In de buurt van BAKKERIJ SAVAT,

vanaf het appartementsgebouw VAN HECKE

tot de voormalige handelszaken

van MARCEL DE BAETS en GERMAINE DE VLIEGER.

Bakker Savat Deel VI, de Noordstraat deel XV.

Vanaf de voormalige tabaksfabriek VAN HECKE, nu appartementsgebouw (vroeger drie huizen), tot aan het huis van kerkbaljuw Pierre Borgonjon, nu familie Franky Moens, waren tot enkele tientallen jaren geleden, enkele winstgevende handelszaken: de tabaksfabriek Van Hecke, wasserij Clara De Brée, de vee- en groentekweker Marcel De Baets en de kruidenierszaak van Germaine De Vlieger.

Naaister Alida Van Landschoot startte een naaiatelier met personeel naast de tabaks- en sigarenwinkel van Emma Van Hecke, van 1920 tot 1928. Het echtpaar Theofiel en Alida Debbaut – Van Landschoot woonde en werkte er 8 jaar tot zij hun eigen woning Noordstraat 131 konden betrekken. Op de foto 1 van haar naaiatelier daterend van 1924, staat de knappe Alida Van Landschoot rechtop in het midden achteraan naast de paspop. Links zitten Alice Borgonjon en Alice Ronse en rechts Alice Claeys, Adrienne Dhaenens en Maria Borgonjon. Het blonde jongentje in het matrozenpakje vooraan is de oudste zoon van Alida Van Landschoot, Georges Debbaut (1920). Hij houdt een lei vast met opschrift: In ’t Schortje. ’t Schortje werd een bloeiende kledingzaak geleid door Alida Van Landschoot en haar dochters Marie-Louise, Charline en Alice Debbaut.

Alice en Maria Borgonjon die allebei in het klooster gingen, waren de zussen van kerkbaljuw Pierre Borgonjon inwoner van de Noordstraat nu nummer 115. Pierre, Alice en Maria Borgonjon waren de kinderen van de postbode Edmond Borgonjon (1863) en Sabina De Vogelaere. Ze woonden eind jaren 30 in nummer 119, nu 115. Intussen zijn de huisnummers gewijzigd wat het soms moeilijk maakt om te achterhalen wie waar toen woonde.

De broer en de schoonzus van de wasserijuitbaatster Clara De Brée, Prosper De Brée en Alice Musschaert hadden in het hoogste huis van de woonhuizen Van Hecke een handel in dekzeilen.

De eigenares van de wasserij was Clara De Brée. Zij was de dochter van verzekeringsagent Honoré De Brée (30 10 1872 - 18 03 1944) getrouwd met Emma Van den Abeele (1872 - 01 12 1917). Honoré en Emma  hadden tien kinderen: Gilbert (vroeg overleden), Clara (1897), Omer (1898), Georges (1899), Maurits (1901), André (1903), handelsreiziger Robert (1906), Prosper (1908), Blanche (1911) en dekzeilhandelaar Willy (1912). Rechts van de foto 3 is de ingelaste foto van de overleden Gilbert, de andere kinderen zijn rond het echtpaar geschaard, maar je kan dan reeds zien dat Emma Van den Abeele, ziek was. De foto eronder : Handelsreiziger Robert De Brée, kapster Rosa Verstuyf en hun kinderen, Elise en Carlos De Brée.

De kinderen van Honoré De Brée en Emma Van den Abeele waren gezegend met ondernemingstalent. De familie De Brée in de Noordstraat waren handelaars in dekzeilen en zonnestores rechtover ’t Jagershof en de parking Huyze De Baere. Omer De Brée en Prosper De Brée waren partners, leverden en plaatsten zonnestores in heel Vlaanderen, vooral in de villa’s en flatgebouwen aan de kust tot eind jaren 60.

De oudste dochter van het gezin, Clara De Brée, zorgde voor het grote huishouden na het vroege overlijden van de 45-jarige moeder Emma Van den Abeele in 1917. Clara was toen 20 en Willy de jongste pas 5 jaar oud. Clara De Brée stond aan het hoofd van een bloeiende wasserij, in het huis verworven van haar ouders Honoré De Brée en Emma Van den Abeele. Zij verhuurde ook kamers o.a. aan douaniers die hier tijdelijk tewerkgesteld waren. Tijdens de oorlog kende de zaak een ongekende bloei dank zij de Canadezen die er hun uniformen en kledij lieten wassen en drogen. De inrichting van de eigenlijke werkruimte van de Wasserij De Brée was zeer eenvoudig. Er stonden enkele fornuizen en kuipen om de was te koken en te spoelen in een werkplaats achteraan tegen de Dreef.

Op 11 oktober 1940 heeft landbouwer en veekweker Marcel De Baets (19 04 1910 - 01 10 1990) afkomstig van de Broekhuizestraat, getrouwd met Germaine De Vlieger (18 01 1910 - 10 06 1992), de eigendom naast Clara De Brée, de Noordstraat 113, en ook een stuk grond genaamd ‘Den legen Dem’ langs de Dreef gekocht aan August Blomme (1892) en Anna Bafort.

Zij startten een kruideniers- en groentewinkel in de Noordstraat toen nummer 117.

Groenten en aardbeien werden gekweekt door Marcel De Baets op zijn grond en op grond die hij pachtte aan de familie Van Hecke. Wat teveel geproduceerd was werd meegenomen door Antoon Verheire naar de groentemarkten.

Ze hadden vier dochters Cecile, Lisette, Elise en Christine (zie foto 4, daterend van 1952).



Vijftien jaar later, op 15 november 1955, kocht Marcel De Baets de woning van Clara De Brée, samen met het achterliggende gebouw, dat er nu nog staat en waar de eigenares een wasserij had. Marcel De Baets renoveerde het huis van Clara De Brée tot één woning met drie appartementen om te verhuren. De stallen voor de varkens werden opgetrokken op de brede strook achter de woning en de wasserij werd verbouwd tot varkensstal.
 

Begin jaren zeventig sloot de kruidenierswinkel en enkele jaren later stopte Marcel met het kweken van varkens en groenten. Hun grond ‘Den legen Dem’ werd door de gemeente onteigend om het sportcomplex MEOS van de gemeente te laten optrekken.

In mei 1994 werden de intussen gewijzigde huisnummers, vroeger 115 en 117, later 111 en 113 gesloopt voor het mooie appartementsblok van L. en C. Posman - De Baets en L. en I. Posman - Corvelyn. Naast de appartementen Van Hecke is nu het moderne flatgebouw met uitzonderlijk mooie gevel en groene raamomlijsting die de Noordstraat aanmerkelijk verfraaien. De architect was Ir. Vanhullebusch van Deinze en de aannemer was Maldegemnaar Patrick Vandersteene. Dit appartementsgebouw vervangt twee woningen, de voormalige wasserij van Clara De Brée en het vee- en landbouwbedrijf annex kruidenierszaak van Marcel De Baets en Germaine De Vlieger.

Er zijn enkele prachtige gevels van appartementsgebouwen en handelszaken die bijdragen tot het verfraaien van dit brede stuk Noordstraat en die zelfs het uitzicht achteraan de Dreef optuigen, als je de foto’s goed bekijkt. Het is mogelijk met de nodige energie, fantasie en middelen de frontgevels en maar ook de achterbouw langs de Dreef ordelijk te laten ogen. Het stuk Noordstraat dat breder wordt vanaf Bakker Savat is er aanzienlijk op verbeterd en de inwoners van de Noordstraat zijn er terecht fier op.

Bakker Savat Deel VI, de Noordstraat deel XV, wordt vervolgd.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heren Carlos De Brée, Louis Posman, Hubert Savat en Mevr. Erna Dobbelaere, C. en A. Debbaut. Op de foto’s het naaiatelier van Alida Van Landschoot, het gezin De Brée – Van den Abeele, woonhuis Clara De Brée naast de woning en kruidenierswinkel met inrijpoort van Marcel De Baets, de meisjes De Baets (1952)  met hun moeder Germaine De Vlieger, de brede, mooie gevels van het appartementsblok Posman en zicht vanop de Dreef. 

 Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
Achtergevel, appartementen L. en L. Posman.jpg (126 KB)   
Frontgevel appartementen L. en L. Posman.jpg (154.7 KB)   
Germaine De Vlieger en dochters, Lisette, Elise, Cécile en Christine..jpg (146.7 KB)   
Honoré De Brée en Emma Van den Abeele en kinderen.jpg (289.5 KB)   
Marcel De Baets - Clara De Brée, woningen.jpg (117.5 KB)   
Naaiaterlier Alida Van Landschoot.jpg (177.2 KB)   

Van de voormalige BAKKERIJ SAVAT naar de voormalige tabaksfabriek Van Hecke.

Bakker Savat Deel V, de Noordstraat deel XIV.

We bekijken nog altijd de huizenrij links van de voormalige BAKKERIJ SAVAT, als je watertandend naar de gebakjes in de etalage staarde. Bedrijven en bedrijfjes die reeds vermeld werden in vorige publicaties, volgden elkaar op. Naast het mooie gevelhuis van Louis, Paula, Ivonne Blomme staat reeds jarenlang het breed appartementsgebouw VAN HECKE, een van de eerste in Maldegem.

Voor 1978 stonden, een klein huisje, een groot huis en dan nog een klein huisje, de nummers 105, 107, 109 tegen het huisnummer 103, het gevelhuis Blomme. In nummer 101 woonden Hector Willemarck en Leonie Standaert en hun kinderen Albert, Julien, Prosper en Omer. Die woning werd later gekocht en gerenoveerd door architect Richard De Meulenaere en Esther De Baere.

Op de oude prentkaart kan je duidelijk de huisnummers 101 tot aan 109 (en verder) rechts herkennen. De drie huizen naast Huyze Blomme waren eigendom van de familie VAN HECKE, met uitweg tot aan de DREEF.

De industrie en de handelsactiviteiten van de familie Van Hecke is een lang verhaal dat eigenlijk start met het boegbeeld achter de onderneming Van Hecke, EDUARD VAN HECKE (Maldegem 22/01/1848 - Maldegem 06/04/1939), zoon van Petrus (1814) en Barbara Baert.












Eduard was wever maar was het stilzittend werk moe en begon als rondreizend barbier met de ‘bagge’ of rugkoffer gevuld met scheermateriaal rond te trekken. Hij ging van hof tot hof om de baard van de boeren en de bazen te scheren en was meteen een soort ‘gesproken’ dagblad. Hij bracht nieuws van ’t ene hof naar ’t ander. Tot hij ongeveer in 1872 een opmerking teveel kreeg van een van zijn klanten in Strobrugge. Hij gooide woedend zijn ‘bagge’ in de ‘vaart’ en ging naar zijn ‘lief’, nu noemen ze dat een ‘vriendin’, Sabina De Candt (Maldegem 30/03/1849 - Maldegem 05/11/1913), dochter van Joannes en Isabella Dhondt.

Sabina De Candt was een landbouwersdochter, die haar boerderij verpachtte en zelf werkte bij de gezusters Marie-Louise (Ludovica) en Melanie Van Wassenhove die op de hoek van het Boudewijn Lippensstraatje en de Stationsstraat nummer 13, dus in de voormalige Bakkerij Omer De Bruyckere (31 10 1907) en Alix Clyncke, een tabaksfabriek hadden. De dames kweekten tabak op vijf hectare landbouwgrond langs de Bogaarde en langs de Beke-Watergang, het stuk landbouwgrond rechtover de huidige Bakkerij Chris en achter het voormalige bedrijf van loodgieter Pierre Van Hyfte uit de Nieuwstraat 48, eigenlijk al die grond tussen de Briel-, de Stations- en de Nieuwstraat. Eduard Van Hecke en Sabina werkten zeven jaar lang bij de gezusters Van Wassenhove, spaarden hun loon en trouwden op 9 mei 1879 om 15 uur voor het liberale gemeenteraadslid Charles-Louis Van Moffaert.

Na het huwelijk startten zij een eigen fabriek Van Hecke – De Candt, V.H. - D.C. in de Noordstraat (in die tijd nr. 111) in de voormalige bakkerij Bernard Cauwels (1796), voorouders van Hector en Margriet Cauwels in de Marktstraat, waar eigenlijk ook ooit een tabaksfabriekje was.

Eduard en Sabina produceerden snijtabak voor pijp of sigaret, sjieke-toebak (sjieken is kauwen), roltabak en pruimtabak, geen snuif. Een tipzak tabak werd “nen blauwen Van Hecke” genoemd. Eduard Van Hecke had ook de landbouwgrond ‘Den Legen Dem’ gekocht achter hun eigendommen, langs de Dreef, aan het hospitaal van Brugge na W.O.I. Langs de Dreef, ook Hoerendreef, Kitteldreve of Oeredreve genoemd, hadden de mensen achteraan velden en werkten er samen op het land.  Eduard Van Hecke kweekte tabak langs de Beke-Watergang, in Butswerve en op de gronden langs de Dreef ‘Den Legen Dem’, het ideaal terrein voor de tabaksteelt. Ze beplantten ook de gronden rond de boerderij De Candt.

Het bewerken van de grond, spitten, bemesten, zaaien, uitplanten, gieten, luizen uitknijpen, bladeren trekken en sorteren, ontnerven, rollen, snijden, wegen, dus verwerken en inpakken met als merknaam V.H. - D.C, was een lang proces, maar zij zetten door. Snijtabak werd machinaal gekapt, aangedreven door een stoommachine op gas tot 1942. De gesneden tabak ging naar een oven of ast waar hij werd gedroogd. Een turbine zoog alle dampen weg. Het duo Van Hecke-De Candt ging geen enkele vernieuwing uit de weg.

Meer dan 50 jaar lang was Eduard Van Hecke de motor van de fabriek. Eduard Van Hecke en Sabina De Candt hadden vijf kinderen: Emma, Richard, August, Hector en Arthur.

Vanaf 1922, Eduard was toen 74 en Sabina was overleden, werd de tabak productie en - handel uitgebaat door de volwassen kinderen, August (08 05 1890), Richard (23 11 1884) en Emma Van Hecke, twee broers en een zus die alle drie ongehuwd waren. Hector verongelukte met een motorfiets op 6 augustus 1922 in Middelburg op jonge leeftijd.

August, Richard en Emma brachten een eigen tabaksmerk AURIMA op de markt, geproduceerd in Geel. De naam is gebaseerd op hun voornamen (AU-RI-MA). Zij beschikten vanaf 1922 over een vrachtwagen, de tweede in Maldegem, om hun handelswaren naar de omliggende dorpen en steden uit te voeren, Westkapelle, Heist, Moerkerke, Damme, Adegem, Oostwinkel, Ursel enz. Die bestelwagen was een soort paardenkoets gebouwd op een Ford chassis met veel hout: de velgen, de spaken, de optreden, de spatborden, de zijpanelen en het dak waren in hout. Op het achterste deel prijkte publiciteit voor de zaak en vermeldde: groothandel in tabak, stoommachine en telefoonnummer 17. In hun buurt, Noordstraat 151, woonde schrijnwerker-carrossier Marcel Geernaert getrouwd met Ursula Van Parys maar die had toen geen tijd om het koetswerk te vervaardigen.

De zoon Arthur (19 05 1885) Van Hecke en Maria Vertriest (Moerkerke 1889) startten een groothandel in kruidenierswaren of koloniale waren in de Stationsstraat nummer 70. Ze bouwden hun nieuwe woning en handelszaak in 1922 naast het nieuwe huis van rijksdierenarts Camiel Bostoen (30 06 1891) en Joanna Vermeulen, Stationsstraat nummer 72.

Arthur Van Hecke en Maria Vertriest trouwden in 1923 en hadden twee zonen en een dochter: Hector (Maldegem 27/02/1925 - Maldegem 22/03/2002), Marie-Christine (1926) en Eduard (1930). Maria Vertriest geboren in Moerkerke woonde bij haar dochter Marie-Christine en werd bijna 102 jaar.

De zoon van Arthur, Hector Van Hecke (1925) trouwde met Paula Van Maldegem uit Lapscheure en zij namen de kruideniersgroothandel van Arthur over en schakelden later over naar een discount-supermarkt, de Codi. Zij hadden twee zonen: Peter Van Hecke, motor Open-VLD woont in Maldegem en Paul Van Hecke, zijn echtgenote Tamara Ooghe en hun twee dochters Laura en Manon, wonen in Zedelgem.

De tabakszaak AURIMA werd overgenomen en geleid door de andere zoon van Arthur, Eduard Van Hecke, derde generatie. Marie-Christine heeft er 25 jaar gewerkt. Eduard Van Hecke (1930) trouwde met Simone Tryo. Hun dochter Katrien Van Hecke, echtgenote van Patrick Ghysels en de twee kinderen, Jean en Justine Ghysels wonen in Maldegem.

Het spreekt vanzelf dat de FIRMA VAN HECKE veel mensen tewerkstelde, familieleden, knechten en meiden die hun beste beentje voorzetten. Voor 1920 was Lucien Timmerman de spil van het bedrijf, geholpen door Adriaan, een Nederlander. René Van Ootegem (04 01 1900) getrouwd met Celina De Meester, was een stimulerende kracht in de firma. Van Hecke liet zelfs een woning optrekken voor het koppel op zijn terrein langs de Dreef en later verhuisden zij naar de Bloemestraat nummer 39, naast de Vlasgaard. Toen Arthur Van Hecke en Maria Vertriest de groothandel in de Stationsstraat opstartten, verhuisde René Van Ootegem mee. Hij was magazijnier en uitvoerder naar alle windstreken, elke dag een andere ronde. Madeleine Willems was inpakster en August De Baere (12 02 1905) poeldenier uit de Brugsesteenweg kwam vaak helpen in de fabriek.

Tot in 1935 verwerkten de zaakvoerders uitsluitend eigen tabaksplanten, dus inheemse tabak. Daarna schakelden zij over naar ingevoerde tabakssoorten uit Virginia, India enzovoort.

Uiteindelijk kwam de hele onderneming VAN HECKE terecht in de Oude Gentweg, waar de nakomelingen tewerkgesteld waren en waar ook veel ander personeel de zaak draaiende hielden. De handelszaak werd tenslotte overgenomen door een zaakvoerder uit Zottegem.

In 1978 werden de huizen van de Firma Van Hecke afgebroken en vervangen door een van de eerste grote degelijke appartementsgebouwen in Maldegem, gebouwd door deskundige aannemers die de nodige vakkennis hadden om dergelijke appartementen te bouwen. Dit gebouw kon tegen een stootje en trotseerde de tand des tijds. De architect was Wilfried Van Oyen uit Brugge en de aannemer was André Ombregt uit Hertsberge.

Kortom het appartementsgebouw Van Hecke in de Noordstraat was ooit tabaksfabriek en – handel, huisvestte naast familieleden veel bedienden en stelde heel veel mensen te werk. De meeste bedrijven zijn intussen verhuisd naar de rand van ons dorp, waar nu heel veel mensen hun brood verdienen.

In de buurt van Bakker Savat Deel V, de Noordstraat deel XIV, wordt vervolgd.

Voor de familie Van Hecke werden artikels verwerkt, verschenen in V.M. op 26 april 1991 en geschreven door RIK VAN DE ROSTYNE, waarvoor dank. Dank aan de Heer Hubert Savat die met zijn fantastisch geheugen duizenden bladzijden zou kunnen aanvullen over Maldegem.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heer Peter Van Hecke en Mevr. Marie-Christine Van Hecke.

Op de foto’s het appartementsgebouw Van Hecke in de buurt van Bakkerij Savat. Het bidprentje van het boegbeeld achter handel en nijverheid Van Hecke in Maldegem, Eduard Van Hecke. Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
Appartementen Van Hecke.jpg (127 KB)   
Eduard Van Hecke - De Candt.jpg (88.9 KB)   
Huizenrij Van Hecke.jpg (127 KB)   
oude prentkaart.tif (944.4 KB)   
overlijdensbericht Hector Van Hecke.jpg (166.9 KB)   
Plan Noordstraat V.H..docx (454.4 KB)   

De handelszaken in de buurt van BAKKERIJ SAVAT, vanaf de hoek Noordstraat - Edestraat.

Bakker Savat Deel IV, de Noordstraat deel XIII.

Staan we nu voor Bakkerij Savat en stappen we een honderd meter naar links, dan komen we aan de hoek Noordstraat – Edestraat waar een tiental jaar geleden het stijlvolle appartementsgebouw met onderaan de VDK Bank van Luc Van Gyseghem nummer 42 is opgetrokken.

De VDK was vroeger de brede hoekwoning van de familie Coelis. Voorvader Ambrosius Coelis had dit laten bouwen voor de familie van zijn vrouw Van Moffaert. De zus van dokter Maurits (1886) en Alina Coelis – Van Nieuwenhuyse dochter van Pierre Coelis, Julia Coelis (1885) had er een stoffenwinkel op de hoek, voor, tijdens en na Wereldoorlog II.

Het mooie huis naast die hoekwoning (foto 2) was eigendom van schrijnwerker Bernard Willems (31 januari 1823), echtgenoot van Blondina Pieters (1823). Bernard Willems was aanvankelijk ingeschreven als timmerman, evolueerde naar horlogemaker en had er later een drukkerij. Hij stichtte het weekblad ‘De Volksbode’ in 1879. Hij was een autodidact, die kennis en vaardigheid verwierf door nauwgezet waarnemen en ijverig toepassen.

Bernard en zijn broer August kwamen van Brugge in Maldegem terecht als wezen in 1837 en werden tewerkgesteld als knechtjes bij timmerman Pieter Roose. Bernard en zijn vrouw Blondina gingen in 1844 inwonen bij een horlogemaker Petrus Ide, dus had Bernard de kans om ook dit vak aan te leren.

In 1933 verkocht Clémence Standaert, de weduwe van een zoon van Bernard Willems, juwelier Heliodoor Willems (1849), het huis aan bakker Cyriel Standaert (1896) die de lekkerste confituurtaartjes bakte van heel Maldegem. Het verhaal gaat dat bakker Cyriel Standaert na zijn pensioen zijn taarten maakte en ging bakken bij een andere bakker. Toen die bakker de opmerking maakte dat hij nog altijd geen ‘Nieuwjaarsgeschenk’ gekregen had voor die vriendendienst, ging Cyriel bij een andere bakker een brood halen, pakte het netjes in als geschenk en gaf dit aan zijn vriend bakker waar hij dan toch verder zijn lekkernijen in de oven mocht stoppen (Valeer Posman).



Later woonden tijdelijk Francine De Bruyckere en haar familie bij Bakker Cyriel Standaert. Francine is de dochter van Leonard De Bruyckere (1904) en Florentia Lampo (1904). Ze woonden in de Noordstraat nummer 42, bij de oom en tante van Francine, bakker Cyriel Standaert en Aline Lampo (1896).

