~ Gesticht àls Gesticht ter Voorkoming v/d Maatschappelijke Randdebiliteit ~
~ HÉT "progressief" Orgaan Der "Hangmatsocialisten" ~ Gesticht àls Gesticht ter Voorkoming v/d Maatschappelijke & Politieke Randdebiliteit
20-05-2009
Zulma, de grote madam is niet meer!
ach, ach ach, weer vreselijk slecht nieuws! En het is niet eens een
politiek schandaal waarover we het hier zullen hebben want dat doen de
anderen wel. Wij hebben het over het schielijk overlijden van Zulma, de
echtgenote en vooral zielsgenote van één van de grootste nog levende
kunstenaars van Vlaanderen en heel wijde omgeving, Roger Raveel. We
gaan d'r niet veel zelf over zeggen omdat we daar helemaal niet goed in
zijn. Maar voor Zulma en voor Roger Raveel ruimen we
hier graag wat plaats want dit "doodgewone" koppel verdient deze paar lijntjes
ruimschoots al is dit blogje veel te klein voor het grote verdriet dat Roger Raveel overkomt.
In
Deinze is Zulma De Nijs, de echtgenote van kunstenaar Roger Raveel
(87), overleden. Ze is 96 geworden. Vorig jaar vierde het
onafscheidelijke koppel nog zijn diamanten bruiloft.
Voor de grote doorbraak van Raveel zorgde Zulma ervoor dat er brood op
de plank kwam en dat haar man zich onbezorgd aan zijn kunst kon wijden.
"Ze stond vaak model voor zijn werk", zegt biograaf Carlos Alleene.
"Die werken, onder meer "De kaartlegster" en "De strijkster" hangen in
het Raveelmuseum in Machelen. Ze staat ook op portretten die bij Raveel
thuis hangen."
Zulma De Nijs wordt zaterdag om 11 uur begraven in de kerk van haar geboorteplaats Machelen-aan-de-Leie.
Roger Raveel is een van de belangrijkste naoorlogse Belgische
kunstenaars. Tot en met 13 juni loopt er in de Lokettenzaal van het
Vlaams Parlement in Brussel een expo met zijn werk.
Zulma, getekend door haar man Roger Raveel.archief Luc Levrau
MACHELEN - CLOSE-UP ROGER RAVEEL VERLIEST ZIJN
VROUW EN MUZE Waar Roger Raveel ging, volgde Zulma. Maar de grote
Vlaamse kunstenaar en zijn vrouw zullen nooit meer samen te zien zijn.
Zulma De Nijs overleed zondagnamiddag op haar 96ste. Roger Raveel is
een gebroken man.
Van onze redacteur
Roger Raveel ziet liever niet al te veel mensen deze dagen, maar hij
wil wel even aan de telefoon komen. 'Om nog eens over Zulma te praten',
fluistert hij met gebroken stem.
'We gaan een
gedichtje van mezelf op het doodsprentje zetten', zegt hij. Waarop hij
even in zijn pa-pieren rommelt en uiteindelijk zachtjes voorleest: 'Niet de status, niet de functies, noch de leeftijd bepalen de pijn van het verdwijnen'.
'Iedereen
verdwijnt uiteindelijk', zucht Roger Raveel, die nog even in
herinnering brengt dat hij en Zulma vorig jaar hun diamanten bruiloft
van zestig jaar huwelijk vierden.
'Ik bewaar
heerlijke herinneringen aan Zulma. De mooiste zijn beslist de reizen
die we hebben gemaakt. We zijn samen ongeveer de wereld rondgereisd en
naar alles keek Zulma met dezelfde bewondering. Ik herinner me nog de
tocht die we samen met een lokale minister van Cultuur door Brazilië
maakten. Maar of Zulma nu bij een minister, een ambas-sadeur of een
museumdirecteur stond, ze bleef altijd zichzelf. Ze sprak gewoon haar
dialect, bleef gewoon mens, een mooi mens. Ik heb haar verschillende
keren gebruikt als model in mijn werk.'
Zondagavond
kwam er in het ziekenhuis van Deinze een einde aan dat
'verschrikkelijke mooie leven', zoals Raveel zijn eigen kunstenaarschap
en leven wel eens omschrijft.
Boterhammen
'Zulma lag al een week of zes in Sint-Vincentius met een gebroken heup', legt hij uit.
'Ze
was thuis gestruikeld. Ze had haar heup gebroken en ik heb geprobeerd
haar op te tillen, maar dat was boven mijn macht, want ik hield er een
maagbloeding aan over. Die noodlottige zondag hebben ze ons allebei
naar het ziekenhuis gebracht.'
'Ik heb geluk
gehad, ik moest maar acht dagen blijven. Zulma is nooit teruggekeerd.
Eerst ging alles opperbest. De dokter zei dat ze een sterke vrouw was
en dat de revalidatie verliep uitstekend. Ze kon bijna weer stappen
toen ze inhet ziekenhuis een longontsteking kreeg. Tja, zoiets kan
gebeuren.'
