Beste bezoeker,

Ik wilde even de gelegenheid nemen om iemand in het bijzonder te bedanken.
Hans heeft zijn boek opgedragen aan Maurice A. Arnould o.w.v. zijn wetenschappelijke eerlijkheid, dat hij er niet meer in geloofde dat de Sabis de Selle is omdat het geografisch niet klopt. Hij voegde eraan toe, dat als Hans zich ooit met de Bello Gallico zou bezighouden, met zijn stelling geen rekening meer te houden. Zonder deze uitspraak zou dit boek wellicht nooit ontstaan zijn.
Wel, ik heb ook iemand te bedanken, zonder wie deze blog nooit was ontstaan.
Enkele maanden terug vertelde Laurent Provost, een zeer pientere jongen van 10, me dat hij een blog had aangemaakt en dat ik maar eens een kijkje moest nemen.
Laurent ken ik van de Academie voor Muziek en Woord, waar hij de richting Woord volgt. Hij is daarnaast ook acteur.
Hij vertelde me dat het maken van een blog helemaal niet moeilijk is en dat ik dat ook kon. Want van websites maken heb ik naast Frontpage geen benul. Omdat zonder dit gesprekje deze blog niet was ontstaan draag ik mijn blog aan hem op.
Meer info over Laurent vindt u op
http://www.bloggen.be/laurent

Bedankt Laurent!!!

Het bezoek met de mensen van Teleac aan Tongeren in 1989-1990

Toen ik de voorloper voorbereidde van mijn boek “Julius Caesar in België”, het artikel “Romeinse stad op een kruispunt van wegen, Tongeren” voor de televisiereeks en bundel “Steden des Tijds” van de Nederlandse televisiestichting Teleac, vroegen de uitgever en de programmamaker Maurits van Rooijen en Timo van der Eng aan mij een bezoek voor hun mensen te organiseren aan Tongeren om informatie in te winnen over de locaties en de documenten die moesten dienen voor de illustraties bij de tekst en het maken van de film. Ik bereidde dit bezoek voor na de stadsdiensten te hebben gecontacteerd, die mij verwezen naar stadsarchivaris Helsen enerzijds en anderzijds zegden dat het Gallo-Romeins museum tijdens de openingsuren gewoon kon bezocht worden. Tijdens de voormiddag maakte ik een afspraak met mijnheer Helsen van het stadsarchief en voor de namiddag voorzag ik een bezoek aan het Gallo-Romeins museum. De groep Nederlanders bestond uit ongeveer 8 tot 10 personen.

Op het stadsarchief werd het een prachtige ontvangst, de nodige documenten werden bovengehaald en besproken met o.m. illustratieverantwoordelijke Henk Bas. Met de welbekende Limburgse gastvrijheid werden we door de stadsarchivaris nadien onthaald op een middagmaaltijd met kaas en wijn voor iedereen. Dat scheelde een stuk in mijn onkosten. Ik ben hem er nog altijd dankbaar voor.

In het Gallo-Romeins museum zou ik een rondleiding doen. Die had ik van tevoren grondig voorbereid. De rondleiding begon vredig, maar na een tijd werd onze groep van op een afstand door iemand gevolgd. Toen ik met mijn uitleg begon over de basis van de rijkdom van de stad, het graan, en vertelde dat er daardoor ook luxueuze huizen in het Romeinse Tongeren moeten geweest zijn, kwam deze persoon plots tussen al ruziemakend: “Jij kent hier niets van”, brieste hij, “al wat je zegt is onzin. Ten andere dit was een stad van arbeiders. Hier is nog nooit een morzel mozaïek gevonden”. Het hield niet op. Door dit tumult hebben we de rondleiding voortijdig afgebroken.

Iets dergelijks had ik nog nooit meegemaakt. Zelfs toen ik probeerde in te brengen dat ik in opdracht van Teleac gedurende vele maanden een historisch-geografische studie van Tongeren had gemaakt, en verbonden was aan de dienst van prof. A. Verhulst aan de Universiteit van Gent luwde de woede niet. Enfin, ik had mijn verhaal grotendeels kunnen doen, dus liet ik het maar zo. In een erg bevreemdende sfeer nam ik afscheid van Timo van der Eng en de anderen.

