Van Villar de Mazarife naar Villares de Orbigo: over 19 bogen
We vertrekken vandaag met 7 laagjes kleding over mekaar, en die gaan de hele dag niet uit. Er is nochtans bijna geen wind en de regen komt er maar geleidelijk en wordt niet meer dan motregen, maar 5 à 7 graden is niet veel.
We beginnen met 10 km bijna rechtdoor stappen bij lichte nevel, eerst langs een stille asfaltweg, daarna over een aardeweg, tot Villavante. Een kop koffie, een babbel met andere Compostelagangers een blik op de voor deze streek typische kerktoren met zijn drie klokjes en het gaat weer verder.
Tussen Puente de Orbigo en Hospital de Orbigo vloeit ... inderdaad, de Orbigo en over die rivier ligt de langste pelgrimsbrug van de hele camino frances. We tellen 19 bogen. Picknicken doen we met dit weer niet, liever gaan we de albergue aan de brug binnen. De uitbater toont weer die winter-pelgrims-sympathie die ons opvalt: al direct krijgen we van het huis een kop hete kippensoep aangeboden. Kan nooit zo heerlijk zijn als je warm thuis zit! We stappen nog tot Villares de Orbigo, waar de Vlaamse Christine ons in haar albergue ook al warm verwelkomt.
De betaling voor de maaltijden is hier een donativo, d.w.z wat je wil geven. 's Avonds: gezellig aan tafel en een lange babbel met andere Compostelagangers, terwijl de regen buiten ongenadig valt.
We zetten vandaag 23 849 stappen, goed voor 17 km.
Aan het ontbijtbuffet kúnnen we vandaag niet anders dan nog en nog maar iets halen. We kunnen immers pas om 10 u. het Pantheón Real bezoeken, al zouden we liever veel vroeger de stad uitwandelen. Als we daar om 10.05 uur arriveren, blijkt klokslag 10 uur al een rondleiding begonnen en zouden we een uur moeten wachten. Onze half gemeende, half gespeelde ontreddering aan de kassa brengt de verantwoordelijke ogenblikkelijk op een uitstekend voorstel: we kunnen nog bij de rondleiding aansluiten.
Schitterend. De kwalificatie "de sixtijnse kapel van de romaanse kunst" is er misschien net iets over, maar dit pantheon van de koningen van León is magnifiek: schilderingen over het evangelie, maar ook over profane thema's, zoals de typering van de maanden van het jaar.
Veel later dan bedoeld stappen we kwiek de stad uit, een achttal km door voorsteden en nijverheidszones, nog langer zelfs over beton of plaveien. Ideaal om blaren te kweken, wat Paul nooit, maar deze keer eens wél overkomt.
Op een voetgangersbrug wenst een man ons buen camino. Hij wijst naar de verre bergen, nauwelijks zichtbaar, waar flink wat sneeuw gevallen is. Gek hoe dapper Spanjaarden je vinden wanneer je bij koud weer toch blijft stappen: we krijgen veel buen caminos, in een cafeetje waar we koffie drinken, krijgen we een gratis portie tortilla aangeboden, een man stopt met de auto, omdat hij denkt dat we de verkeerde richting willen kiezen.
Na het bedevaartsoord La Virgen del Camino, met zijn moderne kerk, kiezen we maar weer voor de alternatieve route. We vinden er ook een heerlijk alternatieve albergue in Oncina de la Valdoncina, eenvoudig en authentiek. We moeten wat haasten, maar pauzeren er nog even.
Wat verder gaat het een stukje páramo op, hoogvlakte die aan de Hoge Venen doet denken. Stilaan wordt het echt fris: de zon verdwijnt definitief en bij een temperatuur van enkele graden krijgen we een gure wind op kop.
Gelukkig naderen we Villar de Mazarife. Daar wordt het moeilijk: de Albergue de Jesús wil je duidelijk graag ontvangen, terwijl die van Tio Pepe haar bordje er maar enkele meters achter plaatst. Vervelend voor een Compostelaganger... Maar er is een belangrijk element: we hebben bij Tio Pepe gereserveerd, dan mag je toch niet zomaar terugkrabbelen? We houden het dus maar bij Tio Pepe en het blijkt daar bijzonder gezellig!
Van aan het pantheon zetten we vandaag 28 174 stappen, goed voor 20,5 km.
Even in León, waar pelgrims rusten - soms wat te veel
Een dag verpozen wil zeggen een dag rusten, dus kalm aan doen in deze plaats met haar intieme binnenstad.
Maar voor de middag gaan we naar het klooster van San Marcos. Daar huisden immers de monnik-soldaten van de ridderorde van Sint Jakob, die de pelgrims beschermden. Het is een schitterend gebouw met een gevel van wel 100 meter. Boven de hoofdingang is Sint-Jakob als Matamoros weer druk doende met het afslaan van moslimhoofden. Hoort hier geen bordje met de melding dat zulke activiteit in deze tijd minder kan worden toegejuicht? In de kloosterkerk zijn honderden Compostelaschelpen afgebeeld en de ruimtes hebben rijkelijke plafonds.