Cyriel Standaert en Aline Lampo waren de ouders van Roger, Frans en Monique Standaert. De knappe Monique Standaert was getrouwd met de garage houder Antoine Blondeel. Cyril Standaert werd 88 jaar en heeft heel zijn leven ten dienste gestaan van anderen, daar waar het bakken betreft. Toen een brand de oven van Bakker Savat tijdelijk lam legde, werd het brood gebakken bij Cyriel Standaert. Cyril was er altijd als de pinken bij om anderen te helpen. Hij was en bleef heel zijn leven bakker in hart en nieren. Het huis heeft enkele jaren leeg gestaan maar werd toen verkocht aan Honoré De Meyer (1924) en Elza De Baets (1922).
Het brede huis staat er nog, met volledig ommuurd binnenplein en tuin en is deskundig gerenoveerd door de volgende eigenaars Honoré De Meyer (1924) en Elza De Baets (1922) uit de Noordstraat 124. Elza De Baets was de zus van Robert De Baets die getrouwd was met Yolande Claeys. De zoon van Honoré De Meyer en Elza De Baets, de huidige eigenaar Henk De Meyer had een opleiding gevolgd in het atheneum en heeft het houten uitstalraam volledig hersteld. Het is eigenlijk een unieke woning met mooie inrijpoort met een ommuurd binnenplein dat uitzicht geeft op de groene omgeving. Het uitstalraam is van hout en gaf aan dat er in een bepaalde woning handel werd gedreven. Vroeger waren heel veel van die handelszaken met een mooi afgewerkt houten uitstalraam en inkomdeur maar die zijn langzamerhand verdwenen uit het straatbeeld.

Dan is er een brede toegang met inrijpoort naar het park, vroeger was dit de tuin van notaris Jean Vermast en verder de tuin van het buitenverblijf (gebouwd in 1860) van kasteelheer Frédéric Dhont (+ 1957). De tuin van Julia Coelis en de nabijgelegen woningen kwamen dus uit in het huidige Sint-Annapark.

Naast de parkingang in nummer 48, woonde nog een Bernard Willems – Van Rie, tot in Brugge gekend als aannemer en architect van bouwwerken. Hij schreef facturen uit aan de gemeente Maldegem als aannemer-bouwmeester zonder vermelding van zijn adres, dus moet hij wel gekend geweest zijn. De facturen van 1870 vermelden niet alleen verkoop van bouwmaterialen en alle houtsoorten, maar ook kruidenierswaren, breiwol, gebreide en geweven stoffen, zelfs gist en likeuren. Werkelijk een uitgebreide handel.
Om naamverwarring te vermijden kreeg Bernard als bijnaam, Bernard Penne en zijn zoon heette dan Arthur Willems (Penne) die er ook een kantoor had voor een Spaarkas en Verzekeringen.

In deze dreef naar de tuinen van notaris Vermast en Frédéric Dhont stond op het stilste, meest idyllische plekje een ‘Anton Pieck’ huis nummer 46. Je kon er de nachtegaal horen fluiten.
Het was de mooie woning van de wijnhandelaar en jeneverstoker Achilles Van Hoorebeke (1867), die verwant was met de familie Van Moffaert, het laatst bewoond door de zussen Alice (1873), Célina (1875) en Emma (1870) Van Hoorebeke.
In de notities van Valeer Posman kan je lezen dat zijn dochter Martine Posman samen met een van de knappe dochters van Paul en Hélène Van Moffaert - Laisse, Noordstraat 37, op bezoek gingen bij ‘Celientje’ Van Hoorebeke, die prachtige familieverhalen kende en een uitgebreid fotoarchief had over haar familie. De kelders van de handelszaak Van Hoorebeke waren opslagplaatsen voor alcoholische dranken.

De zoon van architect Bernard Willems, Arthur Willems liet het statige herenhuis bouwen op de hoek. Slager Gaston Borgonjon (1899) en zijn echtgenote Adrienne Van de Genachte konden het brede hoekhuis aan de doorgang naar het park kopen als woonhuis en het werd naderhand bewoond door kleinzoon Luc Borgonjon.

De zoon van Luc Borgonjon, Cédric Borgonjon  is pas veertien en haalde reeds de wereldpers als jonge chefkok.

Naast het herenhuis van Gaston Borgonjon was er aanvankelijk de schoenwinkel van Camiel De Zutter en Mathilde Cabooter, overgenomen door meester-schoenmaker Marcel De Zutter (1901) en Maria Claeys, in nummer 50.

In de voormalige Leonidas winkel nummer 52 woonden Emma en Cordula De Baets, de herbergiersters van café Congo, waar later Raphaël De Baets (1910) een verf- en behangzaak uitbaatte. Het was een heel brede woning met een etalage voor behang - en verfbenodigdheden en twee inkomdeuren en woonhuis aan de straatkant. (zie foto van de etalage van Bakker Caeckaert, daar heb je een zicht op de vroegere handelszaak van Raphaël De Baets)

Daar waar we ons, de handelswaren, bont en zuivelproducten herinneren in nummer 54, “In Den Hert” van Carlos Bekaert (1931) en Bertha Goossens (1929) was de bakkerij van Bonaventura Standaert en Leonie Cockeyt, de ouders van bankbediende Pieter en de legendarische, muzikale onderwijzer Paul Standaert. Toen Bonaventura overleden was bleef de weduwe Leonie Cockeyt snoep en lekkernijen verkopen in de winkel. Nadien werd die woning een handelszaak in bont- en zuivelproducten, een vreemde combinatie maar vroeger was alles mogelijk. Carlos Bekaert bewerkte en verhandelde huiden/bont en zijn echtgenote Bertha Goossens verkocht zuivelproducten en leverde die ook aan huis. Nu is “In Den Hert” een mooie, brede nieuwbouw met twee huisnummers 54 en 54A.

In de gevel van “In Den Hert” prijkte een hertenkop. Vroeger zag je dit wel meer in Vlaanderen, in plaats van huisnummers werd een handel of een woning aangeduid met een uithangbord of een mooie gevelsteen. Uitstekende figuren of voorwerpen, dieren, fabeldieren, bustes, heiligenbeelden, vergulde madonna’s, ijzeren ornamenten of windwijzers versierden de gevels, boven de deuren en ramen of waren op de deuren of  een glasraam geschilderd. In het voormalige Hoeveke is er nog een overblijfsel van een windwijzer, ook op de huisnummers 20, 28 en 58. Ze waren een soort weervoorspellers en meteen een verfraaiing van de mooie burgerhuizen. Een honderdtal jaar geleden waren uithangborden en gevelstenen heel gewoon. Boven de winkeldeur van schoenmaker René Posman hing een houten uithangbord met “Schoenmakerij St Crispijn”. Crispijn was de patroonheilige van de schoenmakers. Boven het mooie gevelhuisje van aannemer schrijnwerker Arthur Willems is een gevelsteen waar de druiventros gedragen wordt door twee mannen, verwijzend naar ‘t land van melk en honing. De gevelsteen verwijst naar de vroegere wijnhandel van de familie Van den Bossche die er toen gevestigd was. Verder in de Nieuwstraat nummer 24, in het Boekhouder kantoor T. De Clerck, prijkt een vuurkorf boven de inkomdeur, die verwijst naar warmte en gastvrijheid. De voordeur staat er trouwens altijd open. Een paardenkop verwees naar een paardenslachterij en koehorens naar een slagerij waar rundsvlees werd verkocht. Dat wat betreft de verwijzingen naar handelszaken.

Na bont en zuivel van ‘In den Hert’ komen twee verzorgde gesloten huizen. Kleermaker of kleerstofbehandelaar Richard Cuelenaere (1882) had een zaak  in de Noordstraat 56. Het is nu een nieuwe handelszaak, een kledinggroothandel. In het laatste oude woonhuis met heel fraaie gevel, op de hoek, vlak voor de inrijpoort naar bouwmaterialen P. Vermeulen woonden Elvira Leloup (1902) en dekzeilhandelaar Georges De Brée (1899), de oom van Carlos De Brée. Zij verkochten aanvankelijk alcoholische dranken in de Edestraat nummer 24 en schakelden over naar dekzeilen en touwen. Georges De Brée was een broer van Clara De Brée, wasserijuitbaatster Noordstraat 111. Allicht onder invloed van de broers van Clara De Brée schakelden zij over van likeuren naar dekzeilen en touwen. Elvira was de zuster van Ivonna Leloup, echtgenote van huisschilder Louis Deraes (1914), moeder van Patrick en Rita Deraes uit de Interieurzaak in de Edestraat nummer 22.

De huizenrij van de hoek aan de Edestraat tot aan het leegstaand pand Slagerij Martens, zijn woonhuizen, geen handelszaken. Het geheel oogt eigenlijk verzorgd en is een mooi deeltje van de nog smalle strook van de handelskilometer.

Bakker Savat Deel IV, de Noordstraat deel XIII.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heer Hubert Savat en Mevrouw Erna Dobbelaere. De beschrijving van de Noordstraat is gebaseerd op mondelinge overleveringen van de kleinzoon van Cyril Standaert en aan de hand van de notities van mijn neef Valeer Posman. Om het verhaal van Bernard Willems te kennen kan u het Jaarboek Ambacht Maldegem 2004 p 202 raadplegen waar Hendrik Van de Rostyne, de eerste drukkers-uitgevers uitvoerig beschrijft.

Op de foto’s de huidige huizenrij vanaf de hoek van de Edestraat, de VDK Bank tot aan Slagerij Martens. Op de oude prentkaart (archief Maldegem), zie je de handelszaak van Bakker Cyriel Standaert. Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
Bakkerij Cyril Standaert..jpg (54.6 KB)   
Edestraat, hoek..jpg (115.4 KB)   
Hoek Pierre vermeulen.jpg (60.1 KB)   

De handelszaken in de buurt van BAKKERIJ SAVAT.

Deel III, de Noordstraat deel XII.

Bakkerij Savat maakte bijna een eeuw lang deel uit van de voormalige handelskilometer in de Noordstraat Maldegem. Enkele privéwoningen vervolledigden vroeger de aaneenschakeling van herbergen, winkels, groothandels- en eenmanszaken, kleine fabriekjes, vee- en landbouwbedrijfjes.

De handelskilometer bood veel werkgelegenheid en - zekerheid aan. Eerst en vooral aan de inwoners zelf, vervolgens aan hun kinderen en familieleden en aan de plattelandsbewoners die in het centrum werk vonden op loop- of fietsafstand.

Is de handelskilometer teloor gegaan door de langdurige openbare werken en door ongelukkige beslissingen die getroffen werden door hogerhand? Is het eenrichtingsverkeer de boosdoener? De Noordstraat was altijd breed genoeg om langs beide kanten te parkeren. Werd er werkgelegenheid geboden op het industriepark en beschikt de gemeente over een arsenaal employés in allerlei rangen, het blijft betreurenswaardig dat de meeste Maldegemnaars, per wagen of met het openbaar vervoer urenlang onderweg zijn van en naar het werk of zich verplicht voelen, hun eigen dorp, hun roots, hun familie te verlaten om elders en dichterbij het werk te wonen.

Zaakvoerders zoals de Bakkers Savat verschaften werkgelegenheid en boden meteen ook de mogelijkheid tot het aanleren van een vak. Jonge mensen konden met een leercontract een opleiding volgen als bakker en werden meteen geconfronteerd met het echte leven van het ambacht – anders dan studenten die een opleiding volgen in een school, die na zes jaar klaar zijn voor de bakkersstiel maar vaak afhaken omdat ze niet echt op de hoogte waren van wat het zware nachtwerk met zich meebracht.

Enkele bakkersgasten volgden een opleiding in Bakkerij Savat. Geert Matthys, zoon van Romain uit Moerhuize, volgde een opleiding met leercontract en heeft nu een succesvolle bakkerij in Assebroek. Marnix Sijs startte een eigen zaak in Zomergem en Jan De Windt runt een eigen bakkerij in Assenede. Dominique De Visch kreeg er zijn opleiding en startte een zaak in Torhout en zo zijn er nog wel enkele jonge mannen die vaardigheid en kennis verworven bij de Bakkers Savat.

Rechts en links van de gekende Bakkerij  Savat nummer 73, waren ontelbare kleine eenmanszaken afgewisseld met eengezinswoningen. Als je voor de voormalige bakkerij staat, dan had je rechts vier woonhuizen, de nummers 71, 69, 67 en 65. Nummer 71 had Norbert Savat gekocht en hij woonde er toen zijn zoon Hubert trouwde en de bakkerij betrok. Later heeft Hubert Savat beide woningen, 71 en 69 als eigendom verworven om te verhuren. In nummer 67 woonden Petrus Van Canneyt (1866) en Melanie Bleyaert, later Marcel Van Canneyt (1909) en Elza Van Rie. Het hoekhuis nummer 65  was van Hector Braet (1899),  Cordula Marclé (1900) en hun kinderen Anna Braet, Diane Braet en Willy Braet. Anna Braet (1928) was getrouwd met Aimé De Smet. Zij woonden in de Charles Rotsaert de Hertainglaan.

Tijdens W.O.II waren Duitse troepen ondergebracht in barakken in de Dreef, die achteraan evenwijdig loopt met de Noordstraat. Op de hoek naar de Bloemestraat stond vroeger een huis bewoond door een deurwaarder. De smalle toegang naar de Bloemestraat was moeilijk voor grote voertuigen. Toen het huis leegstond heeft de Duitse bezetter het onteigend en er een openbare schuilplaats laten metsen. Na de oorlog werd die schuilplaats afgebroken, je kan dit nog duidelijk merken aan de voetpaden dat de huizenrij ingekort werd.

We nemen de huizenrij LINKS onder de loep, van Bakker Savat tot het appartementsgebouw Van Hecke.

Naast Bakkerij Savat in nummer 75 woonde jarenlang gemeenteontvanger Camiel Serlet (1909) en zijn echtgenote Maria De Clercq. Camilla, Marie en Emma Verstringe woonden in nummer 77. De gezusters Alida (1891) en  Marie (1899) Braet woonden in nummer 79.

Emma Braet (1884) en Henri Van Acker (1872) woonden in nummer 81. De ongehuwde Hermina Braet (1879) had een schoenwinkel en haar broer Julien Braet (1882) was schoenmaker in nummer 83.

De ouders van naaister Diane Martens (1928), echtgenote van kunstschilder Nestor Martens uit de Nieuwstraat 51, zus Flora (1927) en broer Eric Martens  woonden in nummer 85. Hun vader, Alfons Martens was sigarenmaker. De kledingzaak Bawi startte in de woning Martens en breidde later uit met de brede woning van Hermina Braet die 103 jaar geworden is. Winkelierster Germaine De Clerck (1908) en echtgenoot bediende Jozeph (1906) Vandezande woonden in nummer 89. Zij hadden een dochter Henriette die religieuze werd.

In het voormalige kaaswinkeltje of ‘t Hoeveke, nummer 91, woonden de kleermaker Robert De Decker (1907) en Alida Leliaert en hun gezin. Huisschilder Raphaël De Baets heeft er nog naast gewoond, in nummer 93,  in het huis van kapper Maurits Meneve (1929) en Germana Longueville en is dan verhuisd naar een handelszaak van verf en behang rechtover het jeugdhuis naar het café Congo van zijn tantes Cordula en Emma De Baets, herbergiersters. Dit is nu de leegstaande Leonidas pralinen winkel, die verhuisd is naar de Nieuwstraat.

Dan volgt in nummer 97/ 95 de grote, hoge, brede woning met onlangs prachtig gerenoveerde donkere gevel en witte raamomlijsting van de veekweker  Ludovicus of Louis Blomme (1909) (tweede generatie Louis Blomme, er zijn er vier) en Yvonna Wildemeersch. Tot enkele jaren geleden waren twee inkomdeuren.

Maurice De Vuyst, vader van Simonne, zetel garnierder woonde in een vleugel rechts van het huis van Louis Blomme  en Yvonna Wildemeersch (1912). Nu is dit één grote, brede woning met prachtig gerenoveerde gevel van een nakomeling van Louis Blomme, Lode Blomme, vierde generatie Louis Blomme. Camiel Wildemeersch, de vader van Yvonna Wildemeersch (1912), echtgenote Louis Blomme jr. (1909), was getrouwd met Maria Alida Cuelenaere uit Nederland en ze woonden in de Rapenbrugstraat toen nr. 18 bis. De zus van Maria Alida, Reinhilde Cuelenaere woonde in de Molenberg 1. Toen Reinhilde hulpbehoevend werd trok ze in bij de familie Louis Blomme en Yvonna Wildemeersch en hun kinderen Ludovicus (1941), Yvonna (1942), Lutgardis (1944), Rita (1945 – als baby overleden) en Magda (1946). Ik herinner mij dat nog want Simonne De Vuyst was mijn Chirovriendinnetje. Er waren twee inkomdeuren in het huis van Louis Blomme jr. nummers 95 en 97. De vader van Simonne had er een meubelwinkel aan de rechterkant. Als je verder in de gang ging, zat een oud vrouwtje voor een raam, dat was waarschijnlijk tante Reinhilde. De dochters van Louis Blomme, Lut en Magda Blomme waren gekende Chiromeisjes en liepen school bij de Zusters Maricolen waar ik hen dus ook zag. In de kerk kwam het hele gezin vooraan binnen. De meisjes en hun moeder waren altijd piekfijn uitgedost. Louis Blomme jr. was een indrukwekkend man. Het ging er bij de Blommes altijd vrolijk en gezellig aan toe. Yvonna Wildemeersch was een warmhartige, vriendelijke, positieve, interessante en optimistische dame. Zij was boeiend gezelschap en ze is heel oud geworden.

Drogist en brillenverkoper Maurice Van den Broucke en Simone Bonte woonden in het huis met gele gevelsteen, een soort boothuis, dat er nu nog staat, in vervallen toestand, nummer 99. Daarna woonde Richard De Meulenaere die evolueerde van  schrijnwerker, bouwkundig tekenaar naar architect, met zijn echtgenote  Esther De Baere en hun kinderen Hilde en Guido in nummer 101. Guidootje werd ziek en is vroeg overleden. Elk gezin huisvest een tragedie. Esther kon heel moeilijk dit verlies verwerken maar ze bloeide open door haar drie kleinkinderen, Aenea, Simon en Isolde.

Na de drie woonhuizen die er nu nog staan naast Bakker Savat, tot aan het mooie gevelhuisje ’t Hoeveke, wordt die huizenrij tegenwoordig volledig in beslag genomen door een eersteklas kledingzaak BAWI waar de zaakvoerster Magda De Windt, echtgenote Eddy De Baets reeds jarenlang de kunst verstaat om haar stijlvolle, klassieke en modieuze kleding aan de ‘vrouw’ te brengen. Het is een mooie moderne etalagereeks maar bovenaan kan je nog zien dat verschillende woningen  werden verbouwd tot één geheel, BAWI. De naam van de zaak verwijst naar de beginletters van de familienaam van de uitbaters (Baets-Windt).

Naast architect Richard De Meulenaere, werd het mooie huis met de trapgevel Noordstraat nummer 103, gebouwd beginjaren 1900, omstreeks gelijktijdig met de bouw van ons ‘stadhuis’, door Louis Blomme (eerste generatie) en Marie Teirlinck. Het werd eigendom van zijn dochter, Paula BLOMME, een politiek geëngageerde dame voor de oorlog, de zuster van Louis Blomme, tweede generatie.

Op de oude prentkaart in bijlage kan je de gevel nog heel goed herkennen. Het huis werd later bewoond door Etienne Gurickx en Ivonne Blomme en hun gezin. Na het overlijden van Etienne baatten Ivonne samen met zoon Pieter - Jan een succesvolle tearoom “Pluk De Dag” uit gedurende enkele jaren. Een tearoom en restaurant voor dagschotels was een verrijking voor de Noordstraat en bracht een tijdlang, stijlvol en gezellig tafelen in het mooie gevelhuis, met prachtig gerenoveerd interieur, diepe, gezellige tuin tot aan de Dreef. Zoon Michael Gurickx en zijn gezin, vierde generatie, wonen nu in dit mooie huis met trapgeveltje van de familie Blomme.

Heel interessante familie in de Noordstraat trouwens. Paula, Germaine, Ivonne (Zuster Ludovica) en Louis Blomme waren de vier kinderen van de handelaar Louis Blomme  en Marie Teirlinck. Toen Louis Blomme overleed, hertrouwde de weduwe met Gust Blomme.
Zaakvoerder August Blomme - Bafort had  blijkbaar landbouwgrond achteraan de Dreef, die later aangekocht werden door een ander Noordstraat bewoner, Marcel De Baets.

Generaties lang bleven de huizen in handen van de familie. Blijkbaar heeft een huis van de voorouders een zekere charme en aantrekkingskracht. Oude huizen hebben een ziel, ze stralen kracht uit en laten de liefde van de voorouders verder leven bij hun nakomelingen die hun “thuis” liefdevol onderhouden als een kostbaar kleinood. Vanaf de hoek Bloemestraat worden eengezinswoningen afgewisseld met enkele mooie, oude, gerenoveerde gevels die dit stukje Noordstraat nog steeds aantrekkelijk maken.

Bakker Savat Deel III, de Noordstraat deel XII wordt vervolgd.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heer Hubert Savat en Mevrouw Erna Dobbelaere, Mevrouw Ivonne Gurickx - Blomme, het archief Maldegem en de notities van Valeer Posman werden geraadpleegd.

Op de foto’s Hubert Savat en echtgenote, Hubert Savat in de bakkerij tijdens een schoolbezoek. De gerenoveerde woningen van de familie Blomme. Op de oude prentkaart in bijlage rechts, gevelhuis van Ludovicus Blomme – Teirlinck met de aanpalende woningen, er rechtover woning van bakker Pieter Spelier.

Zie ook: www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
oude prentkaart.tif (944.4 KB)   

BAKKERIJ SAVAT

een handelszaak die bijna een eeuw lang alle veranderingen in de handelskilometer van weleer trotseerde,

volgt nu een ander spoor.

Deel II, de Noordstraat deel XI

In de Noordstraat richting Bloemestraat baatten de BAKKERS SAVAT  bijna 100 jaar lang, hun handelszaak uit. DAVID, NORBERT, ARMAND, HUBERT en LUC, vier generaties SAVAT bezorgden jarenlang vers brood en heerlijk gebak aan ontelbare Maldegemnaren en buurtbewoners.

Op de  foto in bijlage, kan u gemakkelijk, de vriendelijke en knappe jongeman, Hubert Savat herkennen in de gekende ‘kiel’ of werkschort, die zo’n  58 jaar geleden (1956) elf broden leverde bij de kroostrijke familie van Remi Van Deynse in Moerhuize. Hij kon niet alleen de elf broden dragen en had hulp van een jong bakkersgastje, Werner Van Vooren, de aangetrouwde oom van Veronique Blondeel die op het gemeentehuis tewerkgesteld is.