Enkele dagen later was er belangrijk archeologisch nieuws op het TV-journaal van de VRT: te Tongeren was de grootste mozaïek gevonden die ooit in Gallië was ontdekt! Daarna kreeg ik te horen vanuit Utrecht dat voor de illustraties van mijn tekst verder geen beroep meer op mij werd gedaan. Toen pas voelde ik aan wat er aan de hand was.

Om mijn auteursschap te behouden ben ik vanaf toen altijd zelf naar Utrecht gegaan, op eigen kosten, mij ervan vergewissend dat ik niet werd geschrapt. Ik heb er niet kunnen voor zorgen dat ik bij de afwerking van het programma niet verder nodig was, maar mijn tekst heb ik op mijn naam kunnen houden door mijn lijfelijke aanwezigheid op de redactie van Teleac. Toen het programma uiteindelijk zou worden uitgezonden, werd ik zelfs niet verwittigd. Ik heb zelf moeten opvolgen wanneer het werd uitgezonden en heb het dan pas voor het eerst gezien. Bij het begin verschenen heel andere mensen dan ik in beeld, die het verhaal van Tongeren en het graan in beeld brachten: het waren de mensen van het Gallo-Romeins Museum die in een in scène gebrachte filmsequentie wat graankorrels van de akkers rond Tongeren opraapten. Van de auteur van die stelling was geen spoor meer!

Het TV-programma was echter samen met de bijdrage van Marc Boone over Gent in dezelfde reeks voorzien in de cursus Historische Kritiek voor de licenties, die toen nog beurtelings door prof. Prevenier en prof. Verhulst aan de Universiteit Gent werd gegeven, tijdens het academiejaar 1990-1991. Ieders verbazing was groot.

Voor diegenen die de exacte data van deze feiten willen opzoeken deel ik nu al mede dat ik al mijn zakenagenda’s sinds 1986 heb bewaard.

Hans Rombaut

Beste lezer,

Zoals aangekondigd zullen in deze rubriek een aantal getuigenissen van Hans komen waaruit zal blijken waarom Hans zo lang heeft gezwegen, en ja zelfs een wereldautoriteit zoals Prof. Dr. A. Derolez heeft gevraagd om te waken over zijn vondsten.

Tot later,
Ellen

Beste Roger,

Ik ben blij dat u dit vraagt. Het geeft mij de gelegenheid in te gaan op een zwaar probleem, nl. het amateurisme in de wetenschap.

De vervalsing van de Sarapis-scherf werd ontdekt door prof. dr. W. Clarysse en werd gepubliceerd in 'Avra Bulletin 3' van 2002, p. 5-7, niet op basis van archeologische argumenten, maar van paleografische. Prof. Hugo Thoen heeft er nadien ook de valse archeologische kenmerken van gepubliceerd. Het wetenschappelijke bedrog werd pas vastgesteld 35 jaar na het ontstaan van het falsum geproduceerd door medewerkers van de AVRA.

Bedenkelijker is het gesteld met het verweer van AVRA. Speurend naar de falsarissen enquêteerde men in een latere 'AVRA Bulletin' de medewerkers aan de opgravingen die het falsum hebben opgeleverd in de periode augustus-september 1968 die nog in leven zijn. Wij citeren: "Uit hun verklaringen... blijkt overduidelijk dat de Sarapisscherf het resultaat is van een uit de hand gelopen grap. Het duwen van nagels, bloempotscherven e.d. in de af te schaven grond behoorde immers tot de 'joke' van de dag".

Kunt u dat geloven? En daar volgt dan een beetje verder: "Zowel opgravingsleider F. Lauwers als ... J.L. De Cannière en J. Van Herck werden in de maling genomen".

Kan u dat geloven? De bron, nl. de af te schaven of te onderzoeken bodem, werd door de medewerkers al op voorhand beschadigd! Van de daders is vervolgens geen spoor: de rest van de enquête mondt uit in een "[anoniem] medelid die <sic> reeds vanaf het prille begin aan de opgravingen deelnam. Uit zijn verklaringen konden wij distileren dat slechts 1 persoon deze fratsen uithaalde...". Enquête gesloten. Eén fratser zonder naam! En aan het begin van het verhaal behoorden de fratsen tot de "joke van de dag"! De scherf blijft zelfs te bewonderen in een museum.

