE.
Israël
heeft in zijn lange geschiedenis zelden het jubeljaargebod gehouden. Volgens
mij zonder twijfel als reden van winstbejag door de machthebbers. De wortel van
alle kwaad is de geldzucht leert de Bijbel (1 Timoteüs 6:10). Van de in totaal honderdtwintig sabbatjaren vanaf het
eerste sabbatjaar van apr1437/mrt1436 v. Chr. gerekend, tot en met het
sabbatjaar van apr604/mrt603 v. Chr., hebben zij slechts met intervallen
vijftig keer het sabbatjaargebod gehouden. Na het zeventig keer negeren van het
sabbatjaargebod volgde de Babylonische ballingschap. Een ballingschap die exact
zeventig jaar duurde ter vergoeding voor het (ontvolkte) land dat toen zijn
sabbatrust kreeg.
De
geschiedvertelling die we hier brengen is geen gewone geschiedschrijving zoals
met de geschiedenis van bijvoorbeeld Egypte, Assyrië en andere volken, maar is
Heilsgeschiedenis. De HERE God heeft in Zijn eeuwig voornemen, de Israëlieten
uitverkoren om tot Zijn doel te komen: het herstel van alle dingen.
Exodus
19:1 In de
derde maand na de uittocht der Israëlieten uit het land Egypte, op dezelfde
dag, kwamen zij in de woestijn Sinai. 2
Nadat zij van Refidim opgebroken waren, kwamen zij in de woestijn Sinai en
legerden zich in de woestijn; en Israël
legerde zich daar tegenover de berg. 3 Toen klom Mozes op tot God, en de
HERE riep tot hem van de berg, en zeide: Zó zult gij zeggen tot het huis van Jakob en meedelen aan de
Israëlieten: 4 gij hebt gezien, wat Ik de Egyptenaren heb aangedaan, en dat Ik
u op arendsvleugelen gedragen en tot Mij gebracht heb. 5 Nu dan, indien gij aandachtig naar Mij luistert
en mijn verbond bewaart, dan zult gij uit alle volken Mij ten
eigendom zijn, want de ganse aarde behoort Mij. 6 En gij zult Mij een koninkrijk van priesters zijn en een
heilig volk. Dit zijn de woorden die gij tot de Israëlieten spreken zult.
Jesaja
49:6 Verder zeide Hij: Het is te gering, dat Gij
Mij een Knecht zoudt zijn, om op te richten de stammen van Jakob, en om weder
te brengen de bewaarden in Israël; Ik heb U ook gegeven tot een Licht der heidenen, om
Mijn heil te zijn tot aan het einde der aarde. (Statenvertaling)
Het
gaat om de beloofde Verlosser, waarvan de draad aanvangt in het
eerste Bijbelboek Genesis, met de belofte van een herstel van alle dingen. De
dood, het sterven, dat was gaan heersen vanaf de eerste rebellie van de mens,
zou ooit aan zijn einde komen. Doorheen de Bijbel zien we dan ook de ontvouwing
van de belofte van de komende Verlosser, van Genesis naar Exodus, naar
Leviticus en zo verder, ingevuld worden. Het begint bij Adam, daarna naar Seth,
naar Noach, naar Sem, naar Abraham, naar Izaak, naar Jakob, naar Juda, naar
David, om uiteindelijk de vervulling te vinden in Jezus Christus, de (ver)Losser.
Ten tijde van Jozua en later de Richterenperiode, was de invulling van de
belofte van de Losser nog niet compleet. De Bijbel bestond toen alleen uit de
eerste vijf boeken van Mozes, enkele Psalmen en het Boek Jozua. Later zou via
de overige Bijbelboeken het beeld van de komende Verlosser van de dood
duidelijker worden. De profeet Jesaja van de achtste eeuw v. Chr. zag en
beschreef zowel de ene komst van de komende Koning der koningen als degene die
zou komen als plaatsvervangend Lamslachtoffer. Het tijds-dal tussen de twee
komsten van de ene Verlosser mochten de Hebreeuwse profeten niet zien (1 Petrus
1-10-12 Efeze 3:1-7)
Jesaja
53:5 Maar om onze overtredingen werd hij doorboord,
om onze ongerechtigheden verbrijzeld; de straf die ons de vrede aanbrengt, was
op hem, en door zijn striemen is ons genezing geworden. 6 Wij allen dwaalden
als schapen, wij wendden ons ieder naar zijn eigen weg, maar de HERE heeft ons
aller ongerechtigheid op hem doen neerkomen. 7 Hij werd mishandeld, maar hij
liet zich verdrukken en deed zijn mond niet open; als een lam dat ter slachting geleid wordt, en als een schaap dat
stom is voor zijn scheerders, zo deed hij zijn mond niet open.
Het is
ook belangrijk om het beloofde land Kanaän van toen voor de geest te halen. Het
was namelijk een zeer vruchtbaar land zonder weerga, dat in de Bijbel
beschreven wordt, een land overvloeiende van melk en honing. Het is een
beschreven vruchtbaarheid die tegenwoordig sinds de klimaatwisseling van de
achtste eeuw v. Chr. nog moeilijk voor te stellen is. De zogenaamde Bijbelse
vroege en late regen was als een zegen van Boven verantwoordelijk voor jaarlijks
meerdere rijke oogsten, aller aard.
Nu
moeten we ons het volk van die tijd voorstellen. Het begon met de belofte aan
één man Abraham. Een belofte die aan zijn zoon Izaak herhaald werd en daarna
aan diens zoon Jakob. Ten tijde van Jakob en zijn twaalf zonen was het een
familieverband van zeventig mensen, die in 1698 v. Chr. ten tijde van de
wereldwijde hongersnood, Egypte binnentrokken. En tweehonderdvijftien jaar
later was het een volk geworden van ruim twee miljoen mensen die in april 1483
v. Chr. met Pesach op een vrijdag Egypte o.l.v. Mozes op weg naar het Beloofde
Land uittrokken. Vijftig dagen later, in datzelfde jaar 1483 v. Chr. kregen zij
in de wildernis de Wet, hun grondwet. Van de Israëlieten werd gehoorzaamheid
aan de wet en geloofsvertrouwen op God verlangd. In het tweede jaar sinds de
uittocht uit Egypte (Numeri 10:11) trokken zij uit de wildernis op, richting
Kanaän. Een meerderheid van de verspieders (10/12) die het land Kanaän verkend
hadden weigerden echter het land Kanaän binnen te trekken, uit vrees voor de
bewoners en slaagden erin het volk van hun eigen angst en ongeloof te
overtuigen. Het resultaat was dat het volk weigerde binnen te trekken. Als
straf volgden 38 jaar in de wildernis voor heel het volk. Heel het geslacht ouder
dan twintig jaar zou in de wildernis achterblijven. Veertig jaar (2+38) later
trokken Jozua en Kaleb, de twee moedige verspieders (van de twaalf) met de
nieuwe in de wildernis geboren generatie het land Kanaän binnen.
De
intocht in Kanaän en de verovering van het land heb ik uitvoerig beschreven in
mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015,
hoofdstuk: Jozua en de inbezitneming van Kanaän, blz. 121-142.
Jozua
5:10 Terwijl de Israëlieten te Gilgal gelegerd waren, vierden zij het Pascha op de veertiende dag van die
maand, des avonds, in de vlakten van Jericho; 11 en zij aten, daags na het
Pascha, van de opbrengst van het land, ongezuurde broden en geroost koren, op
dezelfde dag. 12 En het manna hield op, daags nadat zij van de opbrengst van
het land hadden gegeten. Dus hadden de Israëlieten geen manna meer, maar zij aten dat jaar van wat het land
Kanaän opleverde.
Dit
Bijbelcitaat plaatsen we chronologisch op de tijdsbalk in de maand Nisan of
maart/april, van het jaar 1443 v. Chr. En vanuit Jozua 5:12 maken we op dat
toen in dat jaar 1443 v. Chr. met de maand nisan, de sabbatjaarcyclus van start
ging met zeven jaar later het eerste sabbatjaar in apr1437/mrt1436 v. Chr.
Het eerste sabbatjaar viel in het jaar
apr1437/mrt1436 v. Chr. Een sabbatjaar dat ongetwijfeld onder
leiding van Jozua gehouden werd. Na de dood van Jozua namen zogenaamde oudsten
de leiding over. En de vraag is of dat ook ten tijde van de oudsten, het tweede
volgende sabbatjaar (van apr1430/mrt1429 v. Chr.) sinds de intocht, gehouden
werd, en het land zijn rust kreeg? Ik betwijfel het, omdat na het vierde
sabbatjaar apr1416/mrt1415 v. Chr. de verdrukking van de Israëlieten door
Mesopotamië al een aanvang nam. Een verdrukking die als een oordeel over de
twaalf stammen van Israël ging.
De
chronologische schikking van de richters op de tijdsbalk heb ik in TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 147-156,
gegeven.
Ons
schema (1423/1410 v. Chr.) toont de sabbatjaren van apr1423/mrt1422 v. Chr. en
apr1416/mrt1415 v. Chr., ten tijde van de oudsten als opvolgers van Jozua,
waarna in het voorjaar van 1415 v. Chr., bij het begin van een nieuwe
sabbatjaarcyclus, de eerste verdrukking van de Israëlieten door de hand van
Kushan Rischataïm begint. Voor deze verdrukking en nog zes te volgen, had de
HERE God gewaarschuwd. Zie het relevante Bijbelcitaat hierna:
Leviticus 26:1 Gij zult u geen afgoden maken; een gesneden beeld noch
een gewijde steen zult gij u oprichten; ook een steen met beeldhouwwerk zult
gij in uw land niet zetten, om u daarvoor neder te buigen, want Ik ben de HERE,
uw God. 2 Mijn sabbatten zult gij houden
en mijn heiligdom ontzien, Ik ben de HERE. 3 Indien gij in mijn inzettingen wandelt en mijn geboden nauwgezet in
acht neemt, 4 dan zal Ik u te
rechter tijd uw regens geven, zodat het land zijn opbrengst geeft en het
geboomte des velds zijn vrucht draagt; 5 de dorstijd zal bij u duren tot de
wijnoogst, en de wijnoogst tot de zaaitijd; gij zult uw brood eten tot
verzadiging en veilig in uw land wonen. 6 En Ik zal vrede in het land geven,
zodat gij nederliggen zult, zonder dat iemand u opschrikt; Ik zal de wilde
dieren uit het land uitroeien, en het zwaard zal uw land niet teisteren. 7 En
gij zult uw vijanden vervolgen, en zij zullen voor uw aangezicht door het
zwaard vallen. 8 Vijf van u zullen honderd achtervolgen, en honderd van u
zullen tienduizend achtervolgen, en uw vijanden zullen voor uw aangezicht door
het zwaard vallen. 9 En Ik zal Mij tot u wenden, u vruchtbaar doen zijn en u
talrijk maken, en Ik zal mijn verbond
met u bevestigen. 10 En gij zult het overjarige, dat overgebleven is, eten,
en het overjarige zult gij vóór het nieuwe moeten wegdoen. 11 En Ik zal mijn
tabernakel in uw midden zetten, en Ik zal geen afkeer van u hebben, 12 maar Ik
zal in uw midden wandelen en u tot een God zijn en gij zult Mij tot een volk
zijn. 13 Ik ben de HERE, uw God, die u uit het land Egypte heb geleid, opdat
gij hun niet meer tot slaven zoudt zijn; Ik heb de stangen van uw juk verbroken
en u rechtop doen gaan.
14 Maar indien gij naar
Mij niet luistert en al deze geboden niet doet, 15 indien gij mijn
inzettingen versmaadt en van mijn verordeningen een afkeer hebt, zodat gij geen
van mijn geboden doet en mijn verbond verbreekt, 16 dan zal Ik ook aldus met u
doen en met verschrikking u bezoeken: tering en koorts, die de ogen verteren en
het leven doen verkwijnen; dan zult gij tevergeefs uw zaad zaaien, want uw
vijanden zullen het eten. 17 Ik zal mijn aangezicht tegen u keren, zodat gij
voor uw vijanden geslagen zult worden, en
die u haten, zullen over u heersen, en gij zult vluchten, zonder dat iemand
u vervolgt. 18 En indien gij desniettegenstaande niet naar Mij luistert, dan zal
Ik u blijven tuchtigen wegens uw zonden, tot
zevenmaal toe, 19 en uw trotse macht zal Ik breken en uw hemel maken als
ijzer en uw land als koper. 20 Dan zal uw kracht tevergeefs verbruikt worden;
uw land zal zijn opbrengst niet geven en het geboomte des lands zal zijn vrucht
niet dragen. 21 Indien gij u tegen Mij verzet en naar Mij niet wilt luisteren,
dan zal Ik u nog zevenmaal harder slaan,
naar uw zonden; 22 Ik zal het wild gedierte op u loslaten, dat u van kinderen
beroven en uw vee uitroeien zal en uw aantal zo zal verminderen, dat uw wegen
verlaten zullen zijn. 23 Indien gij u door deze tuchtiging nog niet tot Mij
keert en u tegen Mij blijft verzetten, 24 dan zal ook Ik Mij tegen u verzetten
en dan zal Ik u ook zevenmaal slaan
wegens uw zonden, 25 en over u een zwaard brengen, dat wraak neemt over het
verbond; wanneer gij dan in uw steden bijeenkomt, dan zal Ik de pest onder u
zenden en gij zult aan de vijand overgeleverd worden. 26 Als Ik u de staf des
broods verbreek, dan zullen tien vrouwen uw brood in één oven bakken en zij
zullen uw brood afgewogen teruggeven, en gij zult eten, maar niet verzadigd
worden. 27 En indien gij desondanks niet naar Mij luistert en u tegen Mij
blijft verzetten, 28 dan zal Ik Mij met grimmigheid tegen u verzetten en Ik, ja
Ik, zal u zevenmaal tuchtigen over
uw zonden, 29 en gij zult het vlees uwer zonen eten en het vlees uwer dochters
zult gij eten. 30 En uw hoogten zal Ik verwoesten en uw wierookaltaren
uitroeien; Ik zal uw lijken werpen op de lijken uwer afgoden en Ik zal een
afkeer van u hebben. 31 Uw steden zal Ik tot een puinhoop maken en uw
heiligdommen verwoesten en Ik wil niet meer uw liefelijke reuk ruiken. 32 Ik
zelf zal het land verwoesten, zodat uw vijanden, die daarin wonen, zich
daarover zullen ontzetten. 33 Maar u zal
Ik onder de volken verstrooien en Ik zal achter u het zwaard trekken, en uw
land zal een woestenij zijn en uw steden een puinhoop. 34 Dan zal het land zijn sabbatsjaren vergoed krijgen, al de dagen dat het
woest ligt en gij in het land uwer vijanden zijt; dan zal het land rusten en
zijn sabbatsjaren vergoeden. 35 Al de tijd der verwoesting zal het rusten,
de rust die het niet gehad heeft gedurende uw sabbatsjaren, toen gij daarin
woondet. 36 En Ik zal vrees brengen in de harten van hen die van u zijn
overgebleven, in de landen hunner vijanden, zodat het geluid van een opgewaaid
blad hen opjaagt, en zij zullen vluchten, zoals men vlucht voor het zwaard, en
vallen, zonder dat er een vervolger is. 37 En de een zal over de ander
struikelen als voor het zwaard, zonder dat er een vervolger is, en gij zult
voor uw vijanden geen stand kunnen houden. 38 En gij zult onder de volken te
gronde gaan, en het land uwer vijanden zal u verteren. 39 En wie van u
overgebleven zijn, zullen in de landen hunner vijanden wegkwijnen vanwege hun
ongerechtigheid en ook vanwege de ongerechtigheden hunner vaderen zullen zij,
evenals dezen, wegkwijnen. 40 Maar belijden zij hun ongerechtigheid en die
hunner vaderen, in de ontrouw waarmede zij tegen Mij ontrouw zijn geweest, en
ook dat zij zich tegen Mij verzet hebben, 41 ook Ik verzette Mij tegen hen en
bracht hen in het land hunner vijanden of vernedert zich dan hun onbesneden
hart en boeten zij dan hun ongerechtigheid, 42 dan zal Ik mijn verbond met
Jakob gedenken; ook mijn verbond met Isaak en ook mijn verbond met Abraham zal
Ik gedenken, en Ik zal het land gedenken. 43 Maar het land zal door hen
verlaten worden en het zal zijn
sabbatsjaren vergoed krijgen, terwijl het verwoest ligt zonder hen, en zij
zullen hun ongerechtigheid boeten, omdat, ja, omdat zij mijn verordeningen
versmaadden en van mijn inzettingen een afkeer hadden. 44 Maar ook zelfs,
wanneer zij in het land hunner vijanden zijn, versmaad Ik hen niet en heb Ik
geen afkeer van hen, zodat Ik hen zou vernietigen en mijn verbond met hen
verbreken: want Ik ben de HERE, hun God. 45 Maar Ik zal hun ten goede gedenken het verbond met hun voorvaderen,
die Ik voor de ogen der volken uit het land Egypte heb geleid, om hun tot een
God te zijn. Ik ben de HERE. 46 Dit zijn de inzettingen en verordeningen en
wetten, die de HERE gegeven heeft tussen Zich en de Israëlieten op de berg
Sinai, door de dienst van Mozes. (NBG Vertaling 1951)
Voorwaar,
men wordt niet vrolijk van het lezen van deze waarschuwing aan de Israëlieten
over wat er zou gebeuren indien zij het sabbat- en jubeljaargebod in het land
Kanaän zouden negeren. Wanneer we door de geschiedenis van Israël heengaan
merken we hoe nauwkeurig dit alles uitgekomen is. Er zijn bijvoorbeeld
inderdaad zeven verdrukkingen
geweest. Zes ervan vinden we in het Bijbelboek Richteren vermeldt. Zie hierna
de relevante Bijbelcitaten.
1)
Richteren 3:8 Toen ontbrandde de toorn des HEREN
tegen Israël: Hij gaf hen over in de macht van Kusan-Risataïm, koning van
Mesopotamië, en de Israëlieten dienden
Kusan-Risataïm acht jaar.
2)
Richteren 3:12 Maar de Israëlieten deden opnieuw
wat kwaad is in de ogen des HEREN; toen maakte de HERE Eglon, de koning van
Moab, sterk tegen Israël, omdat zij gedaan hadden wat kwaad is in de ogen des
HEREN. 13 Hij dan verbond zich met de Ammonieten en de Amalekieten, trok op en
versloeg Israël; de Palmstad namen zij in bezit. 14 Achttien jaar dienden de Israëlieten Eglon, de koning van Moab.
3)
Richteren 4:2 Toen gaf de HERE hen over in de
macht van Jabin, de koning van Kanaän, die regeerde te Hasor, en wiens
krijgsoverste Sisera was, die te Charoset-Haggojim woonde. 3 En de Israëlieten
riepen tot de HERE, want hij bezat negenhonderd ijzeren strijdwagens en hij had de Israëlieten wreed verdrukt,
twintig jaar.
4)
Richteren 6:1 Maar de Israëlieten deden wat
kwaad is in de ogen des HEREN; daarom gaf de HERE hen over in de macht van Midjan gedurende zeven jaar, 2 waarin Midjan de
overhand had over Israël.
5)
Richteren 10:7 Toen ontbrandde de toorn des
HEREN tegen Israël, en Hij gaf hen over in de macht der Filistijnen en der
Ammonieten. 8 In datzelfde jaar verdrukten en vertrapten zij de Israëlieten: en achttien jaar lang deden zij dit met
alle Israëlieten aan de overzijde van de Jordaan, in het land der Amorieten
in Gilead.
6)
Richteren 13:1 De Israëlieten deden opnieuw wat
kwaad is in de ogen des HEREN; toen gaf
de HERE hen over in de macht der Filistijnen, veertig jaar.
7)
En de zevende verdrukking volgde nadat de
Israëlieten voor de zeventigste maal het sabbatjaargebod genegeerd hadden: de Babylonische Ballingschap die
zeventig jaar in beslag nam.
Het
volgende schema geeft de periode 1409/1396 v. Chr. weer en toont de sabbatjaren
van apr1409/mrt1408 v. Chr. en apr1402/mrt1401 v. Chr. In het voorjaar van 1407
v. Chr. komt aan de verdrukking door de koning van Aram; Kusan-Risataïm, een
einde door het optreden van de eerste richter in Israël: Othniël.
Richteren
3:1 Dit nu zijn de volken, die de HERE liet
overblijven om door hen al die Israëlieten op de proef te stellen, welke geen
van de oorlogen om Kanaän gekend hadden, 2 slechts opdat de geslachten der
Israëlieten, voorzover zij daarvan tevoren geen ervaring hadden, met de strijd
vertrouwd zouden raken, doordat Hij hen daarin oefende: 3 de vijf stadsvorsten
der Filistijnen en al de Kanaänieten, Sidoniërs en Chiwwieten, die het gebergte
Libanon bewonen, van de berg Baäl-Hermon tot de weg naar Hamat. 4 Zij toch waren
ertoe bestemd, dat Hij door hen Israël op de proef zou stellen, om te weten, of
zij zouden luisteren naar de geboden, die de HERE hun vaderen door de dienst
van Mozes geboden had. 5 De Israëlieten dan woonden te midden der Kanaänieten,
Hethieten, Amorieten, Perizzieten, Chiwwieten en Jebusieten; 6 zij namen zich
hun dochters tot vrouw en gaven de eigen dochters aan hun zonen en dienden hun goden. 7 De Israëlieten
deden wat kwaad is in de ogen des HEREN, zij vergaten de HERE, hun God, en
dienden de Baäls en de Asjeras. 8 Toen ontbrandde de toorn des HEREN tegen
Israël: Hij gaf hen over in de macht van Kusan-Risataïm, koning van
Mesopotamië, en de Israëlieten dienden Kusan-Risataïm acht jaar. 9 Toen
riepen de Israëlieten tot de HERE, en de HERE verwekte de Israëlieten een verlosser om hen te bevrijden: Otniël, de zoon van Kenaz, de jongere
broeder van Kaleb. 10 De Geest des HEREN kwam over hem, hij richtte Israël
en trok uit ten strijde. De HERE gaf Kusan-Risataïm, de koning van Aram, in
zijn macht, zodat hij de overhand kreeg over Kusan-Risataïm. 11 Toen had het land veertig jaar rust. En
Otniël, de zoon van Kenaz, stierf. (NBG Vertaling 1951)
Met het
volgende schema met de periode van 1395/1382 v. Chr. zien we in het jaar
okt1395/sep1394 v. Chr. het eerste jubeljaar vermeld.
De historische
boeken van de Bijbel zwijgen over een eventueel wel of niet houden van het
jubeljaargebod door de Israëlieten. De enige vermelding is dat de richter
Othniël de overhand kreeg over Kusan-Risataïm en dat het land daarna veertig
jaar rust had tot aan de dood van Othniël, waarna echter onmiddellijk een
nieuwe verdrukking begon.
Het was
niet toevallig een vrijdag dat Jezus Christus als het Lam Gods zijn leven voor
de verlossing van Israël en de wereld, gaf. De verlossing uit Egypte met de
Exodus van de Israëlieten onder leiding van Mozes, geschiedde namelijk ook op
een vrijdag. In mijn boek EXODUS,
2016, blz. 71, in het hoofdstuk: de maand, de dag en de route van de Exodus,
toon ik dit aan. De Joodse overlevering leert dat de Tien Woorden Gods met Sjavoeot op een zaterdag aan Mozes
overhandigd werden. Zo wordt het eenvoudig te berekenen dat zeven maal zeven
weken of negenenveertig dagen eerder, de Exodus op een vrijdag aan het einde
van de eerste Pesachweek in de geschiedenis, plaatsvond.
Het
oude Israël had een maankalender. Volgens die kalender was de eerste maand van het jaar de maand Nisan (maart/april), de maand van de verlossing uit
Egypte in 1483 v. Chr. Een nieuwe maand begon met de avond waarop de opkomende
maan na zonsondergang voor het eerst zichtbaar werd. De lammeren op het Joodse Pesachfeest
werden geslacht op de veertiende Nisan in de namiddag. Het Paasfeest werd bij
zonsondergang gevierd (Zie: Leviticus 23:5 en Numeri 28:16).
Merkwaardig is, dat het volgend jaar in 2018 exact 3500 jaar geleden zal zijn dat de verlossing uit Egypte plaatsvond.
Nog een merkwaardigheid is dat de Joodse Pesachweek volgend jaar van 30 maart
tot 7 april 2018 genoteerd staat. Zeven
april is hier dezelfde kalenderdag als in 30 AD.
Astronomen
kunnen tegenwoordig berekenen wanneer in Jeruzalem bijna twee millennia
geleden een nieuwe maand begon. De eerste dag van de maand Nisan kan aldus
vastgesteld worden en de veertiende dag van de maand Nisan vult zichzelf in. Moderne astronomen (Astronomy
and the date of the Crucifixion Colin Humphreys and W.G. Waddington) leveren
de volgende data af voor de veertiende Nisan op specifiek een vrijdag: 11 april
27 AD, 7 april 30 AD en 3 april 33 AD. Ik vermeld de drie data aangezien
er verschil van mening bestaat betreffende het correcte jaar
van de kruisdood en Opstanding van Jezus Christus. Mijn bronvermelding van
Colin Humphreys hierboven hanteert overigens 33 AD voor het jaar van de
kruisiging. De motieven voor het hanteren van een late datum zijn (soms) ontstaan als een gevolg van de de vervangingsleer die het christendom aanhangt. Het is
een leer die zegt dat de kerk(en) in de plaats van Israël gekomen is en alle oudtestamentische
profetie in haar vervult. De zeventigste jaarweek van de profeet Daniël bijvoorbeeld
volgt onmiddellijk op de negenenzestigste jaarweek, zonder een tijdskloof
van twee millennia, is al geschiedenis, en kende haar eindvervulling in 33 AD. Dit
is één handige reden voor de keuze van 33 AD.
Waarom kies ik voor 7 april 30 AD? Omdat
deze datum bevestigd wordt door de sabbat- en jubeljaaropgave van William Whiston. Het dertigste
jubeljaar viel volgens Whiston in het jaar 27/28 AD. In oktober 27 AD werd dit
aangename jaar des HEREN door Jezus in de synagoge van zijn vaderstad met Jom
Kippoer afgekondigd, zoals we lezen in het Lukas evangelie hoofdstuk 4:16. Het
jaar 27 AD en de maand oktober worden ijkpunten waar we de overige chronologische
gegevens van de evangeliën mee verankeren.
De vier
pelgrimsfeesten die de evangelist Johannes opgeeft passen in dit schema. Het
eerste paasfeest dat Johannes 2:13 vermeldt viel in de maand nisan van 27 AD.
Het tweede pelgrimsfeest volgens Johannes 5:1 in 28 AD, het derde
paasfeest naar Johannes 6:4 in 29 AD en het vierde paasfeest in 30 AD met het
beschreven lijden, sterven, opstanding en hemelvaart van Jezus Christus.
Betreffende het derde paasfeest, door de evangelist Johannes vermeld, bestaat
er onder onderzoekers verschil van mening. Sommigen lezen Johannes 6:1 door een
westerse bril met een lineair tijd-denken en verklaren dat Jezus die op een berg de
broden vermenigvuldigende voor een menigte ver in het noorden van Israël,
onmogelijk tegelijkertijd in Jeruzalem kon zijn. De conclusie van sommige
onderzoekers is zelfs dat dit Schriftgedeelte niet geïnspireerd is en later
toegevoegd. Hierna het bewuste Schriftgedeelte:
Johannes
6:1 Daarna vertrok Jezus naar de overzijde van de
zee van Tiberias in Galilea. 2 En Hem volgde een grote schare, omdat zij de tekenen
zagen, die Hij aan zieken verrichtte. 3 En Jezus ging de berg op en zat daar
neder met zijn discipelen. 4En
het Pascha, het feest der Joden, was nabij. 5 Toen Jezus dan de ogen
opsloeg en zag, dat een grote schare tot Hem kwam, zeide Hij tot Filippus: Waar
zullen wij broden kopen, dat dezen kunnen eten?
Wanneer
we dit Schriftgedeelte hebben doorgenomen kan de conclusie alleen maar zijn dat
de vermenigvuldiging van de broden op de berg geschiedde kort voor het Pascha.
Met kort voor, bedoelen we dan de tijd die nodig is om van het noorden van
Israël naar Jeruzalem te trekken. Nog zulk een schijnbare moeilijkheid voor
sommigen is de vermelding van het feest der Joden in Johannes hoofdstuk 5:1.
Is dit nu een verwijzing naar de Pesachweek of is een ander feest bedoeld? De
verklaring levert weer de invulling van de sabbat- en jubeljarenopgave volgens
William Whiston, op de tijdsbalk.
Het
paasfeest van 28 AD zag een nieuwe cyclus van zeven maal zeven jaar aanvangen.
Het was tevens de periode van het dertigste Jubeljaar en volgens een Rabbijnse traditie zat men bovendien in het vierde millennium
anno mundi, de vierde dag van de Schepping die symbolisch voor het Licht stond.
De zon der gerechtigheid, de Messias was komende. De algemene verwachting in
Israël was dat de komst van de Messias nabij tot zeer nabij was. De wederkomst
van de profeet Elia zou aan deze komst voorafgaan. Daarom ben ik van mening dat
de evangelist Johannes naar het feest
der Joden verwijst. Het was inderdaad ook een feest met toen al in gedachten de nakende vertroosting van Israël.
Met het
paasfeest van 27 AD begon het zevende jaar in de sabbatjaarcyclus. Het zesde
jaar in de sabbatjaarcyclus, een jaar van de beloofde dubbele zegening liep van april 26 AD tot maart 27 AD. Het was het jaar van het optreden van Johannes
de Doper, de doop van Jezus in het najaar, de verzoeking in de woestijn, het
uitroepen van de eerste discipelen en het begin van het openbaar optreden van
Jezus Christus in Israël. In de zomer van 26AD was Jezus dertigplus jaar oud.
Hij was namelijk geboren in de vijfde maand (Ab = juli/augustus) van het jaar
vijf voor Christus.
Deze
constructie moet eveneens duidelijk maken waar juist het vijftiende regeringsjaar van Keizer
Tiberius op de tijdsbalk te verankeren is. Het vijftiende jaar van
Tiberius liep van oktober 26 tot september 27 AD. Het is de evangelist Lukas
die het optreden van Johannes de Doper aan het vijftiende regeringsjaar van
Tiberius koppelt. Betreffende het exacte begin van de regering van Tiberius
bestaat onenigheid tussen onderzoekers. Moet men rekenen vanaf de dood van
keizer Augustus in 14 AD of vanaf 12 AD wanneer Tiberius als co-princeps van
Augustus over het oostelijke gedeelte van het Romeinse Rijk benoemd werd. Deze
aanstelling als co-regent vinden we in Romeinse bronnen terug: SUETONIUS, Tib.
Vita, 21 a.u.c.765. De conclusie moet zijn dat volgens de hier aangeboden
chronologische reconstructie de evangelist Lukas het co-regentschap bedoelde. Voor
wat het oostelijk gedeelte van het Romeinse Rijk betreft en waar Judea een
onderdeel van was, was Tiberius vanaf 12 AD de-facto Keizer.
Vanaf
het eerst vermelde Paasfeest door de evangelist Johannes in hoofdstuk 2:13 in
27 AD zijn het zesenveertig jaar terug tot het begin van de herbouw van de
Tempel te Jeruzalem door Herodes de Grote.
Johannes
2:20 De Joden dan zeiden: Zesenveertig
jaren is over deze tempel gebouwd en Gij zult hem binnen drie dagen doen
herrijzen? 21 Maar Hij sprak van de tempel zijns lichaams.
22 Toen Hij dan opgewekt was uit de doden, herinnerden zijn discipelen
zich, dat Hij dit gezegd had, en zij geloofden de Schrift en het woord, dat
Jezus gesproken had. 23 En terwijl Hij te Jeruzalem was, op het Paasfeest, geloofden velen in
zijn naam, doordat zij zijn tekenen zagen, die Hij deed;
Dit Schriftgedeelte leert dat
er zesenveertig jaar zijn vanaf het beginjaar van de herbouw van de tempel door
Herodes de Grote in 20 v. Chr. en het eerste Pesachfeest dat de evangelist
Johannes vermeldt. Het is Flavius Josephus, de Joodse historicus uit de eerste
eeuw na Christus, die jaartallen geeft.
Josephus (Joodse Oudheden Boek
XV, xi.1-6) schrijft dat Herodes in zijn achttiende regeringsjaar besloot tot
herbouw van de tempel. Verder schrijft Josephus dat aanvankelijk achttien
maanden aan de tempel gewerkt werd. Exact zesenveertig jaar later speelt
Johannes hoofdstuk 2 zich af. (Zie TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 437-453)
Al de verkregen jaartallen via
de jubeljaartelling van William Whiston in dit artikel, bevestigen het jaar 30
AD als het jaar van de kruisdood van de Christus, gevolgd door Zijn Opstanding
en Hemelvaart. En de belofte van Zijn wederkomst.
1 Korintiërs 15:1 Ik maak u bekend, broeders, het evangelie, dat ik u verkondigd heb, dat gij ook ontvangen hebt,
waarin gij ook staat, 2 waardoor gij ook behouden wordt, indien gij het zó
vasthoudt, als ik het u verkondigd heb, tenzij gij tevergeefs tot geloof zoudt
gekomen zijn. 3 Want vóór alle dingen
heb ik u overgegeven, hetgeen ik zelf ontvangen heb: Christus is gestorven voor
onze zonden, naar de Schriften , 4 en Hij is begraven en ten derden dage
opgewekt, naar de Schriften, 5 en Hij is verschenen aan Kefas, daarna aan
de twaalven. 6 Vervolgens is Hij verschenen aan meer dan vijfhonderd broeders
tegelijk, van wie het merendeel thans nog in leven is, doch sommigen zijn
ontslapen. 7 Vervolgens is Hij verschenen aan Jakobus, daarna aan al de
apostelen; 8 maar het allerlaatst is Hij ook aan mij verschenen, als aan een
ontijdig geborene. (NBG Vertaling 1951)
2
Koningen 19:6 En Jesaja zeide tot hen: Zo zult gij
tot uw heer zeggen: Zo zegt de HEERE: Vrees niet voor de woorden, die gij
gehoord hebt, waarmede Mij de dienaars van den koning van Assyrië gelasterd
hebben. 7 Zie, Ik zal een geest in hem geven, dat hij een gerucht horen zal, en
weder in zijn land keren; en Ik zal hem door het zwaard in zijn land vellen. 8
Zo kwam Rabsake weder, en vond den koning van Assyrië, strijdende tegen Libna;
want hij had gehoord, dat hij van Lachis vertrokken was. 9 Als hij nu hoorde
van Tirhaka, den koning van Cusch,
zeggen: Ziet, hij is uitgetogen om tegen u te strijden, zond hij weder boden
tot Hizkia, zeggende: 10 Zo zult gij spreken tot Hizkia, den koning van Juda,
zeggende: Laat u uw God niet bedriegen, op welken gij vertrouwt, zeggende: Jeruzalem
zal in de hand des konings van Assyrië niet gegeven worden.
(Statenvertaling)
Jesaja
37:9 Als hij nu hoorde van Tirhaka, den koning van Cusch, zeggen: Hij is uitgetogen, om tegen
u te strijden; toen hij zulks hoorde, zo zond hij weder boden tot Hizkia,
zeggende: (Statenvertaling)
De
koning van Koesj of Nubië, die in de Bijbelboeken 2 Koningen en Jesaja vermeld
wordt, was een farao van de vijfentwintigste dynastie van Manetho s Egypte.
Het historische Koesj lag binnen de grenzen van het huidige Soedan.
De
orthodoxe egyptologie geeft hem tegenwoordig de volgende regeerperiode: 689/664
v. Chr. De gegevens van de oudheidhistoricus Manetho die ons via zijn
kopieerders Africanus en Eusebius bereikten zijn wat de duur der regeerperioden
betreft, met elkaar in tegenstrijd. Beide kopieerders geven weliswaar
drie namen voor de vijfentwintigste dynastie op, maar met een verschil in regeerduur
van 40 tot 44 jaar voor de hele dynastie. Africanus vermeldt achttien jaar als
regeerduur voor Tirhaka, maar Eusebius noteerde twintig jaar.
De
regeerperiode van de egyptologie voor Tirhaka wijkt enkele jaren af van de
Bijbelse jaartallen in verband met koning Hizkia van Juda en de belegering van
Jeruzalem in diens veertiende regeringsjaar. Het jaar van de belegering van
Jeruzalem door de Assyriër Sanherib in het veertiende regeringsjaar van Hizkia
dateren we in het jaar 709 v. Chr., en dit op basis van de herschikking van de
koningen van Juda en Israël op de tijdsbalk volgens de sabbat- en jaartelling.
Dat Tirhaka,
de koning van Koesj, tegen het Assyrische leger oprukte, in het veertiende
regeringsjaar van Hizkia, maakt de Bijbel duidelijk:
2
Koningen 19:9 Als hij nu hoorde van Tirhaka, den koning van Cusch, zeggen:
Ziet, hij is uitgetogen om tegen u te strijden, zond hij weder boden tot
Hizkia, zeggende: 10 Zo zult gij spreken tot Hizkia, den koning van Juda,
zeggende: Laat u uw God niet bedriegen, op welken gij vertrouwt, zeggende:
Jeruzalem zal in de hand des konings van Assyrië niet gegeven worden.
Jesaja
36:1 En het geschiedde in het veertiende jaar van den koning Hizkia, dat Sanherib, de koning
van Assyrië, optoog tegen alle vaste steden van Juda, en nam ze in. (Statenvertaling)
In het citaat
van Jesaja 37:9 wordt de koning van Koesj vermeld: Tirhaka, die naar de grens
van Egypte bij Eltekeh oprukte.
Het
volgende hoofdstuk achtendertig van de profeet Jesaja verhaalt de geschiedenis
van het dodelijk ziek worden van Hizkia, diens genezing en het toevoegen van vijftien
levensjaren aan zijn leeftijd.
De
Seder Olam verhaalt de duur van de ziekte van Hizkia voor een periode van drie
dagen, waarna zijn herstel volgde, en dit tijdens de belegering in zijn
veertiende regeringsjaar. Daarna werden vijftien jaar aan zijn leven
toegevoegd.
De
regeerperiode van Hizkia en de verankering op de tijdsbalk via het vijftiende
jubeljaar heb ik verklaard in mijn boek TIJD en
TIJDEN, 2015, blz. 327-330. Voor wie het
boek eventueel wil aanschaffen: zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579
Koning Tirhaka van Koesj en de vijfentwintigste
dynastie hadden ook mijn aandacht in mijn boek De zonaanbidder, 2016, blz. 73-75. Voor wie het boek wil
aanschaffen, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/87999
De
belegering van Jeruzalem door de Assyriër Sanherib en het ter hulp komen van
Tirhaka voor Hizkia had al eerder op dit blog mijn aandacht. Zie het artikel op
dit blog van 06.06.2016: maar in het
veertiende jaar van den koning Hizkia kwam Sanherib, de koning van Assyrië. Zie
link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1465164000&stopdatum=1465768800
Met de
belegering van Jeruzalem door Sanherib in het veertiende regeringsjaar van
Hizkia in 709 v. Chr. breek ik met een onderdeel van Velikovsky s werk, die de
vernietiging van Sanherib s leger in 687 v. Chr. plaatst, op basis van een
genoteerde meganatuurcatastrofe in het oude China (Werelden in botsing, 1950,
tweede hoofdstuk: het jaar -687)
De
koning van Koesj: Tirhaka, werd tijdens de slag bij Eltekeh in 709 v. Chr. door
de Assyriërs verslagen, in ketenen geslagen en gevankelijk naar de Assyrische
hoofdmacht die Jeruzalem belegerde, weggevoerd. Na de Pesachnacht, waarbij het
belegerende Assyrische leger grotendeels vernietigd werd, werden Tirhaka en
andere koningen en prinsen volgens de Joodse overlevering, door Hizkia bevrijd.