Op het platteland waren veel ‘kroostrijke’ gezinnen waar het prettig en overvloedig leveren was aan huis! De bakkers werden overal vriendelijk onthaald, zij brachten lekker, vers en betaalbaar voedsel voor iedereen.

DAVID SAVAT startte de zaak en zijn zonen Norbert en Armand zetten de zaak verder.

Norbert Savat en Magdalena Rotsaert hadden vier kinderen: Hubert, Rita, echtgenote van Jacques Verschueren die in Sluis wonen, Marie-Rose en echtgenoot Bas Appeldoorn wonen in Vlissingen en Jack (Jacques) Savat en zijn echtgenote, Marga Allemeersch uit Sijsele, zijn naar Perth, West-Australië getrokken.

De zoon van Jack Savat, genoemd naar zijn grootvader DAVID SAVAT, is professor aan de UWA, universiteit in Perth, West-Australië en heeft talrijke publicaties op zijn naam staan. (Zie website DAVID SAVAT). Alle kinderen van Norbert Savat trokken naar het buitenland, alleen HUBERT bleef Maldegemnaar in hart en nieren.

Hubert Savat (3 april 1937) volgde na zijn lagere school, de Grieks-Latijnse in Maldegem en in Brugge en haakte af enkele maanden voor het einddiploma middelbaar onderwijs toen zijn vader om gezondheidsredenen het werk in de bakkerij op een lager pitje moest zetten.

Hubert vond het eigenlijk wel interessant om in de voetsporen van zijn vader te stappen, hij vond bakken een mooie werkgelegenheid, hij was een knappe, vriendelijke jongeman, erg sociaal en graag gezien bij de mensen op het platteland waar hij overdag brood rond bracht. Hij moest van bij het begin, hard werken maar had toch tijd voor heel veel goede vrienden.

 Op foto 2 staat Hubert tijdens een carnavalsfeest in Heist links, samen met twee Maldegemse vrienden die ook al op de foto van de ‘Matrozenbruiloft’ (1945) in eerdere publicaties stonden.

Rechts Roland De Caussemaker van Café De Norton in de Noordstraat (Pizzeria Saramonia), die nu in Knokke-Heist woont en in het midden Jacky Van den Abeele, zoon van slager-slachter Omer Van den Abeele (01 10 1907) en winkelierster Lily Spiegelaere (1913). Jacky werd slager in Brussel maar woont nu in Knokke. Hubert had altijd samen met de gekende Luc Speecke gestudeerd in Maldegem en in Brugge en ze zijn altijd vrienden gebleven tot Luc Speecke overleed.

Hubert Savat trouwde met de knappe Erna Dobbelaere uit Kleit, die jarenlang volledig zelfstandig de klanten in de winkel bediende met de glimlach.

Toen zoon Luc Savat besliste om ook in de zaak te komen, werd Erna bijgestaan door haar schoondochter Ineke Kaas om de klanten te bedienen. Erna en Hubert, hun zoon Luc en zijn echtgenote Ineke runden de zaak met verve een halve eeuw lang.

Zij verkochten alle soorten brood, in alle formaten en gewichten, sandwiches, pistolets, boterkoeken en andere lekkernijen en hadden een breed assortiment van gebak en gebakjes.

Erna en Hubert trokken zich pas terug in 2010 en betrokken toen definitief hun mooie moderne woning met tuin, meer in het centrum.

Hubert en Erna kregen drie kinderen Luc, Ann en Adinda. Adinda, een mooi klinkende naam die verwijst naar het liefdesverhaal Saïdjah en Adinda in Max Havelaar (uit 1859) een roman van Multatuli, het pseudoniem van Eduard Douwes Dekker.  

Hun zoon Luc Savat (1962) en zijn echtgenote Ineke Kaas uit de mosselstad Philippine, in de gemeente Terneuzen, namen de zaak over, renoveerden opnieuw, hadden jarenlang een bloeiende bakkerij en ontelbare tevreden klanten. De winkel was modern en groot, het aanbod was massaal, divers, veelkleurig en de bediening was perfect. Erna en Ineke waren uitmuntende, vriendelijke zakenvrouwen, de ruggensteun van de echtgenoten die werkten achter de schermen, in de eigenlijke bakkerij.

Op een bepaald moment, ongeveer in 2012 gaf Luc een andere wending aan zijn beroepsleven. Hij stopte met de bakkerij en ontplooide zijn talenten op een ander terrein, wat trouwens een nieuwe trend is in de huidige, moderne maatschappij.

Niemand blijft levenslang vast geankerd aan eenzelfde beroepsleven. Men zoekt andere mogelijkheden om alle en andere talenten te ontplooien. De bakkerij Savat werd verkocht aan restaurantgigant Huyze De Baere, Dirk De Baere, een bewoner van de Noordstraat, met een visie en ondernemingstalent.

De drie kinderen van Hubert en Erna zorgden in de loop der jaren voor tien kleinkinderen die allen studeerden en een aantrekkelijke betrekking hebben. Het is wel eens interessant hen te vernoemen. Hubert en Erna zijn gekend en geliefd in Maldegem en de mensen stellen meestal belang in de nakomelingen.

De 10 kleinkinderen van Erna en Hubert brengen een glimlach op hun gezicht, zij zijn de rots in de branding, de trots van elke grootouder.

Luc Savat en Ineke Kaas hebben vier kinderen, Marlon, Lorenz, Milton en Loïs.

Dochter Ann is getrouwd met Peter Van Eetvelde en zij hebben vijf kinderen met Bijbelse namen, Sarah, Enya, Isaiah, Hannah en Jona.
De jongste dochter Adinda Savat is getrouwd met Norwin Van Riel uit Drenthe en heeft een dochter, Lore. Zij wonen in Aardenburg.

Bakkers zijn belangrijk, zij leveren het dagelijks vers brood aan heel veel mensen.
Brood is een levensnoodzakelijk voedsel dat altijd betaalbaar zal blijven. De variaties er rond zijn boeiend en afwisselend, een lust voor het oog en voor de tong. Brood brengt de mensen samen, rond de tafel, wat ook heel belangrijk is.
Brood bevordert het sociaal contact. Bakkers leveren een product dat de mensen dichter bij elkaar brengt.  

Op de laatste foto, Luc Savat, bakkers Van Killegem, in de bakkerij tijdens een schooolbezoek.

Bakker Savat deel II wordt vervolgd.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heer Hubert Savat en Mevrouw Erna Dobbelaere.

Op de foto’s Hubert Savat met bakkersgastje Werner Van Vooren, Hubert tijdens carnaval met zijn vrienden Roland De Caussemaker en Jackie Van den Abeele, de etalages van de diverse bakkers Savat, de gerenoveerde winkel van Hubert en Erna Savat – Dobbelaere, het echtpaar Hubert en Erna Savat – Dobbelaere, op de laatste foto, de jongste bakker Luc Savat en bakker Van Killegem tijdens een schoolbezoek aan de bakkerij.

Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
Bakker Hubert en schoolbezoek in de bakkerij.jpg (161 KB)   
Hubert Savat levert bij Remi Van Deynse.pdf (451.7 KB)   
oude prentkaart.jpg.png (437.7 KB)   

BAKKERIJ SAVAT

een handelszaak die bijna een eeuw lang alle veranderingen in de handelskilometer van weleer trotseerde,

volgt nu een ander spoor.

Deel I, de Noordstraat deel X.

Enkele huizen voor de bocht van de Noordstraat naar de Bloemestraat was bijna 100 jaar lang, BAKKERIJ SAVAT, een handelszaak die de jaren, de talrijke en maandenlange straatrenovaties en het eenrichtingsverkeer in de Noordstraat, Maldegem trotseerde.

De bakkers DAVID, NORBERT, ARMAND, HUBERT en LUC, vier generaties SAVAT bakten jarenlang brood en gebak voor honderdduizenden Maldegemnaren en buurtbewoners.

Gebeurde het bakken bijna 100 jaar geleden manueel en werd het brood met ezel of paard en kar rondgebracht, met een bakfiets of een triporteur, de bakkers Savat pasten zich telkens aan de moderne tijd. Nieuwe, ingewikkelde, handige, werk besparende en dure bakinstallaties deden hun intrede in de loop der jaren en brood werd rondgebracht met bestelwagens, tot dit laatste ook werd afgeschaft aangezien elk inwoner van Maldegem, ook op het platteland langzamerhand beschikte over een eigen wagen en zelf boodschappen deed in het centrum en in de winkelketens op de ring.

Op de oude prentkaart, daterend van 1909,  links staat David Savat (1875) met een stapel brood in de linkerhand, in het midden staat met de hoed op, buurman Emiel Spiegelaere (15 juni 1878), schrijnwerker - timmerman en echtgenoot van Emma Vincke (1877), een modiste, die in het huis woonde rechts met het uithangbord, nummer 72. Op het voetpad met witte schort staat de huisschilder Pieter De Baets die een gevel aan ’t schilderen was waar de ladder staat aan de rechterkant. Pieter De Baets (25 09 1884) was de vader van Raphaël De Baets. Pieter De Baets woonde met zijn gezin in de Stationsstraat 38, schuin over de vroegere CERA bank. Zijn zoon Raphaël De Baets woonde aanvankelijk in het huis naast het voormalige kaaswinkeltje, ’t Hoeveke, waar jarenlang Kapper Meneve een zaak uitbaatte. Raphaël De Baets en zijn echtgenote Angèle Timmerman startten een handelszaak in verf en behang  rechtover het Jeugdhuis in een brede woning dat eigendom was van de tantes van Raphaël, Cordula en Emma De Baets die er een herberg hadden, Café Congo in nummer 52. Nu is dat de leegstaande voormalige Leonidas pralinen winkel. Angèle Timmerman was de zus van Theophiel, dus een tante van de gekende Louis Timmerman.

Naast het huis van Emiel Spiegelaere was ooit de woning van Dierenarts  Henri Van der Donckt (1879) en Maria Cuelenaere. Dit huis werd verkocht aan Alice Cauwels. Kapper Carlos De Brée - Decostere kocht deze woning en startte  Parfumerie Penelope. Toen deze handelszaak verhuisde naar de Markstraat heeft Leen Van den Driessche, de dochter van de handelsreiziger Jules Van den Driessche (1923) en Paula Spelier (1922) er een wol boetiek Berger  DU NORD opengehouden. Het is nu de  praktijk en de woning van Kinesitherapeut en Osteopaat Arne Verstrynge en Marianne De Brée.
 

Dan volgde het  lage huis van Ibeke (Urbanie) Moelaert en Camiel Matthys (1879), daar kwam later de lingeriewinkel van Paula Wabbes (1919) in nummer 78. Later is er de lingeriewinkel van Greet Verstrynge gekomen.  Het grote huis ernaast, met twee ramen en een uitstalraam was de woning en de kruideniersgroothandel en winkel van Louis Bekaert en Cecilia Vanhyfte en familie. Alice Bekaert (1886) was winkelierster in de Noordstraat 80. In nummer 82 woonden de zoon van slager Leonard Dobbelaere (1882) en Irena Cauwels, vleeswarenfabrikant  Albert Dobbelaere (1910) en Magd. Van de Genachte (1911). Dat wat de prentkaart betreft.

De ouders van David Savat waren Pieter Savat en Clémence Debbaut. David Savat (14 mei 1875) en zijn echtgenote Melanie De Muynck woonden in de Noordstraat nummer 73. Melanie De Muynck, had het huis geërfd van haar ouders, de kleermaker Eduard De Munck en Frederika Veirdegem, die in nummer 75 woonden.

De zonen van Eduard De Muynck, Georges De Muynck (1913) was kleermaker en  Valère De Muynck (1910) was kapper. Valère en zijn echtgenote Julienne Cockheyt (1913) woonden in nummer 77. Aan de andere kant, woonde de postbode Petrus Van Canneyt en Melanie Bleyaert. De postbode Marcel Van Canneyt (1909) en  Elza Van Rie (1911) woonden in 67. In nummer 65 was er de kruidenierswinkel van Cordula Marclé (1900), echtgenote van  de handelsreiziger, Hector Braet (1899) en  moeder van Willy Braet (1924) die werkten voor de firma De Meyere. Nu is op de hoek de gerenoveerde woning van voormalig juwelier Daniël Coens. In nummer 75, naast de bakkerij woonden later de gemeenteontvanger Camiel Serlet (1909) en Maria De Clerck (1912).

Aan de overzijde van de bocht naar de Bloemestraat woonden houthandelaar en handelsreiziger Etienne Verstringe en Dina Van Moffaert. Dina was een dochter van kleermaker Janvier Van Moffaert en Marie Borgonjon in de Nieuwstraat 28. Dina gaf les huishoudkunde in het Koninklijk Atheneum. Louis Pieters heeft er nog gewoond later. Nu is daar het modern flatgebouw ‘Artemis’.

Een tante van Melanie De Muynck, de groottante van Hubert Savat, Barbara De Muynck had een kantschool in de bakkerij, in 1858 (zie tijdschrift ‘Ons Meetjesland’, 1985, jaargang 18 nr. 4). In die tijd waren er in Maldegem talrijke kantschooltjes. De meisjes kregen er een beetje onderwijs in godsdienst, taal en rekenen, leerden er de fijne kneepjes van het kantwerk en kregen hiervoor een kleine vergoeding als bijdrage voor het gezinsbudget.

Gabriël De Lille schrijft in zijn brochurereeks ‘Maldegem in Beeld en in Schrift’: “Er was veel armoede in Maldegem”. 100 à 200 jaar geleden leefde een derde van de Maldegemse bevolking zonder middelen van bestaan, in een tijd waar sociale voorzieningen zoals werkloosheidsvergoeding, kinderbijslag en pensioenen onbestaande waren. De gemeente, de Openbare Onderstand, de COO, het OCMW of het Sociaal Huis zoals ze dat tegenwoordig noemen en de kerk probeerden op allerlei manieren de armen een klein inkomen te verschaffen, zodat zij niet moesten verhongeren of gaan bedelen.

Als je de alarmerende berichten via de media moet geloven is intussen nog niet heel veel veranderd. Ondanks de uitgebreide sociale voorzieningen, leven nog heel veel mensen in armoede. Kinderen komen zonder broodtrommel naar school. Stel je voor dat er geen broodmaaltijd is voor de kinderen in onze welvaartsmaatschappij.

David Savat en zijn echtgenote Melanie De Muynck hadden drie kinderen, Armand (04 04 1909), Norbert (6 januari 1911) en Elvira (10 december 1915).

De jongste, Elvira Savat (1915) was getrouwd met de handelaar in sproeistoffen Charles Vanhulle (1923), in de Noordstraat 74, waar nu twee huizen opgetrokken zijn door de families Roger en Pascal De Decker. Ze hadden twee kinderen Nicole Vanhulle en Paul Vanhulle, een advocaat.

Armand en Norbert waren de bakkers en vulden hun nachtwerk aan met het rondbrengen van brood op het platteland, enkele dagen per week, maandag, woensdag, donderdag en zaterdag. Armand deed dit in de Aardenburgkalseide, Strobrugge, Moerhuize en de Oosthoek. De bakkers waren overal welkom in elk gezin. Zij waren altijd vriendelijk, hadden een luisterend oor en brachten afwisseling en nieuws in een eentonig landelijk leven. Armand was getrouwd met Ivonna Vermeulen (1910) en woonde in de Noordstraat 241. Zij hadden geen kinderen.

Norbert Savat en zijn echtgenote Magdalena Rotsaert woonden aanvankelijk in de Vakekerkweg 105, maar kwamen later in de zaak zelf wonen. Zij zetten het bakkersbedrijf van stamvader David verder, renoveerden de zaak en breidden uit.

Bakker Savat deel I wordt vervolgd.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heren Valeer Posman, Marc De Baets, Hubert Savat en Mevr. Erna Dobbelaere en Leen Van den Driessche.

Op de foto’s: David Savat met paard en kar, de bakkerij Norbert Savat – Rotsaert, de huizenrij rond Bakker Savat anno 2011 en een foto van bakker Armand Savat, broer van Norbert. En een etalage vol taartjes en taarten die doen watertanden.

Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
Armand Savat, bakker..jpg (56.3 KB)   
bakkerij Norbert Savat.jpg (90.6 KB)   
Huizenrij Bakker Savat 2011.jpg (45.6 KB)   
oude prentkaart.jpg (70.1 KB)   

Een halve eeuw lang maakte BAKKERIJ CAECKAERT deel uit van de vele bakkerijen in Maldegem, die de mensen voorzagen van brood, gebak en chocolade in allerlei vormen en soorten.

Deel II, de Noordstraat deel IX.

HISTORIEK

Bakker Marcel Caeckaert (18 april 1906 - 24 november 1979) en zoon Georges zorgden voor het dagelijks brood, pistolets, sandwiches, Frans brood, boterkoeken, croissants en andere lekkernijen, pralines, speculaas, snoep in het centrum en op het platteland. Soms werd er ook gebakken en geleverd aan andere handelszaken.

Marcel Caeckaert en zijn zoon Georges deden het lastige en zware nachtwerk, brood bakken van ’s avonds tot ’s morgens vroeg terwijl hun knappe echtgenoten aanvankelijk Irma Verstuyf en later Marie - Josephe Vereecke de hele dag de klanten bedienden met de glimlach.

Toen er vraag was naar pralinen, was Marie-Josephe, zakenvrouw tot in de toppen van haar tenen, er als de pinken bij om aan haar klanten een uitgebreid assortiment pralinen aan te bieden. De klanten deden twee vliegen in één klap in dezelfde zaak.

Volgens professor De Brabandere, de autoriteit in België wat betreft verklaring familienamen komt de naam Cae(c)kaert voort uit de naam Jacquart (zie website champagne Jacquart).

De Caeckaerts hebben hun wortels in de streek van Landegem-Nevele en Lotenhulle. (1435). Vanaf 1563 waren de parochiepriesters verplicht de dopelingen te registreren met vermelding van de ouders, de peter en de meter. Vanaf dit moment is het niet zo moeilijk meer gegevens van de voorouders op te sporen en te synthetiseren tot een stamboom.

Voor de familie Caeckaert is de stamboom gebundeld in een prachtig, rijk geïllustreerd boek “Familie Caeckaert 500 jaar geschiedenis”. Domenicus Caeckaert was hoogleraar kerkelijk recht in de zestiende eeuw. Andere Caeckaerts bekleedden belangrijke openbare functies. De Caeckaerts verspreidden zich in Vlaanderen maar sommigen trokken naar Amerika en anderen startten een handelszaak in Frankrijk in de buurt van Reims. Vanaf midden 1700, namelijk in 1738 nadert een tak van de Caeckaerts onze streek via Damme, Sijsele, werden ze gelinkt aan Maldegem door geboorten, huwelijken en overlijdens.

Jacobus Caeckaert is in 1785 overleden in Sijsele. Albert Caeckaert werd geboren in Damme in 1801 en is overleden in Maldegem in 1885. De zoon van Albert, Francies Caeckaert werd geboren in 1839 in Beernem en is overleden in Maldegem in 1912. Hij was getrouwd met Ulalia Pots (Adegem 1840 – Maldegem 1917).

De zoon van Francies, Arthur Caeckaert werd geboren in Maldegem 1877. Hij trouwde met Elodie Van Landschoot (1877 – 1932).  

Zij hadden acht kinderen: Julien (1905) werd bakker in de Kleitkalseide 183, Marcel werd bakker in Maldegem centrum, Magdalena, Hubert werd bakker in Sint Margriete, Hubertine, Roger (1913) werd timmerman, Maria en José-Marie.

Een grote kroost die zorgde voor een grote groep afstammelingen Caeckaert in deze contreien. Arthur Caeckaert en Elodie Van Landschoot waren dus de grootouders van Georges en Etienne Caeckaert en de ouders van Marcel Caeckaert.

Marcel Caeckaert (1906) vestigde zich als bakker in de Noordstraat in Maldegem, juist voor de hoek naar de Bloemestraat. Zijn vader Arthur was molenaar van de Molen Caeckaert in Kleit, dus Marcel bleef werken in dezelfde branche.

Marcel trouwde met Irma Verstuyf, een dochter van Alfons Verstuyf (1880) uit het Molentje nr. 158 in Maldegem. Alfons was de zoon van Petrus Verstuyf en Barbara Van Hauwe. Hij trouwde op 26 april 1906 met Alice De Backere (1882) dochter van de Donkse timmerman, Victor De Backere en van Barbara Versluys.

 Alice en Alfons hadden negen kinderen: Germain, Rosa, Irma, Martha, Omer, Gilbert, Jordaan (Georges), Esther en Roger Verstuyf. Vanaf 1918 woonde Alfons met zijn gezin in de huidige handelszaak van Henri en Marnix Derycke, verwarming-sanitair-elektro handel, Noordstraat nr. 158.

De firma A. & N. Verstuyf was heel ondernemend. Ze werkten met twee broers. Alfons had een koeriersbedrijf - postdienst van Maldegem naar Gent en Pol (Napoleon 1882) Noordstraat 172, reed jarenlang van Maldegem naar Brugge, met paard en kar op meestal bar slechte, schaarsverlichte wegen met één rijstrook. Later schakelden ze over naar de vrachtwagen. Alfons was voerman van 1893 tot 1958, 65 jaar lang. Het ontbrak de familie Verstuyf niet aan ondernemingszin. Alle kinderen erfden zakeninstinct. Een van hen, Irma Verstuyf, getrouwd met bakker Marcel Caeckaert en leidde jarenlang de succesvolle banketbakkerij in de Noordstraat 61.

Alfons Verstuyf en Alice De Backere, hun negen kinderen, hun 25 kleinkinderen, van wie Georges er een was en tientallen achterkleinkinderen hebben gezorgd voor de verspreiding van voldoende zakentalent om de economie in Maldegem en omstreken, levendig te houden. Marcel en Irma hadden het ondernemingstalent in de genen.

Marcel Caeckaert en Irma Verstuyf hadden twee zonen. Georges (1936) en Etienne (1937). Georges trouwde met Marie-Josephe Vereecke en zij hadden een dochter, Ingrid Caeckaert. Etienne trouwde met Maria Van Holle uit Leuven. Zij hadden drie dochters Patricia, Anita en Kristin Caeckaert, allen geboren in Leuven.

Een verwante van de familie Caeckaert namelijk Albert Caeckaert, een rechtstreekse afstammeling van dezelfde Francies Caeckaert en Ulalia Pots, de betovergrootvader van Erik Caeckaert[1], kwam kort na zijn huwelijk met Marie Van den Bon terecht als molenaar in Maldegem-Kleit. Molenaars pachtten toen meestal een molen voor een periode van zes jaar.

Maar Albert Caeckaert kocht een groot stuk grond en bouwde er een molen en een woning in 1842, in de Kleitkalseide, naast het houtbedrijf van de Firma Van den Eeckhout. Op de oude prentkaart, staan links het woonhuis, in het midden de molen en rechts een kapelletje. Het was een korenwindmolen met een berg rond vanwaar de kap met de wieken op de wind gezet werd. Er werden granen gemalen maar ook eikenschors die geleverd werd aan de talrijke huidvetterijen in Maldegem.

