Maandag werden we 's ochtends verwacht in SAMI voor een schoolbezoek. In de grote vergaderzaal kregen we een korte voorstelling van de school, de stad en het land. Daarna werd ieders programma overlopen. In totaal waren er een vijftiental buitenlandse leraars en leerlingen aanwezig. Van de school uit Eupen waren er vier leerlingen voor een stageperiode van drie weken. Zij volgen de afdelingen haartooi en schrijnwekerij (botenbouw). Uit Duitsland waren er twee architectuur-studenten. Uit Oostenrijk (Burgenland) waren er lassers en automecaniciens. Samen met hen bezochten we zondag al het kasteel. Daarna kregen we een uitgebreide rondleiding door de school. Leerlingen starten hier op 15 of 16 jarige leeftijd voor een praktische of technische opleiding van meestal twee of drie jaar. Op dit ogenblik zijn echter weinig leerlingen aanwezig. De meesten lopen stage. De lengte varieert van enkele weken tot 6 maanden per schooljaar. Dit hangt af van de tijd die nodig is om het beroep aan te leren. Hier kunnen wij alleen van dromen. Men is hier alleszins niet te ijdel om te denken dat je op school alles kan leren. Er is uitgebreide begeleiding en de leerlingen krijgen een aangepast traject indien nodig. Toch viel ons op dat school eveneens goed is uitgerust. De autoafdeling kan hier concurreren met echte garages en doet dat ook. Hetzelfde voor de schrijnwerkerij waar op commerciële schaal boten gemaakt worden. Van de beroepsopleidingen kunnen we hier nog veel leren. Het middageten in de school was lekker, gevarieerd en gezond. Dat terwijl je van grootkeuken eerder het tegenovergestelde verwacht. Na de middag vertrokken we richting Varpala naar de campus Natural Resources. Varpala moet je uitspreken als bvaaaarrrrpalla, zoals John Cleese Russisch spreekt in A fish called Wanda. Deze school ligt 23 km verwijderd van Savonlinna-centrum, midden in de bossen en zoals alles hier: near the lake. Later dit jaar zullen onze collega's Dirk Konings en Frank Vanhoutte hier ook verblijven. De rondleiding daar was korter, maar ook hier weer eenzelfde indruk. Goed uitgerust, en weinig leerlingen. De meesten waren op stage. De weinige aanwezigen hadden geen stageplaats of waren jongeren met een handicap. Ook enkele volwassenen volgen hier hun opleiding. De klassen zijn gemengd: gewone leerlingen, volwassenen en mensen met handicap krijgen samen les in kleine groepjes (maximum 5 personen). Enkele van de opleidingen hier: visserij, natuurgids, bosbouw. Voor de volledige lijst kan u eens proberen hun aanbod op de website te bekijken, na vertaling uiteraard. Na het avondeten konden we terecht in onze slaapplaats. De studentenverblijven zijn verzorgde kleine huisjes met een gemeenschappelijke keuken, badkamer en vier aparte slaapkamers. Dat is positief voor de nachtrust want het bomen zagen gaat gewoon door 's nachts. Tijdens de weekavonden voorziet de school een actief programma voor de leerlingen van het internaat. Zo namen we de eerste avond deel aan de workshop handycraft. In de werkplaats houtbewerking maakten we onder andere een kaart van Finland in hout. Daarna maakten Benny en Xavier een lange sneeuwtocht. Ikzelf heb nog twee uur mee volleybal gespeeld. Speciale ervaring weeral. Gelukkig waren ze met elf waardoor er nog een plaatsje vrij was. Alleen versta je niets van je teamgenoten. De begeleider, Nikka spreekt goed Engels maar hij stond bij het andere team. Nikka is een opvoeder die de avondprogramma's verzorgd. Na een tijdje spelen kon ik de cijfers al een beetje volgen: nolla, yksi, kaksi, kolme, ..., en alles met toista is plus tien, maar tien zelf is dan weer iets anders. Als er in één woord twee keer kaksi te horen was werden ze zenuwachtig... de 25 kwam in de buurt. Näkemiin
Woensdag 30 en donderdag 31 maart 2011 : Dig before the cut â¦
Het is zover, s morgens vroeg goed induffelen om het bos in te trekken. Even checken : veiligheidszaagbroek (2,5 kg), veiligheidsbotinnen (3kg), jas (1 kg), handschoenen. Ok, klaar, we kunnen vertrekken. Bij het buitengaan werden we naast het begrip massa, nog een andere grootheid gewaar : (negatieve) temperatuur. De thermometer wijst -15°C aan en onze adem verschijnt in een witte wolk.