Daarna is er ruim tijd, want pas om 4 uur kunnen we het mooiste van León bekijken: het Pantheón Real. Tijd zat dus, zelfs voor een middagdutje. Daarna heel rustigjes op weg door de zonnige bijna-vrieskou, een rest van de oude stadsmuren bekijken, dan naar de romaanse kerk van de Visigotische schriftgeleerde Sint-Isidoor. Om 4 uur zijn we aan het pantheon, dat ... even tevoren gesloten werd. Slecht gekeken en vervolgens veel te lang gerust en gekuierd..!
Een noodplan dan maar: morgen staan we om 10 uur aan de deur van het pantheon. Om 11 uur marcheren we de stad uit. Met wat reppen zijn we dan voor het donker wel op onze bestemming. Eigen schuld, dikke bult!
Van Arcahueja tot León, de laatste grote stad vóór Compostela
Op deze 100ste reisdag (rustdagen tellen we niet niet mee) hebben we het zo geregeld dat we maar enkele uurtjes moeten stappen, zo houden we vandaag ( en ook morgen) flink wat tijd voor de laatste stad met meer dan 100 000 inwoners die we tegenkomen.
Het naderen van León is redelijk aangenaam, vooral doordat we van de gewone route worden afgestuurd en langs een voorlopig pad moeten. Vanop een heuvel zien we de stad liggen, met de kathedraal goed zichtbaar en verder weg de bergen met verse sneeuw. We dalen af, aan een apotheek knippert het: 11 uur, 6°.
Nog drie kwartier door de wijken waar de vroegere bewoners van de leeggelopen dorpen nu opeengestapeld leven en we zijn in het hart van de stad. We hebben 13 103 stappen gezet, goed voor 9 km.
's Middags beginnen we met de logische dingen voor een Compostelaganger in León. Een: een bezoek aan de Iglesia de Santa Maria del Camino - kerk gesloten, maar toch heel mooi plein ervoor. Twee: aansterken met een flinke portie morcilla, de plaatselijke, flink gekruide bloedworst - Paul enthousiast, Marina schoorvoetend. Drie: de kathedraal bezoeken - een juweel met reusachtige glasramen. Net als in de kathedraal van Reims word je hier aangemoedigd door een lachende engel, de aartsengel Gabriël zelf. Hij is wat moeilijker te vinden en vooral: hij lacht net iets minder vriendelijk. Maar ja, een (Noord-) Spanjaard is geen Fransman, zeker?
Het mooiste van León, als we onze vrienden Jurgen en Walter mogen geloven (en dat doen we), houden we voor morgen.
Het weerbericht heeft het over een "bajada de temperaturas de 10 grados". Het gaat van 19° naar 8° in twee dagen, 's nachts zal het bijna gaan vriezen. Héél wat minder dus.
Zo is het ook met de tocht van vandaag: we lopen aanhoudend vlak bij de rijweg, die stilaan drukker wordt. En vooral, de uitzichten verbeteren er niet op: het landschap wordt meer verbrokkeld en verrommeld. De wat grotere stad die dichterbij komt, waarschijnlijk. Toch wat deprimerend.
Zou het oude plaatsje Mansilla de las Mulas wat charme brengen? Misschien ligt het aan ons, maar het komt ons voor dat het aan de toegang tot het stadje gebeeldhouwde pelgrimspaar er somber bij geworden is. Terecht, zo blijkt: van de "goed bewaarde stadsmuren" een foto nemen zonder doorhangende kabels of eternitplaten erop is praktisch onmogelijk. Maar oef, het centrale pleintje valt langs één kant zeer goed mee. Een kiekje dus, met Marina erbij.
In Villamoros drinken we een voormiddagkoffie. Men heeft er de kachel aangemaakt, want het warmt vandaag maar moeizaam op. Heerlijk!
In Puente Villarente is de brede rivier waarover de middeleeuwse brug ligt grotendeels grasland geworden. Aan de overkant wachtte vroeger een ezelin om zieke of uitgeputte pelgrims tot in León te brengen. Voor ons is dat onnodig. We stoppen nog even vóór de stad, in Arcahueja. Aan de rustplaats voor het dorp wordt de afstand naar Compostela aangegeven: 307 km. Als dat geen moed geeft!
We zetten vandaag 24 896 stappen, goed voor 17,5 km
Van Calzadilla de los Hermanillos naar Reliegos: geen dorp, geen schaduw
We gaan nog even langs bij de vriendelijke dorpswinkelier en beginnen aan het laatste stuk van de meseta. Het gaat over de Romeinse weg, door het karige, eentonige maar warmgekleurde landschap. De wind, volgens het weerbericht van een forse windkracht 5 naar 3 naar 1 geminderd, is niet meer voelbaar. Het wordt al snel zo'n 20 graden in de schaduw, in de zon een tiental graden meer. Piepkleine herfsttijlozen op de weg zetten wat lila stipjes en het Cantabrisch gebergte komt weer wat dichterbij. Maar onze wandelgids kan hier niet veel meer melden dan dat er na 3 km een bocht naar rechts is, dat nog eens 5 km verder een spoorweg zichtbaar wordt... Je komt door geen enkel dorp. In zulke omstandigheden begin je voor je het weet enigszins verdoofd te stappen .
