Wil je ons iets zeggen dat niet op deze blog moet verschijnen? Mail ons hier.
Mag iedereen het lezen, klik dan op op het gele 'Uw positieve/negatieve reactie hier' onderaan de tekst.
Het lijdensverhaal spreekt voor zichzelf. Ik zal dan ook kort zijn. Ik wil even teruggaan naar de intocht in Jeruzalem. Jezus wordt triomfantelijk ontvangen in dezelfde straten, waardoor hij volgende vrijdag als een hond zal doorgejaagd worden.
Volgens de traditie wordt hij met palmtakken geëerd, en straks gaan wij naar huis met ons takje. Voor velen is dat een teken van bijgeloof. Maar dat denk ik niet. Het is een zegepalm, de palm van de overwinning. Want geloven wij niet dat deze week, de goede week, een tocht is naar de overwinning van het leven op de dood?
De massa die daar stond te wuiven, wist niet wat ze deed. Hun onwetendheid wordt gruwelijk zichtbaar enkele dagen later. Dan geven ze Jezus geen zegekrans meer, maar een doornenkroon. Schijnbaar wordt de zachtmoedigheid dan verpletterd, de zachtmoedige mens die op een ezelsjong de stad was binnengekomen.
De massa aanvaardde hem niet. Die was vlug in hem teleurgesteld, en loopt achter de sterken, de heersers, de geweldenaars aan. Ze weten niet wat ze doen.
Ik moet deze dagen dikwijls denken aan die man in Tunis, die zijn vrouw verloor bij die aanslag en zelf zwaar gekwetst werd. Hij zei bijna woordelijk Jezus na: de moordenaars wisten niet wat ze deden. In hem leefde een goedheid die zich door het leed dat hem werd aangedaan niet liet meesleuren om te haten. Zo volgen wij de weg van Jezus. Alleen gelovige zachtmoedigheid kan het kwaad overwinnen, alleen de weg van Jezus kan ons voorbij de dood naar het leven leiden.
Het takje dat we mee naar huis nemen, is de zegepalm waarmee we Jezus feestelijk ontvangen als hij binnenkomt in ons leven. De koning van de zachtmoedigheid willen we volgen, hij is ons steunpunt. In al onze angstige twijfel geloven we dat zijn goedheid sterker zal zijn dan het ergste dat ons kan overkomen.
Onze eerste communicanten komen dit weekeind te weten hoe brood wordt gemaakt. Dat we er bloem en gist en water voor nodig hebben. Dat we het moeten kneden en geduldig laten rijzen en daarna bakken.
Wij steken vandaag iets op van wat aan bloem en brood vooraf gaat. Het evangelie van Johannes hangt ons een prachtig beeld op over de graankorrel die in de aarde valt en sterft, maar die daarna veel vruchten draagt.
Op de letter beschouwd, is dit geen exacte plantkunde.
Een dode graankorrel rot gewoon weg en brengt helemaal niets voor. Eigenlijk wordt bedoelt dat het graan gaat kiemen. Uiteraard blijft daarbij van de originele graankorrel weinig of niets over.
Er is iets merkwaardigs aan de hand met dat kiemende graan, iets spectaculairs zelfs. Onder invloed van vocht en warmte, explodeert het vitaminegehalte. Onderzoekers vandaag ontdekten dat ontkiemde granen en peulvruchten meer vitamine C bevatten dan bessen. In sommige kiemen zit zes keer zoveel vitamine C als in sinaasappelsap. Tijdens het kiemproces stijgt het gehalte van sommige B vitaminen met honderden procenten. Bij testen met haver bijvoorbeeld nam het gehalte aan vitamine B6 tijdens het kiemen toe met 500 % en vitamine B2 zelfs met 1300 %. Over vruchtbaarheid gesproken
Maar we wijken af.
Johannes gebruikt dit mooie beeld om ons iets heel anders duidelijk te maken.
