Ik kijk soms naar kookprogramma’s, de makers ervan zijn er niet beter aan toe dan ik, ook zij hebben elke dag een nieuw menu te vinden willen ze hun kijkers niet ontgoochelen en ook de journalist die elke dag een column schrijven moet die op de actualiteit is afgestemd kent deze opdracht; dus, waarom zou ik me geviseerd voelen of ooit gaan denken dat ik iets buitengewoons aan het doen ben? Ik heb het zelfs gemakkelijker, ik heb de vrijheid te nemen wat zich, komende uit de nevelen van het bestaande, aanbiedt.

Ik kan dus vele wegen uit. Soms, zoals vandaag verrast me een vriend met zijn bemerking dat mijn gedicht van gisteren hem denken deed aan Lord Byron (1771-1824) en zijn gedicht ‘Solitude’, waaruit ik enkele regels licht:

‘To sit on rocks, to muse o’er flood and fell[1] / To slowly trace the forest’s shady scene / … / This is not solitude, 'tis but to hold / converse with Nature's charms, and view her stores unrolled…

Ik hem antwoorden wil dat we allen een beetje Lord Byron zijn, dat eenzaam zijn in de natuur – ik voelde me niet eenzaam aan zee - helemaal niet de eenzaamheid is die we, verloren in de menigte kunnen kennen.

To sit on rocks, is dus te zitten in de moederschoot van de natuur, is ons voelen als kind van de natuur. Als het dit gevoel is dat ik bij mijn vriend heb losgewrikt dan weet ik dat mijn zee gedicht, mijn marine, geslaagd is. Zelfs al weet ik dat het beter kon, want een gedicht is nooit af, er kan altijd aan gesleuteld worden, het is hangend tussen beginnend af, en toch ook nooit af.

Het is hangend, en suspens, omdat we het steeds maar willen aanpassen aan onze gemoedsgesteltenis die, we ondervinden het telkens, veranderlijk is.

Vanmorgen, vóór ik mijn Lord Byron gelezen had, was ik opgestaan uit een wondere droom. Ik wandelde in de straat toen een man, gekleed in een witte schilders kiel me binnen riep in zijn woning om naar zijn werk te komen kijken.

Via een helverlichte, smalle gang wordt ik binnen geleid in een reeks even helverlichte kamers, alle muren, alle meubels ervan overschilderd, zodat de kamer een groot schilderij is waar ik binnenwandel en eens in het midden zie ik dat ook mijn handen en armen, mijn ganse lichaam beschilderd is met kleine vogels en vlinders, met bloemen en planten, in een teergroen grasveld alsof ook ik het landschap was. Ik wandelde van kamer tot kamer, overal, de wanden en meubels erin, en mijn lichaam beschilderd, zodat er geen verschil was tussen mezelf en wat in de kamer was, zodat het was alsof ik daar rondliep als een in een landschap ingepakt Sint-Niklaas geschenk.

Iemand, ook helemaal beschilderd, vertelde me dat hij al wat schilderij was moest optekenen, maar zegde hij, hoe wil je, alles hier is schilderij, uzelf zegde hij, u ook moet ik opschrijven als schilderij, u ook maakt deel uit van de failliete inboedel, en de man schreef maar, of was het tekenen dat hij deed?

Ik weet niet meer hoe het eindigde of waarom het eindigen moest. En wie me binnen vroeg kan ik enkel gissen, maar een vriend, groot schilder van landschappen, zo van lente, zomer, herfst of winter, stuurde me een foto van een van zijn laatste werken, een helder en zeer subtiel lente landschap, met een stroompje op de voorgrond dat weg schoof in het landschap, onder een teerblauwe lucht met een schijn van wolken, en minimaal op de horizon een kerktoren en een huis. Een droom van een schilderij, in spaarzame pastel getekend.

Was het dit, komende van hem, verrassende landschap en vooral de lichtheid van de kleuren erin dat me in mijn droom bezeten had? Het kan, maar wat met de deurwaarder dan die erin rondliep?