Raveel week nauwelijks een moment van
Zulma's zijde terwijl ze in het ziekenhuis lag. Hij zat bij haar,
smeerde haar boterhammen en sopte ze in de chocolademelk.
'We zagen het aankomen dat het niet goed ging. Ze voelde zelf ook haar einde naderen. Ze gaan me hier dood doen, Roger, zei ze. Ik was er niet bij toen ze overleed, maar enkele uren voordien heb ik toch nog goed afscheid van haar genomen.'
Drankenwinkel
Roger
Raveel herinnert zich nog goed hoe hij Zulma De Nijs kort na de oorlog,
omstreeks 1946, leerde kennen. 'Ik was nog piepjong - Zulma was negen
jaar ouder dan ik. Ze was een prima actrice en speelde toneel in
Machelen. Daar, bij het toneel, hebben we elkaar leren kennen.'
'Zulma
kwam ook uit Machelen en toen mijn moeder ziek was en op sterven lag,
heeft zij haar de hele tijd bijgestaan. In 1948 ben ikmet haar
getrouwd. Ja, met de vrouw die alles voor mijn moeder had gedaan. Later
zou ze trouwens ook mijn stervende vader bijstaan. Ook mij heeft ze
altijd door dik en dun gesteund.'
In het begin,
toen Raveel nog lang niet de bekende kunstenaar was die hij nu is, nam
Zulma de drankwinkel van Raveels moeder over om de eindjes aan elkaar
te knopen. Met een leverancier ruilde ze werkjes van haar echtgenoot om
drank te kunnen inslaan voor de winkel.
'Zulma was
een sterke vrouw. Ze heeft altijd voor me gezorgd, dankzij haar kon ik
me aan mijn kunst wijden. Zonder haar was het nooit gelukt. Zulma had
een grenzeloze bewondering voor me, voor haar was ik de grootste
kunstenaar ter wereld.'
Wanneer we suggereren dat Zulma ook een grote madam was, krijgt hij een krop in zijn keel. 'Herman Balthazar (de voormalige gouverneur van Oost-Vlaanderen, red.) belde
net op om zich te excuseren dat hij er zaterdag niet bij kan zijn op de
begrafenis. Hij zei net hetzelfde: ze was een grote madam. Mijn grote
madam.'
Hoe het nu verder moet? 'Ik heb gelukkig
wel enkele mensen om me heen die goed voor me zullen zorgen, maar van
Zulma moet ik zaterdag definitief afscheid nemen. Ik denk dat de kerk
van Machelen te klein zal zijn. Veel mensen bewonderden niet alleen
mij, maar ook Zulma.'
Zulma De Nijs wordt
zaterdag om 11 uur begraven
in Machelen-aan-de-Leie.
en we vonden nog een oud interview met Roger Raveel waarin zijn grote Zulma een voorname plaats kreeg :
Beroemd of niet, dood moet je toch'' ROGER RAVEEL (85) VINDT ZICHZELF DE GOEDKOOPSTE SCHILDER TER WERELD
Roger Raveel bouwde ooit
een spiegelkarretje om de hemel te vervoeren. Als je zijn leven zou
willen transporteren, dan weegt het drie kilo. Tenminste, als je het
afweegt aan het gewicht van de biografie die journalist en schrijver
Carlos Alleene over een van Vlaanderens grootste schilders heeft
samengesteld. Een mooi verjaardagscadeau want precies vandaag wordt
Raveel 85.
De mussen vallen uit de bomen van de hitte
wanneer Roger Raveel het grote raam van zijn atelier in
Machelen-aan-de-Leie voor ons openschuift. ,,Lastig weer'', zegt Raveel
die er wat bleekjes bij loopt. Ook zijn vrouw Zulma, 93, is een beetje
,,gepakt door de warmte'' en blijft rusten op de sofa. In zijn atelier
gaan we aan de werktafel zitten. Kwasten, een doos Caran d'Ache
kleurpotloden en een dik boek over de Vlaamse Primitieven. Achter ons
enkele onafgewerkte doeken. ,,Nee, ik werk niet alle dagen meer.
Wanneer ik me goed voel en er zin in heb. En wanneer Zulma me
gezelschap houdt. Ze zit zo graag bij me wanneer ik bezig ben.''
U heeft het wel vaker gezegd: het zal nog een hele tijd duren voor ze Raveel begrijpen. Is dat begrip er stilaan?
,,De mensen begrijpen me beter dan vroeger, maar vooral: ze waarderen
nu mijn werk. Velen realiseren zich dat ik echt wel kan schilderen! Dat
ik technisch net zo onderlegd ben als een Frans Hals. Maar belangrijker
dan die techniek is dat ik erin ben geslaagd de nieuwe wijze van kijken
en ervaren in beeld te brengen. We zijn de dingen anders gaan waarnemen
onder invloed van de technische realisaties. Dat geldt niet alleen voor
kunstenaars, ook voor de man in de straat. Radio en gsm hebben de kijk
op onze wereld drastisch gewijzigd.''
