Wil je ons iets zeggen dat niet op deze blog moet verschijnen? Mail ons hier.
Mag iedereen het lezen, klik dan op op het gele 'Uw positieve/negatieve reactie hier' onderaan de tekst.
Ze kwamen een verlamde bij Hem brengen, door vier man gedragen hoorden we zojuist in het evangelie. En Jezus? Hij schenkt iets heel anders dan er van Hem verwacht wordt. Hij geeft vergiffenis van zonden. Daardoor begeeft Hij zich op een gevaarlijk terrein in de joodse traditie Hij eigent zich iets toe wat eigenlijk alleen God toekomt: zonden vergeven . En zo komt Hij in conflict met de Farizeeërs. Het verhaal van de genezing van de lamme, neergeschreven door Marcus, is het eerste in een reeks van 5 twistgesprekken tussen Jezus en de Farizeeën. Iemand die het evangelie niet kent zou kunnen zeggen: het kan hier nog spannend worden.
Dragen, verdragen, meedragen, naartoe dragen, laten dragen. Daarover gaat dit evangelie: Dragen, al kan de persoon zelf geen stap meer verzetten. Mensen dragen mensen en mensen worden gedragen. Al voor we geboren waren, werden we gedragen in de warmte van de moederschoot, en nadien tot we als kind onze eerste stappen konden zetten. De bruidegom draagt de bruid binnen in zijn huis. Als we oud zullen zijn en te verlamd om nog op eigen benen te staan, zullen het weer mensenhanden zijn die ons van de rolstoel naar ons bed zullen dragen of uit het bed helpen en in de stoel zetten. Andere mensen zullen ons naar het graf dragen.
Het gaat vandaag niet alleen om de verlamde. Onze aandacht gaat ook naar de dragers. Wie waren de dragers die de verlamde naar Jezus brachten? Hun geloof in Jezus moet toch wel heel sterk geweest zijn. Ze wringen zich door de massa - die staat te drummen om een glimp van Jezus op te vangen - en langs de buitentrap klimmen ze op het dak, breken het open, en laten hun vriend zakken tot net voor de voeten van Jezus. Ze vertrouwen erop dat Jezus hem zou helpen en genezen Toch wel sterk, mensen met zon geloof, met zon doorzettingsvermogen.
Ik wou dat wij allemaal zon dragers waren Maar zijn we dat soms niet? Wij kennen toch ook verhalen over het dragen van mensen! Zij die de zieken bezoeken, hen troosten, aanmoedigen, naar hen luisteren, met hen naar de bibliotheek gaan, op burenbezoek gaan, gewoon bij een zieke gaan zitten als het zeer stil is rond hem, gewoon samen een klein wandelingetje doen om maar eens buiten te zijn.
Zij die de mensen bezoeken die rouwen om iemand die ze verloren hebben. Hen een troostend woord toespreken, gewoon luisteren naar hun verhaal, naar hoe erg ze hem of haar missen Mensen die gewoon eens aanbellen en vragen: gaat het? Dat zijn toch de dragers van onze tijd ! Ook zij geloven in wat ze doen en helpen anderen in hun miserie.
Sedert eind december hebben wij in onze parochie al moeten afscheid nemen van héél veel mensen en worden heel veel nabestaanden gedragen door hun omgeving. Vorige week nog, droeg men in onze kerk een kindje van 6 jaar naar voor om er afscheid van te nemen. Hoeveel mensen hebben niet helpen dragen? De juffen van de school, de leiding van de scouts, de kinderen van de klas, de buren, vrienden, familie.. en zoveel anderen. Soms zijn wij allemaal al eens drager. En soms moeten we ook al eens gedragen worden. Het is goed om dan voor mekaar klaar te staan.
