We zijn vandaag na een busreis van 700 km vriendelijk ontvangen in Conception. De brandweermannen van hier hebben de laatste dagen nog maar 2-3 uur geslapen. Hieronder al een paar foto's.
Bedankt voor de aanmoedigingen. Ik heb heel veel sms'jes en telefoontjes gekregen (ook van mijn petekind Pieter!, bedankt). (In vorige mail schreef ik dat we goed ontvangen werden door de brandweermannen van 5de afdeling van concepcion (zie http://www.quintaconcepcion.com/)
Chili is door de aardbeving gedestabiliseerd (letterlijk en figuurlijk), doch Chili heeft voldoende struktuur (en kapitaal) om zich er snel bovenop te trekken. Electriciteit en communicatie werd al snel hersteld, doch momenteel blijft nog een probleem om de bevolking van zuiver water te voorzien. Een deel van de ondergrondse leidingen zijn kapot gegaan met de aardbeving en niet iedereen krijgt al terug leidingwater. We zien rijen wachtende mensen om bidons water te vullen waar de brandweermannen bedeling organiseren. (op foto zie je waar eerste water terug uit brandweerleiding komt). Het leger heeft de orde overgenomen omdat er kort na de paniek van de aardschok diefstallen uitbraken. Mensen begonnen meer te hamsteren dan in feite nodig was voor hun eigen onderhoud. De avondklok werd ingesteld van 18uur tot 12uur. Vandaag werd deze versoepeld naar 21uur. De orde lijkt zich te herstellen, mits nog massaal veel manschappen van het leger op de baan. Gisteren was een moeilijke dag voor ons. We wilden snel helpen, doch na een rondrit door de getroffen haven van Talcauano (cfr. foto) en verschillende vergaderingen met brandweerlieden en plaatselijke gezondheidverantwoordelijke lukte het niet om concreet zicht te krijgen op welk werk nuttig zou zijn voor ons. Het was ons al duidelijk geworden dat naast de verschrikkelijke materiele schade gelukkig niet zoveel menselijke schade was geleden. De initiele ingesteldheid om acute interventiewerk te doen moesten we ombuigen naar ondersteunen van plaatselijke strukturen in de gezondheidszorg. Verschillende dokters en verpleegkundigen zijn uitgevallen omdat ze elders ingezet werden. De bevolking begint meer en meer te lijden onder het wegvallen van de basisbehoeften. Echte acute nood aan medische interventie is er niet (en misschien nooit geweest). Vandaag hebben we een dag met de plaatselijke brandweer meegeweest naar Dichato (meer naar het epicentrum in noorden van Concepcion. Dit dorpje aan de kust is letterlijk door de vloedgolf van de kaart geveegd. Verschikkelijke beelden zagen we daar (cfr. foto). Een groep van ons kon helpen bij de reeds uitgebouwde medische hulp van de opvang van de mensen. Samen met een stagaire van KULeuven bleef ik achter in Tomé. In een leegstaand schoolgebouwtje konden wij een 20-tal mensen zien met alledaagse noden: een aantal kindjes die diarree hadden na drinken van niet gekookt water, paar vrouwen met hoofdpijn omdat hun bloeddrukpillen niet konden geleverd worden, ook astmatische klachten bij wegvallen van puffers en vooral angst en spanning omdat men nog geen informatie heeft over vermiste vrienden of familie in Dichato. We zagen er ook de kleine huisartskwaaltjes, doch wel leuk om er te werken omdat in dergelijke gebieden rond het rampgebied geen medische hulp meer voor handen is. Van mijn eerste patïente (cfr. foto) kreeg ik een huwelijksaanzoek owv. mijn mooie ogen, maar moet je geen schrik hebben hoor, Chris. Morgen zakken we met de hele groep af 200 km naar het zuiden naar Canete. Daar is een ziekenhuis die maar op lage capaciteit kan werken owv. bestaffingsprobleem. We zouden we met onze equipe kunnen dienen om hen aan te vullen. (onze equipe is het V-med team -en niet het B-fast team met totaal andere werking - met Luc Beaucourt als leider, er was een oogartse mee, verder aangevuld door intensieve pediater en een algemene geneesheer plus acht spoedverpleegkundigen van het UZA) Doch we moeten ter plaatse nog zien. Daarover volgende keer meer.