Stel u voor dat zo'n stelletje amateurs wordt losgelaten in een experimenteel scheikundig laboratorium? Of dat ze eens de besturing gaan bedienen van de installaties van bepaalde bedrijven in de Antwerpse haven zonder de controle van bevoegden? Tja, in de zachte sector of de geschiedenis kan dat blijkbaar geen kwaad. Dat serieuze mensen, zoals R. Van Passen de Sarapis-informatie nadien hebben gebruikt in hun publicaties, o.m. de lijvige dorpsgeschiedenissen van Kontich en Wilrijk, en dat de vondst ook verder in het wetenschappelijk onderzoek vermeldingen krijgt (ja, zelfs in het buitenland) is blijkbaar niet erg!

En de erevoorzitter van die vereniging noemt mij een "bronvervalser"! Ge moet maar durven, niet? Mij beschuldigen van de trukendoos te hanteren, waar ik een ernstig ondersteunde emendatie aan de tekst van De Bello Gallico aanbreng, volgens alle regels van de historische kritiek! Lees dat maar na op www.bloggen.be/julius_caesar_in_belgie onder "Antwoord op Cuyt: deel 1". Een amateur die met het grootste dilettantisme een serieus onderzoeker zoveel mogelijk schade probeert toe te brengen, inclusief diens uitgevers van zijn publicatie Universa en de historische kring Het Wiel, welke zich momenteel aan het beraden zijn welke stappen ze hiertegen kunnen ondernemen. Die mij beschuldigt van 10 jaar wetenschappelijke achterstand en onwetendheid, terwijl hij mijn eigen baanbrekende, internationaal uitgegeven publicatie over Tongeren uit 1990 niet eens kent!

Het probleem van het amateurisme in de wetenschap komt op vele plaatsen voor, daar waar de bevoegde overheid de middelen niet ter beschikking stelt om onderzoek te doen. Dit wordt nog terecht aangeklaagd in KNACK van deze week blz. 59 door Philippe Crombé (UGent). Opgravingen kosten handenvol geld en een beschaafd Europees land heeft de plicht van daarin te investeren. Omwille van economische motieven bezuinigt de overheid echter steeds eerst in deze middens. Dat is ontoelaatbaar: ik zou niet graag de locaties die ik in mijn boek aangeef naar de verdoemenis zien helpen door dergelijke falsarissen.

Tussen haakjes: de informatie over de sponsoring van AVRA, waarnaar u mij vraagt, werd mij gisteren (6 juli 2006) medegedeeld door prof. Willy Clarysse zelf. Werd hij hierover door de AVRA misschien nog een keer te meer opgelicht? Immers, was de falsaris misschien geen fratser? We citeren de Leuvense hoogleraar: "Het besluit van al deze overwegingen is dat de tekst op de scherf niet geschreven is in de Oudheid, maar een vervalsing van iemand die graag wilde aantonen dat er in onze gewesten in de Oudheid niet alleen Latijn, maar ook Grieks werd gesproken". Puur bedrog dus!

Tenslotte nog dit: amateurs in de wetenschap zijn niet verboden. Ze kunnen helpen onder deskundige leiding van specialisten in het vak. Maar het is stuitend dat iemand zo eigengereid als Cuyt en zonder enige deskundigheid terzake kan uithalen naar een gediplomeerd onderzoeker op een website van een vakspecialisatie. De vuiligheid staat nu al voor de vijfde dag op het worldwideweb! IK NEEM DIT NIET en overweeg juridische stappen. Hic et nunc eis ik een rectificatie en verontschuldigingen. Intussen wordt een rubriek "Straffe toeren" opgestart op www.bloggen.be/julius_caesar_in_belgie waaruit zal blijken waarom ik mijn bevindingen niet voor de publicatie ervan kon prijsgeven. Integendeel zelfs, ik heb een wereldautoriteit moeten vragen met een onkreukbare wetenschappelijke reputatie, even eerlijk als Maurice Arnould was, met name prof. dr. Albert Derolez, om in de periode dat mijn onderzoek noodgedwongen aan derden werd medegedeeld, te waken over de wetenschappelijke eigendom ervan. Eerlijkheid duurt nog altijd het langst. Jaloezie is een slechte raadgever.