Het verhaal speelt zich af kort na Jezus intrede in Jerusalem. Enkele Griekse pelgrims willen die Koning op zijn ezel eens van dichtbij zien.
Het moment is gekomen, zegt Jezus, het uur van de waarheid.
Met de gelijkenis over de graankorrel legt Jezus uit hoe zwaar het is, om de consequenties van zijn keuze te volgen. Dit is een moeilijk moment, een crisismoment.
De woorden die Johannes gebruikt zijn, niet zonder reden, dezelfde die de andere drie evangelisten gebruiken in de hof van olijven, aan het begin van het lijdensverhaal: Nu ben Ik doodsbang. Vader, laat dit ogenblik aan mij voorbijgaan? Maar hiervoor ben Ik juist gekomen Laat nu zien hoe groot uw naam is, Vader.
Toen klonk er een stem uit de hemel: Ik heb mijn grootheid getoond en Ik zal mijn grootheid weer tonen.
De mensen die daar stonden en dit hoorden, zeiden: Een donderslag! Maar er waren er ook die zeiden dat het een engel was die tegen hem gesproken had.
Er staan wel meer voorbeelden in de Bijbel waarbij er een stem uit de hemel klinkt, om een belangrijke boodschap te verkondigen. Zoals bij het doopsel van Jezus in de Jordaan of bij de verheerlijking op de berg Tabor. Het vreemde eraan is dat blijkbaar niet iedereen die stem hoort of verstaat. Wie het moet horen, verstaat wat er gezegd wordt, de anderen horen alleen maar gedonder.
Een goeie verstaander heeft maar een half woord, misschien helemaal geen woorden nodig.
Het is vergelijkbaar met wat Jeremia ons wil duidelijk maken in de eerste lezing. Ik zal met mijn volk een nieuw verbond sluiten, Ik zal met hen een nieuwe afspraak maken. Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en hem in hun hart schrijven.
Zij moeten de wet, de spelregels, niet van buiten leren, zij moeten ze uit hun hoofd kennen. Zoals ze in het Engels zeggen: by heart. Zolang het een wet blijft van woorden en lettertjes, werkt hij niet.
Die stem heeft niet voor Mij gesproken, maar voor jullie, zei Jezus. Heb je ze verstaan, of klonk het jullie als gedonder in de oren?
Als je mijn vraag begrepen hebt, dan zal je verstaan dat Ik niet alleen jullie handen en ogen, maar vooral jullie hart nodig heb om het kwade, de heerser van deze wereld, uit te bannen.
Als de ander je hulp, je raad, je ondersteuning nodig heeft, dan is het belangrijk dat je niet alleen met je ogen kijkt, met je oren luistert, maar ook je hart opent. Want als je alleen met je ogen kijkt en met je oren luistert, dan bestaat de kans dat je dingen over het hoofd ziet. Maar als je met je hart kijkt, dan zal je zien en voelen wat de ander nodig heeft.
Wie zijn leven liefheeft, verliest het. Maar wie zijn leven aan een ander verliest, behoudt het voor het eeuwige leven.
Wie mij dient, moet mij volgen: waar Ik ben zal ook mijn dienaar zijn, en wie mij dient zal door de Vader geëerd worden.
Deze lezing van vandaag gaat over Johannes die aanspoort om het goede toe doen door in Jezus te geloven.
Iedereen weet dat hij het goede moet doen, MAAR hoelang horen we dat al (50, 60, 2000 jaar)
We krijgen dan visioenen van het eeuwig leven voorgeschoteld, beelden van een hemelrijk, Soms zelfs een tweede Bethlehem met Maria en engelen. we kennen ze allemaal
Maar in het dagelijks leven, tijdens het schillen van de aardappelen, de dagelijkse zorgen, ritten van en naar het werk, in hoeverre zijn we daar dan mee bezig, Hoe vaak denken we dan aan het eeuwige leven en hoe vaak komt dan het beeld van zo'n hemelrijk op ons netvlies? Eerlijk?
