In de King James’ versie van 1611, de onbezoedelde(!) versie van de Bijbel, zocht ik, bij het opstaan – vraag me niet waarom, maar ik dacht er aan en kon er niet aan weerstaan - de passage op in Hoofdstuk 3 van Exodus, waar Mozes, die het vee van Jetthro, zijn schoonvader bewaakte, verrast wordt door de plotse verschijning van een engel Gods, uit de vlammen van een vuur in het midden van een struik.

‘And he looked, and behold, the bush burned with fire, and the bush was not consumed.’

En een stem die hij hoorde : ‘put off thy shoes from thy feet, for the place, where-on you standest is holy ground’.

En het verhaal dat verder loopt en zijn climax kent in vers 14:

‘And God said unto Moses, I AM THAT I AM: and he said. Thus shalt thou say unto the children of Israel, I AM hath sent me unto you.’ 

Het zijn de woorden, door Yahweh gesproken van uit de brandende (braam)struik tot Mozes die wou weten wie er sprak tot hem en hoe hij hem noemen moest.

Een passage die ik mijn leven altijd als onverklaarbaar heb gezien en die ik vandaag - het gebeurt altijd in de morgen - als uitgeklaard wil beoordelen. Wat ook, het was volgens mij, een groot gelovige die deze woorden neerschreef, in de tijd der tijden.

Exodus 3, 14 zie ik, ongeacht alle andere namen of verhalen verspreid over de boeken van het Oude Testament, als het centrale punt van de Bijbel, even centraal staande als het punt in de Kosmos waaraan, volgens Hubert Reeves, volgens Umberto Eco, de slinger van Foucault is opgehangen.

O, so suddenly vind ik ineens – heeft de onlangs overleden vriend hier iets mee te maken? – de mogelijks precieze betekenis ervan. Een betekenis die misschien ook Spinoza er zou aan gegeven hebben, want hij die deze woorden ooit schreef, en ik zie hem zitten als ‘scribe’, met inktpot in de ene hand en de veder in de andere, was een groot denker, een filosoof, een visionair: ‘Zeg hen Mozes, zeg aan de kinderen van Israël: IK BEN’ stuurt me tot jullie.

Deze gesproken woorden, dit ’IK BEN’, zijn het ‘binnenbeeld’ van het Universum. Noem me ‘IK BEN’, draagt in zich de betekenis: ik ben Alles, en dit Alles heeft een ‘ik’, is een wezen, a being; heeft een ‘zich’. En van dit Alles ben ik die spreekt, de geest, de wezenheid. Al dat is heeft een ‘zich’, zoals de mens een ‘zich’ heeft, en dat ‘zich’ vertolkt zich in een ‘IK BEN’.

En wat zegt de filosoof, de vinder, de schrijver van deze passages: ‘Noem me, Mozes, als je je richt tot Israël, noem me ‘IK BEN’: de totaliteit van al wat is, een totaliteit die geen naam heeft, omdat ik, het Zijnde ben, het zichtbare Zijnde én het onzichtbare Zijnde. Zo is er enkel en alleen mijn ‘zich’, dat de naam kent: IK BEN.

Ik houd van deze verwoording van het zijnde alsof er niets anders zijn zou, alles versmolten: Universum in God en God in Universum, een eenheid, een ‘IK BEN’, en hierbuiten is er helemaal niets.

Ik denk en ik verwacht dat Spinoza dit ook kan geschreven hebben. Of hij aan de naam ‘IK BEN’ heeft gedacht weet ik niet. Ik las Spinoza te onvoldoende hiervoor. Misschien vind ik hierover iets in ‘La Kabbale van Henri Sérouya[1], een boek van meer dan 15.000 regels, klein lettertype tekst, dat een volgehouden studie vraagt die naar schatting, als ik er ooit aan beginnen zou, één jaar zou beslaan, om dan een inzicht te hebben in het mystieke van de Joodse leer. Wat ikzelf niet nodig heb om te leven, zeker niet om verder te gaan met wat ik bezig ben.