Ik hoorde later dat de foto van het schilderij die hij me stuurde, slechts een begin was, een aanzet was, hij het nog op te vullen had met tal van zaken, bomen, huizen, afsluitingen.

Hij had de opvulling ervan moeten overlaten aan ons, de toeschouwers? 

 [1] fell: high wild rocky country

02-12-2017, 08:36 geschreven door Ugo d'Oorde  

Voor ik deze laatste maand – een ander landschap van het jaar - betreden wil, wou ik even teruggaan naar wie ik was, op de rotsen, in San Juan bij Alicante, aan zee gezeten. Even maar er vertoeven, omdat het anders was, omdat ik er de ruimte had, de wind, de zon, de oneindigheid die ook en vooral een oneindigheid was van het zijn, van het opgaan in al wat de zee eigen is. Ik schreef er al wat er te schrijven was, van morgen tot avond, soms tot diep in de nacht.

De zee er mijn adem was, mijn verwachten, mijn heerlijkheid:

De dag, hij is niet veel als je niets

te schrijven hebt, niets te verhalen

over wat je bracht, het uur van de morgen

of dat van de nacht.

Als je niet, zoals Pessoa, wat woorden

nagelaten hebt op wat strookjes papier

en opgeborgen in een oord

waar niemand komen kan.

Als je niet bent opgestegen,

al was het maar een korte tijd,

tot in het hoogste van de luchten

waar je je verdromen kon.

Omdat de zee je adem is,

dooraderd met van zon en maan

het licht,

de zee je toevlucht is.

Omdat de zee verschillend

van de aarde is

zich wijzigend steeds maar immer identiek,

gekoesterd en bezeten

en toch ongetemd gebleven.

Zo is de dag niet veel

als je, zee en wolken waardig,

niet dat vleugje poëzie kunt grijpen

dat tot pulver, al verschroeien zou.

Omdat, als er één plaats je inspiratie is,

het wel de zee zal wezen.

01-12-2017, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik zegde het al zo dikwijls of liet het dan toch verstaan, maar elk begin is een nieuw strompelen om uit te komen waar ik nog geen vermoeden van heb. Ergens waar het goed is een blog te eindigen. Het kan de zee zijn, het kunnen de bergen zijn, het kan het wijde land zijn dat mijn thuishaven is. Van hieruit echter is het nimmer de wereld zelf en zeker niet het gebeuren in die wereld of het nu ver af is of dichtbij, vandaag krijgt het geen toegang.

Wel droom ik soms, wel ben ik weg van vele dingen, om simpelweg te zijn, in mezelf gedoken, niet wetende waar ik heen gaan wil. Ben ik roerloos als een bergmeer, een pelgrim rustend aan de rand ervan, met geen tijd na hem, noch voor hem uit, maar zijnde van het ogenblik zelf, zijnde van elk ogenblik dat voorbij gaat. Het bergmeer zijn ziel zijnde, zijn kern, zijn binnenste punt waar omheen alles draait en wentelt. En niet meer denken, niet meer te zijn van wat gisteren was of van ver ervoor, noch van wat komen zal eens ik terug zal verder gaan. Ogenblikken van het niet bestaan.

Of, zijn beeld verstard in de spiegel die van het water is. Hij kent die bergmeren maar al te goed, hij ruikt er de arnica, de génépi, de sneeuw die overbleef, maar meer dan deze van het ruiken is hij niet, zijn leven is nog niet begonnen, hij zit wel aan de rand ervan, aan een eerste stap die hij zetten moet om terug te zijn wie hij vroeger was, maar hij aarzelt. Hij aarzelt lang. Hij denkt kon ik de tijd houden hier, kon ik de zon roerloos houden, zodat ik hier als versteend achterblijven kon.

Niets meer dat nog moet.

Hoe dikwijls gebeurde dit niet dat hij de tijd stilhouden wilde, want het is enkel de tijd, die hem hier in zijn droom, verjagen kan. Hij, vastgeschroefd, die er is zonder er te zijn, als dit zou kunnen.

