Laat op de avond was er telefoon. Het was Pierre H. die hem vroeg hoe hij het stelde. ‘Ik verga van de eenzaamheid eens de avond daar’ zegde hij, ‘en ik zat hier maar in de stilte met wat pianomuziek, denkend aan vele dingen en ook aan jou, denkend onvermijdelijk aan de reizen die we samen gemaakt hebben in Bourgogne, in Vézelai, weet je nog, en in Yemen en, de wijnoogst in de Valais, bij Gustave; En, geloof me of niet, maar er was plots een grote drang om je te horen, et me voilà.’

‘Je belt op het goede moment, op het moment dat je moest bellen, maar er was ook onze reis in Schotland ‘ en ik vind het normaal dat je me belt, ik heb vandaag, een paar uur geleden, over jou geschreven: herinner je ons bezoek aan de Glenmorangy Distillery? En zelfs een paar dagen ervoor, in verband met Patrick Ysebaert. Jij ook waart heel sterk in mijn gedachten en het zijn wellicht deze gedachten die door gedrongen zijn tot jou. Wekt men de geesten op als men schrijft over iemand?’. Pierre vroeg hem   in welk verband het was dat hij over hem geschreven had. ‘Wel’, hou je vast, het was over Akhnaton en terloops herhaalde ik aan Ray v. H. wat je toen, in de Distillery vertelde over Queen Elisabeth en de vergelijking die je maakte met de Queen of whisky’s. Meer was het niet, maar het was schijnbaar voldoende opdat je me bellen zou.’

Pierre lachte: ‘en je schreef dit in een tekst over Akhnaton’ vroeg hij, ‘over Akhnaton, over de farao van één God, de man van Aton, de zonneschijf, en wat schreef je over hem? Weet je, ik heb een vriend die je ontmoet hebt op mijn feest, Jan L., die moet er alles over weten, hij is voor de zevenentwintigste maal naar Luxor. Ik zal hem zeggen als hij terug is, dat je iets geschreven hebt over Akhnaton, maar waarom ook Oedipus?

‘Oh, that’s quiet a story, het ging hem over Oedipus die Akhnaton was, een verhaal, te lang om te vertellen aan de telefoon, maar Jan zou de theorie die erin wordt uiteen gezet kunnen bevestigen, hij moet de bewuste tempelmuur kennen, die het sluitstuk is in mijn verhaal of dan toch gezien hebben, in Luxor.’

‘Stuur me wat je geschreven hebt, ik zal het hem voorleggen, hij weet alles over de farao’s van Egypte. Maar het doet me goed te horen waar je mee bezig bent. Maar weet dat ik er behoefte aan heb  eens, zoals vroeger een lang gesprek te hebben met jou. Ik heb er echt behoefte aan, de eenzaamheid weegt op me op avonden  zoals deze - hij ook had, maar onlangs, zijn echtgenote verloren - regel eens iets, mijn vriend, in Gent bijvoorbeeld.’

Ugo beloofde het en hij zou hem sturen wat hij geschreven had over Akhnaton en over Patrick, het waren, alles samen, verwittigde hij, toch enkele pagina’s die hem, in zijn eenzaam zijn, zouden bezighouden voor een tijdje. En dit zeggende viel hem te binnen dat, indien de geschiedenis van Oedipus gestoeld was op historische feiten dit ook het geval moest zijn voor het stuk ‘Antigone’ van Sophocles, maar dit zegde hij niet.

Hun gesprek liep nog een tijdje verder en voor het slapen gaan had hij nog a dimple whisky genomen en plots, in bed, overviel hem een grote droefheid, een onhoudbare droefheid. Hij voelde een prikkeling in de ogen en hij wist niet waarom, niet waarom dit plotse gevoel van droefheid dat hem overviel lijk een dief in de nacht. Hij dacht, het is voorbijgaand, je bent te vermoeid, morgen zal het beter gaan, en was ingeslapen. Maar in de morgen was het gevoel er nog.