Heb ik er wel goed aan gedaan me te buigen over de naam die Jahweh zich ooit, eenmaal in zijn geschiedenis, toe-eigende. De naam die de filosoof van die wel bepaalde passage in de Bijbel, kreeg toegeschoven van, ja van wie of van wat, en hij dacht dat die van God kwam, van de Alles omvattende, van Al wat zichtbaar en onzichtbaar was en is?

George Steiner heeft zich die moeite niet getroost, hierover uit te weiden, voor hem was het maar een tautologie[2]. Alsof onze scribe het er zo enigmatisch zou hebbern neergezet zonder er (dagen) te hebben over nagedacht!

Of, zoals ik al zegde, hoe eenzaam ik me voel als ik schrijf. En vanmorgen beging ik misschien de fout te hebben verwoord wat ik beter verzwegen had, beter voor mij gehouden had.

 [1] Henri Sérouya: ‘La Kabbale’ Grasset 1956.

[2] George Steiner : ‘Préface à la Bible hébraïque’, Albin Michel 1998. Traduit de l’anglais par Pierre-Emmanuel Dauzat : ‘Cependant, malgré la texture hybride et sa voix brisée, le Pentateuque se déploie en une seule immensité (wat ik zag, als het centrale punt), c’est celle de l’Exode 3, 14: JE SUIS CE QUE JE SUIS ; La tautologie parfaitement intraduisible. JE SUIS CE QUE JE SUIS ou, peut-être, simplement : JE SUIS / JE SUIS, du buisson ardent.’ P. 79.

17-03-2018, 06:58 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik vond het in de Sterrengids: de planeet in het zuidoosten, als ik de gordijnen open schuif, is nog altijd Mars, de schijnbaar onbeweeglijke; ook Saturnus moet er staan, zegt mijn Sterrengids, maar Saturnus zie ik niet.

Het beeld, een kleine schittering, amper zichtbaar in de morgenlucht, moet de aanzet voor mijn blog, een kosmische tint meegeven, een diepere, rijkere ondergrond aan wat ik vertellen ga en aan wat zal overblijven van mijn dag, later als ik er niet meer zal zijn. Want het gebeurt nu al dat ik een maand, een week, zelfs een dag later, niet meer weet wat ik heb achtergelaten en wat me gedurende een fractie leven, op een bepaald moment, een korte tijd heeft bezig gehouden.

Zo, het is met de planeten dat ik mijn dag begin en, onmiddellijk met de gedachte die me plots als ik aan het schrijven ben, lijk een aalscholver in de vijver, te binnen valt:

Je bent niet veel meer, als je op hoge leeftijd gekomen bent;  je bent, zoals een oude halfvergane drukpers, afgeschreven; je hebt je leven gehad en wat je nu nog doet zijn maar wat schermutselingen, wat achterhoede gevechten. Maar houd het nog een tijdje, zoals het er naar uitziet is je leven een opeenvolging van korte gesprekken met jezelf geworden, wat er tussenin gebeurt hoeft geen aandacht, mag vergeten worden, kan enkel vermoed worden. Voor sommigen zijn het de foto’s, genomen met hun smartphone en op facebook geplaatst, bij jou zijn het maar wat impressies in woorden neergezet. Is er een verschil? Welnee, alles, woord of foto, wordt het voorbije en wat voorbij is heeft zich opgelost in wat van het nu-ogenblik is, en via deze nu-ogenblikken mee gevoerd de dagen in. Elke dag een laagje woorden zijnde, gebundeld per jaar, niets meer dan wat de natuur erover bewaart, een jaarring in de stam van een boom, dit tot de boom vergaat. Aldus fungeren je blogs als jaarringen, ze zullen er voor instaan, dat nagegaan kan worden hoe je jaar verliep en hoe je boom zich in de loop der jaren heeft gevormd. Of dan toch als iemand die zich recht heeft gehouden met woorden en zinnen, met paragrafen. Ze zullen evenwel niets, of dan toch heel weinig, vertellen over het volumineuze dagelijkse waarin je verwikkeld geraakte of waarmede je werd geconfronteerd. Wel zullen worden blootgelegd de vele, uiteenlopende gedachten, die je overspoeld hebben en die hun bezinksel hebben nagelaten. En wat is het dat we willen overhouden: de gedachten of de gebeurtenissen die de gedachten hebben gegenereerd?