Groeten aan iedereen vanuit het verre (en toch dichtbije) Chili, Jo (of José)
Gisteren reisden we naar het zuiden waar nog duidelijk wat medische hulp nodig was. We hebben al wat medische zorg kunnen toedienen. Hier al wat foto's
Vandaag reisden we af met een helikopter naar het noorden. Maar moesten terugkeren door vele wolken. Met een tweede poging geraakten we er veilig. Hieronder nog wat beelden van onderandere de schrijnende toestand in de tentenkampen.
Nadat we rond Concepcion niet veel medisch werk meer konden doen (we moesten de kleine dorpjes opzoeken, die verlaten lagen door de aandacht naar de grotere rampgebieden), beslisten we met de bus af te zakken naar het zuiden, provincie Arauco. We konden in Cañete in een zaaltje van ACHS (Associacion Chilena de Seguridad) slapen. Het was een klein consultatiebureau, er was geen stromend water (douche met water geschept uit grote ton), en internet lukte ook niet zo goed. Cañete zou onze uitvalsbasis worden, want in het ziekenhuis aldaar lieten ze ons alweer verstaan dat 'ze alles onder kontrole hadden'. We botsten telkens tegen de chileense mentaliteit van valse fierheid, maar anderzijds ook hun manier waarop de gezondheidszorg geregeld is. De mensen kunnen maar wekelijks, soms maandelijks een dokter zien. De Chilenen zijn vrij gelaten hierin. Zij zijn gewoon om lang te wachten. De frustratie onder de hulpverleners ivm de missie en het doel van de missie werd op een vergadering goed uitgesproken. Het werd duidelijk dat we zelf de moeilijke gebieden moesten gaan opzoeken en ons team in 3 groepen opdelen.
Dag 6 waren we in Tirua. Dit is een dorp naast de kust die ook veel schade geleden heeft door de tsunami. Vele mensen zijn uit het (overblijfsel van hun) huis naar hoger gelegen plaatsen in de heuvels gevlucht. De erbarmelijke situatie van het leven daar in tentenkampen is werkelijk schrijnend: een zeil over stokken en wat materassen om op te slapen, verder nog een vuurtjes op eten te koken en zo mogelijk water te koken (want er waren meer en meer mensen met diarree). Een deel van onze groep hielp mee met de voedselbedeling, paketten maken, melkwagen uitlaten. Wij zijn met een chileense arts (3 jaar werk doen in de 'campo' en dan mogen specialiseren) mee op bezoek geweest naar de tentenkampen. Ze maken een inventaris op van hoeveel kinderen en volwassenen er zitten, welke ziektes ze hebben, als er medicatie ontbreekt en leggen ondersteunend huisbezoek af als er een medisch probleem is. Heel effecient werk en heel dicht bij de mensen. 's Avonds zijn we met een voldaan gevoel in een gezellig restaurant gaan eten. De sfeer in de groep was terug optimaal. Er wordt heel veel gelachen. Het zijn heel toffe mensen, alle leden en de grote chef. Op het kampgebied van ACHS hielden we nog een kampvuur.
