MARIANNE POSMAN brengt verslag uit over talent in Groot-Maldegem.
Talent
in het centrum van Groot-Maldegem was alomtegenwoordig in de jaren 40/50/60.
Herinneringen van Nico Vercruysse (Centrum Deel II).
Het
centrum van Maldegem was altijd al een aantrekkelijke plaats om te wonen, te
werken, te winkelen, te wandelen of te fietsen. De Maldegemnaars hadden voldoende
organisatietalent om een zaak op te bouwen, uit te breiden en te handhaven. Zij
verdienden hun brood in hun eigen dorp en beschikten over talenten die zij
ontwikkelden om een bescheiden of een belangrijke handelszaak op te starten,
uit te breiden en door te geven aan het nageslacht. Ontelbare handelszaken in
behoorlijk smalle huizen met of zonder tuin, volgden elkaar op in het centrum
en zorgden voor een gezellige drukte en een inkomen voor het gezin.
Herinneringen aan talrijke dorpsgenoten.
Nico
Vercruysse geboren in 1937 was de zoon van Medard Vercruysse en Alice De Lille
en woonde in een melk- en kaaswinkel tijdens zijn jeugdjaren naast Metalunion
of Spar De Linde op de Marktplaats in Maldegem. Het spreekt vanzelf dat Nico
van zodra hij de gepaste leeftijd had, ingeschakeld werd bij de distributie van
melk en boter doorheen Maldegem. Hij reed rond met de triporteur of bakfiets, getrokken
door twee trekhonden. In die tijd was dit de normaalste zaak van de wereld maar
nu zou je beschuldigd worden van dierenmishandeling. Op de melkkan staat A.D.L.
de initialen van zijn moeder, Alice De Lille. Het blonde jongentje op de
triporteur van Nico, is Luc Van Hyfte
verkleed als cowboy, hoed op het blonde hoofdje en revolvertje in de hand.
Nico
kende iedereen in het dorp en omstreken. Nico Vercruysse reconstrueerde de
linkerkant van de Marktstraat, hoek Maldo Reizen reisbureau tot aan het praatcafé
De Troebadoer, in totaal elf woningen.
Als je
op de Marktplaats staat en je kijkt richting Edestraat naar de huizenrijen rechts
dan ontdek je snel dat de meeste huizen, op enkele flatgebouwen na, nog altijd dezelfde
zijn. In principe zijn er 12 woningen als je Huize Soenen voor twee aanrekent
nr. 8/9. Op de foto zie je Nico en op de achtergrond in de linkerhoek was de
grote kachelwinkel van Adolf Verstrynge
met zijn twee knappe dochters Arlette en Rita. Later werd die hoek de bloeiende
optiekzaak OPTICOBA, nog later de Natuurvriend, nu is er Maldo Reizen reisbureau. Opticoba kocht
de mooie gevelwoning van Apotheker Depuydt, Marktstaat nr. 8, verhuisde en
dreef er jarenlang een gekende handelszaak. Opticoba werd COENS OPTIEK, die nu uitgebaat wordt in een prachtig gerenoveerd gebouw, voorheen Café / Cinema Cecilia
in de Nieuwstraat, door NELE COENS, dochter
van de zaakvoerders D. en G. Coens Baert. Talent werd doorgegeven aan de volgende generatie.
Naast Adolf
Verstrynge was vroeger de winkel van schoenmaker Aloïs Lampo (°1878), getrouwd
met Emérence Wittoeck, Markt 41. Die woning werd tijdelijk verhuurd aan de
kleermaker Saelens uit Moerkerke tot ongeveer 1965, toen de zoon Marcel Lampo
(°1910), hoofdonderwijzer in Donk de woning betrok met zijn gezin, gezellig
overal vlakbij.
Veel Maldegemnaars
geboren in de jaren 30/40/50 zijn gepensioneerd, overleden of verhuisd, maar de
handelszaken bleven of werden vervangen. DE
GOUDEN LEEUW, nu Markt 16 is een verhaal op zich. Het restaurant café
werd toen nog uitgebaat door de broers Victor (vrijgezel) en het kinderloze
echtpaar Maurice De Lille en Augusta Willemarck. De Gouden Leeuw, werd verhuurd
in 1959 aan Roger Verplaetse en zijn echtgenote Adrienne Steyaert. Het echtpaar
kocht de eigendom in 1973 en nu veertig jaar later baten dochter Christine
Verplaetse en haar gezin de succesvolle zaak uit. De gebroeders Victor en
Maurice De Lille gingen in 1959 in de Stationsstraat wonen waar nu de schoenmakerij
Rico is rechtover bakker Chris. De Gouden Leeuw is een van de handelszaken in
Maldegem die de tijd trotseert, mede door de ideale ligging vlak in het centrum
en door het gedreven zakeninstinct waarover de zaakvoerders beschikken.