Hij dacht: je werkt, je schrijft als een gek. Momenten zijn er dat je, je totaal bloot geeft, dat je duikt tot in de diepste roerselen van je ziel. En, ondanks de vrienden om je heen, die zorg hebben om jou, die je uitnodigen, voel je, je even verlaten als Pierre. Is het, zoals zo dikwijls, haar aanwezige afwezigheid die toeslaat, om welke reden ook, heviger dan anders? En dan nog, zo plots, zo zonder overgang, zo alles overweldigend ineens. 

(Later, veel later, bij het herlezen/herwerken van deze, ik noem ze Vittorini-ogenblikken, zal hij beseffen dat hier een breuk is ontstaan met de Ugo in hem, de schrijvende Ugo, en dat het - en dit is de enige plaats in het boek - de ogenblikken zijn van de reële Ugo, de Ugo van vlees en bloed, die hier het schrijven heeft overgenomen.) 

Wakker worden met de gedachten dat niets meer hoeft; het kwellend verlangen om de dag niet te beginnen, om niet op te staan, om niet te zijn, niet te denken. Neer te liggen, de armen los naast het lichaam, roerloos, de ogen gesloten, uren lang. Niets méér wetende, de grote holte te betasten in jou die de dood kan zijn; weg te zijn van alles en weg te blijven. Vergeten. Ademloos te wachten op wat niet komen zal, iets, iets klein of groot, maar iets. Met al wat er geschreven staat, op het einde gekomen van wie je bent, je hebt nog juist de straat over te steken om gegrepen te worden en uitgedroogd te verdwalen en te verdwijnen, opgelost in de luchten.

De leegte heeft me genekt, de dwaasheid die ik was heeft me geradbraakt, ik kan, zoals Dante, geen heuvel meer op, het donkere bos is wat me nog rest om te gaan en weg te kwijnen onder de bomen, tussen de zwammen en de mossen, de enige plaats die me gunstig is en waar ik rusten kan, bevrijd van woorden, het begin van het einde, het begin dat het einde zelf is.

Wat nut heeft het: wie heeft er zorgen met Oedipus of Akhnaton, namen uit een beschaving die aan het uitsterven is. Niemand luistert er nog naar, zeker de jeugd niet voor hen is er de spanning van de sociale media, zijn er de ‘games’, niet de spanning van de boeken van Jules Verne, of ‘Van eeuwig zingende bossen’ of van ‘Le Rouge et le Noir’, of van ‘Sei personaggi in cerca d’autore’. Boeken zijn overbodig geworden. Zo zal men zeggen over hem: hij stierf in zijn eenzaamheid van woorden. Ik heb, dacht hij, ik heb iemand nodig bij wie ik me uitstorten kan, iemand als Ray of John of Pierre, niet Daniël de beeldhouwer, niet André de elektrieker. Aan Anja durfde hij niet denken, noch aan Julie, noch aan iemand anders; aan Jane, aan Emma misschien, maar zouden ze hem wel begrijpen?

En waar zijn de plaatsen die ik koesterde, waar de vreugdes die ik kende, de blauwe luchten en de regen in de lente. Waar de wegen die ik ging om niet te keren, de steden die ik binnenwandelde, de kathedralen, de labyrinten die ik volgde met de ogen en er in verdwaalde als een dwaas?

Illusies op ouderdom zijn van de gevaarlijke soort, eens gebroken, eens uitgevallen leiden ze tot neerslachtigheid, ontnemen ze je de broodnodige kracht om verder te gaan in het leven. Dit zijn zwarte ogenblikken als je neerzit voor je dagboek en je geest gevangen zit in een knoop van daadloosheid die je niet ontwarren kunt. Als je er zelf niet meer wilt aan ontsnappen is zelfs de dood minder erg, zou hij zelfs verlossing zijn, wou hij komen.