(pauzeert even)
,,Mensen weten nu veel meer, hoewel we natuurlijk niet alles kunnen
vatten met ons menselijk verstand. Neem nu de kosmos. Om te begrijpen
wat er daarbuiten is, hebben we zelfs God moeten uitvinden.''
Als kind bent u veel ziek geweest, waardoor u niet naar school kon en
veel tijd had om in uw eentje na te denken. Is daar dat aparte kijken
begonnen?
,,Het heeft er altijd in gezeten,
denk ik. Dat is ook mijn ongeluk geweest. Ik zag als kind mijn
spiegelbeeld in een kuip vol water en ik was daar zo door gefascineerd
dat ik er in ben getuimeld. Toen ben ik bijna verdronken en sindsdien
sukkelde ik voortdurend met longontstekingen. Door weinig naar school
te gaan, kon ik natuurlijk veel tekenen. De omstandigheden hebben
geholpen, ook het feit dat mijn vader een beetje een uitvinder was en
dat mijn moeder veel boeken las.''
Boeken op de index
U mocht boeken lezen die op de index stonden.
(gniffelend) ,,Ja, en daar kreeg ze behoorlijk wat kritiek voor. 'Och, hij is slim genoeg, ons Zeetje
, hij mag dat lezen', antwoordde ze dan. Je moet maar geluk hebben dat
je zo'n moeder hebt, hé. En mijn vader dan! Die heeft ooit een fiets
voor me gemaakt zodat ik naar Deinze naar de academie kon.''
Heeft uw vermogen om dingen anders te zien u ook geholpen in uw persoonlijk leven, op pijnlijke momenten?
,,Dat zal wel, maar dat besef je niet. Ik heb vijf keer gedacht dat
mijn laatste uur was geslagen. Enkele keren door een zware
longontsteking en natuurlijk bij de beschieting van ons huis tijdens de
oorlog. We zaten in onze kelder en mijn vader realiseerde zich dat we
daar weg moesten. We zijn net op tijd gevlucht, in de korte tijd die de
Duitsers nodig hadden om hun kanonnen te herladen. De volgende obus
maakte ons huis gelijk met de grond. Ik heb daar de hel gezien. Huilen
en tieren. Op mijn rug heb ik een man weggesleept wiens been er half af
hing. Daarna is hij gestorven. Dat tekent een mens.''
Heeft u de dood leren relativeren?
,,Eigenlijk wel. Toen ik zwaar ziek was en de dokter me had opgegeven,
vroeg de onderpastoor van Machelen me: 'Roger, ga je graag dood
misschien?'. 'Nee', antwoordde ik, 'maar kun je dan kiezen?' Goh,
misschien kun je dat wel. Ik ben ervan overtuigd geraakt dat je met je
geest bergen kunt verzetten.''
Is die geest
van u ook niet een beetje koppig? Of, zoals uw vader zei: 'Met de
mensen moet ge niet discussiëren, dat heeft geen zin. Ge moet uw eigen
goesting doen'.
,,Hij zei dat wanneer iemand
over iets praatte zonder kennis van zaken. Als ik me dan afvroeg waarom
ons vader daar niets over zei, antwoordde hij: 'Ach jongen, de mensen
kunnen toch maar het verstand gebruiken dat ze hebben?' Later, toen ze
spottend 'Rubens' naar me riepen in het dorp of toen ik een hoek van
een schilderij afsneed en ze me zot verklaarden, heb ik dat ook vaak
gedacht: 'Ach gasten, toch heb ik gelijk'.''
Prachtige koffiekan
,,Ik had wel het geluk met Hugo Claus bevriend te zijn. Hij was een man
met wie ik praten kon. We zaten op dezelfde golflengte.''
Ondanks Claus' affectie voor Cobra, een kunststroming waar u zich tegen afzette.
,,Ik heb me niet tegen Cobra verzet. Ik kende Jorn, Corneille en
Alechinsky, dat waren vrienden. Ik begreep waarom ze na de
verschrikkingen van de oorlog de oude cultuur de rug toe keerden en
teruggrepen naar het pure van kindertekeningen en werkjes van gekken.
Maar voor mij was dat niet de oplossing. Het was pretentieus, maar ik
vond Cobra gewoon ouderwets.''
,,Ik voelde veel
meer voor Fernand Léger en heel zijn mechanische wereld. Ik heb hem
ontdekt toen mijn Nieuwe Visie al was gevormd, maar hij was een steun.
Ik herinner me nog dat ik in het jaar '43 met tram 4 naar de Academie
reed en op de Nederkouter in Gent een winkel passeerde waar ze moderne
koffiekannen verkochten die blonken als een spiegel. In de Academie
noemden ze dat kitsch. Ik vond dat prachtig en ik plaatste er zo eentje
in een schilderij. Hetzelfde voor bierglazen, ook die vonden mijn
leraars kitsch. Ik vergeleek zo'n cafébierglas met een Griekse vaas en
ze verklaarden me alweer zot.''