In de schaduw van een van de zuiderse eikenboompjes die maar een paar meter hoog worden, zit een Amerikaanse Compostelaganger tegen de grond wat te rusten. "You must be mad to do this!" vindt hij. We spreken hem niet tegen. In volle zomer moet je dit echt niet doen. Zeker niet in de middaghitte! Er valt hier dan af en toe eens iemand dood. Wij zelf laten dat optionele deel van het wandelprogramma liever terzijde.
Tegen het warmste van de dag komen we in Reliegos. Ons litertje water voor elk is op. Tijd voor de zo gemiste koffie! "I think so," horen we een wandelaarster zeggen aan het tafeltje achter ons. Vergeet ze nu geen 's'? Wij kunnen die lekkere douche alleszins goed gebruiken.
We zetten vandaag 25 403 stappen, goed voor 18 km.
Van Sahagún naar Calzadilla de los Hermanillos: weg van de (pelgrims)snelweg
De waarheid heeft haar rechten. Dat je de wandeldagen vóór Leon alleen langs nietszeggende plaatsjes passeert, leek wel zo in onze wandelgids, maar is niet helemaal waar. Het kleine Sahagún heeft toch wel wat te bieden. En omdat we vandaag tijd genoeg hebben, kijken we er 's voormiddags nog even rond.
De 13de-eeuwse San Lorenzokerk heeft een machtige toren, tegelijk bonkig en sierlijk. Wat verder, in de al even bijzondere Iglesia San Tirso, raadt men ons aan in de kloosterkerk van Santa Cruz langs te gaan, al is die eigenlijk gesloten. Als we aan de juiste deur bellen, zal een zuster ons wel toelaten. En zo gebeurt het: ze kijkt ons van achter een luik onderzoekend aan, we worden betrouwbaar bevonden en dan allervriendelijkst ontvangen. We zien hier het graf van koning Alfonso VI, met wie we bij aankomst in de stad al gefotografeerd werden. Naast hem rusten vier vrouwen in één kist. "Vier van zijn vrouwen", zo lezen we - was hij de Spaanse Hendrik VIII??
Tegen de middag zijn we de stad uit. Het zou nu lang pelgrimssnelweg worden: naast ons een gewone rijweg, niet veel verder de autoweg. Al zijn beide heel weinig bereden, we kiezen voor vandaag en morgen toch een alternatieve route, de zogenaamde Romeinse weg. Het wordt plots heel stil: zie je op de gewone camino geregeld anderen, dan worden we hier maar 1 keer ingehaald door een fietsend gezin en zien we maar één andere stapper.
In Calzada del Coto lijkt het weer of de platanen mekaar de hand reiken om de doorkijk naar de dorpskerk mooier te maken. We stappen nog twee uur - het is net niet te warm - op een brede lege aardeweg door een nogal leeg landschap en komen genant vroeg aan in Calzadilla de los Hermanillos. Net als altijd: buiten de camino word je veel hartelijker ontvangen.
We zetten vandaag 20 831 stappen, goed voor 14 km.
Van Calzadilla de la Cueza tot Sahagún: het lemen land
Vanuit onze kamer zien we de zon opgaan boven de meseta. Op tijd vertrekken, want we willen wat opschieten vandaag.
Het landschap is hier eentonig, zeggen andere Compostelagangers ons: velden, velden en nog eens velden. In deze streek had men vroeger geen steen om mee te bouwen, en daardoor zijn veel oude huizen en schuren uit leem opgetrokken. Leem is hier de grondsoort. En daardoor is het hele land leemkleurig, vandaag weer met een blauwe lucht erboven. Wij houden ervan.
Kleine dorpen volgen mekaar snel op. In Ledigos meldt een bord dat we op 373 km en 270 meter van Compostela zijn. Als dat niet nauwkeurig is! Verder, tussen Moradinos en San Nicolás zien we ver naar het noorden de tweeduizenders van het Cantabrisch gebergte liggen.
Kort voor het stadje Sahagún komen we over een oude brug bij de kapel van de Virgen del Puente. Hier heeft de stad een monument geplaatst voor koning Alfonso VI.
Je bent nu precies halverwege de Camino Frances door Spanje, zo luidt het. Of dat óók tot op de meter nauwkeurig is, is twijfelachtig. Toch laten we ons hier maar vereeuwigen, met Alfonso als getuige.
Weinig later zijn we in Saragún. We zetten vandaag 30 958 stappen, goed voor 23 km. Morgen kijken we hier eerst eens rond en houden we de tocht wat korter dan vandaag.