Wanneer heb je nog voor het laatst hardop gedroomd. En niet over een betere wereld, dat is zo megalomaan. Zo groots, niet te bevatten eigenlijk en dat het weinig uitnodigt tot concreet handelen. Het is ergens makkelijk om te denken: Moest ik eerste minister zijn, dan zou ik de wereld nog al eens kunnen veranderen.
Laten we het eens klein houden voor een keer, wat was uw laatste hoopvolle droom voor en over de mensen die ge graag ziet? Wat was uw laatste droom waarvan ge dacht: dat maakt mij nu eens gelukkig. Een droom, idee dat makkelijk haalbaar is, maar toch een klein duwtje nodig om het waar te maken, dat kleine duwtje nodig heeft dat ons over de grens duwt. Wat doet ge dan met die droom, maakt ge plannen?
Gaat ge ervoor?
Maakt ge ze waar?
Wat belet u om ze waar te maken,
Wat belet u dan op dat moment om het goede te doen?
We hoeven bij het denken van het goede doen, niet persé enkel en alleen naar de andere kant van de wereld te kijken, Naar een noodlijdend land waar we de situatie toch niet zomaar kunnen veranderen. of naar armoede hier in België dat ver van ons ligt, hoewel het het een steenworp van ons verwijdert ligt.
Het goede doen heeft iets te maken met geluk en dus ook met ons eigen geluk dat beleefd word samen met de andere, de gene die we graag zien.
Ja, het begint bij ons zelf, helaas een waarheid als een koe. En dat is veel ingewikkelder en complexer dan na te denken over grote problemen die ver van ons liggen.
Het is geen vlot thema Het goede doen. Het is haast hetzelfde zeggen als: Wat is dat dan?
Bestaat er een vaste definitie van het goede? Een geijkte versie waar we steeds naartoe kunnen voor als we beginnen twijfelen.
Helaas niet nee, het goede is niet te vatten in een aantal regels waar we als brave mens steeds naar terug kunnen grijpen. Wat in de ene situatie als OK wordt bevonden is dat totaal niet in een andere.
Het is een voortdurend wikken en wegen, voortdurend zoeken en overleggen en daar zit dan juist de moeilijkheid in. Het goede ontstaat door er over te denken, te praten, door te rade te gaan bij andere mensen en plots door iets bijna niet te verklaren, waardoor we zelf over die grens stappen. Het goede ontstaat door in verbinding te staan.
God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gezonden om te oordelen, maar om te redden, zegt het evangelie van vandaag.
Noch Jezus, Noch God oordeelt, veroordeelt, wij dus ook niet. Uit de meningen van elkaar, de dromen en ideeën, door te praten met elkaar, te overleggen, ontstaat wat wij het goede zouden noemen. Het is de context, de situatie en de consensus, niet onbelangrijk, die dan bepaalt wat precies dat goede is.
We zitten midden in de vastentijd, traditioneel gekenmerkt door boetedoening. Hedendaags ingevuld door de 40 dagen zonder vlees acties, de veertig dagen zonder suiker acties. Of de veertig dagen alle dagen sporten en geen frisdranken waar ik al in zijn volheid in gefaald ben.
Daarom dacht ik: Zou het eens niet leuk zijn om in deze vastenperiode, naast wat vasten of spiritueel vasten, ook eens na te denken over de kleine en haalbare dromen en ze ook effectief uit te voeren voor de mensen die we belangrijk vinden.
Want: wie de waarheid en dus het goede doet, gaat naar het licht, opdat van zijn daden moge blijken dat zij in God zijn gedaan.'