U kunt goed opschieten met Hugo Claus, maar tegelijk zijn jullie zeer verschillende p ersoonlijkheden. U bent een rustige natuur, maar was Hugo niet de man die vond dat u naar Amerika moest?
,,Dat ik nooit uit Machelen ben weggegaan, had ook te maken met de
omstandigheden. Mijn vader woonde bij ons. We konden die man toch niet
zomaar alleen laten? Bovendien was er mijn wankele gezondheid en Zulma
had haar likeurwinkeltje.''
(denkt even na)
,,Toch was dat allemaal bijkomstig want ik blijf erbij dat je de kosmos
kunt voelen in een vierkante meter. Of die in Machelen-aan-de-Leie ligt
of in Amerika, dat maakt geen verschil.''
(blijft weer even stil) ,,Daarbij jong, ik had geen behoefte aan beroemdheid. Of je nu beroemd bent of niet, dood moet je toch.''
Maar in afwachting van die dood...
,,Ja, als je 't zo bekijkt, heb ik fouten gemaakt.''
Vindt u?
,,Ik heb New York links laten liggen en dat was nu eenmaal de stad die
het mooie weer maakte als het op kunst aankwam. Daar had ik naartoe
gemoeten. Allez , volgens Hugo toch.''
U heeft zich ook nooit aan een galerie gebonden, ook al kan zo'n galerie het werk van een artiest wereldwijd promoten.
,,Ik wilde mijn vrijheid bewaren. Ik heb financieel interessante
voorstellen gekregen, maar ik was koppig. Zo'n galerie promoot toch
alleen maar het werk dat goed verkoopt. Er zijn kunstenaars die nooit
zijn gegroeid tot wat ze hadden kunnen worden omdat ze zijn gaan
voldoen aan de wensen van de galerie.''
Tijd om te eten
Op dat moment komt zijn vrouw het atelier binnen: ,,'t Is tijd om 't
eten, Roger.'' Zulma gaat erbij zitten en we praten nog even door. Over
Zulma die, behalve schilderen, zijn grote passie is.
,,Zulma voelde vaak aan waar ik als kunstenaar mee bezig was. Ik gaf
haar eigenlijk nooit uitleg over mijn werk, ook al heeft ze het altijd
heerlijk gevonden om te kijken terwijl ik bezig ben. (ondeugend kijkend) En om kritiek te geven natuurlijk!''
Opbouwende?
,,Zulma zou mijn werk nooit afbreken, maar ze reageert gewoon eerlijk
van 'dat vind ik niet mooi' of 'daar versta ik niets van'. Maar meestal
voegt ze er dan aan toe dat ik het allicht wel beter zal weten.''
Heeft u ooit werken gemaakt voor uw vrouw?
,,Ik heb nooit ingespeeld op wat Zulma eventueel mooi zou vinden. Wel
heb ik ooit haar portret geschilderd, speciaal voor haar verjaardag.
Ook van vrienden-kunstenaars kreeg ze wel eens werkje, zoals van Hugo.
Iedereen die bij ons over de vloer kwam, waardeerde Zulma. Ik weet niet
waarom...''
Zulma: ,,Zeg maar gewoon dat je me graag ziet.'' (waarop Roger liefdevol haar hand streelt)
De biografie is genoemd naar een schilderij van u: Een verschrikkelijk
mooi leven . Is dat het leven: verschrikking én schoonheid?
,,Om dat 'verschrikkelijk mooi' te begrijpen, moet je onze streektaal
een beetje kennen. Wij zeggen ook dat iets 'wreed schoon' is en dat
heeft dan niets met wreedheid te maken. 't Is een mooi woordspelletje
maar inderdaad, het leven bestaat uit goede en slechte momenten. Vaak
zitten die twee dicht bij elkaar.''
U bent
jarig op 15 juli, dezelfde dag als Rembrandt. Net als u kende hij ook
periodes waarin hij niet naar waarde werd geschat. Hoe zal men zich
Raveel herinneren over 400 jaar?
,,Dat kan me
niet zo veel schelen, ik ben dan toch allang dood. Ik denk dat ze dan
pas zullen beseffen wat ik gedaan heb. Ze zullen dan zotte dingen doen
met mijn werk, er zotte prijzen voor betalen. Maar zo is het nu
eenmaal: vandaag onbegrepen, morgen populair.''
Zotte prijzen? Vindt u dat er voldoende wordt betaald voor uw schilderijen?
,,In vergelijking met andere kunstenaars zijn mijn werken erg goedkoop.
Ik heb het al eens gezegd: ik ben de goedkoopste schilder ter wereld. (Een klein schilderij kost zowat 12.500 euro, maar verkopen doet Raveel nauwelijks nog, nvdr.) ''
U bent als jonge snaak op bezoek gegaan bij een hele dure schilder, James Ensor. Da's pas lef hebben!