Hans Rombaut

Hoe groot de ondeskundigheid van de heer G. Cuyt wel is bewijst hij in de paragraaf die begint met “Op blz. 88 verwondert [Rombaut] zich erover dat de grote Romeinse muur van Tongeren vroeger alleen als een statussymbool werd aangezien. Hij is er niet van op de hoogte dat de archeologen al meer dan 10 jaar een andere mening zijn toegedaan”. Het is niet mijn schuld dat bepaalde archeologen mijn bijdrage in de bundel van Teleac “Steden des Tijds” wel kennen maar niet (willen) citeren. Die studie stelde ik op in 1989 en verscheen in Utrecht in 1990.

Ik was namelijk de eerste die de defensieve functionaliteit van de Tongerse muur tegen alle autoriteit in heb geponeerd. De militaire functie werd in de oudere literatuur ontkend omwille van de grote omtrek van de muur (bijna 4,5 km), en werd daarom als onverdedigbaar beschouwd. Op blz. 20 van mijn bijdrage in “Steden des Tijds” beschrijf ik eerst welk enorm bouwwerk de muur van Tongeren uit de tweede eeuw na Chr. wel is. Daarna leest u het volgende: “Men heeft wel beweerd dat de muur primair gebouwd was als statussymbool. Voor die opvatting pleit dat de aanleg tot stand kwam in een tijd van vrede. Maar een dergelijk bouwwerk moet toch ook tenminste defensieve redenen hebben gehad…”

In bepaalde publicaties werd mijn uitspraak nadien overgenomen, maar nergens wordt er enig bijkomend steunend motief voor gegeven. Omdat mijn stelling werd overgenomen – zonder naar mijn artikel te verwijzen – heb ik nu in mijn boek 'Julius Caesar in België' mijn uitspraak herhaald en gemotiveerd. Natuurlijk ken ik de latere (archeologische) literatuur uit Tongeren. Ik weet ook dat daar geen enkel bijkomend element in te vinden is om die stelling te motiveren. Daarom heb ik dit nu in mijn boek wel gedaan, en nog wel op basis van de gegevens uit 'De Bello Gallico', wat nergens in de oudere of de jongere literatuur over Tongeren voorkomt. Mijn argumentatie van 2006 gaat dus rechtstreeks terug naar de oudste en originele stelling hierover, die niet 10 maar 16 jaar geleden door mijzelf werd gepubliceerd. Om dit te staven en om de originaliteit van mijn stellingen aan te tonen (niet alleen die over de muur maar nog vele andere) wordt de volledige tekst van 1990 op www.bloggen.be/julius_caesar_in_belgie geplaatst onder “Steden des Tijds”. De bezoeker kan er zich dan over vergewissen dat ik geen leugenaar ben, geen bronvervalser, geen wetenschappelijke dief, maar een eerlijk onderzoeker. Wat wetenschappelijke eerlijkheid betreft moet ik er niet aan herinneren dat de AVRA, Cuyts archeologische vereniging, een van de laatste en schandelijkste bronvervalsingen op haar actief heeft, ontmaskerd door prof. dr. Willy Clarysse (KULeuven), nl. de Sarapis-scherf met Grieks opschrift in de bodem geschoven in opdracht van een van de sponsors van zijn vereniging. Ikzelf heb totaal geen minachting voor de archeologie en heb al dikwijls dankbaar gebruik gemaakt van de resultaten van hun degelijk onderzoek. Ik nodig iedereen uit om in mijn publicaties (en dat zijn er nogal wat) enige minachting voor de archeologie terug te vinden.

Hans Rombaut

door Rombaut op 06 juli 2006 16:13: archeonet

Ik ben het volkomen eens met de uiteenzetting van dhr. Werner Wouters. In plaats dat er een constructief iets op poten wordt gezet, is er uit de reactie van de heer Cuyt enkel maar misprijzen en kwaadsprekerij gemoeid.
Is archeonet dan de plaats om mensen totaal voor aap te zetten? Ik denk het niet. Een mens zou inderdaad denken dat er meer achter zit. Is het misnoegdheid of alwetendheid?

