Een paar bedenkingen over lerarenopleidingen & uitval studenten

1. De verschillende en vele hervormingen van de lerarenopleidingen sinds 1983 betekenden telkens een stap achteruit (zie bijdragen in Onderwijskrant over dit thema). Een weinig doordachte hervorming zou de aantrekkingskracht en het niveau verder kunnen aantasten.

Een paar voorbeelden.

*Minister Coens en Georges Monard schaften in 1984 zomaar de belangrijke oefenscholen af.
* Een studente betreurde daarnet in Hautekiet dat in' haar' lerarenopleiding de examens waren afgeschaft omdat men er voortaan werkte met competentie-modules. Dat is mede een gevolg van het feit dat de beleidsmakers en een aantal pedagoochelaars een competentiegerichte aanpak propageerden.

*Door de ondoordachte inschakeling van de lerarenopleidingen in multisectorale hogescholen (1995) hebben deze opleidingen veel van hun identiteit en eigen cultuur verloren. De lerarenopleidingen vormen in alle landen (met uitzondering van Vlaanderen en Nederland) een aparte sector met een aangepaste regelgeving en niveau-controle. (Destijds was ook in Vlaanderen een inspecteur aanwezig bij de eindexamens en examenlessen of eindstage.) Terloops: de 7 lerarenopleidingen die in Nederland zelfstandig bleven, scoren veel beter dan deze die opgenomen zijn in de hogescholen. Dit is geen toeval.

*Door het verlengen van de regentaatsopleiding in 1984 zonder compensatie van het financieel verlies (1 jaar studies + 1 jaar wedde) werd het beroep meteen minder aantrekkelijk (+ slechts 1 jaar verschil met licentiaatsopleiding). Hierdoor haakten een aantal intellectueel sterke studenten af.
*Licentiaten wiskunde konden vroeger les geven na 4 jaar opleiding. Door de ondoordachte Bologna-hervorming en hervorming van de lerarenopleiding, kunnen ze nu pas starten na 6 jaar opleiding. In Onderwijskrant hebben we tijdig gewaarschuwd voor de nefaste gevolgen van beide hervormingen.

2 Koen Daniëls verwijst in de DS-bijdrage naar Finland als model. Moeten we Finse lerarenopleiding als ideaal nabootsen?

*Pasi Sahlberg poneerde onlangs dat het een mythe is dat in zijn land Finland enkel de' intellectueel' sterkste studenten worden toegelaten tot de lerarenopleiding.
*.In Finland is er merkwaardig genoeg ook veel uitval tijdens de opleiding die niet minder dan 5 à 6 jaar duurt.

*:Raar maar waar; onze leerkrachten die maar 2 of 3 jaar opleiding genoten slagen er nog steeds in dat hun leerlingen voor TIMSS-wiskunde (10-jarigen) en PISA-wiskunde 15 jarigen beter presteren dan de Finse. Is the proof of the pudding (lerarenopleiding) in the scores of the pupils?

In een verder verleden behaalden de Vlaamse leerlingen nog hogere prestatie- scores. Dit wijst er op dat onze (korte) lerarenopleidingen in het verleden blijkbaar niet slecht presteerden.

3. Een lerarenopleiding is een heel complexe zaak. Dat blijkt ook uit de huidige debatten over de lerarenopleiding in de meeste landen. In 1991 werden in Frankrijk universitaire opleidingen voor onderwijzers en regenten ingevoerd (IUFM) Het werd een totale mislukking en de Franse leerlingen scoren heek zwak voor PISA e.d.

4.De aantrekkingskracht voor het leraarsberoep heeft veel te maken met de maatschappelijke waardering en met de wijze waarop het onderwijs zelf functioneert. Heel wat onderwijshervormingen uit het verleden (en ook de op stapel staande hervormingen) maken het leraarsberoep minder aantrekkelijk en te complex.

Besluit: liefst geen ondoordachte en overhaaste hervormingen.

.