Dit was van deze morgen en niet van andere morgens die er zijn geweest, dat hij dacht neer te gaan zitten, op welke plaats ook maar het liefst waar hij ooit vroeger was, en er definitief te blijven, er rond te kijken, louter geest geworden en geen lichaam meer om na te denken over al wat is en niet is.

Omdat het leven een vreemde bedoening is en wij erin opgesloten. En we voortdurend uitbreken willen, een bres slaan in de muren om te zijn, los van alles wat is, een vogel, een meeuw, zwevend over zee en landerijen, gedragen door de wind, om enkel wind te zijn, te blijven.

Omdat ik vanmorgen nog onbestaande was, ik nog niet geboren scheen, hoewel in progressie van bestaan, maar nog niet daar. Wel op komst zijnde maar nog niet schrijvend dat ik er ben. En het andere ogenblik dan, dat daarna nog komen moet, dat komt aangestormd, wel ver af nog denkt je, maar eens - voor elk van ons - het er zal zijn.

Vreemd is wat van het niet-bestaan is, wat is van een wereld, later, zonder jou. 

30-11-2017, 08:03 geschreven door Ugo d'Oorde  

Moeder, vader, welke soort genen draag ik in mij, voortkomende uit jullie, en deze uit de geslachten voor jullie; wellicht, het ganse pak ervan geconditioneerd én door de stand van sterren en planeten, én door de omstandigheden die van het leven zijn; genen die in zich de drang kennen, het woord te willen gebruiken om creatief te zijn en creatief te blijven tot in mijn late dagen?

Wat is er van deze hunker die maakt dat ik thans de indruk heb mijn ganse leven, zelfs in gedachten, geschreven te hebben, om uiteindelijk vast te stellen dat het een ziekte is, een verslaving, waar je je moeilijk van ontdoet omdat ze zich langzamerhand heeft vastgezet, zoals ik zegde, in je genen. En eens ook het ritme van het schrijven is binnengedrongen ga je verder, dag na dag, tot het ‘soms’ een zorg wordt.

Je bent er eigenlijk niet beter aan toe dan allen die je zijn voorgegaan als schrijver of componist, als schilder of beeldhouwer. Allen waren er door bezeten en wijdden er hun ganse leven aan; zo waarin ben je verschillend en waarom zou je aan de Klaagmuur gaan staan om te treuren over je lot, want je schrijft ook in de eerste plaats voor jezelf, elke dag dat je er in slaagt, hoe moeilijk het ook soms is, aanziet je als een overwinning en komt je er uit te voorschijn, gelauwerd en gelouterd tezelfdertijd.

Elke dag is het een bad dat je neemt in een kuip met woorden, de meest eenzame eerst, de meest zeggende erna, niet dat je Van Dale zou gaan lezen om een selectie te doen, woorden zijn maar valabel als ze goed staan bij andere. Zoals een schilder zijn kleuren uitkiest, selecteert je je woorden, je zinnen, je paragrafen en je voelt je gelukkig als je je zoektocht tot een goed en liefst verrassend einde hebt gebracht.

Vandaag ging alles veel trager dan gewoonlijk. Ik was niets op het spoor, mijn bad met woorden en zinnen bleef lang leeg, was eerder gevuld met muziek, met Bach en Mozart vroeg in de morgen, met een terugblik op de top 100 van Klara. Een jaarlijks terugkerend fenomenaal gebeuren, omdat het een gemeenschap van muziekliefhebbers een ganse dag in de ban houdt.

En ik, ik wil mijn lezers in de ban houden met wat ik schrijf, niet een bepaalde dag maar elke dag van het jaar. Het kost me moeite, maar mijn vreugde, als ik erin slaag, meet zich aan de moeite die het me kostte om te bereiken wat ik bereikte en getoond te hebben, ook aan mezelf, dat ik er nog sta.

