Heilige Familie A 2007 - 29 en 30 december 2007

Eerste lezing: Wijsheid van Jezus Sirach 3, 2-6, 12-14
Evangelie: Matteüs 2, 13-15, 19-23

Dit is één van de weinige keren dat Jozef centraal staat in het verhaal.  Zijn naam komt zelfs 4 maal voor in de lezingen van vandaag.  Misschien als compensatie voor de keren dat er niet over hem gesproken werd…
Maar uit zijn mond komt geen verklaring. Hij luistert, gehoorzaamt en handelt.
Tot hem wordt gezegd: 'Sta op',  een oproep die steeds maar doorheen heel de Bijbel terugkeert. God doet mensen opstaan. Hij laat ze rechtveren, en  Jozef staat op, neemt zijn gezin en vertrekt midden in de nacht.
Hij moet er alleen maar in geloven. Die eenvoudige man moet de Redder van de wereld redden. Ook hier kiest God de kleine, de kleine onopvallende  mens uit de maatschappij.
Maar er is meer. Na de dood van Herodes komt de engel terug met hetzelfde woord: 'Sta op'.  Het wordt nu de terugkeer uit Egypte. Hij trekt naar Nazareth.  Jozef vlucht met zijn gezin.

Ook bij ons is het gezin vandaag een vluchtend of zelfs een “vluchtig” gezin geworden.
Zoals Matteüs het vluchtend gezin van Jezus liet zien in het licht van wat profeten hadden gezegd, mogen wij ook de gezinnen van onze tijd even scannen in het licht van ons geloof.
Natuurlijk moeten we beginnen met te zeggen: het gezin is de basis van onze maatschappij.  Dank zij gezinnen is er verenigingsleven. De gezinnen staan borg voor de opvoeding van onze volgende generatie. 
Maar ik wil dit thema ook gebruiken om andere gezinnen in de kijker te stellen.

Er zijn heel wat gezinnen op de vlucht. Maar er zijn ook heel wat vluchten “uit het gezin”…. Sociologen beschouwen de actuele gezinsvluchten vanuit diverse invalshoeken:
1.- Daar is vooreerst de voortschrijdende privatiseringstendens. Tot half  vorige eeuw waren er nog grote gezinnen.. Later kwam afslanking, niet alleen door het dalend geboortecijfer, maar door de versnippering in het gezin zelf: iedereen kreeg een eigen bed, liefst ook een eigen kamer, eigen muziekinstallatie… tot men apart ging wonen.
De vlucht weg van huis, weg van de vertrouwde omgeving, naar relaties op afstand en op internet…
De individuele geborgenheid wordt vervreemding of vereenzaming die soms tot depressies voert. 
2.- De invloed van de buitenwereld ging het gezinsleven zo geruisloos aantasten, dat het ook een vlucht werd uit de vertrouwde levensstijl, uit geloof en traditie, uit familiale verbondenheid.
School en Centra voor Leerlingen Begeleiding (CLB) bepalen de toekomst van het kind, maar ook de coach en de trainer en allen die de kinderen mee opvoeden of bezighouden.
3. - En 'thuis' is  ook niet altijd de veilige haven waar ouders en kinderen zich echt 'thuis' kunnen voelen.
Het is er immers niet gemakkelijker op geworden: traditionele gezinnen, eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen, gezinnen met twee moeders en gezinnen met twee vaders. Gezinnen waarvan de samenstelling in de loop van de jaren verandert, soms meer dan eens. Veel gezinnen zijn als het ware ontheemd, net zoals Maria, Jozef en Jezus in het evangelie.
Nee, het is er niet gemakkelijker op geworden.  Maar het blijven wel gezinnen!! Laat ons ze a.u.b. zo maar blijven bekijken.

