Ik zou even terug willen gaan in de tijd om de jongere generaties te laten kennis maken met een stuk muzikale archeologie, namelijk de Elpee. Een beetje uitleg is nodig vermoed ik want ik ben er zeker van dat er op deze planeet op dit ogenblik meer mensen zijn die niet weten wat dat is dan mensen die het wél weten.
Muziekliefhebbers die tegenwoordig hun favoriete liedjes al dan niet gratis downloaden naar hun I-pods of andere MP3-players of die ganse dagen op YouTube kijken en luisteren naar alles wat daar beschikbaar is herinneren zich waarschijnlijk nog wel dat vóór de alleenheerschappij van de internetmuziek er zoiets was als de CD, een kleine blinkende schijf in erg kwetsbare en moeilijk te openen doosjes, waarop muziek digitaal verpakt was. Die kon je dan beluisteren via een CD-speler. Door het kleine formaat waren teksten meestal onleesbaar en als je het over fotos of grafische vormgeving hebt dan was dat meestal zo petieterig dat kijkplezier nauwelijks voorhanden was.
Welnu, lang vóór de CD waren en ook al geluidsdragers, je had bvb. de populaire cassettes, maar nog ouder waren de elpees. Dat waren grote meestal zwarte vinyl schijven, soms ook in andere blitse kleuren, die in prachtige hoezen zaten. Als we er eerst voor gespaard hadden kochten we die in de platenwinkel – jawel, een winkel waar ze alleen maar platen verkochten – en daar stond dan langs elke kant ongeveer 30 minuten muziek op. De platenspeler was een ingewikkeld apparaat met als voornaamste onderdeel een arm waar een naald aan zat. Die moest je voorzichtig op de plaat zetten en dan gleed die door de draaiende groeven in het vinyl, zo kon je dan via een versterker en boxen beluisteren wat je gekocht had, en inderdaad, halfweg moest je de plaat omdraaien. Als je zo’n hoes, of de binnenhoes in je handen had, of bij een dubbel-elpee de opengeslagen binnenflap, dan was dat ook visueel iets om van de genieten. Echte kunstwerken kreeg je te zien en teksten waren in een voor ieder normaal paar mensenogen leesbaar en voldoende groot lettertype gedrukt. Het moet rond 1960 geweest zijn dat ik aan mijn verzameling begon en toen de CD de Elpee kwam vervangen had ik er meerdere duizenden. Ik heb ze nog steeds trouwens, netjes alfabetisch gerangschikt in rekken in de garage. Zoals iedereen ben ik ook overgeschakeld naar het digitale luisterplezier toen, of dat echt zoveel beter was laat ik even in het midden. Van alle bandjes of artiesten waarvan je tientallen elpees had kocht je één verzamel-CD met een soort best-of selectie, de keuze van iemand anders en niet je eigen keuze, en al die andere nummers bleven verder opgesloten op dat rek in de garage.
Toen ik een hele tijd geleden een Platenspeler kocht waarmee ik mijn oude elpees kan omzetten naar een digitaal formaat ben ik begonnen met regelmatig die verwaarloosde pareltjes uit de garage te halen en ik betrap me er op dat ik vergeet ze terug te brengen. Het zijn allemaal schatten die me zeer dierbaar zijn, de ene in een al iets meer versleten en grijsgedraaide toestand dan de andere. Ze liggen opgestapeld langs de omzet-platenspeler. Vandaag bedacht ik dat ik ze maar eens moest fotograferen, als eerbetoon, maar ook om de herinnering in stand te houden.