ola! vanmorgen vertrokken uit yesa. voor wie wil volgen: ik rij in grote trekken van jaca richting pamplona, ga er iets onderdoor. doel is vandaag puente de la reina. op aanraden van mijn hospita rij ik toch naar sanguesa, zowat het provinciehoofdstadje, wel een eind uit de weg, maar er zijn mooie dingen, winkels ook en vooral bankautomaten, ik zit op droog zaad. het stadje bekoort me niet, er is wel een heel mooie kerkpoort of portaal met veel figuren: de middeleeuwse pelgrims waren meestal ongeletterd, vanddar een soort stripboek avant la lettre. ik ontmoet nick, die zit te ontbijten, een engelsman op de fiets, vertrokken uit bordeaux of zo. het klikt, we eten samen appelsienen, ik hoop dat ik hem nog tegenkom. ik neem de grote weg, niet de route die de gids voorstelt wegens te veel omwegen. ik heb al geleerd water te tappen waar ik kan. tankstations, bronnetjes, doet er niet toe. ik drink erg veel en moet toch heel weinig plassen. de grote weg is niet simpel: een kilometers lange klim van 9% doet me de das om. het is middag ondertussen en ik zit uitgeput op een parkeerplaats, besluit wat te slapen. zou het kunnen dat ik gisteren mijn medicatie vergeten ben en daardoor..? ik slaap lekker, ruim een half uur, begin mijn matras weer in te pakken en zie nick voorbijstrompelen. de volgende parking, een paar honderd meter verder ligt hij uitgeteld. de weg klimt nog een kilometer aan dat tempo, dan wordt de helling zachter. waar de autoweg begint, daar mag ik niet op, wordt het zowat plat. ik heb nu de n240 zowat alleen. het is al na tweeen en bloedheet: ik stop in ibargoiti, een godvergeten plaatsje met en rustig pleintje met schaduw en een waterpunt, eet smakelijk mijn proviand, ook zonder wijn. verder doe ik het rustig aan, met veel drinkstops. de weg is redelijk plat,rustig, weinig klimmetjes.loopt een eind parallel met een grote aquqduct: noord spanje levert veel water aan het zuiden, dit canal de aragon moet er een deel van zijn. de bewoonde wereld beperkt zich tot een pompstation hier en daar, de bar-restaurants die ik tegenkom zijn cerrado,steden of dorprn zie ik niet tenzij in de verte.onderweg stop ik aan de ermite de eunate, een kleine kerk/kapel midden in de velden, hel speciaal, heel sereen, het ontroert me, iedereen is er ingetogen. net voor ik toekom in puente de las reinas wordt ik opgehouden voor een wielerwedstrijd, bekend scenario, zelfde ergernis. het stadje zelf heeft op het eerste zicht weinig charme. de vrouw op de officina de tourismo spreekt gelukkig frans, en toont me een hele waaier albergues op de verdere weg. voor ik beslis wandel ikterug door het stadje, laat me bekoren door een paar glazen wijn en heerlijke tapas:besluit toch te blijven: er zijn hier 3 albergues, ik neem die net buiten het dorp, het is een hel steile weg omhoog, gelukkig niet te lang. de herberg ziet er uit als een grote kippenstal, praktisch ingericht met wel honderd stapelbedden, een grote gelagzaal, ruime en goeie douches en sanitair, het is vanaf hier dus een soort industrie. toch ga ik weer naar het stadje, oñ een beetje sfeer te snuiven. hiedereen, ook de kleine kinderen, leeft hier in de straten, al is het ondertussen 22.00 hr. een restaurant met menu vind ik niet ,doe het met een paar snacks, ook goed: ik babbel nog wat met kees, die alleen uit breda komt gefietst, we drinken nog wat wijn samen op het terras, het blijft lekker buiten. wat me bij iederreen opvalt die ik aanspreek:goed halfweg heeft iedereen het al over "hoe ga je terug?" ik denk er voorlopig nog niet aan. in de slaapzaal waar ik ga liggen liggen al een paar serieuze snurkers.