En dit wordt, na alles wat gezegd werd, de dag van de dagdroom:

Ik ben een paar dagen al, terug begaan, waar ik het zelden over gehad heb, met de Bank die me als een tweede en goede moeder heeft opgenomen in haar schoot, die me voor een deel gevormd heeft – ook opdat ik dagelijks een blog zou schrijven – die me gevoed heeft, me in een zekere mate, in leven gehouden heeft. Als dusdanig maakt ze onmiskenbaar deel uit van mijn ‘roots’. Ik vraag me af, of zij, als moeder van haar kinderen, zich ook niet zou willen ontfermen over het voortbestaan van mijn blogs?

Ik heb altijd gezien met welke zorg het jaarverslag werd en wordt uitgebracht; hoe, ‘Connect, het personeelsblad, wordt uitgebracht; hoe, dichterbij, verrassend – de lay out ervan - ‘ART WORK’ dat ik ontving, als zoon op leeftijd van de Bank, tot stand is gekomen. Ik denk dat er in de Bank, naast tal van andere meesters ook meesterdrukkers aanwezig zijn die kennis hebben van presentatie, aard van papier en te gebruiken lettertype. Ik weet dus dat ik bij hen in goede handen zou zijn, maar er is een maar: Mij nemende engageren ze de naam van de Bank en of mijn werk die naam waardig is blijft een groot vraagteken.

Ik droom hier niet verder, dagdromen hebben te veel de geur van wensen die niet vervuld zullen worden. Ik betwijfel trouwens of ooit iemand in de Bank, hierbij betrokken, deze blog ooit lezen zal. Het was dus maar een dag droom om vlug te vergeten, zoals de droom waaruit ik deze morgen uit mijn slaap werd gewekt en die ik onmiddellijk daarna vergeten ben.

Meer was deze droom niet en meer zal deze droom niet worden. Nog iets dat ik jullie vraag me te willen vergeven. Ik ben, schrijvend, een eenzaam mens, (geruststellend) getekend door het gevoel dat de dood dichter komt. Maar, zegt George Steiner: ‘La mort, je le sens, sera chose intéressante[1]

[1] George Steiner: ‘Les Logocrates’. Essais et Philosophie L’Herne, 2003. Traduit de l’anglais par Pierre-Emmanuel Dauzat : ‘Les sociétés de consommation et les utopies égalitaires ont essayé de nous le faire oublier. Pour ma part, cela m’a toujours paru évident. La mort, je le sens, sera chose intéressante. Ce n’est pas un intérêt, je le crains, à partager’. (pag.182).

16-03-2018, 06:44 geschreven door Ugo d'Oorde  

In feite is er, wat mijn blogs van 13 en 14 maart betreft, en het was me totaal ontgaan, is er één kunstenaar, Bob Verschueren, qui  tout humble, het hoofd buigt voor het ‘beeldhouw’-werk van de natuur en zich gelukkig voelt met een paar ontbladerde takken op te hangen tegen de wand, hun schaduwlijnen de weerspiegeling zijnde van het leven dat ze nog innerlijk dragen. Of het nu echte takken zijn of in brons nagemaakt, er zit schoonheid in, omdat alles in de natuur, ook het meest bevreemdende, eenvoud en schoonheid uitstraalt, want, het draagt in zich het kosmische, het onvergankelijke, het eeuwige.

Ik die zo uitkijk naar alles wat de natuur is, de schoonheid van een paar bronzen takken, natuurgetrouw nagebootst, ontging me. Ik klop me op de borst, mea culpa. Vergeleken bij het andere werk, is het toonaangevend, is het baanbrekend. Zegt het me heel wat over de man die het aangedurfd heeft te zeggen: kijk dit is van de natuur, dit overstijgt elk beeldhouwwerk dat ik zou kunnen maken, dit is van een totaal andere wezenheid. Ik, als kunstenaar, vermag slechts het, met heel veel respect, na te maken.