Overmorgen is het weer Nieuwjaar.  Voor de veertigste maal zal nieuwjaarsdag een vredesdag zijn. En nu ga ik u een primeur geven…   De paus zal op die dag een algemene vredesboodschap uitspreken.  Meer gericht op de mensenfamilie die een vredesgemeenschap moet zijn.  Hij zal een opsomming geven van de conflictgebieden waar families op de vlucht zijn.
Gezinnen op de vlucht in Oost Congo.  Een conflict in die regio waarin, we beseffen het te weinig, de voorbije 10 jaar wellicht 3 miljoen mensen het leven verloren.
Gezinnen op de vlucht in Darfur, Ivoorkust, Sierra Leone.
Gezinnen in Ethiopië dat buurland Somalië binnentrok…
Gezinnen in één van de 23 Afrikaanse landen die op één of andere manier betrokken zijn in een oorlog.
Gezinnen op de vlucht in het midden Oosten, in Irak maar ook in Libanon of in Afghanistan en in Pakistan.  Jazeker Pakistan, ik ken in Pakistan een gezin waar deze week het 4e gezinslid op rij vermoord werd.
Je zou er stil bij worden.  Maar het mag ons niet ontgaan. 
Wij hebben het nog ongelooflijk goed t.o.v. van die vluchtende gezinnen.  En als ze dan al eens hier geraken, ja ze komen naar ons omdat het hier veiliger is, omdat het hier 'minder heet' is, omdat hier meer eten is, omdat hier werk is,  als ze dan hier geraken moeten ze nog een hele inspannende periode ondergaan vooraleer ze een dak boven hun hoofd hebben.

Zeg dan maar “sta op” en trek naar het beloofde land. 

Ik denk meer en meer dat wij hier het beloofde land zijn.  Beseffen wij dat wel, politiek zitten we moeilijk in mekaar maar het is hier nog een hemel t.o.v. de landen waar die gezinnen uit komen. Kunnen we dan zo deze families op de vlucht niet bekijken en hen een kans geven.  Het onderscheid is te groot. En gelukkig bestaan er opvangnetten. Officiële organisaties maar ook veel vrijwilligerswerk. Gelukkig krijgen gezinnen een nieuwe kans bij ons.

Heeft het verhaal van het vluchtend gezin, Maria en Jozef en Jezus, nu geen extra en begrijpbare betekenis? Ook zij hebben de bedreigingen van hun gezin overleefd.
Ook zij konden er niet meer bij.  Er was geen plaats.  Ook zij moesten zich tevreden stellen met een krot, een stal.
Maar daar is het wonder gebeurd.  In zo’n midden is dat kind geboren dat God zelf was.  Hij koos voor zo’n midden.
Ik ga proberen alle vluchtende gezinnen, alle ontwrichte gezinnen,  anders te bezien.
Dat is de boodschap van Matteüs van vandaag.

29-12-2007 om 00:00 geschreven door de preekploeg  

Kerstmis 2007 - 24 en 25 december A 2007

Eerste lezing: Jesaja 9, 1-3, 5-6
Evangelie: Lucas 2, 1-21

Wij willen in de homilie langs de kunst naar de kerstboodschap gaan.
Kunst, schoonheid, verwondering en geloof  liggen dicht bij elkaar.
De volkstelling van Bethlehem van Pieter Bruegel de oude wordt een van de ontroerendste geloofsbelijdenissen genoemd uit de gehele schilderkunst der lage landen.
Op het eerste zicht is dat niet duidelijk.
Het schilderij lijkt meer op een zoekplaat dan op een geloofsbelijdenis.
Nochtans, Bruegel wist heel goed waar het in het evangelie van Lucas om gaat.
Niet de vragen: “Wat is er nu eigenlijk echt gebeurd”,
maar de diepe betekenis van Kerstmis komt er naar voor.
Het schilderij dateert van 1566  (dat is 441 jaar oud) en bevindt zich in de Kon. Musea voor Schone Kunsten te Brussel.

Bethlehem is een Vlaams dorp geworden. Ge merkt dat aan de kleding, de bouwstijl, de gebruiksvoorwerpen.  Er is veel te zien. De lijn van de horizon ligt heel hoog.
Van op een afstand kijkt de schilder naar mensen en wereld.
Hij heeft er een oordeel over.
Wij zijn in het hartje van de winter. Er wordt op het ijs gereden met schaats en stoel.
Er wordt getold en getrokken, met sneeuwballen gegooid en baantje gegleden.
De volkstelling heeft leven in het dorp gebracht. De herberg doet dan ook goede zaken.
Voor de deur wordt in de haast 2 varkens geslacht en de bundels stro liggen klaar om de varkenshaar af te branden.

In de 21ste eeuw zou Breughel waarschijnlijk de Meir schilderen op 24 december. Een krioelende mensenmassa, allemaal gehaast om nog vlug de nodige (of overbodige) kerstinkopen te doen. We zouden er Maria en Jozef ook niet direct in terugvinden.

Voor het open venster van de herberg staat een groep van mensen aan te schuiven.
Ze zijn niet meer zo talrijk, want de dag is reeds ver gevorderd.
Het zijn de laatsten die van ver gekomen zijn.