Laat me even toe op te merken dat de heer Cuyt eigenlijk geen bevoegdheid heeft om zich uit te spreken over zulke zaken. Bovendien heb ik me pas laten vertellen dat de heer Cuyt geen professioneel archeoloog is, maar wel regentaat geschiedenis. Daarom vind ik het ongepast dat de heer Cuyt uitspraken doet die ronduit beledigend, aanvallend en denigrerend zijn.

Ik raad de heer Cuyt dan ook aan om naar de toekomst toe minder 'powerfull' te reageren. Het voeren van een constructieve dialoog met de heer Rombaut staat eens zo netjes. Trouwens, archeonet dient volgens mij echt niet om mensen moedwillig te beledigen.

Schrik dus niet, heer Cuyt, dat collega archeologen je misschien zelf eens openbaar voor schut zetten...

Historici - archeologen, een onmogelijk huwelijk?

Eens te meer is de publicatie van een historische studie de aanleiding voor een partij schaduwboksen (of moeten we zeggen moddergooien) tussen archeologen en historici.
Eens te meer blijkt hoe diep de kloof tussen beide disciplines kan zijn.
Sommige archeologen voelen zich nog steeds misdeeld en geminoriseerd in de academische wereld en in de wetenschappelijke belangstelling. Ze compenseren dit dan maar met absurde claims als zouden zij als enige historische discipline objectieve feiten weergeven. (Het fabeltje van ‘de bronnen liegen niet’). Gemakkelijk voorbijgaand aan de interpretatieproblematiek door de archeoloog, de problematiek van de selectie van de vindplaats en de vraag in hoeverre de resultaten van een archeologische opgraving gestuurd worden door de initiële vraagstelling.
Sommige historici slagen er ook nog steeds in om zonder verpinken te publiceren over vroegmiddeleeuwse stadsontwikkeling zonder één verslag van de intussen toch al iets talrijker opgravingen in vroegmiddeleeuwse kernen te vernoemen. Faut le faire.

Daarom zouden wij toch, grenzeloos naïef (?) een lans willen breken voor wat meer terughoudendheid in de reacties op archeonet op de publicatie van Hans Rombaut.
Een historicus die met een historische bron in de hand gaat stappen door het landschap kan kwalijk van onwil, vakidiotie en ivoren toren mentaliteit beschuldigd worden.
Of het boek van Hans Rombaut ongelofelijk vernieuwend is weten we niet. Of hij volledig gelijk heeft weten we ook niet. Wat we wel weten is dat de reactie van dhr. Cuyt toch wel zeer scherp is gesteld. Wat wil dhr. Cuyt bereiken? Mogen historici alstublieft ook nog even een studie plegen? Of moeten historici zich beperken tot het lezen van kranten?
Wat is er mis mee dat historici de archeologie als een hulpwetenschap beschouwen? Archeologen zouden het historisch onderzoek ook vaak beter als een hulpwetenschap bij hun opgravingen betrekken.

Een ander punt is het feit dat dhr. Cuyt dhr. Rombaut verwijt met oude theorieën af te komen. So what? In Duitsland vonden archeologen meer als honderd jaar na datum dat Theodor Mommsen gelijk had met zijn hypothese voor de exacte locatie van de Varus-slag.
Vóór die archeologische ontdekkingen, mijnheer Cuyt, hebben mensen zeer luid kunnen roepen dat daar geen archeologische vondsten gedaan waren en dat auteurs een honderd jaar oud theorietje van een overschatte historicus nakauwden.

Zijn wij overtuigd van mijnheer Rombauts gelijk? Neen, wel doen we een oproep aan wetenschappers van goede wil om deze hypothesen grondig te onderzoeken. We zijn ervan overtuigd dat alle nieuwe hypothesen die een beetje op argumenten gestoeld zijn, een katalysator kunnen zijn voor het wetenschappelijk onderzoek.
Laat ons de studie van mijnheer Rombaut nemen voor wat ze is, een bijdrage aan een bekende wetenschappelijke vraag, vanuit historisch-geografische hoek. Een aanleiding voor verder onderzoek, ook archeologisch.
En mocht mijnheer Cuyt zijn pamflet (want dat is het nu) willen herwerken en uitwerken tot een grondige archeologische evaluatie van dit boek, graag.

Wij zijn dan ook niet gelukkig met de toon van het artikel op Archeonet, toch een plaats waar vaak wordt opgeroepen tot interdisciplinair overleg en wetenschappelijke kruisbestuiving.