Samen met de collega bosbouw Kalle Kaartinen, zeven leerlingen en een professionele bosbouwer vertrekken we met twee busjes naar het schoolbos, ongeveer 1 ha groot. Voor we het bos intrekken krijgen we nog een bosbouwersgordel aangereikt. Hierop zit nog wat meer gewicht : een uitdraagtang, een keer- en hefhaak en een rolmeter van 15 meter, nog een extra 3kg. Inderdaad, we hebben ook nog een moottorisaha nodig en een schop?! A shovel? What will we do with it? Het antwoord was simpel : You have to dig before the cut! Ons Fins-Engels was gelukkig al aangescherpt zodat we alles in zijn context konden plaatsen.
Langs een idyllisch, kronkelend paadje bereiken we het slagveld. Leerlingen waren hier eerder aan het oefenen. Er wordt een boom geveld, als didactisch voorbeeld, en dan is het onze beurt. We hebben reeds veel bomen geveld maar we hebben nog nooit het geluk gehad om in een bos bomen te rooien. En inderdaad, rond de stam van het te vellen exemplaar moet eerst de sneeuw weg geschept worden, een put van ongeveer een halve meter diep. Een Picea abies (kerstboom) van 20 tot 25 meter plat leggen vereist enige vaardigheid. Zo moet je trachten de boom op de grond te krijgen zonder dat hij in andere bomen, en er staan er veel, blijft hangen of dat andere bomen beschadigd worden. Verder moet hij in de juiste richting liggen om met de forwarder gemakkelijk op te kunnen pikken. Eens de boom geveld is wordt hij van takken ontdaan en in verschillende lengten verzaagd. Natuurlijk is de kwaliteit hierbij heel belangrijk. Hierbij is de stamdiameter van belang. De categorieën zijn plywood (Ø18-22cm), sawlog (Ø16cm) , paperwood (Ø7cm) en pulpwood (Ø6), de lengten bespaar ik jullie. Na een rekensommetje ligt het hout klaar om opgehaald te worden.
Donderdag werd verder geoefend, maar dan heel intensief. Hierdoor kan het wel eens gebeuren dat een boompje niet terechtkomt waar hij hoort te zijn. Het noodlot sloeg bij ons alle drie toe. Xavier kreeg de boom niet volledig onder controle waardoor de boom 3 meter naast de vooropgestelde velplaats terecht kwam. Daarna was het Wim zijn beurt om de boom een andere kant op te sturen. Geen probleem, door de valkerf, spintsneden en velsnede bij te sturen was dit euvel van de baan. Benny kon natuurlijk niet ontbreken in het lijstje van pechvogels. Na de middag was het gaan waaien. Dit voel je natuurlijk niet als je in het bos tussen de bomen staat, maar de kruin vangt meer wind dan je denkt. Hier door weigerde de boom het uitgestippelde traject te volgen, met een inderhaast genomen elandsprong kon onze lesgever zich in veiligheid brengen achter een dikke boom. We deden waarvoor we gekomen waren ; bijleren door te werken
Vandaag trekken we niet het bos in. Nee, een museumbezoek staat op het programma. Met gemengde gevoelens reden we richting LUSTO, een bosmuseum. Van actie naar het passievere werk? Maar toen we aankwamen zagen we reeds een super modern museum. Het gebouw is gebouwd in een cirkel, en de muren zijn cirkels. (jaarringen wat lusto wilt zeggen). We hebben ook een bosmuseum in België (Groenendaal). Niet om reclame voor te maken, daar duurt een bezoekje amper 10 minuten, hier hebben we een tweetal uren rondgelopen, en het mocht gerust nog wat meer zijn. Heel de geschiedenis wordt doorlopen. Finland is een echt bosbouwland. Naast antieke werktuigen stonden er ook de nieuwste prototypes. Onze collegas uit Eupen daagden ons uit voor een examen houtherkenning. We behaalden een tien op twaalf. Niet slecht vonden we zelf.