We trekken een verlaten stuk meseta door: 16 km zonder een dorp, langs een rechte weg, in een vlak landschap van akkers. Op 800 m hoogte, maar zo plat als een euromunt, zoals het een deugdelijke tafelberg betaamt.
We hebben schitterend helder weer, met aanhoudende wind in de rug, als van een krachtige ventilator. De laatste jaren zijn er populieren langs de weg geplant. In de zomerhitte blijft dit door uitdroging en eentonigheid die de wandelaar bedreigen een gevaarlijk stuk camino. Ons blijven de visioenen bespaard, al horen we, gestadig stappend met de blik op de lege velden, verre zweverige muziek heel geleidelijk naderbij komen. Het hele fenomeen wandelt ons even later voorbij: twee jonge Compostelagangers die zich door deze muziek laten begeleiden, wat maakt dat ze ons met gemak inhalen.
Hier en daar wordt op het land gewerkt, nooit zagen we zoveel keien opgeploegd.
Na uren rechtdoor stappen komen we in Calzadilla de la Cueza. Men heeft hier vrolijk versierd en wij bestellen hier in het barretje bij de ingang van het dorup de koffie die we gemist hebben. Een affiche vertelt er dat de Guardia Civil de pelgrims beschermt. Hopelijk niet zoals ze dat met de Catalaanse burgers doet, merkt Paul op. Hij maakt een foto van de affiche . Tien minuten later melden we ons aan in ons verblijf. Meteen zien we er Paul zijn foto op het scherm verschijnen! Moeten we vrezen dat Paul zijn lacherige gedoe bij de affiche al gemeld is en moeten we de G.C. verwachten??
Gelukkig hebben we onze bloglezers. Mocht de blog de volgende dagen stilvallen, dan schakelt zeker wel iemand Buitenlandse Zaken in.
We zetten vandaag 23 360 stappen, goed voor 16,5 km.
Van Villarmentero de Campos naar Carrión de los Condes: langs kerk, kerk, kerkje, kerk en kerk tot kloosterschool
We nemen het Spaanse koekjes- en cakejesontbijt vroeg genoeg om nog een ietsje te zien van de zonsopgang boven de landbouwmachines van de Campos en veel van het ochtendlijke strijklicht. Niet dat we ver moeten: liever rustig nog wat cultuur tanken vooraleer we ons overleveren aan het bijna-vacuüm dat ons de volgende dagen blijkbaar wacht.
We blijven op onze eenzame alternatieve weg, langs de op een heuveltje gelegen Ermita de la Virgen del Rio om in Villalcázar de Sirga weer in de relatieve stappersdrukte te belanden. Hier valt de tweede kerk op onze weg te bezoeken, de Santa Maria la Blanca, een romaans-gotische parel. Al in het portiek kijken 5 evenwijdige rijen van lezende of musicerende figuren ons aan.
Nu gaat het een flink uur de pelgrimssnelweg op tot Carrión de los Condes. Aan de poort van een kapel worden we uitgenodigd door een Amerikaan die voor het opknappen ervan middelen verzamelde en ons een kwartier over zijn werk en plannen vertelt. Even verder bekijken we de kloosterkerk Santa Clara, door de zusters 200% verzorgd. En nog een flinke steenworp verder staan we bij de Santa Mariakerk, waar de Spaanse vlag wappert. Het interieur laten we maar even - een cultuurhistorische indigestie hoeft ook weer niet. Tenslotte volgt de Santiagokerk, waar in het portaal uit de 12de eeuw 25 beroepen zijn uitgebeeld. We herkennen een waard met een kan, een kapper met zijn schaar, een smid met blaasbalgen.
Tijd om naar ons verblijf te trekken: het ... Real Monasterio de San Zoilo, een klooster waar men lange tijd een school met groot internaat had. Een historisch bezoek kan hier ook: vanop de sluitstenen van de gewelven kijken ons deze keer wel 230 gezichten aan. Maar het binnenplein, de vroegere speelplaats, brengt rust. Paul, met decennia BimSem achter de rug, voelt iets van thuiskomen. Tja, ook 3 verdiepingen met kamers. Maar is die schooltoren nu verdorie niet hoger dan die in Mechelen??
We hielden het, met al die kunst, bij 18 868 stappen, goed voor 12,5 km.
Van Boadilla del Camino naar Villarmentero de Campos: kiezen in de Campos
Het is een rustige dag volledig vlak stappen, verder door de Tierra de Campos, een vroeger welvarend maar nu ontvolkt gebied. Temidden van de akkers loopt hier het Canal de Castilla, een 18de-eeuws kanaal dat nooit voltooid raakte. Opvallend hoeveel populieren er in deze streek staan.
In Frómista bezoeken we de vroegromaanse kerk van San Martin, schitterend gerestaureerd. Het is hier kiezen: zetten we onze weg naar Compostela verder of gaan we naar Rome of Jeruzalem? We houden het nu maar even bij dat eerste.