De vrienden van de lamme in ons verhaal vertrouwden erop dat Jezus hen zou helpen, hun vriend zou genezen Maar wat doet Jezus? Hij vergeeft hem zijn zonden ! Hun eerste reactie moet geweest zijn: daar zijn we toch niet voor op dit dak geklommen he!. Ze willen dat Jezus hun vriend weer op de been helpt. Maar Jezus weet blijkbaar, dat die man ook van binnen genezing nodig heeft, en dat hij misschien zelfs verlamd is, door zijn tekorten en zijn kleinheid, zijn zondigheid.
VRIEND, zegt Hij tegen hem je zonden worden je vergeven ! En dan horen we de bedenkingen van de schriftgeleerden: Wie anders dan God kan zonden vergeven? Maar juist de vergeving van zijn zonden wordt een kracht, die hem weer op de been helpt en hem DOET GAAN ! IK ZEG JE, STA OP, neem je bed en GA naar huis.
Wij hoorden in het evangelie dat het gemakkelijker is een verlamde te genezen dan iemands zonden te vergeven. Ook voor ons is het misschien gemakkelijker iemand een schouderklop te geven of moed in te spreken zodat hij of zij zich kan herpakken en er weer tegenaan kan. Het is veel moeilijker om iemand die ons werkelijk gekwetst heeft te vergeven, of iemand die werkelijk iets verkeerd gedaan heeft, te vergeven, of een hand uit te steken en te zeggen: zand er over of laten wij het weer goed maken
Goede vrienden, misschien herken je wel jezelf in die lamme. Misschien heb al eens dat gevoel, dat je geen stap meer vooruit geraakt. Op vele wijzen kunnen wij immers door het leven verlamd worden. Pijn of verdriet kunnen je adem afsnijden. Zogenaamde VRIENDEN kunnen je zo diep kwetsen of ontgoochelen, dat je aan alles en iedereen begint te twijfelen.
Hopelijk vinden we op zon momenten dan ook enkele DRAGERS, Dragers die ons optillen uit onze onmacht en ons voor een tijdje op hun schouders willen nemen. Dank zij het sterke geloof van de dragers kon de lamme tot bij Jezus geraken. Dank zij de dragers werd hij genezen.
Beste mensen, ik hoop dat we mensen die verlamd zijn mogen en kunnen dragen en dat we als we zelf verlamd zijn, gedragen worden door anderen We hebben dus mekaar meer dan nodig, klein, onopvallend zichtbaar voor.. wie wil kijken. Zoals de eerste lezing zegt: Het begin is er al, ziet ge het nog niet? In deze verlammende tijd van economische crisis, wereldwijd, kunnen wij christenen tekenen zijn van veerkracht. We moeten ons geloof en ons vertrouwen aanscherpen. Ons niet laten verlammen, maar dragers te zijn. Daarom zegt Hij tegen ieder van ons: neem je bed op en ga, zodat de eigenlijk verlamden zeggen: zoiets hebben we nog nooit gezien.
Jan Van Noten , geïnspireerd door R. De Brandt en Frans Gheysen
Zesde zondag door het jaar B 2009 - Zaterdag 14 en zondag 15 februari 2009
Eerste lezing: Leviticus 13, 1-2, 45-46 - 'Wie een huidziekte heeft, moet buiten het kamp blijven' Evangelie: Marcus 1, 40-45 - 'De melaatsheid verdween en hij was gereinigd'
Laat ik beginnen met een - misschien wat vreemde - opmerking. We hebben ons niet van dag vergist. Damiaanzondag was enkele weken geleden. De lezingen van vandaag gaan niet over melaatsheid. Tenminste niet over de ziekte die wij vandaag lepra zouden noemen. Waarover gaat het dan wel? De lezingen gaan al enkele zondagen over verschillende soorten kwalen: een man die bezeten is door een onreine geest, de schoonmoeder van Simon-Petrus die ziek te bed is, volgende week wordt een lamme bij Jezus gebracht. En vandaag gaat het over huidziekte.
