- Een glazen kan met water - Inkt of een andere kleurstof - Sla-olie - Grof zout - Een zaklamp
Wat moet je doen?
1) Giet water in een karaf.
2) Voeg een paar druppels kleurstof toe.
3) Leg een laagje olie op het water.
4) Strooi (grof) zout op de olie.
5) Doe meteen het licht uit.
6) Schijn met je zaklamp door het water.
Wat te doen? Giet water in een glazen kan. Kleur het water met inkt, of grenadine, of sap van rode bieten. Giet nu een laagje olie op het water, en plaats een zaklamp achter je kan. Strooi wat grof zout op de olie, en wacht enkele tellen.
Wat gebeurt er? Het zinkende zout neemt een bubbel olie mee naar beneden. In het water lost het zout echter op. Daardoor laat het de olie los, en die floept weer omhoog.
Wat heb ik eraan? Lavalampen tonen mooi aan dat het niet voldoende is dat een technologie werkt; er moeten ook klanten voor zijn. Lavalampen kunnen al heel lang gebouwd worden, maar toch sloegen ze pas in de jaren zestig aan. Om dan volledig van de markt te verdwijnen, en nu opnieuw te verschijnen.
nog eentje
Eitjes te pellen
Wat heb je nodig?
- 2 eieren - Een beker - Azijn - Suikersiroop (100 g suiker op 100 ml water) - Water (liefst gedemineraliseerd)
Wat moet je doen?
1) Leg de 2 eieren een nacht in azijn.
2) Ze zijn gepeld!
3) Leg 1 ei in water, het ander in stroop.
4) Wacht enkele dagen.
6) Resultaat: één dik en hard ei en één verschrompeld ei.
Wat te doen? Leg de eieren in verdunde azijn en wacht een nacht. De schaal is opgelost! Was de restjes schaal weg onder de kraan. Je hebt nu verse eieren zonder schaal, ook wel windeieren genoemd. Ze zijn nog steeds perfect eetbaar. Leg eentje in water en het andere in suikersiroop, en wacht een paar dagen.
Wat gebeurt er? Het water-ei is dik en hard geworden, het suikerei is verschrompeld. Dat komt door osmose: water gaat doorheen een vlies naar de kant met de meeste opgeloste stoffen.
Wat heb ik eraan? Osmose wordt al sedert de Romeinen gebruikt voor het bewaren van voedsel: pekelen in zout, opleggen in honing, suikersiroop of azijn. De eventuele microben in het voedsel verliezen dan ook hun lichaamsvocht, en sterven eraan.
nog eentje
Eitjes te pellen
Wat heb je nodig?
- 2 eieren - Een beker - Azijn - Suikersiroop (100 g suiker op 100 ml water) - Water (liefst gedemineraliseerd)
Wat moet je doen?
1) Leg de 2 eieren een nacht in azijn.
2) Ze zijn gepeld!
3) Leg 1 ei in water, het ander in stroop.
4) Wacht enkele dagen.
6) Resultaat: één dik en hard ei en één verschrompeld ei.
Wat te doen? Leg de eieren in verdunde azijn en wacht een nacht. De schaal is opgelost! Was de restjes schaal weg onder de kraan. Je hebt nu verse eieren zonder schaal, ook wel windeieren genoemd. Ze zijn nog steeds perfect eetbaar. Leg eentje in water en het andere in suikersiroop, en wacht een paar dagen.
Wat gebeurt er? Het water-ei is dik en hard geworden, het suikerei is verschrompeld. Dat komt door osmose: water gaat doorheen een vlies naar de kant met de meeste opgeloste stoffen.
Wat heb ik eraan? Osmose wordt al sedert de Romeinen gebruikt voor het bewaren van voedsel: pekelen in zout, opleggen in honing, suikersiroop of azijn. De eventuele microben in het voedsel verliezen dan ook hun lichaamsvocht, en sterven eraan.
25-04-2013
nog eentje
Miniduikboot
Wat heb je nodig?
- boetseerklei - BIC-balpendopje - een kleine afbeelding uit plastic (bv. een transparant) geknipt - een glas - water - een zachte, doorzichtige petfles - alcolholstiften (verschillende kleuren)
Wat moet je doen?
1) Neem een klein bolletje klei en duw het balpendopje hierin. Sluit het balpendopje ook bovenaan af met een klein beetje klei. Dit wordt je duikboot!
2) Wanneer je jouw duikboot in ee glas water plaatst, moet hij blijven drijven. Indien je teveel klei hebt bevestigd aan het balpendopje, zal je duikboot zinken. In dit geval maak je het bolletje klei kleiner.
3) Vul een petfles tot aan de rand met water.
4) Knip een figuurtje uit het plastic en kleur het in met een alcoholstift. Bevestig dit figuurtje in het bolletje klei.
5) Zet je duikboot in de petfles, en sluit deze goed af.
6) Hou de fles rechtop (wanneer de fles omvalt, werkt de duikboot niet meer!) en knijp er hard in. De duikboot zinkt.
7) Laat de fles weer los. Je duikboot stijgt weer.
Wat gebeurt er?
De luchtbel in het Bic-balpendopje houdt jouw duibootje drijvend.