In 1877 kwam de molen door verkoop aan Francies Caeckaert-Pots en in 1914 aan de weduwe en de kinderen, Kamiel, Jules, Hendrik, Arthur en Mathilde. Arthur was de vader van Marcel Caeckaert.

De molens draaiden tot in 1926 toen werd overgeschakeld naar een gasmotor. De wieken werden verwijderd in 1939 en de kap waaide eraf. De romp werd ingekort en dicht gegoten. Na WO II werd een elektrische motor en een nieuwe maalstoel geplaatst op de benedenverdieping. De opkomst van veevoederfabrieken gaven de definitieve doodsteek aan het mulderbedrijf. Pas in 2002 werden de laatste overblijfselen van de Caeckaert molen definitief verwijderd.

TERUG NAAR DE NOORDSTRAAT, MALDEGEM.

Naast de woning van bakker Marcel Caeckaert was er een hoekwoning, van de handelsreiziger Etienne Verstringe en de huishoudlerares Dina Van Moffaert. Aan de andere kant van de bakkerij waren enkele  smalle woningen, in het eerste huis nummer 59 woonden Aloïs Bomberna, meubelmaker en schrijnwerker, Alice Ronse en hun gezin, in de twee volgende woningen woonden o.a. Alex Clyncke, was de handelszaak van juwelier en horlogemaker Germain Decostere (1907) en Magdalena Demey (1904) en de kapperszaak van Carlos De Brée en Bea Decostere.

Dan volgde Apotheek Robert Lippens, later schoenmakerij Marc Matthys in het Jeugdhuis, vroeger woning van dokter-burgemeester-brouwer Désiré Van Mullem.

Op de foto staat de neef van Georges Caeckaert, Carlos De Brée in het deurgat, bij juwelier en horlogemaker Germain  Decostere staat zijn echtgenote Magdalena Demey voor het deurgat met twee kleinkinderen Linda en Marc De Brée en een hondje.

Die woningen waren ooit eigendom van postmeester Gerard Buyssens (1910), een familienaam die vroeger wel eens meer opdook in het centrum. Die huizenrij werd afgebroken en vervangen door ‘Residentie Van Mullem’.

“Bakkerij Caeckaert”, werd een tiental jaar geleden samen met de hoekwoning tot aan de Bloemestraat afgebroken om plaats te maken voor het appartementsgebouw Artemis. Van de hoek Etienne Verstringe tot aan het Jeugdhuis werden alle woningen afgebroken en vervangen door appartementsblokjes met onderaan een paar handelszaken.

BAKKERIJ CAECKAERT – VEREECKE, alom gekend in Maldegem en omstreken, waar dochter INGRID CAECKAERT (7 mei 1964 - 16 maart 1991) is opgegroeid tot een zelfbewuste, gedreven, joviale, attente, dynamische jonge zakenvrouw en waar zij enthousiast heeft geleefd en verzekerd was van een beloftevolle toekomst.

Bij haar onverwacht, onwezenlijk, onbegrijpelijk overlijden, stortte de hele wereld voor altijd in elkaar voor allen die van haar hielden.

Een onbekende tot nu toe, die ondanks een intensieve speurtocht nooit werd opgespoord maakte heel veel levens stuk. Niemand kon zich voorstellen dat die betrouwbare, bloeiende bloem van een dochter, die leefde voor haar werk en haar familie, zou vermoord worden op klaarlichte dag, voor haar appartement op wandelafstand van haar eigen Immokantoor in Knokke-Heist.

De bakkerij werd stopgezet in 1991, na haar overlijden.

De bakkerij en de buurthuizen zijn  afgebroken en verdwenen maar de herinnering aan een mooie, jonge, sympathieke, liefdevolle, dochter  en verantwoordelijke  en succesvolle zakenvrouw zal altijd blijven leven in de gedachten van vele mensen die haar en haar familie genegen waren.

Het mag niet zijn dat kinderen sterven voor hun ouders en zeker niet op die onafwendbare manier.

De geschokte ouders moesten hun dochter Ingrid uit handen geven en toevertrouwen aan een oneindige goede God met de vraag om haar naam in ons midden levend houden.

Het overlijden van een kind is een onaanvaardbaar en schrijnend lot dat diepe wonden slaat voor hen die achterblijven. Allen blijven zoeken naar een uitweg, met tranen die niet te stelpen zijn en verdriet zo diep als de zee.

Het is zoals in het troostgevend versje van Bram Vermeulen.

En als ik dood ga, huil maar niet …

Ik ben niet echt dood moet je weten.

Het is maar een lichaam dat ik achterliet …

Dood ben ik pas als jij mij bent vergeten!

Bakkerij Caeckaert, deel II, de Noordstraat IX.

Met dank voor de foto’s en informatie aan het Archief Maldegem, aan de Heer Georges Caeckaert en Mevrouw M.- J. Vereecke, aan de Heer Carlos De Brée, voor de stamboom werd het internet geraadpleegd en het boek “Familie Caeckaert 500 jaar geschiedenis”, geschreven door Walter Caeckaert.
In “Honderd jaar Adegem, Maldegem, Middelburg” p 140/145, staan de molens Caeckaert en de ‘Bakkersronde’ beschreven. Familieblog Caeckaert: http://caekaert.wordpress.com/ is interessant.

De foto’s stellen Ingrid Caeckaert en haar ouders en grootouders voor, de Molen Caeckaert in Kleit, de romp van de molen, de woningen naast de bakkerij Caeckaert: Juwelier Germain Decostere en Kapsalon Carlos De Brée.

Foto van de familiebijeenkomst Alfons Verstuyf en zijn nakomelingen in de Noordstraat en de etalage met de pralinen.

(1) Erik Caeckaert leerde het molenaarsvak van zijn vader Honoré en is mulder op de gerestaureerde Westermolen in Lembeke.

Bijlagen:
Molen Caeckaert.jpg (56.1 KB)   
Romp van de molen Caeckaert.jpg (70.4 KB)   
Woning, molen Kapelletje Caeckaert.tif (539.9 KB)   

Een halve eeuw lang maakte BAKKERIJ CAECKAERT deel uit van de talrijke bakkerijen in Maldegem, die de mensen voorzagen van brood, gebak en chocolade in allerlei vormen en soorten.

Deel I, de Noordstraat deel VIII.

Wie in Maldegem de familienaam CAECKAERT hoort of zegt, kan er al jarenlang niet meer omheen. Iedereen denkt terug aan de afschuwelijke tragedie die het gezin van Georges Caeckaert en Marie - Josephe Vereecke enkele jaren geleden trof.

Een knappe, jonge vrouw, Ingrid Caeckaert (7 mei 1964 - 16 maart 1991), de enige dochter van Georges Caeckaert en Marie - Josephe Vereecke die opgroeide in de Noordstraat tussen haar liefdevolle ouders en trotse grootouders, werd 23 jaar geleden, op 16 maart 1991 van het leven beroofd op een onvoorstelbare, brutale en onrechtvaardige manier.

Als kind had zij haar plaats bij haar talrijke vriendinnetjes op school bij de Zusters Maricolen in Maldegem en smeedde zij vriendschapsbanden voor het leven. Vanaf het middelbaar ging zij op internaat en groeide op tot een jonge, dynamische vrouw, knap en elegant, boordevol sprankelende ideeën en talenten. Zij startte het vastgoedkantoor Atlanta op de Zeedijk in Knokke – Heist en was altijd druk in de weer. Zoals elk zelfstandig ondernemer zette zij zich voor 100 % in, voor de klanten, de zaak maar ook voor haar familie. Zeer jong al had zij het gemaakt als vastgoedmakelaar. Haar ouders waren terecht fier op haar. Zij had haar talenten benut en ontplooid. Een bruisend leven en een schitterende toekomst lachten haar toe.

Op een onverklaarbare, onafwendbare manier werden al haar dromen en verwachtingen in stukken geslagen door een zinloze daad van afschrikwekkend geweld, een onzinnige moord die na zoveel jaren nog niet is opgelost. Er werd nooit een dader gevonden laat staan gestraft, gerechtigheid is nooit geschied en haar ouders en allen die van haar hielden blijven reeds jarenlang met grote vraagtekens, verweesd achter. De familie Caeckaert werd zwaar beproefd. Oeverloos verdriet maakte voortaan deel uit van hun dagelijks bestaan. Elk huisje heeft zijn kruisje, maar bij de ene weegt het kruis zwaarder dan bij de andere. Voor altijd blijft het beeld van een stralende, knappe Ingrid in het geheugen van heel veel mensen gegrift.

Vierden de vijftigjarigen een gezellig en spetterend feest in Maldegem tijdens de kermisweek 2014, dan ontbreekt voor altijd de naam in de lijst van de deelnemers, de naam van die beloftevolle jonge vrouw, Ingrid Caeckaert, die dit jaar vijftig zou worden, zoals al haar andere klasgenoten en haar vriendenkring, die haar tot op heden niet zijn vergeten, nog aan haar denken en over haar praten.


Een onderneming leiden, zich inzetten voor een zaak, organiseren, delegeren vraagt talent. Zo ook waren de zaakvoerders van Bakkerij Caeckaert gezegend met die gaven, die zij tenvolle benutten en ontplooiden en zij gaven hun ondernemingstalent door aan hun dochter Ingrid.

In België is het beroep bakker beschermd. Men moet er zijn beroepskennis via een examen kunnen bewijzen. Indien men zich als bakker wil vestigen heeft men bovendien een diploma bedrijfsbeheer nodig. Is men al gedurende enkele jaren bezig als zelfstandig bakker – minimum vijf jaar - dan wordt verondersteld dat men de knepen van het vak kent. De bakkerijsector is streng gereglementeerd in België.

Om brood te bakken zijn enkele eenvoudige maar goedkope, ingrediënten nodig: bloem, water, zout en gist. Aanvankelijk bakte men eerder alles handmatig maar langzamerhand deden dure maar handige machines hun intrede in elke bakkerij, bij de ene wat vroeger dan bij de andere. Diepvriezers, grote koelkasten, afmeet-, verdeel-, kneed-, langsteek-, opmaak-, opbol- en puntjesmachines, puntenrijs-, remrijs- en rijskasten, shockvriezers, silo’s, mixers enz. zijn gesofistikeerde installaties die de huidige bakkerijen in staat stellen om aan de vraag van de klant te voldoen.
Waren er aanvankelijk houtovens, die maakten langzamerhand plaats voor vuurhaarden met kolen, later met mazoutbranders.

De meesten onder ons hebben iedere dag vers brood op tafel. Brood is eeuwenoud. Het is populair geworden bij de Egyptenaren en is sindsdien één van onze belangrijkste voedingsbronnen.
In de oertijd aten de mensen geen boterhammen, ze kauwden toen nog op rauwe granen, daarna zouden ze die pletten en met water mengen tot een papje. Hiervan maakten ze een dikke, ronde koek, die ze bakten op hete stenen of in gloeiende as.

Terwijl de Grieken voor meer broodvariatie zorgden, verfijnden de Romeinen onder meer de maalmethode. De rosmolen die aangedreven wordt door een paard, is een uitvinding uit hun tijd.
Het was in de Middeleeuwen dat de eerste, echte bakkers er kwamen. Zij verkochten brood in hun winkel. Meestal was dat op basis van rogge, wat goedkoper was dan tarwe. Geleidelijk aan begon men zuurdesem te gebruiken om het brood te laten rijzen.

Stilaan werd het brood ook aan huis gebracht, in eerste instantie op de typische stoot-, honden- , ezels- en paardenkar, maar ook met de traditionele bakkersfiets, bakfiets of triporteur.
Later beschikten de meeste bakkers over een eigen bestelwagen en o.a. Prudent Timmerman was een van de broodbezorgers.

Vanaf de twintigste eeuw is de opmars van speciaal brood en fijn gebak niet meer te stuiten. Duitsland is het land waar je de meeste broodsoorten vindt: daar heb je de keuze tussen minstens 200 soorten brood en meer dan 1200 soorten gebak.

In de Bakkerij Caeckaert liep het toen nog niet een dergelijke vaart, maar er was altijd een ontzettend groot assortiment, grijs, wit, melk-, koeken-, rozijnen-, tarwe-, Expo-, volkoren- en Frans brood, pistolets, sandwiches werden aangeboden samen met een breed gamma van gebak en gebakjes. Op de website PURATOS kan je het assortiment brood en gebak zien dat momenteel beschikbaar is.

Bakkers waren er in overvloed in Maldegem. Het was zo een beetje zoals het aantal brouwerijen, herbergen en slagerijen in het centrum.
Er werd goed gegeten en veel gedronken in Maldegem.

In de Noordstraat waren er: Bakkers David, Norbert, Armand, Hubert, Luc Savat, Bakker Marcel Martens en Jenny De Lille, Bakker Alfons Van de Walle en Celesta Chauvin, Noordstraat 162, naast de Végéwinkel Van de Walle, in Noordstraat nummer 7 Bakkers Camiel, Bonaventura, Walter De Lille en zoon, in een ver verleden Bakker Pieter Verstrynge en Zoé Standaert, Noordstraat 21, Bakkers Cyriel en Bonaventura Standaert, Pieter (1872) en Albert (1915) Spelier,  
Bakker Arthur Willemarck (1911) en Yvonne D’Haveloose, Nieuwstraat 52, Bakker Leon Verschoore (1904) en Rosa Longueville, Nieuwstraat 21, Bakkers Camiel (1881), Edgard (1882) en Georges (1890) Van Moffaert in de Nieuwstraat en de Noordstraat,
Bakker Marcel Baert en Edith Willems, met ‘Nonkels Natuurbrood’ en Carlos Baert in de Vakebuurtstraat. Verder waren er de Bakkers Modest en Maurice De Windt, Westeindestraat 33, Pasteibakker Paul Huysser – Marie-Louise Dhont (Heidi) in de Westeindestraat,
Bakkers Michel De Windt Bogaardestraat 105,
Pieter De Windt (1905) uit de Brielstraat 49,
Victor De Windt (1877), Karreweg 28,
Bakker Hubert Van der Meulen (1927) en Rosette Beelaert, in de Markstraat 20,
Bakkers Omer (1907), Jacques, Jean-Pierre De Bruyckere en echtgenoten Alix Clyncke, Beatrijs Boels en Karolien De Bruycker in de Boudewijn Lippensstraat en
Bakker Armand Willems (1929) en Denyse Van Hyfte in de Stationsstraat.

Je weet niet hoe het mogelijk was maar alle bakkers hadden een broodwinning en een flinke echtgenote als ruggensteun voor de organisatie en de bediening in de zaak.

Momenteel zijn er nog enkele bakkers in Maldegem, Bakkerijen C. Baert, Nicolas, E. Vanhamel, Dhont-Debbaut, Chris, W. en B. De Lille en Lanckriet. Sommige Maldegemnaars bakken zelf hun brood met de opkomst van de broodbakmachines en anderen doen hun boodschappen in de ketens op de ring, waar ook vers maar industrieel brood en gebak worden aangeboden.

Bakkerij Caeckaert, deel I, de Noordstraat VIII, wordt vervolgd.

Met dank voor de foto’s en informatie aan de Heer en Mevrouw Georges Caeckaert en M.- J. Vereecke; voor brood informatie via internet, Familieblog Caeckaert is interessant: http://caekaert.wordpress.com/

De foto’s stellen Ingrid Caeckaert en haar familie voor. Marcel, Georges Caeckaert en Irma Verstuyf aan het werk, de oorspronkelijke bakkerij en de gerenoveerde zaak van Georges en Marie – Josephe Caeckaert.

Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
Bakkerij Caeckaert 1.pdf (1.4 MB)   
Gerenoveerde winkel.png (440.1 KB)   

Schoenen  Dumon, overgeschakeld naar

SCHOENMAKERIJ EN GALERIJ DUMON.

Kunst en Ambacht doorweven.

Deel III.

In de brede etalage van de voormalige handelszaak SCHOENEN DUMON staan fantastische schilderijen tentoon van een Maldegems talent, DORINE TAS (zie reportages Wakblog Maldegem). De schilderijen kunnen bewonderd worden in de uitstalramen maar ook binnen, waar vroeger schoenen werden uitgestald en verkocht meer dan een halve eeuw lang. De zaakvoerder van Schoenen Dumon, Lode Dumon had een interessante broodwinning als schoenmaker en in zijn vrije tijd ging hij naar de muziekschool. Hij volgde vijf jaar notenleer in Zomergem en kon dan gelijk welke partituur lezen. Hij vervolledigde zijn muziekstudies met 5 jaar harmonie in Knokke. Hij was tenor en bas bij ‘Ondermaats’, koor van de muzikale familie Standaert, in Knokke bij het Cantabile koor en in Eeklo bij Oakland, o.l.v. Jacques Vanden Borre. Lode Dumon was 20 jaar voorzitter van het Thaleio koor en medestichter van het kamerkoor Kaleo. Lode en Netty Dumon zongen mee in concerten, trouwmissen en begrafenisplechtigheden. Muziek gaf een kunstzinnige noot aan heel hun bestaan.

Beginjaren zeventig was een aaneenschakeling van tragische gebeurtenissen voor de familie Dumon. De moeder van Lode, Irena Van Hecke lag in het ziekenhuis en toen zijn vader Gerard haar ging bezoeken werd hij aangereden door een auto vlak voor het ziekenhuis in Sijsele. Menig Maldegemnaar zal zich die tragedie herinneren. De ouders van Lode stierven op minder dan zes maanden tijd, nog geen zeventig.

Het drama bracht een domper op het geluk van Lode en Netty maar zij bleven niet bij de pakken zitten. Lode Dumon stond er nu alleen voor en startte meteen met de renovatie van de zaak. Een brede etalage met een open overdekte ruimte naar de inkomdeur gaf nog meer zicht op de binnen etalages voor de eigenlijke verkoopruimte. Aan de uitstalramen werd vroeger enorm veel aandacht besteed daar waar nu, het eigenlijke verkoopobject wordt geëtaleerd. Het product moest voor zichzelf spreken en werd langzamerhand herleid tot de essentie. Niet alleen werd de handelszaak volledig gerenoveerd maar de woonruimte werd aangepast aan de moderne normen en behoeften van het jonge gezin.

SCHOENEN DUMON werd een prestigieuze handelszaak die de omzet jaarlijks zag stijgen, door het uitgebreid aanbod maar vooral ook door de klantvriendelijke aanpak van ernstige zakenlui, een huis van vertrouwen. Klanten kwamen van ver buiten Maldegem omdat zij er vrij en ongestoord konden rondkijken in het ruime interieur, zonder opdringerigheid noch koopverplichting. Iedereen werd met respect ontvangen.

Achteraan was er een ruime opslagplaats met atelier en een gerenoveerde lichte woonkern die uitkeek op de nieuw aangelegde tuin. Daar waar de achterliggende gronden vroeger enkel werden afgebakend met ‘draad’ zodat de buren een praatje met elkaar konden maken, werd de groene zone wel degelijk een afgeschermde oase van groen, hagen, bomen, struiken en bloemen met een middenpad bezaaid met ‘bottines’ gevuld met prachtige kleurrijke bloemen.

SCHOENEN  DUMON bestaat meer dan driekwart eeuw. Is er gestopt met de schoenenverkoop, schoenen worden er nog wel hersteld. De etalage is aantrekkelijk met de ontelbare leesten, het schoenen gereedschap uit de tijd van toen, zelfs echte “zeesliffers” en naaimachines voor leder en andere harde materialen, een klein SCHOENMUSEUM en blijft een aandachttrekker, door de ligging en de mogelijkheid tot doorlopend TENTOONSTELLEN VAN DE WERKEN VAN KUNSTENAARS.

Schoenen Dumon is meteen ook een gangmaker, een motor om ‘kunst in de vitrine’ een plaats te geven in Maldegem centrum, het hele jaar door. Het uitdragen van schoonheid in ontroerende creaties van Maldegemse kunstenaars is een levensvisie die werkelijk past bij het kunstminnende echtpaar Lode en Netty DUMON.

Genieten en verspreiden van kunstwerken, van mooie handgemaakte schoenen naar kwaliteitsvolle confectie en naar artefacten is niet zo’n grote stap. Ambacht en kunst overlappen elkaar. Daar waar ooit fraai schoeisel geëtaleerd werd, sober maar sfeervol belicht met spots en indirecte verlichting kunnen kunstwerken centraal staan.

IN DE BUURT VAN SCHOENEN DUMON, nummer 15, was rechts in de Westeindestraat in nummer 65, (nu 13), de woning van kolen- en meststoffenhandelaar Camiel Vanhyfte – Devos (1873) en zijn kinderen Omer, Willy, Pierre, Germaine, Gilberte, Ivonne en René. Daarna werd de woning het logement van de zoon René Van Hyfte (08 06 1915), zeeman op rust en zijn echtgenote Elise De Brée. Het Kapsalon van de moeder van Elise, Rosa Verstuyf was ernaast, voor de grote inrijpoort naar de achtergelegen stallingen. Intussen vervangen door het woonhuis van het gezin Boelens-Vanhyfte. In nummer 11 hield rietmeubelmaker Prosper Willemarck (1 05 1905) en Maria Marcella Debbaut een populair café dat heel vroeger ook uitgebaat door Jean Arix. Nummer 11 werd afgebroken om plaats te maken voor de ingang naar de parking rond het Sint-Annazwembad.

Daarna waren twee woningen (nummers 9 en 7), de eerste woning huurden bieruitzetter Remi Matthys (22 11 1911) en echtgenote Suzanne Berlé aan de gezusters die ernaast woonden, Marie (1891) en Magdalena Busschaert (1893), de dochters van brouwer Karel Busschaert (1842) en van Leonie Blanckaert en de zusters van brouwer Louis Busschaert (1887), voorzitter van de kerkfabriek, die vanaf 1900 pensioensparen inrichtte. Op de huidige hoek naar de parking werden de twee woningen afgebroken en vervangen. Aanvankelijk kwam er het Gemeentekrediet, later de Dexiabank, nu Belfius en het Schoonheidsinstituut Elysée, twee huisnummers 7 en 9. Achter deze gebouwen is ook nog een antiekopslagplaats geweest van Adhémar die later verhuisd is naar Donk, nu is het een parking.