Ook Sanherib beschrijft het treffen met het Egyptische
leger en de gevangenneming van de Egyptische prinsen (meervoud!) op zijn
prisma-stele. Hierna het betreffende citaat:
. The officials, nobles, and people of Ekron, who
had thrown Padi their kingbound by oath and curse of Assyria into fetters of
iron and had given him over to Hezekiah,
the Judahitehe kept him in confinement like an enemy their heart became
afraid, and they called upon the
Egyptian kings, the bowmen, chariots and horses of the king of
Meluhha [Ethiopia], a countless host, and these came to their aid. In the
neighborhood of Eltekeh, their ranks
being drawn up before me, they offered battle. With the aid of Assur, my lord,
I fought with them and brought about their defeat. The Egyptian charioteers and
princes, together with the Ethiopian king's charioteers, my hands captured
alive in the midst of the battle. Eltekeh and Timnah I besieged, I captured,
and I took away their spoil. (Prisma-stele van Sanherib)
De Joodse overlevering (The Legends of the Jews, Boek
IX) verhaalt dat de vernietiging van het Assyrisch leger voor de poorten van
Jeruzalem geschiedde tijdens de Pesach-nacht. Het neerslaan van het Assyrische
leger door de Engel des HEREN wordt door Patten, Hatch en Steinhauer in hun
boek: The Long Day of Joshua and Six Other Catastrophes, 1973, vanuit kosmische
oorsprong, verklaard. Zie TIJD en TIJDEN,
2015, blz. 331-337.
Als het stof van de kosmische meganatuurcatastrofe van
709 v. Chr. ging liggen werd zelfs een kalenderhervorming noodzakelijk. Het
boek The Legends of the Jews lijkt ook een verstoring van de aarde in haar
loop om de zon te leren:
. A number of miracles besides were connected with the recovery of Hezekiah. In itself it was
remarkable, as being the first case of a recovery on record. Previously illness
had been inevitably followed by death. Before he had fallen sick, Hezekiah
himself had implored God to change this order of nature. He held that sickness
followed by restoration to health would induce men to do penance. God had
replied: "Thou art right, and the new order shall be begun with
thee." Furthermore, the day of
Hezekiah's recovery was marked by the great miracle that the sun shone ten
hours longer than its wonted time. The remotest lands were amazed thereat,
and Baladan, the ruler of Babylon, was prompted by it to send an embassy to
Hezekiah, which was to carry his felicitations to the Jewish king upon his
recovery.
Bij het doornemen van de Joodse legendes probeer ik
altijd het historisch-betrouwbare van het fantastische te filteren, en te
gebruiken. De legende leert dat na het wegtrekken van het restant van het leger
van Sanherib, de Joden de volgende morgen het Assyrische bivak binnentrokken en
daar de farao van Egypte en de Ethiopische koning Tirhaka uit hun ketenen
verlosten, en huiswaarts zonden. Deze beide koningen waren eerder in de slag
bij Eltekeh aan de grens met Egypte, door Sanherib verslagen en krijgsgevangen
genomen.
..In view of all the wonders
God had done for him, it was unpardonable that Hezekiah did not feel himself
prompted at least to sing a song of praise to God. Indeed, when the prophet
Isaiah urged him to it, he refused, saying that the study of the Torah, to
which he devoted himself with assiduous zeal, was a substitute for direct
expressions of gratitude. Besides, he thought God's miracles would become known
to the world without action on his part, in such ways as these: After the destruction of the Assyrian army,
when the Jews searched the abandoned camps, they found Pharaoh the king of Egypt and the Ethiopian king Tirhakah. These
kings had hastened to the aid of Hezekiah, and the Assyrians had taken them
captive and clapped them in irons, in which they were languishing when the Jews
came upon them. Liberated by Hezekiah, the two rulers returned to their
respective realms, spreading the report of the greatness of God everywhere. And
again, all the vassal troops in Sennacherib's army, set free by Hezekiah,
accepted the Jewish faith, and on their way home they proclaimed the kingdom of
God in Egypt and in many other lands.
De chronologie van Tirhaka en de vijfentwintigste
dynastie op de tijdsbalk had al eerder mijn aandacht in mijn geciteerde boeken.
Hierna een korte samenvatting. Vooreerst moet het duidelijk zijn dat de Bijbel in
het veertiende regeringsjaar van Hizkia, naar Tirhaka verwijst als koning van Koesj, en niet als koning van Egypte. De installering van Tirhaka als
farao over Egypte geschiedde later.
Volgens mijn revisie van de geschiedenis van de
oudheid zoals o.a. in de zonaanbidder
uiteengezet, waren de Nubiërs aanvankelijk bondgenoten van farao Amonhotep III
en de Aton-ketters, maar keerden ze zich later tegen hen. In 722 v. Chr., het jaar
van een meganatuurcatastrofe, rukte de oom van Tirhaka: Sjabaka, Egypte binnen,
doodde farao Bokchoris van de vierentwintigste dynastie en maakte dat farao
Anysis uit de stad Anysis naar een moerasgebied moest vluchten. De Nubiër
Sjabaka is dezelfde als de Griekse naam Sabacon waarmee de oudheidhistoricus
Herodotos hem aanduidde. Farao Anysis uit de stad Anysis van Herodotos is
dezelfde als Achnaton uit Achet-aton (De
Zonaanbidder, 2016, blz. 55-64). De alleenheerschappij over Egypte hadden de
Nubiërs niet. De Nijl-delta was tijdens deze epoque een lappendeken van
dynastieën die de macht met elkaar deelden. De belangrijkste was farao Sethoos
van Herodotos die we eerder geïdentificeerd hebben met farao Zet van de
drieëntwintigste dynastie (TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 307-311), een andere naam
voor farao Setnakht van de twintigste dynastie en de Ramessieden.
Dat Tirhaka met zijn divisie als een onderdeel van het
Egyptische leger aan de slag bij Eltekeh deelnam, heeft met het delen van de
macht in de Nijldelta te maken.
Als koning van Koesj deelde Tirhaka de troon met de
koningen Sjabaka en Sjebitkoe, dat maakt de zogenaamde Kawa-stele duidelijk. Deze inscriptie leert dat het zesde jaar van Tirhaka gelijk was aan het
vijftiende jaar van Sjabaka en het derde jaar van Sjebitkoe. Tirhaka was de
zoon van Pianchi, wiens eenentwintigjarige regeerperiode aan die van Sjabaka
voorafging. Sjabaka was de broer van Pianchi en aldus oom van Tirhaka.
Sjebitkoe was de broer van Tirhaka.
De verankering van de
regeerperiode van de koningen van Koesj op de tijdsbalk doe ik aan de hand van
het veertiende regeringsjaar van Hizkia en de notering van een meganatuurcatatastrofe
in de Bijbel in dat jaar.
Voor het derde regeringsjaar
van Sjebitkoe vinden we een notering in Egypte van een ongewoon hoge
Nijlwaterstand in de maand april, de enige die tijdens zijn bewind overigens genoteerd
werd. Ook Tirhaka liet de bijzonder hoge Nijl van zijn zesde regeringsjaar
noteren, samen met een buitengewone grote oogst als gevolg van de
Nijloverstroming (Alan Gardiner,
Egypt of the Pharaohs, 1961, XII, Egypt under foreign rule, page 344).
Als er inderdaad volgens de
theorie een meganatuurcatastrofe van kosmische oorsprong plaatsvond en
de aarde in haar baan om de zon verstoord werd, is een hoge waterstand van de Nijl buiten
het gewone seizoen verklaarbaar. Ik gebruik het jaar 709 v. Chr. als een
ankerpunt om de koningen van Koesj op de tijdsbalk te rangschikken. Tirhaka begint zijn co-regentschap-regeerperiode in het
jaar 715 v. Chr. en dit als een gevolg van de verankering van zijn zesde jaar
in 709 v. Chr., en Sjebitkoe
met zijn derde jaar in 709 v. Chr. heeft als resultaat het jaar 712 v. Chr. voor
zijn eerste regeringsjaar. Sjabaka s regeerperiode vangt aan in 724 v. Chr. In
het tweede regeringsjaar van Sjabaka in 722 v. Chr. vermoordde hij farao
Bocchoris van de vierentwintigste dynastie. Deze geschiedenis heb ik uitvoerig
in TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 301-306, beschreven.
De regeerperiode van Tirhaka als koning over Egypte is
verankerd via de Apis-lijsten. Een Apis-stier die stierf op eenentwintigjarige
leeftijd in het twintigste regeringsjaar van Psammetichus werd geboren in het
zesentwintigste jaar van Tirhaka. Dit maakt dat Tirhaka in zijn veertiende
regeringsjaar als koning van Koesj, in het jaar 702 v. Chr.,te Memfis als farao
over Egypte erkend werd. Over de Apislijsten schreef ik op 30.01.2017 op dit blog een artikel, zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1485730800&stopdatum=1486335600
Het volgehouden verzet van de
Nubische soldaten maakte hen gehaat bij de Assyriërs. Essarhaddon maakt in zijn
annalen melding over de Nubiërs en Tirhaka. Hij vermeldt cynisch dat hij alle
Nubiërs deporteerde en er zelfs geen één overhield om hem hulde te brengen.
Over Egypte stelde Essarhaddon nieuwe koningen en gouverneurs aan, van wie de
belangrijkste Horemheb was. Zie TIJD en
TIJDEN, 2015, Horemheb, blz. 357-358. De afbeelding hierboven is een
overwinnings-stele van Essarhaddon met vermoedelijk Tirhaka er op afgebeeld. Er
bestaat nochtans een meningsverschil betreffende de identiteit van de
afgebeelde Nubiër, sommige Assyriologen menen dat de gevangengenomen zoon van
Tirhaka afgebeeld staat, en andere menen Tirhaka te herkennen vanwege de
afgebeelde Uraeus op het hoofd.
Na de plotse dood van
Essarhaddon slaagde Tirhaka er in om Memfis te heroveren. In het jaar 668 v.
Chr. viel de zoon van Essarhaddon: Assurbanipal, Egypte opnieuw binnen en rukte
helemaal naar het zuiden naar Thebe op, dat hij ook innam. Tirhaka kon echter
ook ditmaal verder naar het zuiden, naar Napataontkomen.
Over zijn levenseinde is niets
bekend. Zijn grafpiramide bevindt zich te Nuri, zuidelijk van Napata, zijn
hoofdplaats.
Met
deze aflevering behandelen we chronologisch de geschiedenis van Mozes tot aan
de Exodus.
Op de
bijgevoegde inmiddels vertrouwde schema s staan bovenaan de Anno Mundi
jaartallen vermeld, met daaronder de westerse jaartelling gebaseerd op de
geboorte van de Christus. Elk jaar beslaat twee centimeter op millimeterpapier
zodat de vier jaarkwartalen duidelijk zichtbaar, en handig zijn voor het
aanbrengen van de chronologische gegevens die de Bijbel en andere historische
bronnen aanreiken.
Bovenaan
het schema zien we de levenslijn van Mozes vervolgend met zijn negentiende levensjaar.
Vanaf de leeftijd van drie maanden werd hij door de dochter van farao aan het
hof opgevoed. De Bijbel geeft niet veel informatie over de eerste schijf van
veertig jaar dat Mozes in Egypte doorbracht.
Handelingen
7:20 In welken tijd Mozes werd geboren, en was
uitnemend schoon; welke drie maanden opgevoed werd in het huis zijns vaders. 21
En als hij weggeworpen was, nam hem de dochter van Farao op, en voedde hem voor
zichzelve op tot een zoon. 22 En Mozes
werd onderwezen in alle wijsheid der Egyptenaren; en was machtig in woorden en
in werken. 23 Als hem nu de tijd van veertig
jaren vervuld was, kwam hem in zijn hart, zijn broeders, de kinderen
Israëls, te bezoeken.
Het is
de oudheid-historicus Flavius Josephus die meer historische informatie over de
eerste veertig jaar van Mozes aan het hof van farao doorgeeft. Zo beschrijft
Josephus dat Mozes de volwassenheid bereikt hebbende, als generaal van het
Egypte leger een Ethiopisch/Nubische invasie afweerde en vervolgens met een
Egyptisch leger Nubië binnenrukte. In mijn boek EXODUS, 2016, blz. 47-58, breng ik deze geschiedenis en plaats ze
binnen het historische kader van de Egyptische twaalfde dynastie.
Na
veertig jaar aan het hof van farao als prins van Egypte te hebben doorgebracht
, kwam het in Mozes hart op zijn broeders de Israëlieten te bezoeken. Alzo
brengt Stefanus deze geschiedenis in het Nieuwe Testament toen deze voor de
Joodse raad stond. Het is een beknopte geschiedenis van Israël die Stefanus
daar bracht, en handig om de chronologische geschiedenis van de epoque die we
nu behandelen, te brengen.
Handelingen
7:22 En Mozes werd onderwezen in alle wijsheid der
Egyptenaren; en was machtig in woorden en in werken. 23 Als hem nu de tijd van veertig jaren vervuld was,
kwam hem in zijn hart, zijn broeders, de kinderen Israëls, te bezoeken. 24 En
ziende een, die onrecht leed, beschermde hij hem, en wreekte dengene, dien
overlast geschiedde, en versloeg den
Egyptenaar. 25 En hij meende, dat zijn broeders zouden verstaan, dat God
door zijn hand hun verlossing geven zou; maar zij hebben het niet verstaan. 26
En den volgenden dag werd hij van hen gezien, daar zij vochten; en hij drong ze
tot vrede, zeggende: Mannen, gij zijt broeders; waarom doet gij elkander
ongelijk? 27 En die zijn naaste ongelijk deed, verstiet hem, zeggende: Wie
heeft u tot een overste en rechter over ons gesteld? 28 Wilt gij mij ook
ombrengen, gelijkerwijs gij gisteren den Egyptenaar omgebracht hebt? 29 En Mozes vluchtte op dat woord en werd een vreemdeling in het land Madiam,
waar hij twee zonen gewon.
Te
Madiam, of Midian volgens de NBG vertaling van 1951, zou Mozes veertig jaar
asiel verkrijgen, waarna hij door de HEERE God geroepen werd ter uitredding van
de Israëlieten. In Midian huwde Mozes met Sippora,
de dochter van Rehuël, de priester van Midian, zijn asielverlener.
Handelingen
7:30 En als veertig
jaren vervuld waren, verscheen hem de
Engel des Heeren, in de woestijn van den berg Sinaï, in een vlammig vuur
van het doornenbos. 31 Mozes nu, dat ziende, verwonderde zich over het gezicht;
en als hij derwaarts ging, om dat te bezien, zo geschiedde een stem des Heeren
tot hem, 32 Zeggende: Ik ben de God
uwer vaderen, de God Abrahams, en de God Izaks, en de God Jakobs. En Mozes werd
zeer bevende, en durfde het niet bezien. 33 En de Heere zeide tot hem: Ontbind
de schoenen van uw voeten; want de plaats in welke gij staat, is heilig land.
34 Ik heb merkelijk gezien de mishandeling Mijns volks, dat in Egypte is, en Ik
heb hun zuchten gehoord en ben nedergekomen, om hen daaruit te verlossen; en nu, kom herwaarts, Ik zal u naar Egypte
zenden. 35 Dezen Mozes, welken zij verloochend hadden, zeggende: Wie heeft
u tot een overste en rechter gesteld? dezen, zeg ik, heeft God tot een overste
en verlosser gezonden, door de hand des Engels, Die hem verschenen was in het
doornenbos. 36 Deze heeft hen uitgeleid, doende wonderen en tekenen in het land
van Egypte, en in de Rode zee, en in de woestijn, veertig jaren. 37 Deze is de Mozes, die tot de kinderen Israëls
gezegd heeft: De Heere, uw God, zal u een Profeet verwekken uit uw broederen,
gelijk mij; Dien zult gij horen.
Ik
gebruik weer de beknopte geschiedenis van Stefanus zoals hij deze voor de
Joodse raad in 30 AD bracht. Het gaat me met dit artikel namelijk alleen om het
brengen van de chronologie van de aartsvaders en dan is Stefanus handig.
Het is
in het land Midian nabij de berg Gods waar Mozes later de Tien Woorden, de Wet,
in ontvangst zal nemen, dat de God van Abraham, Izaak en Jakob-Israël Zich aan
Mozes persoonlijk openbaarde. Deze bijzondere gebeurtenis heeft Mozes in het
Bijbelboek Exodus hoofdstuk 3 doorgegeven. Aan Mozes openbaarde God zich daar met
Zijn Naam: JHWH, het tetragrammaton,
of vertaald naar het Nederlands: IK ZAL ZIJN.
Exodus
3:14 En God zeide tot Mozes: IK ZAL ZIJN, Die IK
ZIJN ZAL! Ook zeide Hij: Alzo zult gij tot de kinderen Israëls zeggen: IK ZAL ZIJN heeft mij tot ulieden
gezonden! 15 Toen zeide God verder tot Mozes: Aldus zult gij tot de kinderen
Israëls zeggen: De HEERE, de God
uwer vaderen, de God van Abraham, de God van Izak, en de God van Jakob, heeft
mij tot ulieden gezonden; dat is Mijn Naam eeuwiglijk, en dat is Mijn
gedachtenis van geslacht tot geslacht.
In 1487
v. Chr. stierf na een lange regeerperiode van negenennegentig jaar, de farao
van de verdrukking: Pepi II van de zesde dynastie, en een andere dynastie, de
dertiende van Manetho, nestelde zich in het ontstane machtsvacuüm. Het was voor
farao Sobekhotep IV dat Mozes en Aäron stonden met hun opdracht van de HEERE
God met de wereldwijd bekende woorden: Laat Mijn volk gaan.
De
farao van Egypte weigert aanvankelijk de Israëlieten te laten gaan en pas na
tien plagen die in opeenvolging over het land Egypte razen, geeft hij in de
Pesachnacht na de dood van zijn eerstgeborene, de toelating aan de Israëlieten om
te gaan. Deze geschiedenis is ook alom bekend en ligt met Pesach dit jaar op 10/18 april
al 3499 jaar achter ons.
De
oorzaak van de tien plagen en de vernietiging van het leger van farao in de
Rode Zee nadat de Israëlieten door de drooggelegde bedding naar de andere oever
getrokken waren, zijn volgens de Amerikaanse onderzoekers Patten, Hatch en
Steinhauer (The Long Day of Joshua and Six Other Catastrophes, 1973, Chapter
VIII, The Exodus Catastrophe), van kosmische oorsprong. De cyclus van
meganatuurcatastrofes die de oude wereld teisterden heeft al een hele tijd mijn
aandacht. Recent bracht ik de grote vloed van Deucalion en de kosmische
verbanden onder de aandacht, in een artikel van 13.03.2017 op dit blog. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1489359600&stopdatum=1489964400
De in
Egypte aan het hof van farao opgeleide Mozes werd na de exodus in de wildernis,
de auteur van de eerste vijf boeken van de Bijbel, en verschillende psalmen. Ook
het Nieuwe Testament bevestigt Mozes als de schrijver van de Bijbelboeken
Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium. Voor de samenstelling van
het Bijbelboek Genesis heeft Mozes hoogstwaarschijnlijk gebruik gemaakt van een
voorhanden zijnde bibliotheek van kleitabletten die de aartsvaders van vader op
zoon doorgegeven hadden (P. J. Wiseman (18881948), New discoveries in
Babylonia about Genesis, 1936). De boeken volgend op Genesis zijn
ooggetuigenverslagen van Mozes, die hij onder inspiratie van de Geest Gods
neerschreef.
Mozes
was aldus ook op de hoogte van de cyclus van meganatuurcatastrofes die planeet
aarde sinds de zondvloed plaagden. Het maakte deel uit van de dorens en distels
en in het bijzonder van de dood, die sinds dat de mens in Genesis zijn eigen
weg ging, los van God, de schepping teisterde. De HEERE God van Israël was voor
Mozes niet een van de planeet-goden zoals de volken hen vereerden, maar Diegene
die in controle over alles stond en het naar Zijn wil leidde. De belofte van de
komende Verlosser in Genesis die alles nieuw zou maken gaf hem moed en
vertrouwen om stand te houden als ziende de Onzienlijke.
Mozes
vertrouwde op de profetieën die aan Abraham, Izaak en Jakob waren uitgesproken.
Uit hen zou een volk voortkomen uit wie de Verlosser in de volheid der tijden
geboren zou worden. Het uitverkoren volk zou volgens de profetie aan Abraham,
Izaak en Jakob ontstaan in het vreemde land Egypte, waaruit het na een
verdrukking bevrijd zou worden en uitgeleid naar het beloofde land Kanaän. Via
dit nieuwe volk Israël zouden alle overige volken gezegend worden en zouden de
tijden van de wederoprichting aller dingen volgen. De Ekklesia, de Gemeente en de 'tussen-tijd', mocht Mozes nog niet zien.
Hebreeën
11:23 Door het geloof werd Mozes, toen hij geboren was, drie maanden lang van zijn ouders
verborgen, overmits zij zagen, dat het kindeken schoon was; en zij vreesden het
gebod des konings niet. 24 Door het geloof heeft Mozes, nu groot geworden
zijnde, geweigerd een zoon van Farao's
dochter genoemd te worden; 25 Verkiezende liever met het volk van God
kwalijk gehandeld te worden, dan voor een tijd de genieting der zonde te
hebben; 26 Achtende de versmaadheid van Christus meerderen rijkdom te zijn, dan
de schatten in Egypte; want hij zag op de vergelding des loons. 27 Door het
geloof heeft hij Egypte verlaten, niet vrezende den toorn des konings; want hij
hield zich vast, als ziende den Onzienlijke. 28 Door het geloof heeft hij het pascha
uitgericht, en de besprenging des bloeds, opdat de verderver der eerstgeborenen
hen niet raken zou. 29 Door het geloof zijn zij de Rode zee doorgegaan, als
door het droge; hetwelk de Egyptenaars, ook verzoekende, zijn verdronken. (NBG
Vertaling 1951)
De
herziening van de chronologie van de geschiedenis van de oudheid is het
hoofdonderwerp van dit blog. De chronologie is namelijk de ruggengraat van alle
geschiedschrijving. Vandaag wil ik aandacht geven aan in de Bijbel vooraf geschreven geschiedenis. Geschiedenis
die nog in de toekomst ligt maar niettemin ooit nauwkeurig chronologisch in vervulling zal gaan. Ik heb het vooral over het
laatste Bijbelboek: Apocalyps, bevestigd door de relevante profetische
gedeelten uit het Oude Testament. Het gaat om het beloofde derde herstel van
Israël in het oude land der vaderen, nationaal en geestelijk.
Het hierboven getoonde schema is niet dogmatisch op te
nemen maar is gewoon een poging tot visuele uitbeelding van een tijdsbalk van zeven jaar met de focus op het bijzondere
begin van de oordeelstijd, de gebeurtenissen tijdens de helft van de zeven jaar
en het einde van de zevenjarige oordeelstijd met de wederkomst van Christus en
het begin van het Messiaanse Vrederijk. De veelzijdigheid van het Profetische
Woord van de Bijbel is niet zonder meer in beeld vast te leggen.
De beschreven oordeelstijd in het Bijbelboek Openbaring of
Apocalyps, gaat over een periode van ongeveer zeven jaar plaatsvinden. Ik
schrijf ongeveer, omdat deze periode in de Bijbel aan maanden van elk dertigdagen wordt uitgedrukt. De eerste helft van de zevenjarige
oordeelsperiode bedraagt namelijk 1260 dagen wat een periode van drie en een
half jaar betekend aan dertig dagen per maand. De tweede helft gaat over 42
maanden wat eveneens een gelijke periode van drie en een half jaar beslaat. De
aanvang van de eerste helft van drie
en een half jaar vindt plaats met Jom
Kippoer en loopt door tot Pesach
in het vierde jaar, waar met de Pesachweek de
tweede helft begint om te eindigen met Jom Kippoer in het zevende jaar,
waarna de komst van de Gezalfde plaatsvindt.
De zeventigste jaarweek van de profeet Daniël, die ook een alsnog toekomstige tijdsperiode van
zeven jaar vooraf geschreven geschiedenis voorstelt, past chronologisch exact in
het eindtijd-kader van de Apocalyps.
Daniël 9:27 in de helft van de week zal hij (de tegenstander) slachtoffer en spijsoffer doen ophouden;
en op een vleugel van gruwelen zal een verwoester komen, en wel tot aan de
voleinding toe, en waartoe vast besloten is, dat zal zich uitstorten over wat
woest is. (NBG Vertaling 1951)
Voor de goede orde volgt hierna
het volledige Bijbelgedeelte dat over de zeventig jaarweken handelt.
Negenenzestig jaarweken hiervan zijn al geschiedenis.
Daniël 9:24 Zeventig weken zijn bestemd over uw volk,
en over uw heilige stad, om de
overtreding te sluiten, en om de zonden te verzegelen, en om de ongerechtigheid
te verzoenen, en om een eeuwige gerechtigheid aan te brengen, en om het
gezicht, en den profeet te verzegelen,
en om de heiligheid der heiligheden te zalven. 25 Weet dan, en versta: van den uitgang des woords, om te doen
wederkeren, en om Jeruzalem te bouwen, tot op Messias, den Vorst, zijn zeven weken, en twee en zestig weken; de straten, en de grachten zullen wederom
gebouwd worden, doch in benauwdheid der
tijden. 26 En na die twee en zestig weken zal de Messias uitgeroeid worden, maar het zal niet voor Hem zelven
zijn; en een volk des vorsten, hetwelk
komen zal, zal de stad en het heiligdom verderven, en zijn einde zal zijn
met een overstromenden vloed, en tot het einde toe zal er krijg zijn, en
vastelijk besloten verwoestingen.
27 En hij zal velen het verbond versterken een week; en in de helft der week zal hij het slachtoffer en het spijsoffer doen
ophouden, en over den gruwelijken vleugel zal een verwoester zijn, ook tot de
voleinding toe, die vastelijk besloten zijnde, zal uitgestort worden over den
verwoeste. (Statenvertaling)
Het jaartal van de aanvang van de
zeventig jaarweken en de plaatsing op de tijdsbalk heb ik in mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 395-399,
behandelt. Negenenzestig jaarweken leiden ons exact tot 2 april 30 AD, toen
Jezus Christus in de Pesachweek Jeruzalem binnenreed. Met Goede Vrijdag, 7
april 30 AD werd de Messias op een Romeins kruis uitgeroeid. Veertig jaar
later in 70 AD werd Jeruzalem en de Tempel van Herodes door de Romeinen onder
leiding van Titus, vernietigd en de Joden in ballingschap weggevoerd, wat een
vervulling van Daniël 9:26 was. Ditzelfde vers leert ook de ondergang van het
Romeinse Rijk, als een gevolg van een overstromende vloed. De val van het
West-Romeinse Rijk vond inderdaad plaats door een onstuitbare vloed van
Germaanse volkeren die in de vierde eeuw na Christus de rivieren Rijn en Donau
overschreden, en het einde van het Beestrijk van de profeet Daniël: Rome,
betekende. Het Oost-Romeinse Rijk zou vanaf de zevende eeuw na Chr., als gevolg
van een Arabisch-Islamitische invasie,volgen.
Het Romeinse Rijk van de oudheid zal
in de toekomst in de vorm van een statenbond geleid door tien koningen of
leiders,opnieuw opkomen. Deze tien leiders geven uiteindelijk hun leiderschap over
aan een elfde heerser, die na hen opkomt. De hij van Daniël 9:27 stelt dan een nieuwe Titus voor die bij de
aanvang van de alsnog toekomstige zeventigste en laatste jaarweek het verbond
versterkt. Het negende hoofdstuk van Daniël, vers 27, leert dat tijdens de
eerste helft van de zevenjarige eindtijdperiode er in Jeruzalem opnieuw een
slachtoffer- en spijsoffer-dienst is ingesteld, want de Romein van de oordeelstijd zal in de helft van de jaarweekde opnieuw ingestelde slacht- en spijsoffer doen
ophouden.
Dit sluit aan bij het laatste
Bijbelboek Openbaring dat leert dat de HERE God tijdens de eerste helft van de
zevenjarige eindtijdperiode twee getuigen in Jeruzalem laat optreden die tegen
de herstelde offerdienst op de heilige plaats, de Tempelberg, zullen
profeteren. Zij worden door de hij van de profeet Daniël 9:27, die in de
Apocalyps 11:7 het beest wordt genoemd, gedood. Daarna volgt de vertreding
van de heilige stad Jeruzalem door heidenen voor een periode van tweeënveertig
maanden.
Openbaring 11:1 En mij werd een rietstok gegeven, een meet roede gelijk;
en de engel stond en zeide: Sta op, en meet den tempel Gods en het altaar, en degenen, die daarin aanbidden. 2
En laat het voorhof uit, dat van buiten den tempel is, en meet dat niet, want
het is den heidenen gegeven; en zij zullen de heilige stad vertreden twee en veertig maanden. 3 En Ik zal Mijn twee getuigen
macht geven, en zij zullen profeteren duizend
tweehonderd zestig dagen, met zakken bekleed. 4 Dezen zijn de twee
olijfbomen, en de twee kandelaren, die voor den God der aarde staan. 5 En zo
iemand die wil beschadigen, een vuur zal uit hun mond uitgaan, en zal hun
vijanden verslinden; en zo iemand hen wil beschadigen, die moet alzo gedood
worden. 6 Dezen hebben macht den hemel te sluiten, opdat geen regen regene in
de dagen hunner profetering; en zij hebben macht over de wateren, om die in
bloed te verkeren, en de aarde te slaan met allerlei plage, zo menigmaal als
zij zullen willen. 7 En als zij hun getuigenis zullen geëindigd hebben, zal het beest, dat uit den afgrond opkomt,
hun krijg aandoen, en het zal hen overwinnen, en zal hen doden. 8 En hun dode
lichamen zullen liggen op de straat der
grote stad, die geestelijk genoemd wordt Sodoma en Egypte, alwaar ook onze
Heere gekruist is. (Statenvertaling)
Net zoals bij de zeventigste jaarweek van Daniël wordt de
oordeelsperiode van Openbaring of Apocalyps, ook in twee gelijke delen gedeeld
van drie en een half jaar.
De eerste helft van de zevenjarige oordeelstijd vangt in
het Bijbelboek Openbaring aan bij het uitrijden van de eerste ruiter, bij de
verbreking van het eerste zegel van de boekrol:
Openbaring 6:1 En ik zag,
toen het Lam een van de zeven zegels opende, en ik hoorde een van de vier
wezens zeggen met een stem als van een donderslag: Kom! 2 En ik zag, en zie, een wit paard,en die erop zat, had een boog en hem werd een kroon gegeven, en hij
trok uit, overwinnende en om te overwinnen. (NBG Vertaling 1951)
Beide zijn dezelfde persoon: de hij van het Bijbelboek
Daniël die in het jaar 70 AD Jeruzalem en de tempel vernietigde en de Joden in
ballingschap wegvoerde, én de ruiter met een boog op het eerste paard die een
kroon gegeven wordt en uitrijdt, overwinnende en om te overwinnen.
De eerste ruiter van de Apocalyps brengt (schijn)vrede
over de gehele wereld en zal daarom alleen al, als een pseudo-messias aanzien
worden. Hoelang deze vrede zal aanhouden staat niet beschreven, maar we kunnen
aannemen dat het voor een hele tijd zal zijn. Het resultaat zal voorspoed voor
velen betekenen. Het huidige verscheurde Midden-Oosten zal zich
politiek/economisch verenigen in een Unie van vijf staten die aansluiting
zullen vinden bij de Unie van het West-Romeinse Rijk en zodoende het Romeinse
Rijk van weleer doen herrijzen. Tien leiders in totaal zullen aanvankelijk de
dienst uitmaken. De beschreven ruiter op het eerste paard is de elfde horen van
Daniël 7:8 waarover meer uitleg nog volgt.
Voor de herstelde slachtoffer- en spijsofferdienst op de
heilige plaats te Jeruzalem, de tempelberg, heeft men een tempel of tent, een
altaar en (de?) een ark van het verbond nodig.
Het is mogelijk dat een onverwachte vondst van een
replica van de ark van het verbond, de aanzet wordt tot het opnieuw instellen van
een offerdienst te Jeruzalem? De originele ark van het verbond werd samen
met de Tempel te Jeruzalem in 586 v. Chr. door de Babyloniërs vernietigd (2
Koningen 25:8 en Psalm 74:1-4). Het alsnog toekomstige tevoorschijn komen van een replica van de Ark van het Verbond past in het chronologische eindtijdkader dat
de profetische gedeelten van de Bijbel leren.
Gedurende de eerste helft van de
zevenjarige oordeelstijd van Daniël namelijk zal een anti-Messias gepaard
gaande met nooit eerder geziene tekenen, de herstelde offerdienst leiden.
Openbaring 13:11 En ik zag een
ander beest opkomen uit de aarde
en het had twee horens als die van het
Lam, en het sprak als de draak. 12 En het oefent al de macht van het eerste
beest voor diens ogen uit. En het bewerkt, dat de aarde en zij, die daarop
wonen, het eerste beest zullen aanbidden, welks dodelijke wond genezen was. 13
En het doet grote tekenen, zodat het zelfs vuur
uit de hemel doet nederdalen op de aarde ten aanschouwen van de mensen. 14
En het verleidt hen, die op de aarde wonen, wegens de tekenen, die hem gegeven
zijn te doen voor de ogen van het beest. (NBG Vertaling 1951)
Dit alles sluit ook aan bij de
rede van Jezus Christus over de laatste dingen:
Matteüs 24:15 Wanneer gij dan de
gruwel der verwoesting, waarvan door de profeet Daniël gesproken is, op de heilige plaats ziet staan wie
het leest, geve er acht op laten dan wie in Judea zijn, 16 vluchten naar de
bergen.
De heilige plaats is de
Tempelberg te Jeruzalem waar de tempel van Salomo stond tot 586 v. Chr. Na de
Babylonische Ballingschap werd de tempel door de teruggekeerde Joden opnieuw
gebouwd (535/515 v. Chr.). Dezelfde Tempel die onder het bewind van Herodes de
Grote tot een wereldwonder herbouwd werd (20 v. Chr.-27 AD). De Tempel die
uiteindelijk in 70 AD, veertig jaar na de verwerping van Messias Jezus, door
het Romeinse leger van Titus vernietigd werd.
De gruwel der verwoesting is
naar mijn mening de herstelde slachtoffer- en spijsofferdienst rond een replica
van de ark van het verbond.
Ik ben ook van mening dat er niet
absoluut een nieuwe Joodse tempel op de tempelberg gebouwd moet worden. De
toekomstige Tempel die de profeet Ezechiël voor het Messiaanse Vrederijk
profeteert (Ezechiël 40-48) wordt overigens noordelijk van Jeruzalem gebouwd en
niet op de Tempelberg.
Indien een replica van de ark in
de nabije toekomst tevoorschijn zou komen, dan kan de ark ook in een tent der
samenkomst op de tempelberg geplaatst worden. Het Bijbelboek Openbaring
hoofdstuk 11:2 veronderstelt dit overigens. Dit betekent ook dat er dan een
overeenkomst met de Islam mogelijk word. De Koran vermeldt de ark van het
verbond in de positieve zin. Hierna de betreffende Soera:
Soera 2:248 En hun profeet zeide
tot hen: het teken van zijn koningschap is, dat tot u zal komen de Ark, waarin is een Godsrust van uw
Heer en een nalatenschap, welke nagelaten hebben het geslacht van Musa en het
geslacht van Harun, en welke engelen dragen. Daarin is waarlijk een teken voor u, indien gij gelovigen zijt. (De
Koran volgens de vertaling van Prof. Dr. J. H. Kramers)
De profeet waarnaar verwezen
wordt is de profeet Samuël en het koningschap dat van Saul van het Verenigd
Koninkrijk van het oude Israël. Het Arabische Musa is Mozes en Harun staat voor
Aäron.
Wat het teken zal zijn, weet ik
niet. Men kan vandaag alleen maar raden naar wat de reacties van de
verschillende religies op de mogelijke vondst van de ark zal zijn. Een ding is
zeker: de drie monotheïstische religies zouden haar kunnen claimen en
vermoedelijk een gezamenlijke rustplaats overeenkomen. En waarom niet op de
tempelberg voor de rotskoepel te Jeruzalem?
De rotskoepel werd in 691 AD door
kalief Abd al-Malik gebouwd. Het werd achthoekig gebouwd en heeft schijnbaar
geen Qibla of gebedsrichtpunt. Het werd blijkbaar in de eerste plaats als een
heiligdom gebouwd en het wordt binnen de moslimwereld als de derde heilige
plaats na Mekka en Medina beschouwd. Volgens de moslims werd de koepel gebouwd
om de hemelvaart van Mohammed te gedenken. Op de binnenmuren van het moslim
heiligdom staan Arabische Koranteksten die vooral tegen christenen gericht
zijn. Vooral het Zoon-schap van de God van de Bijbel wordt afgewezen:
Soera 112 Zeg: Hij Allah is één
Allah, de Eeuwige. - Niet heeft Hij verwekt noch is Hij verwekt. En niet is
één aan Hem gelijkwaardig.
Het evangelie zoals de Bijbel het
brengt zal afgevallen worden. De Heer Jezus Christus zal niet meer als de Zoon
van God beleden worden maar alleen nog als een profeet, zoals trouwens de Koran
ook leert. Hij heeft dan ook niet Zijn leven op het kruis van Golgotha afgelegd
en door Zijn bloed verzoening gebracht, maar is zoals iedere andere sterveling
gestorven en in een graf bijgezet. Geen opstanding, geen hemelvaart en geen
hoop.
De eerste drie en een half jaar
van de oordeelstijd is ook de tijdsperiode dat het nieuwe Babylon (Openbaring
17) alle religieuze macht zal hebben. Deze tijd zal aanvankelijk een periode
van vrede en vooral van religieuze eenheid worden. Waarschijnlijk zal het
tevoorschijn komen van een replica van de ark van het verbond de éénmaking van
alle religies waarmaken.
De leider en componist van dit
alles zal het beschreven genie van Openbaring hoofdstuk 13 zijn: het beest met
de horens als van het lam, de pseudo- of anti-messias, die in eigen naam komt
en Joden en Arabieren samenbrengt. Een utopie? Ik meen van niet! Stel je voor
dat degene die beschreven wordt als het beest uit de aarde als nieuwe
hogepriester in staat is om het eerste slachtoffer op het altaar gebracht, door
vuur vanuit de hemel te laten verteren, en dit vertoond naar de hele wereld toe
via alle huidige en nog toekomstige mediakanalen. Voor de meeste mensen van die
alsnog toekomstige generatie zal het ervaren worden alsof god zich opnieuw
geopenbaard heeft. Zij die altijd naar bewijzen vroegen worden hier op hun
wenken bediend. Degene die in zijn eigen naam komt zal hier voor zorgen.