Voorbij Frómista begint een gedeelte van de camino dat wel eens "de pelgrimssnelweg" wordt genoemd: de historische Sint-Jakobsweg werd almaar verbeterd en eindigde als ... triviale verkeersweg. Eïn dan legde men er voor de Compostelagangers maar een wandelpad naast.
Niet erg inspirerend, dus kiezen we gedecideerd voor een variant: vanaf Población de Campos een wat meer kronkelende maar parallele weg op. Niet verkeerd, kiezen voor een alternatief, maar kiezen voor het juíste alternatief is nog iets heel anders... We komen op een veldweg die de beek al te nabij volgt, steeds smaller en meer begroeid wordt en waar we tenslotte maar wat intuïtief de weg moeten beginnen te zoeken. En ook vinden, gelukkig.
Villarmentero de Campos heeft zo te zien geen 50 inwoners meer. Vanuit ons verblijf kijken we uit op de dorpskerk en op attributen van een dorpje in de Campos. De parkeerbordjes vooraan, hoe schattig ook, hoefden voor ons niet, want morgen gaat het weer te voet verder.
We zetten vandaag 23 348 stappen, goed voor een flinke 16 km.
Van Castrojeriz naar Boadilla del Camino: tot het zuidpuntje
Al zijn er in het aardige Castrojeriz wel wat winkels, vóór een uur of tien doen die de deur niet open. En zo klauteren we wat lichter dan we dachten - een voordeel toch - langs de steile weg een volgend stuk tafelgebergte op. Aan het wegkruis boven, het Cruz de la Suerte, - " het zweetkruis" voor zover ons Spaans reikt - wapperen de linten in de wind. Die dwingt ons de hele dag ons jasje aan te houden, maar duwt ook lekker in de rug.
Wat is dit, bij alle eentonigheid, een indrukwekkend gebied! " Een contemplatief landschap, " zei een goede vriend, en hij zei het juist.
We steken via een middeleeuwse brug de Rio Pisuerga over en komen in de Kastiliaanse provincie Palencia. Nooi veel van gehoord en niet te verwarren met Valencia. Maar als we in het volkse Vlaamse liedje over die stad de beginmedeklinkers hier en daar door p's vervangen, klinkt het overtuigend genoeg.
Voorbij het enige dorpje dat we tegenkomen, Itero de la Veja, gaat het weer verder over de meseta. Het weer wordt wat minder zonnig, maar zachtgeel en blauw blijven de kleuren. We komen in Boadilla del Camino en houden het daar bij.
We spelen misschien enkele fijne mede-Compostelagangers kwijt, maar zijn moe genoeg. Dit is het zuidelijkste punt van de Camino Frances, voortaan is het noordwestwest.
Vanuit het raam zien we de middeleeuwse gerechtszuil van waarop diverse wezens ons beloeren. Maar Sint-Jakobsschelpen houden alles in de hand. We kunnen gerust zijn.
We zetten vandaag 28 995 stappen, goed voor 20 km.
Van Hornillos del Camino naar Castrojeriz: van vaalgeel tot olijfgroen
Er valt wat te stijgen om vanuit Hornillos weer op een stuk hoogvlakte te komen. Het wordt 11 km tussen glooiende stoppelvelden, waar soms rode, soms grijze en dan weer zwarte aarde tevoorschijn komt. Een eerder leeg landschap, waardoor de weinige bomengroepjes en de enorme steenhopen zich des te meer opdringen .
We genieten van het zonlicht dat tussen de wolken heen over de akkers danst, langs al dat verbruinende geel. De hele dag hebben we een koel windje in de rug, dat geregeld de broekspijpen doet fladderen.
In een laagte duikt plots het dorpje Hontanas op. Voor één keer (in Spanje) is de dorpskerk eens open, kans dus om even te bezinnen in een gewijde omgeving en een karaktervol blauw kaarsje aan te steken. In de late namiddag komen we langs de abdijruine van San Antón. De oude pelgrimsweg, nu de verkeersweg, loopt er gewoon door een boog van het gebouw. Wanneer we even passeren in de flink alternatieve albergue daar, leren we dat niemand minder dan Kuifje het tijdens zijn Compostelatocht ook al zo zag.
In het kleine stadje wat verder ligt op een heuvel de burcht (castro) van de Westgotische heerser Sigerich. Doordat Spanjaarden doorgaans niet zo sterk zijn in de uitspraak van het Gotisch is de plaatsnaam Castrojeriz geworden. Dit is ons eindpunt voor vandaag!
De avond sluit optimaal, wanneer ons een fles Rioja 'Marqués de Carabás' wordt voorgezet. De gelaarsde kat zwaait ons vrolijk toe.
We zetten vandaag 30 373 stappen, goed voor 22,5 km.
Van Burgos naar Hornillos del Camino: een eerste stukje meseta op
Om halfnegen is het in Burgos goed licht en wat later zijn we onderweg voor wat mondvoorraad en ook voor de "bewijsfoto": Marina op de bank naast dezelfde pelgrim als toen we hier in april stopten. De man ziet er nog altijd even kapot uit, Marina gelukkig - een half jaartje - frisser.