Verder staan er nog twee identieke woningen met balkonnetje op de eerste verdieping. In nummer 3 hebben ooit Jules Reniers (1912) afkomstig van Kortrijk Dutsel, bediende ASLK en Lia Van Maldegem (1912) gewoond. Zij zorgden voor de tuin en de woning van Frédéric Dhont en stonden in voor zijn verzorging. Na het overlijden van Frédéric Dhont verhuisden Lia Van Maldegem en haar gezin naar Brussel. Kleuteronderwijzeres Anna Matthys (1915) afkomstig van de Stationsstraat nummer 6, heeft er nog gewoond, de familie Mauritz Stevens woonde Westeindestraat 3 en Emile en Laurent Van Maldegem (1919). Emiel (1878), echtgenoot van Florida Bollé (1889) was hovenier en manusje van alles in de uitgestrekte tuin van Frédéric Dhont, nu Sint-Annapark. Laurent Van Maldegem (1919) werkte ook in de tuin van Frédéric Dhont en zijn echtgenote Nelly Roets zorgde voor haar grote en schone kroost. Toen Laurent eigenlijk vroeg stierf verhuisde Nelly Roets naar de Nieuwstraat nummer 33 in een bel-etagewoning. Die twee huizen met balkon op de eerste verdieping naast de inrijpoort naar het park, staan er nu nog, werden gerenoveerd en herbergen nieuwe bewoners. Na het overlijden van Frédéric Dhont kocht de gemeente het Sint-Annakasteeltje, Westeindestraat 1. De privé tuin van Frédéric werd Sint-Annapark en in de woning werd de politie jarenlang ondergebracht tot die dienst enkele jaren geleden verhuisde naar het afgelegen industriepark. Nu staat het Kasteeltje met de twee brede inrijpoorten leeg en vervallen.

De huizen vanaf de inrijbrug over de Ede waren eigendom van de familie BOLLÉ. De handelszaak van huishoudartikelen werd uitgebaat door de ongehuwde zussen Maria (1895) en Adriana (1902) Bollé, dochters van koperslager en herbergier Charles Bollé en Emma Leloup, in nummer 4. Maria staat ook vermeld als herbergierster. Wat niet verwonderlijk is want in de tijd van toen haalde elke straat tientallen cafés in Maldegem. Charles Bollé had acht kinderen: Maria, Camiel, Magdalena, Petrus, Adriana, Irena, Pieter (+1901) en Germana. De handelszaak van de opvolger meester-loodgieter Petrus Bollé (1900) - Marie De Leyn in nr. 2 b en van hun zoon-opvolger Louis Bollé (1939) was een koper-, lood-, zinkgieterij. De zoon van Louis, loodgieter Piet Bollé heeft de handelszaak van zijn vader overgenomen en uitgebreid. Meer dan een eeuw lang woonde en werkte de familie Bollé op eenzelfde terrein met uitgang van het atelier langs het Sint-Annapark. De huizenrij werd intussen bijna volledig hun eigendom.

Op de hoek, toen Markt 45, wacht Huize Wallyn op een nieuwe bestemming sinds de in gebruik name van het gerenoveerde gemeentehuis. Huize Wallyn was ooit de woning en de kantoren van notaris Joannes (Jean) Vermast, kleinzoon van notaris August Wallyn (1857 1913) en Augusta De Zutter (1865) en achterkleinzoon van de eerste burgemeester van Maldegem, Notaris P.J. Wallyn (1859). Notaris Joannes Vermast (08 03 1924 - 26 10 2013) had een broer Renaat Vermast die in een klooster was ondergebracht bij een tante nonneke in Brussel. Joannes (1924), Christiane (1925) en Renaat of René (° 04 12 1922) waren kinderen van Hippolyte Vermast (26 11 1877) en Gilberta Wallyn en ze woonden in de Markstraat toen nummer 10. Hun tante Rachel Vermast was de echtgenote van brouwer Louis Soenen uit de Edestraat toen nummer 21, waarschijnlijk in het huis van de voorouder en huidvetter Vermast. Naast Notaris Vermast, jarenlang Huize Wallyn, woonde een tante van Notaris Vermast. Dat huis was ooit een schooltje. Deze mooie, hoge woning met prachtige gevel was ooit Apotheek Depuydt, daarna Gemeentelijke Bibliotheek, dan Optiek OPTICOBA en Optiek Coens van dochter Nele Coens, nu is het een gezinswoning met een mooie maar lege etalage onderaan.

Rechts van Schoenen Dumon, in nummer 17 woonden jarenlang de huisschilder Victor Leliaert (1927), Yvonne Van Hoecke (1928) en hun gezin. De woning was ooit eigendom van slager Désiré Vuylsteke (1844) en zijn dochters Urbanie Vuylsteke (29 maart 1870) en Alice Vuylsteke (1874).

Op de hoek, Westeindestraat nummer 19 (vroeger 73) is al tientallen jaren de huishoudlinnen winkel van de familie van schrijnwerker Gaston Van Reybroeck (1903) en Margriet Van Hooreweder (1906) en hun kinderen Piet, Simonne en Jeanine. De handelszaak wordt momenteel nog uitgebaat als Huis Van Reybroeck Textiel door de dochter Jeanine. Een imposante zaak met talrijke uitstalramen en een enthousiast zaakvoerster. Die eigendom, vroeger bestaande uit twee woningen de nummers 19 en 21 (onderaan aparte woningen, bovenaan door elkaar lopend) naast elkaar die eigenlijk tot in het midden van de straat stonden behoorde vroeger aan de aannemer - schrijnwerker Edmond Goethals (1868) en Emiliana Willems. Edmond Goethals en Emiliana Willems verkochten hun zaak en één woning aan Gaston Van Reybroeck, en verkochten de andere op lijfrente. Op die manier zorgde Margriet Van Hooreweder voor het oudere koppel tot hun overlijden, wat vroeger wel meer gebeurde. Een deel van die hoek werd onteigend voor verbreding van de weg in 1963. In een ver verleden behoorde die hoek aan de familie Van Wassenhove. Van de hoek van de Vakekerkweg tot aan het Sint-Anna Park zijn de woningen gerenoveerd en soms van eigenaar veranderd maar het bovenaanzicht is hetzelfde gebleven.

Met dank voor de foto’s en informatie aan L. en N. Dumon – Van de Velde, aan Mevr. Geertrui Baert, C. Vanhyfte, Jeanine Van Reybroeck, Dorine Tas, voor de stamboom, Natascha Mortier. Op de foto’s, schoenmuseum Dumon, huizen aan de Edebeek en schilderijen van Dorine TAS. SCHOENEN DUMON, deel III.

Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Bijlagen:
Bollé 4.tif (699.5 KB)   
Bollé.tif (612.7 KB)   

Stoffen - en Kledingzaak DE ZUTTER – VAN DEN ABEELE, van de Edestraat en de Markstraat, naar de hoek van de Stationsstraat en de Boudewijn Lippensstraat. Een vleugje historiek en nostalgie rond

Omer De Zutter en Julienne Van den Abeele.

Centrum Deel XII.

Het voorlaatste huis in de rij in de Markstraat, juist voor de bocht naar de Stationsstraat, tussen de likeurhandel Albert De Candt en het café van Henri De Backer en Elodia Dhondt, nu tussen Zakenkantoor Van Meenen en de Standaardboekhandel, was ooit de stoffen- en kledingzaak van Julienne Van den Abeele (09 03 1905), echtgenote van Omer De Zutter (04 04 1904), handelaar in stoffen, kledingstukken en naaibenodigdheden (foto 1).

In 1938 startte het pas getrouwde echtpaar meesteres - kleermaakster Julienne Van den Abeele en haar echtgenoot een stoffenwinkel in de Edestraat toen nr. 18, in een van de huizen nu eigendom van Behang en Gordijnstoffen Rita De Raes. De eerste winkel van Julienne Van den Abeele bevond zich rechtover de brede handelszaak textielwaren met diverse brede vitrines van de broer van Omer, Willy De Zutter getrouwd op 23 04 1948 met Yvonne De Sutter (29 09 1922) uit Adegem.

Omer (04 04 1904), Willy (05 05 1914) en Maria (04 06 1906) De Zutter waren de kinderen van Louis De Zutter (11 04 1868) en Elisa Rombaut uit de Edestraat toen nr. 18. Maria De Zutter en haar echtgenoot Albert Meessens baatten een mooie kledingzaak uit, hoofdzakelijk moderne jasjes en pullovers naast het Jeugdhuis - Huyze Van Mullem (vroeger de winkel van Christella Verstringe), in de Noordstraat toen nr. 39.

Julienne Van den Abeele en Omer De Zutter verhuisden enkele jaren later meer centraal, naar de Markstraat nr. 16, naar een mooie handelswoning tussen de drankwinkel Albert De Candt en het Café van Henri De Backer. Op foto 2, voor de prachtige praalwagen van Omer De Zutter poseren Omer en zijn twee schattige dochtertjes Magda en Lieva in matrozenpakjes. De reclame op de rijkversierde compacte bestelwagen vermeldt het adres, de handelswaren, stoffen en regenmantels en het telefoonnummer 281. Op de achtergrond is de winkel van Julienne Van den Abeele met ernaast het raam en de inkomdeur van het Café van Henri De Backer.

Het echtpaar Omer en Julienne poseert trouwens voor die winkel op foto 1, met opzij een etalage met stoffen, een inspringende voordeur en links hun grote vitrine met bovenaan, de naam van de onderneming “STOFFEN VAN DEN ABEELE EN CONFECTIE”. U kan duidelijk merken dat de zaakvoerders een goedgekleed, knap en rijzig echtpaar vormden. Julienne met het mooi gezicht en de eeuwige glimlach en Omer De Zutter gekend als voorzitter van de N.C.N.V. en alom tegenwoordig bij recepties en gebeurtenissen van de centrumzelfstandigen die hem nauw aan het hart lagen. Hij was een volksmens met voldoende kennis en presentatie om zich te bewegen op alle terreinen die voor hem belangrijk waren.

Iedereen die Julienne Van den Abeele terloops nu nog vermeldt heeft het over “Julienneke”, over een geliefd persoon. Zij was een innemend, vriendelijk, hulpvaardig en sympathiek winkelierster voor de klanten en dynamisch werkgeefster voor de naaisters van haar atelier. Ook nu nog wordt zij door haar vroegere werknemers herinnerd met respect en met een glimlach. De naam van haar zaak “Bij Julienneke Van den Abeele”, blijft in de volksmond een vertrouwd woord dat die bepaalde plek aanduidt waar zij haar prestigieuze handelszaak in schoonheid uitbaatte.

Julienne hield de zaak open en deed maatwerk. De winkel in de Markstraat had een uitweg naar het atelier achteraan die je kon bereiken langs de Stationsstraat, tussen de drankhandel van Albert en Espérance De Candt - D’Aubioul en de papier - en drankhandel van Jozef Van Den Broucke (1892) en Alexa Van Hoecke of via ‘t “Gangske” een verbinding tussen de Boudewijn Lippensstraat en de achteruitgangen van Jozef Vandenbroucke - Van Hoecke, René Verhaegen - Lambert en Hector Clyncke in het begin van de Stationsstraat.

Julienne Van den Abeele was de dochter van Eduard Van den Abeele (08 05 1861) en Ida De Baets uit de Westeindestraat toen nr.139. Eduard Van den Abeele en Ida De Baets hadden  drie kinderen. Adriana was ongehuwd en is 62 jaar geworden. Frans Van den Abeele (05 11 1898), varkenskoopman was getrouwd met Estella Sekeet. Zij hadden geen kinderen en woonden in de Bloemestraat toen nr. 45 B. Julienne Van den Abeele was getrouwd in 1938 met Omer De Zutter en had twee kinderen: Magda getrouwd met Hubert Goethals en Lieva getrouwd met Carlos Huysman.

Julienne Van den Abeele en Omer De Zutter waren ondernemende en deskundige zakenlui en hun zaak was succesvol. Toen het naaiatelier in de Markstraat te klein werd lieten zij een villa met groot naaiatelier in de Brugsesteenweg optrekken waar talrijke werkneemsters tewerkgesteld waren.

Omer De Zutter was op de hoogte wat de gepaste publiciteit voor een zaak kan doen. De zaakvoerders namen deel aan indrukwekkende maar vrolijke publicitaire stoeten in het centrum en hun prachtige bestelwagen versierd met de namen van de zaakvoerders.

De stoet werd ingeleid door een groep naaisters vergezeld van de twee dochtertjes van Omer en Julienne, Lieva en Magda De Zutter, allen gekleed in modieuze, elegante jurken. Zij trokken de belangstelling van al de dorpsbewoners. Op foto 3 poseren enkele van de talrijke werkneemsters, voor de praalwagen van de zaak De Zutter - Van den Abeele in een reclamestoet in de Westeindestraat ter hoogte van de Firma De Laere. In het deurgat van nr. 103 staan Marie-Louise en Laura De Wandel. De poserende dames hadden hun eigen jurkjes ontworpen in verschillende kleuren, twee of drie keer dezelfde. Van links naar rechts, Julienne Posman, Ivonne De Windt uit Moerhuize, Erna Van Poelvoorde, Maria Cromheecke, Astrid Van Hulle, Gilberte Van Loo, echtgenote Jozef Posman, Jenny Van den Abeele en rechts Omer De Zutter. Vooraan, Jeanne Snoeck en Mariëtte Cochuyt van Kleit, de dochtertjes Lieva en Magda De Zutter en rechts op de knieën, Maria Van Hulle.

Het vervaardigen van kledingstukken wordt heel vaak onderschat. De opleiding alleen al, op leercontract bij een naaister of op een school vergde jarenlange studie. Er gaat veel deskundigheid, handigheid en intelligentie mee gepaard. De maat nemen, patronen tekenen, de stof knippen, het driegen van de stukken stof en het passen gebeurden voor het eigenlijke aan elkaar stikken van de stukken stof. Al die activiteiten vragen heel wat denkwerk, ervaring en vakkennis. Een ploeg handvaardige dames vormden een team om mooi afgewerkte producten af te leveren. De handelswaar was perfect want heel veel dames herinneren zich de kledingstukjes die zij droegen op hun huwelijk of Plechtige Communie, jurkje, jasje, bijhorend baretje en handtasje blijven in hun geheugen gegrift. Veel mensen herinneren zich kledingstukken die zij lieten maken bij O. en J. De Zutter – Van den Abeele. Georgette Teirlinck glimlacht nog als zij denkt aan haar prachtige Communiekleertjes. De moeder van Margriet De Zutter kwam speciaal van Knokke naar Maldegem voor de Plechtige Communiekleertjes voor haar dochters. Ook Bruidskledij en suitekleren vormden een regelmatig terugkerende opdracht. De zaak trok alle soorten klanten, van jong en oud maar vooral hen die hielden van degelijkheid en kwaliteit.

De zaken breidden zich uit, de winkel in de Markstraat werd te klein en het echtpaar kocht het café “Het Liberaal Huis” en enkele kleine huisjes ernaast (zie foto’s 4 & 5) op de hoek van de Stationsstraat en de Boudewijn Lippensstraat om er een unieke en aantrekkelijke kledingzaak te laten optrekken. De foto’s 4 en 5 zijn pure nostalgie. Foto 4 geeft een zicht op de rechterkant van de Stationsstraat met op de achtergrond  het mooie gevelhuis van Omer Van Craenenbroeck in de Markstraat. Foto 5 geeft een beeld van de vooruitspringende gebouwen vooraan (let op het smalle voetpad), die afgebroken werden en helemaal op de achtergrond merkt u het postkantoor.

In 1966 openden Omer De Zutter en Julienne Van den Abeele een prachtige en ruime kledingzaak met talrijke brede vitrines in de Stationsstraat èn in de Boudewijn Lippensstraat. De uitgestrekte kledingzaak zelf was ruim en licht, ondersteund met prachtige pilaren waar het rijke gamma van stoffen en kledingstukken gepresenteerd werd. Op foto 6 van de imposante openingsreceptie kan u duidelijk herkennen van rechts naar links: Hubert Goethals, Magda De Zutter, Omer en Julienne De Zutter – Van den Abeele, links Adhémar d’Alcantara, minister van Middenstand die de feestelijkheden inluidde met een speech. Uiterst links herkennen we de Maldegemse burgemeester Gregorius De Muyt (07 08 1929). Beginjaren 70, namen de dochter en de schoonzoon van Omer en Julienne De Zutter, Magda De Zutter en Hubert Goethals de handelszaak over. Eind jaren 80 werden ook de dochters van Magda De Zutter en Hubert Goethals, Isabel en Patricia Goethals ingeschakeld in het ondernemingsproces. De onderneming bleef in handen van de familie.

In haar naaiatelier waar heel veel ervaren naaisters tewerkgesteld waren, werden eersteklas kleren op maat genaaid. Julienne Van den Abeele had naast het maatwerk ook een confectieafdeling. Moderne snijmachines knipten en stikten in één keer een tiental bloezen. Ze werden verpakt, verzonden of geleverd in heel Vlaanderen door echtgenoot Omer De Zutter. Francine De Bruyckere deed de verzendingsdienst. Langzamerhand, verminderde de belangstelling voor maatwerk en noodzakelijkerwijze werd er overgeschakeld naar modieuze en klassieke confectie met een klein naaiatelier voor retouches. Talrijke handvaardige dames onder leiding van de talentrijke Julienne Van den Abeele en haar familie, verworven jarenlang een inkomen in hun eigen dorp. Zij hadden een betrekking die voldoening bracht en waardigheid en zij zijn er tot op heden fier en dankbaar voor.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan Mevrouw M. Goethals – De Zutter, Julienne Posman en Francine De Bruyckere.

Bijlagen:
Groep naaisters - feest.jpg (183.8 KB)   

Schoenen Dumon, overgeschakeld naar

SCHOENMAKERIJ EN GALERIJ DUMON.

Kunst en Ambacht doorweven. Deel II.

In de brede etalage van de voormalige handelszaak SCHOENEN DUMON staan talrijke schilderijen tentoon van Maldegemse kunstenaars. Anita VERBIEST, stelde tentoon en werd opgevolgd door een ander Maldegems talent, Dorine TAS (zie reportages Wakblog Maldegem). De schilderijen worden geëxposeerd in de galerij en kunnen ook bewonderd worden binnen in de sfeervolle ruimte waar vroeger schoenen werden geëtaleerd en verkocht meer dan een halve eeuw lang.

Historiek, Gerard en Lode DUMON.

Een zelfstandig beroep geeft en gaf perspectieven voor de toekomst. Schoenen heeft en had iedereen nodig, dus de afzet is en was verzekerd. Toen werden de schoenen nog met de hand gemaakt in soepel maar duurzaam materiaal. Het prijskaartje was er evenredig naar maar de mensen droegen vroeger hun schoenen tot ze helemaal versleten waren en niet meer hersteld konden worden. Bovendien droegen de landbouwers en de arbeiders klompen tijdens de werkuren. De klompenindustrie vierde hoogtij vorige eeuw. Schoenen werden slechts gedragen tijdens bijzondere gelegenheden. De kinderschoenen werden gewoon doorgegeven aan andere kinderen. Er ging niets verloren.

Schoenen Dumon specialiseerde zich vooral in het vervaardigen van heren- en werkschoenen en pantoffels. De vader van Lode Dumon, GERARD DUMON  had het handelsregister nummer 28984 in 1925 en startte zijn handelszaak definitief in 1933. Hij deed uitstekende zaken vooral omdat hij goed werk leverde, uitstekend leder gebruikte, zijn klanten met raad en daad bijstond, samen met zijn echtgenote Irène Van Hecke die veel sociale contacten had en op die manier de mensen kon adviseren wat het beste paste, voor welke gelegenheid ook. Het aantal schoenen dat Gerard Dumon  per jaar verkocht steeg elk jaar, want hij hield nauwkeurig zijn kasboek bij.

Gerard Dumon trouwde in 1940 met Irène Van Hecke (1904 1971) uit Sleidinge, een enige dochter  uit een gezin van vier. Haar drie broers waren kleermakers. Zij was het leven van een zelfstandige gewoon en kon haar echtgenoot bijstaan met raad en daad. Zij kregen twee kinderen, Lode in 1941 en twee jaar later een dochter Chris. Hun koningswens was in vervulling gegaan.

Gerard Dumon was trompettist bij een fanfare en ook bij de fanfare ‘Hou en de Trou’ (1933 – 1940) van de familie De Lille. Kunst en ondernemingstalent bleven verweven met elkaar. Gerard kon goed tekenen en schilderen en gaf zijn talenten door aan zijn kinderen die hun beroepsleven omkaderd zagen door kunst en cultuur.

Bovendien gaf Gerard het ideaalbeeld van zijn ambacht door aan  zijn enige zoon Lode, die hoewel hij uitstekende cijfers haalde op school, het in zich had om schoenmaker te worden. Lode ging eerst naar het college in Eeklo, kon er niet aarden maar toen hij terecht kwam in het internaat in Oostakker in de vakschool Glorieux van de Broeders van Liefde, voelde hij zich gelukkig en kon hij zich bekwamen in het schoenmakersvak. Met het diploma op zak kon LODE DUMON zijn vader helpen na zijn legerdienst vanaf eind jaren vijftig.

De omzet steeg vanaf toen pijlsnel, Lode bracht een moderne en jonge noot in de zaak en had de gave handel te drijven. In de grote werkplaats, die evenwijdig liep met de woonkamer, met zicht op de achtertuin, nu een prachtige siertuin werkten vader en zoon rustig samen en genoten van hun werk en het natuurlijk uitzicht. Daar waar vroeger achteraan kippen en konijnen liepen en er een grote moestuin was met een reuzenkastanjeboom, staan nu struiken, bomen en bloemen die rust schenken door hun weelderige schoonheid.

Samen ontwierpen en vervaardigden vader en zoon, prachtige schoenen uit interesse en met een zekere hartstocht tot beginjaren zeventig. De opmars van de synthetische schoen en de confectie maakten het handmatig en op maat vervaardigen van de schoenen in de eigen werkplaats langzamerhand overbodig.

Schoenen werden massaal en machinaal in grote ateliers geproduceerd en verkocht in kleine en grote ketens. Confectie veroverde de markt want de klanten wilden confectie. Jonge vooruitziende zakenlui zoals Lode Dumon, keken naar de toekomst en verankerden niet aan verouderde tradities.

Meer confectie, minder werk is een ijdele droom want ook confectie brengt meer werk mee voor de zelfstandige zaakvoerder. Per seizoen de collecties kiezen voor heren, dames, jongeren en kinderen, soms meer dan 500 verschillende modellen. Stockeren, etaleren, aanbieden en af en toe solderen zonder opdringerigheid is een gigantische opdracht. Schoenen Dumon presenteerde klassieke en moderne schoenen, sport-, dans-, wandel-, leger- en werkschoenen, zelfs clown schoenen, maat 65. Aan elegante en stevige, sterke, modieuze kwaliteitsschoenen was er geen gebrek.