Na het museumbezoek reden we naar Parrikala. Het dorp waar onze gids Pirjo woont. Ze toonde ons haar summerhouse. Meeste Finnen hebben een zomer- en een winterhuis. Het zomerhuis bewonen ze in het weekend en hun vakanties. Meestal zijn ze slechts een tiental kilometer van elkaar verwijderd. Het zomerhuis is een echt knus huisje met sauna en veranda. Ze komen naar hier om nikske te doen. Kunnen we misschien nog iets van leren?
Onderweg hielden we halt aan een vogelobservatieplaats. De echte vogelaars waren er ook met hun professionele uitrusting. Wat eerst een wit stipje is, wordt door de lens omgetoverd tot een prachtige zwaan. Lijkt wel een sprookje, maar je blijft niet dromen bij ijskoude temperaturen in een barre wind. Het gebied is een moerasgebied. Hier is een overtrekplaats voor allerlei vogels. Vandaag passeerden er de witstaartarend of zeearend (Haliaeetus albicilla) en de gouden arend (Aquila chrysaetos). Het weer is stilletjes aan het veranderen, dus wat warmer. Daardoor krijg je dan een doortocht van allerlei vogels. Wij hebben ook een vogel gespot, nl. Pica pica. We kennen één wetenschappelijke naam van een vogel en dan spotten we hem toch zeker. Dus we hebben er bij de ornithologen een goede indruk achtergelaten.
Na dat we stilletjes waren afgekoeld hebben we het winterhuis bezocht. Het is soortgelijk als bij ons, maar dan alles in hout en vier dubbele ramen en muurisolatie van minimum 25 cm dik. Na dit bezoekje zijn we terug gereisd met de trein tot in Savonlinna. Het valt op dat het ijs op de meren snel aan het smelten is. En morgen gaan we ijsvissen, hopelijk zonder gekraak .
Dat de Finnen goede chauffeurs zijn zal u niet verwonderen. Kimi Räikkönen, Ari Vatanen en Juha Kankkunen doen bij u zeker een belletje rinkelen. Ik heb er even over nagedacht maar voetballers of wielrenners van Finse oorsprong kan ik niet onmiddellijk opnoemen. Van voetbal ken ik helaas te weinig. Bij Omega-Pharma Lotto rijdt wel een zekere Jussi Veikkanen mee maar daar hoor je niet zoveel over. Om te fietsen is het land niet zo geschikt vind ik persoonlijk. Vooral het klimaat is hier doorslaggevend. Nu liggen de wegen er nog glad bij, uitgezonderd in de steden. Dat doet er mij aan denken, wie schuiven ze in België naar voor als kanshebbers voor de ronde? We ontvangen hier geen nieuwsberichten uit ons fietsland, en in kranten is de sportkatern beperkt tot ijshockey en jawel autosport. Is Boonen al in form? En wat met mannen als Hushovd en Cancellara? We zien wel. Hoever staat het met de conditie van onze lopers in het Pito? Zit iedereen op schema? Benny en ikzelf gaan regelmatig s ochtends een toer lopen. Xavier is ook al een keer meegeweest.