Ik weet dat deze woorden gelezen zullen worden, misschien, dat erover gesproken zal worden, over nagedacht; zelfs al is het niet veel vandaag, zelfs herhaal ik wat ik al enkele malen heb laten verstaan, ze maken deel uit van het levensboek dat ik aan het schrijven ben. Ik denk dan ook dikwijls, als ik afsluit, aan de zin die ik ooit ontdekte  in de 'Anabase' van Saint-John Perse:

… Mais de mon frère le poète on a eu des nouvelles. Il a écrit encore une chose très douce. Et quelques-uns en eurent connaissance…

29-11-2017, 07:50 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een koortsig man schrijft koortsige woorden, en loopt rond met koortsige gedachten. Ook de dromen zijn uitzonderlijk alsof er iemand leefde binnen in hem die zich afscheuren wil en een eigen leven wil gaan leven. Je verzet je niet, de kracht die je er voor nodig hebt, heb je niet, je ondergaat.

Ik herlas, wat ik gisteren zo moeizaam geschreven heb over het beeld van een Universum dat een grote wolk van bewegende deeltjes zou zijn. Je vertelde wat je ontmoeten zou als je doordingen kon tot binnen in die wolk en je, om je heen, stuiten zou op deeltjes die weten wat er hen te doen staat en hoe ze zich te gedragen hebben om te evolueren in de richting die, van in den beginne, in hen aanwezig is.

Als dan een lezer, getroffen door het afsterven van een vriend, me spreekt over het mysterie van het leven, het mysterie van de dood, dan denk ik dat het mysterie, dat van beide is, precies dat is wat binnenin die wolk gebeurt; denk ik dat het mysterie het zichtbare is en de oplossing ervan schuil gaat in het onzichtbare.

We hebben geen vat op die wolk, maar we worden er wel door gevoed, we worden er door gegrepen, en dit is het beeld – mijn koortsig beeld - waar ik me vandaag moeilijk kan van ontdoen, wat nochtans noodzakelijk is wil ik de gewone dagelijkse trant terug opnemen en zijn van de zee en de bergen, van het land en de luchten, zijn van de regen en de wind.

Mijn hart is een koortsig hart, het klopt met het ritme van zovele die weten dat er hen nog een belangrijke taak te wachten staat, een laatste taak die ze nog te vervullen hebben en die komen mag nu alles gezegd is wat gezegd hoefde te worden, misschien zelfs er te veel is gezegd.

Ondertussen - met nog steeds die wolk in het achterhoofd - ben ik verbaasd te zien wat er hier rondom mij gebeurt, zelfs al is het niet veel, zelfs al is het maar alledaags, het is een wonder als ik zie hoe, het licht stilaan schuivend uit de nacht, meesjes en mussen en vinken op en af vliegen om enkele graantjes te pikken van de zaadbollen die werden opgehangen in de rozelaar. Het wonder van die kleine wriemelende vogels die slechts een sprankel kan zijn van alle voorvallen, beelden en feiten die, nu zichtbaar, door die massale wolk worden uitgebeeld. In feite totaal onbeduidend  in de totaliteit van al wat door de wolk wordt getoond. Ik, even onbeduidend, toekijkend en, verwonderd  registrerend wat ik denk dat er van is.

Alles, maar dan ook alles, is van die geest in ons, van het overleg dat voortdurend plaats vindt in ons, over wat we zien en wat we bedenken kunnen. Wat me erop wijst, het is nu volop licht, hoe ver ik eens te meer ben afgedwaald van de weg die we dag aan dag bewandelen. Echter over wat anders zou ik kunnen vertellen dan over het wondere, onzichtbaar schuilend achter het even wondere dat zichtbaar is.

De koorts die hangen blijft.

28-11-2017, 08:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik had zo graag geschreven, in den beginne was het Woord, of, in den beginne was Tao, maar mogen schrijven in den beginne was er een oceaan van minimale deeltjes, is me een passend beeld dat strookt met wat ik er over dacht. Al kan ik het me niet voorstellen, maar ik weet nu, hoewel nog altijd koortsig, dat ik, dat wij, homo sapiens, ontstaan zijn uit deze oceaan.