Ergens midden in de drukte merk je de H.Familie:
Jozef, hij draagt zijn zaag en zijn schrijnwerkergereedschap op de schouder en aan
de armen leidt hij een magere os en het kleine ezeltje waarop een zwangere vouw zit.
Er is geen aureooltje op hun hoofd,
in niets onderscheidt zich het echtpaar van de andere mensen.
Dit is de boodschap die de schilder wil meegeven even actueel als Lucas het zegt:
God komt niet met macht, maar klein en eenvoudig. Het is wonderbaar:
Het goddelijke, het wonder gebeurt midden de mensen.
Het dringt zich niet op, het is klein en nederig.

Op welk tijdstip van de dag vindt het gebeuren plaats?
Achter de grote boom merkt ge de matrode zon die ondergaat.
Overal staan wagens en huiskarren, zonder trekdieren,
die zijn reeds uitgespannen en op stal gezet.
Mensen komen kouwelijk en moe aangestapt na de volbrachte dagtaak op weg naar huis.
Het zal niet lang meer duren of de lange nacht zal zich gaan spreiden over het dorp,
De wondere nacht van de geboorte.

Maar het dorp heeft er geen oog voor. Mensen gaan er blind en onverschillig aan voorbij, blind voor het wonderbare gebeuren. Het wintert dat het kraakt.
Maar ook de mensen zijn koud. De vele mensen, de meeste figuren zijn herleid tot donkere silhouetten. Talrijk zijn de figuren op de rug gezien, geen blije lach,
als dieren scharrelend voor eigenbelang, gaan ze aan het wonder voorbij.

Dat is het ontstellende van Kerstmis. God komt in onze wereld en we herkennen hem niet.
Hij kijkt mij aan in die dakloze in het metrostation ‘Groenplaats’ die daar op zijn knieën met een kartonnen bekertje zit. En ik herken hem niet.
Hij spreekt tot ons in een mens die het psychisch moeilijk heeft en voor de honderdste keer datzelfde verhaal vertelt. En ik herken hem niet.
Hij roept me op in dat vluchtelingenkind dat aan mijn deur komt, en een boterham en een glas water vraagt. En ik stuur hem vlug weg met een pistolet en wat overschot.
Hij spreekt me aan in dat kind, dat zijn knie zeer heeft gedaan en er een kuske op vraagt. En ik herken hem niet.

Zo is de mens, zo zijn wij. Zo zegt de evangelist Johannes:
Het licht schijnt in de duisternis, maar de duisternis  heeft het niet aangenomen.
Er was voor hen geen plaats in de herberg.
De volwassen Jezus is niet erkend door zijn volksgenoten, niet bewonderd.

Het licht van Kerstmis overdondert ons niet.
Het Rijk Gods, de hemel, het goddelijke zit verborgen in het dagelijkse,
in het eenvoudig, het kleine in het doodgewone.
Zo wil God menselijk in ons midden wonen.

Zalig Kerstfeest!!!!

27-12-2007 om 21:34 geschreven door de preekploeg  

4de adventszondag - 22 en 23 december A 2007

Eerste lezing: Jesaja 7, 10-14
Evangelie: Matteus 1, 18-24

Nu de 4de adventskaars is aangestoken weten we dat het wachten op het Kerstgebeuren bijna voorbij is. Kerstmis, feest van licht en vooral een feest van vreugde!
Vreugde om een kind dat geboren wordt. Voor iedereen een herkenbaar gevoel. Het treft ons dat God, door monde van de profeten, toekomst aangeeft in de geschiedenis der mensen en dat daar telkens een kind een rol in speelt.
Zo is het ook in het leven van Achaz, koning van Juda. Hij wordt belaagd door de koningen van Samaria en Damascus. Hij probeert een verbond aan te gaan met zijn machtige buur, de koning van Assyrië, maar dan wordt de profeet van God, Jesaja naar Achaz gezonden. Hij raadt hem dit verbond af en zegt hem een teken aan God te vragen en zijn vertrouwen op God te stellen. Achaz weigert en maakt er zich met een smoes van af. Hij wil immers zelf beslissen. En dan voorspelt Jesaja hem dat een kind zal geboren worden uit een jonge vrouw, waarschijnlijk de vrouw van Achaz en dat aldus de toekomst van het huis van David, waartoe ook Achaz behoort, veiligis gesteld. We zijn dan in het jaar 773 voor christus. Dat kind zal Immanuël zijn d.w.z. God met ons. Het betekent ook dat de vijanden van Juda uiteindelijk zullen verslagen worden en dat het geslacht van David zal blijven bestaan.

