DE LANGESTRAAT (foto genomen rond 1960, vóór het café "De twee Vlaanders" t.g.v. de jaarlijkse kermis)

Extreem lang is ze niet, de Langestraat, maar toch lang genoeg om een behoorlijk traject te hebben in zowel het Westvlaamse Anzegem als het Oostvlaamse Elsegem. Dé straat uit mijn kinderjaren. De straat is nu bijna volgebouwd en er wonen mensen die hun buren niet eens kennen. Toen kende iedereen iedereen. Ikzelf woonde in de Broekstraat, een uitloper van de Elsegemse Langestraat. Ha, er waren wel degelijk verschillen tussen de Anzegemse  en de Elsegemse Langestraat. Het Anzegems klinkt een beetje anders dan het Elsegems en café’s waren er alleen aan de Elsegemse kant. Zes stuks: “De twee Vlaanders”, “Den Anker”, “De nieuwe Vlasbloem”, “De Zwemkom”, “De Jazzband” en “Café Roger”. Genoeg om telkenjare, rond eind juni, een flinke wijkkermis te houden. Ach, die jaarlijkse kermis in de Langestraat! Het begon op zaterdag in de namiddag. Er hingen een stuk of vier luidsprekers, waaruit muziek klonk tot héél laat in de avond. Van die muziek van toen kon ik als kleine jongen heerlijk genieten in mijn zacht bedje: ik liet mijn slaapkamervenster wagenwijd openstaan om “alleen op de prairie” en “de jodelende fluiter” beter te laten binnendringen. De zondag was er weer muziek van in de morgen en iedereen keek uit naar het grote evenement van de dag: de wielerkoers. ’t Was een koers voor nieuwelingen, jongens van een jaar of achttien: voor mij waren het stuk voor stuk helden. De grotere kerels waren gebrand op “het groot bal” dat na de koers gehouden werd in het kleine danszaaltje dat bij het café “De nieuwe Vlasbloem” hoorde. Van alle café’s was “De nieuwe Vlasbloem” mij ‘t meest vertrouwd omdat die uitgebaat werd door Achiel Callens (Makker Kallies in de volksmond). Achiel was een zéér populaire figuur. Hij is de tweede van links op de voorste rij. Naast hem (derde van links) zit de burgemeester Emiel Declercq. Hij is zo’n veertig jaar lang burgemeester geweest in Elsegem, een eenvoudige landbouwer, de enige burgemeester die er in Elsegem is geweest die niet van adel was. Vóór hem waren er de opeenvolgende burggraven de Ghellinck d’Elseghem, en na hem kwam de fusie met vier andere gemeenten. In feite was het mijn nonkel Richard, de gemeentesecretaris, die toentertijd de touwtjes in handen had in de gemeente. Nonkel Richard had drie jaar middelbare studies gedaan en nog enkele maanden “bestuurswetenschappen” gestudeerd. Voor dié tijd was hij een geleerd man, die in zijn eentje beredderde wat er in Elsegem te beredderen viel. Achter de burgemeester staat Achiels vrouw, Gusta. Beiden waren goed bevriend met mijn ouders en Achiel en mijn grootvader Gustaaf waren erg “close”. Daar kwam nog bij dat Achiels kleinzoon mijn beste jeugdvriend was en bij zijn grootouders inwoonde. In de nabijheid van “De nieuwe Vlasbloem” stond een frietkot en op ’t hof van café “Den Anker” stond een schiettent en een draaimolen. De maandag waren er volksspelen en de klassieke valiezenkoers. Die koers werd telkenjare gewonnen door Maurice Dekeyzer – iedereen noemde hem Kiekske Keizers – een klein ventje dat al vrij bejaard was en niet veel kracht meer in de benen had, zodat het ieder jaar moeilijker werd om hem te laten winnen… maar het moést nu eenmaal, want Kiekske was de keizer en die moést winnen, want ’s anderendaags, de dinsdag, diende de kermis  afgesloten te worden met een feestelijke stoet met praalwagens, ter ere van de keizer, die daarna iedereen tracteerde in al de café’s tot groot jolijt van allen en tot  grote ergernis van Lieske, Kiekske Keizers halve trouwboek. Ik denk dat Kiekske zich nooit gerealiseerd heeft dat ze hem “lieten winnen”.