73 km 12.7 gem. 741 m omhoog, 725 m hoogte de albergue kost 8, een glas wijn hier overal geen euro..
voetgangers hebben de naam vroeg te vetrekken. als ik om 7 uur de gîte verlaat ben ik de eerste. nog 25 km voor ik aan het koninginnestuk begin: debeklimming van de pyreneën via de somport. la patronne van de zaak waar ik gisteren was ,kenner van al de routes zegt dat er kortere of toch lagere zijn, maar deze heb ik uitgetekend op mijn gps en ik wil niet beginnen knoeien met de kaarten op iedere splitsing. ik wil het na de rit van gisteren die weer langer dan de bedoeling is uitgevallen kalm aan doen, de somport in 2 keer,het is een beetje de ultieme test. clemens sweerman, de man die de gids schreef en dus zijn volk leerde lange-afstandfietsen-schrijft: "een beetje geoefend fietser met bagage rijdt het trajekt van oloron naar jaca in 1 dag. je weet dan dat je spanje ook wel aan kunt " bij het naderen van oloron krijg ik geleidelijk zicht op de bergen:wit bekroonde bergtoppen. het benieuwt en beangstigt me. ik maak een stop in oloron en neem een ontbijt. op tijd stoppen en drinken, is het devies. het is prachtig weer. het enige wat ik echt vrees zijn hellingen van 9-10%. zolang ze minder zijn mogen ze lang duren. het erste stuk loopt over kleine weggetjes,ook met korte nijdige klimmetjes maar het gaat redelijk goed. voor sarrance vervoegen we de grote weg. veel vrachtverkeer, maar niet storend druk. het wegdek is een verademing,zo glad, in tegenstelling tot de kleine weggetjes die een marteling zijn voor mijn zitvlak.ook de wind speelt voor een keer in het voordeel, je wordt de hellingen niet opgeblazen, maar toch. de natuur is overweldigend mooi,hoe verder ik kom hoe meer ik onder de indruk ben.ik koop minimum proviand in sarrances, in de winkel-postkantoor-bar-ineen, ik hou me in voor nodeloos gewicht. tegen de middag haal ik op mijn gemak acous, er is een restaurantje op mijn maat,beaucoupde monde du region. ik bekijk mijn kaarten en zie dat ik goed opschiet: de col du somort kan ik halen! het idee overweldigt me, dat ik de rit waar ik zo bang van was kan volmaken met mijn lijf waar ik jaren roofbouw op heb gepleegd en verwaarloosd raakt me diep en ontroert me, ik eet stilletjes verder met de tranen in mijn ogen. maar er is nog dertig km te gaan naar de top, en niet de simpelste. ik rij gestaag, stop om het kwarier, om op adem te komen, te drinken,rond te kijken vol bewondering en te genieten. waar de auto's in de tunnel duiken wordt het pas hels:ononderbroken 9%. ik neem een lange pauze, ga pootje baden in een stortbeek, wissel kleren en vertrek weer. ik krijg de 15 minuten met moeite rond, haal nauwelijks 5 km per uur. het is wel adembenemend mooi, en geen verkeer meer. als altijd wgen de laatste loodjes het zwaarst. zelfs op 300m van mijn doel, de gîte op de grens, moet ik nog eens stoppen om bij te komen. de grens, en alles is plots anders. niet alleen het klimmen is gedaan, ook de taal, de bouwstijl. gelukkig spreekt de gastvrouw nog frans, ik heb niet meer de energie om spaans te proberen. boven de boomgrens, ik op mijn fiets, ik kan het nauwelijks zelf geloven! adembenemend zicht rondom,en de belofte morgen eerst 20km te dalen, je zou een fles wijn bestellen voor minder: buiten mezelf is er mar 1 gast:bruno komt te voet uit stuttgart, vertrok 29 maart.hij hoopt binnen vier wken in coñpostela te zijn. het eten is duur en niet goed, maar ik weet, er bestaat een goeie spaanse keuken. 80 km, 10.3 gemiddeld! 1657 m stijging, waarvan 1644 maximum, dat wil zeggen ononderbroken! clemens sweerman, ik geef mezelf een onderscheiding..