Tien woorden, om ons te richten - 3e vastenzondag B 2015 - Marc
Derde zondag in de veertigdagentijd B 2014 - Zaterdag 7 en zondag 8 maart 2015
Eerste lezing: Exodus 20, 1-17 - 'De wet, door Mozes gegeven'
Evangelie: Johannes 2, 13-25 - 'In drie dagen zal Ik de tempel doen herrijzen'
Een persoon waar ik veel sympathie voor heb, is heer Bommel. Een van zijn geliefde uitspraken is: Een eenvoudige doch voedzame maaltijd. En ook: Geld speelt geen rol voor een heer.
Zou heer Bommel écht bestaan?
Als dat het geval zou zijn, zou hij zich in deze tijd niet thuis voelen. Want geld speelt een hoofdrol. En is dat zo niet altijd geweest? In elk geval was ook in de tijd van Jezus was geld zo machtig, dat het zelfs de heiligste plaatsen kon innemen.
Ik zou vandaag willen nadenken over die eerste regels uit ons evangelie, over dat stormachtig optreden van Jezus. Het verhaal wordt in de vier evangelies verteld, en dat zegt dat het belang had voor de eerste christenen, die de verhalen over Jezus verzameld hebben en opgeschreven. Het zou me kunnen helpen om te antwoorden op de vraag: Hoe gaat een leerling van Jezus om met geld?
Om daar een antwoord op te vinden, moeten we heel het evangelie in ons achterhoofd houden. En ik denk dat we daaruit kunnen leren dat Jezus met geldzaken ontspannen omging. Hij hield van een feestje, hij had ook rijke vrienden, hij zegt nergens dat geld slecht zou zijn. En als Maria Magdalena veel geld uitgegeven had aan reukwerk voor Jezus, had hij daar geen bezwaar tegen. Geld hebben en geld uitgeven is niet slecht, we kunnen dus met een gerust geweten straks met de schaal rondgaan.
Nu denk ik dat het evangelie daarnaast duidelijk maakt dat geld ook niet belangrijk is, en het mag dat ook niet worden. Jezus kon er afstand van doen, hij leefde sober, hij had geen steen om zijn hoofd op te leggen. Hoe minder we ons zorgen maken over geld, hoe meer kans we hebben om in het spoor van Jezus te gaan. Dan kijken we niet voortdurend naar onze bankrekening, maar richten we ons op wat wel belangrijk is: een goed mens te worden, in zijn geest. Onder andere daarom is een campagne als Broederlijk Delen helemaal op zijn plaats in de veertigdagentijd. Als geld niet belangrijk is, dan kunnen we vrijgevig zijn, ons bezit loslaten om er goed mee te doen.
Maar geld kan ook een struikelblok en een gevaar worden. Dan gebeuren er ongelukken. Dan wordt dat geld belangrijker dan mensen. Voor geld wordt over lijken gegaan. Voor winst worden mensen behandeld als vee, als koopwaar, als machines. Met geld heeft Judas zich laten omkopen.
Waar dat gebeurt, wordt het geld een god: het geld bepaalt hoe we moeten leven, richt ons gedrag, wordt het hoogste gebod. Maar de tien geboden wijzen in de andere richting. Waar het geld heerst, is er geen plaats voor de God van het evangelie, de vader voor wie alle mensen evenveel waard zijn. Hij kijkt niet naar de portemonnee maar naar het hart.
Daarom wordt Jezus zo kwaad. De tempel, waar God aanwezig en bereikbaar zou moeten zijn voor iedereen, op de eerste plaats voor de minstens onder de mensen, is een markt geworden. Op de markt geldt de wet van de sterkste: die bepaalt de prijs, de waarde, van alle goed, ook van een mens. En waar geld de plaats van God inneemt, worden de zwakken het slachtoffer.
Daarom, denk ik, zijn leerlingen van Jezus in onze wereld nodig. Om tegen de stroom in te roeien. Om duidelijk te maken dat geld niet het belangrijkste is. Als wij in ons eigen leven, en als onze kerk in haar instellingen en in haar gedrag, die houding in praktijk zouden brengen, dan zouden we gist in de deeg zijn: ervoor zorgen dat deze aarde voedzaam wordt voor iedereen, niet alleen voor wie genoeg geld heeft om de rijke tafel voor zich alleen te kopen.