Johannes 5:41 Eer van mensen behoef Ik (Jezus) niet, 42 maar Ik ken u: gij hebt de liefde Gods niet in
uzelf. 43 Ik ben gekomen in de naam mijns Vaders en gij neemt Mij niet aan; indien een ander komt in zijn eigen naam,
die zult gij aannemen. 44 Hoe kunt gij tot geloof komen, gij, die eer van
elkander behoeft en de eer, die van de enige God komt, niet zoekt? 45 Denkt
niet, dat Ik u zal aanklagen bij de Vader; uw aanklager is Mozes, op wie gij uw
hoop gevestigd hebt. 46 Want indien gij Mozes geloofdet, zoudt gij ook Mij
geloven, want hij heeft van Mij geschreven. 47 Maar indien gij zijn geschriften
niet gelooft, hoe zult gij mijn woorden geloven? (NBG Vertaling 1951)
2 Korintiërs 11:4 Want indien degene, die komt (= pseudo-messias), een anderen Jezus predikte (Isa de profeet?), dien wij niet gepredikt hebben, of indien gij een
anderen geest ontvingt, dien gij niet hebt ontvangen, of een ander Evangelie,
dat gij niet hebt aangenomen, zo verdroegt gij hem met recht. (Statenvertaling)
- (woorden tussen haakjes door de auteur toegevoegd)
Het is aldus mogelijk dat een
replica van de ark van het verbond aanvankelijk het middel wordt tot verzoening
en samenbrengen van de godsdiensten. Een misleiding zonder weerga in de
wereldgeschiedenis.
Dat de herstelde offerdienst op
de heilige plaats door de HERE God middels zijn twee getuigen wordt
afgewezen, lezen we ook bij de profeet Jesaja:
Jesaja 61:3 Wie een stier slacht, verslaat een mens; wie een schaap
offert, breekt een hond de nek; wie spijsoffer brengt, (offert) zwijnenbloed;
wie wierook ten gedenkoffer ontsteekt, prijst een afgod
.17 Zij, die zich
heiligen en reinigen, om achter de ene man in het midden naar de hoven te gaan,
die zwijnenvlees eten, gruwelijke beesten en muizen, zullen tezamen verdwijnen,
luidt het woord des HEREN. (NBG Vertaling 1951)
Dat in de toekomst een genie de
eerste ruiter van de Apocalyps universele vrede brengt staat geprofeteerd.
Openbaring 6:1 En ik zag, toen het Lam een van de zegelen geopend had,
en ik hoorde een uit de vier dieren zeggen, als een stem van een donderslag:
Kom en zie! 2 En ik zag, en ziet, een wit paard, en Die daarop zat, had een
boog; en Hem is een kroon gegeven, en
Hij ging uit overwinnende, en opdat Hij overwonne! 3 En toen Het het tweede
zegel geopend had, hoorde ik het tweede dier zeggen: Kom en zie! 4 En een ander
paard ging uit, dat rood was; en dien, die daarop zat, werd macht gegeven den vrede te nemen van de aarde; en dat
zij elkander zouden doden; en hem werd een groot zwaard gegeven.
De tweede ruiter van de Apocalyps
neemt de vrede van de aarde die de eerste ruiter gebracht had weg, wat ook
aansluit bij de woorden van Paulus in zijn eerste brief aan Thessalonicenzen
5:1-3.
5:1 Maar van de tijden en de gelegenheden, broeders!
hebt gij niet van node, dat men u schrijve. 2 Want gij weet zelven zeer wel,
dat de dag des Heeren alzo zal
komen, gelijk een dief in den nacht. 3 Want wanneer zij zullen zeggen: Het is vrede, en zonder gevaar; dan zal
een haastig verderf hun overkomen, gelijk de barensnood een bevruchte vrouw; en
zij zullen het geenszins ontvlieden; .
De eerste helft van de zevenjarige oordeelstijd kent
aldus een misleiding zoals de wereld tot nu toe niet gekend heeft.
Tegen de nieuwe wereldmacht in een unie van tien staten
vanaf de Atlantische Oceaan tot aan de Eufraat, staan aanvankelijk in de rand
nog tegenstanders die zich verzetten. Het eerder geciteerde Bijbelgedeelte uit
Openbaring 6:1-4, leert dat de wereldvrede die bij het uitrijden van de eerste
ruiter een feit werd, bruusk wordt weggenomen bij het uitrijden van de tweede
ruiter van de Apocalyps
Openbaring 6:1 3 En toen Hij
het tweede zegel opende, hoorde ik het tweede dier zeggen: Kom! 4 En een tweede, een rossig paard, kwam, en hem, die erop zat,
werd gegeven de vrede van de aarde weg te nemen, en dat zij elkander zouden
slachten, en hem werd een groot zwaard
gegeven.
De tweede
Ruiterdie
uitrijdt, op een rossig paard ditmaal, neemt
de vrede van de aarde weg en is
verantwoordelijk voor een grote slachting onder de wereldbevolking. Ik meen dat
de profetie van de profeet Ezechiël hoofdstuk 38 met de beschreven invasie van
Gog uit Magog in de tijdsperiode in het Bijbelboek Openbaring beschreven, hier inpast.
Ezechiël 38:1 Het woord des
HEREN kwam tot mij: 2 Mensenkind, richt uw aangezicht tegen Gog in het land Magog, de grootvorst
van Mesek en Tubal; profeteer tegen hem, 3 en zeg: zo zegt de Here HERE: zie,
ik zàl u, Gog, grootvorst van Mesek en Tubal! 4 Ik zal u komen halen, haken
slaan in uw kaken en u doen uittrekken met uw gehele leger: paarden en ruiters,
allen volledig uitgerust, een grote schare, met grote en kleine schilden, allen
vertrouwd met het zwaard; 5 ook Perzen,
Ethiopiërs en Puteeërs, allen met schild en helm; 6 Gomer en al zijn krijgsbenden; Bet-Togarma
ver in het noorden met al zijn krijgsbenden vele volken met u. 7 Maak u
gereed en rust u toe, gij met al de scharen die zich bij u gevoegd hebben; wees
gij hun tot een leidsman. 8 Na geruime tijd zult gij een bevel ontvangen; in
toekomende jaren zult gij optrekken tegen het
land dat zich van de krijg hersteld heeft, (een volk) dat uit het gebied
van vele volken bijeengebracht is op de bergen Israëls die tot een blijvende
wildernis waren geworden, maar het is
uit de volken uitgeleid; allen wonen zij in gerustheid. 9 Dan zult gij
optrekken als een opkomend onweer; gij zult zijn als een wolk die de aarde
bedekt, gij met al uw krijgsbenden, en vele volken met u. 10 Zo zegt de Here
HERE: Te dien dage zullen er plannen in uw hart opkomen; gij zult een boze
aanslag beramen, 11 gij zult zeggen: ik zal optrekken tegen een land van
dorpen, een overval plegen op vreedzame lieden, die in gerustheid wonen, allen zonder muur, grendels of poorten
12 om buit te maken en roof te plegen, om uw hand te keren tegen de weer
bewoonde puinhopen en tegen een natie die uit het gebied der volken
bijeengebracht is, die have en goed heeft verworven, die op de navel der aarde
woont. (NBG Vertaling 1951)
De profeet Ezechiël schildert in dit hoofdstuk een beeld
van een teruggekeerd Israël dat in het Beloofde Land in gerustheid woont. Zij
hebben zich van hun vele verdedigingsoorlogen hersteld en leven dan in vrede met
hun Arabische buren. Vers elf leert dat alle (veiligheidsmuren) muren, grendels
en poorten die momenteel het land ontsieren, dan verdwenen zullen zijn. De door
de profeet Ezechiël beschreven rust, is echter niet de rust van het Beloofde
Messiaanse Vrederijk, maar is de valse rust die de pseudo-Messias, de ruiter op
het eerste Apocalyptische paard en zijn handlanger, gebracht heeft. De tweede Apocalyptische
ruiter op het rossige paard van Openbaring 6:4, is dan Gog uit het land Magog,
uit het verre noorden (ten opzichte van Israël), die met een geweldige
legermacht plotseling richting Israël oprukt en hierbij ook het gebied van het
nieuwe Oost-Romeinse Rijk binnentrekt. Op de bergen Israël s zal Gog van Magog
en zijn bondgenoten echter door een ingrijpen van de HERE God verslagen worden.
Het Schriftwoord spreekt over een zware aardbeving en over het merkwaardige
feit dat het zwaard van de een tegen de ander zal zijn (Ez. 38:18-22).
Hagelstenen, vuur en zwavel zal over het leger van Gog en zijn bondgenoten
neerdalen. Het resultaat van dit alles is uiteindelijk het kennen van de HERE
God door een gelovig overblijfsel van Israël (Ez. 39:22), van die dag af en
voortaan. Zo dadelijk hierover meer.
Ook het land Magog en
de kustlanden delen in de vernietiging van de menigten van Gog op de bergen
Israël s:
Ezechiël 39:6 Ik zal vuur werpen in
Magog en onder hen die in gerustheid de
kustlanden bewonen; en zij zullen weten, dat Ik de HERE ben.
De kustlanden zijn in de Bijbel de landen tegenover
Israël aan de andere zijde van de Middellandse Zee. Zij hebben zich dan (zoals
eerder vermeld) verenigd in een unie van vijf leider-staten en hebben aldus het
West-Romeinse Rijk hersteld. Zij worden ook in Ezechiël 38:13 vermeld als de handelaars
en machtigen van Tarsis en vragen stellend aan Gog in verband met diens
onverwachte agressie:
Ezechiël 38:13 Scheba, Dedan,
de handelaars en al de machtigen van
Tarsis zullen tot u zeggen: Komt gij om buit te maken; hebt gij uw schare
bijeengeroepen om roof te plegen, om zilver en goud weg te slepen, om have en
goed te bemachtigen, om een grote buit te maken?
In de helft van de zevenjarige oordeelstijd worden de
twee getuigen van de HERE God te Jeruzalem door het beest gedood. De
herstelde religieuze eredienst in Jeruzalem waar de twee getuigen tegen
predikten wordt echter ook tegelijkertijd door het beest verwijderd.
Het beest van Openbaring hoofdstuk 13 en 17 heeft in de
Bijbel meerdere namen. De bekendste is 'antichrist een naam die de apostel
Johannes hem in zijn brieven geeft.
In een volgende aflevering gaan we verder met het
chronologisch invullen der gebeurtenissen van de zevenjarige oordeelstijd. De
rede over de laatste dingen zoals door de Heer Jezus Christus uitgesproken en
genoteerd door de evangelist Matteüs geven we dan aandacht.
Met vriendelijke groet,
Robert De Telder
Hierna mijn literatuurlijst van eschatologische boeken die
ik als naslagwerk gebruik:
C. I. Scofield, D.D.,1909, Die Neue Scofield Bibel mit
Erklärungen.
Dr. E. W. Bullinger (1837/1913), The Companion Bible
Condensed
Alexander Hislop, THE TWO BABYLONS, 1916
Clarence Larkin, DISPENSATIONAL TRUTH, 1920
Klein Haneveld, DE TOEKOMST VAN DE VOLKEN DER AARDE, 1920
Roeland Klein Haneveld, www kleinhaneveld nl/notities/index.html
Huib Verweij, DE TERUGKEER VAN JEZUS CHRISTUS, 1978,
GRENZEN DER VOLEINDING, 1984, IK BEN DIE IK BEN, 1968, DE BOOM DER KENNIS, 1973
Huib Verweij & Ds. W. Glashouwer Sr., DE KOMST VAN
JEZUS CHRISTUS, 1985
Dr. F. De Graaff, ALS GODEN STERVEN, 1969, ANNO DOMINI
1000 2000
Arie Kleijne, JEZUS KOMT, 1989
B. Reinders Sr., ISRAEL EN HET MESSIAANSE VREDERIJK, 1971
A. Keizer, De komende reformatie van de eindtijd - wat de
kerken niet zien, 1996, De komende dertig jaar, 1997, De almachtige is de vader
van alle mensen, 2003,
Het zeventigste jubeljaar: oktober 1987/september 1988
Met
mijn boek KRONOS dat anno 2000 door de uitgeverij Aksent met een oplage van tweeduizend
exemplaren werd gepubliceerd, bracht ik aan de hand van de sabbat- en
jubeljaartelling van William Whiston (1667/1752 AD), een nieuwe berekening van de
regeerperioden van de koningen van Juda en Israël. De geleerde William Whiston was
een Engelse theoloog, historicus en wiskundige. Hij is vooral bekend door zijn
vertaling van de Joodse Oudheden en andere werken van Flavius Josephus van het
Grieks naar het Engels.
De
Jubeljaren, waarvan William Whiston vanuit de Bijbel, de apocriefe
Makkabeeënboeken en de werken van Flavius Josephus tien jubeljaren historisch
op de tijdsbalk kon duidden, werden door hem als een tijdslijnketting naar het
verleden toe gebruikt. Met zijn gegevens werkte ik op millimeterpapier een
eerste tijdsbalk af en gebruikte de historische sabbat- en jubeljaren als navigatiepunten
om als het ware in de tijd terug te reizen. De regeerperioden van de koningen
van Israël en Juda vulde ik op de tijdsbalk opnieuw in met dezelfde historische
sabbat- en jubeljaren als navigatiepunten. De val van Samaria valt nu aan de
hand van de jubeljaren van Whiston in het jaar 717 v. Chr. De dood van Salomo
en de scheuring van het Verenigd Koninkrijk van Israël valt nu in het jaar 967
v. Chr. Dit zijn twee voorbeelden. Het optreden van Jezus Christus in de
synagoge van Nazareth, zoals beschreven door de evangelist Lucas in hoofdstuk
vier, viel gelijk met het begin van het
dertigste jubeljaar van het jaar 27/28 AD.
De
verleiding is er bij mij om vanaf 27/28 AD naar de huidige tijd toe te rekenen.
Wanneer we de wijze van rekenen van Whiston voor de jubeljaren hanteren,
arriveren we in oktober 1987/september
1988 voor het zeventigste jubeljaar,
sinds de instelling ervan. Wat was er zo bijzonder aan het jaartal 1987? Het
jaartal 1987 maakte deel uit van een
ketting van opvallende jaartallen eindigend met een zeven, in de geschiedenis
van de Joden en de staat Israël. Zo was het bijvoorbeeld anno 1897 dat het eerste zionistische
congres te Bazel in Zwitserland plaatsvond waar Theodor Herzl (1860/1904) bij
wijze van spreken de eerste steen legde voor een Joodse staat in het oude land
der vaderen. In 1917 veroverden de
Britten tijdens de eerste wereldoorlog Jeruzalem op de Turken, gevolgd door de
zogenaamde Balfour-declaratie waarin de Joden werd toegestaan een thuisland in
Palestina op te richten. De verovering van Jeruzalem door de Britten in 1917 sloot vierhonderd jaar Turks/Ottomaans bestuur af. In het jaar 1517 hadden de Ottomanen het gebied van
het oude Israël en de stad Jeruzalem op de Arabieren veroverd.
In 1947 op 29 november stemde de VN met
een meerderheid van landen in voor de deling van Palestina in een Joodse en een
Arabische staat. De Arabische landen stemden tegen. Een jaar later werd in mei
1948 de staat Israël opgericht. In 1967
veroverden de Israëlis tijdens de derde verdedigingsoorlog: Judea, Samaria, de
Golan-hoogte, Gaza en de Sinaïwoestijn op de geallieerde legers van Syrië, Jordanië
en Egypte. In 1977 veranderde de
leider van Egypte Sadat van kamp, reisde onverwachts naar Israël en bood zijn
vrede aan.
Mocht
Israël (en met hen de Ekklesia) dan tegen het jaar 1987 aan in verband met de ontwikkeling van het herstel van Israël
in het oude land der vaderen, met een ander opmerkelijk voorval rekenen?
Misschien met de wederkomst van de Messias? Het was in ieder geval een
verwachting die in de evangelische christengemeenschap van de jaren zeventig en
tachtig van de vorige eeuw, sterk leefde. Men
rekende toen weliswaar niet met de jubeljaren van Whiston maar wel met een
periode van veertig jaar vanaf de oprichting van de staat Israël in 1948, en
arriveerde aldus in het jaar 1988 voor de mogelijke wederkomst van de Heer
Jezus. Een periode van veertig jaar werd als de lengte in tijd van een Bijbelse
generatie gezien. Men had dan het geslacht van de Israëlieten in gedachte dat
tijdens de veertigjarige periode in de wildernis, na de exodus daar gestorven was.
De bestsellers van Hal Lindsey zoals
de boeken The late Planet Earth maar vooral Counting down the Eighties,
versterkten zeer het gevoel dat de Heer wel eens spoedig zou kunnen terugkeren.
Maar zoals we allen weten is dit in 1988 niet gebeurd.
Tijdens
de lange periode sinds 1948, een mensenleven haast, is het nationaal herstelde
Israël in de media uitgegroeid van een David naar een Goliath. De nieuwe staat
Israël kon nochtans in 1987 nog op heel wat sympathie van de Belgen (ook
seculiere) rekenen. De verdedigingsoorlogen van 1949 en 1967 van Israël tegen
de Arabische buurlanden, lagen nog niet zo ver achter de rug. In juni 1967 had
het jonge Israël op zes dagen tijd een machtige Arabische coalitie van drie
legers verslagen, met als resultaat de verovering van Oost-Jeruzalem en de
Tempelberg. Het sinds 1949 door Jordanië bezette oostelijke deel van Jeruzalem
met zijn heilige plaatsen, werd op één dag veroverd en later werd Jeruzalem tot
de ondeelbare hoofdstad van de staat Israël uitgeroepen. Het was een strijd van
David tegen Goliath geweest. Gods hand was zichtbaar geweest en de boeken van
Hal Lindsey werden toen zelfs als evangelisatiemateriaal gebruikt.
Ik meen
echter vandaag dat de periode 1948/1988 een
scharniermoment betekende met uiteindelijk als resultaat een uitstel van de (weder)komst van de Messias. Het begin van het
zeventigste jubeljaar van okt1987/sep1988 zag overigens ook geen bijzondere
gebeurtenis. Integendeel, op zwarte
maandag 19 oktober 1987 vond een beurscrash plaats die wereldwijd zware
economische gevolgen had. Geen enkele belofte aan een Jubeljaar verbonden, ging
toen in vervulling. Korte tijd later begon in Israël de eerste Intifada. Een opstand van de Arabische bevolking tegen
het Israëlische militaire bestuur in Gaza, Juda en Samaria. Op
8 december begon de opstand in Gaza die zich daarna naar de Westbank
uitbreidde. Wat volgden waren stakingen en demonstraties waarbij de Israëlische
soldaten met stenen bekogeld werden. Anderhalf miljoen Arabieren kwamen
spontaan in opstand zodat men van een algemene volksopstand kon spreken. Ik
schrijf spontaan, omdat de opstand aanvankelijk gebeurde zonder dat de PLO
leiding, toen in ballingschap in Tunis sedert 1982, er zeggenschap over had.
Wel volgden later gemeenschappelijke communiqués waarbij werd opgeroepen tot
gecoördineerde stakingen en demonstraties tot het weigeren van Israëlische
belastingen en het plegen van burgerlijk verzet. De opstand zou tot ongeveer
1993 duren, of zo een zes jaar waarna de Oslo-akkoorden gesloten werden.
Ik meen
dat er al eerder signalen waren die Israël had moeten opmerken. Zo was er in 1973 de Jom Kippoer oorlog. Op hun heiligste dag van het jaar werden zij
door de geallieerde legers van Egypte en Syrië overvallen. Een offensief dat
zij konden terugslaan maar niettemin als een schokgolf door Israël ervaren
werd. Wat was de reden? Waar bleef de beloofde zegen en bescherming van Boven
over de Grote Verzoendag? Een aparte dag toch waarop zij van hun vijanden
gevrijwaard hadden moeten zijn.
Ik veronderstel dat de
oorzaak bij hun handelen ligt op de wijze van het afsluiten van de
onafhankelijkheidsoorlog van 1948/1949.
Dit was een eerste verdedigingsoorlog geweest tegen een Arabische poging hen in
zee te drijven. De strijd werd uiteindelijk door Israël gewonnen maar
resulteerde in meer dan 711.000 Arabische vluchtelingen (inclusief vrouwen,
kinderen en grijsaards) die op de vlucht voor het oorlogsgeweld gingen. Tijdens
de eerste vredesconferentie te Lausanne in Zwitserland (27 april tot 12
september 1949) weigerde de jonge staat Israël alle vluchtelingen naar hun
huizen en bezittingen te laten terugkeren. De internationale vredesconferentie
te Lausanne viel (heel opmerkelijk) haast tussen de twee bloed-manen van 1949,
in. Dat jaar deed dit astronomisch fenomeen zich voor op 13 april of 14 Nisan
met Pesach en op 7 oktober of 14 Tisjri met Sukkot. Het was het eerste jaar van
een tetrade van bloed-manen, want in
1950 herhaalde het astronomisch fenomeen zich. We kunnen vandaag alleen maar
raden naar het resultaat indien de staat Israël in de geest van de Thora (Exodus
22:21-24), deze onfortuinlijke mensen naar hun huizen had laten terugkeren. De
Arabisch-Palestijnse vluchtelingen van 1949 werden door de Arabische buurlanden
ook niet opgenomen, maar in vluchtelingenkampen als ontheemde staatlozen
ondergebracht. Ik bedenk tegelijkertijd dat er toen ook een andere vluchtelingenstroom
op gang kwam. Een exodus van honderdduizenden Joodse mensen uit de Arabische
landen vond spontaan plaats, die richting de nieuwe staat Israël trokken. Deze
mensen werden allen in Israël gehuisvest, wat in contrast staat tot de
onfortuinlijke gevluchte Palestijnen die in hun gastlanden geen asiel kregen
maar in kampen werden ondergebracht.
Vooral de Gazastrip die
tijdens de onafhankelijkheidsoorlog door Egypte bezet en geannexeerd was, werd
een uitvalsbasis van de Fedayin of Palestijnse commandogroepen, die raids op
Israëlisch grondgebied uitvoerden. Deze plaag werd zo erg dat Israël anno 1956,
Frankrijk en Engeland in hun militaire actie tegen Egypte,vervoegde.
In 1956 meenden Frankrijk en Engeland hun vergane koloniale invloed over Egypte
nog te kunnen uitoefenen nadat Nasser, de toenmalige leider van Egypte, het
Suezkanaal genationaliseerd had, door middel van een militaire invasie. Israël
werd verleid aan deze actie deel te nemen en bezette voor korte tijd een eerste
maal Gaza en de Sinaïwoestijn. Voor een korte periode want de nieuwe grootmacht
in de wereld sinds het einde van de tweede wereldoorlog: de VS, eiste en
verkreeg de terugtrekking van Britten en Fransen uit de kanaal-zone.
Indien de staat Israël
de Arabische ontheemden van 1948/1949 naar hun huizen had laten terugkeren
waren er vermoedelijk in 1956 geen vluchtelingenkampen in Gaza geweest en had
Israël zich neutraal in het conflict kunnen opstellen. Vermoedelijk. Ik besef
dat het herschrijven van de geschiedenis onmogelijk is.
Persoonlijk geloof ik
nochtans dat de kans reëel was dat indien de gevluchte Arabische bevolking van
1948/1949 naar hun bezittingen in de nieuwe staat Israëlhad
kunnen terugkeren, zij zich net als diegene die toen besloten hadden niet te
vluchten, uiteindelijk de verkregen burgerrechten zouden verkozen hebben boven
een eventuele verzetsstrijd. Ik herhaal dat het een persoonlijke mening is, op
het terrein merk ik nochtans vandaag dat de Arabische bevolking van Israël,
binnen de grenzen van 1949, zich positief tot Israëlische staatsburgers
ontwikkeld heeft.
Het is anders gelopen.
Het probleem was overigens niet alleen de Arabische ontheemden van 1948, maar
ook de haat van de Arabische buurlanden-regimes die geen staat Israël in
Palestina wilden aanvaarden. De staat Israël wordt sinds 1948 als een doorn in
het Arabisch-Islamietische vlees ervaren, een doorn die verwijderd moet worden.
De religie is misschien wel de grootste struikelsteen tot het bekomen van een
algemene vredesoplossing. De Bijbel en de Koran zijn twee openbaringen die
tegenover elkaar staan. De Bijbel leert een derde herstel van Israël in het
oude land der vaderen en de Koran sluit een derde herstel van Israël in
Palestina uit. Hierna een citaat dienaangaande uit de Koran naar de vertaling
van Professor Dr. J. H. Kramers, 1976, de zeventiende soera:
17:1 Heilig is Hij Die
Zijn dienaar bij nacht voerde van de Heilige Moskee naar de Verre Moskee welker
omgeving Wij hebben gezegend, opdat Wij hem enkele Onzer tekenen zouden tonen.
Voorwaar, Hij is de Alhorende, de Alziende.
17:2 Wij gaven Mozes het
Boek en maakten het tot een richtsnoer voor de kinderen van Israël, zeggende:
"Neemt niemand buiten Mij als Voogd."
17:3 "O, nageslacht
dergenen die Wij met Noach (in de Ark) droegen! Hij was inderdaad een dankbare
dienaar."
17:4 En Wij maakten aan
de kinderen van Israël in het Boek bekend: "Voorwaar, tweemaal zult gij op
de aarde verderf teweeg brengenen
voorzeker zult gij uitermate aanmatigend worden."
17:5 Toen dan ook de
tijd voor de eerste van de twee bedreigingen kwam, zonden Wij Onze dienaren,
toegerust met grote macht tegen u uit, die de huizen binnendrongen; dit was een
belofte die in vervulling ging.
17:6 Nadien gaven Wij u
macht over hen en Wij hielpen u met rijkdommen en kinderen, en maakten u groter
in getal.
17:7 (Zeggende)
"Indien gij goed doet, doet gij goed voor uzelf; en indien gij kwaad doet,
is het tegen uzelf. En toen de tijd was gekomen voor de tweede (bedreiging),
zonden Wij (andere volkeren) om u met schande te treffen zodat zij de Moskee
zouden binnendringen zoals zij er de eerste keer binnen gingen om alles wat zij
veroverd hadden te verwoesten."
17:8 "Het kan zijn
dat uw Heer u barmhartigheid zal tonen; doch indien gij terugkeert,zullen
Wij ook terugkeren en Wij hebben de hel tot een kerker voor de ongelovigen
gemaakt."
Soera 17:4 beschrijft
Israël negatief als een aanmatigende verderfbrenger en dat zij dit in hun lange
geschiedenis slechts tweemaal vergund werd te zijn. Van een derde herstel is er
geen sprake. Het volgende vers vijf beschrijft de vernietiging van de tempel
van Salomo in 586 v. Chr. door de Babyloniërs. Het jaartal en de historische
context halen we uit de wereldgeschiedenis. Vers zeven van de zeventiende soera
beschrijft de vernietiging van de tweede Tempel te Jeruzalem door de hand van
de Romeinen onder leiding van Titus in 70 AD. Het is vers acht dat een
accepteren van een Joodse staat in Palestina door Islamieten in wezen
onmogelijk maakt: doch indien gij terugkeert , zullen Wij ook terugkeren en
Wij hebben de hel tot een kerker voor de ongelovigen gemaakt." Een derde blijvend
herstel voor Israël in het oude land der vaderen wordt uitgesloten.
Het is tegen deze
godsdienstige achtergrond dat alle oorlogen van de Arabische buurlanden sinds
1948 begrepen kunnen worden.
Een volgende
verdedigingsoorlog voor Israël was die van juni 1967. Een Arabische coalitie onder leiding van Nasser bereidde zich
voor tot de tweede poging sinds 1948 om Israël van de kaart te vegen en de
Joden in zee te drijven. Het draaide anders uit en op zes dagen tijd veroverden
de Israëlis alle Bijbelse gebieden ten westen van de Jordaan, de Sinaïwoestijnincluis. Opnieuw echter was er een vlucht van
Arabische mensen voor het oorlogsgeweld. Meer dan driehonderdduizend mensen
vervoegden de rangen van de Arabische ontheemden van 1949, in de buurlanden
waar ook deze in kampen terechtkwamen.
Naar mijn mening had de
Israëlische regering in 1967 de Westbank moeten annexeren en de Arabische
inwoners aldaar burgerrechten geven. Ik herhaal dat het herschrijven van de
geschiedenis onmogelijk is. De staat Israël besloot het veroverde gebied als mogelijke
pasmunt voor een vredesregeling te gebruiken. Die vrede werd hun echter niet
gegund, de Arabische regimes korte tijd later vergaderd in Khartoem, kozen voor
de strijd en weigerden een staat Israël in het gebied te erkennen. Het is de
geschiedenis ingegaan als de drie nee s van Khartoem: geen vrede met Israël,
geen erkenning van Israël en geen onderhandelingen met Israël.
De jaren 1967 en 1968
zag weer een tetrade van bloed-manen
die gelijk met de Joodse feesten Pesach en Sukkot vielen op: 24 april en 18
oktober 1967 en op 13 april en 6 oktober 1968. In 1968 was de nieuwe staat
Israël exact twintig jaar oud en bereikte hier de volwassenheid. Men was trots
op wat bereikt was maar keek weg van de veroorzaakte problemen.
In november 1977 reisde de Egyptische leider Sadat
van Egypte, die van kamp had gewisseld, plotseling als een donder bij heldere
hemel naar Jeruzalem en bood 'zijn' vrede aan. Een vrede die de staat Israël
aanvaarde en in feite een stop voor een mogelijke annexatie van Samaria en
Judea betekende. De eerder veroverde Sinaïwoestijn werd na de Camp
David-akkoorden in fases aan Egypte teruggegeven en zelfs de nieuw gestichte
Joodse stad Jamit aan de beek van Egypte in de Sinaï, werd in 1982 met
bulldozersplatgewalst, alvorens het
gebied terug naar Egypte ging. De Westbank, het Bijbelse Samaria en Judea, zou
volgens Sadat autonomie moeten krijgen, uitmondend in zelfbestuur. Een vraag
van Sadat waar de Israëlische regeringsleiders positief op ingingen. De PLO
wees dit echter af.
Dit geschiedde slechts
tien jaar na de oorlog van 1967 waar het voortbestaan van de staat Israël op
het spel stond en men de beschermende hand van God had moeten zien. Sinds 1973
met de Jom Kippoeroorlog waren er vier jaar verlopen. De actie van Sadat was
unilateraal genomen en werd door de overige Arabische landen niet gevolgd.
Egypte werd van dan af als een paria behandeld en geïsoleerd.
De reden dat het zeventigste jubeljaar in 1987 geen
bijzondere zegen zag ligt naar mijn mening in de houding van de leiders van
Israël ten overstaan van het in bezit nemen van de Bijbelse gebieden en hun handelen
naar de inheemse Arabische bevolking toe. Men is namelijk niet naar een
verlaten gebied teruggekeerd en de inheemse Arabische bevolking zijn geen
Kanaänieten meer zoals ten tijde van Jozua of Filistijnen zoals ten tijde van
Saul en David, maar ditmaal nazaten van Ismaël (Genesis 21:17) op wie ook
beloften Gods rusten. Sindsdien is het echter van kwaad naar erger gegaan.
Na de val van de
Berlijnse muur in 1989 en vervolgens het einde van de koude oorlog, volgde de
conferentie van Madrid in 1991. Onder leiding van Sovjet-Rusland en de VS zaten
Israël en al zijn buurlanden aan de onderhandelingstafel. De Palestijnen hadden
samen met de Jordaanse delegatie een vertegenwoordiging. De PLO van Arafat zat
alsnog geïsoleerd in Tunis. Het was de eerste keer in de geschiedenis sinds
1948 dat alle partijen aan één tafel zaten. Dit laatste was dan wel het enige
resultaat van de vergadering, naast het feit dat de Palestijnse afvaardiging
akkoord ging om over een autonomie van de bezette gebieden met Israël verder te
onderhandelen. Een tweede ronde is er niet gekomen. Hetzelfde jaar verdween de
Sovjet-Unie om plaats te maken voor een soort Gemenebest van landen met Rusland
als leider.
Wat volgde waren de
Oslo-onderhandelingen waar Israël onder begeleiding van de VS, tot een akkoord
met de PLOkwam. Het akkoord voorzag in
autonome gebieden voor de Arabieren in Gaza, Samaria en Judea en dit volgens
etappes. Wat de Israëlische premier Rabin in gang zette heeft hij niet kunnen
beëindigen. De man werd in het openbaar in Israël vanwege zijn vredespolitiek
vermoord. Zijn opvolgers waren minder bereid tot het opgeven van land zonder
een allesomvattend akkoord.
Met 11 september 2001 of
het bekende Amerikaanse 09.11 nine eleven, ontbrandde de War on Terror van
de VS tegen Al Qayda en deze strijd kreeg alle aandacht. De druk op Israël van
de VS om tot een vergelijk met de Palestijnen te komen werd minder. In december
2007 pas volgde opnieuw een poging tot het bekomen van vrede voor het
Midden-Oosten. In Annapolis, Maryland, aan de oostkust van de VS vond een
megaconferentie plaats met 49 verschillende delegaties, allemaal
hoofdrolspelers op het terrein. Belangrijkste landen van buiten het gebied
waren de EU, Rusland, China en India. Iran was niet uitgenodigd noch Hamas dat
Gaza controleert. Maar ook Annapolis leverde geen algemene vredesregeling op.
De volgende VS-administratie was die van Obama die gedurende acht jaar tot 2016
het presidentschap over de VS zou uitoefenen. De War on Terror werd
voortgezet en tegelijkertijd pogingen ondernomen zodat de staat Israël tot een
vredesregeling met de Palestijnse autoriteit zou komen. Het voorstel van Obama
was om via een landswap van gebied langs de grens van 1949, tot een
vredesoplossing te komen met nieuwe grenzen zodat twee staten, een Joodse en
een Arabische tot stand zouden kunnen komen. Een algemene vredesconferentie is
er tijdens de Obama-administratie niet gekomen. De hoofdreden was dat geen van
beide partijen tot concessies bereid waren. Een onoplosbaar probleem bleef
vooral de sinds 1967 eengemaakte hoofdstad van Israël: Jeruzalem. De
Palestijnen eisen de oostelijke helft van de stad als hoofdstad op, met de
grenzen volgens de demarcatielijn van 1949 toen het Jordaanse leger Jeruzalem
binnenrukte en annexeerde. Een eis die voor Israël onbespreekbaar is.
Een andere reden was de
algemene toestand in het Midden-Oosten met een aanslepende burgeroorlog in
Syrië en een nieuw regime in Bagdad-Irak dat moeizaam zijn soevereiniteit over
haar grondgebied dient te herstellen. Met het aantreden van de nieuw verkozen
president Trump in 2017 lijkt het dat voorlopig alle druk op Israël weg is tot
opgeven van land in Samaria en Judea in ruil voor een algemene vrede met de Palestijnse
autoriteit. Gaza werd in 2005 door de Israëli s volledig ontruimd, ook de
nederzettingen. In de nasleep van de Israëlische terugtrekking brak er een
bloedige burgeroorlog in Gaza uit waarbij Hamas het won van Fatah en daarna een
rakettenplaag richting Israël opstartte.
De door velen naar
uitgekeken tetrade van bloed-manen in de
jaren 2014/2015 waar de Joodse feesten Pesach en Sukkot mee gelijk vielen (Pesach 15 april en Sukkot 8 oktober 2014, Pesach 4
april en Sukkot 28 september 2015) zag geen bijzondere gebeurtenis plaatsvinden.
Tenzij dan de onoplosbaarheid van het conflict tussen Arabieren en Joden.
Dat de
bloed-manen van 2014/2015 geen bijzondere gebeurtenis zag plaatsvinden, toont
volgens mij aan dat er inderdaad een
scharniermoment van uitstel sinds de periode 1947/1967 heeft
plaatsgevonden.
Over
zulk een scharniermoment van uitstel
in de geschiedenis van het oude Israël hebben we een voorbeeld in
het Oude Testament. In het tweede jaar na de exodus trokken de Israëlieten
onder leiding van Mozes, van de berg Gods op naar het Beloofde Land. Twaalf
verspieders werden daarna aan de grens uitgezonden. Dit is een geschiedenis die algemeen bekend is. De
twaalf verspieders verkennen gedurende veertig dagen het land, komen terug met
druiventrossen die ze amper kunnen dragen, bevestigen dat het een land van melk
en honing is, kortom een vruchtbaar land van overvloed. Maar tien van de twaalf
verspieders overtuigen het volk dat het land onneembaar is vanwege de sterkte
van de inwoners. Met zekerheid zouden zij ten onder gaan moesten ze trachten
het land in te nemen. Het zijn alleen Jozua en Kaleb die geloof hebben en het
land willen binnentrekken. Het volk echter laat zich overtuigen door de tien
ongehoorzame verspieders en weigert binnen te trekken. Het resultaat is dat
alle volwassenen van twintig jaar en daarboven gedoemd worden in de woestijn
aan de rand van het Beloofde Land te verblijven, tot zij daar allen gestorven
zijn (Numeri 14:28-35). De nieuwe generatie zou samen met Jozua en Kaleb,
achtendertig jaar later in 1443 v. Chr., het Beloofde Land binnentrekken.
Tegelijkertijd
betekende de ongehoorzaamheid van de Israëlieten een uitstel van oordeel over de Amorieten en de andere bewoners van
het land Kanaän. De maat van hun zonde was nochtans vol.
Genesis
15:13 Toen zeide Hij tot Abram: Weet voorzeker, dat
uw zaad vreemd zal zijn in een land, dat het hunne niet is, en zij zullen hen
dienen, en zij zullen hen verdrukken vierhonderd jaren. 14 Doch Ik zal het volk
ook rechten, hetwelk zij zullen dienen; en daarna zullen zij uittrekken met
grote have. 15 En gij zult tot uw vaderen gaan met vrede; gij zult in goeden
ouderdom begraven worden. 16 En het vierde
geslacht zal herwaarts wederkeren; want de ongerechtigheid der Amorieten is tot
nog toe niet volkomen. 17 En het geschiedde, dat de zon onderging en het
duister werd, en ziet, daar was een rokende oven en vurige fakkel, die tussen
die stukken doorging. 18 Ten zelfden dage maakte de HEERE een verbond met
Abram, zeggende: Aan uw zaad heb Ik dit land gegeven, van de rivier van Egypte
af, tot aan die grote rivier, de rivier Frath: 19 Den Keniet, en den Keniziet,
en den Kadmoniet, 20 En den Hethiet, en den Fereziet, en de Refaieten, 21 En
den Amoriet, en den Kanaäniet, en den Girgaziet, en den Jebusiet.
De tijd
was in 1482 v. Chr. rijp voor hun verwijdering uit het land, maar als een
gevolg van Israëls ongeloof kregen zij achtendertig
jaar respijt, uitstel van executie. Mozes behoorde tot het vierde geslacht.
Hij ging terug tot op Levi, een van de twaalf zonen van Jakob/Israël.
Misschien
kunnen we in het licht van deze geschiedenis de lijn doortrekken naar het
moderne Israël en de Arabische buurlanden. Wel wil ik nogmaals opmerken dat de
Arabieren vandaag geen Amorieten of Amalekieten zijn, maar ook Semieten die in
de lijn van de aartsvader Sem hun oorsprong terugvinden. Op hen rusten
uiteindelijk ook beloften van herstel in het komende Messiaanse Vrederijk. Zij
zijn wel sinds de dagen van Ismaël tegenstanders van Israël en betwisten het
recht op het Beloofde Land. Zie TIJD en
TIJDEN, 2015, hoofdstuk: De Assyriërs en Abraham, blz. 47-58.