Pieter-Jan Lijnen, historicus
Werner Wouters, archeoloog

door Pieter-Jan Lijnen en Werner Wouters op 05 juli

Tjonge tjonge tjonge.
De reacte van Cuyt is er eentje in een onversneden traditie van die goeie ouwe Vlaamse archeologie. Met scherp schieten op collega's hun werk, met modder gooien naar de persoon zelf, alles beter weten en discussies voeren alsof men aan een veldslag begint. Zielig. Arm arm Vlaanderen. En dat terwijl dergelijke studies juist een aanzet kunnen zijn tot een brede wetenschappelijke discussie tussen wetenschappers (én dus ook tussen archeologen en historici) en verschillende disciplines dichter bij elkaar kunnen brengen.

door de boze wolf op 05 juli 2006 23:07

Beste bezoeker,
We kwamen  (cf. infra ) te weten dat op archeonet een artikel is verschenen van de hand van Guido Cuyt (AVRA). Waarop we onmiddellijk gereageerd hebben. Hieronder vindt u twee eerste reacties.

Volgende dagen zullen reacties worden geplaatst op het artikel van Cuyt dat te vinden is op archeonet.


Voor meer info verwijzen we u naar www.archeonet.be

"omstreden publicatie over Caesar in België"

"De tot nu toe onvindbaar geachte reisweg in België die Julius Caesar beschreef in zijn De Bello Gallico is wel degelijk te vinden. Tot die conclusie komt historisch geograaf Hans Rombaut. In zijn nieuwe boek 'Julius Caesar in België' pretendeert hij een aantal locaties uit De Bello Gallico in ons land te kunnen identificeren. "Onzin," stelt Guido Cuyt in een reactie. "Het boek is één aaneenschakeling van wilde fantasieën, onwetendheid over de recente wetenschappelijke (archeologische) bevindingen en leugenachtige bronvervalsing. .........................."

onze eerste reacties:

reactie 1:

Beste,

Als echtgenote van Hans Rombaut kan ik u vertellen waarom Hans zijn vondsten niet eerder bekend heeft gemaakt of niet eerder kon bekend maken. Het zou nl. niet de eerste keer zijn dat hij geconfronteerd wordt met wetenschappelijke diefstal. Als iemand op zijn stellingen uit de studie over 'Tongeren' in het boek 'Steden des Tijds'(1990) -dat de aandacht van Maurice Arnould trok, aan wie het boek is opgedragen'- een doctoraat haalt, zonder hem maar één keer te vermelden, bewijst dat Hans geen pseudo-wetenschapper is. Hans Rombaut is overigens 10 jaar wetenschappelijk medewerker geweest onder Prof. Dr. Adriaan Verhulst (Universiteit Gent), bij wie hij zijn licenciaatsverhandeling 'Verafgelegen Domeinen van Abdijen tijdens de vroege middeleeuwen in Noord Gallia' maakte. Deze thesis werd toen al bestempeld als een doctoraat. Hans promoveerde te Gent in de geschiedenis als primus van zijn jaar. De reactie van mijnheer Cuyt heeft Hans al serieus onder de loep genomen. In de loop van de komende dagen zal Hans op dit betoog ingaan.
Tenslotte wil ik nog even het volgende kwijt. Het is niet Hans die de titel 'Julius Caesar in België' heeft gekozen, maar een ere-rector van een van onze Vlaamse Universiteiten, die mede de publicatie heeft gesteund en aangemoedigd.

Ellen Serrien


reactie 2:  De reactie van de auteur staat zonder naam te vermelden op archeonet als reactie op bovenstaand artikel. Gelieve dit bericht dat bestaat uit e-mails van onder naar boven te lezen.
één opmerking voor u dit leest. Een van de medewerkers van S.P.Q.R. heeft het boek wél daadwerkelijk gelezen en ons gevraagd of hij hierover mocht schrijven in hun nieuwsbrief.
Omwille van de persoonlijke integriteit hebben we de namen (van derden) eruit gehaald.

reactie auteur:

Geachte heer,

Dank voor het signaleren van de reactie van Guido Cuyt. Ik wist op voorhand dat mijn boek(je) reacties zou uitlokken. Ik meen dat dit ook goed is. De reactie van Guido Cuyt is echter zeer lang maar ook erg kwaad (waarom?). Ik zal ze grondig bekijken. Dat hij mijn beweringen onder de noemer "onzin" onderbrengt vind ik op zich onwetenschappelijk en een wetenschapper onwaardig. Het spijt me diep dat u zich daarbij aansluit.