Het is een werk dat ook leeft in zijn schaduwen voor iemand die er aan voorbijgaat; een verwijzing naar wat de natuur vermag in haar veelzeggende simpelheid, on-gesofistikeerdheid, gaande in de richting die, ik denk, de kunst van de toekomst gaan moet, omdat het de mens terugleidt naar zijn roots, naar zijn oorsprong: ‘a thing of beauty is a thing of hubleness’.

Maar ik, ben ik humble, ben ik nederig, als ik schrijf, als ik maar blijf vetellen over wat me beroert alsof ik het maar in woorden hoef vast te leggen opdat alles zou zijn wat ik denk?

Ik ben niets meer dan een zoeker, iemand die wil vinden wat hij zoekt zelfs al weet hij niet naar wat hij op zoek is, een contradictie waar hij geen andere uitweg voor weet dan verder te gaan op de weg die hij, nu al meer dan zeven jaar geleden, is ingeslagen. Wat er misschien op wijst dat het beter ware dat hij een sabbatjaar inlassen zou om zich te herbronnen, om nieuwe ideeën op te doen; om in te zien misschien dat uiteindelijk, zoals T.S. Eliot het zo goed wist: ‘the only wisdom we can hope to acquire is humility’, ‘humlility’, zegt hij, ‘is endless’.

Hoewel je er niet moet in overdrijven; hoewel je je man moet staan, zeggen wat op je lever ligt, vooral dan als het kunst betreft en het soms te zwaar wordt om je eigen mening geborgen te houden, toe te zien en de mond te houden. Wat dan ook geen oplossing is.

Bij dit alles echter, wat je ook zegt of doet, je weet dat je maar een deeltje van de waarheid, als die er ooit zou zijn, benadert, dat de zekerheid die je etaleert, maar schijnbaar is en dat hierin je nederigheid schuilt. Dat het je er alleen maar om doen is, armslag te geven aan de geest in jou; dat je je pas goed voelt als de geest in jou zich roeren kan, zich roeren mag, zich tonen mag.

Wat je schrijft – en je zegde dit voorzeker al – komt niet uit de aarde maar uit de luchten, waar je overleden vrienden-kameraden zijn. Het zijn zij die je beroeren, het is op hun niveau dat je je stem wilt laten horen.

Het weze hen en jou vergeven als je te ver zou gaan in je betoog.

15-03-2018, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is me duidelijk geworden, ik ben van de oude garde, vooral op gebied van wat geacht wordt, kunst te zijn of kunst niet te zijn. Ik ben vast geankerd aan de ideeën van vroeger, de ‘Keats-gedachte’ die ik nog altijd aankleef. Waarden die op heden voorbijgestreefd zijn, terecht of  onterecht, het komt er niet op aan, ik moet buigen. De kunst van vroeger, geen enkel ‘isme’ van vroeger, doet het nog, een Van Rysselberghe-schilderij komt niet meer aan bod voor de kunstkenners-raadgevers van vandaag.

De tijd is de architect, is de bewerkstelliger. De kunst die vroeger kunst was heeft geen zeggingskracht meer, is voorbij, is afgesloten. We zitten, nu al een hele tijd, in een overgangsperiode, op zoek naar een totaal nieuwe vorm ervan.

Ik heb er geen idee van waar we zullen terechtkomen, maar ik vermoed dat het een beweging wordt, gelijklopend wat de geest ervan betreft, aan de overgang van de romaanse kerk naar de gotische kathedraal. Wie als kunstenaar dit niet vat, en er zijn er heel wat, is als kunstenaar reddeloos verloren in de tijden van nu.

Zo wie wordt er de voorloper van, een baanbreker zoals Marcel Duchamp, een Marcel Broothaers, een Joseph Beuys er een was, maar dan een baanbreker in een totaal andere richting?