Dag 7 werden we weer verdeeld. Een aantal verpleegkundigen werd ingeschakeld in het opgezet Hepatitis A vaccinatieproject na de aardbeving. Zo moesten ze bij een 120-tal kinderen langsgaan van de tentenkampen. Wij zijn met ons groepje (verpleegkundige + student van KUL) door de brandweerkomandant van Cañete gebracht naar een dorpje boven Tirua. In de voormiddag konden we mensen thuis bezoeken. We zijn in houten huizen geweest die je u niet voor mogelijk acht: heel donker, riekt naar roet van brandende kachel, miserabele hygiene, kippen lopen in en uit, gat in de plankenvloer (spuwen), mensen leven tussen varkens. Kinderen met verkoudheid, oorontsteking en maagdarmontsteking zagen we, ook hoofdpijn en slapeloosheid door angst. Op een plaats ontmoetten we een oude fiere Mapuche (indianen) vrouw. Ze was aardappelen aan het schillen buiten en zette prompt haar sierwerk op haar hoofd als ik haar vroeg om haar te mogen fotograferen. Haar moeder was een Mapuche tovenares geweest. Zij hebben veel aanzien bij de mensen en zeggen dat volk veel moet bidden en rustig zijn 'want er is nog een aardbeving op til'. De mensen durven nog niet naar hun huizen terugkeren. De aardbeving en de tsunami komen 'omdat de zeeslang en de aardslang met elkaar in gevecht gaan'. 's Namiddags hadden we afgesproken om ginds consultatie te houden, maar we hadden maar een 5-tal patiënten. Wel tof kontakt gehad met de ademhalingskinesist en de enfermera. Ze hebben ons bedankt en we zijn het team van Luc Beaucourt gaan vervoegen (zij kwamen juist met de bus langs van Tirua). Terug tijd voor plannen te maken, want deze veranderen hier constant. Er waren contacten geweest met de majoor van de chileense luchtmacht die in Tirua geland was met de helicopter. Hij zag samenwerking wel zitten.
Dag 8 - Terug in Concepcion: Aviacion de Ejercito Een eerste vlucht naar het noorden waar een deel van onze equipe gedropt was, zijn we onverrichter zake moeten terugkeren omdat er onmogelijk kon geland worden wegens de mist. Onze tweede vlucht na 1 uurtje was richting zuiden terug, 45 minuten naar Tubul (ligt niet ver van het wegespoelde dorpje Ilico, waar reeds veel hulp arriveerde). In Tubul maakte onze equipe een mooie inventaris op van de noden in de 4 tentenkampen: water werd blijkbaar gehamsterd en kwam niet ter plaatse, zodat ze al 1 dag zonder drinkbaar water zaten, behoefte werd gedaan boven de heuvels, water onderaan dient om kleren te wassen..., veel extra tenten hebben ze nodig (90, om mensen ook apart te kunnen steken vb. psychiatrische patiënten), voedsel en klerenvoorziening is meer dan voldoende. Er was een babytje geboren en kreeg als toepasselijke naam mee 'Esperanza' (de hoop). Verdere noden: ondergoed, tandenborstels, suiker, gist, olie, vuilcontainers, maandverbanden, nagels & bouwmaterialen, grote kookpotten, ev. noodgenerator. Iemand had geen belwaarde meer op zijn gsm. Een inventaris van het aantal mensen werd door de verantwoordelijke aan ons doorgegeven; we maakten een lijst met de ontbrekende medicatie. Voor een dialyse patiënt naar het ziekenhuis te voeren was geen benzine, insuline voor diabeetpatiënte, speciale HP-Maxamum melk voor kindje met Fenylkenonurie. We verzorgden er een oude man in een snikheet tentje met een handgroot ulcus op zijn been en lieten materaal achter dat de verantwoordelijke dit verder op zich kon nemen. Tubul had in totaal 3000 inwoners, waarvan er nu 1520 in tentenkampen zitten. Morgen wordt een equipe van ons gedropt in gehucht juist naast Tibul waarnaar de brug als dominoblokjes plat ligt.