ola! mijn eerste dag in spanje. een heel rustige nacht gehad, goeie kamergenoot,bruno uit stuttgart. de spanjaarden beginnen dus ook niet vroeg.in de albergue wordt het ontbijt pas van 8.30 bediend, dus kozen wij allebei om ons plan te trekken. zo is mijn proviand ineens een stuk geminderd: wat me rest van frans brood is voor de vogels.omdat de gelagzaal afgeslotenis ontbijt ik buiten, met adembenemend zicht op de bergen rondom. ik vertrek naar jaca. doe de eerste 10 km zonder 1 pedaalslag, alleen de remmen en de billen even dicht, het gaat gauw 50-60 per uur. wel koud, ik heb al mijn warme kleren aan,maar mijn kniëen bevriezen zo wat, het is 11 graden zie ik en passant .ik stop zodra ik aan de koffie kan:straf en goedkoper dan in frankrijk. ik rij langs een drukke weg,kom algauw aan de uitgang van de tunnel waar ik niet in mocht,minder dan een half uur nadat ik van de top vertrokken ben: gisteren deed ik ruim een halve dag over het trajekt. gelukkig wordt de vallei gauw breder en dus zonniger. in een uurtje sta ik in jaca, het is 9 uur en het stadje komt langzaam in beweging. ik dwaal er even rond,het is op mijn maat, met echte oude straatjes, ik bedoel niet opgepoetst voor toeristen.drink nog een koffie,al ws het maar omdat het "chez claudine" is. tijd om naar de bib te gaan,abierta a las10horas, de eerste plek die open is met internet, zo zegden ze bij het officina del turismo. waarvan akte,waarvan aktie
vrienden en geburen, ik zit nu wel écht op de route des pélerins. in ieder dorp word je er aan herinnerd, grote borden bij het binnenrijden met steun van de eeg.. na mijn dingen te hebben gedaan in dax wou ik vlug de drukke stad uit. het is middag en voor ik weer in den buiten kom stop ik nog aan een routier, jawel: ok zoals altijd, 11 , oui,oui, tout compris. de vlakke landes zijn voorbij, het landschap verandert weer, klimmen en dalen. later in de middag komen er een paar nijdige hellinkjes. bij het raadplegen van mijn gids boek ik een gîte in navarrenx, per telefoon.het lukt in één keer, moet wel een beetje tempo zetten want ik moet binnen zijn voor 18.30hr. achteraf blijkt het niet echt zo stipt. het is een grote gîte, wel 50 bedden zo schat ik; ingericht door de gemeente in een groot oud huis, ik kom in chambre 3, daar staan zes bedden, geen stapelbedden, de kamer is niet hoog genoeg. practisch ingericht; een soort papieren lakens, nog nooit gezien,maar het lijkt goed. veel opbergruimte in kasten op de gang en onder het bed in een grote schuif, goed sanitair. ik moet een beetje wennen, dat zal van hier af wel meer zo'n massabedoening zijn. ik wandel door navarrenx, een soort vestingsstadje , baskisch ook, ze spelen hier dat rare kaatsspel, de naam is me ontgaan. la patronne vient m'aider: c'est la pelote.. het spel wordt ook een beetje commercieel gespeeld. café- bar st jacques is er een voorbeeld van, ik ga er weg, al vind ik het een mooie meid die de zaak runt.in het midden van de stad vind ik een andere, simpele zaak,"le bar du centre, chez monique et jean pierre" meer naar mijn tand: gewone menu, lekker en ook internet. zo ben ik ineens bij, da's wel leuk. morgen begin ik met een beetje schrik aan het laatste trajekt in frankrijk: ik zit nu nog 20 km van oloron-ste marie, daar begint de beklimming van de somport, de pas in de pyreneëen, ik zag ze al vaag in de verte: zestig kilometer gestaag klimmen, ik doe het wellicht in 2 dagen. duimen,aub, het is mijn groot examen! that reminds me: dank aan allen die reageerden, om niemand te vergeten ga ik geen namen noemen, het is echt leuk een reactie te krijgen. en zij die proberen te mailen zonder dat het lukt tot nu toe: blijven volhouden! wellicht komt het volgend bericht van over de bergen, op een querty-klavier dan, weer ergernis? 91 km,16.0 gem. 563 m stijging, max 131 au revoir, adios!