In Mozes tijd werd iemand met huidziekte uit de gemeenschap gestoten. Niemand ontsnapte eraan, zelfs Mozes eigen familie niet. Zo wordt verteld dat Mirjam, toen ze het niet eens was met haar broer Mozes, een witte huiduitslag kreeg. Een straf van God? Onrein? Wie zal het zeggen? Maar ook zij moest zeven dagen buiten het kamp verblijven. Wie huidziekte had, hoorde er niet meer bij. Zolang de ziekte duurt, is hij onrein. Hij moet apart wonen en buiten het kamp blijven! Toch zijn het mensen die beslissen of je er wel of niet mag bijhoren. Een priester moest uitmaken wie onrein is. Het was ook een priester die moest uitmaken wie gereinigd is. Ga je laten zien aan de priester, om het bewijs te leveren.
Huidziekte gaat dus om gelijk welke kwaal of afwijking, waardoor mensen vinden dat je er niet meer bijhoort. Alle ziekten waar de mens geen remedie voor had, werden aan Gods welwillendheid toevertrouwd. Anders gezegd: mensen werden door de mensen aan hun lot overgelaten. Zo heeft iedere tijd zijn eigen melaatsheid. In de middeleeuwen ging het over de pest of de cholera, in onze tijd misschien over kanker of over aids. Kortom, in iedere tijd is er wel een kwaal die mensen buitensluit, die mensen tot buitenstaanders maakt. Die afwijkingen hoeven niet per se besmettelijk zijn. Maar wie een hond wil slaan, vindt wel een stok. Iedere tijd heeft ook zijn eigen melaatsen, zijn eigen uitgestotenen. Denk aan de vrouwen aan de rand van de middeleeuwse maatschappij, die als heks werden bestempeld. Denk aan de joden in de vorige eeuw, de landlopers en bedelaars tot op vandaag. Mensen met een ander gedrag of een andere huidskleur. Waar mensen meten, wordt gemeten met ongelijke maten. Daarom zijn het altijd de zwaksten in de maatschappij, de zwarte schapen, de zondebokken die het moeten ontgelden, die worden buitengesloten. Het deed me even denken aan het volksgebruik op Sylvester, de laatste dag van het jaar, of op 21 december, de eerste dag van de winter. Wie als laatste toekwam of als laatste opstond werd buitengesloten. En ook daarbij moest, een beetje zoals voor de reiniging, een offer worden gebracht om de buitensluit af te kopen, met een wat geefde? of wat vraagde?.
Het was maar een spel. Het overschot van een oude traditie. Maar mensen kunnen elkaar ook nog vandaag huid-ziek maken. De huid is de buitenkant van ons lichaam, en dus tegelijkertijd ons contactpunt met de buitenwereld. Eigenlijk is die buitenkant ook onze meest gevoelige kant. En dat laat zich zien. Mensen kunnen elkaar raken, elkaar ziek maken als ze elkaar de huid wordt volschelden. Omgekeerd kunnen we wel bobbelen krijgen van iemand die ons irriteert. Soms lijkt onze huid wel een toverbal. We kunnen wit worden van schrik of rood van woede. Soms ook wel groen van jaloezie of blauw van de kou. Wie zich niet goed in zijn vel voelt, is kwetsbaar. Huiduitslag is vaak het gevolg van een gebrekkig contact met medemensen. Mensen kunnen elkaar ook genezen.
Omgekeerd aan het ontstaan van de kwaal, werkt ook genezing door elkaar te raken, opnieuw aan - te - raken. Dat is wat Jezus doet. Jezus is er niet goed van, Hij wordt zelf geraakt. Hij krijgt mede-lijden, com-passie. Zij worden betrokken aan elkaar. En dat kan alleen als je voor elkaar geen buiten-staanders bent. Het werkt langs twee kanten. Wíllen zien dat iemand rein is, werkt reinigend. Het is aanraken tegenover zelf (aan)geraakt willen worden. Zolang je denkt dat je een lelijk eendje bent, kan je nooit een mooie zwaan worden. De enige manier om de melaatse uit zijn isolement te halen, te bevrijden, te genezen, te reinigen, is de remedie die Jezus toepast: Hij laat zichzelf besmetten!