Ik heb me gisteren in mijn geschriften laten gaan, een ogenblik geschrokken als ik was, door wat gezien wordt als schilderijen die bij machte zijn, niet alleen het werk te vergemakkelijken, maar ook een opvoedende waarde in zich te dragen. Ik denk nu aan het werk van Alechinsky, ik noem hem – maar dit is persoonlijk - de Shostakovich van de schilderkunst. Ik heb altijd gedacht dat hij het was die de richting aangaf waarnaar de schilderkunst evolueren zou; dat hij ons aangaf, niet alleen waar we ons bevonden, maar ook welke weg we te volgen hadden.

Destijds had ik om de week een vergadering in de hoofdzetel in Brussel, deze vond plaats in een zaaltje met een werk van Alechinsky - ik heb gezien dat ook de Gouverneur een Alechinsky in zijn bureau heeft - en ik voelde me er goed bij. Er was ook een Van Lint, een schitterend werk, inspirerend en rust gevend, maar ik beken, ik ben een leek wat de nieuwe schilders/beeldhouwers/componisten betreffen, ik weet dat ze allen baanbrekers willen zijn en dat de ene de andere heeft mee gesleurd. Maar vernieuwend? Ik denk, dat ze afkijken van elkaar.

Is hun werk waardevol? Het zal wel, gezien het geprezen wordt, maar ik zie het eerder als een zich afzetten tegen de kunst die was, tegen de kunst van het establishment. Maar, ik zie hierin ook, een reactie, een vernieuwing in zich dragend, die ons brengen zal tot een totaal nieuwe kunstvorm, want de kunst van nu kent geen verdiepingsmogelijkheden, ze is teveel de kunst van het Weinige, neigend naar het Niets, en het Weinige heeft geen honger naar meer te stillen; tenware er geen honger meer bestaan zou, tenware we het oppervlakkige waren toegedaan, en komende van waar we nu staan, in het ‘nada’ van Saramago, we erin vergaan zullen.

God beware me ervan. En, als ik God vernoem, dan denk ik aan de krachten in de Kosmos. Krachten die de huidige generatie schijnbaar niet beluistert, niet ondergaat. Het is, een gekheid voor hen, over het kosmische dat de kunst is, te spreken. Terwijl het de enige weg is die we als homo sapiens, van het derde millennium, moeten opgaan en bewandelen.

Echter wie ben ik, welke uitstraling heb ik? Ik zeg maar, ik schrijf maar. Ik word maar gelezen door een twintigtal personen elke dag. Er waren er ooit tien, er waren er gedurende een hele periode dertig, er zijn er amper nog vijfentwintig de dag van vandaag. En ondanks dat cijfer blijf ik volharden. Blijf ik schrijven, in de eerste plaats voor mezelf – ik hoorde gisteren, in Canvas-Winteruur, Barbara Sarafian die het had over een Isabelle Eberhardt die, voor zichzelf, een dagboek bij hield – ik ben er niet beter aan toe. En ware het in mij niet opgekomen ruchtbaarheid te geven aan wat ik schrijf, ik was blijven verder gaan in alle geborgenheid, zoals Eberhardt in het intieme, neergezet in een dagboek.

Zo, waarom me bekommeren over de weg die de kunst van vandaag aan het volgen is of zou moeten volgen? Waarom tracht ik er iets aan te veranderen, me te vermoeien er iets over te schrijven?

Er is dat ik een man ben die schrijven moet, et honni soit qui mal y pense.

14-03-2018, 07:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb niet véél te schrijven vandaag, maar wel over wat ik vind dat belangrijk is in verband met twee publicaties.

Een eerste is van De Standaard van 9 maart, een artikel van de hand van Ines Minten gewijd aan het werk van de in Parijs verblijvende Algeriaanse kunstenaar, Adel Abdessemed, werk dat o.m. tentoongesteld wordt in het MAC van Grand-Hornu.

Adel Abdessemed, verwijst naar wat geschreven staat op de grafzerk van Marcel Duchamp: ‘La mort, d’ailleurs c’est toujours les autres’, een epigraaf waarvan de betekenis niet doordringt tot mij, maar wel tot Abdessemed:

‘Het geweld, dat ben ik niet, het zijn de anderen, je kunt vandaag over niets anders praten of denken. Als ik geen kunst zou maken over geweld, waarover dan wel.’

