Francois Englert heeft Nobelprijs voor Natuurkunde gewonnen
De Belg Francois Englert, de ontdekker van het higgsdeeltje, heeft de Nobelprijs voor Natuurkunde 2013 gewonnen. Hij moest de eer delen met de Brit Peter Higgs, die luttele weken later zijn hypothese publiceerde over hoe deeltjes hun massa verkrijgen, weliswaar uit een volledig ander oogpunt bekeken. De mentor en collega van Englert, Robert Brout, maakte geen aanspraak op de prijs, aangezien niet wordt toegestaan dat de prijs na de dood wordt toebedeeld.
Meer dan dertig jaar geleden is het dat een Belg dit Englert nog heeft voorgedaan. Indertijd werd deze onderscheiding voor scheikundige verdiensten toegekend aan Ilya Prigogine, een Belg van Russische afkomst. Prigogine kreeg de prijs voor zijn werk dat hij verricht had met betrekking tot de thermodynamica. Wel gaat Englert de geschiedenisboeken in als eerste Belgische Nobellaureaat voor de natuurkunde.
De grote vraag die rees in aanloop naar de uitreiking was hoe de academie het probleem van de vijf ontdekkers van het higgsdeeltje zou benaderen. Aangezien de voorwaarden het verbieden, mag de prijs aan niet meer dan 3 personen worden geschonken. De onderzoeksteams publiceerden hun bevindingen met slechts minimale tijdspannes ertussen. Eerst gaven Francois Englert en Robert Brout hun artikel uit op 31 augustus 1964 in Physical Review Letters. Een anderhalve maand later volgde Peter Higgs met zijn ideeën in een andere versie van het tijdschrift waarin de Belgen hun publicatie voltrokken. Hetzelfde jaar maakten ook Gerard Guralnik, Tom Kibble en Carl Hagen hun onderzoeksresultaten bekend. Uiteindelijk ging de onderscheiding toch naar Francois Englert en Peter Higgs. De drie overige wetenschappers voelden zich naar eigen zeggen in de steek gelaten door de Zweedse Academie. Ze beweren immers dat hun werk het meest gedetailleerde was.
Nadat Englert werd ingelicht, reed hij naar de Université libre de Bruxelles, waar een uitbundige menigte hem stond op te wachten. Even later richtte hij zich tot de pers en verklaarde: 'Je kunt je wel inbeelden dat dit niet geheel onaangenaam is, een Nobelprijs winnen'. Vanop het balkon van zijn appartement in Ukkel zei nog dat hij blij is, maar bedroefd dat zijn collega Robert Brout er niet bij is.
Ook zal een bol van het Atomium zijn naam dragen, meer bepaald wordt de onderste bol de 'Sphère Francois Englert' gedoopt. Een andere bol werd reeds vernoemd naar Ilya Prigogine.
Vorig jaar was het al spannend afwachten naar de uitreikingen van de Nobelprijs, maar deze werd dan gewonnen door de Franse Serge Haroche en de Amerikaan David Wineland. De experimentele fysici kregen die omdat ze een manier gevonden hadden die toestond deeltjes te onderzoeken zonder dat ze ophielden te bestaan.