,,Goh ja, ik was met Marcel Ysewijn (toen medestudent, later kunstenaar, nvdr)
aan zee met vakantie. Dat was kort na de bevrijding in 1945. In
Oostende hebben we toen gewoon bij Ensor aangebeld. Gustje, de knecht,
kwam opendoen en we vertelden hem dat we graag eens wilden praten met
Mijnheer Ensor. Waarop de man ons streng verbeterde: ' Meester Ensor!' Maar 's anderendaags wilde hij ons wel ontvangen. Een ontmoeting om nooit te vergeten. Hebben jullie de grote al gezien, vroeg hij. Toen liet hij ons De intocht van Christus te Brussel
zien. Zijn meesterwerk! Maar we hebben ook veel gelachen. Ensor heeft
het in zijn Oostends dialect zelfs over zijn moeilijke stoelgang
gehad.''
Heeft iemand u ooit Meester genoemd?
,,Ja, dat gebeurt wel eens. Vooral op brieven staat er wel eens
'Meester Raveel'. Tja, nu ik die anekdote van Ensor heb verteld, zullen
mensen natuurlijk denken: we zullen hem ook maar Meester noemen,
zeker?''
,,Een
verschrikkelijk mooi leven'' van Carlos Alleene, 720 blz., 2 boeken in
een cassette, uitg. De Muyter, prijs: 125 euro. O.m. te koop in het
Raveel Museum in Machelen-aan-de-Leie en via de uitgeverij:
09-386.11.24.
Jo DE RUYCK, foto's Pol DE WILDE
en voor diegenen die het werk van Roger Raveel willen bekijken :
Het is eindelijk een mooie meidag en we zullen het ons dus vandaag niet
al te moeilijk maken. Zeker niet wanneer we mertken dat anderen het al
beter gedaan hebben dan wat wij zouden kunnen presteren op dit blogje.
Wij zijn dus geen vriendjes van LDD. Hopelijk is dit voor alle
bezoekers van ons blog al een tijdje overduidelijk. Ingeval dit nog
niet zo zou zijn zullen we het dus deze keer nogmaals van ons dak
schreeuwen : "LDD daar doen wij niet aan mee, die zit in onze
portemonee!" Voilà. Maar omdat we in tegenstelling tot de partij van
onze Oostendse brulkikker graag wat meer diepgang geven aan een debat
willen we dit uitgesproken standpunt toch wel wat onderbouwen. In het
verleden hebben we reeds een poging ondernomen om zijn programma te
analyseren. Nu vonden we een andere bron die dat nog veel beter heeft
gedaan namelijk het Vlaamse ABVV. Oei, de rooie vakbond horen we daar
al krijsen. Inderdaad dus de rooie vakbond. En die rooien hebben een
mooi werkstukje afgeleverd. Wij raden dus iedereen ten stelligste aan
deze handige brochure te lezen en door te sturen naar elke potentiële
LDD-kiezer of te kopiëren en uit te delen aan elke Vlaming die er zou
over piekeren om zijn of haar stem op dat soort volk uit te brengen. DOEN!
Vooral de minst bedeelden onder ons hebben er alle belang bij om deze
brochure eens grondig te bekijken want zij zullen met LDD aan de macht,
de rol krijgen van "Honoré Gepluimd" terwijl de boer Ganzendonckx hen
vanuit hun 4x4 of citysuv's zullen uitlachen! Jullie zijn gewaarschuwd!
Gelieve jullie zilverpapier te sparen voor De Morgen!
Wij herinneren ons nog levendig de reddingsacties rond de linkse krant
De Morgen. Zelfs zilverpapier zouden we d'r voor ingezameld hebben om
Vlaanderen een linkse krant te kunnen geven. We hadden het avontuur
meegemaakt rond het ter ziele gegane tijdschrift Vrijdag, De Nieuwe is
ook al een paar eeuwen monddood gemaakt. Johan Anthierens zaliger deed,
waarschijnlijk tegen beter weten in, nog een paar leuke pogingen,
volgens ons zelfs bijwijlen erg geslaagd, om eerst een tijdschriftje en
later een soort omzendbrief te maken. Maar nu zijn we dus aan het
definitieve einde gekomen van een lange doodsreutel van de zogenaamde
linkse gazet die al lang niks links meer te vertellen had. Waar we ons
vroeger zonder enige zweem van aarzeling een levercrisis aan
chocoladerepen zouden hebben gevreten om aan het begeerde zilverpapier
te geraken hadden we al een paar jaar doodgewoon een abonnement genomen
op de eens zo gehate "De Standaard". De zelfde Standaard die we ooit
hebben beschouwd als HET symbool van alles wat we zo graag
verguisden...We deden het met een pijnscheutje in het hart maar De
Morgen uitlezen was nog slechter voor ons hartje. Ondanks de naieve
moed van waarschijnlijk de ganse redactieploeg zagen wij al een tijdje
amper nog een verschil tussen Het Laatste Nieuws en De Morgen. Ja, er
was nog wel een verschil, men trachtte het elitairder aan te pakken om
de Janssensklonen te kunnen aanspreken aan de linkerzijde
waarschijnlijk. Nu is dus de tijd gekomen om de eindafrekening in beste
liberale traditie te presenteren aan diegenen die in de redactie Meneer
Van Thillo of zijn zetbaasjes nog durven tegen te spreken. Hoie doe je
dat? Dus ook bij een zogenaamde linkse gazet? Awel beste vrienden zoals
een echte baas dat zou doen in zijn familiebedrijf...al de grote
smoelen d'r uit...ze moeten maar een café open houden als ze willen het
laatste woord hebben die lastigaards... We laten het jullie dus mee beleven :
De historiek :
op
3 december (let op het feit dat dit soort slecht nieuws bij voorkeur
vlak voor de eindejaarsfeesten of voor de grote vakantie wordt
aangekondigd volgens de pure liberale methode!) wordt dus de fameuse
herstructurering aangekondigd met getallen maar nog niet nominatief.