Schoenen Dumon bracht een vernieuwende boodschap en breidde het assortiment uit met stijlvolle handtassen, een Italiaanse collectie portefeuilles, riemen, schoenbenodigdheden, veters, poetsmiddelen enzovoort. Zij trokken klanten van wijd en zijd in de omtrek door hun degelijke producten van uitstekende kwaliteit, de perfecte aflevering van de herstellingen, door hun acties het hele jaar door en door de klantenkaart bij aankoop. Ter gelegenheid van Kerst, Nieuwjaar, Pasen, Pinksteren, Moeder- en Vaderdag en talrijke andere feestdagen organiseerden zij promoties met korting of dubbel op de klantenkaart.  Zij publiceerden ludieke advertenties  van al de gekende merken: Guma, Salamander, Camel Boots, Ronny, Mareno, Doreal, Gepy. Zij waren goed op de hoogte van wat publiciteit kan doen. Toen in 1983 de handelszaak haar 50 jaar bestaan vierde werd dit opnieuw aangekondigd en gevierd met speciale prijsacties van hun kwaliteitsvolle schoenen.

De eindejaarsacties boden zelfs èn klantenkaart, èn loten van de eindejaarstombola Unizo. Gedurende bepaalde periodes offreerden zij zelfs alle herstellingen dubbel op de klantenkaart met de slogan: ’s Morgens brengen, ’s avonds klaar!

Tijdens evenementen, jaarbeurzen, braderieën en kermissen  waren zij van de partij om hun handelszaak in de kijker te zetten, met hun bekende logo’tje, een tekening van de krachtige bottine of laars, met in ’t midden DUMON. Je kon trouwens altijd van ver zien op het voetpad, wat er precies verkocht werd in de winkel. In het oog springende kleurrijke bloemetjes groeiden en bloeiden in een prachtige, stevige laars, op het voetpad, aan de gevel en in de etalage. Er gaat heel wat verbeeldingskracht, energie, denkwerk, enthousiasme en dynamiek achter een ogenschijnlijk gewone handelszaak.

L. en N. Dumon hadden het zakendoen in zich en vonden het blijkbaar reuze om samen met de drie centraal gelegen schoenenwinkels, Lode en Netty Dumon, Mieke Bonne van Bonne Shoe en Christine (van Try Out) van schoenenzaak  Passage, verder nog de Gouden Leeuw en Toekan, de kledingzaak van Piet Lippens in de Noordstraat en een verzekeringsmakelaar,  een grote gemeenschappelijke reclamefolder als  een bijlage van ’t ‘Vrij Maldegem’ op 15 september 1995 te verspreiden. Zij hadden regelmatig advertenties in ‘t Vrij Maldegem, de ‘Grenskoerier’ en in de reclamefolder van ‘Zelfstandig Maldegem’. Op belangrijke feestdagen hielden zij de zaak open en gaven een extraatje aan de klanten of een geschenk voor de kinderen.

Zij schakelden vlot over en  wisselden het vervaardigen van schoenen naar verkoop en herstelling. Zij verkochten en herstelden schoenen en konden op die manier hun brood verdienen met iets wat zij echt graag deden in de ouderlijke woning, in een mooie omgeving in hun atelier, pal in het centrum, op een boogscheut van het marktplein. Schoenen Dumon, deel II. Wordt vervolgd.

Met dank voor de foto’s en informatie aan L. en N. Dumon – Van de Velde, met dank voor de stamboom aan Natascha Mortier. Op de foto’s, atelier en etalages van Galerij Dumon.

Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

08-09-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Merkwaardige foto:
het Liberaal Huis, op de hoek van de Stationsstraat en de Boudewijn Lippensstraat.
Opgericht door Ernest De Laere (stichter van de liberale partij in Maldegem) en uitgebaat door Richard Regelbrugge en Maria Neyt.
Dit moet een foto van eind de jaren '50 zijn.
Naast het Liberaal Huis was ook het kantoor van de liberale ziekenbond, dat William Van Poelvoorde toen openhield.
Foto uit het Gemeentearchief Maldegem,  bemerking van Peter Van Hecke.

07-09-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

SCHOENEN DUMON, overgeschakeld naar

Schoenmakerij en GALERIJ DUMON, Kunst en Ambacht doorweven.

Deel I.

Wie langs de Westeindestraat, toen nummer 67, nu nummer 15 Maldegem wandelt, kan er sinds eind april 2014 niet meer naast kijken.

In de prachtige brede etalage van de voormalige handelszaak SCHOENEN DUMON staan talrijke schilderijen tentoon van Maldegemse kunstenaars. Anita VERBIEST, die haar werken tentoonstelde tijdens de Week van de Amateurkunsten 2014 met ‘Kunst in de vitrine’ in het centrum van Maldegem werd opgevolgd door een ander Maldegems talent, Dorine TAS (zie reportages Wakblog Maldegem). De schilderijen worden tentoongesteld, ook binnen in de sfeervolle ruimte waar vroeger schoenen werden geëtaleerd en verkocht meer dan een halve eeuw lang. Ook andere kunstenaars krijgen de gelegenheid om hun kunstwerken te etaleren, wat beslist een niet geringe meerwaarde betekent voor de verspreiding van kunst en cultuur in het centrum van Maldegem. Het uitdragen van kunst is een gave en geeft zin aan het leven. Momenteel loopt de tentoonstelling van Dorine Tas.

Tijdens de Wak 2014 maakte ik reportages over talrijke kunstenaars en het leek me zo’n korte tijd, amper tien dagen dat de amateurkunstenaars naar buiten konden komen om hun werken te exposeren. Een mooie locatie drong en dringt zich op om aan de kunstenaars de gelegenheid te geven ten toon te stellen in het centrum van Maldegem, zodat iedereen veel verborgen talent kan ontdekken en genieten van de producties van de talenten van de dorpsgenoten.

De voormalige handelszaak Schoenen Dumon is een uitstekende plek, centraal gelegen, voldoende passage, op een boogscheut van de markt. De uitstalramen zijn breed met binnen aanzicht en de mogelijkheid om meer te exposeren in de sfeervolle en moderne toonzaal. Er is het vooruitzicht om een kijkje te nemen naar alle geëxposeerde werken want Lode en Netty Dumon hebben de verkoop van schoenen gestopt maar zijn beslist niet van plan het schoenen maken en herstellen te beëindigen. De handelszaak is nog altijd toegankelijk. Lode blijft genieten van zijn werk als schoenmaker.

Historiek.

Heel jong al kreeg Lode Dumon alle mogelijkheden om verder te studeren maar het stond voor hem vast, hij zou in de voetsporen van zijn vader treden en schoenmaker worden. Hij hield van het werk van zijn vader in het atelier dat uitzicht geeft op een groot terras met diepe, rustgevende tuin met notelaars, planten en ontzettend veel kleurrijke struiken en bloemen. Genieten van het rustgevende en kleurrijke uitzicht, schoenen en schoentjes creëren of herstellen, in een ruimte die ruikt naar leder, thuis in je eigen omgeving, in het centrum overal gezellig vlakbij en toch buiten, want niet iedereen beschikt over een groot perceel grond in hartje Maldegem. 

De tuin mondt uit op het einde aan de eigendom van de voormalige smid en handelaar in landbouwtoestellen van Carlos Claeys en Suzanne Van Rie, nu slagerij Bart. Bart is getrouwd met de dochter van Carlos, Marie-Pierre Claeys. Achteraan was ook nog een deel van het Sint-Annapark, kippenren, boomgaard, serre en groentetuin van de kasteelheer Frederic Dhont (06 02 1862) Westeindestraat nummer 1. Daarachter lagen de hoeve en de weilanden van de zoon van Camiel Claeys (1866), landbouwer Cyril Claeys (12 01 1909) getrouwd met Martha Dobbelaere, Vakekerkweg 13. (zie foto 4 van het vroegere landbouwbedrijf van landbouwer Cyril Claeys). Daar waar nu het Sint-Annazwembad gevestigd is, lag de boerderij van de oom van Telesfoor Claeys. Het landbouwbedrijf werd gesloopt voor de aanleg van de Gidsenlaan en het Sint-Annazwembad.

De STAMBOOM DUMON gaat tot eind jaren 1600.

Michiel, Martinus, Jacobus (1765), Jacobus - Martinus (1766), Leander (1793), Eduard (1856), Gerard (1903), Lode (1943) komen in rechte lijn op de tiende generatie, de kinderen van David Dumon (1971), de zoon van Lode Dumon.

Kleermaker Jacobus Dumon (1765) was afkomstig van Brugge en was getrouwd met Jacoba Loosen. Naamgenoot en zoon Jacobus - Martinus Dumon, geboren in Maldegem in 1768, was kleermaker en op 2 mei 1792 getrouwd met Angelina Verstraete(1765)  uit Maldegem. Zoon Leander (1793 – 1879) werd geboren in Maldegem, werd ook kleermaker en trouwde in 1850 met Sophie Standaert (1814 – 1891).

Hun zoon Eduard (1856 – 1917) geboren in Maldegem werd bakker en trouwde in 1901 met Euphrasie Boes (1859 - 1941), naaister uit Maldegem. Euphrasie was familie van de winkeliers Camiel Boes (1889) en Margriet Boes (1911) uit de Noordstraat 13, de schrijnwerker-aannemer René Boes ( 1891) Noordstraat 98 en van de postbediende Georges Boes (1915) uit de Moerhuizestraat 44. Eduard Dumon kocht de woning op de hoek Westeindestraat en Karreweg, later eigendom van Andreas Cromheecke (1920) en Marcella Voet, nummer 35. Hij kocht nadien het huis in de Westeindestraat nummer 67 toen, nummer 15 nu, waar jarenlang SCHOENEN DUMON werd uitgebaat. Op de oude prentkaart rechts staat Euphrasie Boes, grootmoeder van Lode Dumon in het portaal van haar woning en kijkt naar de drukte op straat. Zij hadden een dienstmeid Rosalia De Rijcke (1827 – 1901)

De zoon van Eduard en Euphrasie, Gerard Eduard, Lucien, Marie Dumon werd geboren op 14 mei 1903.

Drie generaties Dumon: Leander °1793, Eduard °1856 en Gerard °1903 werden geboren in drie opeenvolgende eeuwen, dat is  een merkwaardig gegeven.

Lang heeft Eduard Dumon niet kunnen genieten van zijn enig kind Gerard, want hij stierf in 1917, toen Gerard amper veertien was. De weduwe Euphrasie Boes schakelde de bakkerij over naar een kruidenierszaak en Gerard leerde het vak schoenmaker bij ‘Leonard’ op de markt in Eeklo, naast de groothandel Kruidenierswaren Van de Velde, de grootouders van Netty, de echtgenote van Lode.

Gerard kon heel goed schoenpatronen tekenen en behaalde altijd het maximum. Hij werd meteen de stamvader van drie generaties schoenmakers: Gerard, Lode en Bavo Dumon. 

Met dank voor de foto’s en informatie aan L. en N. Dumon – Van de Velde, Telesfoor Claeys. Op de foto’s, de hoeve van Cyriel Claeys, de moeder van Lode Dumon, Irène Van Hecke en haar twee kinderen Lode en Chris, Gerard Dumon aan het werk, het trotse echtpaar Gerard Dumon en Irène Van Hecke voor de winkel. Schoenen Dumon, Deel I wordt vervolgd.

Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Zie link naar foto’s Lode DUMON: https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6049001983520343841

Zie link naar de foto’s van de werken van Dorine TAS:

https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/5994715709761528545zie Picasaweb.

Link naar de werken van Anita VERBIEST, webalbum.

https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/5880070113837569601?authkey=CIj8wLyxzd7tEg

30-08-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in de Noordstraat, in de buurt van

‘Uurwerken en Juwelen’ van

Gabriël De Lille, deel V.

In mijn boek ‘Nostalgie naar het levendige dorp’ werd de handelskilometer in de Noordstraat uitvoerig beschreven. Intussen is die kennis uitgebreid met de hulp van talrijke personen die met heimwee terugdenken aan de drukke handelskilometer van weleer. De handelszaken ‘t Schortje, Huyze De Baere en de meeste bedrijvigheid in het begin van de Noordstraat, in de buurt van Gabriël De Lille, Uurwerken en Juwelen werden beschreven en gepubliceerd.

Vanaf de handelszaak koloniale waren van Auguste Blomme en Anna Bafort tot aan de hoek van de Edestraat waren diverse handelszaken, een meubelwinkel, kleding- of stoffenwinkels, slagers, groenten- en kruidenierswinkels, de oude landbouwschool (en heel vroeger een borduurschool) en de mooie inrijpoort naar de kerk, de Pastoorspoorte. Activiteiten grijpen nog plaats in de Crea en de Fidea verzekeringskantoren van Lieven Baert Noordstraat 26, het vroegere Bazarke Prudent Vercruysse en Alice Danneels.

In nummer 28 was de meubelzaak van Arthur Willems (1891) gevestigd in het mooie gevelhuisje met de druiventros en is nu een eengezinswoning. De druiventros verwijst naar de vroegere wijnhandel van Albéric Van Den Bossche (1879) en Ida Van den Berghe in de woning. Albéric Van den Bossche had oorspronkelijk een bakkerij in de Markstraat 29 waar hij samen met zijn echtgenote en kinderen Jeannette, Victor, Paula, Rachel en Yvonne woonde. Die wijnhandel Van den Bossche uitgebaat door een dochter van Albéric, verhuisde aanvankelijk naar de Stationsstraat nr. 76 en is nu gevestigd naast Blokker, Koning Leopoldlaan aan het Aldi Rond Punt. Het gevelhuisje van Arthur Willems is trouwens helemaal ‘onder-wijn-kelderd’. De inrijpoort is juist breed genoeg voor een trekwagen. De broer van Arthur Willems, René Willems  sneuvelde op 25 mei in 1918 in Oostduinkerke. René, zoon van Arthur werd waarschijnlijk naar hem vernoemd. René Willems, getrouwd met Marie Debackere zette de bloeiende meubelhandel verder in de Nieuwstraat waar zijn zonen de zaak uitbaatten tot op heden.

Mannenkledij Alfons (1922) Rommel en Elza Ysebaert, overgedragen op zoon Philippe Rommel blijft een vaste waarde in de Noordstraat nummer 30, mede door de kwaliteit van de herenkleding. De overzichtelijke kledingwinkel biedt nog altijd echte maatpakken, wat uitzonderlijk wordt in deze tijd. Het is een mooie handelszaak met klasse. De vroegere eigenaars waren familieleden van Louis Bekaert (1922) handel in koloniale waren, Noordstraat 80. Fruit- en groentehandelaar Pieter Lips (1891) en Zulma De Bruyckere (1895), Willy Lips (1926), groentehandelaar en Georgette Lips (1922) staan eigenlijk op dit huisnummer 30 geregistreerd. Ernaast in nummer 32 was ooit een fruit-, groente- en kruidenierswinkel van Edmond Verhé (1915) en Irma Sabot (Dudzele 1905), uitgebaat door hun nicht of dienstbode Edith Van de Geuchte (1928). Het Modehuis Chloé handelszaak van Ady Schelstraete, later kapsalon Chloé waren ooit bloeiende zaken. Deze mooie gerenoveerde handelszaak wacht op nieuwe uitbaters.

In het volgende huis, in nummer 34 woonden slager Richard Van De Genachte (1882) en Ludwina De Baere (1882) en hun twee knappe dochters, Georgette (1917) en Jeanne (1923). Een van hen, Jeanne Van de Genachte was getrouwd met de zaakvoerder van het boekhoudingskantoor Lucien Van Maldegem (1923). In de Noordstraat nr. 36 is de slagerij van veekoopman Adolf Cauwels (1899) en Alida De Vogelaere uit lang vervlogen tijden, verdwenen. Die handelszaken werden gerenoveerd en zijn nu woonhuizen.

Deze huizenrij wordt begrensd aan de Edestraat door 2 prachtige onderhouden herenhuizen, voordien één eigendom van Hector en Maria Cuelenaere – Potvliege (toen nummer 40), nu twee eengezinswoningen. Voor dat Hector Cuelenaere er een nieuwe woning liet optrekken was op de hoek het woonhuis en postkantoor van de postontvanger Roger Tavernier (1915) en Elisabeth Thienpondt.

Hector Cuelenaere (Maldegem, 20 maart 1881 - 18 april 1957), doctor in de rechten werd in 1907 verkozen tot gemeenteraadslid, was van 1908 tot 1926 schepen in onze gemeente en van 1926 tot 1939 burgemeester. Een periode die kort werd onderbroken gedurende het bestuur van Jozef De Lille, zoon van Victor De Lille. Hector Cuelenaere was een telg uit een politieke familie, die vijf generaties actief was in de Meetjeslandse gemeente Maldegem. Henricus Cuelenaere (1761-1836) was raadslid en schepen. Pieter Jacobus Cuelenaere (1805-1878) was raadslid en schepen. Hippoliet Cuelenaere (1848-1903) was raadslid en burgemeester en getrouwd met Sidonie Maria Blanckaert (1854-1933). Hippoliet Cuelenaere (1914-1985) was burgemeester van 1947 tot 1954 en werd nadien notaris te Temse. Die grote woning is reeds jarenlang eigendom van de familie Rommel die er twee eengezinswoningen van maakte.

Tot slot enkele foto’s die geplukt zijn uit een ver verleden, toen de Maldegemnaars in stoet door het centrum trokken, toen de Maldegemnaars verenigd werden tijdens blijde gebeurtenissen, recepties, opening of heropening van een zaak.

GEPLUKT UIT EEN VER VERLEDEN: DE STOET.

De foto’s van de stoeten zijn genomen in de Stationsstraat ter hoogte van het huis waar nu de CM is. Ze werden genomen tijdens een optocht op 21 november 1937 ter gelegenheid van het Ceciliafeest, met de Vlaamse fanfare “Hou ende Trou” (1933 – 1940), tijdens de politieke periode van de familie De Lille (1932 -1944) toen Jozef De Lille met de Kristen Vlaamse volkspartij burgemeester was. Elke politieke strekking had toen haar fanfare. ‘Hou ende Trou’ hoorde dus bij de De Lilles. Gabriël De Lille is herkenbaar, hier aangeduid met een kruis. Vier plaatsen achter Gabriël stapt Leon De Lille.

RECEPTIES.

 
   

%%%FOTO6%%% 

De notabelen van Maldegem ontmoetten elkaar tijdens recepties bij openingen of renovatie van de handelszaken bij een of andere feestelijke gelegenheid. De Bestuursleden van de Middenstand, vroeger N.C.M.V.  nu Unizo waren vertrouwde figuren die openingen of recepties van enkele handelszaken van de zelfstandige winkeliers bijwoonden. U merkt op de foto’s enkele bekende figuren, uit “onze tijd”, pure nostalgie.

Omer De Zutter in gesprek met de minister d ’Alcantara en Gabriël De Lille, op de andere foto de knappe Julienne Van den Abeele, Gabriël De Lille en Gerard Verhoestraete, zadelmaker en -handelaar uit de Edestraat.

Bij de prijsuitreiking van een heuse auto, tijdens de receptie bij de eigenaars van de voormalige kledingzaak ’t Schortje Debbaut - Van Landschoot, Noordstraat staan achteraan koster René Verhaeghe, juwelier Gabriël De Lille, meubelmaker René Van Canneyt, zadelverkoper Gerard Verhoestraete, bankbediende Albert Goethals en echtgenote Godelieve Standaert, Charline Debbaut, Omer De Zutter (echtgenoot van Julienne Van den Abeele), Willy De Zutter, drukker Karel De Bolster, echtgenoot Annie De Backere, garage uitbater Lodewijk De Martelaere van de Garage WESTEINDE en Marie-Louise Debbaut.

Zittend Alice Debbaut, Rita Goethals, Gregorius De Muyt, winnares van de wagen Vera Goethals, Christina De Martelaere-Timmerman, het echtpaar Alice Van Landschoot en Theofiel Debbaut.

REISLUSTIGE MALDEGEMNAARS.

De foto’s van de prachtige grote wagens verwijzen naar de reislustige Maldegemnaars met bestemming Lourdes, die blijkbaar werk, plezier en bedevaart uitstekend combineerden. Stel je voor dat je naar Lourdes kan rijden met  zo’n mooie, lange, open wagen!

De foto’s van de drie wagens: een lege auto voor schrijnwerkerij – herberg van Marcel Geernaert (1883) – Ursula Van Parys, later omgevormd tot garage-carrosserie op ’t Molentje, Noordstraat 151.
Stel je voor dat er slechts een tiental notabelen beschikten over een wagen in Maldegem, begin vorige eeuw! Moet spetterend geweest zijn, al die wegen en straten voor tien auto’s!
Prominenten zoals Victor De Lille, notaris Hippoliet Vermast, kasteelheer Frédéric Dhont, edelman Charles Rotsaert de H., Reichler, Charles en Edmond Dhont (ooms van Frédéric) van ’t Princeveld, Ed. De Laere van de saucissen en E. De Backere konden zich een wagen aanschaffen voor W.O.I.
Meteen drong zich de noodzaak op van goede mecaniciens en garagisten. Voordien waren garagisten immers overbodig.  Alfred Van Hoorebeke – Ysebaert was de eerste garagist in Maldegem, werd uitbater van autobussen die het tramverkeer aanvulden, anderen volgden hem.
Aloysius Elias was ook een van de eerste garagehouders (Ford) in Maldegem,  in de Voorstraat, nu de Mevrouw Courtmanslaan genoemd, op het terrein waar Hyboma nu vier smalle huisjes bouwt. Er is een uitvoerig portret van Aloysius Elias geschetst in een van de jaarboeken van Het Ambacht. Alfred Clément van Oostende herstelde moto’s in het huis van Hedwige De Coninck en Omer Vercruysse. We kunnen het ons niet goed meer voorstellen, maar ’t moet er wel gezellig en plezant aan toe gegaan zijn voor sommigen toch.

De foto’s tonen een wagen met enkel dames en een ander enkel met mannen. Nu kunnen we ons dat niet meer voorstellen maar blijkbaar gingen de Maldegemnaren op reis in dergelijke, luxueuze, open wagens.

De eerste foto bovenaan toont enkele leden van de UNIZO tijdens een informele bijeenkomst (Omer De Zutter, René Van Canneyt, Willy De Zutter en Gabriël De Lille). De laatste foto de Maldegemse eenheidslijst rond G. De Lille en enkele sympathisanten.

Tot zover de beschrijving van een stukje Noordstraat in de buurt van de heimat van Victor De Lille en zijn nakomelingen.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan Mevr. Lut De Lille en Elvira Leloup, aan de heer W. Notteboom, E. De Lille, P. Rommel, Chris Blomme. (De Noordstraat, Deel VII,
Rond Gabriël De Lille, Deel V).
 Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Link naar fotoreeks G. De Lille:

https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6016584845147993937?authkey=CJSuzo_6_vHzBQ

24-08-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in de Noordstraat,  
in de buurt van Uurwerken en Juwelen van
Gabriël De Lille, deel IV.

In mijn boek ‘Nostalgie naar het levendige dorp’ werd de handelskilometer in de  Noordstraat uitvoerig beschreven aan de hand van de herinneringen van mijn neef Valeer Posman en van de informatie die ik kreeg. Intussen is die kennis uitgebreid dank zij het enthousiasme van vele Noordstraat bewoners. Enkele bekende handelszaken werden uitgediept en gepubliceerd met enkele weergaven van de buurt van Gabriël De Lille, deel IV.