Ja, het gevolg is dat Hijzelf wordt buitengesloten. Hij kan niet meer openlijk in de stad komen en moet op eenzame plaatsen verblijven. Maar met het effect van antireclame. Want toch kwamen de mensen van alle kanten naar Hem toe. Misschien is dit Valentijnsweekeind wel een goed moment om elkaar opnieuw aan te raken, om mekaars buitensluit af te kopen. Amen.
Ken je die drie krachten nog? Geloof, Hoop en Liefde. Het zijn drie verschillende dingen en toch zijn ze heel dikwijls heel nauw met elkaar verbonden. Bij het begraven van de slachtoffers van hetgeen zich in Dendermonde heeft afgespeeld, werden woorden van hoop gesproken. Het brengt de kindjes en zorgende onthaalmoeder niet terug, maar het helpt om de pijn te verwerken. Woorden van hoop Het thema van deze viering: Nabijheid en troost. is opgenomen in het bad van de hoop. Zonder hoop kunnen we niet vooruit. We blijven zitten in onze miserie, zien geen licht meer en voelen ons hopeloos verloren. Het is wat Job uitspreekt in de eerste lezing. Hij laat de moed zakken. Job vertolkt de klacht van talloze zieke en lijdende mensen die men bij Jezus bracht, om door hem te worden genezen. Job staat hier symbool voor alle mensen die in de put zitten, die het niet meer zien zitten, waar alle hoop verdwenen is. Misschien hebben we ook al zon momenten meegemaakt, momenten waarin we ons afvroegen hoe we door deze moeilijke periode kunnen doorkomen. Wat heeft je dan geholpen? Was het je geloof? Was het de liefde? Op welke manier heb je weer hoop gekregen?
Toevallig kreeg ik deze week een mail doorgestuurd van een vriendin met volgende tekst: Geluk maakt je vriendelijk Beproevingen maken je sterk Verdriet houdt je menselijk Mislukkingen houden je nederig Maar alleen de hoop laat je vooruitgaan... Alleen de hoop laat je vooruitgaan
En Jezus brengt hoop. In de evangelielezing zien we hoe Jezus de schoonmoeder van Simon geneest van de koorts. Zij reageert met dienstbaarheid, wat betekent dat ze ervoor gekozen heeft om Jezus te volgen. Daarna brengt men zieken en mensen die van demonen te lijden hadden bij hem. Ook deze mensen heeft hij genezen. Hij heeft ze weer nieuwe hoop gegeven. Maar Jezus doet dit niet uit winstbejag of uit sensatie. Als zijn leerlingen hem gevonden hebben, zeggen ze: Iedereen zoekt U. Maar Jezus gaat niet mee naar de menigte. Hij wil niet hun held zijn, niet in de belangstelling staan. Hij wil de blijde boodschap, deze boodschap van Geloof, Hoop en Liefde, verder dragen en delen. Dit is de reden van zijn komst, dit is zijn doel, zijn opdracht in dit leven. Hij laat zich niet verleiden door de roem en de bekendheid. Hij kiest niet de gemakkelijkste weg, de gekende weg. Neen, hij trekt weer verder om mensen te helpen rechtop te komen, om mensen opnieuw hoop te geven, om mensen te leren vrij te zijn en dicht bij zichzelf te leven zodat ook zij God in zichzelf kunnen horen en aanvoelen.
Toen ik aan het nadenken was wat ik hier ging zeggen, heb ik ook stilgestaan bij de symbolen van deze drie krachten. Ken je ze nog? Dat het kruisje staat voor Geloof en het hartje voor de Liefde, dat wist ik nog met zekerheid. Maar dat een anker staat voor de Hoop, daar was ik niet meer zo zeker van. Ik ben blijven hangen bij het anker. Wat kan daar nu de betekenis van zijn? Ik heb het antwoord gevonden in het evangelie. Als Jezus in alle vroegte opstaat, naar buiten gaat, een eenzame plaats opzoekt en er blijft bidden, dan voel ik dat dit alles te maken heeft met het anker.
