M-decreet, minister Crevits, hardliners en VN-verdrag … sturen aan op LAT-inclusie; Learning Apart Together, op fysieke inclusie, op exclusie binnen de klas.

Het M-decreet was er niet echt nodig voor de integratie/inclusie van gehandicapte leerlingen die grotendeels de gewone lessen en leerplannen kunnen volgen. De meeste van die leerlingen zijn overigens nu al geïntegreerd. Voor de resterende leerlingen was er geen nieuw decreet nodig, enkel nog extra-faciliteiten, meer GON-ondersteuning e.d. Over de integratie van die leerlingen is er overigens geen principiële controverse.

Het VN-verdrag en het M-decreet sturen in de eerste plaats aan op LAT-inclusie, op Learning Apart Together, op de fysieke inclusie van leerlingen die het grootste deel van de lessen en de leerplannen niet kunnen volgen.
*Minister Crevits, twitterde gisteren nog als reactie op de Koppen-uitzending: “Wat een leerling kan is belangrijker dan wat hij niet kan.” Dat een leerling zijn veters leert en kan knopen is bij wijze van spreken dus volgens de minister belangrijker dan het feit dat die leerling in het eerste leerjaar de lessen lezen/rekenen… kan volgen.

*Professor Annelies D’Espallier die als juriste veel publiceerde over het VN-verdrag, drukte de draagwijdte van het VN-verdrag heel extreem uit. Zij stelde in Tertio: “Binnen eenzelfde (inclusie-)klas moet het bij manier van spreken mogelijk zijn dat een leerling nog zijn veters leert knopen en dit terwijl de andere leerlingen wiskundige algoritmen berekenen.” Zij vond trouwens dat het M-decreet te weinig radicaal het VN-verdrag uitvoerde.

*In de recente brochure over het M-decreet (bijlage bij Klasse van nov. J.l. ) wordt volgende casus van zgn. geslaagde inclusie opgevoerd. Op pagina 3 wordt de inclusie van Elvire voorgesteld in een tweede leerjaar. We lezen: “Deze week herhaalt Elvire de getallen van 1 tot 20. (Er staat niet dat ze al rekent tot twintig). De rest van de klas rekent al tot honderd. Ook voor taal zijn er afspraken (lees: aparte opgaven). Terwijl haar klasgenootjes het dictee oefenen, leert Elvire de woordjes typen en lezen in groot-lettertype’. Ook binnen de meeste taallessen, binnen begrijpend lezen e.d., neemt ze dus niet deel aan het gezamenlijk leer- en klasgebeuren.

Elvire krijgt dus aparte opgaven en naarmate ze ouder wordt, zal de afstand met de andere klasgenoten nog in sterke mate toenemen. Elvire wordt dus voor een groot deel van de lessen geëxcludeerd binnen de klas. In het buitengewoon onderwijs zou zij nog grotendeels met de klasgenoten kunnen deelnemen aan het leerproces. In de zgn. inclusieve klas wordt ze buitengesloten. Juf Mie vertelt er nog bij: “Ik kan dit alleen maar omdat ik ondersteuning krijg. Een dag per week schiet een stagiaire te hulp en twee uur per week spijkert de GON-juf .”
Zal het welbevinden van Elvire en de betrokkenheid op de andere leerlingen groter zijn bij exclusie binnen een gewone klas, of bij integratie en inclusie in een b.o.-klas op haar niveau? Zullen leerlingen als Elvire zich niet meer uitgesloten voelen bij LAT-inclusie? Vermoedelijk wel.

Begin 2007 verspreidden we met Onderwijskrant een petitie tegen LAT-inclusie. Deze petitie kon op een heel brede instemming rekenen vanwege de praktijkmensen. LAT-inclusie betekent exclusie van het gezamenlijk leer- en klasgebeuren. LAT-inclusie bemoeilijkt ook vaak het leerproces van de andere leerlingen. LAT-inclusie leidt ook tot overbelasting van de leerkrachten en valt in principe ook heel duur uit. De kinderen moeten apart les krijgen, aparte therapie van therapeuten die van hot naar her moeten reizen … (en voor die therapie zijn ook vaak de nodige materialen niet voorhanden.) Wij vinden dat het recht op passend leren binnen een gezamenlijke/sociale leercontext primeert op het recht op (grotendeels) fysieke inclusie. Mieke Van Hecke, ex-kopstuk van het katholiek onderwijsnet, probeerde nog in september j.l. de leerkrachten te sussen door te stellen dat volgens het M-decreet enkel de leerlingen die de lessen en leerplannen konden volgen, geïncludeerd moesten worden. Maar hiervoor was uiteraard geen nieuw decreet nodig en het Verbond van het Buitengewoon Onderwijs koos al vele jaren voor radicale inclusie.

Bij het debat over het M-decreet gaat het ook om ondersteuning, praktische problemen e.d., maar niet in de eerste plaats. Het gaat principieel om het recht op leren, om de vraag of leerlingen met een beperking waardoor ze niet kunnen deelnemen aan het gezamenlijk leer- en klasgebeuren gebaat zijn met LAT-inclusie. De praktijkmensen en ook de meeste ouders van gehandicapte leerlingen vinden LAT-inclusie niet wenselijk. Maar per 1 september hebben ook die ouders veelal geen keuze meer tussen buitengewoon en gewoon onderwijs. Veel van die ouders getuigden nochtans de voorbije jaren dat hun kind pas openbloeide in het buitengewoon onderwijs.