2 Kronieken 12:1 Het geschiedde nu, als Rehabeam het koninkrijk
bevestigd had, en hij sterk geworden was, dat hij de wet des HEEREN verliet, en
gans Israël met hem. 2 Daarom geschiedde het, in het vijfde jaar van den koning
Rehabeam, dat Sisak, de koning van Egypte, tegen Jeruzalem optoog (want
zij hadden overtreden tegen den HEERE), 3 Met duizend en tweehonderd wagenen,
en met zestig duizend ruiteren; en des volks was geen getal, dat met hem kwam
uit Egypte, Libyers, Suchieten en Moren; 4 En hij nam de vaste steden in, die
Juda had, en hij kwam tot Jeruzalem toe. 5 Toen kwam Semaja, de profeet, tot
Rehabeam en de oversten van Juda, die te Jeruzalem verzameld waren, uit oorzaak
van Sisak, en hij zeide tot hen: Alzo zegt de HEERE: Gij hebt Mij
verlaten, daarom heb Ik u ook verlaten in de hand van Sisak. 6 Toen
verootmoedigden zich de oversten van Israël en de koning, en zij zeiden: De
HEERE is rechtvaardig. 7 Als nu de HEERE zag, dat zij zich verootmoedigden,
geschiedde het woord des HEEREN tot Semaja, zeggende: Zij hebben zich
verootmoedigd, Ik zal hen niet verderven; maar Ik zal hun in kort ontkoming
geven, dat Mijn grimmigheid over Jeruzalem door de hand van Sisak niet
zal uitgegoten worden. 8 Doch zij zullen hem tot knechten zijn, opdat
zij onderkennen Mijn dienst, en den dienst van de koninkrijken der landen. 9 Zo
toog Sisak, de koning van Egypte, op tegen Jeruzalem; en hij nam de
schatten van het huis des HEEREN en de schatten van het huis des konings
weg; hij nam alles weg; hij nam ook al de gouden schilden weg, die Salomo
gemaakt had. 10 En de koning Rehabeam maakte, in plaats van die, koperen
schilden; en hij beval die onder de hand van de oversten der trawanten, die de
deur van het huis des konings bewaarden. (Statenvertaling)
De naam Sisak is een Bijbels-Hebreeuwse naam die de Kroniekschrijver aan
de farao van Egypte gaf, die in het vijfde regeringsjaar van koning Rehabeam,
Juda binnenrukte en de Tempel en het paleis van Salomo te Jeruzalem plunderde. Volgens de Joodse Seder Olam-overlevering
betekende de naam Sisak: verlangen of begeren. Sisak rukte volgens de
overlevering tegen Jeruzalem op omdat hij de ivoren troon van Salomo begeerde.
De troon van Salomo nam Sisak ook daadwerkelijk naar Egypte als buit mee. Indien
deze Joodse overlevering correct is heeft het geen zin om de identificatie van
de Bijbelse naam Sisak of Shishak op basis van linguïstische gronden met
Egyptische namen te zoeken. De Hebreeuwse naam Sisak is namelijk een
scheldnaam en geen eigennaam.
De orthodoxe egyptologen hebben nochtans
sinds het ontcijferen van de hiërogliefen de identificatie met de Libiër Sjosjenq I van de tweeëntwintigste dynastie gezocht, op
basis van linguïstische gelijkenissen. Ook baseerden zij zich op de
bewaarde tempelmuren-reliëfs in Egypte waar een veldtocht van Sjosjenq naar
Kanaän beschreven staat. Bij nader onderzoek blijkt echter dat de naam
Jeruzalem op de lijst van veroverde steden niet voorkomt, en de beschreven
campagne hoofdzakelijk noordelijk van Juda uitgevoerd werd. Het leger van Sisak
dat in de Bijbel beschreven wordt telde 1.200 strijdwagens en 60.000 ruiters
wat een strijdmacht was die geen enkele Libische farao ooit op de been bracht. Sjosjenq
I en Sisak zijn dus wel degelijk twee verschillende personen met een
tijdsverschil van ongeveer twee eeuwenop de tijdsbalk.
Dat de Libische dynastie met Sjosjenq I als onderdeel van de
Aton-faraos in de achtste eeuw v. Chr. thuishoort, heb ik in mijn boek De Zonaanbidder, 2015, blz. 167-172,
aangetoond.
Onder revisionisten van de geschiedenis van de oudheid bestaat er
geen overeenkomst betreffende de identificatie van de Bijbelse farao Sisak met
een naam uit de Egyptische koningslijsten.
Dr. Immanuël Velikovsky (1895/1979) identificeerde (naar mijn
mening overtuigend) Sisak met farao Thothmosis III van de achttiende dynastie.
Volgens zijn revisie verhuist de achttiende dynastie van de
vijftiende eeuw v. Chr. op de tijdsbalk, naar de tiende eeuw v. Chr. Dit is een
identificatie en plaatsing op de tijdsbalk die ik in mijn boek TIJD en TIJDEN,
2015, volgde maar dan gerangschikt binnen het Bijbels-historische kader van de
koningen van Juda en Israël op basis van de sabbat- en jubeljaren.
Ook de geleerde Dr.
Donovan A. Courville (1901/1996), in zijn opus magnum The Exodus Problem and
its Ramifications, 1971, die een herziening van de plaatsing van de Egyptische
dynastieën op de tijdsbalk uitwerkte, volgde wat de achttiende dynastie
betreft, de eerdere identificatie van Velikovsky van Sisak met farao Thothmosis
III.
De Evangelische
Omroep volgde aanvankelijk de identificatie van Sisak met Thothmosis III in
haar prachtig gedocumenteerde uitgave van 1982: het ontstaan van Israël de
geschiedenis van het Oude Testament, blz. 152, en gaf uitgebreid aandacht aan
het studiewerk van Dr. I. Velikovsky.
Maar toen kwam de
egyptoloog David Rohl met zijn reconstructie van de regeerperioden van de faraos
op de tijdsbalk, en de E.O. ruilde Velikovsky in voor Rohl. In 1995 zond de
E.O. de videoreeks op televisie uit: FARAOS EN DE BIJBEL. Dit was een
bewerking van de driedelige TV serie: Pharaohs and Kings: A Biblical Quest,
vertoond op Channel 5 in het Verenigd Koninkrijk. De egyptoloog David Rohl lanceerde
hier een nieuwe chronologie waarbij Ramses
II met de Bijbelse Sisak geïdentificeerd wordt en brak volledig met het werk
van Velikovsky. David Rohl noemt zichzelf een agnost, maar beschouwt niettemin
de grote lijnen van de Bijbelse geschiedschrijving als historisch correct, (zolang
zij niet worden tegengesproken). In zijn
bestseller A TEST OF TIME,Chapter Eleven, Navigating by the Stars. The
Ugarit Solar Eclipse, verbindt hij de regeerperiode van farao Amonhotep IV en
met name diens twaalfde regeringsjaar met een genoteerde zonsverduistering over
Oegarit. Het jaar 1012 v. Chr. werd zodoende zijn ankerjaar en vertrekpunt op
de tijdsbalk ter rangschikking van de overige farao s van de achttiende
dynastie, gevolgd door de negentiende dynastie. Het is farao Ramses II van de
negentiende dynastie die volgens David Rohl te identificeren is met de Bijbelse
Sisak. Rohl maakt de identificatie van Ramses II met SISAK onder andere ook via
een linguïstische overeenkomst met de afkorting van Ramses II naam: SYSW.
Rohl s
tijdsconstructie maakt echter van zowel Saul als David tijdgenoten van farao
Amonhotep IV van de achttiende dynastie, en ondergeschikt aan hem. Op basis van
het eerder geciteerde Bijbelgedeelte uit 2 Kronieken 12:8 staat deze
constructie haaks op wat de Bijbel over deze epoque leert. Saul, David en
Salomo waren onafhankelijke vorsten en geen knechten of vazallen van farao, dat
maakt 2 Kronieken 12:8 zondermeer duidelijk. Het is pas na de dood van Salomo
tijdens het koningschap van Rehabeam dat zij vazallen van Egypte zouden worden.
Dit is een belangrijk detail en bepaalt of een onderzoeker de Bijbel als
gezaghebbend bestudeert en gebruikt, of niet. David Rohl negeert het
Bijbelgedeelte 2 Kronieken 12:8 schaamteloos omdat het niet in zijn
reconstructie past.
Het bewijsmateriaal
dat Velikovsky levert ter identificatie van Sisak met Thothmosis III komt uit primaire bron en is aldus overtuigend.
Farao Thothmosis III heeft namelijk zijn meegebrachte buit uit Jeruzalem laten
afbeelden op zijn tempelmuren te Karnak in Egypte. De geroofde voorwerpen uit
de tempel te Jeruzalem en uit het paleis van Salomo kunnen alle op de reliëfs
van de tempelmuur te Karnak teruggevonden worden. De afbeelding bovenaan komt
uit het boek Eeuwen in Chaos van Dr. I. Velikovsky en geeft voor elk voorwerp
een nummer met verklaring. De vaten bijvoorbeeld op de zesde rij zijn de
sprengbekkens zoals vermeld in het Bijbelboek 2 Kronieken 4:8. De in het
daaropvolgende vers genoemde met koper overtrokken deuren kan men rechts op de
tiende rij vinden: het getal-symbool vermeldt 33 exemplaren. Op de derde rij,
boven in het midden, zijn een viertal kandelaars met lampen goed te herkennen (
2 Kronieken 4:20) De meest rechte kandelaar heeft drie lampen links en drie
lampen rechts (zie Exodus 25:35 en 37:21), de andere drie hebben aan iedere
kant acht lampen. De versieringen met aan dieren en/of planten ontleende
motieven komen overeen met diegene die in 1 Koningen hoofdstuk 7 vermeld
worden. Verder zijn al deze religieuze voorwerpen op een merkwaardige manier
beeld-loos. Zeer opvallend ook is het ontbreken van afgodsbeelden. Ook
erotische symbolen die bij heidense godsdiensten van deze tijd gebruikelijk
zijn, vindt men niet op de tempelmuur van Thothmosis III te Karnak afgebeeld. En
heel opmerkelijk is het correcte getal van het aantal gouden schilden dat farao
Sisak alias Thothmosis III uit het Huis van Salomo, het huis van het Woud van
de Libanon roofde: driehonderd (zie 2 Kronieken 9:15). Dit getal vindt men ook
op de tempelmuur te Karnak in Egypte terug.
Alhoewel het
baanbrekende studiewerk van Dr. Immanuël Velikovsky dikwijls doodgezwegen en/of
verguisd wordt, blijft zijn bewijslast wat de identificatie van Sisak met
Thothmosis III betreft rotsvast overeind. Men kan op onderdelen van Velikovsky
s werk van mening verschillen of afwijzen maar niet heel zijn werk. Ik gebruik
zijn boek Ages in Chaos uit 1952 nog regelmatig als naslagwerk. Ik ben zelfs
de gelukkige bezitter van een eerste druk-exemplaar dat ik in Antwerpen in een
antiquariaat op de kop kon tikken. Het is blijkbaar alleen in zulke
gespecialiseerde boekhandels dat men de werken van Velikovsky nog kan vinden,
het resultaat van een geestelijke moord op een autodidactische onderzoeker en
auteur die in wezen het startschot tot het revisionisme van de geschiedenis van
de oudheid heeft gegeven, en wiens startblokken de verguizers gebruiken.
In mijn boek TIJD en
TIJDEN, 2015, hoofdstuk: Prinses Ano, de Egyptische vrouw van Jerobeam I, blz.
217-219, geef ik aandacht aan een bijzonder onderdeel van Velikovsky s studie.
In zijn boek Eeuwen in Chaos (Ages in Chaos), hoofdstuk vier, verwijst
Velikovsky naar de Egyptische prinses Ano van de achttiende dynastie en een
vaas met haar naam erop die in het Metropolitan Museum of Art in New York
bewaard wordt. Velikovsky vestigt de aandacht op het feit dat de naam identiek is
met de naam die de Septuagintvertaling van de Bijbel voor de vrouw van
Jerobeam, de eerste koning van het tienstammenrijk en rivaal van Rehabeam,
opgeeft. Velikovsky verwijst daarbij in de voetnoten van zijn studie naar het
Egyptische kunstvoorwerp met opslagcode: 10.130.1003 van het Metropolitan
Museum of Art in New York. Ik surfte na het lezen van het hoofdstuk op het
internet naar het Metropolitan Museum of Art, tikte het code nummer in en tot
mijn verrassing kwam, via de informatie uit een uitgave van een boek van ten slotte
vijfenzestig jaar terug, het kunstvoorwerp op het beeldscherm tevoorschijn, zie
link: http://www.metmuseum.org/art/collection/search/543952
Het fascinerende is
dat deze vaas en prinses tot de Egyptische achttiende dynastie behoren en farao
Thothmosis III alias Sisak met Salomo en Rehabeam verbindt.
Hierna het
betreffende Bijbelcitaat van het Grieks naar het Engels vertaald:
Septuagint III
Kings 12:24
And there was a
man of mount Ephraim, a servant to Solomon, and his name was Jeroboam: and the
name of his mother was Sarira, a harlot: and Solomon made him head of the
levies of the house of Joseph: and he built for Solomon Sarira in mount
Ephraim; and he had three hundred chariots of horses: he built the citadel with
the levies of the house of Ephraim; he fortified the city of David, and aspired
to the kingdom, And Solomon sought to kill him; and he was afraid, and escaped
to Susakim king of Egypt, and was
with him until Solomon died .
And Jeroboam
heard in Egypt that Solomon was dead: and he spoke in the ears of Susakim king of Egypt, saying, Let me
go, and I will depart into my land: and Susakim said to him, Ask and request,
and I will grant it thee. And Susakim gave to Jeroboam Ano the eldest sister of Thekemina his wife: she was great among
the daughters of the king, and she bore to Jerobaom Abia his son: and Jeroboam
said to Susakim, Let me indeed go, and I will depart.
Onze huidige
Bijbelvertalingen (1 Koningen 11:40) zijn gebaseerd op de Masoretische tekst en
geven geen verwijzing naar het tweede gedeelte uit de Septuagint zoals hiervoor
geciteerd. Volgens mijn mening kan het niet anders dan dat de Septuagint
vertalers van de Hebreeuwse Bijbel in de derde eeuw v. Chr. in Egypte,
historisch genoteerde bijzonderheden kenden en dit aan de Bijbelvertaling
hebben toegevoegd. Zij hadden hoogstwaarschijnlijk toegang tot dezelfde bronnen
die Manetho de Egyptische historicus, enkele jaren later ten tijde van koning
Ptolemeüs III zou gebruiken voor de samenstelling van zijn Egyptische
geschiedenis (zie Flavius Josephus, Tegen de Grieken Boek I, 73). Een werk dat
samen met andere kostbare boeken definitief verloren ging bij de laatste brand
van de bibliotheek van Alexandrië in 642 AD het jaar dat Arabische moslims
Egypte onder de voet liepen.
De
zondvloed van Deucalion behoort tot de zondvloedverhalen uit de Griekse
mythologie en wordt ook al eens in verband met de Bijbelse Genesiszondvloed gebracht.
Nu vermeldt de Egyptische historicus Manetho echter dat de overstroming van Deucalion
plaatsvond tijdens het bewind van de zesde farao uit de achttiende dynastie, en
het is op basis van deze informatie dat ik dit artikel wil uitwerken. Mijn
bedoeling is de meganatuurcatastrofe die ten tijde van Deucalion de oude wereld
trof, door middel van de cyclus van meganatuurcatastrofes (ongeveer) op de
tijdsbalk vast te leggen. Van belang is de juiste ankerpunten op de tijdsbalk
te vinden, ter navigatie naar het rampjaar ten tijde van de zesde farao van de
achttiende dynastie.
In
vorige afleveringen bracht ik de cyclus van meganatuurcatastrofes van de
wetenschappers Patten, Hatch en Steinhauer (The Long Day of Joshua and Six
Other Catastrophes, 1973) onder de aandacht. Het is in de cyclus van deze rampen,
dat de beschreven zondvloed van Deucalion geplaatst moet worden. In een cyclus
van 54 jaar en zes maanden werd planeet aarde in de oudheid vanaf de
vierentwintigste eeuw tot aan de achtste eeuw v. Chr. getroffen. Daarna kwam
volgens de theorie ons zonnestelsel tot rust.
Belangrijke
al eerder bekomen jaartallen voor historisch-genoteerde meganatuurcatastrofes
maken dat we de zondvloed van Deucalion vrij goed kunnen dateren. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk: de
opgerichte steen van Samuël te Eben Haëzer, blz. 169-175, dateerde ik de
meganatuurcatastrofe ten tijde van de profeet Samuël exact voor de maand oktober van het jaar 1103 v. Chr. Dit
is een jaartal dat in de cyclus van 54 jaar en zes maanden voor
meganatuurcatastrofes past. Vanaf het
ankerjaar 776 v. Chr. gerekend arriveert men namelijk in 1103 v. Chr. voor
de vanuit de Bijbelse chronologie gedateerde overwinning op de Filistijnen. Op mijn tijdsbalk blijkt dat
het bekomen jaartal 1103 v. Chr., het einde van de veertigjarige verdrukking
van de Israëlieten door de Filistijnen betekende. Dit is geen toeval uiteraard
en is een aanwijzing vanuit de verkregen chronologie van de Bijbel dat er een cyclus
van meganatuurcatastrofes in de oudheid, aan de hand was.
1
Samuël 7:9 En toen Samuël voor Israël tot de HERE
riep, antwoordde de HERE hem. 10 Terwijl Samuël bezig was het brandoffer te
brengen, rukten de Filistijnen op ten strijde tegen Israël, maar de HERE deed
te dien dage machtigde donder rollen over de Filistijnen en
bracht hen in verwarring, zodat zij tegen Israël de nederlaag leden. 11 De
mannen van Israël trokken toen uit Mispa, vervolgden de Filistijnen en
versloegen hen tot beneden Bet-Kar. 12 En Samuël nam een steen en stelde die op tussen Mispa en Sen; hij gaf hem de naam
Eben-Haëzer, en zeide: Tot hiertoe
heeft ons de HERE geholpen. 13 Zo werden de Filistijnen vernederd en drongen
het gebied van Israël niet meer binnen. (NBG Vertaling 1951)
De
onderzoekers Donald W. Patten, Ronald R. Hatch and Loren C. Steinhauer stellen
dat de steen die de naam Eben-Haëzer kreeg, een meteoriet was: in all likelihood a Mars-asteroid, once a
part of the fragmented planet, Electra.
The stone of
power was a large impressive meteorite, and it was selected, appropriately
enough, for an historical monument. (The Long Day of Joshua and Six Other
Catastrophes, 1973, Chapter VI, Catastrophes of the Davidic Era, The Samuelic
Catastrophe)
Ook de
oudheidhistoricus Flavius Josephus beschrijft de geschiedenis van de steen Eben-Haëzer
(Joodse Oudheden, Boek VI,ii.2.
Vierenvijftig
jaar en zes maanden later in april 1049
v. Chr. werd de oude wereld en vooral Egypte, opnieuw door een catastrofe van
kosmische oorsprong getroffen. Zie het artikel op dit blog van 18.10.2016: voorjaar 1049 v. Chr.: de
verdrijving van de Hyksos/Amalekieten uit Egypte en de notering van een meganatuurcatastrofe. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1476655200&stopdatum=1477260000
In het
hierboven geciteerde artikel verwijs ik naar mijn boek TIJD en TIJDEN, 2016,
blz. 197-203 en blz. 220-223, waarin ik de regeerperiode van farao Thothmosis
III/Misphragmuthosis/Mencheperre, op
de tijdsbalk op basis van de Bijbelse chronologie, verankerd heb.
Misphragmuthosis
of beter bekend als Mencheperre of Thothmosis III was de zesde farao van de
achttiende dynastie van Manetho. Alleen de kopieerder van Manetho: Africanus, vermeldt
laconiek bij zijn regeerperiode voor Misphragmuthosis dat in zijn tijd de vloed van Deucalion plaatsvond. De
andere kopieerders van Manetho: Eusebius en Josephus, zwijgen over de vloed.
Africanus geeft verder geen chronologische indicatie wanneer juist de ramp
Egypte trof.
Uitgaande
van een aangetoonde cyclus van meganatuurcatastrofes zijn we in staat (ongeveer)
een jaartal aan de vloed van Deucalion ten tijde van Misphragmuthosis te geven.
Gerekend
vanaf oktober 1103 v. Chr. en vervolgens vanaf april 1049 v. Chr. met tijdschijven
van telkens 54 jaar en zes maanden arriveren we in april 941 v. Chr. tegen het
einde aan van de regeerperiode van Thothmosis III/Misphragmuthosis in diens
vijfenveertigste regeringsjaar. Dit jaartal staat of valt uiteraard indien er
geen afwijkingen in de cyclus van rampen voorkomen.
De
nasleep van de meganatuurcatastrofe betekende een verzwakking van de macht van
Thothmosis III over de regio, want daarna vinden we geen genoteerde veldtochten
meer terug (Sir Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs, 1961, Book II, VIII, The
Theban Supremacy, page 197).
Na de
grote vloed van Deucalion volgde in 933 v. Chr. de invasie van het geruïneerde
Egypte door de Bijbelse farao Zera de Ethiopiër. Over de Ethiopische invasie en
bezetting van Egypte en de ontstane tussenperiode in de achttiende dynastie,
schreef ik in TIJD en TIJDEN, 2015,
blz. 229-232, een hoofdstuk.
Op het
bijgevoegde schema merken we dat het jaar 941 v. Chr. tijdens de regeerperiode
van Asa van Juda viel, en tijdens de regeerperiode van Baesa van het
tienstammenrijk. De Bijbel zwijgt tijdens deze periode over buitensporig
natuurgeweld. Ik neem aan dat in het bijzonder de Grieken en de Egyptenaren dat
jaar getroffen werden en het gebied van Israël grotendeels verschoond bleef.
De
volgende verstoring aan de hemel in de cyclus van meganatuurcatastrofes van
kosmische oorsprong, zou Israël wel treffen. Dit fenomeen staat beschreven in het
Bijbelboek 1 Koningen hoofdstuk 18 waar de profeet Elia getuige is van hemels (astronomisch)
vuur dat zijn slachtoffer op het altaar van twaalf stenen op de berg Karmel,
volledig verteerde, stenen en al. Het kosmisch verband met deze beschreven
gebeurtenis wordt door de wetenschappers Patten, Hatch en Steinhauer in hun
boek: The Long Day of Joshua and Six Other Catastrophes, 1973, Page 153-159,
uitvoerig beschreven. Hun datering van de catastrofe gebeurde echter aan de
hand van Thiele s jaartallen voor Achab van Israël en zit er als een gevolg enkele
jaren naast. De plaatsing van de regeerperiode van koning Achab van Israël op
de tijdsbalk aan de hand van de sabbat- en jubeljaren, heb ik al eerder op dit
blog behandeld. Zie het artikel van 08.12.2015:
Kroniek van koning Achab van Israël, zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1449442800&stopdatum=1450047600
Het
fenomeen van het vuur des HEEREN (1 Kon.18:38) zit op de tijdsbalk
chronologisch verankerd met het jaar 893
v. Chr. Wanneer we vanaf dit ankerjaar 54 jaar en zes maanden terug in de
tijd rekenen is het resultaat: 947 v. Chr., of een verschil van zes jaar met
het eerdere resultaat: 941 v. Chr., wanneer gerekend vanaf 1103/1049 v. Chr. Er
heeft zich aldus een aantoonbare afwijking voorgedaan in de cyclus van
meganatuurcatastrofes.
De in
de Griekse mythologie overgeleverde geschiedenis van de zondvloed van Deucalion
door Manetho, ten tijde van de zesde farao van de achttiende dynastie: Misphragmuthosis,
plaatsen we aldus op de tijdsbalk tussen de jaren 947 v. Chr. en 941 v. Chr. met
een speling van zes jaar en een vraagteken erbij.
Ik besef
dat het aanvaarden van een cyclus van meganatuurcatastrofes van kosmische
oorsprong in de oudheid, voor menigeen moeilijk is. Men kan de schouders
ophalen voor een theorie die ontwikkeld en gebaseerd is op Mythisch-historische
overleveringen en niet op astrofysische waarneming. Het lijkt dan ook
fantastisch wanneer men bedenkt dat het zonnestelsel dat in de huidige tijd als
een klokwerk loopt, ooit tot slechts 2700 jaar terug de tijd in, in
beroering was.
Het
boek Werelden in botsing van Dr. I. Velikovsky las ik de eerste maal in 1975.
De kosmologische aspecten waren voor mij toen een vrij moeilijke materie, een
materie die ik niet onmiddellijk vanuit mijn opleiding en vorming kon toetsen.
De motivatie van Velikovsky voor zijn studie en publicaties was echter de
Bijbel, een Boek dat hij als seculiere Jood als een historisch Boek benaderde.
De Exodus uit Egypte van de Israëlieten was voor hem een historisch feit en de
tien plagen gevolgd door het scheuren van de Rode Zee verklaarde hij vanuit de
kosmologie. Ik stond aldus open voor de voor mij nieuwe theorieën, die hij
bracht.
Op 21
februari 1991 was ik uitgenodigd in Hilversum in het programma van Feike ter
Velde; Mag ik eens met je praten, (https://teleblik.nl/media/5424617), en
in het vervolg van dit gebeuren mocht ik daarna enkele malen op de radio komen.
Bij zulk een opname voor een radioprogramma in Katwijk aan Zee kreeg ik als
afscheid van ds. Willem Glashouwer twee recensieboeken cadeau, boeken die hem
vanuit Amerika waren toegestuurd. Eén boek was het al eerder geciteerde boek: The
Long Day of Joshua and Six Other Catastrophes van Donald W. Patten, Ronald R.
Hatch and Loren C. Steinhauer, en het andere boek was The Biblical Flood and
the Ice Epoch van Donald W. Patten. Het was na het lezen en bestuderen van
deze werken dat ik ook de draad met Velikovsky en de kosmologie weer opnam.
Vooral dan het chronologische aspect van de cyclus van kosmische rampen kreeg
mijn aandacht.
Ik ben
van mening dat de onderzoekers Donald W. Patten, Ronald R. Hatch and Loren C.
Steinhauer, chronologisch gezien wat de intervallen tussen de catastrofes
betreft, correct zitten. Wat men ook wil geloven of afwijzen wat betreft de
kosmische catastrofetheorie, een cyclus
van meganatuurcatastrofes kan vanuit de Bijbel, de werken van Flavius
Josephus en andere bronnen, chronologisch
aangetoond worden, en in dat spoor ga ik verder.
Dat de
aarde in de oudheid voor een lange tijd in beroering was en werelden in botsing
waren, was een bron van afgoderij bij de volkeren en Israël, die meenden in de
planeten in beroering, goden aan het werk te zien. Toen de Israëlieten onder
leiding van Mozes in 1483 v. Chr. uit Egypte trokken namen zij hun afgoden al
mee. Het bekende gouden kalf dat zij bij de berg Gods maakten was een
afbeelding van een Egyptische afgod. Het is Stefanus die in 30 AD voor de
Joodse raad staande deze onheilsgeschiedenis beknopt doorgaf:
Handelingen
7:41 En zij maakten een kalf in die dagen, en brachten offerande tot den afgod, en verheugden zich in de
werken hunner handen. 42 En God keerde Zich, en gaf hen over, dat zij het heir des hemels dienden, gelijk
geschreven is in het boek der profeten: Hebt gij ook slachtofferen en
offeranden Mij opgeofferd, veertig jaren
in de woestijn, gij huis Israëls? 43 Ja, gij hebt opgenomen den tabernakel
van Moloch, en het gesternte van uw god Remfan, de afbeeldingen, die gij gemaakt
hebt, om die te aanbidden; en Ik zal u overvoeren op gene zijde van Babylon.
Als men
dan niet het geloof van Mozes heeft naar Hebreeën 11:27 die voorwaarts ging
als ziende de Onzienlijke, wanneer werelden in botsing komen, maakt men
geestelijk blind en doof zijnde de verkeerde keuzes en mist men zijn doel.
Stefanus
citeerde de profeet Amos hoofdstuk vijf waar de god Remfan vermeldt wordt. Er
is verschil in schrijfwijze van de naam Remfan, ook in het Grieks. De
Septuagintvertalers noemden hem Raephan. De NBG-vertalers van 1951 vertaalden
de naam naar Kewan. Deze naam staat
voor de oud-Babylonische god: Kajawanu, die de planeet Saturnus zou
voorstellen. De verering van Saturnus en de naam Saturnus kan ook in verband
gebracht worden met Nimrod, de anti-messias van Genesis. In het oude Babylon
werd de naam als Stur geschreven, een naam met een getalswaarde van
zeshonderdzesenzestig.
De
Bijbel leert een herhaling van meganatuurcatastrofes van kosmische oorsprong
bij de tweede komst van Jezus Christus. Wanneer we het laatste Bijbelboek
Openbaring als vooraf geschreven geschiedenis willen bestuderen blijkt dat de
daarin geprofeteerde rampen ook van kosmische oorsprong zullen zijn. Of zoals ook
de Heer Jezus Christus zijn wederkomst aankondigde in zijn rede over de laatste
dingen, en door de evangelisten zo genoteerd:
Lucas
21:25 En er zullen tekenen zijn aan zon en maan en sterren, en op de aarde radeloze
angst onder de volken vanwege het bulderen van zee en branding, 26 terwijl de
mensen bezwijmen van vrees en angst voor de dingen, die over de wereld komen.
Want de machten der hemelen zullen wankelen. 27 En dan zullen zij de Zoon des mensen zien komen op een
wolk, met grote macht en heerlijkheid. (NBG 1951)
En weer
zal het in de toekomst, net zoals in het verleden in de dagen van de profeet
Elia op de Karmel, gaan om de vraag: Wie is God? De Baäls of de HEERE God van
Israël.
Met
deze aflevering vervolgen we met de aartsvader Levi, de overgrootvader van
Mozes, die ons chronologisch naar het Exodus-jaar zal leiden.
Jozef,
de elfde zoon van Jakob die onderkoning van Egypte was, zou een leeftijd van
honderdtien jaar bereiken. Het sterfjaar van Jozef was 1628 v. Chr. of anno
mundi 2369. De dood en mummificering van Jozef in Egypte heb ik in het
bijzonder aandacht gegeven in mijn boek EXODUS,
2015, blz. 21-33.
Bovenaan
onze tijdsbalk staan de anno mundi-jaartallen vermeldt, die volgens de westerse
kalendermaanden van oktober tot september lopen. De tijdsbalk van millimeterpapier
is ingedeeld aan twee centimeter per jaar, van januari tot december volgens de
westerse tijdrekening via vier kwartalen.
Ivan
Panin leverde een Bijbel-chronologische constructie af waarbij hij vanaf de
Schepping op basis van uitsluitend Bijbelse chronologie een anno mundi
jaartelling opstelde. Zijn enige navigatiepunt op de tijdsbalk echter (en dat is
een zwakte) is het begin van Adam in het Bijbelboek Genesis van waaraf hij via
de aartsvaders zijn Anno Mundi jaarrekening opbouwde. De link met de westerse
tijdrekening maakte hij pas bij het vijftiende regeringsjaar van Keizer
Tiberius met het optreden van Johannes de Doper en de doop van Jezus Christus.
De kruisdood van Jezus Christus en Zijn Opstanding en Hemelvaart plaatst Panin op
de tijdsbalk in Anno Mundi 4032 wat volgens zijn berekening gelijk valt met het
jaar 30 AD. Zoals ik in het geciteerde artikel vermelde was ik onder de indruk
van het ontzag dat Panin had voor het Woord van God. Zijn enig navigatiepunt op
de tijdsbalk echter met als eindpunt het jaar 30 AD rechtvaardigde hij door
gebruik van een Bijbelse getallensymboliek via zeven- en elfvouden. Zijn boek
sluit dienaangaande af met een hoofdstuk getiteld: The Numeric Phenomena.
De
Tempel van Salomo was volgens de studie van Panin klaar in het jaar 3024 na
Genesis. Ik ben in mijn reconstructie daarentegen uitgegaan van het jaar 3000 voor
het afgewerkt zijn van de Tempel in het elfde regeringsjaar van Salomo zijnde
okt997/sep996 v. Chr. Vanaf dit jaartal heb ik teruggerekend met de
chronologische gegevens die de Bijbel aanreikt, en arriveerde alzo in het jaar
okt2341/sep2340 v. Chr. voor het jaartal van de Grote Vloed. Sinds de schepping
waren er dan 1656 jaar verlopen. De regeerperiode van Salomo werd bekomen aan
de hand van de historische sabbat- en jubeljaren. Het jaartal 2340 v. Chr. met
het einde van de Grote Vloed als uitkomst zag ik bevestigd door het werk van
Dr. Werner Papke aan: Die Sterne von
Babylon, Die geheime Botschaft des Gilgamesch
nach 4000 Jahren entschlüsselt, 1989, (ISBN 3 7857 0498 4). Dr. Papke
berekende het astronomische jaartal van het Gilgamesj-epos.
Zoals
ik in de aflevering van 27.06.2016 schreef
blijft de studie van Panin zeer leerrijk ter algemene studie van de Bijbelse
chronologie. Hij toont bijvoorbeeld duidelijk aan dat de periode van de 480
jaar (1 Koningen 6:1) tussen het vierde regeringsjaar van Salomo en het jaar
van Exodus, een historische periode was, waarbinnen de overige chronologische
gegevens dienen gerangschikt te worden. De chronologie van de Richteren-periode
wordt aan de hand van de verlopen schijf van driehonderd jaar ten tijde van de
richter Jefta, bepaald en de overige richteren op de tijdsbalk gerangschikt.
Ook de geboorte van Abram/Abraham volgend op het 130ste jaar van
Terah verdedigt Panin via gedegen Bijbelstudie, glansrijk.
De
chronologie van het verblijf van de twaalf stammen in Israël bepalen we op
basis van de chronologische gegevens die de Bijbel verstrekt over Levi, de derde zoon van Jakob bij Lea,
en zijn nageslacht tot op Mozes. In de aflevering van 08.12.2016 hebben we gezien dat de eerste vier zonen van Jakob,
waarvan Levi de derde was, in de
tweede periode van Jakob s zevenjarige diensttijd aan Laban, geboren werden,
zijnde de periode van 1745 v. Chr. tot 1738 v. Chr. Mozes was de zoon van Amram,
de zoon van Kehath, de zoon van Levi: vier
geslachten. Hierna het betreffende Bijbelgedeelte:
Exodus
6:15 Dit nu zijn de namen der zonen van Levi, naar hun geboorten: Gerson, en Kehath, en Merari. En de jaren des
levens van Levi waren honderd zeven en dertig jaren. 16 De zonen van Gerson:
Libni en Simeï, naar hun huisgezinnen. 17 En de zonen van Kehath: Amram, en Jizhar, en Hebron, en Uzziël,
en de jaren des levens van Kehath waren
honderd drie en dertig jaren. 18 En de zonen van Merari: Machli en Musi;
dit zijn de huisgezinnen van Levi, naar hun geboorten. 19 En Amram nam
Jochebed, zijn moei, zich tot een huisvrouw, en zij baarde hem Aäron en Mozes; en de jaren des levens van Amram
waren honderd zeven en dertig jaren. (Statenvertaling)
Laat
ons nu de vier namen van Levi tot Mozes op de tijdsbalk plaatsen. Bij sommige
namen zoals die van Mozes lukt dit chronologisch exact, bij andere namen zoals
bij de zoon van Levi: Kehath, vertrouwen we op de Joodse legendes en werken we
met circa s. Kehath was al geboren voor de intocht in Egypte in 1699 v. Chr.,
dat leert het hierna volgende Bijbelgedeelte:
Genesis
46:1 En
Israël verreisde met al wat hij had, en
hij kwam te Ber-seba, en hij offerde offeranden aan den God van zijn vader
Izak. 2 En God sprak tot Israël in gezichten des nachts, en zeide: Jakob,
Jakob! En hij zeide: Zie, hier ben ik! 3 En Hij zeide: Ik ben die God, uws
vaders God; vrees niet van af te trekken
naar Egypte; want Ik zal u aldaar tot een groot volk zetten. 4 Ik zal met u
aftrekken naar Egypte en Ik zal u doen
weder optrekken, mede optrekkende; en Jozef zal zijn hand op uw ogen
leggen. 5 Toen maakte zich Jakob op van Ber-seba; en de zonen van Israël
voerden Jakob, hun vader, en hun
kinderen, en hun vrouwen, op de wagenen, die Farao gezonden had, om hem te
voeren. 6 En zij namen hun vee, en hun have, die zij in het land Kanaän
geworven hadden, en zij kwamen in Egypte,
Jakob en al zijn zaad met hem; 7 Zijn
zonen, en de zonen zijner zonen met hem; zijn dochteren, en zijner zonen
dochteren, en al zijn zaad bracht hij met zich in Egypte. 8 En dit zijn de
namen der zonen van Israël, die in Egypte kwamen: Jakob en zijn zonen. De
eerstgeborene van Jakob: Ruben. 9 En de zonen van Ruben: Hanoch, en Pallu, en
Hezron, en Karmi. 10 En de zonen van Simeon: Jemuël, en Jamin, en Ohad, en
Jachin, en Zohar, en Saul, de zoon ener Kanaänietische vrouw. 11 En de zonen van Levi: Gerson, Kehath en Merari.
Volgens
de Joodse overlevering (Jewish Legends, Louis Ginzberg, 1909, Volume II,
Chapter II) werd Kehath geboren in het vijfendertigste jaar van Levi. Gemakkelijkheid
halve breng ik deze jaartallen op mijn tijdsbalk aan en bestudeer of het
chronologisch zin geeft. Wanneer Kehath inderdaad in het vijfendertigste
levensjaar van Levi geboren werd, dan maakt hem dat tien jaar jong in het jaar van
de intocht in okt1708/sep1707 v. Chr. De chronologische gegevens van Kehath volgens
de Joodse legende, geven aldus tot hier toe geen enkel probleem. Vervolgens
leert de legende o.a. dat Jochebed, de dochter van Levi, (en toekomstige moeder
van Mozes) geboren werd in Levi s drieënzestigste jaar. Op de tijdsbalk zitten
we nu in het jaar 1680/1679 v. Chr. Datzelfde jaar werd volgens de overlevering
Amram, (de vader van Mozes) aan Kehath geboren. Amram huwde aldus later met
zijn tante. Dat huwelijk werd volgens de overlevering voltrokken in het
vierennegentigste levensjaar van Levi. Op de tijdsbalk uitgetekend geeft deze
chronologische informatie geen enkel probleem. Het huwelijk van Amram en
Jochebed zit wanneer we de chronologische gegevens van de legende volgen, verankerd
in het jaar okt1649/sep1648 v. Chr. wanneer beide eenendertig jaar oud waren.
Wanneer
we nu met de Bijbels-chronologische gegevens van Mozes van het Exodus-jaartal zijnde
1483 v. Chr. terugrekenen bekomen we voor Amram en Jochebed een leeftijd van
tachtig jaar bij de geboorte van Mirjam, de vijf jaar oudere zuster van Mozes.
De Joodse legende heeft met deze ouderdom voor het krijgen van kinderen geen
probleem, rijk als de geschiedenis van het oude Israël is aan wonderen. Hierna een citaat aangaande Jochebed:
Old as
Jochebed was, she regained her youth. Her skin became soft, the wrinkles in her
face disappeared, the warm tints of maiden beauty returned, and in a short time
she became pregnant.