Gabriël De Lille, geboren zes dagen voor de eeuwwisseling op 24 december 1899 en overleden een kleine eeuw later in 1995, verkocht vooral de uurwerkmerken Verdal en Pronto. Werken aan niet automatische, mechanische horloges, met fraaie wijzerplaat, de kast van het uurwerk in goud, zilver, later in chroom, was een accuraat werk. Sommige wandklokken, zak- en polshorloges waren louter handwerk. Het bewegende echappement is een wonder, de minuscule radertjes moeten passen, ze raken uitgesleten en moeten vervangen worden en de uiteinden van de asjes draaien op robijnen. Een horloge was een kostbaar bezit en ging soms van vader op zoon of van moeder op dochter. Het vergde liefde voor het vak, uitzonderlijke precisie en intelligentie om aan uurwerken te werken. De grote wandklokken produceerden diverse klanken, statig, vol, galmend, klaterend of vrolijk. Je moest de uurwerken toen nog opwinden, gelijk stellen, soms liepen ze voor of achter. We kunnen het ons nu niet meer voorstellen hoe horloges gemaakt en hersteld werden, maar het was een ambacht dat uitzonderlijke vakkennis vereiste en sterk aanleunde bij kunst.

Goudsmid en Horlogemaker Gabriël De Lille behoorde door zijn verwantschap met de flamboyante duizendpoot Victor De Lille tot een zekere elite van het dorp. Zijn prachtige juwelen en diverse soorten uurwerken in allerlei grootte en vorm verleenden een belangrijke meerwaarde in de handelskilometer van weleer.

Gabriël werkte in een kleine pittoreske ruimte links van de zaak en elk voorbijganger kon hem aan het werk zien en hij had zicht op alles wat zich afspeelde in de omgeving. Naast de woning, in de tuin stonden vroeger twee kleine huisjes, waar in nummer 10, Leonard Pieter Wabbes (°1884), kledingschilder, zijn echtgenote Adèle of Adelaide Rabout en hun kinderen Jozef (1916), Agnes, Paula, Frans, Marie, Adriaan, Philomena en Elvira (1934) gehuisvest waren. Vader Wabbes was afkomstig van Mechelen, gevlucht naar Maldegem begin W.O.I in 1914. Hij werd hier ook verplicht tewerkgesteld.

%

 

Buiten zijn belangrijke dagtaak had Gabriël zich als doel gesteld de inwoners van Maldegem op de hoogte te brengen van de geschiedenis van Maldegem (van 1778 tot 1919) met zijn 7 delige brochurereeks “MALDEGEM IN BEELD EN SCHRIFT” die hij opstelde met de hulp van historicus Etienne Dhont vanaf 1970 en die hij gratis overhandigde aan zijn klanten. De meeste Maldegemnaars verslonden die interessante en unieke informatie, nu zijn de brochures een verzamelaarsitem geworden. Gabriël De Lille interesseerde zich voor geschiedenis. Hij was heemkundige en betrok zijn klanten in zijn passie en liefde voor de streek en Maldegem. Gabriël was een goed schrijver, hij schreef een toneelstuk, reisverhalen, verslagen, gedichten en had voordien een rubriek over de Maldegemse politiek in ’t Getrouwe (verschenen tussen 1888 – 1944).

Gabriël De Lille was Vlaamsgezind zoals zovelen die W.O.I meemaakten en de gruwel die de Vlaamse soldaten ondervonden aan het front aan de kaak wilden stellen op een bescheiden manier. Hij kon tegen geen onrechtvaardigheid, hij vocht voor een rechtvaardige zaak.

Hij had ook belangstelling voor de jongeren en probeerde hen warm te maken voor de ontvoogding van de Vlaming. Gabriël De Lille was geliefd bij jonge studenten, ze deden opzoekingswerk in de archieven en maakten schetsen van historische gebouwen. Hij was een wijs man, gerespecteerd en geraadpleegd door elke generatie, omdat hij zich in zijn zaak ook ten dienste stelde van de ander.

Gabriël De Lille engageerde zich in de politiek in de jaren 60 met een onafhankelijke katholieke scheurlijst, was lid van de gemeenteraad en werd Schepen van Burgerlijke Stand (1971 - 1974). Hij huwde menig koppel op het gemeentehuis, waardig en voornaam, dat was zijn stijl.

Gabriël De Lille was actief lid van het syndicaat van de Juweliers-uurwerkmakers van Oost- Vlaanderen, hij was ondervoorzitter, later ere-ondervoorzitter. Ter gelegenheid van het Jubelfeest van het syndicaat van de Uurwerkmakers, Juweliers en Goudsmeden van Oost-Vlaanderen, op 04 04 1960 maakte hij een mooi gedichtje. Hij schreef talrijke leuke verzen als er iets feestelijks op het programma stond.

Laat ons vijf minuten wijden aan de goede oude tijden,

Toen elk huisje was vertrouwd met een staande klok in hout.
’t Moest toen ook voortdurend beter, met een slinger van een meter

Trommels met een kattensnaar, ’t gangwerk zacht en ’t slagwerk klaar.

Zelf gesneden met de handen, alle wieltjes, alle tanden,

Ja, en midden door het glas, dat de wijzerplate was,

ook een gaatje kunnen slagen! Wie van ons zou ’t durven wagen?

Niets was toen gemaakt-gereed, boor en doorslag zelf gesmeed.

Met een liefde zonder perken, tot de klokken konden werken.

Lijk Ons Heer de bloemen schept, edel, schone, ongerept …

Zo was ’t eertijds, zo is ’t morgen, d’uurwerksmid heeft edele zorgen.

’t Zijn thans asjes, ach zo fijn, dat een haar nog grof zou zijn.

Wat hij niet kan zien met d’ogen, wat zijn vingers niet gedogen,

kijkt hij voort met lenzen aan, doet hij op zijn plaatse staan,

met d’allerfijnste tange, steeds voorzichtig, immer bange,

dat hij ’t een of ’t ander hoort, dat niet tikt gelijk ’t behoort.

Hij die ’t al zo juist moet meten, vast, heeft die een rein geweten.

Sint-Elooi ’t hem voren deed, “Eer… staat in zijn schild gesmeed.

Stad en dorp komt door zijn handen, ’t zij goud kopen, ’t zij verpanden,

met een opgewekt gelaat, luisterend naar zijn raad en daad.

’t Is vandaag sinds vijftig jaren, dat de juweliers vergaren.

Op dit gouden jubelfeest dringt nog door der stichters geest,

dat die geest nu onder d’hoede van de dokter Paul De Vroede

Net zo lange blijve staan als de beiaard klokken slaan!

G. De Lille, juwelier.

Tot zover de onderneming van Gabriel De Lille, jarenlang een juweeltje in de handelskilometer van de Noordstraat. Hij was goudsmid, uurwerkmaker, heemkundige, gemeenteraadslid en schepen, dichter en schrijver, een vriendelijke buurman, een zachtaardig en knap man, een geliefde vader, een fantastisch grootvader en een trots overgrootvader. Hij had talrijke talenten, die hij ontplooide en ten dienste stelde van de ander. Hij hield van zijn dorp en droeg de Noordstraat in zijn hart.

Naast de handelszaak van Gabriël De Lille, liep en loopt een kerkstraatje. Eens dit  kerkstraatje voorbij tot aan de hoek van de Edestraat, waren een hele reeks handelszaken afgewisseld met woonhuizen, die deels afgebroken werden of gerenoveerd. De handel in kruideniers- en koloniale waren van Auguste Blomme en Anna Bafort was vroeger de brouwerij Verstringe met bijhorende herberg, werd  jarenlang een meubelzaak ‘Gezellig Wonen’ van de familie De Gryze en later deels vervangen door Accountants- en Advocatenkantoren van de dochters De Gryze.


Het Bazarke, toen nummer 22, het meest pittoreske winkeltje in het centrum was volgestouwd met speelgoed, tijdschriften enz.…. Aliceke Danneels (1907) verkocht werkelijk alles, tot zelfs knoopsgaten toe. Alle waren lagen opgestapeld en je moest je een weg banen naar de kassa waar Aliceke Danneels je met raad en daad bijstond, geholpen door Eric Vercruysse haar zoon, die later zijn toekomst en zijn leven  knap heeft uitgebouwd. Eric Vercruysse was cultureel ambassadeur van Maldegem, is wereldreiziger en bekwaamt zich nog altijd verder in de studie van vreemde talen. De echtgenoot van Alice Danneels (1907), Prudent Vercruysse (1908), vlasbewerker, was de zoon van Theofiel Vercruysse en zij hadden drie kinderen Mariëtte (1933), Anny (1936) en Eric (1945). Alice en Prudent leefden in harmonie en konden elk hun vrije tijd inkleden zoals zij zelf wilden, een modern huwelijk avant la lettre.
Aan deze linkerkant van de Noordstraat, vanaf de pizzeria Saramonia nr. 4 tot aan de Edestraat is er nu nog sporadisch een handelsactiviteit.
Het Bazarke is later verhuisd naast de Franco Belge en werd later Lingeriewinkel Boetiek Sheilla van de ondernemende Bertha de Taeye. Zij verhuisde met haar handelszaak naar een eigen woning annex winkel in de Nieuwstraat. Prachtige gevels op die hoek.

U kan Gabriël De Lille zien op de foto tussen zijn geliefde horloges en juwelen en als schepen van Burgerlijke stand en de gerenoveerde zaak sinds 1964 van dochter Lut De Lille. De oude foto toont de eerste handelszaak ‘horloges en juwelen De Lille’ (ze verkochten ook hoeden, sjaals en paternosters) met rechts Auguste Blomme, koloniale waren.

De andere foto toont een bijeenkomst in de kerk met links de notabelen van de gemeente en rechts de Zusters van Aalst, die toen tewerkgesteld waren in het OCMW rustoord Sint-Jozef. (Deel IV wordt vervolgd)

Link naar fotoreeks Gabriël De Lille:

https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6016584845147993937?authkey=CJSuzo_6_vHzBQ

Met dank voor de foto’s en de informatie aan Mevrouw Lut De Lille, aan de heer E. De Lille, het Archief Maldegem. (De Noordstraat, Deel VI, Rond Gabriël De Lille, Deel IV).
Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

20-08-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in de Noordstraat, Uurwerken en Juwelen van Gabriël De Lille, deel III.

In mijn boek ‘Nostalgie naar het levendige dorp’ werd de handelskilometer in de Noordstraat uitvoerig beschreven aan de hand van de notities van mijn neef Valeer Posman en van de informatie die ik kreeg van voormalige en huidige bewoners van de wijk. Intussen is die kennis uitgebreid met de hulp van anderen die de verdwijning van talrijke drukke handelszaken in de Noordstraat betreuren. De handelszaken ’t Schortje,  Huyze De Baere en van de rechterkant van het begin van de Noordstraat werden uitgediept en gepubliceerd en nu volgt deel III, rond Gabriël De Lille, juwelier en horlogemaker in de Noordstraat.

We keren terug naar het begin van de Noordstraat maar nu de linkerkant. Op de hoek, toen Markstraat 64, was er het bekende café de Velodrom (later Velodroom), nu het gezellig praatcafé De Filosoof. Kastelein en vlashandelaar Ernest Danneels (16 02 1905) was pachter-uitbater van de velodroom (wielerpiste) van de familie De Lille en had jarenlang het dagelijks beheer, de soms moeilijke contacten met renners en de organisatie van de baankoersen. De wielerpiste (1908/1909 – 1953) lag tussen het kerkhof en de tuin van het Kasteeltje, nu Begijnhoflaan. Het café van Ernest was een goed beklante zaak waar vele inwoners na de kerkdienst of na een ander evenement in het centrum  samen kwamen voor een glas en een praatje. Naast het café De Velodrom in de Noordstraat nr. 2 woonde de tolbeambte Georges Longueville. Later had de kapster Rosa Verstuyf (1905) echtgenote Robert De Brée er een Kapsalon annex parfumerie verkooppunt. Later kwam er een winkeltje van vogelzaad, ooit was het een Cybercafé en een strijkatelier, nu is het een gezinswoning. Na de inrijpoort van de voormalige Brouwerij Aimé Potvliege (1909) en Simonne Cuelenaere, volgde het café van de brouwerij, “De Norton”, nu Pizzeria Saramonia, blijkbaar ook een blijvertje. Je kan er zalige pizza’s en pasta’s verorberen maar geen alcohol drinken. Het woonhuis op de hoek met inrijpoort naar de vroegere woning van een van de drie onderpastoors die Maldegem vroeger rijk was, was bewoond door de familie L. Constandt, van wie de zonen een handelszaak hebben op het industrieplein (Decoranda).

Rechtover ’t Kasteeltje, in de Noordstraat nummer 14 prijkt nog altijd de voormalige handelszaak Juwelen en Uurwerken van Gabriël De Lille en familie.

Het is maar hoe je het bekijkt maar de familie De Lille beschikte over bepaalde ondernemingstalenten die leidden tot verbluffende uitvindingen en het dirigeren van drukke handelszaken die invloed hadden op de vooruitgang in het algemeen en het verschaffen van werkgelegenheid in Maldegem in het bijzonder. ‘De Lilles’ vormden een belangrijke schakel in het sociaal, politiek en economisch leven.  We moeten er geen tekening bijmaken. Zij hadden het intellect en het ondernemingstalent om uit het niets iets groots uit te bouwen. Over de familie De Lille is reeds veel geschreven en gepubliceerd. Zij werden geconfronteerd met recht en onrecht en aangezien zij ook sociaalvoelend waren sprongen zij in de bres om het lot van de onderdrukten en van de Vlaming te verbeteren. Zij lieten sociale woningen en de wielerpiste bouwen, ze richtten  een fabriek (weverij in de Katsweg) op enz. Enkele zonen van Victor De Lille (1863) engageerden zich op politiek vlak met de beste bedoelingen. De Lilles vochten en stelden wantoestanden aan de kaak. Zij namen zich voor het Vlaamse volk te ontvoogden en hun lot te verbeteren.

Op de eerste familiefoto van Victor De Lille zie je achter het beeldje van Duimpje, van links naar rechts, Jozef, Leon, Antoon, Honorina De Lille, Octavie De Zutter, Maria, Victor, Gabriël als soldaat en Eugeen De Lille in 1921. Twaalf jaar later in 1933, poseert de familie nog eens samen, allemaal volwassenen, boordevol briljante ideeën en bezielers van de Vlaamse gedachte. Zij werden allen gerespecteerd voor hun ondernemingstalent en hun politieke en sociale bewogenheid. Jozef, Eugeen, Leo en Gabriël volgden de politieke geëngageerde voetsporen van vader Victor. Zij combineerden hun dagdagelijkse drukke beroepsactiviteit met een politieke carrière. Jozef De Lille gaf zijn kinderen Bijbelse, diep christelijke namen: Godetrou (Theofiel), Genade, ’s Herengave, Allenbroeder, Koenraad, Edelhart enz., zeer mooie namen die tot de verbeelding spreken.

Gabriël, Jozef, Modest De Lille werd geboren op 24 december 1899, een week voor de eeuwwisseling. Hij maakte de eerste Wereldoorlog in Maldegem mee als veertienjarige en kon er verslagen over schrijven in zijn geschriften. Hij is overleden bijna een eeuw later, op 5 mei 1995.

Gabriël is een voornaam, waarvan de aartsengel Gabriël een bekende naamdrager is. De betekenis van de Hebreeuws afkomstige naam is: "de Kracht Gods" of "Man Gods". De meeste Maldegemnaars waren toen nog zeer gelovig en gaven hun kinderen Bijbelse namen.

Gabriël was een zoon van Octavie De Zutter en Victor De Lille, schrijver, dichter, fotograaf - journalist, jurist, politicus, drukker, stichter en uitgever van ’t Getrouwe Maldegem, de populaire Duimpjesuitgaven, de Duimpjesalmanakken en het Duimpjesblad. In 2006 kreeg Victor De Lille een standbeeld op de Schouwburgplaats in Maldegem.

Gabriël De Lille werd juwelier, horlogemaker en - hersteller. De juwelierszaak werd opgericht in 1848 door Karel of Carolus De Lille (1811 1869), zoon van Martinus De Lille, herbergier van Sinte Barbara. Karel De Lille was uurwerkmaker en timmerman van beroep maar ook uitvinder. In die tijd bestonden er weinig middelen om publiciteit te maken voor een handelszaak en Karel vond er niet beter op om in heel Maldegem en omstreken rond te stappen met voor zich uit een regulateur of horloge. Iedereen die hem ontmoette sprak hem aan en hij legde alle voorbijgangers uit dat hij zelf echte horloges kon maken en herstellen en op die manier verwierf hij talrijke klanten voor zijn handelszaak. Hij had kennis van ‘public relations’ bijna 200 jaar geleden. Hij verkocht ook hoeden en paternosters.

Karel De Lille was ook uitvinder en creëerde een soort driewieler bekend onder de naam “Maldegemse trapwagen” (1843). De driewieler was voorzien van een stuurwiel vooraan en trappers achteraan om de fiets in beweging te zetten, achteraan konden twee passagiers plaatsnemen en trappen.

Aanvankelijk hadden Karel De Lille en zijn echtgenote Theresia Van den Bossche een winkel in de Edestraat en de zaken draaiden voorspoedig. Karel De Lille ontpopte zich als ontwerper van klokken en zakhorloges, volledig met de hand gemaakt. Het ambacht maakte deel uit van de verfijnde goudsmeedkunst. Vele van deze horloges worden nu nog bewaard als kostbare kleinoden.

Zijn zoon Pieter De Lille volgde hem op in 1869 en bracht de zaak over naar de Noordstraat (zie oude prentkaart, links). Hij startte een  juwelen  en horloges handelszaak die bestond op dezelfde locatie, Noordstraat 14 tot enkele jaren geleden. Pieter bleef ongehuwd en stierf in 1917. Daarna zette Gabriël De Lille als jongeman van 18 jaar het familieambacht verder.

De oude prentkaart geeft een zicht op de handelszaak van de voorouders van Gabriël De Lille links en rechts van het kerkwegeltje was de handelszaak koloniale waren van Auguste Blomme en Anna Bafort.

Zeer veel mensen hebben Gabriël gekend als een minzaam man, een uitmuntend juwelier en precieze horlogemaker en een geacht mens bij alle lagen van de bevolking. Zijn handelszaak straalde distinctie uit, de wanden waren bedekt met allerlei horloges, wekkers, wand- en slingerklokken in allerlei vormen in verschillende prijsklassen. Het uur- en halfuurslag klonk als muziek in de oren en was vroeger een vertrouwd geluid in elke huiskamer. Elk gezin had een of meerdere klokken, de een al prestigieuzer of kostbaarder dan de andere. In elke huiskamer weerklonk het voorbijgaan van de tijd om het half uur en uur. Het was een vertrouwde klank waar je ook verbleef. Bij de moderne jonge mensen zijn de klokken uit de interieurs verdwenen. Eigenlijk wel jammer want het getik, de klank of het klokkenspel was verankerd in het dagelijks leven.

Gabriël De Lille trouwde met Blanche Roggen (1898 – 27 05 1951) op 25 oktober 1927. Blanche of Blanca was een van de drie dochters van Pieter (Philibert) Roggen, afkomstig van Halle – Boyenhove (°1866), wachtmeester van de gendarmerie en zijn echtgenote Pharaïlde Bert, toen Noordstraat 131. Blanche stierf amper 53 jaar. Gabriel en Blanche hadden een dochter, Lut. Lut was het middelpunt van de belangstelling in het gezin en al heel vroeg stond zij haar vader bij in de zaak en erfde de liefde voor het vak van goudsmid.

Het sprak vanzelf dat Lut de meest bekende juwelierszaak van het Meetjesland verderzette vanaf 1964. Gabriël De Lille was toen 65. Lut was getrouwd met Marc Borgonjon en had vier kinderen, Stefaan, Tine, Kathleen en Lieselotte. Samen met haar dochter Kathleen zette zij de zaak verder en had jarenlang een prestigieuze gerenoveerde juwelenzaak in de Noordstraat waar Gabriël De Lille tot in 1995 een oogje in het zeil hield en bijna 30 jaar lang waakte over het welvaren van de familiezaak. De familie De Lille baatte deze zaak met de allerrijkste traditie uit met hart en ziel, Het was met pijn in ’t hart dat de best bekende juwelierszaak in ‘t Meetjesland na 158 jaar werd stopgezet. De nakomelingen van Gabriël De Lille investeerden in de toekomst op andere terreinen en manieren. Lut De Lille studeerde Engels, informatica en kunstgeschiedenis en ontplooide andere talenten. De stempel De Lille bleef verder leven in talrijke andere verwezenlijkingen, het standbeeld, het Kasteeltje, de strijd om de kerktoren enz.

Link naar fotoreeks G. De Lille:

https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6016584845147993937?authkey=CJSuzo_6_vHzBQ

De prentkaart geeft een zicht op het kerkwegeltje, Op de foto’s: de dochter van Gabriël, Lut als klein meisje en de Juwelierszaak Gabriël De Lille. Met dank voor de foto’s en de informatie aan Mevrouw Lut De Lille, aan de heer E. De Lille, het Archief Maldegem. (De Noordstraat, Deel V, Rond Gabriël De Lille, Deel III, wordt vervolgd). Zie ook. www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

11-07-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

10-07-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in de Noordstraat, in de buurt van Gabriël De Lille, deel I.

 

In mijn boek ‘Nostalgie naar het levendige dorp’ werd de handelskilometer in de Noordstraat uitvoerig beschreven aan de hand van de herinneringen van mijn neef Valeer Posman en van de informatie die ik kreeg van voormalige en huidige bewoners van de wijk. Intussen is die kennis uitgebreid met de hulp van talrijke personen die de Noordstraat nog altijd in hun hart dragen. De kledingzaak ‘t Schortje en het restaurant Huyze De Baere werden uitgediept en gepubliceerd en nu volgen enkele weergaven van andere voormalige zaakvoerders en hun bedrijvigheid in de Noordstraat in het verleden.

 

De eerste oude prentkaart geeft zicht op de eerste bocht in de Noordstraat richting Nederland meer dan 100 jaar geleden. De twee volgende prentkaarten geven zicht op de handelszaken en woningen in de buurt van het Kapelaanstraatje rechtover Juwelen en Horloges G. De Lille, Noordstraat 14, het kerkwegeltje en de groothandel in koloniale waren van Auguste (1892) Blomme en Anna Camilla Bafort (1896), Noordstraat 18. De woning van de vroegere onderpastoors achter Gabriël De Lille is nummer 16.

Jarenlang was de Noordstraat een aaneenschakeling van bedrijven, cafés, gezinswoningen en handelszaken en straalde dit stukje Maldegem welvaart, gezelligheid en levendigheid uit.