(Ook een veelgebruikte methode in de bedrijfswereld om de sfeer totaal
te verzieken en er voor te zorgen dat er nog wat vertrekkers zijn die
op eigen initiatief, en dus veel goedkoper, ophoepelen)
BRUSSEL - Bij de krant De Morgen
worden 26 mensen ontslagen op de 97 werknemers. Op de redactie
sneuvelen 16 plaatsen en bij andere ondersteunende diensten 10. Het
gaat om een collectief ontslag.
Dat meldt hoofdredacteur Klaus Van Isacker. De Morgen is eigendom van de uitgeversgroep De Persgroep, die onder meer ook Het Laatste Nieuws en De Tijd uitgeeft. Er werken 97 mensen.
De directie van De Persgroep Publishing (DPP) maakte op een bijzondere
ondernemingsraad haar plannen bekend voor een herstructurering van de
krant. Met die plannen wil DPP het hoofd bieden aan de heersende
economische recessie en tegelijkertijd de nodige voorwaarden creëren om
verder te investeren in de toekomst van de krant, luidt het.
Het gaat om een collectief ontslag van 26 mensen: tien bij de
ondersteunende diensten en zestien op de redactie. Er worden drie
criteria gehanteerd om 26 mensen te laten afvloeien. 'Eerst kunnen de
oudere werknemers op pensioen of brugpensioen gaan. In tweede instantie
zouden eerst de laatst aangeworven personeelsleden de krant moeten
verlaten. En in derde instantie kijken we naar de behoeftes van De Morgen', aldus Van Isacker.
De hoofdredacteur ontkent dat het derde criterium iets te maken heeft
met een inperking van de cultuurberichtgeving. 'Cultuur blijft een
absolute pijler van De Morgen. Maar, het is niet omdat je veel cultuur
brengt, dat dat per definitie ook goed is. De redactie moet duidelijke,
journalistieke keuzes maken.'
'Verder willen we tijdens de weekdagen elke dag een strakke krant met
het nieuws en met de juiste duiding. En tijdens het weekend moeten we
een uitgebreide weekendkrant maken. De lezer van De Morgen heeft immers
een andere tijdsbesteding op weekdagen dan tijdens het weekend', aldus
Van Isacker.
Wat de inhoud van de krant betreft, engageert de directie zich
uitdrukkelijk om de onafhankelijkheid en zelfstandigheid van de
redactie ook in economisch moeilijke tijden te vrijwaren, luidt het.
Het personeel van De Morgen
reageert verbijsterd op de omvang en de inhoud van de
besparingsplannen. De leescijfers van de krant stegen dit jaar met 15
procent en de krant haalde zijn grootste bereikcijfers ooit. 'Zelfs met
de economische crisis in het vooruitzicht is het ontslag van 26
werknemers onverteerbaar.'
De groei en de concurrentiepositie van de krant op de
kwaliteitsmarkt wordt met deze afvloeiingen ernstig in gevaar gebracht,
stelt het personeel van De Morgen. Het heeft er volgens de
personeelsleden alle schijn van dat de directie en de hoofdredactie een
structurele ingreep voorstellen voor een conjunctureel en dus tijdelijk
probleem. <
De redactie stelt vast dat de petitie tegen de eerder aangekondigde
verhuis van de redactie naar de site van De Persgroep Publishing (DPP)
in Kobbegem, die onlangs door de overgrote meerderheid van de redactie
werd ondertekend, door de hoofdredactie en de directie wordt genegeerd.
Maar nog meer dan de verhuis uit Brussel zal het wegsaneren van meer
dan één vierde van het personeelsbestand de redactionele autonomie
onherstelbaar aantasten, luidt het. De redactie van De Morgen vraagt
opheldering over de cijfers van het plan en sluit acties in de komende
weken niet uit.
De verhuis van De Morgen naar Kobbegem, waar ook Het Laatste Nieuws gevestigd
is, blijft volgens Van Isacker belangrijk voor een verbetering van de
productieprocessen en een betere omkadering van de redactie op het vlak
van ICT, marketing, techniek, regie en servicediensten.
Timing
Over een timing van de verhuis en de ontslagen kan Van Isackers zich niet uitspreken.