Het rustieke
en gezellige interieur springt in het oog en verwijst naar een vroeger TALENT IN MALDEGEM, ARTHUR WILLEMS. Het prachtige
houtwerk, de lambrisering van De Gouden Leeuw was en is het kunstwerk van
Arthur Willems (°1891) meubelontwerper en maker. Ongetwijfeld werd Arthur
Willems ook ingeschakeld om talrijke andere woningen en interieurs in Maldegem
en omgeving te verfraaien.
Arthur Willems
was afkomstig uit de Stationsstraat, waar nu
advocatenkantoor Lermyte gehuisvest is. Zijn zus, Maria Willems was de echtgenote van Camiel Van Canneyt (°1881) en de
moeder van René Van Canneyt (°1912) Noordstraat 147, overgrootmoeder van huidig
succesvol zaakvoerder Geoffroy Van Hulle. Het ontwerpersbloed blijft talent
doorgeven naar de volgende generatie in HOME
STORE VAN CANNEYT. Beide (over) grootouders waren creatieve zakenmensen.
Arthur
Willems, verkenner bij de infanterie
tijdens W.O.I aan de IJzer, werd in
1915 zwaargewond afgevoerd naar het herstellingsoord HARTWELL HOUSE IN AYLESBURY, dichtbij Londen in Engeland. Hij had
de mogelijkheid aan te sterken in de oude pastorij bij W. Britchfield, 18 West
Street, Aylesbury. Hij was zijn voet verloren als jongeman van amper 24 jaar. De
eigenaresse van het indrukwekkend zeventiende-eeuwse landhuis, Lady Lee sprak Arthur Willems aan om de
imposante, massieve toegangsdeur van het landhuis af te werken. Ondanks zijn
verwondingen en gehinderd door krukken werd het snijwerk van de grandioze poort
afgerond tot een prachtig houtsculptuur in harmonie met de gebeitelde stenen
deuromlijsting.
In 1919
kwam Arthur naar zijn vaderland en Maldegem terug, vergezeld van zijn knappe
verpleegster met de klinkende naam Fernande Durand uit Oostende. Ze trouwden
en kregen drie kinderen: Edith, Henriëtte en René. Edith werd de echtgenote van
Marcel Baert (°1920) van Nonkels Natuurbrood, Henriëtte werd
lerares in het K.A. en ging na haar huwelijk in Brugge wonen. Zoon René Willems, de meubelmaker en - ontwerper
uit de Nieuwstraat had de talenten van zijn vader geërfd, ontplooid en heeft
deze ook doorgegeven aan de volgende generatie.
In 1973 werd de toen tweeëntachtig jarige
Arthur Willems uitgenodigd door de huidige eigenaar van het landhuis en kon de houtsnijder
- beeldhouwer trots poseren voor zijn kunstwerk: het houtsnijwerk van de indrukwekkende
dubbele inkomdeur. Op de foto wijst hij glimlachend naar zijn initialen op de door hem
artistiek bewerkte dubbele massieve deur, die nu anno 2013 nog te bewonderen
valt: zie internet Hartwell House Aylesbury,
Maldegems kunstambacht in Engeland. Let ook op de eretekens gespeld op de
revers van deze moedige oorlogsveteraan
van W.O.I.
Naast
het authentieke café - restaurant De Gouden Leeuw woonde kleermaker Raymond
De Clerck, nr. 18. Tot enkele jaren terug was hier nog Boetiek Chloé
gevestigd. Nu is het een gerenoveerde woning. De dochter van schrijnwerker Remi
Beelaert (°1867) uit de Westeindestraat 160, Rosette Beelaert (°1930) woonde
ernaast in nr. 20. Zij was getrouwd met Hubert
Van der Meulen. Zij hadden er jarenlang
de gekende banketbakkerij voor de fijnproevers, die nu wordt uitgebaat door Bakker Vanhamel. Hubert Van der Meulen
kocht de woning aan de ongehuwde eigenares Jeannette Geirnaert uit Noordstraat nr. 3 (Antiekzaak Smitz). Het is een beschermde
woning. Het interieur is speciaal met veel houtwerk en een 'hoogkamer'. Het blijft voor altijd in ons dorpsbeeld. Heel lang geleden was het een herberg, (volgens mondelinge overlevering De Drie Koningen).
In nummer
22 woonde Fotograaf Denis De Coninck naast de bakkerij, tot René Vlaeminck (°1909) en Florence
Tourny en Zoon, het pand kochten en renoveerden tot een stijlvolle kledingzaak,
nu café - eethuis Pub22 van Lieven De
Lille. Denis De Coninck was getrouwd met Irena De Lille (1920) en is verhuisd naar een zaak in de Nieuwstraat, Fotograaf D. en Albert De Coninck (ook kunstschilder). De handelszaak wordt nog uitgebaat door de nakomelingen van Denis. Daarna volgde de herberg De Grote Slok van de
metser - aannemer Achilles Bonte (°1887), echtgenoot Helena Van Landschoot. Achilles had vier jaar loopgraven achter de rug en was de grote vriend van Arthur Willems (1891) oorlogsveteraan W.O.I. De Grote Slok is nu Argentabank, nr.