Dit weekend komen onze vormelingen naar de kerk voor hun belofteviering. Gaan ze later nog veel naar de kerk komen? Ik hoop vooral dat ze dat zouden kunnen meenemen van hun catechese: belangrijk is niet bezit, maar een goede, gulle mens te worden, in het spoor van Jezus. Dan zullen ze op hun manier er mee voor zorgen dat er minder plaats voor de markt, en meer plaats voor God. Daar zullen alle mensen beter van worden. En God zal zien dat dat goed is.
Evangelie: Marcus 9, 2-10 - 'Dit is mijn Zoon, de Welbeminde'
In de twee lezingen van vandaag bevinden we ons op een berg. Nu kan een berg heel wat verschillende emoties of reacties oproepen. Er zijn mensen die graag bergen beklimmen. Op vakantie, voor de sport, voor de kick, de uitdaging. Anderen zien er tegenop, vinden het uitputtend of vermoeiend. Of ze zijn niet goed te been en geraken zelfs niet boven. Als het parcours van de Ronde van Frankrijk wordt bekend gemaakt, wrijven de getalenteerde klimmers zich in de handen als er veel zware bergritten in voorkomen.
Maar de spurters of de helpers, de knechten, vragen zich vertwijfeld af hoe ze die vijf of zes cols op één dag in s hemelsnaam moeten boven geraken.
De twee verhalen die we zonet hoorden zijn ook heel verschillend. In de eerste lezing beklimt Abraham de berg met zijn zoon Isaak. God heeft hem tot het uiterste op de proef gesteld. Hij moet zijn zoon offeren. Het lijkt afschuwelijk wreed, maar God wil blijkbaar alleen testen hoever de offerbereidheid van Abraham reikt. Boven op de berg houdt Hij hem tegen, want de God van Abraham wil geen kinderoffers. Ook niet van Abraham zijn welbeminde zoon.
In het evangelie is de berg het decor van een verheerlijking van Jezus. De welbekende gedaanteverandering, in het bijzijn van Mozes en Elia. Zij verwijzen naar de wet en de profeten. En we horen opnieuw de stem die we bij de doop van Jezus hoorden. De stem uit de wolk die zegt: Dit is mijn geliefde Zoon, luister naar Hem.
Abraham moest uiteindelijk zijn geliefde zoon niet offeren op de berg waar hij zozeer werd op de proef gesteld. En God verheerlijkte zijn geliefde Zoon in het bijzijn van Mozes en Elia en de drie leerlingen op een andere berg. Maar later zou Hij Hem toch ook de berg Golgotha laten beklimmen, waar Hij zichzelf zou offeren. Bergen spelen heel uiteenlopende rollen ook in de Bijbel.
De gedaanteverwisseling op de berg die wij meestal de berg Tabor noemen, is voor de leerlingen van Jezus een topervaring. Het maakt op hen zo een diepe indruk dat ze geen woorden kunnen bedenken om het uit te drukken. Jezus verbiedt hen ook om er iets over te vertellen. De tijd is er nog niet rijp voor, ze gaan pas later ten volle begrijpen wat ze op die berg hebben ervaren of meegemaakt. Maar er is ook wellicht nog een andere reden.
Want Jezus gaat ook niet in op hun vraag of voorstel om op de berg drie hutten te bouwen, één voor Jezus, één voor Mozes en één voor Elia. Want de topervaring die ze hebben beleefd, kunnen ze niet vasthouden. In een flits hebben ze de verheerlijking van Jezus gezien, maar nu moeten ze weer naar beneden. Terug naar het echte leven, waar hun dagelijkse taken hen wachten.