Op dat moment maakt Jezus het stil en gaat naar binnen, in zijn innerlijke wereld. In die stilte luistert Hij naar wat God van Hem vraagt. Hij komt bij wie Hij ten diepste is en slaat zijn anker uit in die kern. Van daaruit wil hij leven, van daaruit doet hij de dingen die hij doet. Hij slaat als het ware zijn anker uit in de essentie van wie hij is, in zijn waarheid. Dit helpt hem om door te gaan en zijn taak te volbrengen. Het is die hoop op een betere wereld, die hoop dat bevrijding mogelijk is voor alle mensen die ervoor openstaan, die hoop die hem voortstuwt. Het kan ook die hoop zijn die ons steeds opnieuw doet opstaan en niet opgeven. Het is de hoop die ons laat vooruitgaan
Er is een stilte, die tevens een enorme kracht is in elke mens, die ons steeds vooruitstuwt. Laten ook wij ons anker uitslaan in die kern van wie we zijn en van daaruit onze weg gaan. Laten we Hoop in ons leven beleven en doorgeven en dit in Geloof, en in Liefde voor onszelf en voor de mensen rondom ons.
Bij het voorbereiden van deze preek kon ik niet anders dan denken aan de onreine geest, die die jongen in Dendermonde in zijn macht heeft. Zoals zovelen vraag ik me af: wat bezielde hem? 2000 na het schrijven van de evangelies, hebben we de illusie dat we toch veel meer weten dan de mensen van toen. De verhalen over onreine geesten, we zijn geneigd van daar een rationele verklaring aan te geven: ja, toen wisten de mensen niets van psychiatrie, van Freud, van therapieën en goede medicijnen. En dan is dat optreden van Jezus niet zo speciaal: wij zijn er niet zo van onder de indruk als iemand erin lukt om een geesteszieke te kalmeren. Wij weten hoe dat werkt.
Maar is het wel zo eenvoudig? Weten wij wel wat er in de mens omgaat, en hoe wij dat kunnen genezen? Begrijpen wij wat Europeanen bezield heeft, erfgenamen van onze Westerse cultuur, als ze in twee wereldoorlogen mekaar uitgemoord hebben? Wat bezielde degenen die mensen vergast hebben omdat ze zogezegd van een ander ras waren? Wat bezielt regeringsleiders als ze wetens en willens steden en dorpen bombarderen, waar niet alleen vijanden, maar ook totaal onschuldige burgers, vrouwen, kinderen zitten? Wat bezielt zelfmoordterroristen die zichzelf en tot duizenden anderen die niets met hun zaak te maken hebben de dood in jagen? En ik wil het nu niet altijd over moord en doodslag hebben. Wat bezielt kinderen die hun ouders op hun hart trappen, het aftrappen, of ze terroriseren? Wat bezielt ouders die hun kind verstoten, en zelfs uithongeren? Wat bezielt mannen die hun partners afranselen? Wat bezielt journalisten, die tegen alle dringende vragen in, zich in het privé-leven van slachtoffers, van daders, van families wringen om geld te verdienen met de miserie van dodelijk gekwetste mensen, die ze als voer voor het publiek gooien? En wat bezielt ons, soms of dikwijls, als we anderen kwetsen? Het is goed in t eigen hart te kijken, maar wat we dan zien is niet altijd zo fraai....