In de handelskilometer van weleer trotseerden Huyze De Baere, Home Store Van Canneyt (Camiel – René – Nicole en zoon Geoffroy), Huis Dobbelaere (van vader Roger op zoon Hans en Estelle De Zutter), Bakkerij De Lille, Bakkerij (Alfons, Camiel, David, Norbert, Armand, Hubert en zoon) Savat, nu Lanckriet,  Kledingzaken Bawi en Rommel, Dagbladhandel ’t Hoekje, Sanitair-Verwarming William Rogge en De Decker, Wolhuis Leliaert en hier en daar nog enkele bedrijven, handelszaken  en kantoren de tand des tijds tot op heden. Zij benutten en ontplooien nog altijd hun talenten, kennis en vaardigheden om hun zaak draaiende te houden. Jammer genoeg sloten de laatste jaren heel wat neringen de deuren voor altijd.

We bekijken het eens van het begin van de Noordstraat rechts.

Rechtover de Velodrom in de Noordstraat nr. 1 staat het eeuwenoud zestiende-eeuws schuin ingeplant hoekhuis met voortrapgeveltje, dat ooit een “Hof de Commerce” was of een Koophandelsgasthof. Edmond De Coninck en Palmyre Anneman, de ouders van Adèle (1886), Angèle (1884), Clementine, Albert (1890), Adelin (1893) en Georges (1902) woonden in het café op de hoek waar nu Dokter Dimitri Van Landegem zijn praktijk heeft, dus op het einde van dit korte stukje Mevrouw Courtmanslaan. Vroeger was daar het lokaal van de bekende voetbalploeg Melda in het  café van Oscar Andries.  Edmond De Coninck kocht de mooie hoekwoning. Zijn dochters, de ongetrouwde zussen Adèle en Angèle De Coninck startten een schortenwinkeltje in de herberg van hun vader en verhuisden later naar de hoekwinkel waar ze jarenlang de lingerie- en linnenzaak ‘De Duizend Schorten’, Noordstraat nr.1 uitbaatten.

De zoon van Edmond, Adelin De Coninck (1893) en zijn echtgenote Pharaïlde Lemiengre hadden twee dochters, Hedwige en Myrna. Myrna De Coninck zorgde voor haar tantes, erfde het stijlvolle hoekhuis Noordstraat nr. 1 en zette de handelszaak verder. Na het overlijden van Myrna waren er diverse handelszaken o.a. een Pitahuis. Het mooie grote gevelhuis werd verkocht, staat nu leeg maar wordt opgeknapt.

Ernaast was de papierhandel van douanier René Verhoeye (1901) en Maria Van den Berghe.

Het woonhuis Noordstraat nummer 3 hoorde toe aan de ongehuwde Jeannette Geirnaert (1897) en werd na haar overlijden, de stijlvolle antiekzaak “Smitz”, jarenlang een vaste waarde in de Noordstraat. Het is nu een eengezinswoning met een diepe, prachtige tuin. De naaimachinehandel van Omer De Taeye (Sint Laureins 1916) en Magdalena Matthys (Kleit 1917) afkomstig van de Gentsesteenweg. Zij kochten het huis aan het echtpaar Vosschaert. De handelszaak werd veel jaren later verbouwd tot café “The Bridge” waar hun zoon Gaby en dochter Vera De Taeye tot op heden café houden en wonen.

Bakkerij De Lille ernaast, Noordstraat nr. 7 bestond al in het jaar 1616, dus bijna 400 jaar. Op het eind van de jaren 1500 kwamen twee jonge mannen, Franciscus en Robertus De Lille uit Frankrijk zich vestigen in Vlaanderen in Maldegem. Franciscus werd schoenmaker en Robertus werd bakker. Robertus huwde met Francisca Claies en werd de stamvader van de vele leden van de familie De Lille. Bij zijn overlijden had hij zes kinderen en een van hen, Franciscus junior zette de bakkerij verder. Franciscus De Lille trouwde met Elisabeth Savat die in 1679 het leven schonk aan een zoon, die zij de originele naam Bonaventura, “Op goed avontuur” gaf. Meteen werd een traditie geboren. Elke tweede generatie zou er tenminste een van de nakomelingen De Lille die naam dragen.

Bonaventura trouwde met Elisabeth Maenhout en zij hadden vijf kinderen. Een van de zonen, Bernardus (1713) werd bakker en trouwde met Livina Van Speybroeck die hem vijftien kinderen schonk. Een van hen, Johannes geboren in 1741 werd de nieuwe bakker. Johannes en zijn echtgenote hielden de bakkerij rechtover “De Akker” open en zij kregen tien kinderen waar een van hen Bonaventura gedoopt werd. Helaas werd Bonaventura als loteling onder Napoleon ingelijfd. Zijn broer Johannes nam de handelszaak over. Een van de 10 kinderen van Johannes, namelijk Ausonius trouwde met Barbara De Candt in 1842 en werd bakker. Zij vestigden hun handelszaak in het begin van de Noordstraat. De oudste van de twee zonen was opnieuw een Bonaventura, de naamdrager van de negentiende eeuw. Bonaventura De Lille (1843 – 1912) trouwde met Octavie Verstrynghe. Na zijn dood, kwam hun enige zoon Camiel aan het roer. Camiel De Lille (1876) had een zoon Bonaventura (1922 - 1989). Bonaventura De Lille en Maria Van Hoecke (1926 – 1987) renoveerden de bakkerij in 1959. De oudste zoon van Bonaventura De Lille, Walter baatte de zaak verder uit na zijn opleiding. Samen met zijn echtgenote Denise Vermeire breidden zij de bakkerij uit met een druk bezochte en gezellige tearoom. Walter en Denise hielden de traditie in stand toen op 20 mei 1983 de naamdrager van Bonaventura geboren werd, die nu dertig jaar later de bakkerij verder uitbaat samen met zijn zuster Anne-Sophie.

Voormalig buurman Gaston Van Leene (1901), verzekeringsmakelaar en zijn echtgenote Marie-Louise Van Hecke, hadden in nr. 11/11 bis een woonhuis en een zakenkantoor. Hun nakomelingen verhuisden met hun kantoor naar een andere locatie. Er was in een van de drie huidige woonhuizen naast Bakkerij De Lille, ooit een Sparwinkeltje. De Gezusters Irène en Joanna Van Leene waren winkeliersters. In nummer 20, woonde kleermaakster Rachel Van Leene, had een etalage met stoffen en was getrouwd met Richard Van Doorne. Hij kweekte groenten op een stuk landbouwgrond van Cuelenaere-Potvliege achter het Kapelaanstraatje en verkocht zijn groenten. De zoon Adrien (1937) was postbode, zijn echtgenote Jenny De Lange was naaister en hield de stoffenwinkel lange tijd open.

Het kleine huisje voor ‘t Klein Kasteeltje, Noordstraat 13  was ooit de conciërgewoning van ’t Kasteeltje. Later hield de echtgenote van Camiel Boes (1889), Emma Thienpond, een heel klein, gezellig  vrouwtje er tot in de jaren 60,  een crèmerietje waar je twee soorten ijsjes kon bestellen, een met chocolade of een met grenadine. Toen Martina De Pauw het café De Norton openhield, huurde haar moeder Arnolda Van Landschoot, echtgenote Modest De Pauw, het huisje. Best gezellig moeder en dochter bij elkaar in de buurt. Het is een beschermde woning, onlangs helemaal gerenoveerd met prachtige binnentuin met zicht op de tuin van ’t Kasteeltje en biedt woonruimte aan een achterkleinzoon – architect van Victor De Lille. Achter dit huisje is ooit nog een leerlooierij geweest van Macharius Van de Genachte. De dochter van Macharius trouwde met Louis Potvliege. De zoon van Louis, Prosper Potvliege, notaris, die het prachtige art-deco huis liet optrekken even verder (1911 1913). Zie Jaarboek Ambacht 2013  p 148, H. Van de Rostijne, zeer interessante geschiedenis. Zeer boeiend vorser trouwens. Rijkswachtkazerne was er ook.

Noordstraat van nummer 1 tot en met 13 roept al heel wat herinneringen op aan een stukje levendig ondernemingstalent.

De foto’s geven een zicht op het begin van de Noordstraat 100 jaar geleden gezien vanaf café De Velodrom, de oude prentkaarten geven een beeld van de zaken en woningen rond  Juwelen en Horloges G. De Lille en een zicht op de hoek ‘De Duizend Schorten’ rechtover het café De Velodrom.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan Mevrouw Lut De Lille, aan het Archief Maldegem, aan Valeer Posman, aan de Heren E. De Lille, Chris Blomme en Mevrouw W. De Lille – Vermeire en andere dorpsgenoten. (De Noordstraat deel III, Rond Gabriël De Lille, Deel I wordt vervolgd).

Link foto’s G. De Lille: https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6016584845147993937?authkey=CJSuzo_6_vHzBQ .

09-07-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

.

Natuurtalent in het centrum van Maldegem.

De Lochtink I.

Heel veel inwoners van ons dorp en rondom de dorpskern beschikken over een grote moestuin en kunnen zichzelf en vaak de hele familie bevoorraden met groenten, fruit en kruiden. Ik ben zo vrij geweest om hier en daar eens rond te neuzen de afgelopen maanden. Uitgestrekte moestuinen tref je aan overal in ons dorp, binnen en buiten het centrum. Wat opvalt, is dat vooral bejaarde mensen die nog steeds over hun huis en tuin beschikken een prachtige moestuin hebben. Want vele oudere Maldegemnaars hebben immers hun have en goed verkocht om zich terug te trekken op een van de ontelbare soms krakkemikkige flatgebouwen in het dorp, om hun dagen te vullen met de activiteiten die in Maldegem georganiseerd worden op verschillende locaties. Op die manier beslissen zij geen beroep meer te doen op hun familie voor het zwaardere onderhoud van huis en tuin en hopen zij op een rustige oude dag in een kleine ruimte waar ze enkel financieel lastig gevallen worden door de beheerders van de flatgebouwen.

De oudere generatie die nog een moestuin heeft, is bereid kennis en vaardigheden door te geven aan de volgende generatie zodat die kunnen zorgen voor de voedselvoorziening van het gezin en de kinderen kunnen betrekken in hun bezigheden in de moestuin.

Ik heb, sinds ik me vrijwillig en enthousiast geëngageerd heb om over talent in Maldegem te schrijven, ontzettend veel mooie creaties gezien, bewonderd en beschreven aan de hand van hun eigen woorden of recensies. De kunstenaars zelf vormen een bezielde groep sympathieke, enthousiaste en talentrijke mensen. Cultuur, sport, verenigingen zijn belangrijk maar de aandacht voor een eigen moestuin die elk gezin voorziet van groenten en fruit wordt levensnoodzakelijk in de toekomst.

Het volkstuintje, de creatie van Guerrilla Gardening in het Sint-Annapark tijdens de WAK 2013 was het mooiste, het meest ontroerende en het meest overweldigende van alle kunstwerken die ik bewierookt heb. Een moestuin blijft, ruikt aangenaam, smaakt heerlijk, schiet en groeit in wonderlijke kleuren. Een moestuin leeft en geeft leven. Iets van honderden jaren geleden en toch nieuw. De moestuin wordt opnieuw een deel van het leven van de jonge mens zoals het huidige moestuintje in het Sint-Annapark van de leerlingen van de Zusters Maricolen.

Op alle groene plekjes, dicht bij een waterbron komen moestuinen die de zelfredzame mensen bevoorraden met voedsel en blij, gelukkig, rustig en tevreden maken. Het worden ontmoetingsplekken met heerlijke oogsten, ruilhandel, speel - en ontdekkingsterreinen voor de kinderen tussen de aardappelvelden, de kruiden- en de groentetuin.

Niet alleen de computers en de tablets moeten constant deel uit maken van het leven van een jong mens, maar ook de moestuin, wordt onder meer een item waar kinderen verlangend naar uitkijken en die deel uit maakt van een jong toekomstgericht leven.

Het stukje groen wordt levensnoodzakelijk in dorpen en steden waar alles volgegoten wordt met gewapend beton en waar sommige kinderen denken dat de sla in Colruyt groeit en de melk uit melkkranen vloeit. De enthousiasmering van de kinderen en de jongeren om gelijk waar, in een hoekje van de tuin, op een plekje bij de buren of op de gemeentelijke omliggende gronden, te spitten, zaaien, te planten, te sproeien en te oogsten is van levensbelang in het kader van een realistische toekomst.

Dat dit geen droom hoeft te blijven, bewijst deze link uit Groot-Brittannië: http://youtu.be/4KmKoj4RSZw. 

Interesse om dit in Maldegem mee uit te bouwen?

Informatie via transitiemaldegem@live.be

of via facebook op https://www.facebook.com/groups/150964341747635/ (Deel I)

Bron: de Nieuwsbrief ‘De makkelijke Moestuin’.

Met dank voor de foto’s en de informatie, aan de Heren Diego Van de Keere, Louis Posman, Valère en Eddy Claeys, Alfons Timmerman, Prudent Timmerman, Mevr. Gilbert Lasoen - Timmerman en allen die interesse toonden voor de mooiste schepping op aarde: de moestuin, de volkstuin, de plekjes waar iets gezaaid, besproeid en geoogst kan worden.

De foto’s in de reportage: de moestuin van de leerlingen van de Zusters Maricolen, van Louis Posman en de perenboom van Valeer Claeys, de mooiste kunstwerken op aarde …..

Zie  www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem

05-06-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

De Lochtink II.

Na 60 jaar platteland ben ik vijf jaar dorpsbewoner in de herfst van mijn leven. Ik heb al veel tijd gehad om rond te kijken. Ik moet nu geen goten, regenputten noch afvoerputjes meer schoonmaken en geen grasperken meer maaien. Hagen scheren, takken en bladeren rapen, bomen en struiken bijknippen of afzagen en opritten reinigen horen tot het verleden. Hoewel werken in de tuin soms meer ontspannend kan zijn dan het volgen van een moeilijk politieverhaal of actiethriller. Alles heeft zijn voor- en nadelen.

Ik mis wel het groene uitzicht van mijn leefwereld tijdens mijn kinderjaren en volwassen leven, van onze “thuis”. Ik heb heimwee naar het zicht van de verschillende schakeringen groen van gras, bomen, struiken en planten na een regenbui. Heel mijn leven keek ik door gelijk welk raam en zag de uitgestrekte velden en weiden richting Strobrugge, de bomenrij langs het Schipdonkkanaal in Moerhuize, de meersen van Broekhuize en de scheef gewaaide loofbomenrijen langs de weg. In de Brugsesteenweg, zag je uitgestrekte velden met bremstruiken en braambessen, sparrenbosjes, dikke beukenbomen, hagen rond ons strookje grond met diverse kleurrijke struiken en talrijke boomsoorten in de tuin. Nu mis ik al dat groen, de natuur. Maar je kan niet alles hebben.

Het centrum en de centrumbewoners hebben mij altijd gefascineerd. De straten ogen gezellig en de handelszaken uitnodigend. Je loopt er altijd iemand tegen het lijf die er goedgekleed, verzorgd gekapt en gemaquilleerd, opgewekt en onvermoeid uitziet.

Wat ik hier wel gemerkt heb in het centrum, dat er niet veel plaats meer is voor kinderen. Je ziet hier nauwelijks jonge mensen en toch moeten zij er zijn. Niet iedereen woont op het platteland. Sommige grote woningen hebben geen tuintje, soms geen koertje en er is weinig of geen speelruimte in het centrum. Je ziet het jonge volkje sporadisch opduiken aan de Piramiden in het Sint-Annapark of voor en na de vrijetijds activiteiten aan de Meos en de Kuma. Na de buitenschoolse activiteiten worden de kinderen binnen gehouden in het veilige nest bij hun familie. Het gaat er minder levendig in een dorp aan toe dan vroeger. Het centrum, de  kerk, de straten, veel ligt er meestal verlaten bij.

Ik merk ook dat het nu niet veel beter is in de wereld dan in die goede oude tijd. Oorlog, kommer en kwel gelukkig voorlopig elders, maar toch niet ver weg.

Bovendien zijn de berichten over de armoede van een groot deel van de bevolking hier en elders alarmerend en confronterend. Vergelijken we de armoede vroeger en nu.

Ik geloof dat de armoede nu meer gezinnen treft. Vroeger konden de mensen zelf voor een deel in hun voedselbehoeften voorzien. Niet veel mensen beschikken meer over een moestuin en het kweken van kleinvee is onmogelijk geworden in de bebouwde kom. Vroeger hadden de mensen kleinvee op hun erf, een aardappel- of tarweveld en een moestuin, zelfs in het centrum. Andere dorpsbewoners hadden een volkstuintje of huurden er een op de dorpsrand. Was het moeilijk om grote gezinnen met een laag loon van het allernoodzakelijkste te voorzien, de huisvrouwen waren vindingrijk en creatief genoeg om dagelijks twee uitgebreide, voedzame warme maaltijden en twee broodmaaltijden te serveren van eigen kweek voor heel het gezin en ook toevallige bezoekers werden aan tafel uitgenodigd. Er was niets tekort. De broodwinners werkten wel heel hard elke dag, vrije tijd was er niet echt, laat staan vrijetijdsbesteding. De zondag was het kerk-, familiebezoek-  en rustdag.

Vroeger konden heel gewone mensen een lapje grond kopen, een huis laten bouwen met een grote tuin met moestuin, soms een stal voor wat kleinvee, dus echte honger hadden de mensen niet. Vroeger leefde men met weinig comfort en probeerde men van het inkomen een deel te sparen om een eigendom te verwerven. Dat was toen nog mogelijk, nu is dat veel complexer geworden. Sparen en kopen van een eigen woning is bijna onbetaalbaar geworden, want de prijzen van bouwgronden, huizen en flats zijn zeer hoog. Nu zitten veel gezinnen noodgedwongen opgestapeld in een kleine maar comfortabele flat in torengebouwen dicht aan elkaar geregen, meestal zonder uitzicht, dikwijls zonder natuurlijk licht.

De jongere generatie heeft nood aan een klein eigen stukje grond in het centrum waar ze de essentiële voedingswaren o.a. groenten kunnen telen en verbouwen, waar ze tot rust komen en een deel van hun basis voedsel kunnen verwerven om hun uitgaven te beperken. Zij moeten de kinderen betrekken in dit proces en hun kennis en vaardigheden in de voedselproductie doorgeven, zodat de volgende generatie zelfredzamer wordt en niet afhangt van voedingsketens.

Terwijl de basisbehoeften tot ver in de 20ste eeuw zich beperkten tot voeding, kleding en woonruimte, zijn de basisbehoeften van een modern mens in de 21ste eeuw enorm geëvolueerd. De vrijetijdsbesteding is een industrie geworden. Digitale televisie, smart Phone, telefoon, internet, computer, IPod, tablet, verre reizen, korte weekenduitstappen en pretparken maken deel uit het van het dagelijks leven. De moderne behoeften horen bij het leven van de hedendaagse mens maar slokken een groot deel van het inkomen op. Blijven deze behoeften betaalbaar? De energieprijzen en de kostprijs van zuiver water stijgen de pan uit. Bovendien wil de moderne mens een minimum aan comfort in de woning. Vaatwasmachine, droogkast, diepvries, wasmachine en andere dure huishoudelijke apparaten zijn essentieel geworden waardoor de huurprijs van een goed uitgeruste flat of woning zeer hoog oploopt. De eigenaar moet immers alles voorzien, laten herstellen of vervangen, de woning onderhouden en hoge belastingen betalen op eigendom en inkomen. De huur van een woning of de afbetaling van een eigendom zijn afschrikwekkend hoog.

Ik denk dat de armen, de minderbegoeden het nu veel moeilijker hebben  dan vroeger. Je leest dat sommigen amper drie euro per hoofd  per dag kunnen besteden aan voedsel. Dat is de prijs van één krop sla en een half brood. Jammer dat onze welvaartsmaatschappij in haar voorzieningen sommige nieuwe basisbehoeften niet kon incalculeren.

We moeten de mensen, de jeugd en de kinderen terug kennis laten maken met de vele voordelen die het bezit van een moestuin met zich meebrengt. Er is nog voldoende plaats op openbare ruimten en elders waar de centrumbewoners hun eigen groenten kunnen telen. Tuinieren wordt terug een dagdagelijkse bezigheid waar ook de kinderen in verweven worden zodat zij kennis en vaardigheden verkrijgen en de traditie verder zetten. Tuinieren wordt geen onbelangrijk tijdverdrijf maar bevordert de zelfredzaamheid van de moderne mens. Moestuinen, het telen van groenten worden opnieuw geïntegreerd in het dagelijkse leven als rustgevende factor in een hectisch leven maar ook als een noodzakelijke aanvulling op een karig inkomen.

Alle huidige moestuinbezitters zijn terecht trots op hun kleurrijk kunstwerk: aardappelen, savooien, rode, witte en groene kolen, bonen, erwten, pompoenen, komkommers, spruiten, prei, selder, augurken, allerlei soorten sla, kervel, peterselie, uien, tomaten,  bieslook en andere  kruiden vormen een smakelijk geheel. Ik heb ooit eens de kastelen van de Loire bezocht en een ervan was Villandry. Rond het indrukwekkend kasteel was een immense tuin, met korte kleine haagjes en binnen in die haagjes teelde men groenten soorten in diverse kleuren, geel, paars, blauw, rood, wit, alle schakeringen groen. Elk strookje, elk perceeltje groenten was nauwkeurig afgebakend met een tuinkruid of iets anders. Tussen de groenten bloeiden "stinkertjes" waarvan de wortels een afleidingsmanoever vormen voor de wormen die de wortels van de groenten bedreigen. Veel moestuinen worden omzoomd door kleurrijke bloemsoorten: margrieten, hortensia’s, dahlia’s, irissen, gladiolen en geven de moestuin een feestelijke, extra dimensie.

Het bezit van een lochtink of moestuin blijft te allen tijde een bron van levens- en arbeidsvreugde voor jong en oud. De gemeente die de laatste decennia toelating gaf vele natuurgronden te betonneren, zij het voor verbreding van wegen, aanleg van nieuwe verkavelingen of industriezones, kan in overweging nemen om aan belangstellende inwoners sommige resterende groene percelen ter beschikking te stellen voor het aanleggen en onderhouden van een kleine moestuin.

Moestuinkriebels? Informatie via transitiemaldegem@live.be

of via facebook op https://www.facebook.com/groups/150964341747635/

Met dank voor de informatie, aan de Heer Diëgo Van de Keere en aan allen die interesse toonden voor de mooiste schepping op aarde: de moestuin, de volkstuin, de plekjes waar iets gezaaid, besproeid en geoogst kan worden. De foto’s stellen een stukje moestuin voor van Valère Claeys, Louis Posman en van de leerlingen van de Zusters Maricolen.

Link

https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6018543417414217249

04-06-2014 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1