Hoe anders is de houding van Jozef in het Matteusevangelie! Ook zijn reactie wanneer hij verneemt dat zijn bruid zwanger is! Zijn eigen beslissing is er een van een zachtaardig en Godvrezend man. Aanvankelijk wil hij op de meest discrete manier van Maria scheiden om haar aldus de smaad en de oneer te besparen, maar zodra hij de boodschap van de engel van God hoort en hier neemt Matteus in zijn evangelie het beeld van Jesaja over, om de geboorte van Jezus aan te kondigen.
Jozef gaat voorbij aan de wetten van het land en geeft zich over aan het woord van God. Hij neemt de volle verantwoordelijkheid voor zijn vrouw en haar kind. Hij geeft hem de naam Jezus d.w.z. God redt, zoals de engel hem gezegd had. Door hem een naam te geven neemt hij ook het vaderschap op zich en erkent hem als zijn zoon.

De profetie aan Achaz en de droom van Jozef: allebei gaan ze over een jonge vrouw die een kind krijgt. Zo wordt een kind symbool, bewijs en teken van Gods macht, van zijn ontferming, zijn verlossing, zijn vrede! Jozef met zijn aanvaarding van het mysterie van Jezus conceptie is zelf een werktuig van vrede. Zijn vertrouwen en aanvaarding van Gods wil zou ons kunnen helpen om het beeld dat wij van God hebben, opnieuw te bezien en misschien te herzien. Dan weten we dat Gods wonder werkt in deze wereld en op een manier die ons telkens kan verrassen. Dan leren we misschien dat we soms onbegrijpelijke dingen moeten aanvaarden en ons vertrouwen op God moeten behouden!

De Advent die nu zijn einde nadert, is een tijd van verwachting op wat komen zal.
Voor ons is het geen verrassing meer, we weten immers wat er komt, maar die kennis mag de vreugde niet verstoren. Het wonder van de Kerstnacht moet ons telkens weer verwarmen en zoals Maria vol van genade was, vervuld van de H. Geest , zo zouden ook wij, vol van het wonder dat zolang geleden gebeurde, vol van vreugde en dankbaarheid moeten zijn.

Want zolang God kinderen naar ons toezendt, heeft Hij zich niet van ons afgewend!

23-12-2007 om 22:45 geschreven door de preekploeg  

3de adventszondag – 15 en 16 december 2007

Eerste lezing: Jesaja 35, 1 - 6a.10
Evangelie: Matteus 11, 2-11

Ik sta voor een wat vreemde opgave vandaag: beginnen bij de lezingen van deze derde adventszondag en uitkomen bij het thema van Welzijnszorg dit jaar. Beginnen dus bij Mattheus’ verhaal over een teleurgestelde Johannes de Doper, die zich in de gevangenis vragen stelt over wat Jezus doet. Een Jezus die blijkbaar dingen doet die erg gelijken op de toekomstdromen van Jesaja over blinden die zullen zien, doven die zullen horen, lammen die opspringen en doven die het woord voeren.
Bedoeling is om uit te komen bij toekomstkansen in het onderwijs vandaag. Want vandaag is er, zoals gebruikelijk op de derde zondag van de advent, de omhaling voor Welzijnszorg.

Misschien moeten we het niet te ver zoeken.
De Johannes de Doper lijkt inderdaad wat op een gepensioneerde onderwijzer van de oude stempel, die zich afvraagt hoe die nieuwe garde het er zal van afbrengen zonder zich aan een strenge tucht te houden. Jaren lang heeft hij zijn pupillen onder de knoet gehouden met strafwerk en dreigende woorden. En nu gaat Jezus, zijn opvolger, niet door op dezelfde weg! Zou die, nochtans zo beloftevolle, nieuwe Leraar er nu in slagen, om zonder de dreiging van hel en duivel, maar met zachte hand, toch grote resultaten te bereiken.
Vorige week nog hoorden wij Johannes in de woestijn roepen ‘dat wij niet goed bezig zijn’, een dringende oproep om ‘om te keren’. Nu lijkt het of Johannes de oud-leraar is, die twijfelt of hij zelf niet verkeerd bezig is geweest.

Jezus gooit het inderdaad over een heel andere boeg. Hij wordt klein met de kleinen, heeft aandacht voor de onderdrukten en steunt wie steun nodig heeft. En het resultaat mag er zijn: blinden zien en lammen lopen, melaatsen worden genezen en doven horen, doden staan op en aan armen wordt de Blijde Boodschap verkondigd. Toch heeft Jezus geen kwaad woord over zijn ‘voorloper’ Johannes. Wel integendeel. Johannes is de grootste die er tot nu toe geweest is, zegt Jezus. Toch is hij ook te ‘klein’ om in te zien waar Jezus eigenlijk mee bezig is.