Dat mijn studie buiten de wetenschappelijke wereld is gebleven en niet werd gerecenseerd - zoals u stelt - durf ik toch te betwijfelen: zij passeerde een leescommissie van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten. Daar heeft men de argumenten voor de identificaties van de Sabis met de Samme en Atuatuca uit boek VI met Tongeren zeer ernstig genomen. Overigens heb ik het op de helling zetten van de identificatie van de Sabis met de Selle niet zelf gedaan: het is Maurice Arnould die mij persoonlijk heeft gezegd dat hij in zijn stelling uit 1941 niet meer geloofde omdat ze geografisch niet klopt (hij voegde er zelfs wat cynisch aan toe: "er zijn mensen die mijn stelling als bewezen beschouwen"). Precies omwille van zijn wetenschappelijke eerlijkheid heb ik mijn boek aan hem opgedragen.

Het belang van Arnould in het geheel van mijn studie is echter veel groter. De basisstelling van mijn boek "Julius Caesar in België" werd gelegd in een studie over Tongeren die in Nederland is verschenen in 1990. Die was aan Arnould gesignaleerd buiten mij om. Bij de eerste gelegenheid dat ik hem ontmoette (in 1994) vroeg hij een kopie van die studie omdat hij ze in Wallonië niet vond. Ik zond ze hem toe op het adres "Cour de Bailly 9, Mons". Bij een volgende ontmoeting prees Arnould dit werkje (en ik durf zijn lovende bewoordingen hier niet herhalen). Het artikel was blijkbaar zo fundamenteel (nochtans historisch-geografisch) dat een archeoloog mijn basisstelling heeft overgenomen in zijn doctoraat zonder het werkje ook maar één keer te citeren! Een collega op de dienst van Adriaan Verhulst heeft om deze wetenschappelijke oneerlijkheid te ontmaskeren de hele Tongerse historische literatuur erop gescreend en bevestigd dat mijn stelling de originele was.

Het is die stelling die de reden was waarom ik werd uitgenodigd naar de Algemene Vergadering van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten in Tongeren. Het verhaal dat ik daar heb gedaan vormde het begin van dit boek. Het zijn de academieleden die mij hebben gevraagd dit te publiceren. Als u wil zal ik u in vertrouwen zeggen wie daar zoal bijwaren. Daarnaast zijn er nog een heel aantal wetenschappers met wie ik over deze zaken heb van gedachten gewisseld. Ook hen ga ik hier niet vernoemen, want ik wil hen in dit mediacircus niet meesleuren.

Er moet mij trouwens iets van het hart omtrent de publiciteit die dit onderwerp krijgt: ik ben er niet de oorzaak van dat deze discussie in de media is gebracht. Anderen van binnen de wetenschappelijke (en archeologische) wereld hebben hierop blijkbaar aangestuurd. Mijn studie is overigens puur wetenschappelijk. Het is een eerlijke poging om een impasse te doorbreken die al vele decennia bestond, een impasse die vruchteloze discussies mogelijk maakt zoals voor het Davidsfonds en in de media werd gevoerd tussen professor Thoen en R. Nouwen: "Caesar is hier niet geweest" versus "Hij was hier wel". De lezer zal gauw merken dat mijn boek daaraan voorbijgaat. Als wetenschap moeten mijn stellingen falsifieerbaar zijn: dat zijn ze ook. Alleen al omwille van de kwetsbaarheid van al mijn stellingen was er heel veel moed nodig om ze te publiceren. Het is dan ook des te pijnlijker dat bepaalde personen mijn studie "pseudo-wetenschappelijk" noemen, en ik vraag aan hen welke bevoegdheid zij hebben om die uitspraak te doen.