'We hebben het volledige plan samen met de hoofdredactie opgesteld',
zegt directeur-generaal Rudy Bertels. 'Het is een zware economische
context waarbinnen kranten op dit ogenblik functioneren, met drastisch
stijgende productiekosten en advertentie-inkomsten die zwaar onder druk
staan.'
'Met deze ingreep hebben we geprobeerd het hart van de redactie zoveel
mogelijk te sparen. Samen met de hoofdredactie zijn we er dan ook van
overtuigd dat De Morgen haar huidig groei- en kwaliteitsniveau zal
kunnen handhaven, en als een kerngezonde krant uit deze
herstructurering zal komen.'
De directie stelt nadrukkelijk dat ze samen met de sociale partners
constructief wil werken aan een sociaal aanvaardbaar plan voor de
werknemers.
Corelio
Dinsdag maakte ook de concurrerende krantenuitgever Corelio bekend dat er 60 ontslagen gepland worden, waarvan 15 journalisten.
De
vakbonden van de Vlaamse uitgeverijen (Corelio, De Persgroep, Roularta,
Sanoma, Concentra) gaan maandag met de journalistenbond samenzitten,
zegt Lode Verschingel van het ACV. Ze zullen zich beraden over 'de
positie die ze moeten innemen tegen de malaise bij de pers en de
sociale consequenties'.
Jullie
merken dat het zelfde artikel in de concurrerende De Standaard,
helemaal onderaan in de laatste paragraaf, een zware herstucturering
met ontslagen aankondigt bij hun eigen groep. Maar dit terzijde. Leest
u vooral de redeneringen en de ronkende verklaringen want nu volgt de
lijst met namen en een lichte verbijstering heeft zich dus meester
gemaakt met als gevolg dat de vroegere commentaren als Titanicjes
vergaan...
De Morgen maakt namen van ontslagen werknemers bekend
zaterdag 16 mei 2009
Bron: belga
Auteur:
hrt
De krant De Morgen heeft de namen bekendgemaakt van mensen die moeten
vertrekken in het kader van het herstructureringsplan dat eind vorig
jaar werd aangekondigd. Het gaat onder meer om columnist Bernard
Dewulf, onderzoeksjournalist Georges Timmerman, chef sport Hans
Vandeweghe, chef opinie Bert Bultinck, journaliste Thea Swierstra en
fotograaf Filip Claus. Chef cultuur Dirk Remmerie krijgt een andere
functie bij Het Laatste Nieuws.
In totaal worden 13 werknemers ontslagen en stappen er
2 vrijwillig op. Naast journalisten gaat het om 3 eindredacteurs, 2
lay-outers en nog 2 fotografen. De werknemers beslissen maandag om 15
uur tijdens een personeelsvergadering hoe ze zullen reageren.
Onder journalisten wordt alvast zwaar geschokt
gereageerd. Er wordt onder meer gesproken van "een afrekening" met
journalisten die zich sinds de aankondiging van het collectief ontslag
eind vorig jaar voluit hebben ingezet voor de verdediging van de
personeelsbelangen.
Vakbondsafgevaardigde Georges Timmerman was degene die
tijdens de onderhandelingen de personeelsdelegatie leidde. Hij is ook
gewezen voorzitter van de redactieraad. Ook Bert Bultinck, de huidige
voorzitter van de redactieraad moet de laan uit, evenals Hans
Vandeweghe, ook een vakbondsafgevaardigde die mee onderhandelde. "De
kans is klein dat er maandag een krant gemaakt wordt", aldus een
journalist die anoniem wil blijven.
In de oorspronkelijke plannen die eind vorig jaar
bekendgemaakt werden moesten 26 van de 96 jobs bij De Morgen
verdwijnen. Tijdens onderhandelingen werd dit aantal teruggebracht tot
15. Op 27 april dienden de vakbonden nog een stakingsaanzegging in uit
protest tegen het feit dat er onevenredig veel beschermde werknemers
geviseerd werden. Oorspronkelijk werden 5 beschermden met ontslag
bedreigd. Dit aantal werd teruggebracht tot 3. De CAO over het
collectief ontslag werd vrijdag getekend.
Zoals
jullie merken verschilt een herstructurering bij een linkse krant dus
in niks van een ontslag bij een koekjesfabriek of een
autoassemblagebedrijf...en dit ondanks ons zilverpapier en onze
aandeelacties, bal polulaires en andere initiatieven die er werden
georganiseerd in de tijd dat de linksen nog konden of wilden spreken.
en
dan volgt zoals zo vaak ...de staking...en de commentaren van de
directie die hiermee onmiddellijk een eind maakt aan het debat of een
linkse krant door een rechtse baas kan worden uitgegeven... diegenen
die hierover nog enigszins een genuanceerde mening hadden raden we
sterk aan om de directiecommentaar zeer aandachtig te lezen. We hebben
ze, speciaal voor jullie, in vetjes gezet...