De lezingen van vandaag gaan natuurlijk niet over de campagne van Welzijnszorg en zeker niet over het onderwijs in Vlaanderen.
Maar zijn er toch toevallige parallellen.
 
Er wordt bij ons hard gewerkt. Het onderwijs in Vlaanderen behoort tot het beste ter wereld. Er zijn vele uitstekende scholen. Ook thuis hebben de meeste kinderen in Vlaanderen een computer met toegang tot internet. Ze hebben meestal een eigen werkplek en beschikken daar over het nodige studiemateriaal. Op school worden “reizen om te leren” georganiseerd om alles met eigen ogen te zien of naar de praktijk te vertalen. Alle ingrediënten zijn aanwezig om alvast een geslaagde start maken

En toch loopt er iets fout. De toekomst ziet er niet voor iedereen even goed uit. Kansarme jongeren komen niet met dezelfde bagage naar school. Van bij het begin is de rugzak van kinderen en jongeren uit (kans)arme gezinnen anders gevuld. Het taalgebruik en de communicatie thuis is helemaal anders dan dat op school. Ook de woonsituatie, gezondheidstoestand en het lage inkomen van het gezin hebben een invloed op de vertrekpositie van deze kinderen. Al van bij de start in het onderwijs loopt het mis.
Leerlingen worden uitgesloten en voelen zich niet thuis op school. Hun ouders zijn onvoldoende geïnformeerd over wat de school voor hen kan doen, maar ook over de verwachtingen van leerkrachten. Op school wordt niet altijd rekening gehouden met die andere vertrek-positie van kansarme leerlingen.
Kinderen die met een achterstand aan een schoolcarrière beginnen, lopen daarom het risico om laaggeschoold te blijven of zelfs om vroegtijdig af te haken.
De opgelopen achterstand wordt nadien nog zelden goedgemaakt. Uit de praktijk blijkt helaas dat 23% van de laaggeschoolden een toekomst in armoede wacht, en dat laaggeschoolde mensen gemiddeld 17 jaar minder lang in goede gezondheid leven dan hooggeschoolde.

Nochtans kan een toekomst zonder armoede net op die school beginnen. Om die armoede aan te pakken focust Welzijnszorg dit jaar op het onderwijs als hefboom.
Welzijnszorg wil dat alle jongeren kansen krijgen om hun toekomst kleurrijk in te vullen. De jeugd van tegenwoordig moet kunnen tekenen voor de toekomst.

Net als Johannes de Doper horen ook wij niet graag zeggen “dat wij niet goed bezig zijn”.
Waar zit eigenlijk het probleem?
Aan ons onderwijs ligt het niet (want dat behoort tot het beste ter wereld).
Er is wél een opvallend verschil tussen de leerlingen. Nergens ter wereld is er een zo groot verschil in kennis tussen sterke en zwakke leerlingen. Een verschil dat voor een groot deel “van thuis uit” meegekregen is.
Hoe kunnen we daaraan verhelpen?
Door het probleem aan te pakken waar het ontstaat “van onder uit”.

En zo komen we bij de campagne van Welzijnszorg dit jaar. Welzijnszorg is ervan overtuigd dat het onderwijs heel wat sleutels in handen heeft om de armoedecirkel te doorbreken. Welzijnszorg stelt vast dat sommige scholen erin slagen om met een groot aantal kansarme leerlingen prachtige resultaten te boeken. Het lukt hen de talenten en vaardigheden van deze jongens en meisjes volledig tot ontwikkeling te laten komen. De kracht van deze scholen speelt een rol, maar ook het samenspel en de betrokkenheid tussen de leerlingen, scholen, ouders en de hele samenleving. Die vier groepen kunnen samen zorgen voor een onderwijs dat jongeren een toekomst biedt. En Welzijnszorg wil het samenspel tussen deze vier spelers in de kijker zetten en iedere speler aanmoedigen om zijn verantwoordelijkheden op te nemen. Dit houdt een oproep in aan ieder van ons.