Dag 9, donderdag 11/3 - nieuwe aardbeving 7.2 thv San Fernando-Pichilemu, ook tsunami alarm. Wij hebben een vlucht van 45 min naar het noorden, zullen vermoedelijk 2 dagen blijven. We zijn verantwoordelijk voor 3 dorpen: Meipo - Pange - Lumavida, totaal 80 families: ongeveer 240 personen. De plaatselijke verantwoordelijke vertelt ons dat er om 15u een volksvergadering is waar we kunnen aanwezig zijn en ons voorstellen. (zie verder verslag 4)
We zijn net terug van 2 dagen missie. We zaten ergens in het noorden van Concepcion (Maipo), weg van de wereld, geen bereik van gsm. Vandaar dat ik jullie niet kon bellen. We zijn heel goed ontvangen geweest door de mensen daar (zij hadden nog nooit een buitenlander gezien!). Er was een volksvergadering georganiseerd waarop wij aankondigden dat we 's anderendaags tussen 10u en 2u consultaties deden in een verzamelplaats (ruimte waar 2 mensen konden slapen wiens huis ingestort was). We hebben diezelfde dag nog 6-tal huisbezoeken gedaan bij mensen thuis. Telkens heel vriendelijk ontvangen. 's Nachts zijn we uit ons bed gehaald voor iemand met hevige maagpijn. Na een spuit die nacht was het 's nachts beter. We hebben de volgende dag 36 patiënten gezien, ook gewone kontroles vb. van bloeddruk, want een dokter komt maar 1 maal per maand langs. We hebben alles wat we nodig hadden van medicamenten op een lijst geschreven. Die zou de burgemeester aan de verpleegster of sociale werkster geven om medicatie mee te brengen. We hebben als het ware een inventaris gemaakt van wat nodig was voor de mensen. Ook hadden we eigen medicatie mee om direct mee te geven. We hebben heel vuile wonden (met larven in!!!) verzorgd, die na de aardbeving nog maar 1x door verpleegster gezien was. Schrijnende toestanden. Maar we hebben ook heel warme mensen meegemaakt. De plaatselijke politieman droeg hen op om goed voor ons te zorgen, maar dat was niet echt nodig om te zeggen want dat deden ze vanzelf: heel hartelijke mensen, die alles met een heel grote overgave doen. Normaal zouden we daar maar 1 dag gebleven zijn maar omdat de president in de militaire luchthaven op bezoek was, moesten we nog 1 dagje blijven. Niet dat dit slecht was want we hebben een wondermooie dag gehad. We hielpen de burgemeester (van 72j) met verplaatsen van een houtstapel om hem een nieuwe stal te maken. 's Namiddags hebben we met landbouwers in de loeiende zon mee geholpen de erwten te trekken. Het was een loodzwaar werk, maar ze hebben het enorm geapprecieerd en we hebben veel kunnen praten. De schrik is er bij hen agv. de nabevingen ('replicas') nog niet uit. Het is alsof ze nog geen rust kunnen vinden. Het zou best zijn dat de school voor de kinderen terug kon beginnen, zodat het leven terug zijn normale gang vindt.
Een filmpje en foto's zal niet meer lukken omdat ik de batterij-oplader niet mee heb en de batterij einde latijn is. Maar dat geeft waarschijnlijk niet, want het is nu toch bijna einde missie.