Met als voorbeeld een duif met dynamietstaven op de rug, me herinnerend aan de tekening van een Deen die zich hiermede een fatwa op de hals haalde.

Ik ga niet oordelen over de kunstwaarde van het tentoongestelde, want ik weet niet wat het betekent, als kunstenaar ingesteld te zijn op geweld. Maar, zegt hij: ‘alles vertrekt, zoals steeds, van een beeld dat hem schokte. Zulke beelden achtervolgen me. Ik verwerk ze om ze kwijt te geraken.’

Een tweede is iets totaal tegengesteld, komt uit een publicatie, ‘Art Work’ van de Nationale Bank van België voor haar personeel. Hierin trof me deze dagen, een zin van John Maynard Keynes, de vader van de economisten, de man die bewees dat er schoonheid stak in de economie; de man die de stelregel van de krekel en de mier duidelijk in zijn visie over Economie had verwerkt en toegepast.

Het is een zin geciteerd door Jan Smets, binnenkort uittredend Gouverneur van wat de NBB, als centrale bank[1] - functie nu overgenomen door de ECB - nog is; een zin die ik pas nu ontdek en hier heel graag, zoals geciteerd, herneem; een zin die van goudwaarde was toen de dollar nog een bepaald gewicht aan goud, zijnde 35 USA $ het ons, vertegenwoordigde:

‘The day is not far off when the economic problem will take the back seat where  it belongs, and the arena of the heart and the head will be occupied or reoccupied by our real problems – the problems of life and human relations, of creation and behaviour and religion.’

En Jan Smets – denkend aan ‘a thing of beauty is a joy for ever’, zoals ik hem ken als fijngevoelig mens, jong nog als ik hem zie op de foto – die er aan toevoegt: ‘creatie, o.m. door kunst is essentieel voor ons welzijn.[2]

Maar dan, in zelfde ‘Art Work’ vind ik de foto’s van de laatst aangeworven werken die de kunst van vandaag vertegenwoordigen. Hier ook ben ik totaal onbevoegd om te oordelen waar anderen, zoals Catherine de Zegher, ‘externe kunstadviseur(!) met visie’ - opvolgster(!) van Jan Hoet [3] - het wél waren.

Het is geen kunst met als thema ‘geweld’. Het is kunst die handelt over niet veel meer dan het ‘Niets’, het enige onderwerp dat nog van waarde schijnt te zijn. Een foto van een schilderij vooraan, zegt het ons: ‘something of value’.  Inderdaad alles heeft waarde, niets is onbelangrijk, zelfs niet wat door dier of mens – er zijn voorbeelden - wordt achtergelaten. En ik kan erin komen als we het zien met ‘the new physics’ op de achtergrond. Ik vrees echter dat zij die optreden als kunstenaar in ‘Art Work’, deze visie niet hebben, niet kennen zelfs.

Voor mij, als ik het zeggen mag, is kunst een binding met wat van de Kosmos is, is het niet het voorgestelde zelf, het ligt hem in de wijze waarop het wordt voorgesteld: minutieus zoals het gebeurt in de natuur en niet, zoals de mens het gemaks’halve ziet.

Kunst is inzet, is het ‘vasthechten’ van een paar takken, met hun schaduwlijnen, aan de muur, niet de takken zelf. Vijftig jaar geleden heb ik een stuk wortel ingekaderd, de wortel was ik niet, enkel het inkaderen en de idee aan de basis was van mij. Maar ik noemde dit geen kunst.

Ik besluit dus voluit en krachtig: ik zeg aan mijn twee vrienden, ‘schijn’-kunstenaars in de ogen van de hedendaagse wereld van de kunstenaars met naam, zoals deze die door de Bank, die door Catherine de Zegher - en we weten ondertussen in welke put ze is terechtgekomen - als uitverkorenen werden gezien. Ik zeg dus aan de schilder, Dany Persoons, aan de beeldhouwer, Daniël Janssens, uit mijn o zo kleine wereld, dat ze hun poeder aan het verschieten zijn in de achtertuin, in het ‘schijnbaar moerassige’ van het verleden. Ik weet dat ze niet zullen luisteren, verblind als ze zijn, verstard in wat van de tijd, ‘the joy’ van Keats was. Vandaag hebben ze, en ze weten het, geen schijn van kans meer. 