Maar
ook in Egypte vinden we in een buiten-Bijbelse bron bij Manetho, de Egyptische
oudheid-historicus, een verwijzing naar een zeer hoge ouderdom van
negenennegentig jaar met de regeerperiode van farao Pepi II. Een leeftijd die overigens,
naar mijn weten, geen enkele Egyptoloog in twijfel trekt. Volgens mijn
herziening van de geschiedenis van de oudheid (zie TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 107-112) was Pepi II de farao van de
verdrukking in Egypte en aldus tijdgenoot van Amram en Jochebed.
Het
hierna volgende Bijbelgedeelte leert dat Jozef de eerste aartsvader was, die in
Egypte stierf. Vers 24 maakt duidelijk dat bij de dood van Jozef zijn broer en
halfbroers nog in leven waren.
Genesis
50:22 Jozef dan woonde in Egypte, hij en het huis
zijns vaders; en Jozef leefde honderd en
tien jaren. 23 En Jozef zag van Efraïm kinderen, van het derde gelid; ook
werden de zonen van Machir, den zoon van Manasse, op Jozefs knieën geboren. 24 En Jozef zeide tot zijn
broederen: Ik sterf; maar God zal u gewisselijk bezoeken, en Hij zal u doen
optrekken uit dit land, in het land, hetwelk hij aan Abraham, Izak en Jakob
gezworen heeft. 25 En Jozef deed de zonen van Israël zweren, zeggende: God zal
u gewisselijk bezoeken, zo zult gij mijn beenderen van hier opvoeren! 26 En
Jozef stierf, honderd en tien jaren oud zijnde; en zij balsemden hem, en men
leide hem in een kist in Egypte.
Levi,
de derde zoon van Jakob zou de leeftijd van 137 jaar bereiken en stierf in 1605
v. Chr. Na de dood van Levi heeft de verdrukking in Egypte een aanvang genomen.
Exodus
1:1 Dit nu zijn de namen der zonen van Israël, die
in Egypte gekomen zijn, met Jakob; zij kwamen er in, elk met zijn huis. 2
Ruben, Simeon, Levi, en Juda; 3
Issaschar, Zebulon, en Benjamin; 4 Dan en Nafthali, Gad en Aser. 5 Al de zielen
nu, die uit Jakobs heup voortgekomen zijn, waren zeventig zielen; doch Jozef was in Egypte. 6 Toen nu Jozef gestorven was, en al zijn broeders, en al dat
geslacht, 7 Zo werden de kinderen Israëls vruchtbaar en wiesen overvloedig, en
zij vermeerderden, en werden gans zeer machtig, zodat het land met hen vervuld
werd. 8 Daarna stond een nieuwe koning
op over Egypte, die Jozef niet gekend had; 9 Die zeide tot zijn volk: Ziet,
het volk der kinderen Israëls is veel, ja, machtiger dan wij. 10 Komt aan, laat
ons wijselijk tegen hetzelve handelen, opdat het niet vermenigvuldige, en het
geschiede, als er enige krijg voorvalt, dat het zich ook niet vervoege tot onze
vijanden, en tegen ons strijde, en uit het land optrekke. 11 En zij zetten
oversten der schattingen over hetzelve, om
het te verdrukken met hun lasten; want men bouwde voor Farao schatsteden,
Pitom en Raamses. (Statenvertaling)
Vanaf
de dood van Levi in 1605 v. Chr. zijn het 122 jaar tot de Exodus.
De zoon
van Levi: Kehath (de grootvader van Mozes), die als jongeling bij de clan van
Jakob-Israël bij de intocht in Egypte behoorde, bereikte de leeftijd van 133
jaar (Exodus 6:17). De zoon die Kehath in Egypte verwekte: Amram, de vader van
Mozes, krijgt volgens Exodus 6:19 een leeftijd van 137 jaar. In mijn boek EXODUS, 2016, blz. 37-46, toon ik aan
dat volgens de Joodse overlevering, Mozes geboren werd na een zwangerschap van
slechts zes maanden en dat het jaar en de maand van zijn geboorte exact
gedateerd kan worden in de maand sjabat (januari/februari) van het jaar 1563 v.
Chr. Als tachtigjarige stond hij in 1483 v. Chr., het jaar van de Exodus, voor
farao, en 120 jaar oud stierf hij aan de grens van het Beloofde Land Kanaän in
het jaar 1443 v. Chr.
Vanaf
de exodus met nisan in 1483 v. Chr. zijn het vierhonderddertig jaar terug tot
de belofte aan Abram met nisan in 1913 v. Chr.
Exodus
12:40 De tijd nu der woning, dien de kinderen
Israëls in Egypte (LXX: en Kanaän) gewoond hebben, is vierhonderd jaren en
dertig jaren. 41 En het geschiedde ten einde van de vierhonderd en dertig
jaren, zo is het even op denzelfden dag geschied, dat al de heiren des HEEREN
uit Egypteland gegaan zijn.
In mijn
boek EXODUS, 2016, heb ik ook aandacht gegeven aan de duur van de
verdrukking in Egypte en Kanaän. De verdrukking in Egypte begon een tijd na de
dood van Jozef, toen een farao aan de macht kwam die Jozef en zijn weldaden
voor Egypte niet gekend had. Deze verdrukking kunnen we op de tijdsbalk
verankeren bij de geboorte van Mirjam in 1569 v. Chr., een naam die
de betekenis van bitter heeft. Mozes, haar broer, zou vijf jaar later in 1564
v. Chr. geboren worden. De Egyptische verdrukking duurde tot aan de Exodus
aldus minstens zesentachtig jaar tot maximum honderdtweeëntwintig jaar, wanneer
we vanaf de dood van Levi rekenen.
In mijn
boek Van Noach tot Christus, 1987,
door het Goede Boek gepubliceerd, vermeldde ik in bijvoegsel III de
verschillende Bijbelse geslachtsregisters, die duidelijk maken dat de
tijdsperiode van 430 jaar die Paulus doorgeeft in Galaten 3:17, te verdelen
zijn over zowel het verblijf in Kanaän als in Egypte.
Het
geslachtsregister van Levi tot Mozes zijn vier namen die alleen binnen de 215
jaar van het verblijf in Egypte passen.
Ook het
geslachtsregister van Manasse, broer van Efraïm, en beiden zonen van Jozef die
in Egypte geboren werden, past alleen in de periode van 215 jaar. Van Manasse
(1 Kronieken 7:14-20) tot Zelafead (Numeri 27:1) ten tijde van de Exodus vermeldt
de Bijbel vijf namen: Manasse, Machir, Gilead, Hefer en Zelafead. Hierbij is
nog op te merken dat de Bijbel vermeldt dat Jozef (Genesis 50:23), de kinderen
van Machir op zijn knieën heeft gehad.
Mozes
zou tot zijn veertigste levensjaar als de geadopteerde zoon van de dochter van
farao in het huis van farao verblijven. Daarna liep het fout, maar dat gaan we
in een volgende aflevering chronologisch behandelen.
Hebreeën
11:23 Door het geloof werd Mozes, toen hij geboren was, drie maanden lang van zijn ouders
verborgen, overmits zij zagen, dat het kindeken schoon was; en zij vreesden het
gebod des konings niet. 24 Door het geloof heeft Mozes, nu groot geworden
zijnde, geweigerd een zoon van Farao's
dochter genoemd te worden; 25 Verkiezende liever met het volk van God
kwalijk gehandeld te worden, dan voor een tijd de genieting der zonde te
hebben; 26 Achtende de versmaadheid van Christus meerderen rijkdom te zijn, dan
de schatten in Egypte; want hij zag op de vergelding des loons. 27 Door het
geloof heeft hij Egypte verlaten, niet vrezende den toorn des konings; want hij
hield zich vast, als ziende den Onzienlijke. 28 Door het geloof heeft hij het
pascha uitgericht, en de besprenging des bloeds, opdat de verderver der
eerstgeborenen hen niet raken zou. 29 Door het geloof zijn zij de Rode zee
doorgegaan, als door het droge; hetwelk de Egyptenaars, ook verzoekende, zijn
verdronken. (NBG Vertaling 1951)
Op de
bijgevoegde schemas staan de Egyptische faraos en hun respectievelijke
dynastieën vermeld. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, verklaar ik een en ander
vanaf blz. 61 tot 111.
De
Egyptenaren begonnen hun nieuwjaar op de eerste dag van hun maand Thoth, of de
maand juli volgens de westerse maandkalender. Volgens de moderne egyptologie
waren de oud-Egyptenaren onbekend met het schrikkeljaar en hanteerden zij een kalenderjaar
van 365 dagen, zonder de nodige correctie door middel van een toevoeging van
één dag alle vier jaar. Volgens de theorie zou de Egyptische nieuwsjaardag aldus
zo om de vier jaar met één dag opgeschoven zijn. Toen bekend raakte dat ten tijde
van de Griekse en Romeinse overheersing er sprake was van verwijzingen naar het
gebruik van een zogenaamde Sothis-periode van 1460 jaar in het oude Egypte,
bracht men dit in verband met de noodzakelijke correctie als een gevolg van het
vermeende niet toepassen van schrikkeljaren.
Het
revisionisme van de geschiedenis van de oudheid heeft deze theorie weerlegd en
aangetoond dat het Egypte van de oudheid een hoge beschavingsgraad kende, met
uiteraard ook de kennis dat één jaar 365 dagen en een kwart dag vormde.
Zo was
er de geleerde en revisionist van de geschiedenis van de oudheid Dr. Donovan A. Courville (1901/1996), (B.Th.,
B.A., M.A., Ph.D.) (The Exodus Problem and its Ramifications, Volume 2, Chapter
IV), die in zijn studie aantoonde dat de basis van de grote piramide op het
Gizeh-plateau 365,24 el bedraagt, en dit op basis van een veronderstelde
Piramide-el die gelijk zou zijn aan de Bijbelse Hebreeuwse el. Courville merkt
op dat de afmetingen van de basis van de grote piramide aantonen dat de oude
Egyptenaren vertrouwd waren met schrikkeljaren aangezien 365,2422 el gelijk
staat aan het aantal dagen dat een zonnecyclus heeft. Courville gebruikte deze
informatie ter weerligging van Eduard Meyer s theorie die er namelijk vanuit
ging dat de Egyptenaren deze kennis niet hadden en er daarom twee kalenders op
na hielden.
Courville
vestigde ook de aandacht op de oudheid-historicus Flavius Josephus die meldde dat het Abraham was die de
Egyptenaren aritmetica en astronomie bijbracht.
Flavius Josephus, Joodse Oudheden, Boek I, viii.
1. He (pharaoh) also made him (Abram) a large
present in money, and gave him leave to enter into conversation with the most
learned among the Egyptians; from which conversation his virtue and his
reputation became more conspicuous than they had been before.
2. For whereas the Egyptians were formerly addicted to
different customs, and despised one another's sacred and accustomed rites, and
were very angry one with another on that account, Abram conferred with each of them, and, confuting the reasonings
they made use of, every one for their own practices, demonstrated that such
reasonings were vain and void of truth: whereupon he was admired by them in
those conferences as a very wise man, and one of great sagacity, when he
discoursed on any subject he undertook; and this not only in understanding it,
but in persuading other men also to assent to him. He communicated to them arithmetic, and delivered to them the science
of astronomy; for before Abram came into Egypt they were unacquainted with
those parts of learning; for that science came from the Chaldeans into
Egypt, and from thence to the Greeks also.
Courville
s vaststelling maakt duidelijk dat de Egyptenaren de juiste lengte van het
aantal dagen in een jaar nauwkeurig kenden, en indien nodig de nodige
kalenderhervormingen doorvoerden, wanneer zich veranderingen aan de hemel
voordeden. Hun architectuur was klasse met tempels en piramiden in
astronomische verhoudingen neergezet.
De door
de Egyptoloog Eduard Meyer
gelanceerde noodlottige Sothis-kalender in 1904, gaat er van uit dat de
Egyptenaren nou net niet met schrikkeljaren vertrouwd waren, en er daarom een
dubbele kalender op na hielden. Dat er zo iets als Sothis-perioden in het oude
Egypte zou gehanteerd zijn, hebben zij van de Romeinen. In 239 AD vermeldde de
Romeinse grammaticus Censorinus dat in 139 AD de eerste dag van het Egyptische
kalenderjaar daadwerkelijk samenviel met de heliakische verschijning van de
ster Sirius of Sothis wat het einde van een Sothis-cyclus veronderstelde. Censorinus
boek was getiteld: DE DIE NATALI en geschreven ter eren van de verjaardag van
zijn broodheer; QUINTUS CAERELLIUS. In dit boek schreef Censorinus dat in het jaar
139 AD de Hondsster verschenen was op de eerste dag van de maand Thoth, en dat
die dag gelijk viel met 19 juli van de Romeinse kalender. Die dag zou dus een
nieuw Sothis-tijdperk hebben te zien aanvangen.
Terugrekenend
concludeerde Eduard Meyer dat vergelijkbare situaties zich hadden voorgedaan in
1321 en 2781 v. Chr. Een vermeende verwijzing naar het begin van een nieuwe
Sothis-periode dacht hij gevonden te hebben op de achterzijde van het
zogenaamde Ebers-papyrus dat te Leipzig bewaard word. Op het papyrus staat een
kalendervermelding genoteerd in het negende regeringsjaar van farao Amonhotep I
van de achttiende dynastie. Veel blijft echter onduidelijk. Zo staat er bijvoorbeeld
niet Amonhotep I maar de naam Zeserkere, waarvan men aanneemt dat het een voornaam
van Amonhotep I was. Als een resultaat van het voor waar houden van het begin
van een nieuwe Sothis-periode van 1460 jaar in 1317 v. Chr. belandde de
achttiende dynastie foutieve-lijk in de veertiende en dertiende eeuw v. Chr. op
de tijdsbalk.
De
Egyptoloog Cecil Torr (Memphis and
Mycenae, 1896) een tegenstander van Eduard Meyer in de negentiende eeuw, stelt
dat de Sothis-cyclus een uitvinding van
de Grieken was, van latere tijd. Noch is er enige indicatie, schrijft hij,
dat de Egyptenaren de cyclus kenden; geen vermelding wordt er over gevonden in
hun inscripties of papyri, buiten enkele occasionele vermeldingen over het
opkomen van de Hondsster.
This all looks as though the cycle was invented by the later Greeks at
Alexandria. Nor is there anything to indicate that it was known to the
Egyptians in earlier times; no mention of it being found in their inscriptions
or papyri, though occasionally these note the rising of the dog-star.
In
deze tijd is er het studiewerk van de Egyptoloog en revisionist van de
geschiedenis van de oudheid David Rohl,
die aantoont dat de vermelding op de achterzijde van het Ebers-papyrus helemaal
niet over een Sothis-periode handelt. Zie het artikel op dit blog van 10.01.2014, het Ebers-papyrus, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1388962800&stopdatum=1389567600
Een
verhelderende algemene studie is die van de hand van wijlen de heer F. J.
Kerkhof (1916/1999), BW Bijbel en Archeologie 1 isbn 9070145049, waarin de
Sothis-kalender van Eduard Meyer weerlegd word.
De
volgende Sothis-periode die Eduard Meyer meende te kunnen plaatsen was die van
1460 jaar verder de tijd in voorbij het verkregen jaar 1321 v. Chr. Aldus
arriveerde hij op de tijdsbalk in 2781 v. Chr. als scharnierjaar dat opnieuw
een eerdere Sothis-periode afsloot en een nieuwe liet beginnen. Hier meende hij
het opkomen van de Sopdet of Sothis-ster te kunnen verankeren op basis van een
vermelding in het papyrus van Illahun. Dit bewaard gebleven papyrus-document
dateert de verschijning van Sopdet op de zestiende van de Egyptische maand
Pharmuti, in het zevende regeringsjaar van een farao, waar men van aanneemt dat
het Senwosret III van de twaalfde dynastie is. De naam zelf van de farao is
niet bewaard gebleven, maar wordt uit allerlei verspreide gegevens afgeleid. De
al eerder geciteerde Egyptoloog David Rohl (A Test of Time, 1995, appendix D)
merkt echter op dat het papyrusfragment een voorspelling bevat en geen
vaststelling van een historisch gebeurd feit is. De tekst luidt: u moet weten
dat het opkomen van SOPDET zal gebeuren in de vierde maand Pharmuti, op
dag zestien.
Het
noodlottige resultaat is dat in het orthodoxe model-fabricatie nu de dertiende,
veertiende, vijftiende en zeventiende dynastie op de tijdsbalk binnen een
periode van slechts 230 jaar geprest werden. Of
zoals een bekende orthodoxe egyptoloog ooit opmerkte:
It must never be forgotten that we are
dealing with a civilization thousands of years old and one of which only tiny remnants have survived. What is proudly
advertised as Egyptian History is merely
a collection of rags and tatters.
1961,
De Britse Egyptoloog Alan Gardiner
Wat
men geen aandacht geeft of verzwijgt, is dat de Egyptische historicus uit de
derde eeuw v. Chr.: Manetho, nergens in zijn bewaarde overlevering enige
indicatie geeft dat er Sothis-perioden van 1460 jaar in het oude Egypte bestaan
zouden hebben. Wat zeer verwonderlijk is, wanneer we bedenken dat Manetho echt
zijn best gedaan heeft middels het aantoonbaar manipuleren en vervalsen van
geschiedkundige gegevens, om zijn geschiedenis van Egypte tot de oudste van
heel de oude wereld te maken. Moesten de Sothis-perioden bestaan hebben zou hij
er zeker gebruik van gemaakt hebben.
Bzetreurenswaardig
is het feit dat Bijbelgetrouwe onderzoekers die uitgaan van de juistheid van de
constructie van Eduard Meyer naar gepaste farao s dienen te zoeken die in de
Bijbels-historische context passen. Wat een onmogelijke opdracht is die alleen
maar tot verlegenheid leidt. Eén voorbeeld is de dochter van farao die baby
Mozes adopteerde. Theologen
en Bijbelvorsers die het Bijbelverhaal in de Egyptische geschiedenis proberen
in te lassen en ervan uitgaan dat de indeling van de dynastieën op de tijdsbalk
door de Egyptologie begin twintigste eeuw gefabriceerd, wetenschappelijk
onderbouwd is, moeten ten tijde van de achttiende Egyptische dynastie op zoek
naar een gepaste kandidate. In mijn boek TIJD
en TIJDEN, 2015, hoofdstuk: de geschiedenis van de geschiedenis, blz.27-42,
ga ik hier uitvoerig in op de revisie van de geschiedenis van het oude Egypte,
en lever bronmateriaal van revisionisten die mij voorgegaan zijn.
Een ander voorbeeld is de
identificatie van de Bijbelse
farao die de aartsvader Jozef tot onderkoning aanstelde. In
mijn boek Exodus, 2016, toon ik aan
dat de Bijbelse farao die de aartsvader Jozef tot onderkoning aanstelde niet in
de fabricatie van de conventionele egyptologie te vinden is.
Bijbelvorsers
die zweren bij de algemeen aanvaarde conventionele Egyptologie en haar
rangschikking van de dynastieën op de tijdsbalk, dienen de Bijbelse
geschiedenis over Jozef ten tijde van de Hyksos-heerschappij te plaatsen. Dit
lukt schijnbaar aangezien over de Hyksos-heerschappij weinig geweten is. Dit
als een gevolg van de beeldenstorm uitgevoerd door farao Ahmose van de
achttiende dynastie, die na het verdrijven van de Hyksos uit Egypte alles wat
aan hen herinnerde liet vernietigen. Het is aldus eenvoudig te stellen dat
Jozef de onderkoning van een Hyksos-farao was, er staat namelijk geen enkele
Egyptische bron tegenover. Oef. Maar zo eenvoudig is het echter niet. Het is
het Bijbelboek Genesis dat de norm is en niet de uitgedokterde tijdsconstructie
van de moderne Egyptologie.
Alleen
een drastische herschikking van de Egyptische dynastieën op de tijdsbalk aan de
hand van de Bijbels-historische gegevens geeft het antwoord. Op het hiervoor
getoonde schema toon ik de revisie aan de hand van de Bijbel.
Vanaf
de roeping van Abraham door de HERE God zoals in het eerste Bijbelboek Genesis
beschreven, is er interactie over en weer tussen Egypte en Kanaän, geweest.
Interacties die door beide volken en groepen genoteerd zijn geworden. De
Bijbelse Boodschap wordt via historisch verifieerbare feiten gebracht, en is
dus niet louter alleen maar een Boek op basis van godsdienstige regels. Of
zoals F.J. Kerkhof schreef: onze verlossing is historisch gedateerd en onze
toekomst ligt vast als een komende verwezenlijking in de tijd, als een zich
voltrekkende geschiedenis.
De
vermeende Sothis-kalender en de foutieve plaatsing van de Egyptische dynastieën
op de tijdsbalk verduisteren de historische interacties, en vandaar de noodzaak
om tot een definitieve rechtzetting van de geschiedenis van de oudheid te
komen. De sleutel is het revisionisme van de geschiedenis van het oude Egypte.
Ik
verwijs weer graag naar het werk van Dr.
Donovan A. Courville (1901/1996), The Exodus Problem and its Ramifications,
1971, die in zijn opus magnum een algemene revisie van de chronologie van de
farao s van Egypte uitgewerkt heeft. De Bijbel werd hierbij door Courville als
een historische gids gebruikt.
Het belang van
geschiedschrijving lezen we in:
Psalm
78:1 Een leerdicht van Asaf. Wend het oor, mijn
volk, tot mijn leer, neigt uw oor tot de woorden van mijn mond; 2 ik wil mijn
mond tot een spreuk opendoen, ik wil aloude verborgenheden verkondigen. 3
Hetgeen wij gehoord hebben en weten, en onze vaderen ons hebben verteld, 4 dat
willen wij voor hun kinderen niet verhelen; wij willen vertellen aan het
volgende geslacht des HEREN roemrijke
daden, zijn kracht en de wonderen die Hij gewrocht heeft. (NBG
Vertaling 1951)
De zonsverduistering over Nineveh tijdens het eponiem van Bur-Saggile
Sinds
het begin van 2017 hebben we op dit blog al vier afleveringen aan de Assyrische
koningslijst en haar chronologie gewijd. Met het artikel van 09.01.2017 behandelde ik de koningen
Pul en Tiglath Pileser III, gevolgd door hun opvolgers: Salmaneser V, Sargon II
en Sanherib. Met het artikel van 16.01.2017
behandelde ik de Bijbels-Assyrische koning Jareb, die niet in de Assyrische
koningslijst voorkomt en vragen oproept in verband met de veronderstelde volledigheid
van de Assyrische koningslijst. Met het artikel van 23.01.2017 kreeg Salmaneser III en de foutieve datering van de slag
bij Karkar aandacht. Met onze aflevering van 06.02.2017 ging bijzondere aandacht naar de vandaag algemeen
gehanteerde jaartallen zoals 930 v. Chr.
voor de dood van Salomo, en 1446 v. Chr.
als jaartal voor de Exodus. Deze jaartallen zijn echter het resultaat van het
linken van de Bijbelse chronologie aan die van Assyrië, en geven een afwijking
van acht tot zevenendertig jaar met de Bijbels-historische werkelijkheid, op de
tijdsbalk. Ik bestempelde het hanteren van het verkregen jaartal 930 v. Chr.
voor de splitsing van het Verenigd Koninkrijk van Israël als noodlottig, en gaf
enkele spijtige voorbeelden op wanneer men 930 v. Chr. als foutief ankerjaar op
de tijdsbalk hanteert.
Eén aangehaald
voorbeeld was het gebruik van het hanteren van de gefabriceerde jaartalen van
Thiele door de wetenschappers Patten,
Hatch, Steinhauer in hun studie: The Long Day of Joshua and Six Other
Catastrophes, 1973. Deze wetenschappers tonen nochtans duidelijk aan dat
planeet aarde meerdere malen in de oudheid in haar baan om de zon verstoord
werd en er tegen de achtste eeuw v. Chr. zelfs een kalenderhervorming nodig was. Zie TIJD en TIJDEN, 2016, hoofdstuk: de noodzakelijke
kalenderhervorming van de achtste eeuw voor Christus, blz. 331-338). Er was
volgens deze onderzoekers een cyclus van meganatuurcatastrofes aan de hand met
intervallen van 54 jaar en zes maanden met iedere keer een planetaire
interactie tussen de maand maart, het Romeinse Tubilustrium en de
daaropvolgende catastrofe 54 jaar en zes maanden later in oktober, het Romeinse
Armilustrium.
Hun
ankerjaar op de tijdsbalk is echter 701
v. Chr., het jaartal dat Thiele uitdokterde voor het veertiende
regeringsjaar van Hizkia gecorrigeerd naar de bevindingen van de Assyriologie
in verband met de belegering van Jeruzalem door Sanherib, en heeft een
afwijking van acht jaar met het
historisch-verifieerbare jaartal 709 v.
Chr. voor het veertiende regeringsjaar van Hizkia met een genoteerde
meganatuurcatastrofe, die resulteerde in de vernietiging van het Assyrische
leger nabij Jeruzalem.
De
kosmische catastrofetheorie heeft al langer mijn aandacht. Hoewel ik de theorie
vanuit mijn opleiding niet naar waarheid kan toetsen, past de theorie wel in
een resem van meganatuurcatastrofes die in de Bijbel beschreven worden, en ook
gedateerd kunnen worden. Wat dan ook het mechanisme was, dat deze
meganatuurcatastrofes veroorzaakte? Dat nochtans de verantwoordelijkheid vanuit
de kosmos gezocht moet worden, leert de Bijbel. Bij de inname van Kanaän door
de Israëlieten onder leiding van Jozua bijvoorbeeld vermeldt de Bijbel een
kosmisch fenomeen met catastrofale gevolgen over het slagveld nabij Gibeon
(Jozua 10:12-13). Op het bevel van Jozua stond de zon stil te Gibeon. De zon
stond stil en de maan bleef staan, totdat het volk zich op zijn vijand gewroken
had. En dit werd als geschiedschrijving dusdanig in het oude Israël genoteerd:
Is dit niet geschreven in het Boek des Oprechten? De zon nu bleef
staan midden aan de hemel en haastte zich niet onder te gaan omstreeks een
volle dag. Een dag als deze is er noch vroeger, noch later ooit geweest, waarop
de HERE zó iemands stem verhoorde, want de HERE streed voor Israël. Dat de
zon op het woord van Jozua stil stond verhaalt de Bijbel volgens het kijkbeeld
van Jozua en niet volgens het natuurwetenschappelijk wereldbeeld. Het kijkbeeld
van Jozua was overigens hetzelfde als ons hedendaags taalgebruik in het derde
millennium na Christus, gewoon de taal van de alledaagse waarneming wanneer ook
wij vandaag zeggen: dat de zon opkomt en ondergaat en iedereen begrijpt wat
bedoelt wordt.
De
Bijbel is evenzo duidelijk op de wijze zoals het Assyrische leger van Sanherib
voor de poorten van Jeruzalem in 709 v. Chr. door de Engel des HEEREN geslagen
werd. Ook deze geschiedenis had Velikovsky s aandacht en voor Patten en zijn
medewerkers was dit het vertrekpunt voor hun reis in de tijd ter plaatsing van
de cyclus van meganatuurcatastrofes op de tijdsbalk. Na het afdruipen van het
Assyrische leger in 709 v. Chr. verhaalt de Bijbel (Jesaja 38:1-8) dat de schaduw van de zon tien treden op de
zonnewijzer van koning Achaz terugging.
Jesaja
38:7 En dit zal u het teken zijn van des HEREN
kant, dat de HERE ook doen zal wat Hij gesproken heeft: 8 zie, Ik doe de schaduw
op de treden waarlangs zij door de zon op de
trap van Achaz is afgedaald, weer tien treden teruggaan. En de zon ging tien treden terug op de
treden die zij gedaald was. (NBG 1951)
De
historische Bijbelboeken 2 Koningen 20:1-11 en 2 Kronieken 32: 24-26 vermelden
eveneens, deze door de profeet Jesaja opgeschreven geschiedenis. De Trap van
Achaz was een zonnewijzer zoals zij ook in Egypte gebruikt werden. We weten
alleen niet hoe hoog de zonnewijzer was maar de onderzoekers Donald W. Patten,
Ronald R. Hatch en Loren C. Steinhauer maken hun berekeningen op basis van een
hoogte van zestig voet of ongeveer achttien meter met een breedte van acht tot tien
voet aan de basis.
Dat de
zon inderdaad in 1443 v. Chr. ten tijde van Jozua een volle dag stilstond, en
dat de aarde nogmaals in haar rotatie om de zon verstoord werd tijdens de
regeerperiode van Hizkia van Juda, heeft de autodidact Dr. I. Velikovsky met
zijn bestsellerboek Werelden in botsing, 1950, hfst.1, het eerst onder de
aandacht gebracht. Velikovsky toont op basis van de mythologieën van de oude
volken in zijn boek aan dat het fenomeen van het stilstaan van de zon ook bij
andere volken werd waargenomen en genoteerd. Eén voorbeeld is Herodotos (Boek
2:142b). De oudheidhistoricus Herodotos schrijft o.a. over waargenomen
zonfenomenen in het oude Egypte: In this
time they said that the sun had moved four times from his accustomed place of
rising, and where he now sets he had thence twice had his rising, and in the
place from whence he now rises he had twice had his setting; and in the
meantime nothing in Egypt had been changed from its usual state, neither that
which comes from the earth nor that which comes to them from the river nor that
which concerns diseases or deaths.
De
wereld van de oudheid werd blijkbaar vanaf het jaar 2341/2340 v. Chr. met de
zondvloed tot en met het jaar 709 v. Chr. door een cyclus van
meganatuurcatastrofes van kosmische oorsprong, geplaagd. Aan de
meganatuurcatastrofe van kosmische oorsprong van 1443 v. Chr. ging de meganatuurcatastrofe
ten tijde van Job vooraf. Zie het artikel op dit blog van 07.04.2016, zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1459720800&stopdatum=1460325600
Na het ter
kennis nemen van het werk van Velikovsky kwam later in de jaren negentig de al
eerder vermelde studie van Donald W. Patten, Ronald R. Hatch and Loren C.
Steinhauer, The Long Day of Joshua and Six Other Catastrophes, onder mijn
aandacht. Deze geleerden gaan nog gedetailleerder te werk en leveren een schema
met een cyclus van catastrofes van 2484 v. Chr. tot 701 v. Chr. Door de cyclus vanaf het
foutieve ankerjaar 701 v. Chr. in te vullen, gaan historisch-chronologische
verbanden verloren. Een voorbeeld is het bekende jaartal 776 v. Chr. met de
instelling van de Olympische Spelen door de Grieken als dank naar hun goden
toe, toen een verwachte ramp werd afgewend. Het is een ankerjaar waar we met
zekerheid de cyclus van rampen mee kunnen linken. Heel de wereld hield tegen
het jaar 776 v. Chr. de adem in voor
de aangekondigde ramp die planeet aarde dan opnieuw zou treffen. Het is het
jaar van de aardbeving ten tijde van koning Uzzia/Azaria. Het is ook het jaar
van de geprofeteerde ramp die de Hebreeuwse profeet Jona naar Nineveh bracht.
Wanneer
men vanaf oktober in het jaar 776 v.
Chr. 54 jaar en zes maanden op de tijdsbalk naar voor en naar achter rekent
arriveert men in 830en 722v. Chr. Het verkregen jaartal 722 v. Chr. is hier opmerkelijk omdat
dit jaar volgens de Bijbelse chronologie in het voorjaar de dood zag van koning
Achaz, de vader van Hizkia, met een historische vermelding van een kosmisch
fenomeen. Een Joodse legende verhaalt namelijk dat op de dag dat koning Achaz
stierf er slechts gedurende twee uur daglicht was (Louis Ginzberg, Legends of
the Jews, Volume IV, Bible Times and Characters. From Joshua to Esther).
In mijn
boek TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstukken:
Jozua en de inbezitneming van Kanaän, blz. 121-142, Richteren 5:20 van de hemel
streden de sterren, blz. 157-168, De opgerichte steen van Samuël te
Eben-Haëzer, blz. 169-178, de profeet Amos en het dateren van de
meganatuurcatastrofe waar hij het begin van zijn bediening aan koppelt, blz.
271-278, de noodzakelijke kalenderhervorming van de achtste eeuw v. Chr.
blz.331-338, - heb ik de cyclus van genoteerde meganatuurcatastrofes van de
geleerden Patten, Hatch, Steinhauer: The Long Day of Joshua and Six Other
Catastrophes, 1973, gedateerd en op de tijdsbalk verankerd.
De
cyclus van verstoringen van de loop van de aarde omheen de zon was de oorzaak dat
in de achtste eeuw v. Chr. een
kalenderhervorming nodig werd. Een aantoonbare Bijbelshistorische
kalenderwijziging in de achtste eeuw voor Christus blijft uiteraard onaanvaardbaar
voor de wetenschap der orthodoxe kosmologie die volgens de evolutietheorie de
uniformiteittheorie volgt. 'The present is the key to the past': vanuit deze
theorie neemt men aan dat wat men tegenwoordig in de kosmos vaststelt altijd zo
geweest is. Alle vermeldingen naar kalenderwijzigingen in de achtste eeuw voor
Christus worden door hen, als een slecht lezen van de hemellichamen door de
oudheidastronomen verklaard. En de mythologieën die aangehaald worden ter
staving van meganatuurcatastrofes van kosmische oorsprong worden sowieso niet
serieus genomen.
De
boodschap van de moderne evolutionistische geïnspireerde kosmologie voor de
mens is dat het heelal en in het bijzonder ons zonnestelsel veilig is. De
theorie dat de planeet aarde in een recent verleden, de laatste slechts 2700
jaar geleden, door een serie kosmische catastrofes getroffen werd, wordt
afgewezen. Het laatste boek dat de controversiële onderzoeker Dr. Immanuël
Velikovsky (1895/1979) schreef was gewijd aan dit fenomeen dat hij noemde een
collectief geheugenverlies van de moderne mensheid. Velikovsky omschreef het
als het volgt: De herinnering aan
catastrofes werd uitgewist, niet door gebrek aan geschreven overleveringen,
maar door een kenmerkend proces, dat later gehele naties, tezamen met hun
geletterden, in deze overleveringen allegorieën of vergelijkingen deed zien, terwijl
in werkelijkheid kosmische natuur-verstoringen daarin heel duidelijk stonden
beschreven.
Het
vergt moed om tegen de algemene stroming in te gaan. Het is dan ook
lovenswaardig dat de vak-wetenschappers Donald W. Patten, Ronald R. Hatch and
Loren C. Steinhauer dit werk ter hand hebben genomen.
In
verband met de titel van ons artikel moet de conclusie zijn dat indien er in
werkelijkheid een cyclus van meganatuurcatastrofes van kosmische oorsprong
heeft plaatsgevonden waarbij de aarde in haar rotatie om de zon meerdere malen
verstoord werd, men ook geen exacte zonsverduisteringen voorbij het jaar 709 v.
Chr. in de tijd terug kan berekenen. Het
ankerjaar van de Assyriologie met de genoteerde veronderstelde
zonsverduistering over Nineveh in 763 v. Chr. komt hiermee op losse schroeven te zitten, en kunnen we een alternatief jaartal
bepalen op basis van de catastrofecyclus.
Naar
mijn weten is er maar één onderzoeker geweest die op het feit van de kosmische
catastrofe in het veertiende regeringsjaar van Hizkia wees en het gevolg voor
exacte zonsverduisteringberekeningen voorbij dit jaar de tijd in, en dat is de
heer Christoph Marx. Zijn opmerking werd gepubliceerd in het Amerikaanse
magazine Ancient History and Catastrophism in juni 1980 maar kreeg geen
bijval en niemand maakte naar mijn weten, daarna gebruik van zijn bevinding. De
Assyriologie blijkt nog een heiliger koe dan de Egyptologie te zijn.
De genoteerde
zonsverduistering over Nineveh ten tijde van de koning Assur Dan III in het
eponiem van Bur-Saggile heb ik in mijn boek De Assyriologie herzien, 2012, verankerd met het jaar van de
meganatuurcatastrofe ten tijde van de profeet Amos in 800 v. Chr.
In mijn
boek TIJD en TIJDEN, 2016, blz.
271-278 heb ik een hoofdstuk geschreven over de profeet Amos en het dateren van
de meganatuurcatastrofe van kosmische oorsprong waar hij het begin van zijn
bediening aan koppelt.
Amos
8:9 Te dien dage zal het geschieden, luidt het
woord van de Here HERE, dat Ik op de middag de zon zal doen schuilgaan en bij klaarlichte dag het land in het
donker zal zetten. 10 Dan zal Ik uw feesten in rouw verkeren, en al uw
liederen in klaagzang. Dan zal Ik rouwgewaad brengen op alle heupen en kaalheid
op elk hoofd. En Ik zal het maken als de rouw over een eniggeborene en het
einde ervan als een bittere dag.
De
profeet Amos (4: 11) vergelijkt de ongewone zonsverduistering met de ramp die
Sodom en Gomorra een millennium eerder getroffen had: Ik
heb onder u een omkering aangericht,
gelijk God Sodom en Gomorra omgekeerd heeft, zodat gij gelijk zijt geworden
aan een brandhout uit het vuur gerukt.
Wanneer
ik dus de aardbeving ten tijde van de profeet Amos een meganatuurcatastrofe
noemde heb ik niet overdreven. De ramp die het Midden-Oosten en heel de wereld
in 800 v. Chr. trof was gelijk aan
het geweld toen Sodom en Gomorra in 1889 v. Chr. vernietigd werden.
Genesis
19:24 Toen liet de HERE zwavel en vuur op Sodom en
Gomorra regenen, van de HERE, uit de
hemel; 25 en Hij keerde die steden om, benevens de gehele Streek, met al de
inwoners der steden en het gewas van de aardbodem. (NBG Vertaling 1951)
Dat de
kosmos in de dagen van de profeet Amos in beroering was, was voor Velikovsky
vanuit de Bijbel duidelijk. Hierna een citaat met tussen haken de namen der
planeten toegevoegd:
Amos
5:8 Die het Zevengesternte (KHIMA=Saturnus) en den
Orion (KHESIL=Mars) maakt (ordonneert), en de doodsschaduw in den morgenstond
verandert, en den dag als den nacht verduistert; Die de wateren der zee roept,
en giet ze uit op den aardbodem, HEERE is Zijn Naam. 9 Die Zich verkwikt door
verwoesting over een sterke; zodat de verwoesting komt over een vesting.
(Statenvertaling)
Het
jaartal 800 v. Chr. is het jaar waar we arriveren wanneer we de regeerperiodes
van de Assyrische koningen vanaf Salmaneser III op de tijdsbalk invullen. In
het artikel van 23.01.2017 heb ik de
regeerperiode van Salmaneser III met het
rampjaar 860 v. Chr. verbonden. Al de koningen van Assyrië en hun vermelde
regeerperioden van Salmaneser III af tot Assur Dan III hebben aldus in mijn
studie op de tijdsbalk hun plaats gevonden. Het is opmerkelijk hoe Salmaneser
III en Assur Dan III via twee genoteerde meganatuurcatastrofes met elkaar
verbonden zijn, en aldus op de tijdsbalk meer dan een ankerpunt opleveren, in
tegenstelling tot de conventionele zonsverduistering van 763 v. Chr. met
slechts een ankerpunt.
Na de
regeerperiode van Assur Dan III in 790 v. Chr. merken we op het bijgevoegde
schema de regeerperiode van Assur Nerari V die tot 782 v. Chr. loopt, waarna in
Assyrië revolutie uitbreekt en de eerder beschreven damnatio memoriae een
aanvang neemt. Het hierboven getoonde schema sluit aan bij het getoonde schema
in het artikel van 16.01.2017, de
Assyrische koning Jareb uit de achtste eeuw v. Chr. Zie link:
Het was
een periode van anarchie in Assyrië waar we de Griekse legende van
Sardanapallos kunnen onderbrengen, samen met de Bijbels-Assyrische koning Jareb
en het optreden van de profeet Jona te Nineveh in 776 v. Chr. met de afgewende
ramp.