Ook Abraham moest de berg weer af. Ook voor hem en voor zijn zoon Isaak gaat het leven verder. Zij zijn een uitzonderlijk zware crisis te boven gekomen, zoals de leerlingen in een opperste euforie hebben geleefd. Maar tussen die ultieme hoogten en laagten speelt het leven zich af. We hebben het allemaal al ondervonden. Soms hebben we een heel fijne, heel toffe dag met een groepje mensen. En dan zeggen we: dat moeten we nog eens terugdoen. Maar vaak valt het dan tegen. Hoogten en laagten kunnen we niet kunstmatig weer overdoen.
Ik behoor sinds enkele jaren bij een groepje mensen die wel eens komen helpen bij uitvaarten in de kerk. En vaak is daar iemand van de familie of vriendenkring die nog eens een persoonlijk getuigenis uitspreekt over de overledene. Wat mij opvalt is dat het dan haast nooit gaat over de absolute hoogtepunten of dieptepunten uit dat leven. Nee, men haalt herinneringen op aan heel gewone dingen, men spreekt over gewoonten die de mens typeren. Men verheerlijkt geen heldendaden, men heeft het over een mens die in alle stilte en eenvoud zijn werk deed, met anderen omging, iemand die in heel veel kleine dingen groot en waardevol was.
De geschiedenis wordt trouwens niet zozeer geschreven door wereldleiders of machthebbers, maar door gewone mensen, mensen die elke dag trouw hun rol spelen en hun taak vervullen. Een maatschappij, een vereniging, een parochie houdt niet vooral stand door enkele leiders, een paar mensen die het goed kunnen uitleggen, maar wel door de stille, eenvoudige inzet van zovele mensen die, vaak ongemerkt, levensnoodzakelijk werk verzetten.
Onze vriend Marco uit Peru verlangt van ons ook geen heldendaden, geen revolutie die zijn land overhoop zet. Marco is boer en wil dat blijven. Als wij hem daarin steunen, er mee voor opkomen dat zijn land niet wordt vervuild door mijnbouw, dat hij over zuiver land en water kan blijven beschikken, dan kunnen wij ook voor Marco misschien iets betekenen.
Onze kinderen die zich voorbereiden op de eerste communie gaan zo dadelijk/ morgen/straks met ons komen meevieren. Ook zij zijn niet op zoek naar heldendaden, wij moeten voor hen geen berg beklimmen. Zij verwachten geen grote woorden, geen ingewikkelde of moeilijke theorieën. Zij zetten kleine stapjes in hun jonge leven, kleine stapjes ook in hun groei om christen te worden.
Als wij hen af en toe bij de hand houden, hen aanmoedigen en een beetje de weg wijzen, hebben we al heel wat bereikt. We moeten hen niet dwingen de berg te beklimmen. Ze zullen de berg wel leren kennen die bij hen past. En, laten we er maar op vertrouwen, met een beetje hulp van ons geraken ze wel boven
In een eucharistie-viering volgt na het evangelie meestal een preek of homilie. In onze parochie bestaat hiervoor (al jaren) een preekploeg. Ze bestaat uit een zestal mensen die, na onderlinge afspraak, geregeld een "preekbeurt" verzorgen. Momenteel zijn dat Ria, Hilda, Marc, Jan, Gie en Fred. Pastoor Herman maakt uiteraard ook deel uit van de preekploeg en komt zelf ook meermaals aan de beurt. De bedoeling van een homilie is niet een universele waarheid te verkondigen die iedereen verplicht moet geloven en zeker niet de mensen terecht te wijzen. In een homilie willen wij de lezingen uit de bijbel een beetje verduidelijken en trachten wij ze in verband te brengen met de actualiteit van vandaag. Dat is niet altijd even simpel en daarom proberen wij elkaar te helpen. Elke maand komen wij samen om de lezingen uit de bijbel te bespreken en elkaar te inspireren bij het opstellen van de preek. In deze blog publiceren wij niet alleen onze homilies, maar staan wij ook open voor uw reacties.