maandagmorgen,lekkere nacht dank zij de kikkers. ik ruim op mijn gemak mijn boel op en ontbijt met wat me rest. vertrek rond 7 uur met mooi weer; route zoals gisteren. ik kijk uit voor een bakker of om het even wat. maandagmorgen is alles potdicht. alleen in een bar-tabac krijg ik van een mooie maar norse dame koffie, ze heeft het niet zo op toeristen lijkt het. mijn km 1000 valt net op het midden van een kruispunt , een open plek in de bossen van servanches. ik parkeer mijn fiets au milieu du carrefour, trakteer al de passanten met een glas champagne,bloos met al de gelukwensen. voor mezelf hou ik het met water en mijn laatste proviand, één tomaat die me rest. mijn benen zijn niet goed, ik wijt het aan gebrek aan suiker.bijna de hele ochtend op water alleen, zelfs geen druivesap.. in puisseguin, naar st emilion toe wordt de wereld weer bevolkt . aan een villa staat een prachtige kerselaar, ik vraag aan de oma van dienst om er te mogen plukken. het mag, zij schoorvoetend. er hangen zeker een ton kersen, de takken hangen tot in het gazon. na een tijdje komt een madam zeggen dat het welletjes is geweest, zij vreest dat ze tekort komt.. de gierige pin! maar ik ben gered, voel mijn krachten weer komen. de route loopt nu langs de beroemde wijngaarden, pomerol en saint emilion. mooi maar o zo commercieel. ik verlaat de route voor st emilion om te gaan shoppen in het grotere libourne, in een grote carrefour: mij zal het niet meer gebeuren dat ik zonder eten val! voor ik de stad verlaat eet ik nog in een soortement routier, lekker en goedkoop: 14 vin & tout compris.vive la france! van libourne naar brenne wordt de weg gemakelijker. onderweg nog een paar kerselaars aangerand, het is zo verleidelijk en lekker! dan verder naar cadillac, waar ik hoop op een soortement cel in een hopital , een oud gebruik exclusief voor pelgrims. je wordt in een echte cel opgesloten, met wat water en brood nar het schijnt. de cellen zijn reeds bezet door mijn hollandse kameraden, er is verder geen plaats; ik bezoek hen, vind het niet erg dat er geen plek is, boek een leuke b&b 5 km verder. terwijl ik nog bij hen ben barst het onweer los dat er zat aan te komen, beginnend met brokken ijs, even, zo groot als een gebalde vuist: stel je voor dat je onderweg bent! b&b is excellent, zelfs met internet, maar het lijkt op nix: zie mijn verslagen van za/ zo, ik heb ze gelukkig al een beetje kunnen opkalefateren. het diner laat op zich wachten: de gastheer komt maar niet thuis. er is ook nog een oud-koloniaal en zijn relatie. die ouwe knar doet een beetje geleerd en is vooral dwars, zo vindt hij zich blijkbaar interesant. de gastheer probeert ook zijn beste weerwerk, ik zit er een beetje bij voor spek& bonen, het duurt me allemaal te lang, de man staat al 10 minuten met zijn fles te gesticuleren voor hij zijn eerste glas inschenkt, etcetera. het eten is weél enorm lekker: soep van andijvie, dan gebraden duif in een croûte, met groentekrans, de billetjes apart op een brochette, dan een merveilleus gebak met chocolademousse.. ik vlucht uiteindelijk naar de pc, onbeleefd, maar goed..het is ook erg behelpen, ik geef het na een tijdje op. ik wou 's morgens nog wat verder werken maar het internet was niet meer accessible, le patron dormait encore comme je partais et madame n'en connaissait rien.