We verlaten de stad langs de universiteitswijk. Aan de gebouwen van de rechtsfaculteit is Sint-Jakob present om ons op dreef te helpen. Ook de zon is er, volop zelfs. Zouden we door al dat zuidwestwaarts lopen niet alleen aan de linkerkant bruinen??
Voorbij Tardajos steken we een watertje over en komt de eerste meseta-helling al in zicht. In Rabé de las Calzades verrast het ons dat we het plaatsje inkomen langs de Heilige-Marinastraat. Die heilige bestaat dus echt!? Een paar honderd meter verder wordt ze afgebeeld: ze staat zusterlijk naast Sint-Jakob zelve en een pelgrimsverblijf is naar hen beiden genoemd: Santa Marina y Santiago. Waw, eens nakijken in de gids. Daar staat: "Deze herberg kunnen we, op basis van verscheidene meldingen en ervaringen, allerminst aanbevelen." Hum... We zullen de heilige Marina er misschien maar beter even buiten laten.
Na Rabé begint echt de stijging naar een eerste stuk meseta: tafelvormig hoogplateau, praktisch boomloos, maar zeer goed landbouwgebied. Ongelooflijk dat iemand hier voor die stijging een authentieke lift(deur) voorziet.
Na anderhalf uur tussen stoppelvelden dalen we weer af naar een flinke groef in de tafel. Daar ligt Hornillos del Camino, de bestemming voor vandaag.
We zetten vandaag 29 197 stappen, goed voor 22 km.
Hoe is t mogelijk, denkt iemand in Denderleeuw, het tiende traject, alstublieft! En ikzelf ben gewoon in één keer naar Compostela gefietst.
Ja, ieder naar zijn eigen godsvrucht en vermogen, zeker? Wijzelf ploegen midden in de herfst weer twee weken verder. Het is al lang niet meer langs Vlaamse, Waalse, Boergondische, Baskische, , maar nu weer verder langs Castiliaanse wegen.
Vóór ons ligt het eentonige traject van Burgos langs León tot Astorga : een paar honderd kilometer op de hoogvlakte, de meseta, altijd op ongeveer duizend meter hoogte. We proberen tot vlak voor de 1500 meter hoge Cruz de Ferro te geraken. Wat we níét van plan zijn: doodvallen in de schaduwloze hitte (want het is herfst), luchtspiegelingen beginnen zien van de eentonigheid (want we houden mekaar wel bezig) of stiekem de bus nemen tot León (want zo zijn we niet, ook al zijn we langzaam).
Wie, met al die eentonigheid voor de boeg, de moed om onze blog te lezen toch niet opgeeft, vindt vanaf woensdagavond 17 oktober elke avond weer een verslagje.
We stapten voor het eerst de hele tijd in Spanje. Dat is echt wel anders dan in Frankrijk. De Compostelaweg wordt natuurlijk almaar drukker (al viel dat in deze koude aprilmaand erg mee). Maar er zijn, in onze beleving, ook andere plussen en minnen van het Spaanse caminowandelen.
Eerst de minnen (dan kunnen we positief eindigen):
-het contact onder Compostelagangers wordt wat minder. Dat komt door de grote taalkundige verscheidenheid, maar nog meer doordat de van gezelligheid houdende wandelaar dikwijls plaats maakt voor de nogal gefixeerde stapper, die nu meestal in één reis tot Compostela wil. Rond 7 uur is die de deur uit, ontbijten doet hij of zij wel ergens onderweg.
-de camino loopt geregeld vlak bij drukke wegen, zelfs autowegen. Dat komt blijkbaar doordat je meestal op het eeuwenoude pad zit. Dat volgde natuurlijk de vanuit het landschap makkelijkste route en daar precies kwamen later natuurlijk ook de wegen voor autos te liggen.
-bijna alle kerken langs het pad zijn gesloten. Ondertussen maakt een speciaal wandelaarsgidsje van de Junta de Castilla y Leon, gratis uitgedeeld, je waterachtig voor wat voor kunstschatten er achter die gesloten deuren te bewonderen zijn.
-zo lekker als in Frankrijk eet je in Noord-Spanje dikwijls niet. (Maar de pintxos (tapas) zijn, zeker in de steden, wel héél lekker.)
De plussen:
-de camino is praktisch altijd een comfortabel pad, niet al te hard, zodat het heel goed bewandelt.
-maaltijden zijn zeer goedkoop: voor 9 à 12 EUR vind je op het pelgrimscircuit een heel behoorlijke driegangenmaaltijd, met water en wijn erbij.
-in elk dorp, hoe klein ook, vind je wel een cafeetje, meestal ook een winkeltje
-hier voel je op alle mogelijk wijzen de eeuwen geschiedenis van de camino: stadjes en dorpen zijn gewoon naar doortrekkende pelgrims gemaakt. Er is, voor wie van oude kunst houdt, meer moois te zien op weinig wandelafstand.