De Libische farao Osorkon I met een Amarna-pruik afgebeeld?
Te
Byblos in Libanon, het Fenicië van de oudheid, werd in de vorige eeuw een
borstbeeld van farao Osorkon I van de Egyptische tweeëntwintigste dynastie
opgegraven. Het beeld bevindt zich sinds 1925 in het Louvre.
Een vraagteken
voor de orthodoxe Egyptologie is waarom Osorkon I zich met een Amarna-pruik liet
afbeelden? Volgens de Egyptologen leefde Osorkon I in de tiende eeuw v. Chr. en
gaat de Amarna-periode terug tot de veertiende eeuw v. Chr. Een andere vraag
die men stelt is waarom de Fenicische koning Elibaal uit de achtste eeuw v.
Chr. in het beeld een inscriptie liet graveren. Tussen beide heersers: de
Feniciër Elibaal en farao Osorkon I zitten er op de tijdsbalk, volgens de orthodoxe
egyptologie, twee eeuwen.
Het is altijd
boeiend om het commentaar van de orthodoxe egyptologie betreffende bepaalde vondsten
te lezen:
Op dit in Byblos gevonden beeldfragment liet
een plaatselijke heerser in Fenicisch schrift een heilige tekst voor de
stadsgodin, de heerseres van Byblos, aanbrengen. Omstreden is waarom en vooral
wanneer dit Egyptische beeld, dat de heerser met de uraeus-slang en een vooral in de Amarnatijd geliefd type pruik
toont, in de Libanese kuststad kwam en welk
tijdsbestek tussen zijn ontstaan en het opbrengen van de secundaire
inscriptie lag. Het is onduidelijk of Osorkon I hier door het aanbrengen van de
cartouche met zijn naam op de borst een zeer ongewone plaats bij een
koninklijk beeld- een figuur uit de tijd
van Horemheb usurpeerde, of dat hij zich alleen aan een vroegere stijl aan
paste.
(Regine
Schulz en Matthias Seidel, Egypte het land van de faraos, blz. 284)
De
vragen die door de orthodoxie in verband met het beeld gesteld worden, blijven
onbeantwoord tenzij men het revisionisme van de geschiedenis van de oudheid wil
volgen. In mijn boek: De Zonaanbidder,
2016, blz. 167-172, toon ik aan dat de Libische tweeëntwintigste dynastie in de
achtste eeuw v. Chr. op de tijdsbalk thuishoort en niet in de tiende eeuw v.
Chr. In mijn studie toon ik vooral aan dat de Amarna-tijd met de
Aton-aanbidders: de farao s Amonhotep III en Achnaton, in de achtste eeuw v.
Chr. op de tijdsbalk op hun juiste historische plaats zitten. De Libische farao
s waren ondergeschikt aan de achttiende dynastie en waren in hun militaire
dienst. Farao Osorkon I heeft nu een regeerperiode van 765 tot 747 v. Chr. en
de gehele gereviseerde Libische tweeëntwintigste dynastie zit nu op de
tijdsbalk verankerd vanaf het jaar 776 tot 632 v. Chr. en was aldus
contemporain (maar ondergeschikt) met de Amarna-faraos en generaal Horemheb.
De Libische dynastie had haar eigen woongebied in de Nijldelta.
Het
beeld van Osorkon I met de Amarna-pruik en met de inscriptie van Fenicische
koning Elibaal naast zijn cartouche, zit op zijn plaats in de achtste eeuw v.
Chr. waar alle historische puzzelstuk-deeltjes samenkomen en het plaatje
volledig word.
De Assyriologie, Thiele en het noodlottige jaartal 930 v. Chr.
Met onze aflevering van 23.01.2017 op dit blog gaven we
aandacht aan de datering van de slag bij Karkar in 853 v. Chr. door de
Assyriologie, en het aanpassen van de Bijbelse chronologie aan de verkregen
jaartallen van de Assyrische koningslijst. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?ID=2960735
Een oefening die de geleerde Edwin E. Thiele
(1895/1986) moest uitvoeren was het linken van koning Achab van het tienstammenrijk
aan het verkregen jaartal voor de slag bij Karkar in 853 v. Chr. De
regeerperiode van Achab corrigeerde hij naar de jaren 874/853 v. Chr. Zoals
eerder vermeld heeft Achab echter een Bijbels-historisch verifieerbare
regeerperiode van 909 v. Chr. tot 888 v. Chr. of een verschil van zo maar even vijfendertig jaar tussen de Bijbel ende chronologische interpretatie van de
verkregen Assyrische jaartallen.
Zoals in de aflevering van 23.01.2017 behandeld liet
Thiele koning Achab van het tienstammenrijk aan de strijd bij Karkar deelnemen
in diens laatste regeringsjaar, hetzelfde jaar dat hij aan zijn einde kwam in
de slag bij Ramot Gilead tegen Aram. Wanneer Achab aan de slag bij Karkar heeft
deelgenomen (want de Bijbel zwijgt over dit wapenfeit), dan is het toch logisch
dat hij dit deed ten tijde van het drie jaren-bestand (1 Koningen 22:1) tussen
Israël en Aram (zie TIJD en TIJDEN,
2015, blz. 243-249), en niet in zijn laatste regeringsjaar toen hij Aram
aanpakte.
De volgende oefening die Thiele
volbracht was de schikking op de tijdsbalk van de koningen van Israël en Juda
die voor Achab regeerden. Het resultaat was het jaartal 930 v. Chr. voor de dood van Salomo en de splitsing van het Verenigd Koninkrijk van Israël in
twee delen. Het jaartal 930 v. Chr. is sinds de publicatie van The Mysterious
Numbers of the Hebrew Kings in 1977, algemeen ingeburgerd en wordt als juist
bevonden gehanteerd. Het eveneens algemeen
gehanteerde Exodusjaartal: 1446 v. Chr. werd bekomen door via het foutief
bevonden jaartal 930 v. Chr. naar het verleden toe te rekenen. Het is een
jaartal dat door meerdere onderzoekers nochtans als vaststaand feit gehanteerd
wordt, en niet in vraag gebracht. Het begin van het verenigd koninkrijk van
Israël onder Saul wordt nu berekend als t volgt:
930/970 v. Chr.: Salomo
970/1010 David
1010/1050 Saul
De noodlottige constructie van
Thiele heb ik ook in mijn boek EXODUS,
2016, in het hoofdstuk: het jaartal van de Exodus 1483 v. Chr., blz. 59-69,
besproken.
Waarom is dit zo belangrijk? Er
zijn meerdere redenen waarom het jaartal 930 v. Chr. als noodlottig bestempeld
kan worden. Een eerste voorbeeld is
dat er sinds de publicatie van Dr. Immanuël Velikovsky s werk in de jaren
vijftig van de vorige eeuw er wereldwijd aan de herziening van de chronologische
geschiedenis van de Oudheid, en vooral dan van Egypte wordt gewerkt. Vele
(meestal seculiere) onderzoekers hanteren hierbij de Bijbel als een historisch
boek en gebruiken in hun onderzoek hierbij de jaartallen die Edwin R. Thiele
heeft uitgewerkt. Dit levert op de tijdsbalk echter foute constructies op, gaande van zeven jaar tot zesendertig jaar.
De
Egyptoloog David Rohl bijvoorbeeld maakt in zijn boek A TEST OF TIME, van
Saul (de eerste koning van het verenigd koninkrijk van Israël) een tijdgenoot
van farao Achnaton. Dit als gevolg van zijn hanteren en voor waar houden van de
uitgedokterde tijdsconstructie van Thiele van de koningen van Israël en Juda. Zijn
ankerpunt voor Achnaton op de tijdsbalk is een zonsverduistering over Oegarit
in het jaar 1012 v. Chr. op 9 mei in de namiddag, precies te 18.09 u. (A Test
of Time, Chapter Eleven, Navigating by the Stars. The Ugarit Solar Eclipse).
Een astronoom berekende voor hem met een computerprogramma, de
zonsverduistering over Oegarit. Rohl bouwt zijn thesis op rond de ontdekking
van een kleitablet in de ruïnes van Oegarit. Het ontcijferde kleitablet KTU 1.78 bevat de volgende
tekst: The day of the new moon of Hiyaru was put to shame as the sun (goddess)
set, with Rashap (?) as her gate keeper. En in de Amarnabrief EA151
beschrijft de koning van Tyrus; Abimilki, het catastrofale einde van Oegarit
aan farao Achnaton: En vuur heeft Oegarit, de stad van de koning, verteerd; de
helft ervan is verteerd, en de andere helft niet; en het volk van het leger van
Hatti is niet daar. Rohl verankerde vanuit zijn bevindingen het twaalfde
regeringsjaar van farao Achnaton met het jaar 1012 v. Chr., en rangschikte de overige regeerperioden van de farao
s van de achttiende dynastie op basis van dit ankerjaar.
Rohl s
tijdsreconstructie maakt, binnen het noodlottige raamwerk van Thiele, van Saul en
David tijdgenoten van farao Amonhotep IV van de achttiende dynastie. Deze
reconstructie houdt echter alleen steek wanneer de uitgedokterde jaartallen van
Thiele voor de koningen van Israël correct zijn, wat niet het geval is. De
historisch-verifieerbare jaartallen voor de jaartallen van de koningen van
Israël binnen het raamwerk van de sabbat- en jubeljaren zijn:
967/1007 v. Chr.: Salomo
1007/1047 David
1047/1087 Saul
Ik wil
er op wijzen dat ik hier slechts op een onderdeel van het werk van David Rohl
opmerkingen heb, en niet op heel zijn studie. Wie met regelmaat mijn blog
volgt, weet de maat van de waarde die ik aan het algemene onderzoek van de
Egyptoloog David Rohl hecht.
Een tweede
betreurenswaardig voorbeeld van het hanteren van de gefabriceerde jaartalen van
Thiele in hun onderzoek vinden we bij de wetenschappers Patten, Hatch, Steinhauer in hun studie: The Long Day of Joshua and
Six Other Catastrophes, 1973. Deze wetenschappers tonen duidelijk aan dat
planeet aarde meerdere malen in de oudheid in haar baan om de zon verstoord
werd en er tegen de achtste eeuw v. Chr. zelfs een kalenderhervorming nodig
was. Zie TIJD en TIJDEN, 2016,
hoofdstuk: de noodzakelijke kalenderhervorming van de achtste eeuw voor
Christus, blz. 331-338).
Er was
volgens deze onderzoekers een cyclus van meganatuurcatastrofes aan de hand met
intervallen van 54 jaar en zes maanden met iedere keer een planetaire
interactie tussen de maand maart, het Romeinse Tubilustrium en de
daaropvolgende catastrofe 54 jaar en zes maanden later in oktober, het Romeinse
Armilustrium.
Hun
ankerjaar op de tijdsbalk is echter 701
v. Chr., het jaartal dat Thiele uitdokterde voor het veertiende regeringsjaar
van Hizkia gecorrigeerd naar de bevindingen van de Assyriologie in verband met
de belegering van Jeruzalem door Sanherib. Hun ankerjaar heeft een afwijking van acht jaar met het
historisch-verifieerbare jaartal 709 v.
Chr. voor het veertiende regeringsjaar van Hizkia met een genoteerde
meganatuurcatastrofe, die resulteerde in de vernietiging van het Assyrische
leger nabij Jeruzalem. Het resultaat van deze afwijking is dat zij dikwijls met
circa-jaartallen werken, bij het invullen van de cyclus van rampen naar het
verleden toe. Ook missen zij als een gevolg van het werken vanaf het foutieve
701 v. Chr. verbanden met genoteerde meganatuurcatastrofes. Een
voorbeeld is het bekende jaartal 776 v. Chr. met de instelling van de
Olympische Spelen door de Grieken als dank naar hun goden toe, toen een verwachte
ramp werd afgewend. Het is een ankerjaar waar we met zekerheid de cyclus van
rampen mee kunnen linken. Heel de wereld hield tegen het jaar 776 v. Chr. de
adem in voor de aangekondigde ramp die planeet aarde dan opnieuw zou treffen. Het
is het jaar van de aardbeving ten tijde van koning Uzzia/Azaria. Het is ook het
jaar van de geprofeteerde ramp die de Hebreeuwse profeet Jona naar Nineveh
bracht.
Wanneer
men vanaf het jaartal 776 v. Chr. in
oktober 54 jaar en zes maanden op de tijdsbalk naar voor en naar achter rekent
arriveert men in de jaren 830 en 722v. Chr. Het verkregen jaartal 722 v. Chr. is hier opmerkelijk omdat
dit jaar volgens de Bijbelse chronologie in het voorjaar de dood zag van koning
Achaz, de vader van Hizkia, met een historische vermelding van een kosmisch
fenomeen. Een Joodse legende verhaalt namelijk dat op de dag dat koning Achaz
stierf er slechts gedurende twee uur daglicht was (Louis Ginzberg, Legends of
the Jews, Volume IV, Bible Times and Characters. From Joshua to Esther).
In mijn
boek TIJD en TIJDEN, 2015, (hoofdstukken:
Jozua en de inbezitneming van Kanaän, blz. 121-142, Richteren 5:20 van de hemel
streden de sterren, blz. 157-168, De opgerichte steen van Samuël te
Eben-Haëzer, blz. 169-178, de profeet Amos en het dateren van de
meganatuurcatastrofe waar hij het begin van zijn bediening aan koppelt, blz.
271-278, de noodzakelijke kalenderhervorming van de achtste eeuw v. Chr.
blz.331-338, - heb ik de cyclus van genoteerde meganatuurcatastrofes van de
geleerden Patten, Hatch, Steinhauere: The Long Day of Joshua and Six Other
Catastrophes, 1973, gedateerd en op de tijdsbalk verankerd.
Een derde pijnlijk voorbeeld van het gebruik van Thiele
s verkregen jaartallen is de vaststelling dat heel wat Bijbelvorsers zijn
jaartallen gebruiken ter berekening van de Genesis-jaartallen en ook het alsnog
toekomstige jaartal van de wederkomst van Jezus Christus. Dit laatste is
sowieso een onmogelijke taak en leidt alleen maar tot verlegenheid bij zowel de
auteurs als bij de mensen die hieraan geloof willen hechten, wanneer het
tegendeel bewezen is.
De Apis was in het oude Egypte een god die als een stier met een
zonneschijf tussen de horens werd afgebeeld. Dikwijls kregen Egyptische farao
s als godkoningen dan ook de bijnaam: Sterke Stier.
Naast de beeldendienst bestond er in het oude Egypte ook een dienst rond
uitverkoren levende stieren. De Apis-stier werd op basis van bepaalde kenmerken
geselecteerd. Zo moest het uitverkoren dier een soort tekening van vleugels als
merk op het voorhoofd hebben. Ook een soort knoop onder de tong was een
vereiste voor de stier om verkozen te worden. Bij de leeftijd van vijfentwintig
jaar alvorens zichtbaar oud te worden, werd de Apisstier door verdrinking
gedood, daarna gemummificeerd en in een mausoleum bijgezet waar ook zijn
voorgangers lagen (of stonden). Deze necropolis bevond zich te Sakkara nabij
Memfis. Daarna werd in het hele land uitgekeken naar de geboorte van een nieuw
dier met dezelfde kenmerken. De bedoeling van heel dit gebeuren zou deel uitgemaakt
hebben van het Egyptische bijgeloof dat alle dingen eeuwig terugkeren (Jane B.
Sellers, The Death of the gods in Ancient Egypt, Chapter 25). Deze Egyptische
variant van de reïncarnatieleer staat haaks op de Bijbelse leer van het
eenmalig onherhaalbaar aardse leven, waar de gevallen mens God kan ontmoeten en
het Heil, dat in de Messias geschonken wordt,
deelachtig kan worden.
In de negentiende eeuw in 1851 ontdekte Auguste Mariette in Sakkara, de necropool
van Memfis, de sfinxenlaan van de Ptolemeische farao Nectanebo I die naar de
tempel van Nectanebo II liep met verderop het Serapeum, de begraafplaats van de Apis-stieren. Sinds farao Amonhotep
III van de achttiende dynastie werden in Sakkara blijkbaar al stieren bijgezet.
De geboorte van een Apis-stier werd geregistreerd volgens het regeringsjaar
van de dan heersende farao, zo ook het sterfjaar van het arme dier. De bewaarde
lijsten hiervan zijn heden een middel voor het chronologisch schikken van sommige
farao s in relatie tot elkaar, op de tijdsbalk.
Maar met de Apis als Egyptische god was er meer aan de hand. De Griekse
naam Apis staat in het Egyptisch voor Hepi of Hapi wat verbergen betekent.Volgens
het studiewerk van Rev. Alexander Hislop (The Two Babylons, 1916, chapter II,
Objects of Worship) kan de Apis in verband gebracht worden met Osiris en
Nimrod. Hislop toont aan dat Osiris, de belangrijkste Egyptische god, met
Nimrod de anti-messias van Genesis, in verband gebracht kan worden. Aan de
historische Nimrod gaf ik al eerder aandacht met het artikel van 04.07.2016, Chronologie van tot Nimrod
tot Abram/Abraham. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1467583200&stopdatum=1468188000
In mijn uitgave EXODUS van het najaar
van 2016, blz. 93-106, geef ik aandacht aan de godenwereld van Egypte en hun
nederlaag bij het uitleiden van de Israëlieten door de HEERE God van Israël in
1483 v. Chr. In het hoofdstuk: Farao met zijn heir in de Schelfzee gestort beschrijf
ik hoe een veldslag in het oude Egypte nooit zo maar alleen een oorlog tussen
twee volkenlegers was, maar ook een conflict tussen twee goden (Margaret A.
Murray, The Splendour that was EGYPT, 1949, Chapter IV Religion, Burial
customs). In een veldslag reed farao altijd met de standaard van zijn god op
kop van zijn leger, de vijand tegemoet.
Op dezelfde manier ging het er aan toe in de slag bij Karkemis tussen het
leger van Egypte en dat van Babylon. In de Bijbelse oud-Testamentische geschiedschrijving
wordt hier over reële geestelijke machten gesproken, waar ook de apostel Paulus
in het Nieuwe Testament naar verwijst.
Paulus aan 1 Korintiërs 8:5 Want al zijn er zogenaamde goden, hetzij in de
hemel, hetzij op de aarde en werkelijk
zijn er goden in menigte en heren in menigte 6 voor ons nochtans is er
maar één God, de Vader, uit wie alle dingen zijn en tot wie wij zijn, en één
Here, Jezus Christus, door wie alle dingen zijn , en wij door Hem. (NBG
Vertaling 1951)
Paulus aan Efeze 3:8 Mij, verreweg de geringste van alle heiligen, is deze
genade te beurt gevallen, aan de heidenen de onnaspeurlijke rijkdom van
Christus te verkondigen, 9 en in het licht te stellen (wat) de bediening van
het geheimenis (inhoudt), dat van eeuwen her verborgen is gebleven in God, de
Schepper van alle dingen, 10 opdat thans door middel van de gemeente aan de overheden en de machten in de hemelse
gewesten de veelkleurige wijsheid Gods bekend zou worden, 11 naar het
eeuwige voornemen, dat Hij in Christus Jezus, onze Here, heeft uitgevoerd, 12
in wie wij de vrijmoedigheid en de toegang met vertrouwen hebben door het
geloof in Hem. (NBG Vertaling 1951)
De profeet Daniël vermeldt in hoofdstuk 11:13 en 20, van het gelijknamige
Bijbelboek, bovennatuurlijke geestelijke vorsten die in zijn tijd, over Perzië
en Griekenland stonden. In Nederland hadden we de theoloog en filosoof Dr. F.
De Graaff, (1918/1993), die met zijn publicaties dit fenomeen uitgediept heeft
en naar de moderne tijd doorgetrokken. Zie zijn boeken: ALS GODEN STERVEN, 1969
en ANNO DOMINI 1000 2000.
Met de slag bij Karkemis in 605 v. Chr. tussen de legers van Egypte en
Babylon spreekt de HEERE God zowel farao Necho als diens god(en) toe.
Jeremia 46:1 Het woord des
HEEREN, dat tot den profeet Jeremia geschied is tegen de heidenen. 2 Tegen Egypte; tegen het heir van Farao Necho, koning van Egypte, dat aan
de rivier Frath, bij Karchemis was, dat Nebukadrezar,
de koning van Babel, sloeg, in het
vierde jaar van Jojakim, den zoon van Josia, den koning van Juda. 3 Rust
het schild en de rondas toe, en nadert tot den strijd! 4 Spant de paarden aan,
en klimt op, gij ruiters! en stelt u met helmen; veegt de spiesen, trekt de
pantsiers aan! 5 Waarom zie Ik, dat zij versaagd en achterwaarts gedreven zijn?
Zelfs hun helden zijn verslagen, en nemen de vlucht, en zien niet om; er is
schrik van rondom, spreekt de HEERE. 6 De snelle ontvliede niet, en de held
ontkome niet; tegen het noorden, aan den oever der rivier Frath zijn zij
gestruikeld en gevallen. 7 Wie is deze, die optrekt als een stroom, wiens
wateren zich bewegen als de rivieren? 8 Egypte trekt op als een stroom, en zijn
wateren bewegen zich als de rivieren; en hij zegt: Ik zal optrekken, ik zal de
aarde bedekken, ik zal de stad, en die daarin wonen, verderven. 9 Trekt op, gij
paarden! en raast, gij wagens! en laat de helden uittrekken: de Moren, en de Puteërs, die het schild
handelen, en de Lydiërs, die den
boog handelen en spannen. 10 Maar deze
dag is des HEEREN, des HEEREN der heirscharen, een dag der wrake, dat Hij zich wreke van Zijn wederpartijders, en
het zwaard zal vreten, en verzadigd, en dronken worden van hun bloed; want de
Heere, HEERE der heirscharen, heeft een slachtoffer in het land van het
noorden, aan de rivier Frath. 11 Ga henen op naar Gilead, en haal balsem, gij
jonkvrouw, dochter van Egypte! Tevergeefs vermenigvuldigt gij de medicijnen, er
is geen heling voor u. 12 De volken hebben uw schande gehoord, en het land is
vol van uw gekrijt; want zij hebben zich gestoten, held tegen held, zij zijn
beiden te zamen gevallen. 13 Het woord,
dat de HEERE tot den profeet Jeremia sprak, van de aankomst van
Nebukadrezar, den koning van Babel, om Egypteland te slaan. 14 Verkondigt in
Egypte, en doet het horen te Migdol;
doet het ook horen te Nof en Tachpanhes; zegt: Stelt er u naar, en
maakt u gereed, want het zwaard heeft verteerd, wat rondom u is. 15 Waarom zijn
uw sterken (Apis) weggeveegd? (Statenvertaling)
Ik heb tussen
ronde haken in vers vijftien de Griekse naam: Apis, toegevoegd. Het is de
Griekse Septuagintvertaling die in de derde eeuw v. Chr. de Apis voor
sterken gebruikte. De Septuagintvertaling is heden integraal op het internet
verkrijgbaar. Het is een vertaling uit 1851 AD van het Grieks naar het Engels.
Zie link: http://www.ecmarsh.com/lxx/
Volgens de
Joodse overlevering verzamelde de Grieks-Egyptische farao Ptolemaeus II (285/246
v.Chr.) tweeënzeventig rabbijnen en plaatste hen in tweeënzeventig
afzonderlijke ruimten. Zijn opdracht was dat iedere rabbijn een vertaling van
de Torah in het Grieks aan hem moest leveren. Op de achtste van de maand Tevet (december/januari)
van het Joodse jaar anno mundi 3515 zijnde 246 v.Chr. volgens de westerse
kalender, werden tweeënzeventig versies geleverd. De traditie wil dat alle
vertalingen identiek bleken. Deze Griekse vertalingen werden Septuagint (van
de zeventig) genoemd en aan de bibliotheek van Alexandrië in Egypte toegevoegd.
Hierna het betreffende
Bijbelgedeelte van de profeet Jeremia volgens de Septuagintvertaling:
Jeremia 46:13 THE WORDS WHICH THE LORD SPOKE by Jeremias, concerning the
coming of the king of Babylon to smite the land of Egypt. 14 Proclaim it at
Magdol, and declare it at Memphis: say ye, Stand up, and prepare; for the sword
has devoured thy yew-tree. 15 Wherefore
has Apis fled from thee? thy choice calf has not remained; for the Lord has
utterly weakened him. 16 And thy multitude has fainted and fallen; and each one
said to his neighbour, Let us arise, and return into our country to our people,
from the Grecian sword. 17 Call ye the name of Pharao Nechao king of Egypt, Saon esbeie moed.
De slag bij Karkemis in 605 voor Christus krijgt op deze manier een
metahistorische achtergrond. Het is de God van Israël die het einde inluidt
over Egyptes belangrijkste godheid.
De Bijbelse farao Necho vinden we terug in de faraolijst van Manetho in
diens zesentwintigste dynastie. Ook de oudheidhistoricus Herodotos verwijst in
zijn werk (Boek 2:159) naar farao Necho of Neko. Met mijn eerste aflevering voor
2017 op dit blog gaf ik aandacht aan deze farao in verband met Herodotos
verwijzing naar hem met de bouw van een kanaal van de Nijl naar de Rode Zee.
Zie het artikel van 02.01.2017, Het
Suezkanaal van de oudheid. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?ID=2955420
Farao Necho was
ook degene die vier jaar eerder koning Josia van Juda in de slag bij Megiddo
gedood had (2 Kronieken 35:20-24).
Dit
Schriftgedeelte verhaalt het merkwaardige feit dat de God van Israël door de
mond van Necho, koning Josia toespreekt zich niet in het conflict tussen Egypte
en Babylon te mengen. De hoofdstad van Assyrië: Nineveh, was drie jaar eerder
door de geallieerde legers van Babylon en Medië ingenomen en het Assyrische
Rijk was in 609 v. Chr. zo goed als verslagen. Egypte en Babylon wensten in het
ontstane machtsvacuüm hun plaats in te nemen. De anders godvruchtig beschreven
Josia meende in 609 v. Chr. echter (zonder een Godsspraak ondersteund) eveneens
Juda s positie tussen Eufraat en Nijl te her vestigen. Zie TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 364-365.
De Egyptische zesentwintigste
dynastie van Manetho was de laatste soevereine dynastie over Egypte alvorens
het land zijn onafhankelijkheid zou verliezen aan Babylon, gevolgd aan de Meden
en Perzen, daarna de Grieken en als laatsten de Romeinen. Zij zijn de vier
beestrijken van de profeet Daniël (hoofdstuk 7) waar ook Israël dienstbaar aan
zou worden. In mijn boek TIJD en TIJDEN,
2015, hoofdstuk: de zesentwintigste dynastie van Manetho, blz. 375-384, heb ik
het einde van deze dynastie beschreven. In mijn boek maak ik duidelijk dat er
wel degelijk een Babylonische invasie van Egypte, zoals geprofeteerd door
Jeremia (en Ezechiël 30:18-19), is geweest. De invasie geschiedde in het
drieëntwintigste regeringsjaar van Nebukadnezar in het jaar 582 v. Chr.
Het begin van
het einde voor Egypte begon in 605 v. Chr. waar de legers van Babylon over die
van Egypte te Karkemis in het noorden zegevierden, zoals de profeet Jeremia het
in detail beschreef:
Jeremia 46:16 Hij
maakte der struikelenden veel; ja, de een viel op den ander; zodat zij zeiden:
Staat op en laat ons wederkeren tot ons volk, en tot het land onzer geboorte,
vanwege het verdrukkende zwaard. 17 Daar riepen zij: Farao, de koning van Egypte, is maar een gedruis; hij heeft den gezetten tijd laten
voorbijgaan. 18 Zo waarachtig als Ik leef, spreekt de Koning, Wiens Naam is
HEERE der heirscharen; hij zal voorzeker, als Thabor onder de bergen, en als
Karmel bij de zee, aankomen! 19 Maak voor u gereedschap der gevankelijke
wegvoering, gij inwoneres, gij dochter
van Egypte! want Nof zal ter verwoesting worden, en zal verbrand worden,
dat er niemand in wone. 20 Egypte is een zeer schone vaarze; de slachter komt,
hij komt van het noorden. 21 Zelfs haar gehuurden in haar midden zijn als
gemeste kalveren; maar die hebben zich ook gewend, zij zijn te zamen gevlucht,
zij hebben niet gestaan; want de dag huns verderfs is over hen gekomen, de tijd
hunner bezoeking. 22 Haar stem zal gaan als van een slang; want zij zullen met
krijgsmacht daarhenen trekken, en tot haar met bijlen komen, gelijk
houthouwers. 23 Zij hebben haar woud afgehouwen, spreekt de HEERE, hoewel het
niet is te onderzoeken; want zij zijn meerder dan de sprinkhanen, zodat men hen
niet tellen kan. 24 De dochter van Egypte is beschaamd; zij is gegeven in de
hand des volks van het noorden. 25 De
HEERE der heirscharen, de God Israëls, zegt:
Ziet, Ik zal bezoeking doen over de menigte van No (Ammon), en over Farao, en over
Egypte, en over haar goden, en over
haar koningen, ja, over Farao, en over degenen, die op hem vertrouwen. 26 En Ik
zal hen geven in de hand dergenen, die hunlieder ziel zoeken, en in de hand van
Nebukadrezar, den koning van Babel, en in de hand zijner knechten. Maar daarna
zal zij bewoond worden als in de dagen van ouds, spreekt de HEERE.
27 Maar gij,
Mijn knecht Jakob! vrees niet, en ontzet u niet, o Israël! want zie, Ik zal
u verlossen uit verre landen, en uw zaad uit het land hunner gevangenis; en
Jakob zal wederkomen, en stil en gerust zijn, en niemand zal hem verschrikken. 28
Gij dan Mijn knecht Jakob! vrees niet, spreekt de HEERE; want Ik ben met u;
want Ik zal een voleinding maken met al de heidenen, waarhenen Ik u gedreven
zal hebben, doch met u zal Ik geen voleinding maken, maar u kastijden met mate,
en u niet gans onschuldig houden. (Statenvertaling)
Vanaf vers 25
in het hierboven vermelde Bijbelcitaat lezen we dat de HEERE God Zijn oordeel
over de goden van Egypte aankondigt. Door de hand van Nebukadnezar zou dit
voltrokken worden. De zeventigjarige Babylonische ballingschap voor Israël die
met de eerste wegvoering in 605 v. Chr. een aanvang nam, zou volgens de verzen
27 en 28 een einde kennen waarna een herstel in het land zou volgen.
Ik kan me
voorstellen dat de toevallige agnostische lezer van dit blog zijn of haar
schouders ophaalt bij het lezen van de aankondiging van een oordeel over de
goden van Egypte door de God van Israël? We leven anno 2017 ten slotte in een
vrijwel geheel ontkerstend België en het aannemen van het bestaan van een
geestelijke wereld vergt geloof. De ontkerstening is overigens al langer aan de
hand. We hebben nu al een tweede en derde generatie van mensen die sinds hun
ouders en grootouders de kerk(en) verlieten, er zelfs nooit mee in aanraking
zijn geweest.
Het Heil en/of
de Zin van het Leven is nochtans niet in het christendom of een of andere
religie te vinden, maar alleen in de persoon van Jezus Christus, de Zoon van
God. Waar twee of drie mensen in Zijn Naam samenkomen ter onderzoeking van Zijn
Woord, is Hij als Trooster in hun midden, in hun Kring staat er geschreven, en
vormen zij de Ekklesia. Hun motto zijn de kernpunten van de reformatie: sola
fide, sola gratia, sola scriptura. De rechtvaardiging voor God komt alleen
door geloof, alleen door genade als een gave van God en alleen de Schriften of
de Bijbel bevat deze waarheid, die zonder tussenpersonen geïnterpreteerd kan
worden.
De boodschap
die Paulus te Athene voor de Areopagus verkondigde (Handelingen 17:24-31) was
dat de God, die de wereld gemaakt
heeft en al wat daarin is, die een Heer is van hemel en aarde, niet woont in tempels met handen gemaakt,
en Zich niet door mensenhanden laat
dienen, alsof Hij nog iets nodig zou hebben, daar Hij zelf aan allen leven
en adem en alles geeft. Hij heeft uit één enkele het gehele menselijke geslacht
gemaakt om op de ganse oppervlakte der aarde te wonen en Hij heeft de hun toegemeten tijden en de grenzen
van hun woonplaatsen bepaald, opdat zij God zouden zoeken, of zij Hem al
tastende vinden mochten, hoewel Hij niet ver is van een ieder van ons. Want in Hem leven wij, bewegen wij ons en
zijn wij, gelijk ook enige van uw dichters hebben gezegd: Want wij zijn ook
van zijn geslacht. Daar wij dan van Gods geslacht zijn, moeten wij niet menen,
dat de godheid gelijk is aan goud of zilver of steen door menselijke
kunstvaardigheid gesneden of bedacht. God dan verkondigt, met voorbijzien van de tijden der onwetendheid, heden aan
de mensen, dat zij allen overal tot bekering moeten komen; 31 omdat Hij een dag
heeft bepaald, waarop Hij de aardbodem rechtvaardig zal oordelen door een man,
die Hij aangewezen heeft, waarvan Hij voor allen het bewijs geleverd heeft door Hem uit de doden op te wekken.
Toen Paulus in
zijn betoog over de opstanding van de Christus begon te spreken werd hij door
aanwezige Grieken op de Areopagus spottend onderbroken en betekende dit het
einde van zijn korte boodschap. Alhoewel de boodschap kort was bezitten we
vandaag wel een bondige samenvatting van Paulus over wat echt belangrijk en
essentieel is.
Achter de god
Apis van het oude Egypte stond wel degelijk een geestelijke anti-macht die door
de HEERE God van Israël oordeel aangezegd werd.
Wanneer we het
laatste boek van de Bijbel als vooraf geschreven geschiedenis willen
bestuderen: de Apocalyps of Openbaring van Jezus Christus, weten we dat er nog
een finale volgt van de strijd van de God van Israël tegen de overheden en de
machten in de hemelse gewesten (Efeze 3:10). De tegenstander heeft in de Bijbel
vele namen. In Openbaring hoofdstuk 12:9 worden ze allen met hun historische
namen genoemd: de grote draak, de oude slang, die genaamd wordt duivel en de
satan en zijn engelen. In de toekomst zal er (ditmaal) een geïncarneerde nieuwe
Nimrod op het toneel verschijnen die tussen Nijl en Eufraat zijn kernland zal
vestigen van waaruit hij de hele wereld zal domineren. De oude goden van weleer
zullen dan plotseling opnieuw springlevend blijken te zijn, tot op de dag van
Christus wanneer zij allen definitief door Zijn verschijning zullen weggevaagd
worden (Openbaring 19, 2 Thessalonicenzen 2:8).
De Assyriër Salmaneser III chronologisch in lijn gebracht met Achab van Israël
Met ons artikel van 16.01.2017 op dit blog gaf ik aandacht aan de Bijbels-historische
koning van Assyrië: Jareb, die in de achtste eeuw v. Chr. op de tijdsbalk dient
ingevuld te worden. In de Assyrische koningslijsten ontbreken aldus namen en de
conclusie is dat de eponiemlijsten geen ononderbroken lijst van koningen en
gebeurtenissen meer voorstelt.
De Assyriologie die met de Bijbel en/of andere bronnen
zoals Flavius Josephus geen rekening houdt, stelt dat de Eponiemlijsten de
chronologie voor de Assyrische koningen van 892 tot 648 v. Chr. levert. De
Assyriologie stelt dat de Eponiemlijsten één ononderbroken lijst van Assyrische
koningen voorstelt die, zonder co-regentschapen of onderbrekingen, elkaar
opgevolgd hebben noch zouden er namen van koningen ontbreken. Een lijst ook
waarvan zij veronderstellen dat elk eponiem een jaar voorstelt.
Het ankerpunt op de tijdsbalk voor de Assyriologie
werd het jaartal 763 v. Chr., een
jaar waar volgens de moderne kosmologie een zonsverduistering over Nineveh
plaatsvond, die vermeld werd in het eponiem van Bur Saggili ten tijde van
koning Assur Dan III. Alle overige koningen en gebeurtenissen werden vanaf dit
jaar als ankerpunt op de tijdsbalk, gerangschikt.
Nu meen ik echter in de twee vorige afleveringen
aangetoond te hebben dat er meerdere namen van koningen van Assyrië rond de
periode van de wereldwijde meganatuurcatastrofe van 776 v. Chr. in de koningslijst van Assyrië ontbreken, verwijderd
werden. Men kan dus op zijn minst vraagtekens plaatsen bij het rangschikken van
koningen en gebeurtenissen door de Assyriologie voorbij het jaar 776 v. Chr. de
tijd in.
De veldslag bij
Karkar bijvoorbeeld van het leger van SalmaneserIII tegen een coalitie van Klein-Aziatische koningen, werd door de
Assyriologie in 853 v. Chr. gedateerd
door vanaf het eponiem van Bur Saggili met de zonsverduistering over Nineveh in
763 v. Chr. negentig jaar of negentig
Eponiem-namen in de tijd terug te rekenen. Zoals eerder al opgemerkt ontbreken er zondermeer namen van koningen in de
lijst die om verschillende redenen door de Assyrische kroniekschrijvers van de
oudheid, verwijderd werden. In het artikel van 16.01.2017 verhaalden we over de
Bijbelse koning Jareb van Assur, een naam die in de Assyrische koningslijst
ontbreekt. De niet bij naam genoemde Assyrische koning in de Bijbel die zich op
de prediking van Jona tot de God van Israël ter uitredding richtte, wordt ook
niet vermeld in de eponiemlijsten, noch de beschrijving van het afwenden van de
aangekondigde meganatuurcatastrofe van 776 v. Chr.
De regeerperiode van de Assyrische koning Salmaneser
III werd door de Assyriologie op de tijdsbalk van het jaar 857 tot 822 v. Chr. geplaatst. Het
is in het eponiem van Daian-Assur dat in het zesde regeringsjaar van
Salmaneser, naar de veldslag bij Karkar verwezen wordt. Volgens de Karkar-stele
van Salmaneser III nam de Bijbelse koning Achab
van het tienstammenrijk met tweeduizend strijdwagens aan de slag deel.
Koning Achab
van Israël, één van de antagonisten van
Salmaneser III tijdens de slag bij Karkar, heeft echter een Bijbels-historisch verifieerbare regeerperiode van 909 v. Chr. tot
888 v. Chr. In mijn boek TIJD en
TIJDEN, 2015, heb ik de koningen van Juda en Israël op de tijdsbalk
chronologisch geschikt binnen het raamwerk van de historische Bijbelse sabbat-
en jubeljaren. De tijdconstructie van de Assyrische koningslijst door de
Assyriologie gefabriceerd, staat hier haaks op de chronologie van de Bijbelse
koningen van Juda en Israël.