De vlaamse missie van V-med naar Chili eindigt hier. Morgen vertrekken we vanuit de legerbasis in Concepcion naar Santiago om vandaar de internationale vlucht van 15 uur te nemen naar Madrid, nadien naar Zaventem. Chili is door de aardbeving gedestabiliseerd geweest. Er is heel veel schade aan materiaal. De haven van Talcahuano is volledig verwoest en zal 10-15-tal jaar heropbouwwerk nodig hebben. Liula en Dichato zijn 2 visserdorpen die door de vloedgolf volledig weggeveegd zijn. De vlaamse regering met Kris Peeters en de kamer van koophandel belooft een 2e afreis naar Chili om prefab houten huizen te leveren om de getroffen mensen te helpen. 'Gracias a Dios' zijn er maar 700 doden. Doch nog steeds wordt er naar overlevenden gezocht tussen het puin. De equipes worden nu afgelost. Het leger heeft, nadat de politiek niet veel juiste beslissingen heeft genomen, de leiding overgenomen om de orde te herstellen. Heel veel militairen waren in Concepcion gelegerd om het stelen van grootwarenhuizen aan banden te leggen. Deze zijn nu aan het terugtrekken naar hun gewone legerplaats (Chili is gedurende die periode bang geweest dat ze door Peru of Bolivië zou worden aangevallen ivm. het stukje Iquique die ze van Bolivië destijds afgenomen hebben). De avondklok is nu versoepeld van 23u 's avonds tot 7u 's morgens. Heel veel 'bomberos' van andere brandweerkorpsen van over het ganse land zijn ook aan terugkeren. Wachtende op het legervliegtuig deze morgen hadden we leuk contact met de brandweerlui uit Valparoiso. We kregen een vlagje die ze in het puin van Duchato gevonden hebben, mee als aandenken. De vele (200?) replica's, zoals ze de naschokken noemen, schrikken de meeste mensen nog af. NASA voorspelde nog een krachtige naschok na 72 uur (we hebben die hier zonet gevoeld, nu een 20 tal seconden horizontaal en ook verticaal, de ganse hangar schudde). En zo blijft het leven in het trauma van de aardbeving hier nog voortduren. De mensen blijven nog bij iedere replica naar de hogergelegen bossen vluchten, blijven in de hygienisch onverantwoorde tentenkampen wonen. Sommigen leven meer 's nacht om te waken. De scholen zijn nog steeds niet terug opgestart. Het wordt dus tijd dat het normale leven terug opstart in Chili. Voor sommige vissers echter in de kustdorpen zal dit nog maanden en jaren duren, aangezien ze huis en materiaal kwijt zijn om terug normaal te leven en te werken. Op medisch infrastructureel vlak hebben een aantal ziekenhuizen zware schade opgelopen, oa. dat van Curico (dat werkt met 2 veldhospitalen). Las Higueras in Talcahuano zijn we gisteren nog gaan bezoeken en hebben in feite enkel wat schade aan de oncologieafdeling van het nieuwe (4 verdiepen tellende!) ziekenhuis en de spoedgevallen. Dokter Muñoz die we spraken dacht voornamelijk dat we steun konden sturen voor de verpleging die zonder huis bleven (en die al 2 weken nu in het ziekenhuis aan het werken waren!). Het volk van Chili die dit alles ondergaan heeft blijft heel gelaten. In 1960 en 1985 maakten de meeste mensen al eens een aardbeving mee. Velen interesseren zich niet aan de esthetiek of de groote van hun huis, maar blijven liever in hun houten huis wonen. Dit is veel veiliger. De grote nieuwe appartementgebouwen zijn geconstrueerd (met plooi en buigstroken) op aardschokken tot Richter 9.5. De meeste nieuwe gebouwen staan nog overeind. De Chilenen blijven gelaten, maar hebben toch nog veel angst. De erbarmelijke situaties die wij meemaakten, waren schrijnend voor ons (in tegenstelling met onze luxe-gezondheidszorg): Ziektes door gebrek aan drinkbaar water, gebrek aan toiletten op de tentenkampen, wonden in dagen niet verworgd, chronische medicatie die achterwege blijft, afwezig blijven van medische beschikbaarheid op rurale posten, terugsturen van zieken die zich naar spoedgevallen begeven. V-med team, gesponsord door de vlaamse regering, heeft ter plaatse de mensen een hart onder de riem kunnen steken. Door ons zelf te verplaatsen geraakten we bij de mensen die anders uit de boot vielen. We werden heel goed ontvangen en betekende overal een steun voor de mensen. Ook medisch hebben we hier en daar werk kunnen doen, zij het dan geen rampengeneeskunde. We zijn allemaal goede traumapsychologen geworden. We hebben gevoeld hoe mensen hart aan hart kwamen. Afscheid nemen was telkens moeilijk. Met een voldaan gevoel keren we terug. De contacten zijn gelegd om in een tweede missie materiele hulp te sturen. AYUDA CHILI! Help hen terug opbouwen.
Nu ik thuis ben heb ik de tijd om rustig de foto's online te zetten 