Racepiloten dus. Toen we op maandag door Coördinatrice Pirjo vanuit Savonlinna naar Varpala reden stonden we versteld. Pirjo is Technisch Adviseur hier op de campus Natural Resources te Varpala. Dat ligt zon 20 km van Savonlinna. De rit verraste ons wel een beetje. Eens we de stad buiten waren en de wegen niet meer sneeuwvrij daalde de snelheid niet. De hoofdweg (N468) is een bochtige ijs- en sneeuwpiste van 6 meter breed met langs weerszijden een sneeuwmuur van ongeveer een meter hoog. Hier de hele tijd 70 tot 80 km/u rijden geeft toch wel een beetje een angstig gevoel. Niet dat er zenuwachtig gereden werd. Bij het passeren van een tegenligger ging ze niet boven op haar rem staan maar stuurde gedisciplineerd tot bijna tegen de sneeuwmuur zonder vaart te minderen. Alle autos zijn uiteraard voorzien van spijkerbanden, maar toch. Bij ons zou de snelheid in gelijkaardige omstandigheden eerder rond de 15 20 km/u liggen schat ik. Op dinsdag was onze piloot van dienst Kalla Kaartinen. Met hem gingen we ook op woensdag en donderdag hout oogsten. Onderweg naar de houtfabriek werd zoals gewoonlijk stevig doorgereden over besneeuwde wegen. Nu niet in een robuuste Volvo maar een Volkswagen-busje met 8 inzittenden en chauffeur. Samen met Xavier heb ik verschillende keren bewust niet vooruit gekeken bij het aansnijden van bochten of hellingen. Deze manier van rijden getuigt van een grote stuurvaardigheid. Toch staan er hier veel flitspalen. Op de wegen buiten het centrum mag 80 km/u gereden worden. In de bebouwde kom is dit 60 km/u. Daar wordt veel rustiger gereden.
Om acht uur in de morgen stonden we met ons drieën te wachten aan de simulator-trailer van de school. Het is een mobiele oplegger met daarin drie simulatoren voor bosbouwwerktuigen, zoals harvester en forwarder. De trailer is gemeenschappelijk aangekocht door drie scholen. Voor je aan het echte werk kan beginnen moet je hier eigenlijk wat computerspelletjes spelen. Het is leuk, maar je moet er echt je gedachten bijhouden, zoveel verschillende mogelijkheden. Het is niet alleen bomen vellen, maar je moet hier ook rekening houden met verdere bosontginning enz. Alleen al door deze simulatie kom je te weten op welke manier men hier te werk gaat. En hoe meer je oefent, hoe vlotter voor sommigen... Veel tijd hadden we niet, we moesten reeds om kwart voor tien gaan lunchen, patatjes eten
Daarna zijn met vlammende busjes richting Varkaus gereden. Varkaus is een dorp (of stadje) rondom een fabriek gebouwd. Opgestart in 1830 als een kleine houtzagerij. Daarna verder uitgebreid tot een enorm complex van zagerijen met kilometers transportbanden. In een eerste fase worden de bomen geleverd voor de houtzagerijen. 2500 m³ per dag! Gigantische kranen droppen deze stammen, waarna ze één voor één gekeurd worden. Vandaar gaan ze kilometers verder over het meer naar de houtzagerij. Daar heeft men verschillende mogelijkheden voor het verzagen ; balken, planken in alle maten. Onderweg ondergaan ze een hele reeks van kwaliteitscontroles, waarna ze ingepakt worden klaar voor de uitvoer. Momenteel planken reeds op maat gezaagd voor Japan voor direct gebruik.
Ongeveer de helft van het aangevoerde hout is afval. Dit afval wordt verwerkt voor de pulpindustrie en de aanmaak van o.a. pellets, . . Bomen zoals berk en ratelpopulierworden dan weer gebruikt als grondstof voor papier. Gigantische pletwalsen rollen het papier, nadat dit gekookt werd. Vergelijk het met een wc-rolletje met een breedte van 7m en een diameter van 3 meter. Daar kan je al eens een krabbeltje opschrijven.
Het afval dat niet voor papier kan gebruikt worden, wordt gehakseld en gebruikt als brandstof voor aanmaak biogas. Dit biogas wordt omgezet naar paraffine vanwaar het verder kan worden omgezet naar biodiesel. Deze kan voor allerlei doeleinden worden gebruikt. Na een fijnere raffinage is de diesel klaar als verkeersdiesel. Tijdens deze processen wordt aangemaakte energie (thermische, ) ook nog gebruikt voor elektriciteitsproductie o.a. met een waterkrachtcentrale, warm water wordt dan weer gebruikt voor het kweken van steur voor kaviaar. Hier zullen in september andere leerkrachten wat meer over vertellen. En zo kunnen we nog wel eventjes doorgaan, Je ziet dat de Finnen altijd een beetje verder denken en niets laten verloren gaan. We verwachten dat dit dorpje binnen enkele jaren nog enkele nieuwe, aanverwante fabrieken zal tellen. Volgens Xavier staan de Finnen hier een beetje voor; dat zie je aan het feit dat er geen putten in de weg zitten?????