Halverwege de jaren vijftig begon het succes van “De nieuwe Vlasbloem” te tanen en dat had veel, zoniet alles, te maken met het feit dat Irene, de wondermooie dochter van Achiel, de ware had gevonden en ermee getrouwd was. Ik was toen al groot genoeg om alleen op café te gaan. Als een volleerde tooghanger in “De twee Vlaanders”: dat was heel erg stoer – het woord “macho” was toen nog niet uitgevonden. De uitbater was Omer Kiekens – uiterst links onderaan – die later opgevolgd werd door de alom gekende en geliefde en helaas te vroeg gestorven Piet Vankempen (bovenste rij, vierde van rechts). Piet heette in feite Michel Dekimpe, maar bijna niemand wist dat. Hij was “Piet” van in zijn prille jaren, genoemd naar de befaamde Nederlandse baanwielrenner Piet Vankempen. Niet dat ze op elkaar leken, maar omdat de achternamen een beetje gelijkluidend waren, naar ik vermoed. ’t Was enkel maar op zondagmorgen, na de hoogmis in Grijsloke, dat ik in “De twee Vlaanders” binnenging en ééns in de vijf weken was dat ook om mijn haar te laten knippen. Achteraan in een hoek van ’t café, en alleen op zondagmorgen, oefende Roger Kiekens dáár het vak van haarkapper uit. Roger was een zachtaardige zeer begaafde jongeman: naast belastingcontroleur was hij ook een getalenteerd accordeonspeler. De prijs voor een “kapbeurt” was belachelijk laag: vijf frank, en dat was precies de prijs van een pint bier. Het was maar logisch dat die prijs opgetrokken werd. Ineens ging het naar twintig frank: nog steeds goedkoop, maar toch een prijsstijging van… driehonderd percent! Een verschil van drie pinten. Vanwege die drie pinten heb ik daarna twee keer mijn haar laten knippen bij Tillie Kok, een bejaarde man in het Anzegems deel van de Langestraat, en die het nog steeds deed voor vijf frank. Maar Tillie praatte almaardoor en zijn adem rook niet al te best, zodat ik na die twee keer teruggekeerd ben naar Roger Kiekens… en ik heb er geen pint minder om gedronken. Roger is de tweede van rechts op de onderste rij. Zijn lief vrouwtje, Maria, is de derde van rechts op de middenste rij. Ze is vorig jaar ter ziele gegaan, een lot waaraan er pas twee ontsnapt zijn tot op de dag van heden: Roger Kiekens zelf en Gabriëlle, de fiere dame achter hem, de vierde van rechts. Al die anderen zijn dood. Ik zit er met betraande ogen naar te kijken. Die foto, hij lijkt zo recent. Al die lieve mensen die ik stuk voor stuk zo goed gekend heb en met wie ik ben opgegroeid. Ze zijn er niet meer, net als de kermis. Net zo min als die mensen zal de kermis nog ooit terugkeren, want alle café’s van de Langestraat zijn weg en er woont daar nu veel te veel volk in al die nieuwe huizen. Maar de geboortegrond, die is er nog. Het ouderlijk huis renoveren en hier weer komen wonen, is mijn lang gekoesterde droom. Maar de bouwvergunning voor de renovatie is afgekeurd en er moet een nieuwe aangevraagd worden. Dat brengt slapeloze nachten mee voor deze bejaarde hartlijder en op zijn minst drie maanden vertraging. Op mijn leeftijd betekenen drie maanden vertraging heel wat! Als de goedkeuring er ooit nog kómt, wel te verstaan… Misschien moet ik de titel van mijn memoires wijzigen: “Adieu Elsegem” in plaats van “Terug naar Elsegem”. Of “Niet terug naar Elsegem”?

07-04-2012 om 12:05 geschreven door kris vansteenbrugge