111 km,14.7 gem. tot stijging 719m,117 max. 45 voor alles: duur maar voor een keer zijn geld waard
eindelijk! na dagen zonder fatsoenlijk internet te hebben geleefd heb ik hier, in st paul -les -dax als eerste werk weer een fatsoenlijk engels theesalon gevonden met een degelijke verbinding. pas evident du tout en france..; om de kwaliteit van mijn verslag ga ik niet chronologisch verder maar naar wat me het dichtst bij is en gemakkelijkst vertelt. gisteren vertrok ik bij cadillac om een uur of zeven, het begon te motregenen. eerst had ik geprobeerd een cel te bemachtigen in het hopital, maar daar was ik te laat bezet ,door mijn hollandse maatjes. ik heb hen bezocht, was blij om het eens te zien maar niet rouwig dat ik iets anders moest vinden. ik had een hele mooie confortabele b&b met gratis maal(offert au pélerins),maar goed ,meer daarover in een ander verhaal. vertrokken met motregen die al gauw gestage regen werd. het heeft niet opgehouden dan net voor de avond. de landes moeten heel mooi zijn bij mooi weer, maar ook gevaarlijk voor zonnebrand en zonneslag. dat risico ben ik mooi ontlopen. omdat het niet echt koud was deerde het me ook niet echt: van de nood een deugd maken. de landes is een enorm uitgestrekt, weinig bewoond gebied, erg verlaten, zo dat ik op een bepaald moment, op de weg genaamd tire-oreilles naar struikroversverhalen, -er is ook nog een tire-veste en een tire-culotte- bang werd: als ik hier lek reed mocht ik zeker een halve dag marcheren. misschien het enige moment dat ik spijt had toch mijn fietspomp niet bij te hebben. het voordeel van die desolaatheid is dan weer dat ik op dezelfde weg, een honderd meter voor me, 2 herten zag opdoemen, omdat ik stilstond hadden ze geen haast, ze gingen rustig de weg over en begonnen pas angstig te rennen toen ik weer in beweging kwam. verder, soms een uur aan een stuk: niets, niemand. er moet hier een vreselijke storm zijn gepasseerd. overal zijn ze nog afgeknapte bomen aan het ruimen.her en der liggen nog electriciteitsdraden langs de grond; indrukwekkend. in de dorpjes waar leven is stop ik plichtsgetrouw om navraag te doen naar un connection internet: meestal zie ik grote ogen van verbazing: men weet van het bestaan, da's al. na een tijdje vraag ik het niet meer. zowat halfweg, in labouheyre, -ik ben er al door zonder ik het weet en bijna weer weg- vraag ik aan een postbode om een restaurantje: hij wijst me een aan dat ik alleen nooit had gevonden, het halve dorp zit er te eten. ik dineer met smaak en voor geen geld, op zijn frans, met voor & wijn &na voor 12.5 terwijl ik stilzit krijg ik koud in mijn natte plunje en ga me tussendoor verkleden met droog spul. het lijkt op te klaren, tot ik 5 minuten op de fiets zit. regenvest weer aan, en trappen: na een tijdje valt het met bakken tegelijk. schuilen kan ik niet, is geen optie ook wegens toch doornat. eigenlijk is het een andere ervaring, het deert me niet echt. ik besluit te fietsen tot taller, een 25 km voor dax: daar is een gîte municipal aangegeven in de gids. een paar keer heb ik de gemeente opgebeld, maar geen gehoor. er is gelukkig toch plaats. er zijn 2 wandelaars, engelse simon en spaanse esther. het is netjes maar piepklein: 2 stapelbedden, een douche en een toilet, een tafel en een frigo in de slaapruimte. een beetje benauwend vind ik maar het gaat.
straks verder, ik moet eerst mijn was afwerken
zo, de was is geplooid,opgevouwen en weer droog weggeborgen, het ging veel vlotter dan de vorige keer. mensen die de route wandelend doen zijn voor mij rare. de spaanse zit in yogazit op haar bed(boven mij) zij is hier al voor de tweede dag, wegens blaren. de engelsman, simon, die uit brussel komt, regels alles: wanneer er gegeten wordt en zo, eerst gaat hij een dutje doen, dan zijn dagboek bijwerken , dan pas samen eten. om de vrede wacht ik, ongeduldig. esther wil tot in compostela gaan, deed al een paar trajekten, afgewisseld met etappes per trein. zij spreekt frans met veel spaanse woorden tussen, een beetje grappig.elle cherche "la femina"niet alleen voor haar maar voor alle vrouwen, ze is psychologe. simon vraagt veel maar geeft zelf weinig antwoord. we drinken nog een fles wijn, die ik ga kopen in de tabac hier tegenover, de vrouw is een beetje boos dat ik achterom ga, het is hun sluitingsdag.. daarna doe ik nog een wandelingetje rond het dorp, je ziet inderdaad meer en anders dan per fiets. ieder wil vroeg vertrekken, dus op tijd naar bed. het opstaan duurt toch lang, ik doe het liever alleen.