Keats, Keynes, waren mensen met inzicht, wisten wat creatief zijn was. Zijn we dan ineens zoveel slimmer, zoveel wijzer geworden?

Dit is mijn verhaal gepuurd uit twee bronnen. Mijn verhaal van de depressie in de kunst; voor anderen is het de inflatie, misschien, maar dan wat de toekomst aangaat, wat ik voorspel, de deflatie.

[1] Wie geïnteresseerd is in Central Banking Policy, kan ‘Modern Banking’ lezen van R.S. Sayers. Ik las dit einde de jaren vijftig. Ben niet meer zo zeker van de titel ervan.

[2] Genomen uit zijn inbreng in ‘Art Work, a Yearly review for people who work among art’, wat heel mooi gezegd is: de mens werkend, creërend dus, midden in de kunst, de essentie die van het leven, voor mij van de Kosmos, is. En wat de lay out van Art Work betreft, het is een juweel, een document, dat ik bewaren zal.

[3] Ten tijde van Luc Coene, de vorige Gouverneur van de NBB, die wou dat Jan Hoet – weet ik van Jan zelf - een Théo Van Rysselberghe wou aangekocht zien.

13-03-2018, 20:26 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zo, als ik er niet meer zal zijn moet, jij die me las, jij die me kent, geloven dat ik er nog ben en me roepen opdat ik je, vanuit mijn wolk, helpen zou.

Dit zijn geen ijdele woorden meer, nadat ik gemeend heb - mijn blogs van 9 en 10 maart – te mogen/kunnen vooropstellen, dat er een band blijft bestaan met de overledenen. Deze stellingname vertrekt van uit mijn grijze zone, maar ik geloof erin, ik geloof er stellig in.

Het is een gevaarlijke, doch tevens een vruchtbare zin om er mee te beginnen. Hij rees op in mij toen ik gisteren slapen ging en heb hem in de vlucht, rechtstaande, neergezet in de blanco marge van het dagblad om hem deze morgen terug te vinden, enigszins verbaasd, zoals jij het zult zijn, over de draagwijdte ervan.

Maar, er werd ons met aandrang geleerd, de heiligen te aanroepen en zelfs verder te gaan, God om bijstand te vragen; waarom dan geen verzoek richten aan een gewone burger in zijn, zoals ik het tekenen wil, overhangende wolk.

Ik meen dus wat ik schrijf en is het niet doeltreffend, het kan toch geen kwaad, je weet maar nooit. Het is maar een van de vele dingen die we niet weten, maar toch, mogelijk zijn. En het leven berust op mogelijkheden even veel als op zekerheden, misschien zelfs meer, want de mogelijkheden reiken veel verder omdat ze voor een deel droom gebonden zijn en een leven zonder droom is maar een half leven.

Zijn dit wijsheden die ik verkondig? Absoluut niet, ik bevind me, met dergelijke vooropstellingen in de grijze zone van het zijn, de zone waarin heel wat plaats vindt, de ’toeval-zone’, deze van de dingen die zich voordoen zonder schijnbare aanleiding er toe; de dingen waarvan men zegt, hoe is dit nu mogelijk. Te beginnen met telepathie, een soort onbewust vooruitzien van wat er gebeuren zal: een vriend die je belt op het ogenblik dat jij op het punt stond hem te bellen; een boek dat je ter hand neemt op het ogenblik dat je niets te vertellen had en, er de zin in leest die je nodig had om verder te gaan.