(laat ik het even in gebarentaal uitdrukken:)
Meestal als Welzijnszorg een beroep op ons doet, gaat het om middelen van tussen de vingers (geld-gebaar). Vandaag gaat het duidelijk om een probleem van tussen de oren (verstand-gebaar). Iets dat we vooral bekijken van tussen onze ogen (voorhoofd-gebaar), waarmee we kunnen kijken vanuit ons hart (hart -gebaar).
Daarmee komen we dicht bij de toekomstdroom van Jesaja en bij de daden die Jezus in praktijk brengt.
Om vandaag mensen die ‘blind’ zijn omwille van hun lage opleiding, weer te laten zien, om ouders die ‘doof’ zijn omwille van hun anderstaligheid, weer te laten horen, om kinderen die ‘verlamd’ zijn opnieuw van vreugde te doen opspringen en om jongeren die ‘doof’ waren, kansen te geven om het woord voeren.
Om te zorgen dat de klas een plaats is waar alle kinderen en jongeren kansen krijgen om hun vaardigheden en talenten te ontwikkelen kansrijke toekomst voor iedereen.

Daarom doen Welzijnszorg zeer concreet een oproep, een vraag naar onze financiële solidariteit met de projecten en Welzijnsschakels die, via scholen, ouders, leerlingen en organisaties werken aan de kansrijke toekomst voor iedereen.
Op goed een week vóór de geboorte van Jezus worden we uitgenodigd mee toekomst te maken voor àlle jongens en meisjes die hier geboren zijn of hier opgroeien. We kunnen dat uitdrukken in onze concrete financiële steun.

Welzijnszorg dankt u voor uw gulle gift.
Gie Stappaerts.