Met het weer hadden we echt tegenslag: de kou was ongewoon, er waren overstromingen in het nieuws. Maar de toevalligheden van het weer erbuiten gelaten: op de Castillaanse hoogvlakte komt de lente laat. We misten, eens Navarra uit, het ontluiken van de lente waar we op de verschillende vorige apriltochten altijd van genoten hebben.
Al hielden we het rustig en veroorloofden we ons drie rustdagen, we zij toch een flink stuk opgeschoten. We legden, op een halve km na, 230 km af. In totaal zijn we nu 2319 km ver. Daarvan hebben we 1060 km gestapt en 1250 km gefietst. We hebben nog zon 500 km te doen. (Wie van bij ons langs de kortste weg naar Compostela trekt, doet daar ongeveer 2350 km over.)
In het najaar trekken we weer verder, stappend langs de Camino frances, zeker tot Leon. Misschien maken we verderop nog wat kronkels, dat zien we dan weer.
De blog ligt weer voor een hele tijd stil.
Hier volgen nog wat foto's van mooie plekken van het eerste deel van deze tocht:
* van de 1ste (van dit traject) / 77ste (in het totaal) reisdag: een helleborus langs de weg
* van de 2de / 78ste reisdag: een textielwinkeltje in Puente la Reina (waar we nog handschoenen kochten (die Marina vervolgens kwijt raakte))
* van de 3de / 79ste reisdag: de camino bij het dorpje Cirauqui
* van de rustdag in Estella: mucho mucho Spaans: San Miguel in het barokke hoofdaltaar
* van de 4de / 80ste reisdag: nat op het pad tussen Estella en Azqueta
* van de 5de / 81ste reisdag: groengrijze tinten van de olijfbomen op een sombere dag
* van de 6de / 82ste reisdag: wijngaarden achter de rozemarijn
* van 7de / 83ste reisdag: een romaans kapiteel van het pelgrimshospitaal San Juan de Acre: een konijn wordt door een leeuw gegrepen, maar slaagt erin nog enige humor in de zaak te vinden.
Hier nog wat foto's van mooie plekken of wat bijzondere momenten van het tweede deel van deze tocht:
* van de rustdag in Nájera: een hondje, teken van trouw, op een van de koningsgraven in het klooster Santa Maria la Real
* van de 8ste / 84ste reisdag: wijngaarden met de Pico San Lorenzo op de achtergrond
* van de 9de / 85ste reisdag: Santo Domingo en de kippen, zoal afgebeeld aan het gewezen Convento de Santo Domingo
* van de 10de / 86ste reisdag: het jonge graan en een verre Compostelaganger
* van de 11de / 87ste reisdag: het interieur van de kerk van San Juan de Ortega
* van de 12de / 88ste reisdag: een vrolijke muurschildering in Cardañuela Riopico
* van de 13de / 89ste reisdag: ooievaars op de kerk in Castañanes
* van de dag in Burgos: een Sint-Jakobsbeeldje in het kathedraalmuseum
Wil je graag op de hoogte gebracht worden wanneer de blog weer in werking gaat en gebeurde dat tot nu toe niet?
Laat dan gewoon even je e-mailadres weten. Dat kan via "reacties" hieronder.
In Burgos is alles er plots: winkels, veel mensen, zeer verzorgd en toegankelijk erfgoed, leven in allerlei vormen. En: langs de overal verspreide pleinen en de verbindingsstraten - Burgos is ontstaan uit een aantal aan mekaar gekliederde dorpen (burgos) - is het moeilijker je weg te vinden dan langs de Camino.
We nemen de tijd voor een uitgebreid ontbijt met uitzicht op de schitterende kathedraal. Ook het interieur is ongezien. Er komt zoveel op je af aan gotiek, renaissance en nu eens in verhouding wat minder barok, dat je zelfs als oprecht cultuurminnaar na een uur of anderhalf je appetijt voelt minderen. Het schitterendst is de centrale koepel, waarbij zelfs Filip II , die bij ons geuzen liet uitmoorden alsof het niks was, lyrisch werd: "Hij lijkt niet door mensen, maar door engelen gemaakt", zei hij. En hij had gelijk.
Hoe het kan, weten we niet, maar tussen de vele mensen komen we drie keer James tegen. We leerden die sympathieke Engelsman, naamgenoot van Sint-Jakob, onderweg kennen. We spreken hem eerst bij een sapje, dan in het Castillo en tegen de middag nog eens. Bij zo een derde ontmoeting drink of eet je dan toch iets samen? Zo doen we het.
We bezoeken ook het Monasterio de las Huelgas met z'n schitterende kloostergang, aan de rand van de stad.