Blijkbaar zijn we niet de enige Belgen hier in Finland. Wel op de campus Natural Resources waar wij ons bevinden. We hebben nog collega´s ontmoet van een middelbare school uit Eupen. Ze hebben reeds meerdere jaren een uitwisselingsproject met deze finse school. Ze wisselen leerlingen en leerkrachten uit in de richtingen: haartooi, architectuur, botenbouw (schrijnwerkerij) en mechanische technieken.
Tesamen hebben we de grootste toeristische attractie bezocht van Savonlinna, de middeleeuwse burcht vanSint-Olaf. Na een lange, maar interessante uitleg hebben we heel de geschiedenis van Finland doorlopen. Het is een middeleeeuwse burcht gebouwd op een hoge rotsblok temidden van het merengebied.
Savonllina bestaat voor 50 % uit water, of beter uit ijs. De stad is dan ook gebouwd op eilanden, elk met zijn eigen kenmerken; industrie, toerisme, woonzone, productiebos, natuurpark, .
Na het bezoek aan de kasteel hebben weal wandelend de stad doorkruist. De stad heeft één hoofdweg met zijhoofdwegen richting de eilanden. Verloren lopen is hier niet gemakkelijk, mits je het meer kunt doorsteken over het ijs, mits wat klauteren in de sneeuw.
Zaterdag 26/03/2011Dag allemaal op het thuisfront.
Onze reis begint op zaterdag omstreeks half vier s nachts. Het vroege vertrek is nodig om tijdig in Charleroi te geraken. Ryanair vliegt niet van of naar hoofdsteden, weet u wel. In Finland is dat voor ons een voordeel. Lappeenranta ligt op 230 km van Helsinki. En als we dan moeten kiezen tussen 70 of meer dan 200 km vervoer over de weg .
Benny en Xavier hebben zich vooral geamuseerd omdat ik nog nooit in een vliegtuig zat. Verder voorziet Ryanair weinig beenruimte tussen de stoelen. In het midden (aan de emergency exit) staan de zetels ver uit elkaar. Daar mogen alleen passagiers zitten die Engels praten, in nood moet je de bevelen van het cabine-personeel kunnen uitvoeren. Aangezien het grootste deel van de inzittenden Russen waren, zaten er bijgevolg op deze 12 stoelen slechts vijf mensen. Heel leuk want ik ben links en rechts vaak door het raampje gaan kijken... een beetje zoals een kleine die voor het eerst vliegt! Aan het vliegen vind ik vooral het begin op de startbaan goed. Zon vlieger trekt bangelijk snel op, vergelijkbaar met de Anubis-achtbaan in Plopsaland. Het stijgen heeft ook wel iets maar sommige passagiers vonden dit minder aangenaam. Tijdens de vlucht lijkt het alsof het toestel de hele tijd bergop vliegt. Dat van die oren en dat slikken vind ik een beetje overroepen, maar misschien is dat erger op andere vluchten. De knappe airhostessen werken bij de andere luchtvaartmaatschappijen. Vriendelijk zijn ze wel!
Eens geland in Lappeenranta houden we even halt om te eten en daarna de trein richting Savonlinna te nemen. Onderweg was er een oponthoud van twee uur. Blijkbaar was er ergens een trein in twee gebroken. We werden goed opgevangen door de conducteur. Omstreeks 19.35u arriveerden we te Savonlinna. Daarover morgen meer.
We zijn er eindelijk in geslaagd om ons elektronisch verkeer te beginnen,met de nodige aanpassing om met een qwertytoetsenbord te werken. Hierdoor werden we er aan herinnerd dat we qua ICT in een luxesituatie verkeren op het PITO.
We zijn dus in het kader van een Europees uitwisselingproject (LLP)onderLeonardo da Vinci met zn drieën een bijscholing Duurzame Bosbouw aan het volgen aan het SAMI in Finland. Onze verhalen, bekommernissen, lichtpunten, zal je op deze blog kunnen volgen, als we toegang hebben tot het internet.
Erasmus+