16-12-2007 om 10:21 geschreven door de preekploeg  

Tweede adventszondag A 2007 - 8 en 9 december 2007

Eerste lezing: Jesaja 11, 1-10
Evangelie: Matteus 3, 1-12

Iedereen die te maken heeft met de opvoeding van kinderen heeft al met de vraag te maken gehad. Wat doen we nu best om kinderen of jongeren tot een juist gedrag aan te zetten? Een beloning in het vooruitzicht stellen en beloven, ofwel: dreigen met straffen en alle vormen van onheil?
In de lezingen van vandaag zitten we met dezelfde tweestrijd. In de eerste lezing schildert Jesaja een bijzonder hoopvolle toekomst. In het evangelie spreekt Johannes zijn toehoorders aan als "addergebroed". En hij dreigt ermee dat iedere boom die geen goede vruchten draagt brutaal zal worden omgehakt en in het vuur geworpen.
Jesaja zat samen met zijn getrouwen stilletjes te dromen op de heilige berg van Sion. Het huis van koning David, de zoon van Jesse, was op sterven na dood. De stam van Jesse was één van de geringste van de twaalf stammen van Israël. Maar, precies uit die stam ziet Jesaja een nieuwe twijg ontspruiten. En in een visioen ziet de profeet daar de komst van een nieuwe koning, een messiaanse koning nog wel.
Het visioen bestaat uit drie delen. Eerst wordt de verwachte koning bekleed met Gods Geest. Die bezorgt hem wijsheid en verstand, raad en heldenmoed, liefde en ontzag voor de Heer. Dan wordt het beleid van de koning geschetst. Het wordt gekenmerkt door gerechtigheid en trouw. Vooral verwacht men van de nieuwe koning dat hij de zwaksten zal beschermen, de kleinsten recht zal verschaffen.
Tenslotte volgt een idyllische beschrijving van de paradijselijke vrede die het gevolg zal zijn van het beleid van die Messias. Er is om te beginnen vrede tussen de dieren: wolf en lam, panter en geit, kalf en leeuw, ze leven vreedzaam samen. Dan is er ook vrede tussen dieren en mensen: een kindje kan veilig spelen bij het nest van een slang. En, het hoogtepunt: er is ook vrede tussen de mensen onderling. Niemand doet nog kwaad en de hele aarde is vervuld met liefde tot God.
Natuurlijk is dit een droom, een visioen. En een realist zal daarop zeggen: mooi en poëtisch geformuleerd, maar eigenlijk is het prachtige onzin. Alhoewel: hebben figuren als Martin Luther King, Nelson Mandela, bisschop Romero dat soort droom niet voor een stuk waargemaakt? Het visioen van Jesaja is vooral een droom van hoop en verlangen naar diepe, blijvende vrede.
Helemaal anders spreekt dus Johannes de Doper in het evangelie. Hij roept de mensen op tot bekering en dreigt met allerlei straffen en kwalen als ze niet op zijn oproep ingaan. Hij zet iedereen aan om goede vruchten voort te brengen die een nieuw leven waardig zijn. Hij voorspelt ook de komst van de Messias, maar voegt er meteen aan toe dat die niet zomaar komt, dat we zijn komst moeten voorbereiden en als het ware verdienen. 
Wat is nu de beste methode: beloven of dreigen? Een mooie toekomst voorspiegelen of waarschuwen voor straffen en kwalen? In de opvoeding hebben wij allemaal wel eens de twee methoden gebruikt. En allebei met én zonder veel resultaat. Eigenlijk kan het ene niet zonder het andere.
Welzijnszorg bespeelt ook de twee snaren. Enerzijds is er het geloof, de hoop dat de toekomst wel degelijk mooier kan zijn dan het heden. Dat mensen die nu in de verdrukking zitten inderdaad meer kansen kunnen krijgen. Anderzijds is er de overtuiging dat daarvoor actie moet worden ondernomen. Welzijnszorg spiegelt ons een doel, een project voor, maar geeft ons tegelijkertijd een opdracht. De advent is trouwens niets anders.
De oproep die wij krijgen ligt vervat in dat grote, zware woord: solidariteit. Al te gemakkelijk versmallen wij dit woord tot een geldelijke bijdrage. We duiken eens in onze portemonnee, wellicht wat dieper dan anders, en we zijn weeral gerust. We hebben onze bijdrage geleverd.
Maar solidariteit heeft vele gezichten, zegt ook de titel van deze viering. We komen er niet vanaf met een potje medelijden met die arme sukkelaars, die we dan maar vlug een aalmoes geven. Solidariteit veronderstelt ook dat we het lot, de levenswijze en omstandigheden van andere mensen proberen te begrijpen. Dat we ons er trachten in in te leven.
Het gaat niet op volgende week een briefje in de schaal te leggen en intussen verder te gaan met openlijke kritiek en misprijzen op de mensen voor wie wordt ingezameld. De manier waarop we over mensen denken en spreken is misschien veel belangrijker dan onze geldelijke bijdrage. Echt solidair zijn met mensen is proberen met hen mee te leven, mee te voelen, mee te hopen.
De vormelingen hebben vandaag in hun viering een andere eerste lezing dan die van Jesaja. Zij luisteren naar een waar gebeurd verhaal, waarover het nieuws op de radio enkele jaren geleden berichtte. De gebeurtenis speelde zich af in de Verenigde Staten. Een klas jongeren bereidde zich daar in de maand juni voor op de Graduation Day, de dag van de plechtige diploma-uitreiking. In Amerika is dat een groot feest, waarbij iedereen nieuwe, dure kleren koopt. Gemiddeld wordt er zo een 750 euro aan gespendeerd.
Maar één van de jongens uit die klas – Ernie heette hij – wilde niet naar het feest. Hij had in januari leukemie gekregen en door de chemokuur was hij helemaal kaal geworden. Alle aanmoedigingen van zijn ouders en leerkrachten hielpen niet. Hij wou niet naar het Graduation feest.
En wat gebeurde? Twee dagen voor de grote dag ging de hele klas naar de kapper. Ze lieten zich allemaal volledig kaal scheren. Ernie ging naar het feest.
In het hele radiobericht daarover werd nergens het woord solidariteit gebruikt. En toch was het er een sprekend voorbeeld van …  

08-12-2007 om 21:23 geschreven door de preekploeg  

1ste  adventszondag A 2007 - 1 en 2 december 2007

Eerste lezing: Jesaja 2, 1-5
Evangelie: Matteüs 24, 37-44

Het is de eerste zondag van de advent. Advent komt van het Latijn: ad-venire, wat betekent: aankomen of naderbij komen.
Elke week wordt er een adventskaars méér aangestoken, Kerstmis komt dichterbij.
Kerstmis is voor velen een commercieel gebeuren. Voor anderen is gezelligheid het belangrijkste. Wat is het voor ons? Voelen wij dat het hier om iets veel dieper gaat? Kunnen we opnieuw blij zijn met de komst van Jezus? Kerstmis herinnert er ons aan dat God met ons begaan is. En wij? Zijn wij begaan met God?