Jacques Monod destijds, vond dat het louter toeval was, een groot lot getrokken in Monte Carlo, maar voor mij vergiste hij zich schromelijk, we zijn het enige wezen of ding, levend of niet, dat logisch denken kan, het optimaalste dat uit deze oceaan voortkomen kon, en we zijn, samen met al wat is in het heelal, bewegend, waarheen weet ik niet, maar we zijn als homo sapiens, beweging.

Er is een beeld dat opsteeg uit mijn koorts deze nacht. Ik geef het voor wat het waard is, maar als we ons stellen op het niveau van de minimaalste deeljes, er van het Heelal, van het Universum, niets te zien is maar wellicht alles te weten; dat het Universum enkel weten is, kennis is, geest is.

Ik ga terug niet verder. Ik heb gezegd wat ik te zeggen had.

Alleen nog dat ik meer deel ben van dit Weten, en als dusdanig blijven zal, dan van de materie, die enkel minimale deeltjes die weten wat moet en niet moet, is.

Ik schrijf morgen of wel meer hierover, ofwel laat ik rusten wat er staat. Ik heb het al meer gezegd, je moet voldoende weten dat ik geloof in de eeuwigheid van de geest in ons.

En weet je het nog niet, het dringt dat je het weten zou.

27-11-2017, 09:45 geschreven door Ugo d'Oorde  

De kracht is uit mijn lichaam, is ook uit mijn geest. Het is het enige dat ik te melden heb. Ik lig er verdoofd bij, verslagen, ineen gedrongen. Wat heb ik nog te vertellen vandaag, vanmorgen als de stilte in mij geslopen is?

Of ik nog verder wil?

Natuurlijk wil ik, nu ik een bericht ontving van een bezorgde vriend. Hij leest – hij is een groot lezer - ‘Sapiens, Een kleine geschiedenis van de mensheid’ van Yuval Noah Harari. Hij leest, maar hij wist dit al lang, dat de Schepping begonnen is, 13,5 miljard jaar geleden met de Oerknal, zijnde met de vorming van de fundamentele bouwstenen, de minimaalste deeltjes van ons heelal.

Hoe dit gebeuren kon, vanwaar die deeltjes kwamen om er plots te zijn, verhaalt niemand, maar ze waren er heel duidelijk? En vertelt Yuval Noah Harari verder: driehonderdduizend jaar na hun ontstaan begonnen deze deeltjes samen te klonteren tot complexe structuren die we atomen noemen, die zich vervolgens samenvoegden tot moleculen. 

Twee bemerkingen hierbij.

Was er dan Iets vóór die deeltjes er waren, was er dan Iets vóór de Oerknal en, hoe waren die deeltjes geconfigureerd opdat ze zich verzamelen zouden tot atomen en moleculen?

Ze wisten dus, ze droegen in zich een vermogen, een kennis om, en ik keer terug naar de tekst van mijn vriend: zo een 3.8 miljard jaar geleden bepaalde moleculen te vormen op een planeet, die de aarde heet, opvallend grote complexe structuren te vormen die organismen heten. En om, zo een zeventigduizend jaar geleden uit deze organismen de Homo Sapiens te doen ontstaan. 

Mij is het dus duidelijk dat ik dat ik, uit de configuratie van de minimaalste deeltjes ben ontstaan en, dat ik me de vraag stel of die minimaalste deeltjes niet de vormen waren van een energie die geest was? 

Ik ga vandaag niet verder. Mijn trouwe lezer en vriend heeft me uit de miserie van een moe en kwetsbaar lichaam gehaald. Ik heb dan toch iets kunnen schrijven, namelijk hoe ik ontstaan ben, 13,5 miljard jaren geleden.

26-11-2017, 08:04 geschreven door Ugo d'Oorde