127 km 16.5 gem. 366 m omhoog, max stijging 85 m
in 11 dagen reed ik 1225 km. van nu af doe ik minder denk ik, ook al omdat ik aan de voet van de pyreneëen kom;maar ook omdat ik het eerste deel vooral als verplaatsing zag naar wat vanaf nu meer een pelgrimstocht zou moeten worden. amen.
voor het eerst heb ik slecht geslapen : ik hoorde alle slagen van de kerktoren tusen één en vier. veel flitsen van ver en lang geleden houden me uit mijn slaap.peter die bij mij de kamer deelt verhuist naar de sofa: ik maak te veel kabaal, zegt hij later. tegen zeven ben ik op weg. de nevel valt uit de lucht, het is aangenaam want warm. het parelt op de haartjes op mijn armen: mooi.het blijft labeur. in brie koop ik met mijn allerlaatste centen een koffie.,moet noodgedwongen geld gaan pinnen in de stad want in de dorpjes kan dat niet. ik rij naar montmoreau. ik ben net te laat om in te kopen. dat wordt armoe.. in voeux et giget is een eeuwig mooi romaans kerkje annex plein waar ik piknik en siesta doe. weer weg: half afgesproken met p& h in laprade. ik haal het met moeite, maar de gite bestaat niet meer, moet noodgedwongen nog 10 km verder.piet en harry zijn blij me te zien, ze maakten zich al zorgen. omdat alles potdicht is maakt de uitbater eten voor ons, simpel maar genoeg en lekker. ik logeer alleenin een stacaravan , binnen is geen plaats meer. vogels alom en ook veel kikkers die luid kwaken,daar slaap ik altijd goed van
lang en diep geslapen. het inpakken vraagt wat tijd. ik ontbijt bij de lokale bakker, hij is jaloers, wil de trip ook doen pendant sa retraite. ik moet eerst weer helemaal naar beneden in de stad voor ik in de goeire richting kom, dat is pech. ik blijf op de grote weg in de hoop internet te vinden. het lukt na wat navraag in gencay,waar ik inkopen deed in de mousqetaire: de toeristische dienst wijst me naar een engels theesalon, het stikt hier van de gepensioneerde engelsen. bij een lekkere thee raak ik mijn ei kwijt, het is altijd een opluchting te kunnen schrijven. ik rij verder naar het zuiden, wil toh weer op de aangegeven route, de auto's stinken en ik snak naar de frisse geuren van de velden. piknik langs de weg, een nieuwsgierige visser komt poolshoogte nemen. als dessert pluk ik kersen recht van de boom op de hoek van de straat-dus van niemand-, heerlijk. aan kleine dingen merk ik dat ik in het zuiden kom: een citroen ami, een oeroude renault camionette. in het volgend dorp zijn de daken met van die typisch zuiderse pannen gedekt. de route is zwaar,voortdurend op en af, en het weer is broeierig, af en toe een paar druppels ik slaap een half uurtje langs een graskant. kom moeilijk weer weg. om 17.00 hr land ik in nanteuil-en -vallée, een toeristisch plaatsje. er is een halte jacquaire, er is nog plaats. oude bekenden: piet en harry-ze hebben nu een naam- zijn er ook ,en nog een hollander,peter. allen voortijdig gestopt wegens te zwaar. we blijven buiten hangen, de twee hebben restaurant geboekt, ik kook zelf: madame le boucher runt de gite,dus doe ik daar wat inkopen.een lekkere steak, boter krijg ik in het restaurant ernaast, een dik magnum ijs als toetje.. 80 km 15.3 gem 613 m omhoog,max198 meter halte jacquaire: 10