Wat vraagt God van ons? De eerste lezing vertelt er ons meer over. In Jesaja’s visioen stromen alle volken naar de berg van God om te luisteren naar zijn Woord. Geen mens grijpt nog naar de wapens, zwaarden worden omgesmeed tot ploegijzers, hun speren worden sikkels. Alle mensen leven in vrede met elkaar, in het Licht van God. Wat een mooie droom.
Mensen die zorgen voor elkaar, die elkaar respecteren. En toch is het niet zo eenvoudig. Wij zijn allen mensen met behoeften en verlangens. Sommige mensen zijn getekend door hun geschiedenis, door het milieu waarin ze zijn grootgebracht. Anderen hebben het niet getroffen met hun gezondheid en moeten steeds opnieuw de moed bijeenrapen. Onze maatschappij is vooral gericht op winst maken en een zogenaamde ‘veiligheid’ opbouwen. Mensen gaan hierin mee, laten zich meeslepen en vergeten wie ze zelf zijn, wat hun bedoeling is hier op deze aarde. Velen zien  het niet echt meer zitten. Flexibel zijn, beschikbaar zijn, vlot in de omgang zijn, stressbestendig zijn, … Mensen worden moe en de depressie schuilt om de hoek. Antidepressiva gaan vlot van de hand. Alle mogelijke compensatiemiddelen worden als hulpmiddel, om zich toch een beetje beter te voelen, aangewend. En maar denken dat we goed bezig zijn…  

Ik vrees dat er werk aan de winkel is. Sommige mensen moeten wakker geschud worden. En dit is ook wat er gebeurt in het evangelie. Na die mooie droom van Jesaja krijgen we in het evangelie een verhaal over het einde van de wereld te horen. Matteüs wil ook zijn tijdgenoten wakker schudden. De gelovigen van zijn tijd hadden de neiging rustig af te wachten wat er gebeuren zal. ‘Ze eten en drinken, huwen en worden ten huwelijk gegeven. Ze werken op de akker en malen het koren.’ Ze zijn gewoon bezig met de dingen van alle dag. Ze zorgen dat zij en hun gezin goed kunnen leven, of beter ‘overleven’.
Maar wat dan met de droom van God? God vraagt dat mensen zich zouden engageren, verder  dan de veilige thuissituatie. We leven niet alleen op de wereld. Er leven nog zoveel mensen rondom ons. Wat kunnen wij betekenen voor de maatschappij?

In het evangelie wordt gevraagd om waakzaam te zijn. We weten inderdaad niet op welke dag de Heer komt. Maar wat betekent dit dan concreet, ‘waakzaam zijn’? Betekent dit oplettend zijn? Zenuwachtig om je heen kijkend of er geen onheil is? Bang zijn en angstig door het leven gaan, steeds twijfelend aan de ander of aan jezelf?
Neen, dit is zeker niet wat er bedoeld wordt met ‘waakzaam zijn’. ‘Waakzaam zijn’ heeft veel meer te maken met ‘wakker zijn, niet indommelen’. Stoppen met het leven maar gewoon te leven. Stoppen met de oppervlakkigheid. Een halt toeroepen aan het ‘geleefd worden’.
God nodigt ons uit om ‘zelf’ te leven, om keuzes te maken die ons en de samenleving meer menselijk maken. Jezus is ons voorgegaan. Naar Hem kunnen we kijken en luisteren, zodat we weten wat God bedoelt. Elke mens tot zijn recht laten komen, recht doen aan de zwaksten, in harmonie leven met zichzelf en met zijn omgeving. Jezus heeft het ons allemaal voorgeleefd.

Misschien is het goed om deze adventstijd te gebruiken om in eerste instantie dichter bij onszelf te komen.  Om het stil te maken in onszelf en zo te kunnen aflezen wat onze taak is in dit leven. In die stilte kunnen we luisteren, luisteren naar onszelf, luisteren naar God.
In die stilte komt het antwoord op onze vraag, hoe wij vrede kunnen mee-maken.
Advent is eigenlijk een oefenperiode, een tijd om onze ogen naar het Licht te zetten, een tijd om in het Licht te gaan staan.  Een tijd ook om onze kinderen in het Licht te zetten. Samen met welzijnszorg ijveren we voor meer kansen voor alle kinderen en jongeren.

Ik wil graag eindigen met een stukje tekst van André Rochais.

Mensen dragen in zich een rijkdom aan energie, aan Leven, aan Liefde.
De mensheid draagt in kiem alles wat zij nodig heeft
om een menselijke wereld op te bouwen.
Ze moet leren kinderen opvoeden zonder ze te kwetsen in het hart van wat ze zijn.
Ze moet gekwetste volwassenen helpen bij hun genezing en leren rechtop staan,
hoe ook hun verleden mag zijn.
Zij moet alle mensen tot ontplooiing laten komen
zonder iemand uit te sluiten…
Dat is de weg van de vermenselijking van de maatschappij.

Martine Andries.

03-12-2007 om 19:44 geschreven door de preekploeg