Wanneer je op de fles drukt, wordt er water geperst in het Bic-dopje. Daardoor wordt de luchtbel kleiner en de duikboot zwaarder. Bijgevolg zinkt jouw duikbootje naar de bodem van de fles.
Als je de fles weer loslaat, verdwijnt het water uit het Bic-dopje en wordt de luchtbel weer groter. Daardoor wordt de duikboot lichter en stijgt hij terug.
Diepzee onderzoek
Duikboten of andere vaartuigen die de bodem van de zee willen onderzoeken of verkennen, hebben speciale tanks die kunnen gevuld worden met zeewater. Zo wordt de boot zwaarder en zinkt hij. Als het water uit de tanks wordt gepompt en ze zich vullen met lucht, wordt de boot weer lichter en stijgt hij.
nog een proefje maar lees ook de rode letter hellemaal vanonder
Waterraket
Wat heb je nodig?
- Naald om voetbal op te pompen - Mesje - Fijne vijl of schuurpapier - Sterke kleefband - Petflesje van een halve liter - Fietspomp
Wat moet je doen?
1) Prik de naald van een voetbalpomp door een kurk.
2) Vijl de kurk bij tot je petflesje erop past.
3) Schroef op je fietspomp en zet stevig vast met kleefband.
4) Vul een petflesje voor een derde met water en zet het op de kurk.
5) Hou het geheel mooi rechtop. Een paar keer pompen en
Wat te doen? Prik de naald door de kurk. Als de kurk langer is dan de naald, maak dan een putje zodat het eind van de naald vrij komt. Schuur de kurk bij tot je petfles erop past. Schroef de naald-met-kurk op je fietspomp en zet onbeweeglijk vast met kleefband. Doe een derde water in je fles en schuif op de kurk. Hou het geheel buiten rechtop en pomp lucht in de fles. Trek droge kleren aan.
Wat gebeurt er? Als de drukkracht in de fles hoog genoeg is, overwint die de wrijvingskracht tussen fles en kurk.
Wat heb ik eraan? Echte raketmotoren schieten eveneens massa naar achter en vliegen daardoor zelf naar voor. Sommige raketten spuiten echt water(damp), die ontstaan is door de reactie tussen vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof. De verbrandingsgassen spuiten onder grote druk naar buiten. Hoe groter de massa en de snelheid van de uitgestoten gassen, hoe sneller de raket omhoog schiet.
Opgepast! Gebruik enkel een type fietspomp zoals hierboven afgebeeld, houd de fles boven je hoofd zodat jij (of een omstaander) niet geraakt kan worden als de fles plots afwijkt tijdens het lanceren! Een fietspomp die je op de grond moet plaatsen om te pompen is dus te gevaarlijk!
- Keukenzout - Een bokaal - Draadjes wol of koord - Heet water - Eventueel: voedingskleurstof - Geduld
Wat moet je doen?
1) Los zoveel mogelijk zout op in kokend water.
2) Voeg een paar druppels kleurstof toe.
3) Giet over in een beker (niet opgelost zout mag mee).
4) Knip draadjes wol en knoop ze samen.
5) Hang de knoop in het water.
6) Na enkele dagen groeien er zoutkristallen op de draadjes.
Wat te doen? Breng water aan de kook. Blijf zout toevoegen tot het niet langer oplost. Voeg eventueel kleurstof toe die het zout kleurt. Knip draadjes van een twintigtal centimeter. Knoop ze tot een bundel. Hang de knoop in het water, en drapeer de touwtjes over de rand. Zet op een warme plaats, op een oude krant (de touwtjes gaan druipen).
Wat gebeurt er? Op de touwtjes zetten zich zoutkristallen af. Het geheel volgt de vorm van de touwtjes.
Wat heb ik eraan? De hele elektronica-industrie is gebaseerd op een techniek om grote en heel zuivere kristallen te maken. Chips worden gemaakt van silicium-kristallen. En het centrale onderdeel van je polshorloge is een kwartskristal.
al een proefje
Wat heb je nodig?
- Een bak of emmer met water
- Een blikje cola en een blikje cola light
Wat moet je doen?
1) Vul een bak met water.
2) Neem een blikje cola en een blikje cola light.
3) Laat ze rechtop in het water zakken.
4) De cola zinkt, de cola light drijft.
Wat te doen? Vul de bak (of je bad) met water. Laat beide blikjes langzaam en voorzichtig rechtop in het water zakken. De gewone cola zinkt. Het blikje light is blijkbaar niet alleen lichter in calorieën, maar ook in gewicht, want het blijft drijven.
Wat gebeurt er? Beide blikjes hebben een andere dichtheid: hun volume is hetzelfde, maar het blikje echte cola weegt iets meer dan het blikje cola light. Dat komt omdat in de echte cola suiker opgelost is, en in de light-versie niet.
Wat heb ik eraan? Drinkwaterbedrijven benutten het fenomeen van zinken, zweven en drijven. Ze voegen aan het ruwwater stoffen toe die de dichtheid van sommige zwevende deeltjes veranderen. Hun dichtheid stijgt, waardoor ze zinken en neerslaan op de bodem. Decantatie heet dat.
24-04-2013
welkom
welkom dit is onze blog over experimenten nu staat er nog niets op maar vanaf de spreekbeurt ernaa misschien gaan we er wel dingen op doen
allemaal experimenten voor thuis en buiten te doen