Maar er zijn nog andere gebeurtenissen die dieper reiken en bijna overkomen als wonderlijk. Kleine mirakels bijna, alsof mirakels klein kunnen zijn. Ik denk dan niet alleen aan voorvallen uit het dagelijkse leven, maar ook aan Stonehenge, aan de piramiden, aan  bouwwerken verspreid over de wereld: Angkor, Borobudur. Ik denk dan aan het wonder van onze eerst gotische kathedralen, hoe deze geconcipieerd werden op het kosmische en aan het waarom ervan dat aan de basis lag.

De wereld van het bevreemdende is oneindig omdat het de wereld is van de geest waar alles is ontstaan; de wereld die we koesteren moeten omdat die de eeuwigheid in zich draagt. Een wereld die er altijd is geweest en er altijd zijn zal, onbegrepen zoals alles van het zijnde onbegrepen is en blijft.

Het is dit onbegrepene dat ons in staat stelt grote dingen te doen, te schrijven, te creëren, altijd maar uitkijkend, tastend naar wat er achter dit onbegrepene te begrijpen is.

12-03-2018, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik wou binnenkomen bij jou zoals, uit een aarzeling eerst, de piano glorierijk binnenkomt in het eerste pianoconcerto van Frederic Chopin. Een sprankeling, een open bloeien, een brief geschreven in de meest zuivere, meest tedere klanken, gericht aan de geliefde die hij verlaten heeft in de morgen, na de nacht met haar te hebben doorgebracht?

Kan ik dit ook, is het me gegeven een Chopin te zijn in woorden, even teder, even sprankelend, beelden oproepend die verrassend zijn en je in een bepaalde sfeer zullen brengen die je meedragen zult in je dagelijkse doen?

Ik ben een vreemd iemand, ik weet dat ik over zaken schrijf waar niemand over schrijft, laat staan over denkt, kan ik je er mee paaien, ermee rustig houden, wat voedsel meegeven voor de uren die erna komen?

Ik weet dat ik me keer op keer laat gaan, eerder in metafysische contreien dan in meer toegankelijke, maar het is sterker dan mezelf. Ik kom er niet van los. Wat meer is, het zijn juist die contreien die ik opzoek. En wat is het nut ervan, eens ik daar vertoef, hoe bereiken mijn gedachten je; hoe worden ze geïnterpreteerd en verwerkt of, wat nimmer mijn bedoeling is, schrikken ze af, zijn ze als getrokken messen. Want, als je me leest volgt je me op de van touwen gemaakte hangbrug over het ravijn, zo, betrouw je me voldoende om me te volgen?

Dit zijn gedachten die, in plaats van lijk bij Chopin witte parels te zijn vallend in arabesken en voluten, op een zwarte vloer, hangen blijven en zich eindeloos herhalen, telkens in andere vormen en modaliteiten die mogelijkheden vooropstellen, kleine of grotere vluchtheuvels die je bestijgen kunt om te ontsnappen aan het dagelijkse, het doodgewone dat slechts zijdelings het leven raakt. Het is altijd zo geweest bij mij, het is ook, zoals ik het nu zie, een gemiste kans geweest.

Wat ik nu schrijf had ik vijftig jaar geleden moeten kunnen schrijven, om er nu op terug te blikken, maar toen was de wereld niet zoals hij nu ervaren wordt. Ik denk dat hij toen eenvoudiger te begrijpen was; dat de macht en de invloed van de sociale media bijna onbestaande was vergeleken bij nu. Ik heb dus het gevoel te vroeg geboren te zijn.

Maar ik ben gevormd door deze laatste vijftig jaar, het is mijn leven geweest. Toen ik veertig was, kwam ik niet van de grond; zou ik het boek geschreven hebben, dat nu allang vergeten zou geweest zijn, zoals het boek van een vriend van vroeger, Frans Sierens, ‘Een sterke geur van Terpentijn’.

Ik heb dus, in feite, heel weinig gemist. Ik heb het, zo verklaar ik het, allemaal opgespaard om nu, elke dag uit te komen met mijn blog van vijfhonderd woorden. Ik voel me er goed bij, ik heb me geen verwijten toe te sturen voor een boek dat op kopers zou liggen wachten bij ‘De Slegte. 

11-03-2018, 07:06 geschreven door Ugo d'Oorde