24. Tussen de daaropvolgende woning van Louis Soenen (°1876) en de volgende drie
huizen was een gangetje voor de
kerkgangers die van de Westeinde kwamen (zie oude prentkaart).
Eind
W.O.II werd de woning van Brouwer Louis Soenen tijdens beschietingen vernietigd
door brand en na Wereldoorlog II bleef het terrein lang een braakliggend stuk
grond. De brouwerij zelf werd bewoond door een vrijgezel, Mielke De Groote. Eind
jaren 60 werd het terrein bebouwd met een imposant woonhuis annex handelszaak (nr.
26/28) door de familie Soenen. Het echtpaar Eduard Coens (°1917) en Maria Neyt hadden er jarenlang een aantrekkelijke
juwelierszaak, tot dochter
Marie-Paule Coens de zaak overnam. Later woonden diverse
handelaars in het pand rechts van de Argentabank, nu wordt er geen handel meer
gevoerd. Er is nog een woonhuis met garage. Marie-Louise Soenen (°1911) woonde
er jarenlang op de eerste verdieping.
Bijna
al die zaken of woningen vanaf Maldo Reizen reisbureau tot Praatcafé De Troebadoer
hebben weinig of geen tuin. Alleen het terrein Soenen in het midden van die
huizenrij liep van de Markstraat naar de Edestraat.
Daarna
volgen de drie laatste huizen van de rij, nr. 30, 32, 34. De twee huizen na
Huize Soenen, waren ooit eigendom van Eveline Cools en werden verhuurd en zijn
tot op heden min of meer intact gebleven.
Vanaf 1974 huurden Marcel Coens en
Mia Van de Poele de benedenverdieping voor hun chique handelszaak Juwelen en uurwerken aan de erfgename
van Eveline Cools, namelijk Adrienne Cools, onderwijzeres uit Sint-Laureins, die
de bovenverdieping betrok. Voordien was dit handelshuis de bakkerij van Eduard (°1885) en Emma Cromheecke Geyssen en later een
Boetiek Baby- en Kinderartikelen, uitgebaat door Francine De Bruyckere, echtgenote kantonnier Karel Goethals (°1934).
De ouders van Francine De Bruyckere (°1938) woonden even verderop en baatten
een kruidenierszaak uit in de nu gesloten Bloemenzaak Het Groene Huis.
De
woning naast de Juwelierszaak M. Coens, nr. 32, was vanaf 1967 tot enkele jaren
geleden, eigendom van Georges Verschorre
(°1922), hulpverlener-ambulancier, brandweerman en kapper. Hij was getrouwd met
Margaretha Lippens, een dame die naast haar druk huishouden, nog tijd had om in
de herberg te helpen en te zorgen voor de medemens. Georges erfde het huis van
Eveline De Vos - Cools. Dit huis is nu handelszaak Delicatessen Anthony.
Georges
Verschorre en zijn gezin woonden aanvankelijk bij zijn ouders, August
Verschorre en Evelina De Lille die er een druk café uitbaatten. August (°1886)
was voerman, gareelmaker en herbergier in café Den Ossenkop. August Verschorre stierf op 55 jarige leeftijd aan
suikerziekte en zijn echtgenote Eveline zette de zaak alleen verder. In 1958 werd de kapperszaak links in
het Deken de Fonteynestraatje er gebouwd voor Georges die er zijn beroep kapper
- barbier uitoefende. Linda en Christa, de dochters van Georges hebben altijd in
Den Ossenkop gewoond, vooraan was de gelagzaal van de herberg, het raam beneden
op weg naar de kerk was de woonkamer met keukentje en daarnaast de kapperszaak
van Georges. Van 1970 tot 1977 werd het café uitgebaat door Jozef Borgonjon en
Jeanne Smitz (1931°) en hun dochter Vivianne. Nu volgen op Huize Soenen de Handelszaken: Juwelen Tempo
dOro, Delicatessen Anthony en Praatcafé De Troebadoer.
Talent in Groot-Maldegem hoefde of hoef je
niet ver te zoeken, het is wijd en zijd verspreid. In veel woningen dreef of
drijft men handel, wat welvaart en
gezelligheid met zich meebracht en - brengt.
Alle artikels in verband met het centrum van Maldegem zijn gebaseerd op de mondelinge overleveringen van de dorpsbewoners.
Met dank voor de fotos en informatie,
Archief Maldegem, de Heren Nico Vercruysse, Marcel en Daniël Coens, Mevr. Ingrid Van der Meulen, Ginette De Baets - Janssens, Christine
Verplaetse, Geertrui Baert, Francine De Bruyckere en Linda Verschorre. Verslag van de mondelinge overleveringen van centrumbewoners van Maldegem. (Centrum
deel II wordt vervolgd).
Met dank aan ons regionaal blad Vrij Maldegem voor het publiceren van
de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn
Lippensstraat 11, Maldegem).
29-12-2013 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
|