Het woord 'onrein' betekent: dat men in een toestand is, waarin de relatie met God verbroken is. Nu wordt dat in de Bijbel nogal eens gebruikt in situaties, waar wij nu van ingezien hebben, dat oprecht geloof er weinig mee te maken heeft. De wetten op het voedsel en nogal wat andere voorschriften die in de loop van de geschiedenis van Israël ontstaan waren, daar heeft Paulus al van gezegd dat die er niet veel toe doen. Maar de kernidee, dat de harmonie tussen God en de mens verbroken kan zijn, die blijft staan. En dat een mens bezield kan worden door ideeën, verlangens, driften, wanen, noem het maar een geest, die slecht zijn voor hem en voor anderen, en die dus ook de harmonie met God verstoren, dat is de essentie van wat in het evangelie over onreine geesten verhaald wordt. Er zijn twee soorten onreine geesten. De eerste soort, dat zijn degene die we zelf oproepen. Wij zijn in staat om willens en wetens kwaad te doen. Wij zijn verantwoordelijk voor veel leed dat mensen aangedaan wordt. Wij zouden dus ook in staat moeten zijn om die kwade geesten terug in de fles te krijgen: wij kunnen ons bekeren.
In het evangelie staat dat Jezus sprak met gezag. Zijn boodschap was helder en overtuigend. Het evangelie is niet moeilijk: het wordt samengevat in één zinnetje: heb God lief, en uw naaste als uzelf. Als Jezus in de synagoge spreekt met gezag, dan richt hij zich tot ieder van ons, om onze verantwoordelijkheid op te nemen, en het kwade uit te bannen waar we mee verantwoordelijk voor zijn. De andere soort onreine geesten, dat is, denk ik, het kwaad dat mensen in zijn macht heeft. Er is ziekte, er is veel miserie die ons overkomt, er is leed waar we machteloos tegenover staan. Die arme mens in de synagoge, is duidelijk slachtoffer. Marcus schildert hier een Jezus die de strijd aan gaat met kwaad, ook als dat sterker is dan mensen. Deze passage is een samenvatting van de Jezus die Marcus wil verkondigen: een Redder, die mensen aanzet om zichzelf te bekeren, maar die ook mensen uit de klauwen van de diepste miserie zal halen: hij verlost ons van het kwade.
Dat is een boodschap die geloof vraagt. Jezus is geen wonderdokter. Het evangelie van Marcus vraagt om in zijn geheel gelezen te worden. De strijd met het kwaad zal heel bitter zijn. De onreine geest van vandaag laat zich maar met veel moeite en pijn uitdrijven. Jezus zal op het kruis een nederlaag lijden, zoals zovele anderen die door het kwade overweldigd zijn. Wie hem wil volgen zal zelf ook zijn kruis moeten dragen. Maar wie hem volgt, getuigt Marcus, zal uiteindelijk dat kwaad mee overwinnen. Na Goede Vrijdag komt Pasen. Dat is het geloof waarvan de evangelies getuigen. Als wij voor Hem echt open staan, als wij ons door hem laten aanspreken, kan dat geloof ook ons bezielen. Dan zullen de onreine geesten over ons geen macht meer hebben.
In een eucharistie-viering volgt na het evangelie meestal een preek of homilie. In onze parochie bestaat hiervoor (al jaren) een preekploeg. Ze bestaat uit een zestal mensen die, na onderlinge afspraak, geregeld een "preekbeurt" verzorgen. Momenteel zijn dat Ria, Hilda, Marc, Jan, Gie en Fred. Pastoor Herman maakt uiteraard ook deel uit van de preekploeg en komt zelf ook meermaals aan de beurt. De bedoeling van een homilie is niet een universele waarheid te verkondigen die iedereen verplicht moet geloven en zeker niet de mensen terecht te wijzen. In een homilie willen wij de lezingen uit de bijbel een beetje verduidelijken en trachten wij ze in verband te brengen met de actualiteit van vandaag. Dat is niet altijd even simpel en daarom proberen wij elkaar te helpen. Elke maand komen wij samen om de lezingen uit de bijbel te bespreken en elkaar te inspireren bij het opstellen van de preek. In deze blog publiceren wij niet alleen onze homilies, maar staan wij ook open voor uw reacties.