De geleerde Edwin
R. Thiele (1895/1986) dokterde in de twintigste eeuw een nieuwe chronologie
van de koningen van Israël en Juda uit, die in lijn met de Assyriologie
gebracht was. Zijn werk The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings wordt
tegenwoordig algemeen beschouwd als de definitieve Bijbelse chronologie en
vindt men in menig Bijbels atlas en naslagwerk terug. De nieuwe wetenschap
Assyriologie had na het publiceren van de Eponiemlijsten en de Assyrische
koningslijst in de academische wereld zulk een gezag verkregen dat de Bijbelse
chronologie die tot dan toe gehanteerd werd, moest wijken voor de nieuwe
gegevens uit oud-Assyrische bron. Thiele verkorte de regeringsduur van bepaalde
koningen van Juda en Israël om deze te laten passen in het Assyrische
tijdskader. Met het inkorten van sommige regeerperioden van Israëlitische
koningen verdedigde hij de zogenaamde dual dating en paste het enkele malen
toe, ook daar waar de Bijbel niet expliciet duidelijk over is. Bijbelgedeelten
zoals 2 Koningen 18:9-13 die niet compatibel met de Assyrische gegevens zijn
verklaarde hij als fout en kunstmatig aan de Bijbel toegevoegd.
Een oefening die Thiele moest uitvoeren was het linken
van koning Achab van het tienstammenrijk aan het verkregen jaartal voor de slag
bij Karkar in 853 v. Chr. De regeerperiode van Achab corrigeerde hij naar de
jaren 874/853 v. Chr. Zoals eerder vermeld heeft Achab echter een historisch
verifieerbare regeerperiode van 909 v. Chr. tot 888 v. Chr. Een verschil van zo
maar even vijfendertig jaar van de
Bijbels-historische werkelijkheid tegenover de chronologische interpretatie van
de Assyrische annalen.
Thiele liet Achab aan de strijd bij Karkar deelnemen
in zijn laatste regeringsjaar, hetzelfde jaar dat hij aan zijn einde kwam in de
slag bij Ramoth Gilead tegen Aram. Dezelfde Arameeërs echter met wie Achab volgens
de Karkar-stele in hetzelfde jaar in bondgenootschap tegen de Assyriërs te
Karkar streed, wat voor ieder onderzoeker toch ongeloofwaardig zou moeten
overkomen.
Indien Achab aan de slag bij Karkar heeft deelgenomen,
want de Bijbel zwijgt over dit wapenfeit, dan is het toch de logica zelve dat
hij dit deed ten tijde van het drie jaren-bestand (1 Koningen 22:1) tussen
Israël en Aram (zie TIJD en TIJDEN,
2015, blz. 243-249).
De constructie van Thiele staat ook hier haaks op de
Bijbels-chronologische gegevens. Zijn volgende oefening was nochtans het persen
van alle regeerperioden van de koningen van Israël vanaf Achab tot Hosea,
binnen het Assyrische raamwerk. Dit volbracht hij door een aantal regeerperioden
van koningen van Israël en Juda met elkaar te laten overlappen, ook daar waar
de Bijbel niet expliciet over is.
Er doet zich overigens met de verankering door Thiele van
het laatste regeerjaar van koning Achab met de slag bij Karkar in 853 v. Chr.
in het zesde regeringsjaar van Salmaneser III nog een anomalie voor. Twaalf
jaar later namelijk in het achttiende regeringsjaar van Salmaneser III claimt
de Assyriër schatting ontvangen te hebben van Jehu, van het huis van Omri. Thiele liet Jehu schatting aan
Salmaneser III brengen in diens eerste regeringsjaar. Maar in dat jaar had Jehu
de dynastie van Omri al uitgemoord en het koningschap over het tienstammenrijk
overgenomen. Thiele ging er van uit dat de Assyriërs niet wisten wie hen
schatting bracht, wat toch onzin is? Hier is het ook logischer het brengen van
schatting aan Salmaneser III op de tijdsbalk onder te brengen toen Jehu nog
dienaar en generaal van het leger van Israël was. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, heb ik generaal
Jehu van het huis van Joram, de kleinzoon van Achab, twee jaar eerder op de
tijdsbalk passend ingevuld.
De constructie die Thiele uitwerkte en heden algemeen
voor juist aangenomen wordt, loopt mank aan alle kanten. In mijn boek De
Assyriologie herzien, 2012, blz.32-46, corrigeer ik de regeerperiode van
Salmaneser III naar 895/860 v. Chr. op basis van de Bijbelse chronologie en van
de oudheidhistoricus Flavius Josephus.
De juiste verankering van de
regeerperiode van de Assyriër Salmaneser III in relatie tot de koningen van
Israël Achab en Jehu kan tot stand komen met
als ankerpunt het meganatuurrampjaar dat via de oudheidhistoricus Flavius Josephus verkregen wordt. Het
jaar 860 v. Chr. is het jaartal dat
bekomen wordt wanneer we de chronologische gegevens van Flavius Josephus
hanteren in verband met zijn opgave van de koningen van Fenicië en zijn link
met Salomo. Josephus (Tegen Apion, Boek I, 17) schrijft dat er een tijdsduur van 143 jaar en acht maanden
zat tussen het vierde regeringsjaar van Salomo, een jaar dat gelijk is aan het
twaalfde jaar van de Feniciër Hiram en het
zevende regeringsjaar van de Feniciër Pygmalion, met de bouw van Carthago.
Het vierde regeringsjaar van Salomo zit op de tijdsbalk in het jaar
okt1004/sep1003 v. Chr. en dit op basis van het gebruik van William Whiston s
opgave van sabbat- en jubeljaren. Honderd drieënveertig jaar en acht maanden
later dateren we de meganatuurcatastrofe en de stichting van Carthago in 860 v. Chr. Zie ook het artikel op dit
blog van 26.09.2016: de stichting van Carthago, zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1474840800&stopdatum=1475445600
Nu we het jaar 860 v. Chr. als
een bijzonder natuurrampjaar geduid hebben kunnen we dit jaar als een
navigatiepunt op de tijdsbalk gebruiken. Dit jaar betekende in de revisie van
de Assyrische koningslijst een breuklijn, met in dat jaar het einde van de
regering van Salmaneser III en de kroning van de opvolger Shamsi Adad V.
Wanneer we de Assyrische eponiemgegevens betreffende de regeringstijd van
Salmaneser III aan het ankerjaar 860 v. Chr. koppelen verkrijgen we de juiste
verankeringsjaren met de Israëlieten: Achab en Jehu.
Het zesde regeringsjaar van
Salmaneser III met de slagbij Karkar wordt nu het jaar
apr889/mrt888 v. Chr. wat op de tijdsbalk gelijk loopt met het eenentwintigste
regeringsjaar van Achab. De historische werkelijkheid is dat Achab aan de slag bij
Karkar tegen de Assyriërs deelnam in coalitie met Aram/Damascus, in de periode
van de drie jaar rust tussen beide landen zoals beschreven in:
1
Koningen 22:1 Nadat men drie jaar stilgezeten had, zonder oorlog tussen
Aram en Israël, 2 gebeurde het in het derde jaar .
Een jaar later zou er opnieuw
oorlog met Aram zijn. Een slag om het bezit van Ramoth-Gilead dat Achab ditmaal
geallieerd met Josafat/Juda uitvocht en waar hij smadelijk aan zijn einde zou
komen.
De Assyrische koning Jareb uit de achtste eeuw v. Chr.
Met het artikel van 09.01.2017 op dit blog bracht ik een herziening van de chronologie
van de Assyrische koningen Pul, Tiglath Pileser III, Salmaneser V, Sargon II en
Sanherib in relatie tot de koningen van Israël en Juda. Ik toonde aan dat Pul
en Tiglath Pileser III volgens de Statenvertaling naar de Hebreeuwse grondtekst
van de Bijbel twee te onderscheiden koningen zijn. Ook toonde ik aan dat
verschillende vermelde koningen in het artikel co-regentschappen met elkaar
kenden en dat de betreffende Assyrische eponiemlijst aldus geen opeenvolging
van Assyrische koningen voorstelt. De Assyriologie die met de Bijbel en/of
andere bronnen zoals o.a. Flavius Josephus geen rekening houden, stellen dat de
Eponiemlijsten een exacte chronologie voor de Assyrische koningen vanaf het
jaar 892 tot het jaar 648 v. Chr. voorstellen. Zij leren één ononderbroken
lijst van Assyrische koningen die elkaar opgevolgd zouden hebben zonder co-regentschapen
of onderbrekingen. Een lijst ook waaraan volgens hen absoluut geen namen van
koningen ontbreken. Een lijst ook waarvan zij veronderstellen dat elk eponiem
een jaar voorstelt?
Het ankerpunt op de tijdsbalk voor de Assyriologie
werd het jaartal 763 v. Chr., een jaar waar een zonsverduistering over Nineveh
plaatsvond die vermeld werd in het tiende regeringsjaar van Assur Dan III ten
tijde van het eponiem van Bur Sagale. Alle overige koningen en gebeurtenissen
werden vanaf dit jaar op de tijdsbalk gerangschikt. Hun uitgangspunt was dat er
geen namen van koningen konden ontbreken.
De Bijbel levert nochtans voor de achtste eeuw v. Chr.
een Hebreeuwse eigennaam op van een Assyrische koning die niet in de Assyrische
koningslijst voorkomt: JAREB. Dat we
met de profeet Hosea in de achtste eeuw v. Chr. zitten, leert het Bijbelboek
aan de hand van de dan regerende koningen over Juda en Israël:
Hosea 1:1 Het woord des HEEREN, dat
geschied is tot Hosea, den zoon van
Beëri, in de dagen vanUzzia, Jotham, Achaz, Hizkia, koningen
van Juda, en in de dagen van Jerobeam,
zoon van Joas, koning van Israël.
We moeten ons wel bedienen van de oude Statenvertalingbijbel
die de naam ongeschonden als een
eigennaam weergaf:
Hosea 5:8 Blaast de bazuin
te Gibea, de trompet te Rama; roept luide te Beth-aven; achter u, Benjamin! 9
Efraïm zal tot verwoesting worden, ten dage der straf; onder de stammen Israëls
heb Ik bekend gemaakt, dat gewis is. 10 De vorsten van Juda zijn geworden,
gelijk die de landpalen verrukken; Ik zal Mijn verbolgenheid, als water, over
hen uitgieten. 11 Efraïm is verdrukt, hij is verpletterd met recht; want hij
heeft zo gewild; hij heeft gewandeld naar het gebod. 12 Daarom zal Ik Efraïm
zijn als een mot, en den huize van Juda als een verrotting. 13 Als Efraïm zijn
krankheid zag, en Juda zijn gezwel, zo toog Efraïm tot Assur, en hij zond tot den
koning Jareb; maar die zal ulieden niet kunnen genezen, en zal het gezwel
van ulieden niet helen. (Statenvertaling)
Latere vertalingen van de Bijbel door godgeleerden
volgden de gezaghebbende Assyriologie en vertaalden de eigennaam JAREB naar een
synoniem toe. Aangezien de naam Jareb niet in de bekende Assyrische
koningslijsten voorkomt moest daarom volgens hun denken, de naam Jareb een
synoniem van een bekende Assyrische koning zijn. De
NBG-vertalers van 1951 vertaalden Jareb naar Strijdlust en de NBV-vertalers
van anno 2005 vertaalden naar Kemphaan.
Hosea 5:13 Toen Efraïm zijn krankheid zag, en Juda zijn gezwel, ging Efraïm naar Assur en zond boden naar
koning Strijdlust (JAREB). Deze echter kan u geen genezing schenken, en zal
het gezwel van u niet wegnemen. (NBG Vertaling 1951)
Hosea 5:13 Toen Efraïm merkte hoe ziek het was, en Juda zijn
zwerende wonden zag, wendde Efraïm zich
tot Assyrië om hulp te zoeken bij koning Kemphaan (JAREB). Maar die kan
geen genezing brengen, die heeft geen middel tegen hun kwalen. (NBV
2005)
We hebben hier nochtans met een eigennaam van een Bijbelshistorische
Assyrische koning te doen die in de achtste eeuw voor Christus op de tijdsbalk
ondergebracht moet worden. Ook de Septuagint-vertalers in de derde eeuw v. Chr. die de Bijbel van het
Hebreeuws naar het Grieks overzetten, hanteerden de naam van een voor hen toen bekende
Assyrische koning, zij het met een kleine afwijking van de Masoretische tekst.
Hosea 5:13 And Ephraim saw his
disease, and Judas his pain; then Ephraim went to the Assyrians, and sent ambassadors to king Jarim: but
he could not heal you, and your pain shall in nowise cease from you. (LXX, naar het Engels vertaald)
In mijn boek De Assyriologie herzien, 2012, heb ik getracht
de Bijbelse Assyrische koning Jareb met de bekende Sardanapallos van een
Griekse legende te identificeren. Een studie van Dr. Arie Dirkzwager (C&AH
Catastrophism and Ancient History - Volume X, part 1 Sardanapallus and
Arbaces) volgt een andere piste en identificeert Jareb, met Arbakes van
dezelfde Griekse legende. De naam Arbakes zou dan een Griekse verbastering van
de Hebreeuwse naam Jareb zijn?
De Assyriër Jareb staat bij naam als koning van Assur in de Bijbel vermeld, daar kan geen twijfel
over bestaan.
Hosea 10:5 De inwoners van
Samaria zullen verschrikt zijn over het kalf van Beth-aven; want zijn volk zal
over hetzelve treuren, mitsgaders zijn Chemarim (die zich over hetzelve
verheugden), over zijn heerlijkheid, omdat zij van hetzelve is weggevaren. 6
Ja, datzelve zal naar Assur gevoerd worden,tot een geschenk voor den koning Jareb; Efraïm zal schaamte
behalen, en Israël zal beschaamd worden vanwege zijn raadslag. (Statenvertaling)
Waar exact hij in de achtste eeuw v. Chr. op de
tijdsbalk geplaatst moet worden, is alsnog moeilijk. In mijn boek De
Assyriologie herzien, 2012, appendix 1, Mitanni, heb ik de Bijbelse Jareb
ingevuld als de opvolger van Assur Nerari V alias Artatama. Ik besef nu dat ik hier
voorbarig geweest ben. De Mitannische Artatama is vermoedelijk de legendarische
Sardanapallos, en Jareb komt nu op de tijdsbalk na hem terecht.
In mijn boek vermeld ik al de Assyrische koningen
vanaf Shamsi Adad tot Essarhaddon met opgave van hun vermoedelijke alter egos
in Mitanni. Mitanni is geen staatverzinsel van de Egyptologie, maar staat
gewoonweg voor Assyrië. Hierna het betreffende gecorrigeerde schema met in de
linkse kolom de Mitanni-namen en rechts hun hoogstwaarschijnlijke alter egos
in Assur:
Kirta Shamsi Adad 860/847
Suttarna I Adad Nerari 847/818
Baratarna Salmaneser I 818/808
Parsatatar Assur Dan III 808/790
Saustatar Assur Nerari V 790/782
Artatama Sardanapallos 782/776
Suttarna II Pul 776/761
Artashumara Jareb 776/ ???
Tushratta Tiglath Pileser III 768/730
Kurtiwazza Salmaneser V 730/712
Sattuara I Sargon II 721/686
Vashasatta Sanherib 716/680
Sattuara II Essarhaddon 680/668
Misschien dat Jareb geïdentificeerd kan worden met de
Mitannische naam Artashumara, een zoon van Suttarna II alias Pul. Artashumara werd
vermoord en er is verder weinig over hem bekend. De oorzaak is de damnatio
Memoriae door latere Assyrische heersers uitgevoerd.
Het jaar 776 v. Chr. met in de maand oktober de genoteerde
meganatuurcatastrofe ook bekend als de aardbeving ten tijde van Uzzia,
betekende een breuklijn in de geschiedenis van de volken. In het
tienstammenrijk begon hier na de dood van Jerobeam II een periode van anarchie
en in Juda werd koning Uzzia in het jaar van de aardbeving met melaatsheid
geslagen. Het is ook de tijdsperiode dat de Hebreeuwse profeet Jona naar
Nineveh ter aankondiging van het oordeel gezonden werd. In de Bijbel lezen we
dat de koning van Assyrië zich toen op de prediking van Jona tot de God van
Israël keerde ter uitredding. Ook de naam van deze koning noch deze
geschiedenis vinden we in de bewaarde Assyrische annalen terug.
Conclusie: de stelling van de vakwetenschap
Assyriologie dat de Eponiemlijsten het chronologische kader bevat van een
volledige ononderbroken lijst van Assyrische koningen, meen ik weerlegd te
hebben. In de Bijbel, in de werken van Flavius Josephus en andere bronnen,
zijn er duidelijke aanwijzingen dat bepaalde namen van Assyrische koningen zoals
o.a. die van Jareb uit de lijst verwijderd werden, en dat de aangeboden
chronologie van de Assyrische koningen vraagtekens oproept.
Het is
nochtans aan deze onbetrouwbare tijdsconstructie dat de geleerde Edwin E.
Thiele (1895/1986) de Bijbelse koningen van Juda en Israël gelinkt heeft door middel van het aanpassen van hun
regeerperioden ter in lijn brenging met de Assyrische gegevens. Bijbelgedeelten
zoals 2 Koningen 18:9-13 die niet compatibel met de fabricatie van de Assyriologie
zijn verklaarde hij als kunstmatig aan de Bijbel toegevoegd. Zijn werk The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings
wordt tegenwoordig nochtans algemeen beschouwd als de definitieve Bijbelse
chronologie en vindt men in menig naslagwerk terug.
De Assyrische koningen van de achtste eeuw v. Chr. herbezien
De
Assyrische koningen Pul, Tiglath Pileser III, Salmaneser V, Sargon II en
Sanherib aan de hand van de Bijbel op de tijdsbalk chronologisch herschikt.
(deel 1)
1
Kronieken 5:25 Maar zij hebben tegen den God hunner
vaderen overtreden, en de goden der volken des lands nagehoereerd, welke God
voor hun aangezichten had verdelgd. 26 Zo verwekte de God Israels den geest van
Pul, den koning van Assyrie, enden geest van Tiglath-Pilneser, den
koning van Assyrie, die voerde hen gevankelijk weg, te weten de Rubenieten,
en de Gadieten, en den halven stam van Manasse; en hij bracht hen te Halah, en
Habor, en Hara, en aan de rivier Gozan, tot op dezen dag.
(Statenvertaling)
Wanneer
u beste lezer(es), het hierboven vermelde Bijbelcitaat hebt gelezen en het
(terecht) als historische waarheid aanneemt, komt u onmiddellijk in conflict
met de gevestigde wetenschap: Assyriologie. Het geciteerde Bijbelgedeelte uit
de Statenvertaling vermeldt namelijk twee koningen van Assyrië als twee te
onderscheiden koningen: Pul én Tiglath Pileser. Voor de gevestigde, orthodoxe
Assyriologie, zijn zij echter één en dezelfde persoon? De Bijbelse naam Pul
komt namelijk niet in de Assyrische koningslijst voor, maar wel een variant in de
Babylonische koningslijst. Een koning met de naam Pulu of Poros zat volgens de
Ptolemeüs-canon op de troon van Babylon van 22.02.731 tot 20.02.726 v. Chr. De
Bijbelse Pul als naam van een Assyrische koning zou volgens de Assyriologen identiek
zijn met de Babylonische naam van Tiglath Pileser III?
De
voortreffelijke Statenvertaling
volgde nochtans getrouw de Hebreeuwse tekst van het Oude Testament wanneer de
Bijbelse Assyrische koningen Pul en Tiglath Pileser terecht als twee te
onderscheiden koningen vermeld werden.
De
orthodoxe Assyriologie heeft sinds de eerste helft van de twintigste eeuw
echter zoveel gezag verkregen dat zij zelfs godgeleerden beïnvloedde bij nieuwe
Bijbelvertalingen. De NBG 1951- en de NBV 2004-vertalingen kozen tot het volgen
van de Assyriologie, en meenden woorden aan de grondtekst te moeten toevoegen
om in lijn met de Assyriologie te komen:
1
Kronieken 5:26 wekte de God van Israël de geest op
van Pul, de koning van Assur, namelijk
de geest van Tillegatpilneser, de koning van Assur, en deze voerde hen weg:
de Rubenieten, de Gadieten en de helft van de stam Manasse. En hij bracht hen
naar Chalach, Chabor, Hara en de rivier van Gozan, waar zij zijn tot op de
huidige dag. (NBG Vertaling
1951)
1
Kronieken 5:26 Daarom zette de God van Israël
koning Pul van Assyrië, ook bekend als
Tiglatpileser, ertoe aan om hen als ballingen weg te voeren. Hij bracht hen
naar Chalach, Chabor, Hara en de rivier van Gozan, en daar wonen ze tot op de
dag van vandaag. (De Nieuwe Bijbelvertaling NBV)
Godzijdank
hebben we vandaag nog altijd de Statenvertaling ter controle en kunnen we met
een gerust hart met de Bijbelse chronologie als
maatstaf, een revisie van de
Assyriologie doorvoeren,.
Pul was wel degelijk een koning van Assyrië en waarschijnlijk de vader van Tiglath Pileser III en
aldus te onderscheiden van Tiglath Pileser III. Ook de Joodse historicus Flavius Josephus uit de eerste eeuw van
de westerse tijdrekening, zag Pul en Tiglath Pileser III als twee afzonderlijke
Assyrische koningen:
Joodse
Oudheden, Boek IX, xi.1. And after this manner it was that this Menahem continued to reign with cruelty
and barbarity for ten years. But when Pul,
king of Assyria, had made an expedition against him, he did not think meet
to fight or engage in battle with the Assyrians, but he persuaded him to accept
of a thousand talents of silver, and to go away, and so put an end to the war.
This sum the multitude collected for Menahem,
by exacting fifty drachme as poll-money for every head; after which he died, and was buried in Samaria, and left his son
Pekahiah his successor in the kingdom, who followed the barbarity of his
father, and so ruled but two years only, after which he was slain with his
friends at a feast, by the treachery of one Pekah, the general of his horse, and the son of Remaliah, who laid
snares for him. Now this Pekah held the government twenty years, and proved a
wicked man and a transgressor. But the
king of Assyria, whose name wasTiglath-Pileser, when he had made an
expedition against the Israelites, and had overrun all the land of Gilead, and
the region beyond Jordan, and the adjoining country, which is called Galilee,
and Kadesh, and Hazor, he made the inhabitants prisoners, and transplanted them
into his own kingdom. And so much shall suffice to have related here concerning
the king of Assyria.
Zuiver
Bijbel-chronologisch gezien zit er ongeveer een periode van dertig jaar tussen de Bijbelse koning van Assyrië
Pul, en de Babylonische koning Pulu of Poros. Beiden één verklaren kan chronologisch-historisch
gezien, niet.
De
Bijbelse koning van het tienstammenrijk: Menahem, over wie we lazen in het
citaat van Flavius Josephus, regeerde van 763 v. Chr. tot het voorjaar van 753
v. Chr. Deze regeringsjaren zijn het resultaat van het verankeren van het
veertiende regeringsjaar van koning Hizkia met het vijftiende jubeljaar van 709/708 v. Chr., en door vanaf dit ankerjaar
op de tijdsbalk naar de regeerperiode van koning Uzzia te navigeren. De
regeerperiode van Menahem is namelijk gelinkt aan die van koning Uzzia van Juda.
Zie TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk:
Kroniek van koning Uzzia, blz. 279-284.
De
regeerperiode van de Bijbelse koning van Assyrië: Pul, zit aldus op de
tijdsbalk verankerd ten tijde van de regeerperiode van Menahem van Israël van het jaar 763 tot het jaar 753 v. Chr.
De Babylonische Pulu of Poros van de Ptolemeüs canon is zondermeer duidelijk te
onderscheiden van de Bijbelse Pul als koning van Assyrië, en blijft als koning
van Babylon behouden met de regeerperiode 731/726 v. Chr. Zie ook TIJD en TIJDEN, 2015, appendix 6: De
Ptolemeüs-canon.
Hierna
het Bijbelgedeelte dat de Assyriër Pul met Menahem verbindt.
2
Koningen 15:17 In het negenendertigste jaar van
Azarja (Uzzia), de koning van Juda, werd Menahem,
de zoon van Gadi, koning over Israël;
hij regeerde tien jaar te Samaria. 18 Hij deed wat kwaad is in de ogen des
HEREN; hij week al zijn dagen niet af van de zonden die Jerobeam, de zoon van
Nebat, Israël had doen bedrijven, 19 Pul,
de koning van Assur, trok tegen het land op; Menahem gaf Pul duizend talenten zilver, opdat deze
hem zou bijstaan om het koningschap in zijn hand te bevestigen. 20 En Menahem
hief dit geld van Israël, van alle vermogende lieden, om het de koning van Assur te geven: vijftig
sikkels zilver per hoofd. Toen keerde de
koning van Assur terug en bleef daar niet in het land. (NBG
Vertaling 1951)
De
beschreven invasie van Pul in het Israël van Menahem in 2 Kon. 15:17-20 en 1
Kronieken 5:25-26, dateren we in het eerste regeringsjaar van Menahem in 763 v. Chr.
In mijn
boek De Assyriologie herzien, 2012,
Appendix I: Mitanni, identificeerde ik de Bijbelse Pul als de vader van Tiglath
Pileser III en dit op basis van de identificatie van Pul s alter ego met de
koning van Mitanni: Suttarna II. De regeerperiode van Pul laat ik aanvangen in
het jaar van de meganatuurcatastrofe: 776 v. Chr., bij de dood van de
legendarische Sardanapallos alias Artatama van Mitanni. Bij de dood van Pul
werd deze opgevolgd door zijn zoon Tiglath Pileser III alias Tushratta. Deze
koning regeerde daarvoor een hele tijd als co-regent of co-koning met zijn
vader, want ook Tiglath Pileser III is met de regeerperiode van Menahem van het
tienstammenrijk verbonden. In de bewaarde annalen van Tiglath Pileser III
verwijst hij naar Menahem van Samaria. Het is overigens een document dat de
orthodoxie niet exact kon dateren:
Annals
of Tiglat Pileser III, ANET 3 283: I received tribute from Kutapi of
Commagene, Rezon of Damascus,
Menahem of Samaria, Hiram of Tyre, Sibitti-bi'li of Byblos, Urikki
of Qu'e, Pisiris of Karchemi, I'nil of Hamath, Panammu of Sam'al, Tarhulara of
Gurgum, Sulumal of Melitene, Dadili of Kaska, Uassarme of Tabal, Uhitti of
Tuhana, Tuhamma of Itunda, Urimme of Hubina, and Zabibe, the queen of Arabi -
gold, silver, tin, iron, elephant-hides, ivory, linen garments with
multi-coloured trimmings, blue-dyed wool, purple-dyed wool, ebony-wood,
boxwood-wood, whatever was precious enough for a royal treasure; also lambs
whose stretched hides were dyed purple, wild birds whose spread-out wings were
dyed blue, furthermore horses, mules, large and small cattle, male dromedaries,
female dromedaries with their foals.
De
gevestigde Assyriologie heeft op basis van haar Eponiemlijsten voor Tiglath
Pileser III een regeertijd van het jaar 745 tot het jaar 727 v. Chr., wat echter
niet past met de Bijbels-chronologische gegevens over koning Menahem van Israël
met de jaren 763 tot 753 v. Chr.
Bovendien
hebben we in de bewaarde annalen van Tiglath Pileser III een vermelding over
koning Azaria/Uzzia van Juda:
In the course of my campaign, I received the
tribute of the kings of the seacoast Azariah
of Judah, like Azariah, the land of
Judah without number, reaching high to heaven and exceedingly great on
earth
which had gone over to Azariah and had strengthened him like stumps exceedingly
difficult was barred and was high were situated his egress I had them
bring I surrounded his garrisoned towns and against I caused them to carry
and his great like pots I smashed rider Azariah my royal palace in tribute like that of the Assyrians I
laid upon them and the city of Kullani at his invitation
. 19 districts of Hamath, together with the cities of
their environs, which lie on the shore of the sea of the setting sun, which had
gone over to Azariah, in revolt and
contempt of Assyria, I brought within the border of Assyria. My officials I
set over them as governors. 30.300 people I carried off from their cities and
placed them in the province of the city of Ku-. 1.223 people I settled in the
province of the land of Ulluba.
Koning
Azaria/Uzzia van Juda wordt door de Assyriër beschreven als de leider van een
coalitie van Klein-Aziatische koningen tegen het oprukkende en alsmaar
uitbreidende Assyrië.
Koning
Uzzia/Azaria van Juda heeft Bijbels-chronologisch een regeertijd van het jaar 803
tot 750 v. Chr. In het jaar 776 v. Chr. werd Uzzia/Azaria echter met
melaatsheid geslagen en in quarantaine geplaatst. Zijn zoon Jotham werd toen
als co-regent aangesteld. We moeten aannemen dat de verwijzing naar Azaria van
Juda als de leider van een Klein-Aziatische coalitie door Tiglath Pileser III,
in de periode van 803 tot 776 v. Chr. op de tijdsbalk te plaatsen is, tijdens
zijn gezonde periode. Het is dezelfde periode dat Uzzia/Azaria ook Egypte onder
zijn controle had (De Zonaanbidder,
2016, blz. 36-39).
Het
moet duidelijk zijn dat de chronologische constructie van de Assyriologie voor
deze tijdsperiode, onverzoenbaar met de Bijbels-chronologische gegevens is. Het kan niet anders zijn dan dat er hiaten in de
Eponiemlijsten voorkomen en dat de lijst aldus geen opeenvolging van koningen
en gebeurtenissen voorstelt.
De
afkomst van Tiglath Pileser III is in de Assyriologie overigens omstreden. Er
bestaat namelijk twijfel over zijn afstamming. De Assyriologie had hem
aanvankelijk als de zoon van Assur
Nirari neergezet, maar een latere archeologische vondst weerlegde dit. Op een
steen-inscriptie stond Tiglath Pileser III vermeldt als de zoon van Adad Nirari? (KAH,I, Nos. 21-23. Ancient records of Assyria and
Babylonia by Daniel David Luckenbill, Chicago, 1926). De tegenstrijdigheid betreffende het zoon-schap van
Tiglath Pileser III is binnen de Assyriologie tot op heden niet opgelost.
Bovendien heeft een latere opvolger op de troon van Assur: Essarhaddon, een
zoon van Sanherib, veel van de annalen van Tiglath Pileser III in zijn tijd al vernielt.
De muren van het paleis van Tiglath Pileser III te Kalhu waren versierd met een
reeks annalen, in drie verschillende revisies op tegels, respectievelijk
bestaande uit zeven, twaalf of zestien lijnen. Een latere koning van Assyrië Essarhaddon
recycleerde de tegels voor zijn eigen paleis. Het motief van de Assyrische
kroniekschrijvers was duidelijk niet het accuraat weergeven van historische gegevens,
maar integendeel het verheerlijken van de dan regerende monarch.
Het is boeiend
om het commentaar van de Assyrioloog Luckenbill aangaande de annalen van
Tiglath Pileser III te lezen:
The annals of Tiglath Pileser were engraved
upon the slabs of the rebuilt central palace at Calah. These slabs were later
removed by Essarhaddon to be used in his southwest palace of the same city. As
a result of the removal and retrimming of the stone, the annals have come down to us in a fragmentary state. Without the
aid of the Eponym lists with notes it would have been impossible to arrange the
fragments in their chronological order, and, even so, future discoveries are likely to show that the arrangement now
generally accepted is wrong.
Luckenbill
waarschuwt dat de oorspronkelijke annalen van Tiglath Pileser die zijn
paleismuren versierden, later door Essarhaddon in zijn paleis gerecycleerd
werden. Als een gevolg van de verwijdering en het her-trimmen van het steen,
zijn de gereconstrueerde annalen van Tiglath Pileser III tegenwoordig in een
fragmentarische toestand. Daarenboven stelt Luckenbill dat alhoewel men een en
ander chronologisch heeft kunnen rangschikken op basis van de Eponiemlijsten,
men toch kan verwachten dat de chronologische schikking fout kan zijn. Dit
statement staat ons toe alle informatie die we aangaande Tiglath Pileser III
tot nu toe hebben, opnieuw chronologisch te herschikken en ditmaal met de
Bijbel als leidraad.
Zoals
eerder opgemerkt geeft de orthodoxe Assyriologie Tiglath Pileser III een
regeringsperiode van 745 tot 727 v. Chr., en dit op basis van hun interpretatie
van de Eponiemlijsten. De regeerperiode van Tiglath Pileser III werd door de
Assyriologie via hun ankerjaar 763 v. Chr., met een genoteerde
zonsverduistering boven Nineveh, op 15 juni van het tiende regeringsjaar van
Assur Dan, ten tijde van het eponiem van Bur Sagale, verkregen. Bij het
chronologisch hanteren van de Eponiemlijsten gaat de Assyriologie er steevast van
uit dat de Assyrische koningslijst volledig is en er geen namen ontbreken? Ik
zal aantonen dat er wel degelijk namen ontbreken, verwijderd werden, en dat er
perioden van co-regentschappen hebben plaatsgevonden. De Bijbel leert bijvoorbeeld
dat ten tijde van Tiglath Pileser III meerdere koningen van Assyrië de troon
met elkaar deelden. Hierna één voorbeeld:
2
Kronieken 28:16 In die tijd zond koning Achaz het
verzoek tot de koningen van Assur hem te helpen.
De
daarop volgende Assyrische invasie van het gebied van Israël geschiedde in de
dagen van Pekah, koning van Israël.
2
Koningen 15:29 In de dagen Pekah,
den koning van Israël, kwam Tiglath-pilezer,
de koning van Assyrië, en nam Ijon in, en Abel-beth-maacha, en Janoah, en
Kedes, en Hazor, en Gilead, en Galilea, het ganse land van Nafthali; en hij
voerde hen weg naar Assyrië.
Deze
invasie dateren we in het eerste jaar van Pekah in 755 v. Chr. zijnde het zevende regeringsjaar van Tiglath Pileser
III als alleenheerser over Assyrië.
De
volgende invasie van Israël en Aram is die 737
v. Chr. in het jaar dat Pekah geallieerde met de Arameeër Rezin tegen Achaz
van Juda oprukte. Deze invasie kan chronologisch nauwkeurig gedateerd worden. Zie
TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 289-300.
2
Koningen 16:9 En de koning van Assur gaf hem gehoor; de koning van Assur trok op
tegen Damascus, nam het in en voerde de bevolking in ballingschap weg naar Kir;
en Rezin bracht hij ter dood. Daarop ging Achaz Tiglath Pileser, de koning van Assur, tegemoet naar Damascus
De
aanleiding was een schrijven aan de koningen van Assur van een in het nauw
gedreven koning Achaz van Juda, die door de geallieerde legers van Samaria en
Damascus aangevallen werd.
Jesaja
7:1 Het geschiedde nu in de dagen van Achaz, de zoon van Jotham, de zoon van
Uzzia, de koning van Juda, dat Rezin,
de koning van Aram, met Pekah, de
zoon van Remalia, de koning van Israël, tegen Jeruzalem ten strijde trok; maar
hij kon in de strijd daartegen de overhand niet behalen.
2
Kronieken 28:16 In die tijd zond koning Achaz het
verzoek tot de koningen van Assur hem te helpen.
In het eerder
geciteerde Bijbelgedeelte van 2 Kronieken 28:16 worden de koningen, (in
het meervoud), van Assyrië door de in het nauw gedreven Achaz, aangeschreven. Maar
het is Tiglath Pileser, als koning van Assur in het enkelvoud, die tegen
Damascus oprukt. Het is duidelijk dat Assyrië tijdens deze periode meer dan één
koning met leger ter beschikking had en de verschillende koningen jaarlijks
meerdere veldtochten uitvoerden. Een observatie om de betreffende
eponiemlijsten en hun vermeende chronologie, met argwaan te behandelen.
De
volgende invasie van Assyrië in Israël dateren we in het jaar 735 v. Chr. Het jaar dat Hosea in
Israël een samenzwering smeedde tegen koning Pekah en hem vermoorde.
2
Koningen 15:30 En Hosea, de zoon van Ela, smeedde een samenzwering tegen Pekach, de
zoon van Remaljahu; hij sloeg hem dood en werd koning in zijn plaats in het
twintigste jaar van Jotam, de zoon van Uzzia. 31 Het overige van de
geschiedenis van Pekach en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is beschreven in
het boek van de kronieken der koningen van Israël.
In een
bewaard gebleven inscriptie van Tiglath Pileser (Nimrud Tablet (in Rost, 78-81,
lijnen 1-19) is er een vermelding naar het verwijderen van Pekah door de hand
van de Israëlieten zelf, en het installeren van Hosea als vazal van Assur door
Tiglath Pileser. Het is een inscriptie van Tiglath Pileser III die we aan de
hand van de Bijbel exact kunnen dateren in het jaar 735 v. Chr. Het jaar dat
Pekah in het tienstammenrijk vermoord werd en Hosea de macht greep. En het
laatste fragment dat we van Tiglath Pileser III annalen hebben (Nimrud, Zuid
oostelijk paleis, Slab inscriptie (6-16) dateert uit dezelfde periode. Op de
lijst komen we ook koning Achaz van Juda tegen.
Wanneer
we al de vermelde Assyrische invasies op de tijdsbalk aanbrengen merken we dat
Tiglath Pileser III veel langer geregeerd heeft dan dat de orthodoxie leert. De
eerste vermelding over Tiglath Pileser III in de Bijbel als koning over Assyrië
gaat terug tot 763 v. Chr., het jaar van de beschreven invasie in 2 Kronieken
5:25-26. In het jaar 763 v. Chr. was hij duidelijk een co-regent met zijn vader
Pul. Zijn laatste regeringsjaar was 735 v. Chr., het jaar van zijn veldtocht
naar Damascus en het aanstellen van Hosea als Assyrisch vazal over Israël. Een
regeerperiode van minstens 33 jaar voor Tiglath Pileser III. Of een verschil
van vijftien jaar met de eponiemlijsten.
Er
zitten aldus hiaten in de eponiemlijsten die geen aaneensluitende chronologie
meer voorstellen. De reden hiervoor ligt bij de rivaliteit van de Assyrische
koningen onderling, maar vooral in een
historisch aantoonbare cyclus van meganatuurcatastrofes die planeet aarde in de
achtste eeuw v. Chr. met regelmaat trof. Iedere keer zorgde dit voor chaos en
anarchie. Tiglath Pileser III was de zoon van de Bijbelse Pul alias Adad Nirari
IV die een usurpator was. Pul was volgens mijn revisie van de geschiedenis van
de oudheid degene die de legendarische Sardanapallos alias Artatama versloeg en
zich de kroon van Nineveh toe-eigende. In de Eponiemlijsten zit er aldus een breuk
vanaf het eponiem van Nergal-nasir, [746/745, orthodoxe jaartallen] 783/782, de gouverneur van Nisibis,
opstand in Kalhu, tot aan het eponiem van Nabû-bela-usur, [745/744, orthodoxe jaartallen] 761/760, de gouverneur van Arrapha, in Ajaru, de dertiende,
Tiglath-pileser beklom de troon. Dit is een historisch verifieerbare breuk in
de eponiemlijsten met een tijdsperiode van 22 jaar waarbinnen de legendarische
Sardanapallos en de Bijbelse Pul inpast.
Tiglath
Pileser III deelde de troon met Pul en later kwam de zoon en troonopvolger van
Tiglath Pileser III: Salmaneser V,
daarbij. Een waar triumviraat, aan wie de belaagde koning Achaz zijn brief
schreef.
Salmaneser
V is de Assyrische koning die volgens
de Bijbel Samaria, de hoofdstad van het tienstammenrijk, innam en de bevolking
in ballingschap wegvoerde.