In mijn publicatie stel ik van in het begin dat mijn onderzoek een historisch-geografische studie is, geen archeologische. Ik heb zeker geen minachting voor het werk van de archeologen, zoals in uw reactie wordt gesuggereerd, en ook die opmerking doet mij pijn. In het interview met Koen Filet op radio 1, dat door deze zeer verraderlijk werd ingezet (met de opmerking: "professor Thoen is wetenschappelijk gezien uw beste vriend niet") heb ik als reactie gegeven dat zijn uitspraak "Caesar is hier nooit geweest" vanuit het standpunt van de archeologie zeer begrijpelijk is, bij gebrek aan vondsten. Ik heb Hugo Thoen van het verschijnen van mijn boek persoonlijk op de hoogte gebracht, waarmee ik wil zeggen dat ik hem zeker niet uit de weg ben gegaan.

Wat ik zou willen vragen - in plaats van naar mij uit te halen - is dat in eerste instantie de locaties in de Argonne archeologisch bestudeerd worden. Daar gaat het om sites van het grootste belang. Ik heb (na overleg trouwens met Frans Verhaeghe) het INRAP ingelicht. Het gaat om de vondst van Bibrax in het land van de Remi, Caesars castra aan de Aisne, het bruggenhoofd over de Aisne en het hoofdkwartier van Caesar aldaar. Deze sites zijn door mij aangebracht met zeer ernstige argumenten, gesteund op de lezing van Caesar (die door Cuyt onbegrijpelijkerwijze wordt in twijfel getrokken), op toponymische evidentie (waar bijvoorbeeld G. Lobjois bij zijn identificatie van Bibrax met het oppidum van Saint-Thomas aan voorbij gaat, om nog maar over de ridicule suggestie Beaurieux van R. Nouwen - toch ook een archeoloog? - te zwijgen).

Indien mijn studie niet ernstig wordt genomen, waarom neemt u niet de spade ter hand om mijn stellingen te falsifiëren door bijvoorbeeld Bibrax op te graven en te publiceren: "kijk, Rombaut heeft ongelijk, (Saint-Lambert-)les-Bièvres is Bibrax niet". Ik heb er geen schrik voor. Ook al zou dat het resultaat zijn, dan nog is mijn studie er niet minder wetenschappelijk om. Wat de heer Cuyt ook moge beweren.

Hans Rombaut

Onderwerp: Re: Merkwaardige ontdekkingen omtrent de tochten van Caesar in Gallia Belgica

Beste, zoals U misschien weet heb ik enkele weken geleden via archeonet gereageerd op Hugo Thoen's oncorrecte uitlatingen mbt Caesar's aanwezigheid in onze gewesten. Er is toen een heel debat op gang gekomen. Ik betreur het echter ten zeerste dat dit debat buiten de wetenschappelijke wereld wordt gevoerd en dat de archeologen die zich met de Romeinse periode in onze gewesten bezghouden niet gehoord worden. Zo ook nu weer met de verschijning van dit boek. We zijn met z'n allen met verstomming geslagen. Het is een aaneenschakeling van veronderstellingen en onwetenschappelijk gedrag waaruit een minachting blijkt voor archeologen en hun werk (de klassieke hulpwetenschappertjes). We sluiten ons aan bij de kritiek die gegeven wordt in het artikel dat Guido Cuyt via archeonet de wereld in stuurde. Ik hoop dat U met Uw verening rekening houdt met de opmerkingen die in deze nota worden geformuleerd en het boek dan ook alsdusdanig kritsch zal beoordelen. U mag dan ook aangeven dat u geen verantwoordelijkheid draagt voor wat er in de nieuwsbrief staat, toch neemt U door deze oncorrecte info te verzenden deel aan de verspreiding van wetenschappelijke foute gegevens over iets dat U nabij aan het hart ligt, met name de Romeinse beschaving. Het is spijtig dat U dergelijke zaken niet op voorhand laat recenseren en zomaar kritiekloos rondzend per mail.

 

Met vriendelijke groeten,

 

 

Subject: Merkwaardige ontdekkingen omtrent de tochten van Caesar in Gallia Belgica

Geachte mevrouw/geachte heer,

 

Recentelijk verscheen een boek waarin de nooit teruggevonden plaatsen uit De Bello Gallico ten noorden van de Seine worden geïdentifeerd. Meer informatie over deze publicatie vindt u in de hieronder aangehechte nieuwsbrief van de vereniging S.P.Q.R.

 

Met vriendelijke groet,
Ellen Serrien