Het personeel van De Morgen heeft maandag beslist in
staking te gaan uit protest tegen de lijst van 13 werknemers die
ontslagen zullen worden in het kader van het besparingsplan. Er zal
dinsdag dus geen krant verschijnen.
De
directie maakte de namenlijst zaterdag bekend. De beslissing om te
staken werd genomen met een meerderheid van 63 stemmen. Acht mensen
stemden tegen en drie onthielden zich.
Het personeel kan zich 'niet vinden in de keuze van de werknemers
die ontslagen zijn omdat dit de kwaliteit van de krant in gevaar
brengt', zo blijkt uit een mededeling. Het gaat om columnist Bernard
Dewulf, onderzoeksjournalist Georges Timmerman, chef sport Hans
Vandeweghe, chef opinie Bert Bultinck, journaliste Thea Swierstra en
fotograaf Filip Claus, drie eindredacteurs, twee lay-outers en nog twee
fotografen die de laan worden uitgestuurd.
Hoofdredactie
Het personeel wil met de actie ook duidelijk maken dat zijn
vertrouwen in de hoofdredactie geschonden is. Met de actie wordt ook
solidariteit getoond met de getroffen collega's. De staking blijft
voorlopig beperkt tot één dag. Aan de directie en hoofdredactie wordt
gevraagd stappen te ondernemen 'om het noodzakelijke vertrouwen en
gezag te herstellen'.
Het is de eerste keer in de woelige geschiedenis van De Morgen
dat er geen krant zal verschijnen. Het personeel verontschuldigt zich
daar uitdrukkelijk voor bij de lezers en hoopt op begrip.
Directie
De directie van De Persgroep Publishing betreurt de staking op de redactie van De Morgen. 'We
hebben begrip voor de emoties rond de ontslagen', zegt
directeur-generaal Rudy Bertels van De Persgroep Publishing. 'Maar we
hopen dat hiermee een periode van onzekerheid voor het personeel van De Morgen wordt afgesloten en vertrouwen erop dat de positieve lijn van de krant op de lezersmarkt verder doorgroeit.'
Tot
nog toe hebben we dus de "vijandelijke" bronnen bij De Standaard
geraadpleegd maar we gaan nu eventjes te rade bij de "slachtoffers"
zelf en in de beste linkse traditie kondigen ze op 24/3 ll goed nieuws
aan:
De redactie van de
krant De Morgen verhuist niet naar Kobbegem. Het aantal gedwongen
ontslagen wordt verminderd van 26 naar 15. Dat staat in een akkoord dat
is bereikt tussen het personeel van De Morgen en de directie van De
Persgroep.
De
directie van De Persgroep en vertegenwoordigers van het personeel
bereikten een akkoord, dat vandaag door het voltallig personeel quasi
unaniem werd goedgekeurd. "De verhuis naar Kobbegem gaat niet door. Het
aantal gedwongen ontslagen wordt verminderd van 26 naar 15", zegt Rudy
Bertels, directeur-generaal van De Persgroep Publishing.
Volgens
Bertels vond er een uitgebreide consultatie- en informatieronde plaats,
waarbij constructief is samengewerkt. Het plan kon worden bijgestuurd,
"waardoor de geplande doelstellingen toch nog kunnen worden bereikt",
aldus Bertels.
In december lanceerde de directie
besparingsplannen bij De Morgen. Er werden 26 ontslagen aangekondigd.
Eerder kreeg het personeel al te horen dat het moest verhuizen van
Brussel naar de gebouwen van De Persgroep Publishing in Kobbegem
(Asse). Die verhuis gaat dus niet door en ook het aantal gedwongen
ontslagen vermindert. (belga/sps)
24/03/09 19u26
Wij herhalen hier nog eventjes moest het niet meteen duidelijk zijn in jullie linkse hoofdjes :
"Volgens
Bertels vond er een uitgebreide consultatie- en informatieronde plaats,
waarbij constructief is samengewerkt. Het plan kon worden bijgestuurd,
"waardoor de geplande doelstellingen toch nog kunnen worden bereikt",
aldus Bertels."
en
nu zijn ze dus in staking ...misschien komt er nu wel een groot feest
voor het stakingspiket wie weet? En we zijn benieuwd wat het blog "red
de Morgen" ons in een laatste stuiptrekking nog zal brengen...we houden
in elk geval ons zilverpapier al bij in een aparte kartonnen doos. Je
weet maar nooit...
Voor ons is in elk geval één ding duidelijk. Er is geen linkse pers
meer in Vlaanderen (In Wallonië trouwens evenmin) en daar zullen zefs
tien personeelsfeesten niks meer aan veranderen. Er is ook geen
kritisch links meer in Vlaanderen dus waarom zou er dan nog moeite
moeten gestoken worden in een krant of een tijdschrift? We zullen het
verder wel uitzingen via blogs en ons onnozel twitteren met de 126
linksen die er nog overblijven ...allez kameraden, kop op en tenslotte
kan je nu eindelijk ongegeneerd de sportpagina's van het Laatste Nieuws
lezen.