We eindigen in de Iglesia de San Nicolas. Uitbeeldingen van die heilige vallen natuurlijk zelden tegen, maar het intrigerendst is hier een eenvoudige gebeeldhouwde figuur, de kop van een waterspuwer blijkbaar. Die ligt onder een rooster in de vloer, niet eens zo diep, en enkele mensen proberen een muntje juist in de geopende mond te laten vallen. Het mislukt grandioos. Het lijkt Paul een makkie: je kan er vlak boven, dus moet je toch maar gewoon de zwaartekracht haar werk laten doen? Een muntje dus - ernaast. Een tweede, derde en dan ook nog maar een vierde muntje - telkens ernaast! Nu alleen nog met een muntje van 1 cent, maar het moet lukken! Weer een muntje - ernaast. Zoiets simpels niet kunnen is erg. We vinden de oplossing: we wandelen later sowieso verder vanuit Burgos; we brengen dan een hele hoop muntjes van 1 cent mee en gaan door.
Moet je als Compostelaganger immers niet weten dat dingen soms gewoon wat tijd nodig hebben, en dan toch wel kunnen lukken??
Over een vijftal dagen zetten we nog een beperkt aantal mooie foto's op de blog.
Van Cardanuela Riopico tot Burgos: de wandelsticks afspoelen
In Spanje vertrekken Compostelagangers vroeg in de morgen. Wie in een trekkersverblijf logeert, privé kamer of niet, moet daarin mee. Dat maakt de kordate uitbaatster van ons verblijf ons wel heel duidelijk, wanneer ze klokslag 8.30 uur de borden onder onze neus wegneemt en op onze verbaasde blik iets als "E la hora!" zegt. Het voordeel is alleszins dat we vroeg op weg zijn, zo geraken we kort na de middag in Burgos.
Vandaag is er plots geen wolk meer te bespeuren. Het gaat naar 15 graden in de schaduw. Al vlug steken we de autoweg over, dan kiezen we voor de zuidelijke "rivierroute" om Burgos binnen te wandelen. Die komt maar langs 1 dorp, Castanares, waar weer ooievaars present zijn op het kerktorentje.
We steken de Rio Arlanzon over, eerst niet veel meer dan een beekje. Een aantrekkelijke weg, 7 km ononderbroken in het groen van de zuidoever, leidt ons de stad in. Er zijn hier veel stedelingen op wandel en er wordt ons geregeld "Buen Camino!" gewenst.
Even voor het oude stadsgedeelte in zicht komt, spoelen we onze wandelsticks af in de rivier. We kunnen langs de magnifieke Arco de Santa Maria de stad in. Maar eerst trakteren we onszelf aan de promenade buiten de stadspoort, met haar vele platanen, op een sapje op onze aankomst. Zo'n vers geperst sinaasappelsapje is waarschijnlijk nergens zo lekker als in Spanje. Oef, samen nog even bekomen op een bank, zover zijn we weer.
We zetten vandaag de laatste 20 381 stappen van dit traject. Dat is goed voor 14,5 km.
Van San Juan de Ortega tot Cardanuela Riopico: mos en stenen
Het gaat niet boven de 10 graden en zon zien we ook niet, maar de etappe die we vandaag lopen, is de mooiste van ons tweewekentraject.
Vraag van de dag: slaat die "oca" uit "Montes de Oca" waar we doortrekken nu op ganzen - in het restaurantje van gisteravond stond opvallend een oud ganzenbord ten toon - of op eikenbossen, zoals iemand ons vertelde? Een smal pad leidt ons kilometers lang door schrale eikenbosjes. Aha, nu is het duidelijk: "oca" slaat op eikenbossen. Van de lente geen spoor, maar wie van zilvertinten en van mossen houdt, heeft hier veel te bekijken.
We zijn noodgedwongen vertrokken zonder te ontbijten, maar doen dat, zoals veel Compostelagangers, dus na een uurtje stappen, in het dorpje Ages. Er volgt mooi weidegebied, met de eerste runderen die we in Spanje zien en dan: een ganzenbord, in stenen in het gras gelegd. Wat verder: nog een, en nog een. Zijn die "oca" dan toch ganzen en geen eiken? Of als we nu eens ophielden zoiets te willen weten, en gewoon maar stapten ..?
De Camino wordt zeer stenig. Hij trekt ons nog even tot tegen de 1100 m, aan het houten kruis op de Sierra de Atapuerca. Voor ons verschijnt Burgos al, dat het eindpunt moet worden van dit stuk Compostelatocht.
We stoppen vandaag in Cardanuela Riopico. We zijn vroeg en kunnen in ons wandelaarshotelletje veel Compostelagangers na ons zien binnensijpelen, sommigen eindeloos veel flinker dan wij. Op de trap komt Paul een reus van een vent tegen. Hij staat als versteend op de overloop. Hij vraagt Paul of hij Frans spreekt, zegt na bevestiging een en ander in het Spaans, steunt zwaar op Paul en vecht zich voet voor voet verder de trap op. Even verder ziet hij Marina, tot wie hij een zwierig " Bonjour, mademoiselle!" richt. Dat zijn pas de echte Compostelagangers, vindt Marina.
Wijzelf houden het bij, ocharme, 19 597 stappen, goed voor 14 km.