2 Koningen 18:9 Het geschiedde nu in het vierde jaar van den koning
Hizkia (hetwelk was het zevende jaar van Hosea, den zoon van Ela, den koning
van Israël) dat Salmaneser, de koning
van Assyrië, opkwam tegen Samaria, en haar belegerde. 10 En zij namen haar
in ten einde van drie jaren, in het
zesde jaar van Hizkia; het was het negende jaar van Hosea, den koning van
Israël,als Samaria ingenomen werd. 11 En de koning van Assyrië
voerde Israël weg naar Assyrië, en deed hen leiden in Halah, en in Habor, bij
de rivier Gozan, en in de steden der Meden. 12 Daarom dat zij de stem des
HEEREN, huns Gods, niet waren gehoorzaam geweest, maar Zijn verbond overtreden
hadden; en al wat Mozes, de knecht des HEEREN, geboden had, dat hadden zij niet
gehoord, noch gedaan.
13 Maar in het veertiende jaar van den koning
Hizkia kwam Sanherib, de koning van Assyrië, op tegen alle vaste steden van
Juda, en nam ze in. (Statenvertaling)
Dit Bijbelcitaat is onverzoenbaar met en absoluut niet
compatibel met de gefabriceerde chronologie van de Assyrische koningen door de vak-wetenschap:
Assyriologie. Volgens
de Bijbelse chronologie zitten er tussen de val van Samaria door Salmaneser V in
717 v. Chr. en de belegering van Jeruzalem door het leger van Sanherib in 709
v. Chr., slechts acht jaar. De eponiemlijsten hebben hier echter een
periode tegenover staan van eenentwintig jaar.
Daarenboven schrijft de Assyriologie de inname van
Samaria en de wegvoering van de tien stammen van Israël in ballingschap aan
Sargon II toe, in plaats van aan Salmaneser V. Dit alleen op basis dat Sargon
II het zo in zijn annalen heeft nagelaten:
7. I besieged and occupied the town of Samaria, and took 27,280 of
its inhabitants captive. I took from them 50 chariots, but left them the rest
of their belongings. I placed my Lieutenants over them; I renewed the
obligation imposed upon them by one of
the Kings who preceded me.
(The Annals of Sargon, [Excerpted from
"Great Inscription in the Palace of Khorsabad," Julius Oppert, tr.,
in Records of the Past, vol. 9 (London: Samuel Bagster and Sons, 1877), pp.
3-20])
Dat Sargon II in het licht van het Bijbelboek 2
Koningen 18:9 een leugenaar en een geschiedenisvervalser was, wordt door de
Assyriologie niet in vraag gebracht.
Voor de volledige regeerperiode van Salmaneser V heeft
de Assyriologie slechts acht eponiem-jaren ter beschikking om een en ander op
de tijdsbalk in te vullen. Een van de weinige schriftelijke verwijzingen (buiten
de eponiemlijsten) naar Salmaneser V vanuit de Assyrische bronnen, is een
fragment van een cilinder dat heden in het British Museum (K.38345) bewaard
wordt. Het is een memoriaal tekstcilinder die te Borsippa in de tempel van Nabu
geplaatst werd. De inscriptie zelf is beschadigd en niet volledig. De eindtekst
maakt echter duidelijk dat we een schriftelijk document van Salmaneser V in ons
bezit hebben. Hierna de tekst, zoals gepubliceerd door Daniel David Luckenbill,
Chicago, 1926:
829.
who did not bow in submission at his feet the mention of his name his word
(?) bringing hastely before him those not obedient to my (?) command that
he caused to be surrounded, surrounding the town the god in whom he trusted
with his help not draw my (?) yoke who carried off and was turning (them,
it) to himself (his known use) his word and the mention of his name they did
not fear, and did not dread his rule overflowed his land (?) and laid it low
like a deluge his own fell upon him and his life was no more I (?)
carried off and brought to Assyria. 830.
I am Salmaneser the mighty king, king of the universe, king of Assyria, king of the four regions of the world, viceroy of Babylon, king of
Sumer and Akkad, son of , king of Assyria; most precious scion of Assyria,
seed of Royalty, of the eternal days of Borsippa, whose site (?) had been
damaged by the violence of the mighty floods its damage I repaired and
strengthened its structure. May Nabu look upon the temple with delight.
Over de regeerperiode van Salmaneser V is er aldus buiten de Bijbel en de
werken van Flavius Josephus niet veel informatie beschikbaar. Wat de Bijbel
betreft wil de orthodoxe Assyriologie wel aannemen dat Salmaneser V
aanvankelijk Samaria belegerd heeft, maar maakt daarmee echter een foute
identificatie vanuit de eponiemlijst, met Samaria. Men gaat er namelijk van uit
dat het vermelde Shamarain in de Eponiemlijst, Samaria zou zijn.
Tijdens de eponiemjaren van Mahde, Assur-ishmeani en Salmaneser wordt er gewag
gemaakt van een campagne tegen Shamarain. Hoewel deze plaatsnaam afwijkt van
het Assyrische Samerina voor Samaria,
heeft men toch voor de identificatie van Shamarian voor Samaria gekozen. Tegen
deze identificatie spraken al eerder historici met grote naam zoals o.a.
Albright (geciteerd door Merrill F. Unger, Israel and the Aramaeans of
Damascus, Chapter X, voetnoot 33). Shamarain of beter geschreven Shabarain
is te identificeren met Sibraim terwijl Samaria; Samarina blijft. De belegering
en inname van Samaria door Salmaneser V besloeg drie jaar, een tijdsperiode die
in de Eponiemlijsten ontbreekt.
De conclusie zou nogmaals
moeten zijn dat er hiaten in de Eponiemlijsten voorkomen, maar dit is voor de
Assyriologie ondenkbaar.
De val van Samaria vond volgens de Bijbelse chronologie plaats in 717 v. Chr. (Zie TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk: voorjaar 717 v. Chr., de
wegvoering van de tien stammen, blz. 312-320. Drie jaar eerder in het voorjaar
van 720 v. Chr., begon de belegering van Samaria door het Assyrische leger van
Salmaneser V. Na de inname van Samaria, begon Salmaneser V hetzelfde jaar een
campagne tegen Syrië en Fenicië, dat leert de Joodse historicus Flavius
Josephus. Een historisch gegeven dat haaks staat op wat de orthodoxe
Assyriologie leert.
1. WHEN Shalmaneser,
the king of Assyria, had it told him, that [Hoshea] the king of Israel had
sent privately to So, the king of Egypt, desiring his assistance against him,
he was very angry, and made an expedition against Samaria, in the seventh year of the reign of Hoshea; but when he
was not admitted [into the city] by the king, (24) he besieged Samaria three years, and took it by force in the ninth year
of the reign of Hoshea, and in the seventh year of Hezekiah, king of
Jerusalem, and quite demolished the government of the Israelites, and
transplanted all the people into Media and Persia among whom he took king
Hoshea alive; and when he had removed these people out of this their land he
transplanted other nations out of Cuthah, a place so called, (for there is [still]
a river of that name in Persia,) into Samaria, and into the country of the
Israelites.
2. And nowthe king of Assyria invaded all Syria
and Phoenicia in a hostile manner.
The name of this king is also set down in the archives of Tyre, for he made an expedition against Tyre in the reign of Eluleus; and Menander attests to it,
who, when he wrote his Chronology, and translated the archives of Tyre into the
Greek language, gives us the following history: One whose name was Eluleus reigned thirty-six years; this
king, upon the revolt of the Citteans, sailed to them, and reduced them again
to a submission. Against these did the king of Assyria send an army, and in a
hostile manner overrun all Phoenicia, but soon made peace with them all, and
returned back; but Sidon, and Ace, and Palsetyrus revolted; and many other
cities there were which delivered themselves up to the king of Assyria.
Accordingly, when the Tyrians would not submit to him, the king returned, and fell upon them again, while the Phoenicians
had furnished him with threescore ships, and eight hundred men to row them; and
when the Tyrians had come upon them in twelve ships, and the enemy's ships were
dispersed, they took five hundred men prisoners, and the reputation of all the
citizens of Tyre was thereby increased; but the king of Assyria returned, and
placed guards at their rivers and aqueducts, who should hinder the Tyrians from
drawing water. This continued for five
years; and still the Tyrians bore the siege, and drank of the water they
had out of the wells they dug." And this is what is written in the Tyrian
archives concerning Shalmaneser, the
king of Assyria.
-
Joodse Oudheden Boek IX, xiv. 1,2 (volgens de vertaling van het Grieks naar het
Engels door William Whiston)
Flavius
Josephus verhaalt dat Salmaneser V
na de val van Samaria, een beleg van Tyrus begon dat vijf jaar zou duren. Samen
met de belegering van Samaria gedurende drie jaren zijn dit in totaal acht
jaren die in de Eponiemlijsten van de regeerperiode van Salmaneser V, ontbreken.
De belegering van Samaria door Salmaneser V liep vanaf 720 v. Chr. tot
717 v. Chr., waarna hij in hetzelfde jaar een belegering van Tyrus voor een
periode van vijf jaar tot 712 v. Chr., ondernam. Hoogstwaarschijnlijk werden
hij en zijn leger die rond de stad Tyrus gelegerd waren, door de Griekse invasie
in 712 v. Chr., weggevaagd. Voor de orthodoxie is het einde van Salmaneser V in
raadsels gehuld. Voor de invallen van de zeevolken gereviseerd naar de achtste
eeuw v. Chr., zie: De zonaanbidder, 2016, appendix 1, blz. 149-158.
De historische
regeerperiode van Salmaneser V besloeg een veel langere periode dan de
Eponiemlijsten laten verstaan. Salmaneser V zat op de troon van Assyrië van 735
v. Chr., aanvankelijk als co-regent van Tiglath Pileser III tot 731/730 v. Chr.
en daarna als koning tot 712 v. Chr. Vanaf 721 v. Chr. had hij als co-regent:
de geschiedvervalser Sargon II.
De orthodoxe Assyriologie
meent Salmaneser V te kunnen identificeren met de Babylonische koning Uloulaios
van de Ptolemeüs-canon. Hierna het relevante gedeelte van de canon:
Nabonassar
(Nabonassáros): 27.02.74722.02.733
Nabu-nadin-zeri
(Nadíos): 23.02.73321.02.731
Nabu-mukin-zeri en Pulu 22.02.73120.02.726
Ululai (Iloulaíos):21.02.72619.02.721
Marduk-apla-iddina
II 20.02.72116.02.709
Arkeanós (Sargon II) 17.02.70914.02.704
Maar op basis van wat we
uit de Bijbel en de werken van Flavius Josephus historisch gereconstrueerd
hebben, is er geen reden meer om de moeilijke identificatie met Uloulaios te
zoeken. We kunnen gerust Uloulaios als een Babyloniër op de troon van Babylon
laten. Hoogstwaarschijnlijk volgde Salmaneser V de politiek van zijn voorganger
Tiglath Pileser III die met een schatplichtig Babylon vrede nam. Op het eerder geciteerde
cilinder in het British Museum noemt hij zich overigens een viceroy van
Babylon.
De Assyrische koningen van de achtste eeuw v. Chr. herbezien, deel 2
De
Assyrische koningen Sargon II en Sanherib aan de hand van de Bijbel op de
tijdsbalk chronologisch herschikt.
De eerder vermelde Sargon II als co-regent van Salmaneser V staat eenmaal bij naam in de Bijbel vermeld.
Jesaja 20:1 In het jaar,
toen Tartan naar Asdod kwam, als hem Sargon,
de koning van Assyrië gezonden had, toen hij krijg voerde tegen Asdod, en het innam; 2 Ter
zelfder tijd sprak de HEERE, door den dienst van Jesaja, den zoon van Amoz, zeggende: Ga heen, en ontbind den zak
van uw lendenen, en doe uw schoenen van uw voeten. En hij deed alzo, gaande
naakt en barrevoets. 3 Toen zeide de HEERE: Gelijk als Mijn knecht Jesaja naakt en barrevoets wandelt, drie jaren, tot een teken en wonder
over Egypte en over Morenland; 4 Alzo zal de koning van Assyrië voortdrijven de
gevangenen der Egyptenaren, en de Moren, die weggevoerd zullen worden, jongen
en ouden, naakt en barrevoets, en met blote billen, den Egyptenaren tot
schaamte. 5 En zij zullen verschrikken en beschaamd zijn van de Moren, op
dewelke zij zagen, en van de Egyptenaars, hun roem. 6 En de inwoners van dit
eiland zullen te dien dage zeggen: Ziet, alzo is het gegaan dien, op welken wij
zagen, werwaarts wij henenvloden om hulp, om gered te worden van het aangezicht
des konings van Assyrië; hoe zullen wij dan ontkomen? (Statenvertaling)
In de andere relevante historische Bijbelboeken
Koningen en Kronieken wordt Sargon niet bij naam vermeldt, maar vinden we wel
enkele malen 'koningen
van Assur' in het meervoud, waarbij het chronologisch gezien duidelijk is, dat
Sargon een co-regent of co-koning, was. Aan Salmaneser V was Sargon II volgens
gegevens die we uit de Bijbel afleiden, aanvankelijk ondergeschikt. Dit is een
gegeven dat echter niet uit Sargon s annalen, blijkt. Integendeel, Sargon
claimt bijvoorbeeld de verovering vanSamaria
en de wegvoering in ballingschap van het tienstammenrijk voor zichzelf.
De Bijbel leert in 2
Koningen 18:9-10 dat Salmaneser V
verantwoordelijk was voor de inname van Samaria, en ontmaskert Sargon als een
geschiedenis-vervalser. De belegering van Samaria nam drie jaar in beslag van
720 tot 717 v. Chr. De wegvoering van de tien stammen volgde in 717 v. Chr. Dit is Bijbelse
chronologie die aan de hand van de sabbat- en jubeljaren, op de tijdsbalk vast
verankerd zit. Zie TIJD en TIJDEN,
2015, hoofdstuk: voorjaar 717 v. Chr.: de wegvoering van de tien stammen, blz.
312-320.
Het wapenfeit van de veldmaarschalk of
Tartan van Sargon dat de profeet Jesaja doorgaf met de belegering van Asdod,
plaatsen we in het jaar 719 v. Chr. De Bijbel leert dat nadat de profeet Jesaja
drie jaar lang barrevoets als een zinnebeeld door het land had gelopen, het
leger van Sargon tegen Asdod oprukte. De bijzondere bediening van Jesaja begon
in het sterfjaar van koning Achaz van Juda in 722 v. Chr., het jaar dat er een
meganatuurcatastrofe genoteerd werd. Drie volledige jaren later brengt ons in
het voorjaar van 719 v. Chr., voor het oprukken van de Tartan van Sargon en de
vermelding in de Bijbel dat Sargon II dan koning van Assur was. Dit sluit aan
met de gegevens van de Babylonische
koningslijst. Sargon wordt namelijk in zijn elfde regeringsjaar als koning
van Babylon vermeld. Het is het eponiem van Mannu-ki-Aur-le'i, de gouverneur
van Tille, dat melding maakt dat Sargon in dat jaar de hand van Bêl nam, wat
staat voor het koningschap over Babylon. Aan de hand van de Ptolemeüs-canon
plaatsen we dat eponiem in feb709/mrt708 v. Chr. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, Appendix 6, blz.
482-494, toon ik aan dat de jaartallen van de Ptolemeüs-canon correct zijn en
verankerd in de Bijbelse tijdlijn. Ik hecht veel waarde aan de Babylonische
koningslijst omdat de Bijbel namelijk na de val van Samaria en de wegvoering
van de tien stammen door de Assyriërs, de vernietiging van de Tempel van Salomo
ten tijde van Zedekia de koning van Juda, aan de regeerperiode van de koning
van Babylon: Nebukadnezar linkt (2 Koningen 25:8-9). Nebukadnezar werd bij zijn
dood in 562 v. Chr. opgevolgd door zijn zoon Evilmerodach wiens eerste jaar
gelijk viel met het zevenendertigste jaar van de wegvoering van koning Jojachin
in Babylonische ballingschap (2 Koningen 25:27). De koningslijst van Babylon is
aldus verankerd met de regeer- en ballings-periode van de koningen van Juda.
Bovendien valt de vrijlating van Jojachin van Juda aan het begin van het
achttiende jubeljaar van okt562/sep561 v. Chr.
Ik stel tegelijkertijd ook
vast dat er nergens in de Bijbel op zulk een wijze naar een nauwkeurige
verankering met een bepaalde regeertijdstip van een Assyrische koning verwezen
wordt.
Maar nu verder met de
regeerperiode van Sargon II en de verankering met de Bijbelse gegevens en de
Babylonische koningslijst. Vanaf het elfde eponiemjaar van Sargon II rekenen we
op de tijdsbalk terug tot zijn eerste jaar als koning. Let op! De verkregen
Bijbelse link met de profeet Jesajas bediening en het eerste regeringsjaar van
Sargon II past alleen in de tijdsconstructie met Hizkia s regeerperiode
verbonden met het vijftiende jubeljaar van okt709/sep708 v. Chr. Op de wijze zoals
de bekende chronoloog Edwin R. Thiele de regeerperiode van Hizkia verbonden
heeft met de Assyriërs Sanherib en Sargon II via het jaartal 701 v. Chr. als
het veertiende regeringsjaar van Hizkia, gaat de Bijbels-chronologische
verbinding met de bediening van de profeet Jesaja verloren.
Sargon II deelde de troon
van Assyrië vanaf 719 v. Chr. tot 712 v. Chr. met Salmaneser V Het is dan ook
logisch dat bijvoorbeeld koning Achaz van Juda in zijn brieven aan Assur,
verwees naar de koningen in het meervoud.
De
veldmaarschalk van Sargon II liet in 719 v. Chr. bij zijn offensief naar de
kust Samaria links liggen, en trok met zijn leger naar Asdod en Gaza. Te Raphia
werd slag geleverd met het Egyptisch leger onder leiding van Sebech. Een
veldslag die door de Assyriërs gewonnen werd, wat ook het lot van Samaria
bezegelde. Terwijl Salmaneser V gedurende drie jaar Samaria verder belegert en
daarop volgens Flavius Josephus een belegering van Tyrus begint, geven de
Eponiemlijsten alleen melding van de veldtochten van Sargon II. Heel
opmerkelijk heeft het eponiem van arru-emuranni, dat we in 712/711 v. Chr.
dateren, als vermelding: de koning bleef in het land. Dit is een eufemisme
voor nietsdoen. Opmerkelijk is dat door het linken van de regeerperiode van
Sargon II met de jaartallen van de Babylonische koningslijst en de bediening
van de profeet Jesaja, Sargon s achtste jaar in 712 v. Chr. valt, met de vermelding
dat hij in het land bleef. Het jaar 712 v. Chr. is in de revisie van de
geschiedenis van de oudheid, het jaar van de Griekse invasie in de Levant en
Egypte. De zeevolken lieten bij het oprukken in Klein-Azië, Assyrië links
liggen en richten zich op de Levant en op Egypte. Een invasie die de profeet
Jesaja in detail beschreven heeft. Voor de invallen van de
zeevolken gereviseerd naar de achtste eeuw v. Chr., zie: De zonaanbidder, 2016, appendix 1, blz. 149-158. Zie ook de link
naar een relevant artikel: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?ID=2946276
De
invasie van de zeevolken in de Levant werd nog hetzelfde jaar in de kiem
gesmoord. Niet door Assyrië, maar door een Egyptisch leger aangevoerd door de
prins Ramses III. Als een gevolg van het terugslaan van de zeevolken door
Egypte in Klein-Azië, was Assyrië in staat om vanuit zijn hartland, het jaar
daarop in 711 v. Chr., een veldtocht tegen Maras te ondernemen. Langs de kust
van de Levant hadden inmiddels zich Grieken of Ioniërs genesteld, een gebied
dat voorheen onder Assyrische controle stond. In
Asdod bijvoorbeeld zat een Griekse (Ioniër) heerser op de troon. Ook elders
langs de kust hadden zich zeevolken gevestigd. Zie het artikel op dit blog van 27-07-2015: Wenamon en de
zeevolken. Zie link:
Voor de orthodoxie
gaat het verband met de vermelding van Griekse heersers in de kuststeden van de
Levant verloren. Zij laten de Zeevolken in de twaalfde eeuw voor Christus het
gebied binnenrukken en dit op basis van de foutieve plaatsing van de
regeerperiode van Ramses III op de tijdsbalk.
De eponiemlijsten
verwijzen naar Sargon II tot 705/704 v. Chr. waarna tijdens het eponiem van Nashru-Bêl
de vermelding volgt: de koning werd gedood;
het kamp van de koning van Assyrië [...] In Abu, de twaalfde, Sanherib, de koning [?].
Leert dit eponiem nu dat
Sargon II in 705 v. Chr. sneuvelde? Zekerheid hebben we hier niet? Het is
trouwens heel ongewoon dat een Assyrische koning in de strijd zou sneuvelen.
Een koning die kon sneuvelen riep teveel vragen op, vragen die vermeden moesten
worden. De verschillende
beschikbare bronnen spreken elkaar dan ook tegen. Volgens de ene theorie werd
Sargon in zijn paleis vermoord en volgens een andere stierf hij een obscure
dood op een slagveld in noordwestelijk Iran, tegen een weinig bekende volkstam.
Het is overigens ook mogelijk dat Sargon vijfendertig jaar de troon deelde;
eerst met Salmaneser V en daarna met zijn zoon Sanherib. Het grootste gedeelte
van zijn laatste jaren verbleef hij dan vermoedelijk in zijn nieuwe hoofdstad
Sargonsburg of Dur Sharrukin.
Dat Sanherib in 705 v. Chr. koning over
Assyrië werd is ook niet absoluut zeker. Volgens de Bijbelse chronologie leidde
Sanherib een veldtocht tegen Jeruzalem in het veertiende regeringsjaar van
Hizkia, zijnde 709 v. Chr. Een jaar dat volgens de Eponiemlijst alleen aan
Sargon II behoorde. De veldtocht van Sanherib tegen Jeruzalem werd dan ook
gevoerd als co-koning met Sargon II.
In het jaar 709/708
v. Chr. leidde Sargon volgens het eponiem van Mannu-ki-Aur-le'i,
een veldtocht tegen Babylon terwijl zijn zoon Sanherib tegen Jeruzalem optrok.
Sargon II slaagde er
eindelijk in om Merodach Baladan, de koning van Babylon te
verslaan en zelf het begeerde koningschap over Babylon op zich te nemen. De
overwinning op Merodach Baladan stond ook uitvoerig op de muur van zijn paleis
te Khorsabad in spijkerschrift afgebeeld:
38.
MERODACH-BALADAN, son of IAKIN, King of
Chaldaea, the fallacious, the persistent in enmity, did not respect the
memory of the gods, he trusted in the sea, and in the retreat of the marshes;
he eluded the precepts of the great gods, and refused to send his tributes. He
had supported as an ally KHUMBANIGAS,
King of EIam. He had excited all the nomadic tribes of the desert against
me. He prepared himself for battle, and advanced. During twelve years,[ From
721 to 709 BC] against the will of the
gods of Babylon, the town of BEL, which judges the gods, he had excited the
country of the Sumers and Accads, and had sent ambassadors to them. In honor of
the god Assur, the father of the gods, and of the great and august Lord
MERODACH, I roused my courage I prepared my ranks for battle. I decreed an
expedition against the Chaldeans, an impious and riotous people. MERODACH-BALADAN heard of the approach
of my expedition, dreading the terror of his own warriors, he fled before it,
and flew in the nighttime like an owl, falling back from Babylon, to the
town of Ikbibel.
Koning Merodach Baladan
van Babylon wordt ook in de Bijbel vermeld:
2 Koningen 20:12 Te dien tijde zond Berodak-Baladan,
de zoon van Baladan, de koning van Babel, gezanten met een brief, en een
geschenk aan Hizkia, want hij had gehoord, dat deze ziek geweest was. 13 En
Hizkia hoorde naar hen en hij liet hun zijn gehele schathuis zien: het zilver
en het goud, de specerijen en de kostbare olie, zijn gehele tuighuis en alles
wat zich onder zijn schatten bevond. Er was niets in zijn paleis en in zijn
gehele rijk, dat Hizkia hun niet liet zien. (NBG Vertaling 1951)
Chronologisch plaatsen
we deze beschreven gebeurtenis op de tijdsbalk, na de belegering van Jeruzalem
door de Assyriër Sanherib in het veertiende regeringsjaar van Hizkia in 709 v.
Chr. Het is daarna dat Hizkia doodziek werd en er daarop door de HERE God,
vijftien jaar aan zijn leven werden toegevoegd. Het bezoek van de gezanten van
de koning van Babel: Merodach Baladan, geschiedde aldus in het jaar
okt709/sep708 v. Chr. en valt nu binnen de opgegeven regeerperiode volgens de
Ptolemeüs-canon. In de fabricatie van Edwin R. Thiele bezoekt het Babylonische
gezantschap Hizkia in het jaar 701/700 v. Chr. wat volledig buiten de
regeerperiode van Merodach Baladan valt.
Zoals eerder
opgemerkt rukte Sanherib in 709 v. Chr. als co-koning met Sargon II tegen
Jeruzalem op.
2
Koningen 18:13 In het veertiende jaar van koning
Hizkia trok Sanherib, de koning van
Assur, op tegen alle versterkte steden van Juda en bezette ze.
De
Bijbel verwijst tijdens deze periode naar de koningen van Assur in het
meervoud:
2
Kronieken 32:1-4 Na deze gebeurtenissen, waarin
Jehizkia 's trouw bleek, rukte Sanherib,
de koning van Assur, op. Hij trok Juda binnen en zeide: Waarom zouden
de koningen van Assur bij hun komst zoveel water vinden
In het
bovenvermelde citaat staat er 'koningen' in het meervoud geschreven,
maar was het Sanherib, de zoon van Sargon, die de belegering van Jeruzalem
doorvoerde terwijl zijn vader Sargon dat jaar Babylon innam. De Assyrische
koning Sanherib geeft zijn veldtochten in zijn annalen nummers in plaats van een
regeringsjaar te vermelden. De verklaring hiervoor ligt in zijn co-regentschap
met Sargon II. Zijn veldtocht naar Jeruzalem in het veertiende regeringsjaar
van Hizkia staat genoteerd als zijn derde veldtocht.
De conclusie moet
zijn dat de Assyrische berichtgeving over Sargon II en Sanherib onbetrouwbaar
is. De eponiemlijsten geven de indruk een historisch overzicht van de
belangrijkste gebeurtenissen van jaar tot jaar door te geven, maar de
historische realiteit is anders. Al de chronologische gegevens van de annalen
van Sargon II van zijn paleis-inscripties te Khorsabad in de eponiemlijsten
trachten te invullen, is een moeilijke zo niet onmogelijke opdracht. Voor de
Bijbels-chronologische gegevens betreffende Salmaneser V, Sargon II en Sanherib
is er in de eponiemlijsten geen ruimte. De twee verzoenen is ook niet mogelijk.
Voor mij is het inmiddels duidelijk dat er in de eponiemlijsten hiaten zitten.
Dat er co-regentschappen plaatsvonden vinden we in de Eponiemlijten ook niet
terug.
Sanherib staat als koning van Assyrië
in de Bijbel vermeld in het veertiende regeringsjaar van Hizkia van Juda. Sanherib verwijst op zijn bekende prisma-stele naar de
belegering van Jeruzalem, maar dateert deze actie als zijn derde veldtocht,
zonder de vermelding van een regeringsjaar, wat wijst op een co-regentschap met
zijn vader Sargon II.
18
As for Hezekiah the Judahite, 19who
did not submit to my yoke: forty-six of his strong, walled cities, as well as
20 the small towns in their area, 21 which were without number, by levelling
with battering-rams 22 and by bringing up seige-engines, and by attacking and
storming on foot, 23 by mines, tunnels, and breeches, I besieged and took them.
24 200,150 people, great and small, male and female, 25 horses, mules, asses,
camels, 26 cattle and sheep without number, I brought away from them 27 and
counted as spoil. (Hezekiah) himself,
like a caged bird 28 I shut up in
Jerusalem, his royal city. 29 I threw up earthworks against him 30the one
coming out of the city-gate, I turned back to his misery. 31 His cities, which
I had despoiled, I cut off from his land, and 32 to Mitinti, king of Ashdod, 33
Padi, king of Ekron, and Silli-bêl, 34 king of Gaza, I gave (them). And thus I
diminished his land. 35 I added to the former tribute, 36 and I lad upon him
the surrender of their land and impostsgifts for my majesty. 37 As for Hezekiah, 38 the terrifying splendor of my majesty overcame him, and 39 the
Arabs and his mercenary troops which he had brought in to strengthen 40
Jerusalem, his royal city, 41 deserted him. In addition to the thirty talents
of gold and 42 eight hundred talents of silver, gems, antimony, 43 jewels,
large carnelians, ivory-inlaid couches, 44 ivory-inlaid chairs, elephant hides,
elephant tusks, 45 ebony, boxwood, all kinds of valuable treasures, 46 as well
as his daughters, his harem, his male and female 47 musicians, which he had
brought after me 48 to Nineveh, my royal city. To pay tribute 49 and to accept
servitude, he dispatched his messengers.
(Prisma-stele
kolom 2)
Moesten
we alleen de gegevens van de Assyriër bezitten, zouden we moeten aannemen dat
Sanherib Jeruzalem inderdaad met succes belegerde, en een grote schatting van
Hizkia ontving, de Judese koning die hij als een vogel in een kooi opgesloten
had. De historische werkelijkheid zag er anders uit. Volgens de Bijbel werd het
belegerende Assyrische leger door de Engel des HEREN vernietigend verslagen en
moesten zij afdruipen. Later zou Sanherib volgens de Bijbel te Nineveh door
twee van zijn zonen vermoord worden.
2
Koningen 19:32 Daarom zo zegt de HEERE van den koning van Assyrië: Hij zal in deze
stad niet komen, noch daar een pijl inschieten; ook zal hij met geen schild
daarvoor komen, en zal geen wal daartegen opwerpen. 33 Door den weg, dien hij
gekomen is, door dien zal hij wederkeren; maar in deze stad zal hij niet komen,
zegt de HEERE. 34 Want Ik zal deze stad beschermen, om die te verlossen, om
Mijnentwil, en om Davids, Mijns knechts wil. 35 Het geschiedde dan in
dienzelven nacht, dat de Engel des
HEEREN uitvoer, en sloeg in het
leger van Assyrië honderd vijf en tachtig duizend. En toen zij zich des
morgens vroeg opmaakten, ziet, die allen waren dode lichamen. 36 Zo vertrok Sanherib, de koning van Assyrië, en
toog henen, en keerde weder; en hij bleef te Nineve. 37 Het geschiedde nu, als
hij in het huis van Nisroch, zijn god, zich nederboog, dat Adramelech en
Sarezer, zijn zonen, hem met het zwaard versloegen; doch zij ontkwamen in het
land van Ararat; en Esar-haddon, zijn zoon, werd koning in zijn plaats. (Statenvertaling)
De
plaatsing van Sanherib op de tijdsbalk met zijn eerste regeringsjaar in 705 v.
Chr. door de orthodoxe Assyriologie wijs ik af. Het jaartal 709 v. Chr. als
veertiende regeringsjaar van Hizkia is op de tijdsbalk verankerd het zevende
sabbatjaar van apr709/mrt708, gevolgd door het vijftiende jubeljaar van
okt709/sep708 v. Chr. en is een navigatiepunt op de tijdsbalk. Dit gegeven
plaatst Sanherib als koning van Assyrië al in het jaar 709 v. Chr. op de
tijdsbalk. Aan de veldtocht naar Jeruzalem in 709 v. Chr. gingen overigens nog
twee veldtochten vooraf. Op basis van de Bijbels-chronologische gegevens was
Sanherib ontegensprekelijk een mede-koning die de troon van Assur met Sargon II
deelde.
Er is nochtans een manier om op basis van Sanherib s
eigen annalen tot de berekening van zijn eerste co-regeerjaar te komen. Er is namelijk een verklaring (Assyrian Kings from
Adasi to Assur Dan II - synthesized from Synchronistic Chronicle, Meissmers
list, and corrected to the Khorsabad List - as quoted by Courville) van
Sanherib, die stelt dat er 418 jaar
waren tussen zijn regering en die van Tiglath Pileser I. Wanneer men de
gangbare chronologie hanteert, klopt deze verklaring van Sanherib niet. De
gereviseerde regeerperiode van Tiglath Pileser I heeft de jaren: 1134/1096 v. Chr. (zie De Assyriologie
herzien, 2012, blz. 113) Wanneer we echter de rekensom in het gereviseerde
plaatje toepassen verkrijgen we de som van 1134 min 418 geeft het jaartal 716 v. Chr. voor het eerste
regeringsjaar van Sanherib. De kroniekschrijver van het Bijbelboek 2
Koningen 18:9-13 vermelde dan ook terecht Sanherib als koning van Assyrië in
709 v. Chr., in het veertiende regeringsjaar van Hizkia van Juda. De Bijbel,
het Woord van God, is dan ook een betrouwbare chronologische bron. Accuraat
hebben de Joden hun heilsgeschiedenis genoteerd en over de eeuwen heen correct
gekopieerd.
Romeinen
3:1 Welk is
dan het voordeel van den Jood? Of welk
is de nuttigheid der besnijdenis? 2 Vele in alle manier; want dit is wel het eerste, dat hun de Woorden Gods zijn toebetrouwd.
(Statenvertaling)
Het
jaar 716 v. Chr. is hetzelfde jaar dat Sargon
II een veldtocht tegen Mannea leidde en Salmaneser V de stad Tyrus belegerde. Het Assyrische Rijk kende in
dat jaar aldus een waar triumviraat.
Vermoedelijk leidde Sanherib in dat jaar zijn eerste veldtocht naar Babylon.
Daar zat Merodach Baladan op de troon die weigerde voor het Assyrische juk te
buigen. Met het relaas van
Sanherib s derde veldtocht naar Jeruzalem in gedachte en zijn historische
nederlaag aldaar, mogen we echter dezelfde twijfels hebben betreffende zijn
bombastisch commentaaraangaande Babylon, op de prisma-stele:
20
In my first campaign I accomplished the defeat of
Merodach-baladan, 21 king of Babylonia, together with the army of
Elam, 22 his ally, on the plain of Kish. 23In the midst of that battle he
deserted his camp, 24 and he escaped alone, so he saved his own life. 25 The
chariots, horses, wagons, mules, 26 which he left behind at the beginning of
the battle 27 my hands seized. Into his palace, which is in 28 Babylon, I entered
jubilantly. 29 I opened his treasure-house: gold, silver, vessels of god and
silver, 30 precious stones of every name, goods and property 31without limit,
heavy tribute, his harem, 32 courtiers and officials, singersmale and 33
femaleall his artisans, 34 as many as there were, his palace servants 35 I
brought out, and I counted as spoil. In the might of Assur 36 my lord,
seventy-five of his strong walled cities 37 of Chaldea, and 420 small cities 38
of their area I surrounded, I conquered, I carried off their spoil. 39 The
Arabs, Arameans, and Chaldeans 40 who were in Erech, Nippur, Kish,
Harsagkalamma, 41 Kutha and Sippar, together with the citizens, 42 the rebels I
brought out and counted as booty ..
De stad
Babylon werd pas in 709 v. Chr. door Sargon II onderworpen, en het relaas van
Sanherib is als grootspraak te ontmaskeren.
De
tweede beschreven veldtocht van Sanherib op de prismastele leidde hem naar het
land van de Kassieten in het oosten van Assur. Deze veldtocht is ergens tussen 715 en 710 v. Chr.te dateren
65
In my second campaign, Assur, my
lord, encouraged me, and 66 against the land of the Kassites and the land of
the Yasubigallai, 67 who from of old had not been submissive to the kings, my
ancestors, 68 I marched. In the midst of the high mountains 69 I rode on
horseback where the terrain was difficult, 70 and had my chariot drawn up with
ropes: 71 where it became too steep, I clambered up on foot like the wild-ox.
72 The cities of Bît-Kilamzah, Hardishpi, 73and Bît-Kubatti, their strong,
walled cities 74 I besieged, I captured. People, horses, 75 mules, asses,
cattle, and sheep 76 I brought out from their midst and counted as booty. 77
And their small cities, which were beyond numbering, 78 I destroyed, I
devastated, and I turned into ruins. The houses of the steppe, (namely) the
tents, 79 in which they lived, I set on fire and 80 turned them into flames. I
turned round, and 81 made that Bît-Kilamzah into a fortress 82 I made its
walls stronger than they had ever been before .
Over
de historische waarde van de beschrijving van deze veldtocht, is er geen andere
bron beschikbaar dan de Assyrische. We mogen er echter wel van uitgaan dat er
inderdaad een veldtocht heeft plaatsgevonden en dat er bijzonder wreed,
buitenproportioneel in de naam van de god van Assur is opgetreden.
De
prismastele vermeldt een totaal van acht veldtochten en sluit af met de
beschrijving van de uitbouw van de stad Nineveh en Sanherib s paleis. Het
invoegen van deze veldtochten in de bewaarde eponiemlijsten van Sanherib is
moeilijk en niet geheel passend mogelijk.
Daarenboven
is er een breuk, een hiaat in de eponiemlijsten vanaf het eponiem van 699/698
v. Chr.
[699/698] Tijdens het eponiem van Bêl-arrani, gouverneur van
Kurba'il,
De
historische regeerperiode van Sanherib hebben we vastgesteld over de periode
van 716 v. Chr. tot 680 v. Chr., of zesendertig jaar. Een belangrijk gedeelte
van deze periode was Sanherib echter een co-koning met zijn vader Sargon II.
Het einde van Sanherib hebben we beschreven gezien in het Bijbelboek 2
Koningen:
2
Koningen 19:37 Het geschiedde nu, als hij in het huis van Nisroch, zijn god,
zich nederboog, dat Adramelech en Sarezer, zijn zonen, hem met het zwaard
versloegen; doch zij ontkwamen in het land van Ararat; en Essar-haddon, zijn zoon, werd koning in zijn plaats.
Conclusie:
er is geen enkele reden meer om de Bijbelse Assyrische koning Pul als één en
dezelfde persoon als met Tiglath Pileser III te aanvaarden. Pul en Tiglath
Pileser III waren duidelijk twee van elkaar te onderscheiden koningen van
Assyrië. Er zit op de tijdsbalk een periode van ruim dertig jaar tussen de
koning van Babylon: Pulu, en de Assyrische koning Pul.
De
stelling van de vakwetenschap Assyriologie dat de Eponiemlijsten het kader
leveren voor een chronologisch rangschikken van de Assyrische koningen op de
tijdsbalk, en dat de Assyrische koningslijst volledig zou zijn, meen ik
weerlegd te hebben. In de Bijbel en in de werken van Flavius Josephus zijn er duidelijke aanwijzingen dat bepaalde namen van
Assyrische koningen uit de lijst verwijderd werden en dat de aangeboden
chronologie van de Assyrische koningen vraagtekens oproept.
Het Bijbelgedeelte 2
Koningen 18:9-13 is de maatstaf ter correctie van de chronologie van de
Assyrische koningen Salmaneser tot en met Sanherib. In het zesde jaar van
Hizkia in 717 v. Chr. werd Samaria door Salmaneser ingenomen en acht jaar later
in 709 v. Chr. in het veertiende regeringsjaar van Hizkia vond de belegering
van Jeruzalem door Sanherib plaats. Dit is een Bijbelgedeelte dat de
chronologische fabricatie van de Assyrische door middel van de eponiemlijsten
als fout aanwijst. Het is nochtans aan deze wankele tijdsconstructie dat de
geleerde Edwin E. Thiele de Bijbelse koningen van Juda en Israël gelinkt heeft
door middel van het aanpassen van hun regeerperioden om ze in lijn met de
Assyrische gegevens te brengen.
